POSTANOWIENIE SĄDU (pierwsza izba)
z dnia 7 lipca 2014 r.(*)
Skarga o stwierdzenie nieważności – Środowisko naturalne – Dyrektywa 94/62/WE – Opakowania i odpady opakowaniowe – Dyrektywa 2013/2/UE – Rolki, tuby oraz cylindry, wokół których nawijany jest giętki materiał – Organizacje zawodowe – Brak bezpośredniego oddziaływania – Niedopuszczalność
W sprawie T‑202/13
Group’Hygiène, z siedzibą w Paryżu (Francja), reprezentowana przez adwokatów J. M. Leprêtre’a oraz N. Chahida‑Nouraïa,
strona skarżąca,
przeciwko
Komisji Europejskiej, reprezentowanej przez A. Alcover San Pedro oraz J. F. Brakelanda, działających w charakterze pełnomocników,
strona pozwana,
mającej za przedmiot wniosek o stwierdzenie częściowej nieważności dyrektywy Komisji 2013/2/UE z dnia 7 lutego 2013 r. zmieniającej załącznik I do dyrektywy 94/62/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (Dz.U. L 37, s. 10) w zakresie, w jakim Komisja umieszcza rolki, tuby oraz cylindry, wokół których nawijany jest giętki materiał, z wyjątkiem rolek, tub i cylindrów będących częścią urządzeń produkcyjnych i nieużywanych do prezentacji produktów w opakowaniach detalicznych, w wykazie przykładów produktów ilustrujących zastosowanie kryteriów wyjaśniających pojęcie „opakowania”,
SĄD (pierwsza izba),
w składzie: H. Kanninen, prezes, I. Pelikánová i E. Buttigieg (sprawozdawca), sędziowie,
sekretarz: E. Coulon,
wydaje następujące
Postanowienie
Okoliczności powstania sporu
1 W dniu 20 grudnia 1994 r. Parlament Europejski i Rada Unii Europejskiej przyjęli dyrektywę 94/62/WE w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (Dz.U. L 365, s. 10) mającą na celu, zgodnie z jej art. 1, zharmonizowanie różnych krajowych środków dotyczących gospodarowania opakowaniami i odpadami opakowaniowymi z jednej strony w celu zapobiegania ich wpływowi na środowisko państw członkowskich oraz państw trzecich lub zmniejszenia takiego wpływu, zapewniając w ten sposób wysoki poziom ochrony środowiska, a z drugiej strony w celu zapewnienia funkcjonowania rynku wewnętrznego oraz uniknięcia przeszkód w handlu i zakłócenia oraz ograniczenia konkurencji w Unii Europejskiej. W tym celu dyrektywa ta nakłada na państwa członkowskie obowiązek ustanowienia środków zmierzających do zapobiegania powstawaniu odpadów opakowaniowych oraz do zmniejszenia ilości ostatecznie unieszkodliwianych odpadów, w szczególności poprzez ustanowienie systemów z jednej strony zwrotu, zbiórki lub odzysku zużytych opakowań lub odpadów opakowaniowych, a z drugiej strony ‒ wielokrotnego użytku, odzysku opakowań lub zebranych odpadów opakowaniowych.
2 Zgodnie z motywem piątym i z art. 2 dyrektywy 94/62 dyrektywa ta ma na celu objęcie w szeroki sposób wszystkich rodzajów opakowań wprowadzanych do obrotu w Unii.
3 Artykuł 3 ust. 1 dyrektywy 94/62 ma na celu zdefiniowanie pojęcia „opakowania”.
4 W tym zakresie dyrektywa 94/62 została zmieniona dyrektywą 2004/12/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. (Dz.U. L 47, s. 26), która ma na celu w szczególności wyjaśnienie definicji pojęcia „opakowania” poprzez wprowadzenie określonych kryteriów oraz załącznika I, zawierającego ilustrujące przykłady, zarówno pozytywne, jak i negatywne, zastosowania tych kryteriów (motyw 2 dyrektywy 2004/12). Dyrektywa 2004/12 zmieniła art. 3 ust. 1 dyrektywy 94/62 poprzez dodanie do niego dwóch akapitów, w tym akapitu czwartego, który stanowi, że Komisja Europejska, zgodnie z procedurą określoną w art. 21 dyrektywy 94/62, bada ilustrujące przykłady dla zdefiniowania opakowania, podane w załączniku I, oraz w odpowiednim przypadku dokonuje ich przeglądu. Tuby oraz cylindry, wokół których jest nawijany giętki materiał, zostały w tej dyrektywie wyraźnie wymienione wśród produktów, które w pierwszej kolejności powinny zostać ocenione przez Komisję w ramach jej badania.
5 Na podstawie art. 3 ust. 1 akapit czwarty dyrektywy 94/62 oraz zgodnie z procedurą przewidzianą w art. 21 tej dyrektywy Komisja przyjęła w dniu 7 lutego 2013 r. dyrektywę 2013/2/UE zmieniającą załącznik I do dyrektywy 94/62 (Dz.U. L 37, s. 10, zwaną dalej „zaskarżoną dyrektywą”). Poprzez zaskarżoną dyrektywę Komisja wpisała do wykazu przykładów produktów stanowiących opakowania, znajdującego się w załączniku I do dyrektywy 94/62, między innymi „[r]olki, tuby oraz cylindry, wokół których nawijany jest giętki materiał (np. folia z tworzywa sztucznego, aluminium, papier), z wyjątkiem rolek, tub i cylindrów będących częścią urządzeń produkcyjnych i nieużywanych do prezentacji produktów w opakowaniach detalicznych” (zwane dalej „rolkami, tubami oraz cylindrami, wokół których nawijany jest giętki materiał”).
6 Dyrektywa 94/62 została transponowana do prawa francuskiego w szczególności przez art. L 541‑10 i nast. oraz art. R 543‑42 i nast. code de l’environnement (kodeksu ochrony środowiska), zmienionego w ramach transpozycji dyrektywy 2004/12 przez arrêté ministériel, du 7 février 2012, relatif aux exemples d’application des critères précisant la notion d’«emballage» définis à l’article R 543‑43 du code de l’environnement (zarządzenie ministerialne z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie przykładów zastosowania kryteriów wyjaśniających pojęcie „odpadów” określonych w art. R 543‑43 kodeksu ochrony środowiska) (JORF z dnia 23 lutego 2012 r., s. 3070). Z art. L 541‑10 II i R 543‑56 code de l’environnement wynika, że producenci, importerzy lub przedsiębiorstwa odpowiedzialne za pierwsze wprowadzenie na rynek francuski produktów konsumowanych lub stosowanych w gospodarstwach domowych i sprzedawanych w opakowaniach mają obowiązek uczestniczenia w gospodarowaniu wszystkimi wytworzonymi przez siebie odpadami lub zapewnienia takiego gospodarowania. W tym celu powinni oznaczyć opakowania, którymi gospodarowanie powierzają podmiotom lub przedsiębiorstwom posiadającym zezwolenie w tym celu, i odzyskać pozostałe opakowania. Artykuł R 543‑43 I ustanawia kryteria zmierzające do ustalenia pojęcia „opakowania” i przewiduje, że przykłady ilustrujące stosowanie tych kryteriów wyjaśnia zarządzenie ministra właściwego w sprawach środowiska naturalnego.
7 Zaskarżona dyrektywa została transponowana do prawa francuskiego przez arrêté ministériel, du 6 août 2013, modifiant l’arrêté, du 7 février 2012, relatif aux exemples d’application des critères précisant la notion d’«emballage» définis à l’article R 543‑43 du code de l’environnement (zarządzenie ministerialne z dnia 6 sierpnia 2013 r. zmieniające zarządzenie z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie przykładów zastosowania kryteriów wyjaśniających pojęcie „odpadów” określonych w art. R 543‑43 kodeksu ochrony środowiska) (JORF z dnia 27 sierpnia 2013 r., s. 14487) poprzez włączenie do tego zarządzenia w szczególności rolek, tub oraz cylindrów, wokół których nawijany jest giętki materiał, jako przykładów produktów stanowiących opakowania.
8 Skarżąca, Group’Hygiène, jest związkiem zawodowym prawa francuskiego, który zgodnie ze swym statutem reprezentuje interesy producentów produktów jednorazowego użytku do celów higienicznych, zdrowotnych oraz do wycierania, takich jak papiery sanitarne i do użytku domowego, prowadzących działalność na rynku francuskim. Członkowie Group’Hygiène wytwarzają produkty, których nośnikami są kartonowe tuby znajdujące się w środku rolek papieru toaletowego lub ręczników papierowych.
9 W styczniu 2013 r. kilku członków skarżącej zostało pozwanych przed sąd francuski przez prywatną organizację ekologiczną posiadającą zezwolenie na działalność we Francji w celu zapewnienia gospodarowania odpadami opakowaniowymi (zwaną dalej „organizacją ekologiczną”) z tego powodu, że nie zadeklarowali oni, w ramach uczestnictwa w systemie gospodarowania odpadami opakowaniowymi, odpadów w postaci rolek, tub oraz cylindrów stosowanych w sprzedawanych przez nich na rynku francuskim produktach oraz że w konsekwencji nie uiścili opłaty z tego tytułu.
Przebieg postępowania i żądania stron
10 Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 9 kwietnia 2013 r. skarżąca wniosła niniejszą skargę.
11 W oddzielnym piśmie złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 27 czerwca 2013 r. Komisja podniosła zarzut niedopuszczalności na podstawie art. 114 § 1 regulaminu postępowania przed Sądem.
12 Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 26 lipca 2013 r. Sphère France SAS i Schweitzer SAS wniosły o dopuszczenie ich do sprawy w charakterze interwenientów popierających żądania skarżącej.
13 W dniu 23 września 2013 r. skarżąca przedstawiła uwagi w przedmiocie zarzutu niedopuszczalności.
14 W skardze skarżąca wnosi do Sądu o:
– stwierdzenie nieważności „ze skutkiem natychmiastowym” zaskarżonej dyrektywy w zakresie, w jakim dodaje ona rolki, tuby oraz cylindry, wokół których nawijany jest giętki materiał, z wyjątkiem rolek, tub i cylindrów stosowanych w przemyśle, do wykazu przykładów opakowań znajdujących się w załączniku I do dyrektywy 94/62,
– obciążenie Komisji kosztami postępowania.
15 Podnosząc zarzut niedopuszczalności, Komisja wnosi do Sądu o:
– odrzucenie skargi jako niedopuszczalnej,
– obciążenie skarżącej kosztami postępowania.
16 W uwagach dotyczących zarzutu niedopuszczalności skarżąca wnosi do Sądu o:
– oddalenie zarzutu niedopuszczalności,
– stwierdzenie nieważności „ze skutkiem natychmiastowym” części zaskarżonej dyrektywy,
– obciążenie Komisji kosztami postępowania.
Co do prawa
17 Zgodnie z art. 114 §§ 1 i 4 regulaminu postępowania, jeżeli jedna ze stron o to wnosi, Sąd może orzec w przedmiocie zarzutu niedopuszczalności bez rozpatrywania sprawy co do istoty. Zgodnie z § 3 tego artykułu pozostała część postępowania odbywa się ustnie, z zastrzeżeniem odmiennej decyzji Sądu. W niniejszej sprawie Sąd uznaje, że akta sprawy dają mu wystarczająco jasny obraz sytuacji, a zatem nie ma konieczności otwierania ustnego etapu postępowania.
18 Komisja wnosi o stwierdzenie niedopuszczalności niniejszej skargi, podnosząc trzy powody niedopuszczalności, z których pierwszy dotyczy braku interesu prawnego skarżącej, ponieważ stwierdzenie nieważności zaskarżonej dyrektywy nie jest w stanie przysporzyć skarżącej lub jej członkom korzyści, drugi – tego, że zaskarżona dyrektywa nie jest aktem regulacyjnym, który dotyczy bezpośrednio członków skarżącej i nie wymaga środków wykonawczych w rozumieniu art. 263 akapit czwarty TFUE, a trzeci – braku legitymacji czynnej skarżącej z powodu braku bezpośredniego i indywidulanego oddziaływania na jej członków.
19 Ponieważ Group’Hygiène jest stowarzyszeniem reprezentującym interesy producentów produktów jednorazowego użytku do celów higienicznych, zdrowotnych oraz do wycierania, co do zasady dopuszczalne jest wniesienie przez nią skargi zmierzającej do stwierdzenia nieważności jedynie wtedy, gdy reprezentowane przez nią osoby lub niektóre z tych osób mają indywidualną legitymację czynną lub jeżeli stowarzyszenie to może powołać się na interes własny (zob. podobnie wyrok Trybunału z dnia 22 czerwca 2006 r. w sprawach połączonych C‑182/03 i C‑217/03 Belgia i Forum 187 przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. I‑5479, pkt 56 i przytoczone tam orzecznictwo; postanowienie Sądu z dnia 4 czerwca 2012 r. w sprawie T‑381/11 Eurofer przeciwko Komisji, pkt 18).
20 Skarżąca nie powołuje się na własny interes w stwierdzeniu nieważności zaskarżonej dyrektywy, lecz twierdzi, że jej członkowie mają interes w stwierdzeniu nieważności tej dyrektywy, a także legitymację procesową do indywidualnego wniesienia skargi zmierzającej do stwierdzenia nieważności tej dyrektywy.
21 W pierwszej kolejności należy zbadać legitymację czynną członków skarżącej.
22 Zgodnie z art. 263 akapit czwarty TFUE „[k]ażda osoba fizyczna lub prawna może wnieść, na warunkach przewidzianych w akapitach pierwszym i drugim, skargę na akty, których jest adresatem lub które dotyczą jej bezpośrednio i indywidualnie, oraz na akty regulacyjne, które dotyczą jej bezpośrednio i nie obejmują środków wykonawczych”.
23 Zgodnie z art. 288 akapit trzeci TFUE adresatem dyrektywy są państwa członkowskie. W ten sposób zgodnie z art. 263 TFUE akapit czwarty osoby prywatne, takie jak członkowie skarżącej, mogą wnieść skargę zmierzającą do stwierdzenia nieważności dyrektywy tylko pod warunkiem, że albo stanowi ona akt regulacyjny, który dotyczy ich bezpośrednio i który nie wymaga środków wykonawczych, albo dotyczy ona ich bezpośrednio i indywidualnie [zob. podobnie wyroki Sądu: z dnia 25 października 2010 r. w sprawie T‑262/10 Microban International i Microban (Europe) przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. II‑7697, pkt 19; z dnia 6 września 2013 r. w sprawie T‑483/11 Sepro Europe przeciwko Komisji, niepublikowany w Zbiorze, pkt 29].
24 Sąd uznaje za stosowne zacząć od oceny przyczyny niedopuszczalności dotyczącej braku bezpośredniego oddziaływania, która jest oparta na przesłance dopuszczalności skargi, wspólnej dla drugiej i trzeciej kategorii aktów, o których mowa w pkt 22 powyżej.
25 Komisja twierdzi zasadniczo, że zaskarżona dyrektywa nie wywołuje bezpośrednio skutków w sytuacji prawnej członków skarżącej. Zdaniem Komisji okoliczność, iż dyrektywa ta może mieć dla nich skutki finansowe, nie wystarcza do stwierdzenia, że dotyczy ich ona bezpośrednio. Ponadto państwa członkowskie posiadają zakres uznania, jeżeli chodzi o realizację celów ustalonych przez dyrektywę 94/62 w zakresie rolek, tub oraz cylindrów, wokół których nawijany jest giętki materiał, dodanych przez zaskarżoną dyrektywę do wykazu produktów stanowiących opakowania w rozumieniu art. 3 pkt 1 dyrektywy 94/62.
26 Skarżąca zasadniczo podnosi, że zaskarżona dyrektywa oznacza w sposób automatyczny, iż rolki, tuby oraz cylindry, wokół których nawijany jest giętki materiał, powinny być jednak uznawane za stanowiące opakowania, nie pozostawiając w tym zakresie żadnego zakresu uznania właściwym organom krajowym. Bezpośrednią i natychmiastową konsekwencją zaskarżonej dyrektywy miałoby być to, że na członków Group’Hygiène nakładane są dodatkowe obowiązki, w szczególności o charakterze finansowym, z tytułu ich uczestnictwa w systemie gospodarowania odpadami opakowaniowymi powstałymi z tych produktów.
27 W niniejszej sprawie należy stwierdzić, że zaskarżona dyrektywa, ze względu zarówno na swoją formę, jak i treść, jest aktem o charakterze generalnym, który znajduje zastosowanie do sytuacji określonych w sposób obiektywny i który dotyczy w sposób ogólny i abstrakcyjny wszystkich podmiotów gospodarczych w państwach członkowskich prowadzących działalność w dziedzinie opakowań stanowiących produkty wpisane przez zaskarżoną dyrektywę do załącznika I dyrektywy 94/62, w tym opakowań stanowiących rolki, tuby oraz cylindry, wokół których nawijany jest giętki materiał.
28 Należy przypomnieć, że Trybunał zaklasyfikował wielokrotnie dyrektywę jako akt o charakterze generalnym (zob. podobnie wyroki Trybunału: z dnia 22 lutego 1984 r. w sprawie 70/83 Kloppenburg, Rec. s. 1075, pkt 11; z dnia 29 czerwca 1993 r. w sprawie C‑298/89 Gibraltar przeciwko Radzie, Rec. s. I‑3605, pkt 16; postanowienie Trybunału z dnia 23 listopada 1995 r. w sprawie C‑10/95 P Asocarne przeciwko Radzie, Rec. s. I‑4149, pkt 29). Niemniej jednak nie można wykluczyć, że w niektórych okolicznościach przepisy takiego aktu o charakterze generalnym będą mogły dotyczyć bezpośrednio i indywidualnie osoby prywatnej (zob. podobnie wyrok Trybunału z dnia 18 maja 1994 r. w sprawie C‑309/89 Codorniu przeciwko Radzie, Rec. s. I‑1853, pkt 19–22; wyroki Sądu: z dnia 27 czerwca 2000 r. w sprawach połączonych T‑172/98 i od T‑175/98 do T‑177/98 Salamander i in. przeciwko Parlamentowi i Radzie, Rec. s. II‑2487, pkt 30; z dnia 2 marca 2010 r. w sprawie T‑16/04 Arcelor przeciwko Parlamentowi i Radzie, Zb.Orz. s. II‑211, pkt 96).
29 Ponadto jeżeli chodzi o warunek bezpośredniego oddziaływania zawarty w art. 230 akapit czwarty WE, z utrwalonego orzecznictwa wynika, że warunek, aby zaskarżony akt dotyczył bezpośrednio osoby fizycznej lub prawnej, wymaga, by akt ten wywoływał bezpośrednio skutki w sytuacji prawnej tej osoby i nie pozostawiał żadnego zakresu uznania swoim adresatom, którzy są odpowiedzialni za jego wdrożenie, ponieważ akt ten ma charakter czysto automatyczny, wynikający z samego uregulowania unijnego, bez stosowania innych przepisów pośredniczących [wyrok Trybunału z dnia 5 maja 1998 r. w sprawie C‑386/96 P Dreyfus przeciwko Komisji, Rec. s. I‑2309, pkt 43; ww. w pkt 28 wyroki: w sprawach połączonych Salamander i in. przeciwko Parlamentowi i Radzie, pkt 52; w sprawie Arcelor przeciwko Parlamentowi i Radzie, pkt 97; ww. w pkt 23 wyrok w sprawie Microban International i Microban (Europe) przeciwko Komisji, pkt 27].
30 Oznacza to, że w przypadku gdy akt Unii jest skierowany do państwa członkowskiego przez instytucję, jeżeli działanie, jakie powinno przedsięwziąć państwo członkowskie w wyniku tego aktu, ma charakter automatyczny lub jeżeli jego skutki nie pozostawiają wątpliwości, wówczas dany akt dotyczy bezpośrednio wszystkich osób, które są dotknięte owym działaniem. Jeżeli natomiast dany akt pozostawia państwu członkowskiemu wybór pomiędzy działaniem lub brakiem działania, to działanie lub brak działania państwa członkowskiego, a nie sam akt, dotyczy bezpośrednio dotkniętej nim osoby. Innymi słowy, wywołanie skutków przez dany akt nie powinno zależeć od skorzystania z uznania przez osobę trzecią, chyba że oczywiste jest, iż owo uznanie może zostać wykonane tylko w jednym kierunku (postanowienie Sądu z dnia 10 września 2002 r. w sprawie T‑223/01 Japan Tobacco i JT International przeciwko Parlamentowi i Radzie, Rec. s. II‑3259, pkt 46).
31 Ponieważ przesłanka bezpośredniego oddziaływania ustanowiona w art. 263 akapit czwarty TFUE nie została zmieniona, orzecznictwo to znajduje zastosowanie również w niniejszej sprawie (postanowienie Trybunału z dnia 9 lipca 2013 r. w sprawie C‑586/11 P Regione Puglia przeciwko Komisji, pkt 31; zob. także podobnie postanowienia Sądu: z dnia 15 czerwca 2011 r. w sprawie T‑259/10 Ax przeciwko Radzie, niepublikowane w Zbiorze, pkt 21; z dnia 12 października 2011 r. w sprawie T‑149/11 GS przeciwko Parlamentowi i Radzie, niepublikowane w Zbiorze, pkt 19).
32 Do Sądu należy zatem ocena, czy sama zaskarżona dyrektywa wywołuje skutki w sytuacji prawnej członków skarżącej.
33 W tym zakresie należy przypomnieć, że dyrektywa nie może tworzyć samoistnie obowiązków po stronie jednostki i nie można powoływać się na nią, jako taką, wobec tej jednostki (wyroki Trybunału: z dnia 26 lutego 1986 r. w sprawie 152/84 Marshall, Rec. s. 723, pkt 48; z dnia 7 marca 1996 r. w sprawie C‑192/94 El Corte Inglés, Rec. s. I‑1281, pkt 15; zob. także podobnie wyrok Trybunału z dnia 14 lipca 1994 r. w sprawie C‑91/92 Faccini Dori, Rec. s. I‑3325, pkt 25). Z powyższego wynika, że dyrektywa, która tak jak w niniejszej sprawie zobowiązuje państwa członkowskie do uznania pewnych produktów za stanowiące opakowania w rozumieniu art. 3 pkt 1 dyrektywy 94/62, nie jest w stanie sama w sobie, przed przyjęciem przez państwo członkowskie przepisów krajowych dotyczących transpozycji i niezależnie od nich, wpłynąć bezpośrednio na sytuację prawną podmiotów gospodarczych w rozumieniu art. 263 akapit czwarty TFUE (zob. podobnie i analogicznie ww. w pkt 28 wyrok w sprawach połączonych Salamander i in. przeciwko Parlamentowi i Radzie, pkt 54).
34 Skarżąca twierdzi jednak, że zaskarżona dyrektywa wpłynęła bezpośrednio na jej członków, nawet przed jej transpozycją i niezależnie od niej.
35 W pierwszej kolejności skarżąca odnosi się do reperkusji finansowych, jakie ponoszą jej członkowie lub jakie mogą oni ponieść w wyniku przyjęcia zaskarżonej dyrektywy z tego powodu, że włącza ona rolki, tuby oraz cylindry, wokół których nawijany jest giętki materiał, do wykazu przykładów opakowań. W ten sposób członkowie skarżącej, którzy używają tych produktów w produkowanych przez siebie towarach, są zobowiązani do uczestniczenia w systemie gospodarowania opakowaniami, jakie stanowią te produkty, i muszą z tego tytułu płacić określone składki finansowe. Spór toczący się przed sądem francuskim pomiędzy nią a organizacją ekologiczną świadczy o nieuniknionym i nieodzownym charakterze tych reperkusji finansowych.
36 W tym zakresie należy stwierdzić, że skutki takie wynikają nie z zaskarżonej dyrektywy, lecz z jej transpozycji przez organy francuskie. Dyrektywa ta ogranicza się bowiem do zmiany wykazu przykładów produktów, które powinny lub nie powinny zostać uznane za opakowania w rozumieniu art. 3 pkt 1 dyrektywy 94/62. Samo tylko wpisanie niektórych produktów, w szczególności rolek, tub oraz cylindrów, wokół których nawijany jest giętki materiał, do wykazu przykładów opakowań nie nakłada na podmioty gospodarcze prowadzące działalność w sektorze opakowań stanowiących te produkty obowiązku uczestnictwa w systemie gospodarowania nimi. O ile prawdą jest, że art. 1 zaskarżonej dyrektywy i załącznik I do niej skutkują tym, iż rolki, tuby oraz cylindry, wokół których nawijany jest giętki materiał, powinny być od tej pory uznawane w krajowych systemach prawnych za stanowiące opakowania w rozumieniu art. 3 pkt 1 dyrektywy 94/62, o tyle jednak zaskarżona dyrektywa nie dostarcza żadnej precyzyjnej wskazówki co do środków, jakie powinny zostać przyjęte przez organy krajowe w celu osiągnięcia celów nałożonych przez dyrektywę 94/62 w odniesieniu do tych produktów.
37 Mówiąc bardziej precyzyjnie, wynikający z art. 7 dyrektywy 94/62 obowiązek ustanowienia systemu zwrotu, zbiórki i odzysku odpadów pochodzących z produktów określonych przez zaskarżoną dyrektywę jako stanowiących opakowania nie jest bezpośrednio stosowany do członków skarżącej. Obowiązek ten wymaga bowiem aktu ze strony danego państwa członkowskiego w celu wyjaśnienia, w jaki sposób państwo to ma zamiar wdrożyć odnośny obowiązek w zakresie między innymi rolek, tub oraz cylindrów, wokół których nawijany jest giętki materiał (zob. podobnie i analogicznie postanowienie Sądu z dnia 22 czerwca 2006 r. w sprawie T‑136/04 Freiherr von Cramer‑Klett i Rechtlerverband Pfronten przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. II‑1805, pkt 52).
38 W związku z tym to przepisy krajowe transponujące zaskarżoną dyrektywę są przepisami, które są w stanie wywoływać skutki prawne w sytuacji prawnej członków skarżącej.
39 W konsekwencji nie można uznać, że zaskarżona dyrektywa oddziałuje w bezpośredni sposób na prawa tych członków lub na wykonywanie takich praw.
40 Reperkusje finansowe, na które powołuje się skarżąca, następują w każdym razie nie w sytuacji prawnej jej członków, lecz w ich sytuacji faktycznej (zob. podobnie ww. w pkt 28 wyrok w sprawach połączonych Salamander i in. przeciwko Parlamentowi i Radzie, pkt 62; postanowienie Sądu z dnia 19 września 2006 r. w sprawie T‑122/05 Benkö i in. przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. II‑2939, pkt 47). Ponadto, jak wynika z orzecznictwa, sama tylko okoliczność, że akt może wywierać wpływ na sytuację materialną strony skarżącej, nie wystarcza do tego, aby można było uznać, że dotyczy on jej bezpośrednio. Jedynie istnienie szczególnych okoliczności mogłoby upoważniać jednostkę twierdzącą, że akt ma wpływ na jej pozycję na rynku, do wniesienia skargi na podstawie art. 263 akapit czwarty TFUE (wyrok Trybunału z dnia 10 grudnia 1969 r. w sprawach połączonych 10/68 i 18/68 Eridania i in. przeciwko Komisji, Rec. s. 459, pkt 7; postanowienia Sądu: z dnia 18 lutego 1998 r. w sprawie T‑189/97 Comité d’entreprise de la Société française de production i in. przeciwko Komisji, Rec. s. II‑335, pkt 48; z dnia 21 września 2011 r. w sprawie T‑343/10 Etimine i Etiproducts przeciwko ECHA, Zb.Orz. s. II‑6611, pkt 41). W niniejszej sprawie skarżąca podniosła jedynie, że na jej członków nałożone zostały dodatkowe obowiązki finansowe związane z gospodarowaniem odpadami opakowaniowymi stanowiącymi rolki, tuby oraz cylindry, wokół których nawijany jest giętki materiał, nie wykazując jednak istnienia takich szczególnych okoliczności.
41 W drugiej kolejności skarżąca podniosła, że zaskarżona dyrektywa bezpośrednio wpływa na sytuację prawną jej członków, ponieważ organizacja ekologiczna może bezpośrednio powoływać się na nią w sporach zawisłych przed sądem francuskim w celu domagania się od członków skarżącej składek z tytułu ich uczestnictwa w systemie gospodarowania opakowaniami, na które składają się rolki, tuby oraz cylindry, wokół których nawijany jest giętki materiał.
42 W tym zakresie należy stwierdzić, co zostało przypomniane w pkt 33 powyżej, że dyrektywa nie może sama w sobie wywoływać zobowiązań po stronie jednostki, a tym samym nie można się na nią, jako taką, powoływać wobec tej jednostki. Tym samym ów argument skarżącej jest nieuzasadniony.
43 W trzeciej kolejności nieuzasadniony jest również argument skarżącej, zgodnie z którym zaskarżona dyrektywa bezpośrednio dotyczy jej członków, niezależnie od jej transpozycji, ponieważ nie pozostawia ona żadnego uznania państwom członkowskim w zakresie przepisów dokonujących transpozycji. Prawdą jest, jak podnosi skarżąca, że zaskarżona dyrektywa nie pozostawia państwom członkowskim uprawnień dyskrecjonalnych w zakresie możliwości uznania rolek, tub oraz cylindrów, wokół których nawijany jest giętki materiał, za opakowania w rozumieniu art. 3 pkt 1 dyrektywy 94/62. Niemniej jednak państwa członkowskie nadal dysponują uznaniem w wyborze środków, jakie należy przyjąć w celu osiągnięcia celów ustalonych przez dyrektywę 94/62 w odniesieniu do tych produktów. Otóż ewentualne skutki dla sytuacji prawnej członków skarżącej wynikają nie z wymogu osiągnięcia tego rezultatu, lecz z wyboru środków, jakie państwo członkowskie postanowi przyjąć, aby osiągnąć ten rezultat (zob. podobnie wyrok Trybunału z dnia 13 marca 2008 r. w sprawie C‑125/06 P Komisja przeciwko Infront WM, Zb.Orz. s. I‑1451, pkt 62, 63).
44 W rzeczywistości bowiem ani dyrektywa 94/62, ani zaskarżona dyrektywa nie określają sytemu gospodarowania odpadami opakowaniowymi gospodarstwa domowego jednorazowego użytku, takimi jak rolki, tuby oraz cylindry, wokół których nawijany jest giętki materiał, przez członków skarżącej, który to system pozwoliłby na osiągnięcie zamierzonego celu. Tym samym akty te pozostawiają państwom członkowskim wybór najbardziej odpowiedniego sytemu (zob. podobnie wyrok Trybunału z dnia 14 grudnia 2004 r. w sprawie C‑309/02 Radlberger Getränkegesellschaft i S. Spitz, Zb.Orz. s. I‑11763, pkt 42). Dyrektywa 94/62 pozostawia również państwom członkowskim wybór w określeniu kategorii podmiotów gospodarczych, które będą zobowiązane do uczestniczenia w systemach zapewniających zwrot, zbiórkę lub odzysk zużytych opakowań, a także odpadów opakowaniowych, ustanowionych na podstawie art. 7 ust. 1 dyrektywy 94/62, pod warunkiem że uczestnictwo w nich będzie „otwarte dla odnośnych podmiotów gospodarczych oraz dla właściwych organów administracji” (zob. podobnie postanowienie Trybunału z dnia 16 lutego 2006 r. w sprawie C‑26/05 Plato Plastik Robert Frank, niepublikowane w Zbiorze, pkt 33). W ten sposób ani dyrektywa 94/62, ani zaskarżona dyrektywa nie przewidują obowiązkowego uczestnictwa podmiotów stosujących opakowania, takich jak członkowie skarżącej, w systemie gospodarowania opakowaniami, jaki ustanowiła Republika Francuska w zakresie rolek, tub oraz cylindrów, wokół których nawijany jest giętki materiał.
45 Okoliczność, że organy krajowe przyjęły już przepisy na podstawie dyrektywy 94/62, nie oznacza, że zakres uznania państwa członkowskiego we wdrażaniu zaskarżonej dyrektywy jest czysto teoretyczny, ponieważ nie można wykluczyć, że organy krajowe przyjmą inny rodzaj środków w wyniku tej dyrektywy (zob. podobnie i analogicznie postanowienie Sądu z dnia 14 lipca 2008 r. w sprawie T‑366/06 Calebus przeciwko Komisji, niepublikowane w Zbiorze, pkt 43).
46 W czwartej kolejności nie można również uznać argumentu, jaki skarżąca wywodzi z ww. w pkt 23 wyroku w sprawie Microban International i Microban (Europe) przeciwko Komisji, zgodnie z którym Sąd stwierdził, że sporna decyzja, przewidująca zakaz sprzedaży danej substancji chemicznej, wywoływała bezpośrednio skutki w sytuacji prawnej stron skarżących. Po pierwsze, należy zauważyć, że zaskarżony w owej sprawie przez strony skarżące akt był decyzją, która zgodnie z art. 288 akapit czwarty TFUE jest wiążąca w zakresie wszystkich jej elementów. Tymczasem w niniejszej sprawie zaskarżony akt jest dyrektywą, która zgodnie z art. 288 akapit trzeci TFUE wiąże każde państwo członkowskie w zakresie rezultatu, jaki ma być osiągnięty, pozostawiając jednocześnie organom krajowym swobodę wyboru formy i środków.
47 Po drugie, w przeciwieństwie do decyzji, której dotyczył ww. w pkt 28 wyrok w sprawie Microban International i Microban (Europe) przeciwko Komisji, zaskarżona dyrektywa nie przewiduje żadnego zakazu lub obowiązku względem członków skarżącej, lecz pozostawia państwom członkowskim zadanie określenia skutków, jakie dla odnośnych podmiotów gospodarczych będzie miało wpisanie określonych produktów do wykazu przykładów opakowań, z uwzględnieniem celów ustalonych przez dyrektywę 94/62.
48 Podobnie jest, jeżeli chodzi o argument skarżącej dotyczący wyroku Sądu z dnia 7 października 2009 r. w sprawie T‑420/05 Vischim przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. II‑3841, zgodnie z którym Sąd orzekł, że strona skarżąca w tej sprawie miała prawo wniesienia skargi zmierzającej do stwierdzenia nieważności dyrektywy, która przewidywała warunki wprowadzenia na rynek Unii substancji czynnej stanowiącej składnik środka ochrony roślin. W rzeczywistości bowiem w sprawie zakończonej ww. wyrokiem sporna dyrektywa wywoływała bezpośrednie skutki w sytuacji prawnej strony skarżącej jako spółki produkującej ową substancję czynną. Tymczasem okoliczności sprawy zakończonej rzeczonym wyrokiem są inne niż okoliczności niniejszej sprawy, ponieważ zaskarżona dyrektywa nie przewiduje warunków sprzedaży opakowań stanowiących produkty wpisane przez nią do wykazu z załącznika I do dyrektywy 94/62.
49 W związku z tym okoliczności, których dotyczyły zarówno sprawa Microban International i Microban (Europe) przeciwko Komisji (pkt 29), zakończona ww. w pkt 23 wyrokiem, jak i sprawa Vischim przeciwko Komisji (pkt 77), zakończona ww. w pkt 48 wyrokiem, różnią się od okoliczności niniejszej sprawy.
50 Ponieważ przesłanka bezpośredniego oddziaływania jest wspólną przesłanką dla skarg skierowanych przeciwko aktom, których adresatem nie jest strona skarżąca, oraz dla skarg skierowanych przeciwko aktom regulacyjnym, które nie wymagają środków wykonawczych, nie ma konieczności badania tego, czy zaskarżona dyrektywa stanowi akt regulacyjny w rozumieniu art. 263 akapit czwarty część ostatnia zdania TFUE, aby stwierdzić, że członkowie skarżącej nie mają legitymacji czynnej w niniejszej sprawie (zob. podobnie ww. w pkt 31 postanowienia: w sprawie Ax przeciwko Radzie, pkt 25; w sprawie GS przeciwko Parlamentowi i Radzie, pkt 28).
51 Ponieważ członkowie skarżącej nie mają legitymacji czynnej, a skarżąca nie podniosła oddziaływania na swój własny interes, należy stwierdzić, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, o którym mowa w pkt 19 powyżej, niniejsza skarga jest niedopuszczalna, bez konieczności orzekania co do zasadności przyczyny niedopuszczalności dotyczącej braku interesu prawnego członków skarżącej.
52 W tych okolicznościach nie ma konieczności orzekania w kwestii wniosków o dopuszczenie do sprawy Sphère France i Schweitzer w charakterze interwenientów popierających żądania skarżącej (zob. podobnie postanowienie Trybunału z dnia 5 lipca 2001 r. w sprawie C‑341/00 P Conseil national des professions de l’automobile i in. przeciwko Komisji, Rec. s. I‑5263, pkt 33–37).
W przedmiocie kosztów
53 Zgodnie z art. 87 § 2 regulaminu postępowania kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę. Ponieważ skarżąca przegrała sprawę, należy – zgodnie z żądaniem Komisji – obciążyć ją jej własnymi kosztami oraz kosztami poniesionymi przez Komisję.
Z powyższych względów
SĄD (pierwsza izba)
postanawia, co następuje:
1) Skarga zostaje odrzucona jako niedopuszczalna.
2) Nie ma potrzeby orzekania w przedmiocie wniosku o dopuszczenie do sprawy w charakterze interwenienta złożonego przez Sphère France SAS i Schweitzer SAS.
3) Group’Hygiène zostaje obciążona kosztami własnymi oraz kosztami poniesionymi przez Komisję Europejską.
Sporządzono w Luksemburgu w dniu 7 lipca 2014 r.