Arrest van het Gerecht (Zesde kamer) van 27 september 2012 – Total Nederland/Commissie

(Zaak T‑348/06)

„Mededinging – Mededingingsregelingen – Nederlandse markt van wegenbouwbitumen – Beschikking houdende vaststelling van inbreuk op artikel 81 EG – Voortdurende inbreuk – Toerekenbaarheid van inbreukmakend gedrag – Geldboeten – Zwaarte en duur van inbreuk”

1.                     Mededinging – Administratieve procedure – Beschikking van de Commissie waarbij inbreuk wordt vastgesteld – Bewijs van inbreuk en duur daarvan ten laste van de Commissie – Omvang van bewijslast – Vereiste mate van nauwkeurigheid van door de Commissie in aanmerking genomen bewijzen – Rechterlijke toetsing – Omvang (Art. 81 EG en 82 EG; verordening nr. 1/2003 van de Raad, art. 2) (cf. punten 32, 33)

2.                     Mededingingsregelingen – Verbod – Mededingingsregelingen die effect blijven sorteren na formele beëindiging ervan – Toepassing van artikel 81 EG (Art. 81, lid 1, EG) (cf. punt 37)

3.                     Mededinging – Administratieve procedure – Beschikking van de Commissie waarbij inbreuk wordt vastgesteld – Bewijs van inbreuk en duur daarvan ten laste van de Commissie – Omvang van bewijslast – Eén enkele voortdurende inbreuk – Geen bewijs voor bepaalde periodes van de totale in aanmerking genomen periode – Geen invloed (Art. 81 EG en 82 EG; verordening nr. 1/2003 van de Raad, art. 2) (cf. punten 42, 45)

4.                     Mededinging – Geldboeten – Bedrag – Vaststelling – Criteria – Zwaarte van inbreuk – Beoordelingsvrijheid van de Commissie – Beoordeling naar aard van inbreuk – Zeer zware inbreuken – Horizontale prijsafspraak en toepassing, ten aanzien van handelspartners, van ongelijke voorwaarden op gelijkwaardige prestaties – Globale beoordeling (Art. 81, lid 1, EG; verordening nr. 1/2003 van de Raad, art. 23, lid 2; mededeling 98/C 9/03 van de Commissie, punt 1) (cf. punten 58‑62)

5.                     Mededinging – Geldboeten – Bedrag – Vaststelling – Criteria – Zwaarte van inbreuk – Beoordelingsvrijheid van de Commissie – Beoordeling naar aard van inbreuk – Zeer zware inbreuken – Noodzaak om invloed en geografische omvang ervan te bepalen – Geen – Inaanmerkingneming door de Commissie van impact op markt – Omvang van bewijslast (Art. 81, lid 1, EG; verordening nr. 1/2003 van de Raad, art. 23, lid 2; mededeling 98/C 9/03 van de Commissie, punt 1 A) (cf. punten 71, 73, 74)

6.                     Mededinging – Geldboeten – Bedrag – Vaststelling – Criteria – Verzachtende omstandigheden – Niet-daadwerkelijke toepassing van overeenkomst – Beoordeling (Art. 81, lid 1, EG; verordening nr. 1/2003 van de Raad, art. 23, lid 2; mededeling 98/C 9/03 van de Commissie, punt 3, tweede alinea) (cf. punten 78‑83)

7.                     Mededinging – Geldboeten – Bedrag – Vaststelling – Criteria – Afschrikkende werking van geldboete – Vermogen van grote ondernemingen om draagwijdte van hun gedragingen te meten – Omzet die in aanmerking moet worden genomen (Art. 81, lid 1, EG; verordening nr. 1/2003 van de Raad, art. 23, lid 2; mededeling 98/C 9/03 van de Commissie, punt 1 A, vierde en vijfde alinea) (cf. punten 92‑95)

8.                     Mededinging – Regels van de Unie – Inbreuken – Toerekening – Moedermaatschappij en dochterondernemingen – Economische eenheid – Beoordelingscriteria – Vermoeden dat moedermaatschappij beslissende invloed uitoefent op haar 100 %-dochterondernemingen – Omkering van bewijslast en schending van beginsel van vermoeden van onschuld – Geen (Art. 81 EG en 82 EG; verordening nr. 1/2003 van de Raad, art. 2) (cf. punten 98‑102, 105, 108)

9.                     Mededinging – Regels van de Unie – Inbreuken – Toerekening – Moedermaatschappij en dochterondernemingen – Economische eenheid – Beoordelingscriteria – Vermoeden dat moedermaatschappij beslissende invloed uitoefent op haar 100 %-dochterondernemingen – Inaanmerkingneming van groepsomzet voor berekening van geldboete – Schending van beginsel van persoonlijk karakter van straffen en sancties – Geen (Art. 81 EG en 82 EG) (cf. punt 106)

10.                     Mededinging – Regels van de Unie – Inbreuken – Toerekening – Moedermaatschappij en dochterondernemingen – Economische eenheid – Beoordelingscriteria – Vermoeden dat moedermaatschappij beslissende invloed uitoefent op haar 100 %-dochterondernemingen – Bijkomende elementen die door de Commissie in aanmerking zijn genomen – Moedermaatschappij en dochteronderneming die zich tijdens administratieve procedure als één enkele gesprekspartner hebben voorgesteld (Art. 81 EG en 82 EG) (cf. punten 111, 114)

Voorwerp

Primair, een verzoek tot gedeeltelijke nietigverklaring van beschikking C(2006) 4090 def. van de Commissie van 13 september 2006 inzake een procedure op grond van artikel 81 [EG] (Zaak nr. COMP/38.456 – Bitumen – NL), en, subsidiair, een verzoek tot verlaging van de bij die beschikking aan verzoekster opgelegde geldboete

Dictum

1) Het beroep wordt verworpen.

2) Total Nederland NV wordt verwezen in de kosten.