Edizzjoni Provviżorja
KONKLUŻJONIJIET TAL-AVUKAT ĠENERALI
SZPUNAR
ippreżentati fis‑7 ta’ Settembru 2023 (1)
Kawża C‑361/22
Industria de Diseño Textil, SA (Inditex)
vs
Buongiorno Myalert SA
(talba għal deċiżjoni preliminari mressqa mit-Tribunal Supremo (il-Qorti Suprema, Spanja))
“Rinviju għal deċiżjoni preliminari – Trade marks – Direttiva Nru 89/104/KEE – Direttiva Nru 2008/95/KE – Limitazzjoni tal-effetti tat-trade mark – Użu tat-trade mark sabiex jiġi indikat l-iskop intiż ta’ prodott jew ta’ servizz – Kundizzjonijiet ta’ legalità”
I. Introduzzjoni
1. It-tilwima fil-kawża prinċipali, li wasslet għal dan ir-rinviju għal deċiżjoni preliminari, hi bejn fornitur ta’ servizzi ta’ informazzjoni permezz tal-internet u tan-network tat-telefonija mobbli u l-proprjetarju tat-trade mark ZARA, minħabba ksur allegat tad-drittijiet mogħtija minn din it-trade mark. Fil-fatt, matul kampanja pubbliċitarja, il-fornitur tas-servizzi ta’ informazzjoni kien offra bħala rigal il-parteċipazzjoni fi tlugħ bix-xorti fejn wieħed mill-premjijiet kienet voucher mingħand ZARA, li l-immaġni tagħha ġiet ippreżentata fil-kuntest tal-imsemmija kampanja pubbliċitarja. Il-proprjetarju tat-trade mark beda azzjoni għal kontrafazzjoni kontra l-imsemmi fornitur ta’ servizzi, peress li dan tal-aħħar ħa vantaġġ mir-reputazzjoni tat-trade mark u ppreġudika din ir-reputazzjoni.
2. Għalhekk, it-tilwima fil-kawża prinċipali tista’ titqiegħed fil-fruntiera bejn id-dritt tat-trade marks u d-dritt dwar l-atti ta’ kompetizzjoni żleali. Madankollu, id-domanda preliminari magħmula f’din il-kawża tikkonċerna biss id-direttivi relatati mad-dritt tat-trade marks.
3. F’dan ir-rigward, il-proprjetarju ta’ trade mark irreġistrata f’wieħed mill-Istati Membri huwa awtorizzat li jipprojbixxi lil kwalunkwe terz milli jagħmel ċertu użu tas-sinjali meta tali użu ma jirrispettax id-dritt ta’ proprjetà intellettwali tiegħu, fid-dawl tal-kundizzjonijiet previsti minn dawn id-direttivi.
4. Madankollu, id-dritt esklużiv tal-proprjetarju ma huwiex assolut. Għalhekk, l-Artikolu 6(1)(ċ) tad-Direttivi 89/104/KEE (2) u 2008/95/KE (3) jipprovdi li l-proprjetarju ma jistax jipprojbixxi lil terz milli juża, fil-kummerċ, it-trade mark meta kienet meħtieġa sabiex tindika l-għan ta’ prodott jew ta’ servizz, b’mod partikolari bħala aċċessorji jew spare parts. Fl-2015, id-Direttiva Nru 2008/95 ġiet issostitwita bid-Direttiva (UE) Nru 2015/2436 (4), li l-Artikolu 14(1)(c) tagħha jidher li jintroduċi, tal-inqas fuq livell letterali, limitazzjoni iktar estiża tal-effetti tat-trade mark minn dik tal-Artikolu 6(1)(ċ) tad-Direttivi 89/104 u 2008/95.
5. Peress li qieset li l-aġir inkwistjoni fit-tilwima fil-kawża prinċipali jaqa’ pjuttost taħt din il-limitazzjoni iktar estiża, il-qorti tar-rinviju tistaqsi lill-Qorti tal-Ġustizzja, fil-kuntest tad-domanda preliminari, jekk l-Artikolu 14(1)(c) tad-Direttiva Nru 2015/2436 effettivament biddilx il-portata tal-limitazzjoni inkwistjoni jew jekk din id-dispożizzjoni tikkonċernax użu li kien diġà impliċitament inkluż fl-Artikolu 6(1)(ċ) tad-Direttivi Nri 89/104 u 2008/95.
6. Għalkemm it-talba għal deċiżjoni preliminari tirrigwarda l-Artikolu 6(1)(ċ) tad-Direttivi 89/104 u 2008/95, l-importanza tar-risposta li għandha tingħata għal din id-domanda hekk ifformulata madankollu tmur ferm lil hinn mis-sistema tat-trade marks nazzjonali.
7. Fil-fatt, minn naħa, din ir-risposta ser taffettwa wkoll is-sistema tat-trade marks tal-Unjoni Ewropea bbażata fuq ir-Regolament (KE) Nru 207/2009 (5), li ġie ssostitwit mill-1 ta’ Ottubru 2017 bir-Regolament (UE) 2017/1001 (6). Sadanittant, ir-Regolament Nru 207/2009 ġie emendat bir-Regolament (UE) 2015/2424 (7). Limitazzjoni analoga għal dik li tinsab fl-Artikolu 6(1)(ċ) tad-Direttiva Nru 89/104 kienet tinsab fl-Artikolu 12(c) tar-Regolament Nru 207/2009. Ir-Regolament Nru 2015/2424 emenda din l-aħħar dispożizzjoni billi rriproduċa, essenzjalment, il-formulazzjoni tal-Artikolu 14(1)(c) tad-Direttiva Nru 2015/2436.
8. Min-naħa l-oħra, skont ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja, il-limitazzjoni tal-effetti tad-drittijiet tal-proprjetarju ta’ trade mark prevista mil-leġiżlatur tal-Unjoni hija intiża li tirrikonċilja l-interessi fundamentali tal-protezzjoni tad-drittijiet ta’ trade mark u dawk tal-moviment liberu tal-merkanzija u tal-libertà li jiġu pprovduti servizzi fis-suq komuni, u dan b’tali mod li d-dritt tat-trade mark ikun jista’ jissodisfa r-rwol tiegħu ta’ element essenzjali tas-sistema ta’ kompetizzjoni mhux distorta li t-Trattat huwa intiż li jistabbilixxi u jżomm fis-seħħ (8).
II. Il-kuntest ġuridiku
A. Id-dritt tal-Unjoni
1. Id-Direttiva Nru 89/104
9. L-Artikolu 5 tad-Direttiva Nru 89/104, intitolat “Drittijiet mogħtija minn trade mark”, jgħid:
“1. It-trade mark reġistrata għandha tagħti l-proprjetarju drittijiet esklussivi fuqha. Il-proprjetarju għandu jkun intitolat li jimpedixxi terzi persuni kollha li ma għandhomx il-kunsens tiegħu milli jużaw matul il-kummerċ:
a) kwalunkwe sinjal li hu identiku mat-trade mark fejn għandhom x’jaqsmu merkanzija jew servizzi li huma identiċi għal dawk li t-trade mark hi reġistrata;
b) kwalunkwe sinjal li, minħabba l-identità ma’, jew li jixbaħ it-trade mark u l-identità jew xebħ ta’ l-merkanzija jew is-servizzi koperti mit-trade mark u s-sinjal, teżisti l-possibbiltà ta’ konfużjoni da parti tal-pubbliku, li tinkludi l-possibbiltà ta’ assoċjazzjoni bejn is-sinjal u t-trade mark;
2. Kwalunkwe Stat Membru jista’ wkoll jistabbilixxi li l-proprjetarju għandu jkun intitolat li jimpedixxi lil terzi persuni kollha li ma għandhomx il-kunsens tiegħu li jużaw matul il-kummerċ kwalunkwe sinjal li hu identiku ma’, jew simili għat-trade mark fejn għandhom x’jaqsmu merkanzija jew servizzi li mhux simili għal dawk li għalihom it-trade mark hi reġistrata, fejn ta’ l-aħħar għandha reputazzjoni fl-Istat Membru u fejn l-użu ta’ dak is-simbolu mingħajr raġuni valida jieħu vantaġġ mhux onest jew li hu ta’ detriment għall-karattru li jiddifferenza wieħed għall-ieħor jew reputazzjoni tat-trade mark.
3. Is-segwenti, inter alia, jistgħu jkunu projbiti taħt paragrafi 1 u 2:
a) li jitwaħħal is-simbolu ma’ l-merkanzija jew ma’ l-imballaġġ ta’ dan;
b) li joffru l-merkanzija, jew li jqiegħduhom fuq is-suq jew li jaħżnuhom għal dawn l-iskopijiet taħt dak is-sinjal, jew li joffru u jfornu servizzi kif jidhru hawn taħt;
c) jimpurtaw jew jesportaw il-merkanzija taħt is-simbolu;
d) uzaw is-sinjal fuq karti tal-kummerċ u fir-reklamar.
[…]”
10. L-Artikolu 6 tad-Direttiva Nru 89/104, intitolat “Limitazzjoni ta’ l-effetti ta’ trade mark”, fil-paragrafu 1 tiegħu jgħid:
“1. It-trade mark m’għandhiex tagħti d-dritt lill-proprjetarju li jipprojbixxi terza persuna milli tuża matul il-kummerċ,
[…]
b) indikazzjonijiet li għandhom x’jaqsmu mat-tip, kwalità, kwantità, skop intiż, valur, oriġini ġeografika, iż-żmien tal-produzzjoni ta’ l-merkanzija jew l-għoti tas-servizz, jew karatteristika oħra ta’ merkanzija jew servizzi;
c) t-trade mark fejn hi neċessarja biex tindika l-iskop intiż ta’ prodott jew servizz, b’mod partikolari bħala aċċessorji jew spare parts;
sakemm jużahom skond prattiċi onesti f’materji industrijali jew kummerċjali”
2. Id-Direttiva Nru 2008/95
11. Id-Direttiva Nru 89/104 tħassret u ġiet issostitwita bid-Direttiva Nru 2008/95, li daħlet fis-seħħ fit‑28 ta’ Novembru 2008. Id-Direttiva Nru 2008/95 ma introduċietx emendi sostanzjali la għall-Artikolu 5(2) tad-Direttiva Nru 89/104, u lanqas għall-Artikolu 6(1)(b) u (ċ) ta’ din id-direttiva.
3. Id-Direttiva Nru 2015/2436
12. Id-Direttiva Nru 2015/2436, li ħassret u ssostitwixxiet id-Direttiva Nru 2008/95 b’effett mill‑15 ta’ Jannar 2019, tipprovdi, fl-Artikolu 14 tagħha, intitolat “Limitazzjoni tal-effetti ta' trade mark”:
“1. Trade mark ma għandhiex tagħti d-dritt lill-proprjetarju li jipprojbixxi li parti terza tuża, fl-eżerċizzju tal-kummerċ:
[…]
c) it-trade mark bil-għan li tidentifika jew tagħmel referenza għal oġġetti jew servizzi bħala l-oġġetti jew is-servizzi tal-proprjetarju ta' dik it-trade mark, b'mod partikolari, fejn l-użu tat-trade mark ikun meħtieġ sabiex wieħed jindika l-iskop intiż ta’ prodott jew servizz, b’mod partikolari fir-rigward ta' aċċessorji jew partijiet ta’ sostituzzjoni.
2. Il-paragrafu 1 għandu japplika biss meta l-użu li jsir mill-parti terza jkun f’konformità mal-prattiki onesti f’kwistjonijiet industrijali jew kummerċjali.
[…]”.
B. Id-dritt Spanjol
13. L-Artikolu 34 tal-Ley 17/2001 de Marcas (Liġi 17/2001 dwar it-Trade Marks), tas‑7 ta’ Diċembru 2001 (BOE Nru 294, tat‑8 ta’ Diċembru 2001, p. 45579), fil-verżjoni tiegħu applikabbli għall-fatti tat-tilwima fil-kawża prinċipali (iktar ’il quddiem il-“Liġi dwar it-Trade Marks”), ittraspona l-Artikolu 5 tad-Direttiva Nru 89/104 fl-ordinament ġuridiku Spanjol. Dan l-artikolu kien jiddisponi:
“1. Ir-reġistrazzjoni tat-trade mark tagħti lill-proprjetarju tagħha d-dritt esklużiv li jużaha fil-kummerċ.
2. Il-proprjetarju tat-trade mark irreġistrata jista’ jipprojbixxi lil kull terz, fl-assenza tal-kunsens tiegħu, milli juża fil-kummerċ:
a) sinjal li huwa identiku mat-trade mark ma’ prodotti jew servizzi li huma identiċi ma’ dawk li għalihom it-trade mark hi rreġistrata;
b) sinjal li, minħabba l-identità jew ix-xebh tiegħu mat-trade mark u minħabba l-identità jew ix-xebh tiegħu ma’ prodotti jew servizzi, joħloq riskju ta’ konfużjoni f’moħħ il-pubbliku; ir-riskju ta’ konfużjoni jinkludi r-riskju li ssir assoċjazzjoni bejn is-sinjal u t-trade mark;
c) sinjal identiku jew simili għal prodotti jew servizzi li ma humiex simili għal dawk li għalihom it-trade mark hija rreġistrata, meta din it-trade mark hija magħrufa jew tgawdi minn reputazzjoni għolja fi Spanja u li l-użu tas-sinjal mingħajr raġuni leġittima jista’ jindika rabta bejn dawn il-prodotti jew servizzi u l-proprjetarju tat-trade mark jew, b’mod ġenerali, meta dan l-użu jieħu vantaġġ inġust mill-karattru distintiv jew il-fama jew ir-reputazzjoni għolja tat-trade mark irreġistrata jew jikkawżalhom preġudizzju”.
14. L-Artikolu 37(1)(c) tal-Liġi dwar it-Trade Marks, li ttraspona l-Artikolu 6(1)(ċ) tad-Direttiva Nru 89/104 fid-dritt Spanjol, kien jipprovdi:
“1. Id-dritt mogħti mit-trademark ma jippermettix lill-proprjetarju tagħha li jipprojbixxi lil terz milli juża, fil-kummerċ, l-elementi li ġejjin, jekk dan l-użu jsir skont użu onest fil-qasam industrijali jew kummerċjali:
[…]
c) it-trade mark, meta tkun neċessarja sabiex tindika l-iskop intiż ta’ prodott jew servizz, b’mod partikolari bħala aċċessorju jew spare part”.
15. Wara d-dħul fis-seħħ tad-Direttiva Nru 2015/2436, il-leġiżlatur Spanjol emenda l-Artikolu 37(1)(c) tal-Liġi dwar it-Trade Marks, li huwa fformulat kif ġej:
“1. Trade mark ma tagħtix jedd lill-proprjetarju tagħha li jipprojbixxi lil terz milli juża fil-kummerċ:
[…]
c) it-trade mark sabiex tindika jew issemmi prodotti jew servizzi bħala dawk tal-proprjetarju ta’ din it-trade mark, b’mod partikolari meta dan l-użu tat-trade mark huwa neċessarju sabiex jiġi indikat l-iskop intiż ta’ prodott jew ta’ servizz, b’mod partikolari bħala aċċessorji jew spare parts”.
III. Il-fatti fil-kawża prinċipali
16. Buongiorno Myalert SA (iktar ’il quddiem “Buongiorno”) hija impriża li, fl-2010, kienet tipprovdi servizzi ta’ informazzjoni permezz tal-internet u tan-network tat-telefonija mobbli. Fl-istess sena, hija nediet kampanja pubbliċitarja għall-abbonament għal servizz ta’ trażmissjoni ta’ kontenut multimedjali permezz ta’ SMS ikkummerċjalizzat taħt l-isem “Club Blinko”, li fil-kuntest tagħha hija kienet toffri bħala rigal il-parteċipazzjoni fi tlugħ bix-xorti fejn wieħed mill-premji kien voucher mingħand ZARA ta’ valur ta’ EUR 1 000. Wara li jikklikkja fuq banner sabiex ikollu aċċess għat-tlugħ bix-xorti, l-abbonat kien jara fuq l-iskrin ta’ wara s-sinjal “ZARA” imdawwar b’rettangolu, li jevoka l-format tal-vouchers.
17. Il-kumpannija Industria de Diseño Textil, SA (iktar ’il quddiem “Inditex”) ippreżentat azzjoni għal kontrafazzjoni kontra Buongiorno għal ksur tad-drittijiet esklużivi mogħtija minn trade mark nazzjonali li tipproteġi s-sinjal “ZARA”. Insostenn ta’ din l-azzjoni, ibbażata fuq l-Artikolu 34(2)(b) u (c) tal-Liġi fuq it-Trade Marks, Inditex invokat raġunijiet relatati, rispettivament, mal-eżistenza ta’ probabbiltà ta’ konfużjoni kif ukoll mal-benefiċċju li jirriżulta mir-reputazzjoni tat-trademark u l-preġudizzju kkawżat lil din ir-reputazzjoni.
18. Buongiorno ċaħdet l-eżistenza ta’ ksur tad-drittijiet mogħtija mit-trade mark ZARA billi sostniet li kien sar użu speċifiku ta’ dan is-sinjal, mhux bħala trade mark, iżda sabiex tindika fiex kien jikkonsisti wieħed mir-rigali offruti lir-rebbieħa tat-tlugħ bix-xorti. Skont Buongiorno, tali użu, “bħala indikazzjoni”, jaqa’ taħt l-użu legali ta’ sinjali distintivi minn terzi rregolati mill-Artikolu 37 tal-Liġi dwar it-Trade Marks.
19. Il-qorti tal-ewwel istanza ċaħdet it-talbiet ta’ Inditex. Wara li kkunsidrat li l-użu tat-trade mark ZARA minn Buongiorno ma kienx jikkostitwixxi użu “bħala indikazzjoni” li jaqa’ taħt l-Artikolu 37 tal-Liġi dwar it-Trade Marks, din il-qorti qieset li l-kundizzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 34(2)(b) u (c) tal-Liġi dwar it-Trade Marks ma kinux issodisfatti.
20. Inditex appellat minn din id-deċiżjoni billi invokat l-eżistenza ta’ kontrafazzjoni tat-trade mark skont l-Artikolu 34(2)(c) tal-Liġi dwar it-Trade Marks. Dan l-appell ġie miċħud mill-qorti tat-tieni istanza li qieset li l-użu tat-trade mark ZARA ma kienx jippreġudika r-reputazzjoni ta’ din it-trade mark u ma kienx jieħu vantaġġ indebitu minn din ir-reputazzjoni.
21. Inditex ippreżentat appell ta’ kassazzjoni quddiem it-Tribunal Supremo (il-Qorti Suprema, Spanja), il-qorti tar-rinviju f’din il-kawża.
22. Fid-dawl tal-użu fl-Artikolu 14(1)(c) tad-Direttiva Nru 2015/2436, tal-espressjoni “b’mod partikolari”, li torbot l-imġiba iktar ġenerali (“bil-għan li tidentifika jew tagħmel referenza għal oġġetti jew servizzi bħala l-oġġetti jew is-servizzi tal-proprjetarju ta’ dik it-trade mark”), li ma kinitx tinsab fl-Artikolu 6(1)(ċ) tad-Direttiva Nru 89/104, mal-aġir iktar speċifiku msemmi f’din it-tieni direttiva (“fejn hi neċessarja biex tindika l-iskop intiż ta’ prodott jew servizz, b’mod partikolari bħala aċċessorji jew spare parts”), il-qorti tar-rinviju għandha dubji dwar il-portata ta’ din is-silta introdotta fl-Artikolu 14(1)(c) ta’ din l-ewwel direttiva. Hija tistaqsi jekk din hijiex spjegazzjoni ta’ element li kien jinsab impliċitament fl-Artikolu 6(1)(ċ) tad-Direttiva Nru 89/104 jew jekk il-portata tal-użu “bħala indikazzjoni” ġietx estiża. Skont il-qorti tar-rinviju, l-aġir ta’ Buongiorno jikkorrispondi iktar mal-formulazzjoni attwali tal-Artikolu 14(1)(c) tad-Direttiva Nru 2015/2436 milli ma’ dik tal-Artikolu 6(1)(ċ) tad-Direttiva Nru 89/104.
23. Il-qorti tar-rinviju tippreċiża li stiednet lill-partijiet fil-kawża prinċipali jippreżentaw l-osservazzjonijiet tagħhom dwar ir-rilevanza ta’ rinviju għal deċiżjoni preliminari li jirrigwarda l-interpretazzjoni tal-Artikolu 6(1)(ċ) tad-Direttiva 89/104, “[f]il-każ fejn, wara li jintlaqa’ l-aggravju tal-appell ibbażat fuq il-ksur tal-Artikolu 34(2)(c) tal-Liġi dwar it-Trade Marks, ikun neċessarju li jiġi eżaminat jekk il-limitazzjoni tal-effetti tat-trade mark, prevista fl-Artikolu 37(1)(c) tal-imsemmija liġi, tapplikax”.
IV. Id-domanda preliminari u l-proċedura quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja
24. Huwa f’dawn iċ-ċirkustanzi li t-Tribunal Supremo (il-Qorti Suprema, Spanja), permezz ta’ digriet tat‑12 ta’ Mejju 2022, li wasal fil-Qorti tal-Ġustizzja fit‑3 ta’ Ġunju 2022, iddeċidiet li tissospendi l-proċeduri quddiemha u li tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja domanda preliminari, li hija fformulata kif ġej:
“L-Artikolu 6(1)(ċ) tal-Ewwel Direttiva tal-Kunsill [89/104] għandu jiġi interpretat fis-sens li l-aġir iktar ġenerali li għalih attwalment jagħmel riferiment l-Artikolu 14(1)(c) tad-Direttiva [2015/2436], jiġifieri l-użu ‘[tat]-trade mark bil-għan li tidentifika jew tagħmel referenza għal oġġetti jew servizzi bħala l-oġġetti jew is-servizzi tal-proprjetarju ta’ dik it-trade mark’ għandu jitqies li huwa impliċitament inkluż fil-limitazzjoni tad-dritt ta’ trade mark?”
25. Ġew ippreżentati osservazzjonijiet bil-miktub mill-partijiet fil-kawża prinċipali u mill-Gvern Spanjol kif ukoll mill-Kummissjoni Ewropea. Ma nżammitx seduta.
V. Analiżi
A. Delimitazzjoni tad-domanda preliminari
26. Permezz tad-domanda preliminari tagħha, il-qorti tar-rinviju tistaqsi, essenzjalment, jekk l-Artikolu 6(1)(ċ) tad-Direttiva Nru 2008/95 għandux jiġi interpretat fis-sens li l-użu, fil-kummerċ, tat-trade mark “bil-għan li tidentifika jew tagħmel referenza għal oġġetti jew servizzi bħala l-oġġetti jew is-servizzi tal-proprjetarju ta’ dik it-trade mark”, li issa huwa msemmi fl-Artikolu 14(1)(c) tad-Direttiva Nru 2015/2436, jaqax taħt din l-ewwel dispożizzjoni.
27. Preliminarjament, fid-dawl tar-rimarki ppreżentati mill-partijiet fl-osservazzjonijiet bil-miktub tagħhom, jidhirli li huwa rilevanti li nagħmel il-kunsiderazzjonijiet li ġejjin dwar id-delimitazzjoni tad-domanda preliminari.
28. Fl-ewwel lok, għandu jiġi osservat li l-fatti fil-kawża prinċipali seħħew fl-2010, filwaqt li d-domanda preliminari tirreferi għall-Artikolu 6(1)(ċ) tad-Direttiva Nru 89/104. Din id-direttiva ġiet issostitwita bid-Direttiva Nru 2008/95, li daħlet fis-seħħ fit‑28 ta’ Novembru 2008. Ċertament, din l-aħħar direttiva ma emendatx l-Artikolu 6(1)(ċ) tad-Direttiva Nru 89/104, iżda madankollu tidher li hija applikabbli ratione temporis fit-tilwima fil-kawża prinċipali. Għalhekk, f’dawn il-konklużjonijiet ser nirreferi għad-Direttiva Nru 2008/95 u għall-Artikolu 6(1)(ċ) tagħha, u għalhekk nipproponi li d-domanda preliminari tiġi fformulata mill-ġdid f’dan is-sens (9).
29. Fit-tieni lok, wieħed jista’ jipprova jifformula mill-ġdid id-domanda preliminari billi jikkunsidra li, permezz tagħha, il-qorti tar-rinviju tixtieq tkun taf jekk l-Artikolu 6(1)(ċ) tad-Direttiva Nru 2008/95 għandux jiġi interpretat fis-sens li, jista’ jaqa’ taħt din id-dispożizzjoni, l-aġir li jikkonsisti f’li terz juża t-trade mark fil-kuntest ta’ kampanja pubbliċitarja sabiex jindika premju li wieħed mill-klijenti tiegħu jista’ jirbaħ waqt tlugħ bix-xorti. Madankollu, ir-risposta għad-domanda kif ifformulata mill-qorti tar-rinviju ser tippermettilha b’mod utli li taqta’ t-tilwima li għandha quddiemha, b’tali mod li ma hemmx lok li din il-qorti tiġi ssostitwita fir-rwol tagħha u li din id-domanda tiġi rriformulata.
30. Fit-tielet lok, Buongiorno ssostni li d-domanda preliminari ma tagħmel ebda riferiment għal-limitazzjoni tal-effetti tat-trade mark prevista fl-Artikolu 6(1)(b) tad-Direttiva Nru 2008/95, li jipprovdi li l-proprjetarju ta’ trade mark ma jistax jipprojbixxi lil terz milli juża, fil-kummerċ, indikazzjonijiet relatati mat-tip, il-kwalità, il-kwantità, l-iskop intiż, il-valur, l-oriġini ġeografika, iż-żmien tal-produzzjoni tal-prodott jew ta’ meta ngħata s-servizz jew karatteristiċi oħra tagħhom. Issa, Buongiorno tindika li diġà invokat din id-dispożizzjoni fl-ewwel istanza sabiex tiddefendi l-legalità tal-aġir tagħha. Għaldaqstant, hija tqis li, sabiex tagħti risposta utli u eżawrjenti lill-qorti tar-rinviju, il-Qorti tal-Ġustizzja għandha wkoll teżamina id-domanda preliminari mill-perspettiva tal-imsemmija dispożizzjoni.
31. Sa fejn il-qorti tar-rinviju ma tesprimix dubju dwar l-interpretazzjoni tal-Artikolu 6(1)(b) tad-Direttiva Nru 2008/95, lanqas ma nipproponi lill-Qorti tal-Ġustizzja tifformula mill-ġdid id-domanda preliminari fuq dan il-punt sabiex tinterpreta wkoll din id-dispożizzjoni. Fil-fatt, il-fakultà li jiġu ddeterminati d-domandi li għandhom isiru lill-Qorti tal-Ġustizzja hija mogħtija biss lill-qorti nazzjonali u l-partijiet fil-kawża prinċipali ma jistgħux jibdlu l-kontenut tagħhom (10).
32. Madankollu, sabiex inkun eżawrjenti, għandi nosserva, fl-ewwel lok, li l-Artikolu 6(1)(b) tad-Direttiva Nru 2008/95 jista’ japplika biss jekk l-aġir ta’ Buongiorno jitqies bħala “użu”, fis-sens tal-Artikolu 5 ta’ din id-direttiva. Sa fejn dan l-aspett jidher li huwa kontroversjali wkoll mill-perspettiva tal-applikazzjoni tal-Artikolu 6(1)(ċ) tal-imsemmija direttiva, ser nerġa’ nirreferi għal dan il-punt fil-kuntest tal-analiżi tiegħi tal-mertu tad-domanda preliminari (11).
33. Fit-tieni lok, l-Artikolu 6(1)(b) tad-Direttiva Nru 2008/95 jikkostitwixxi, kif iddeċidiet il-Qorti tal-Ġustizzja, espressjoni tar-rekwiżit ta’ disponibbiltà. Sabiex terz ikun jista’ jinvoka r-rekwiżit ta’ disponibbiltà li fuqu hija bbażata din id-dispożizzjoni, jeħtieġ li l-indikazzjoni użata minnu tkun relatata ma’ waħda mill-karatteristiċi tal-prodott ikkummerċjalizzat jew tas-servizz ipprovdut minn dan it-terz (12). Barra minn hekk, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet ukoll li t-twaħħil ta’ sinjal identiku ma’ trade mark irreġistrata, b’mod partikolari, għal vetturi bil-mutur fuq mudelli żgħar ta’ vetturi ta’ din it-trade mark, bl-għan li dawn il-vetturi jiġu riprodotti fedelment, ma huwiex intiż li jipprovdi indikazzjoni dwar karatteristika tal-imsemmija mudelli żgħar, iżda huwa element tar-riproduzzjoni fidila tal-vetturi oriġinali (13).
34. F’dan il-każ, il-fatt li terz juri t-trade mark ta’ proprjetarju fil-kuntest ta’ kampanja pubbliċitarja sabiex jindika premju li l-klijenti tiegħu jistgħu jirbħu waqt tlugħ bix-xorti jwassal eventwalment sabiex jindika pjuttost karatteristika tal-prodott tal-proprjetarju milli karatteristika tas-servizz ta’ provvista ta’ kontenuti multimedjali propost mill-imsemmi terz. Fil-fatt, anki jekk jitqies li Inditex kienet ikkummerċjalizzat vouchers li għandhom il-karatteristiċi msemmija fil-kampanja pubbliċitarja ta’ Buongiorno, wieħed ma jistax jikkunsidra li r-riproduzzjoni ta’ dawn il-vouchers f’din il-kampanja pubbliċitarja kienet intiża sabiex tipprovdi indikazzjoni dwar karatteristika tas-servizz ipprovdut minn Buongiorno.
35. Fir-raba’ lok, fid-dawl tal-kuntest fattwali deskritt mill-qorti tar-rinviju, wieħed jista’ jistaqsi wkoll jekk l-aġir ta’ Buongiorno jaqax taħt l-Artikolu 7 tad-Direttiva Nru 2008/95, intitolat “Eżawriment tad-drittijiet mogħtija minn trade mark”. Din id-dispożizzjoni kienet tipprovdi li d-dritt mogħti mit-trade mark ma kienx jippermetti lill-proprjetarju tagħha jipprojbixxi l-użu tagħha għal prodotti li kienu tqiegħdu fis-suq fil-Komunità taħt din it-trade mark, mill-proprjetarju jew bil-kunsens tiegħu, sakemm ma jkunx hemm raġunijiet leġittimi li jiġġustifikaw li huwa jopponi l-kummerċjalizzazzjoni ulterjuri tal-prodotti.
36. Mingħajr preġudizzju għar-risposta li għandha tingħata għal din id-domanda, għandi nosserva, qabel xejn, li l-qorti tar-rinviju ma titlobx l-interpretazzjoni tal-Artikolu 7 tad-Direttiva Nru 2008/95. Sussegwentement, Inditex issostni li, fl-assenza tal-ewwel bejgħ tal-prodott, jiġifieri l-voucher, jew ta’ tqegħid fis-suq għall-ewwel darba bil-kunsens tagħha, id-dritt tagħha ta’ trade mark ma kienx eżawrit fil-mument tal-użu tat-trade mark tagħha minn Buongiorno. Fl-aħħar nett, din il-kumpannija ssostni, f’kuntest ieħor, li hija ma tikkummerċjalizzax, u lanqas ma kienet tikkummerċjalizza f’dak iż-żmien, vouchers li għandhom il-karatteristiċi indikati fil-kampanja pubbliċitarja. Għaldaqstant, dan kien prodott ineżistenti.
37. Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, nipproponi li nanalizza l-problema legali mqajma mid-domanda preliminari esklużivament mill-perspettiva tar-relazzjoni bejn l-Artikolu 6(1)(ċ) tad-Direttiva Nru 2008/95 u l-Artikolu 14(1)(c) tad-Direttiva Nru 2015/2436. Madankollu, preliminarjament, għandhom jiġu eżaminati l-argumenti mressqa mill-partijiet u dwar l-ammissibbiltà tad-domanda preliminari.
B. Fuq l-ammissibbiltà
38. Inditex tqajjem żewġ argumenti sabiex issostni li dan ir-rinviju għal deċiżjoni preliminari huwa inammissibbli.
39. Fl-ewwel lok, Inditex tosserva li, kif tikkonstata l-qorti tar-rinviju stess (14), l-interpretazzjoni tal-Artikolu 6(1)(ċ) tad-Direttiva Nru 2008/95 tista’ tkunilha utli biss jekk l-appell ta’ kassazzjoni, li fuqu din il-qorti għandha tiddeċiedi, jintlaqa’ minħabba ksur tal-Artikolu 34(2)(c) tal-Liġi dwar it-Trade Marks, li, bħala dispożizzjoni nazzjonali li permezz tagħha l-leġiżlatur Spanjol implimenta l-possibbiltà prevista fl-Artikolu 5(2) ta’ din id-direttiva, tagħti protezzjoni speċjali lit-trade marks li għandhom “reputazzjoni”. Madankollu, skont Inditex, l-użu ta’ sinjal identiku jew simili għal trade mark li għandha reputazzjoni msemmi f’din l-aħħar dispożizzjoni bl-ebda mod ma huwa konformi mal-użu onest fil-qasam industrijali jew kummerċjali, b’tali mod li l-Artikolu 6(1)(ċ) tad-direttiva msemmija ma jistax jiġi invokat minn terz li jagħmel użu minn din it-trade mark. Inżid ngħid, anki jekk nantiċipa l-argumenti ulterjuri tiegħi, li l-argument imressaq minn Inditex sabiex issostni li d-domanda preliminari hija inammissibbli jista’ wkoll jiġi analizzat, mill-perspettiva tal-mertu, bħala argument dwar l-interpretazzjoni tad-dispożizzjonijiet iċċitati iktar ’il fuq (15).
40. Fit-tieni lok, Inditex tafferma li, fi kwalunkwe każ, ir-risposta għad-domanda preliminari ma hijiex utli, peress li hija b’mod ċar insuffiċjenti sabiex tiġi deċiża l-kwistjoni ta’ dritt imqajma fit-tilwima fil-kawża prinċipali. Fil-fatt, l-użu ta’ trade mark “bħala indikazzjoni” ma huwiex fih innifsu legali. Il-legalità ta’ tali użu teżiġi li dan isir “skont prattiki onesti fil-kamp industrijali jew kummerċjali” u josserva r-regoli tal-eżawriment tad-dritt ta’ trade mark f’każ ta’ tranżazzjonijiet li jirrigwardaw prodotti ta’ ħaddieħor.
41. F’dan ir-rigward, l-argument li domanda preliminari tistrieħ fuq premessa li fuqha l-qorti tar-rinviju għad trid tiddeċiedi, b’tali mod li din id-domanda għandha tiġi kkunsidrata li hija prematura u ipotetika (16), jew dak li r-risposta li għandha tingħata għal domanda preliminari ma hijiex biżżejjed sabiex issolvi l-kawża prinċipali (17) ma jwasslux awtomatikament għall-konklużjoni li din id-domanda hija inammissibbli.
42. Fil-fatt, hija biss il-qorti nazzjonali, adita bit-tilwima u li għandha tassumi r-responsabbiltà tad-deċiżjoni ġudizzjarja li għandha tingħata, li għandha tevalwa, fid-dawl taċ-ċirkustanzi partikolari tal-kawża prinċipali, ir-rilevanza tad-domanda li hija tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja. Meta d-domanda magħmula tkun tirrigwarda l-interpretazzjoni jew il-validità ta’ regola tad-dritt tal-Unjoni, il-Qorti tal-Ġustizzja hija, bħala prinċipju, marbuta li tagħti deċiżjoni. Minn dan isegwi li domanda preliminari li tirrigwarda d-dritt tal-Unjoni tibbenefika minn preżunzjoni ta’ rilevanza. Ir-rifjut tal-Qorti tal-Ġustizzja li tagħti deċiżjoni dwar tali domanda huwa possibbli biss meta jkun jidher b’mod manifest li l-interpretazzjoni tad-dritt tal-Unjoni mitluba ma għandha ebda rabta mar-realtà jew mas-suġġett tal-kawża prinċipali, meta l-problema tkun ta’ natura ipotetika jew inkella meta l-Qorti tal-Ġustizzja ma jkollhiex għad-dispożizzjoni tagħha l-punti ta’ fatt u ta’ liġi neċessarji sabiex tirrispondi b’mod utli għad-domandi li jkunu sarulha (18).
43. Dan ma huwiex il-każ hawnhekk. Ċertament, sabiex tiddeċiedi fuq l-appell ta’ kassazzjoni, il-qorti tar-rinviju għandha twettaq l-evalwazzjonijiet preċedenti dwar il-problema legali mqajma mid-domanda preliminari (l-użu ta’ trade mark li għandha reputazzjoni, imsemmija fl-Artikolu 5(2) tad-Direttiva Nru 2008/95) u tipproċedi, eventwalment, għall-evalwazzjonijiet addizzjonali u sussegwenti għaliha (l-użu konformi mal-użu onest fil-qasam industrijali jew kummerċjali). Madankollu, ma jidhirx b’mod manifest li l-Artikolu 6(1)(ċ) tad-Direttiva Nru 2008/95 ma huwiex intiż li japplika f’sitwazzjoni fejn trade mark tidher fil-kuntest ta’ kampanja pubbliċitarja ta’ terz sabiex jindika premju li klijent ta’ dan it-terz jista’ jirbaħ meta jittella’ bix-xorti.
44. Barra minn hekk, mingħajr ma tikkontesta espressament l-ammissibbiltà tad-domanda preliminari, il-Kummissjoni ssostni li, peress li jidher li l-qorti nazzjonali tal-ewwel istanza ma wettqitx żball ta’ liġi meta kkunsidrat li l-użu tat-trade mark ZARA ma kien jaqa’ taħt ebda wieħed mill-każijiet ta’ “użu tat-trade mark” previsti fl-Artikolu 34 tal-Liġi dwar it-Trade Marks, li permezz tiegħu l-leġiżlatur Spanjol ittraspona l-Artikolu 5 tad-Direttiva Nru 89/104, ma huwiex neċessarju li jiġi eżaminat jekk il-kundizzjonijiet iddefiniti fl-Artikolu 37 tal-Liġi dwar it-Trade Marks u fl-Artikolu 6(1)(ċ) tad-Direttiva Nru 2008/95 humiex issodisfatti f’dan il-każ. Madankollu, inqis li l-argument tal-Kummissjoni ma jistax iwassal għall-inammissibbiltà tad-domanda preliminari għall-istess raġunijiet bħal dawk esposti fil-punti 41 u 42 ta’ dawn il-konklużjonijiet fir-rigward tal-argumenti ta’ Inditex.
45. Fil-fatt, għalkemm jien nifhem l-argumenti mressqa mill-Kummissjoni insostenn tal-pożizzjoni tagħha li l-aġir ta’ Buongiorno ma kienx jikkostitwixxi użu, fis-sens tal-Artikolu 5 tad-Direttiva Nru 89/104, għandu jitfakkar li l-qorti tar-rinviju ma tesprimix dubju dwar l-interpretazzjoni ta’ din id-dispożizzjoni, li ma jistax iwassal għall-konklużjoni tal-inammissibbiltà tad-domanda preliminari (19).
46. Minn dan isegwi li d-domanda preliminari hija ammissibbli.
C. Fuq il-mertu
47. Qabel ma nindirizza l-problema legali mqajma mid-domanda preliminari, ser nanalizza fil-qosor l-aspett invokat mill-partijiet fl-osservazzjonijiet bil-miktub tagħhom u li jirrigwarda l-klassifikazzjoni tal-aġir ta’ Bunogiorno li jikkonsisti fl-“użu minn sinjal identiku jew simili għat-trade mark li għandha reputazzjoni”, imsemmi fl-Artikolu 5(2) tad-Direttiva Nru 89/104.
48. Din l-analiżi hija ta’ interess doppju. Fil-fatt, minn naħa, sabiex l-Artikolu 6 tad-Direttiva Nru 2008/95 ikun jista’ japplika, terz għandu jagħmel użu minn sinjal li l-proprjetarju tiegħu jista’ jopponi, skont l-Artikolu 5 ta’ din id-direttiva. Min-naħa l-oħra, l-argument ta’ Inditex dwar l-inammissibbiltà tad-domanda preliminari jista’ jinqara wkoll bħala argument dwar il-mertu, li jgħid li l-Artikolu 6(1)(ċ) tal-imsemmija direttiva fl-ebda każ japplika ma jista’ meta jkun użu relatat ma’ trade mark li għandha reputazzjoni, kif hemm fl-Artikolu 5(2) tal-istess direttiva.
1. Fuq l-użu ta’ trade mark li għandha reputazzjoni, imsemmi fl-Artikolu 5(2) tad-Direttiva Nru 2008/95
49. Il-kwistjoni dwar jekk l-aġir ta’ terz li jikkonċerna trade mark jistax ikun leġittimu fid-dawl tar-regola prevista fl-Artikolu 6(1)(ċ) tad-Direttiva Nru 2008/95 tqum biss jekk dan l-aġir jitqies li jikkostitwixxi użu, fis-sens tal-Artikolu 5 ta’ din id-direttiva (20).
50. F’dan il-każ, il-qorti tar-rinviju tagħmel id-domanda preliminari tagħha fil-każ li hija tilqa’ l-aggravju bbażat fuq il-ksur tal-Artikolu 34(2)(c) tal-Liġi dwar it-Trade Marks, li permezz tiegħu l-leġiżlatur Spanjol implimenta l-possibbiltà prevista fl-Artikolu 5(2) tad-Direttiva Nru 2008/95. Fi kliem ieħor, qabel ma tiddeċiedi dwar l-argument ibbażat fuq l-użu bħala indikazzjoni, il-qorti tar-rinviju għandha tikkunsidra li l-aġir ta’ Buongiorno kien jikkostitwixxi użu ta’ sinjal identiku ma’ jew simili għal trade mark li għandha reputazzjoni, li mingħajr raġuni ġġustifikata jieħu vantaġġ inġust mill-karattru distintiv jew mir-reputazzjoni tat-trade mark jew tikkawżalhom ħsara.
51. Kif diġà osservajt fil-punt 39 ta’ dawn il-konklużjonijiet, l-argument ta’ Inditex dwar in-natura ipotetika tad-domanda preliminari jista’ jinftiehem fis-sens li, skont din il-kumpannija, id-dritt ta’ proprjetarju ta’ trade mark li jopponi l-użu msemmi fl-Artikolu 5(2) tad-Direttiva Nru 2008/95 fl-ebda każ ma huwa ċirkoskritt mil-limitazzjoni tal-effetti tat-trade mark, prevista fl-Artikolu 6(1)(ċ) ta’ din id-direttiva.
52. F’dan ir-rigward, Inditex issostni, minn naħa, li użu tat-trade mark bħala indikazzjoni għandu jkun, kif jeżiġi l-Artikolu 6(1)(ċ) tad-Direttiva Nru 2008/95, moqri flimkien mal-Artikolu 6(1), in fine, ta’ din id-direttiva, konformi mal-użu onest fil-qasam industrijali jew kummerċjali. Skont hi, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet, fis-sentenza Gillette Company u Gillette Group Finland (21), li l-użu ta’ trade mark ma huwiex konformi ma’ tali użu onest, b’mod partikolari meta jaffettwa l-valur tat-trade mark billi jieħu vantaġġ inġust mill-karattru distintiv jew mir-reputazzjoni tagħha. Hija tindika, min-naħa l-oħra, li l-użu ta’ trade mark li għandha reputazzjoni, imsemmi fl-Artikolu 5(2) tad-direttiva msemmija, jikkonsisti f’użu ta’ sinjal identiku ma’ jew simili għal trade mark li għandha reputazzjoni li, mingħajr raġuni ġġustifikata, jieħu vantaġġ inġust mill-karattru distintiv jew mir-reputazzjoni tat-trade mark jew tikkawżalhom ħsara.
53. F’dawn iċ-ċirkustanzi, skont Inditex, il-kundizzjonijiet tal-użu legali previsti fl-Artikolu 6(1)(ċ) tad-Direttiva Nru 2008/95 jikkoinċidu ma’ dawk tal-użu relatat ma’ trade mark li għandha reputazzjoni li l-proprjetarju tagħha jista’ jopponi, skont l-Artikolu 5(2) ta’ din id-direttiva, b’tali mod li dawn iż-żewġ dispożizzjonijiet jeskludu lil xulxin reċiprokament. Minn dan hija tikkonkludi li terz li jagħmel użu minn trade mark li għandha reputazzjoni, li huwa illegali skont l-Artikolu 5(2) tad-direttiva msemmija, ma jistax jinvoka użu “bħala indikazzjoni”.
54. Għalkemm nista’ nifhem dan l-argument, naħseb li kunsiderazzjonijiet ta’ natura sistemika u ġurisprudenzjali jipprekludu tali interpretazzjoni stretta li, minn qabel u fi kwalunkwe każ, teskludi l-applikabbiltà konġunta ta’ dawn iż-żewġ dispożizzjonijiet.
55. Qabel ma nesponi dawn il-kunsiderazzjonijiet, għandi nosserva li xejn ma jissuġġerixxi li, waqt l-implimentazzjoni tal-possibbiltà prevista fl-Artikolu 5(2) tad-Direttiva Nru 2008/95, il-leġiżlatur Spanjol xtaq jeskludi tali applikabbiltà konġunta tal-imsemmija dispożizzjonijiet. Għaldaqstant, ma hemmx lok li wieħed jistaqsi dwar il-kwistjoni jekk, waqt tali implimentazzjoni, il-leġiżlatur nazzjonali jistax jiddeċiedi li ma jissuġġettax id-drittijiet tal-proprjetarju ta’ trade mark li għandha reputazzjoni għal-limitazzjoni prevista fl-Artikolu 6(1)(ċ) ta’ din id-direttiva.
a) Fuq l-artikolazzjoni bejn l-Artikolu 5(2) u l-Artikolu 6(1)(ċ) tad-Direttiva Nru 2008/95
56. Kif iddeċidiet il-Qorti tal-Ġustizzja, il-protezzjoni mogħtija mill-Artikolu 5(1)(a) tad-Direttiva Nru 2008/95 hija intiża biss sabiex tippermetti lill-proprjetarju tat-trade mark jipproteġi l-interessi speċifiċi tiegħu bħala proprjetarju tagħha, jiġifieri li jiżgura li din tal-aħħar tkun tista’ taqdi l-funzjonijiet tagħha. Minn dan il-Qorti tal-Ġustizzja ddeduċiet, fl-ewwel lok, li l-eżerċizzju tad-dritt esklużiv mogħti mit-trade mark għandu jkun irriżervat għall-każijiet li fihom l-użu tas-sinjal minn terz jippreġudika jew jista’ jippreġudika l-funzjonijiet tat-trade mark. Issa, l-Artikolu 5(2) tal-imsemmija direttiva jistabbilixxi, favur trade marks li għandhom reputazzjoni, protezzjoni iktar estiża minn dik prevista fil-paragrafu 1 ta’ dan l-artikolu. Il-kundizzjoni speċifika ta’ din il-protezzjoni hija kkostitwita minn użu mingħajr raġuni ġġustifikata ta’ sinjal identiku ma’ jew simili għal trade mark irreġistrata li jieħu jew allegatament jieħu vantaġġ inġust mill-karattru distintiv jew mir-reputazzjoni ta’ din it-trade mark jew jikkawżalhom ħsara (22).
57. Għaldaqstant, fit-tieni lok, b’differenza mill-ipoteżi li taqa’ taħt l-Artikolu 5(1)(b) tad-Direttiva Nru 2008/95, l-eżerċizzju tad-dritt tal-proprjetarju ta’ trade mark li għandha reputazzjoni ma jippreżumix l-eżistenza ta’ probabbiltà ta’ konfużjoni f’moħħ il-pubbliku kkonċernat (23).
58. Minkejja li l-Artikolu 5(2) tad-Direttiva Nru 2008/95 jiddistingwi tliet każijiet ta’ preġudizzju differenti, jiġifieri d-dannu lill-karattru distintiv tat-trade mark, id-dannu kkawżat lir-reputazzjoni ta’ din it-trade mark u l-vantaġġ indebitu miksub mill-karattru distintiv jew mir-reputazzjoni tal-imsemmija trade mark (24), f’dan il-każ, Inditex sostniet, insostenn tal-azzjoni għal kontrafazzjoni tagħha, li Buongiorno kienet kisbet vantaġġ mir-reputazzjoni li għandha t-trade mark tagħha u kienet ippreġudikat din ir-reputazzjoni.
59. F’dan ir-rigward, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li l-eżami tal-eżistenza ta’ preġudizzju msemmi fl-Artikolu 9(1)(c) tar-Regolament Nru 207/2009 – u, b’estensjoni, dak imsemmi fl-Artikolu 5(2) tad-Direttiva Nru 2008/95 – għandu jkun ibbażat fuq evalwazzjoni globali li tieħu inkunsiderazzjoni l-fatturi rilevanti kollha tal-każ inkwistjoni, li fosthom hemm, b’mod partikolari, l-intensità tar-reputazzjoni u l-grad tal-karattru distintiv tat-trade mark, il-grad ta’ xebh bejn it-trade marks kunfliġġenti kif ukoll in-natura u l-grad ta’ prossimità tal-prodotti jew tas-servizzi kkonċernati (25).
60. Barra minn hekk, meta l-proprjetarju tat-trade mark li għandha reputazzjoni jasal biex jipprova l-eżistenza ta’ wieħed mill-ksur imsemmi fl-Artikolu 5(2) tad-Direttiva Nru 2008/95, huwa t-terz li jkun għamel użu minn sinjal identiku ma’ jew simili għal trade mark li għandha reputazzjoni li għandu jistabbilixxi li l-użu ta’ tali sinjal għandu raġuni ġġustifikata. L-invokazzjoni minn terz ta’ raġuni ġġustifikata għal tali użu b’hekk iġġiegħel lill-proprjetarju ta’ din it-trade mark jittollera l-użu ta’ dan is-sinjal (26).
61. Mad-daqqa ta’ għajn, l-invokazzjoni ta’ raġuni ġġustifikata għall-użu ta’ sinjal identiku ma’ jew simili għal trade mark li għandha reputazzjoni twassal għall-istess riżultat bħall-invokazzjoni tal-limitazzjoni tal-effetti ta’ trade mark, prevista fl-Artikolu 6(1) tad-Direttiva Nru 2008/95. Fiż-żewġ każijiet, il-proprjetarju għandu jittollera l-użu ta’ sinjal identiku ma’ jew simili għal trade mark tiegħu.
62. Madankollu, sabiex terz ikun jista’ jinvoka l-limitazzjoni tal-effetti tat-trade mark, prevista fl-Artikolu 6(1)(ċ) tad-Direttiva Nru 2008/95, l-użu ta’ sinjal għandu jissodisfa l-kundizzjonijiet stabbiliti f’din id-dispożizzjoni kif ukoll, kif jeżiġi l-Artikolu 6(1) in fine ta’ din id-direttiva, ikun konformi mal-użu onest fil-qasam industrijali jew kummerċjali.
63. F’dawn iċ-ċirkustanzi, għandhom jiġu stabbiliti l-limiti tal-kunċetti ta’ “raġuni valida” u “skond prattika onesta f’materji industrijali jew kummerċjali”, użati rispettivament fl-Artikolu 5(2) tad-Direttiva Nru 2008/95 u fl-Artikolu 6(1)(ċ), in fine, ta’ din id-direttiva, sabiex jiġi ddeterminat jekk l-assenza ta’ “raġuni valida”, fis-sens ta’ din l-ewwel dispożizzjoni, timplikax li l-użu ma huwa, fl-ebda każ, “onest”, fis-sens ta’ din it-tieni dispożizzjoni.
64. F’dan ir-rigward, fl-ewwel lok, fuq livell letterali teżisti differenza bejn dawn iż-żewġ kunċetti, b’tali mod li l-identiċità tat-tifsira tagħhom ma tistax tiġi preżunta.
65. Fit-tieni lok, fuq livell sistemiku, l-Artikolu 6(1)(ċ) tad-Direttiva Nru 2008/95 ma jinkludi ebda riżerva li tista’ teskludi l-applikabbiltà ta’ din id-dispożizzjoni fil-każ ta’ preġudizzju għal trade mark li għandha reputazzjoni, prevista fl-Artikolu 5(2) ta’ din id-direttiva. Ċertament, wieħed jista’ jargumenta li tali riżerva ma ġietx introdotta fit-test tad-direttiva msemmija minħabba li l-limitazzjoni prevista f’din l-ewwel dispożizzjoni għandha obbligatorjament tiġi trasposta fid-dritt nazzjonali, filwaqt li huwa kull Stat Membru li għandu jiddeċiedi jekk jixtieqx jimplimenta l-possibbiltà prevista f’din it-tieni dispożizzjoni. Madankollu, dispożizzjonijiet analogi għall-Artikolu 5(2) u għall-Artikolu 6(1)(ċ) tal-istess direttiva jinsabu fis-sistema tat-trade marks tal-Unjoni li ma tħalli ebda marġni ta’ manuvra lill-Istati Membri (27).
66. Fit-tielet lok, minn naħa, il-kundizzjoni ta’ “użu onest” tikkostitwixxi, essenzjalment, l-espressjoni ta’ obbligu ta’ lealtà fir-rigward tal-interessi leġittimi tal-proprjetarju tat-trade mark (28). Min-naħa l-oħra, il-kunċett ta’ “raġuni valida” għandu t-tendenza li jsib bilanċ bejn l-interessi inkwistjoni billi jittieħdu inkunsiderazzjoni, fil-kuntest speċifiku tal-Artikolu 5(2) tad-Direttiva Nru 2008/95 u fid-dawl tal-protezzjoni estiża li tgawdi minnha t-trade mark ikkonċernata, l-interessi tat-terz li juża dan is-sinjal (29). Il-kunċett ta’ “raġuni valida” ma jistax jinkludi biss raġunijiet oġġettivament imperattivi, iżda jista’ wkoll ikun marbut mal-interessi suġġettivi ta’ terz li jagħmel użu minn sinjal identiku ma’ jew simili għal trade mark li għandha reputazzjoni (30).
67. Għalkemm uħud mill-elementi li għandhom jittieħdu inkunsiderazzjoni fl-evalwazzjoni ta’ kull waħda minn dawn iż-żewġ kundizzjonijiet jistgħu jikkoinċidu, il-perspettiva adottata fil-kuntest ta’ dawn l-evalwazzjonijiet ma hijiex l-istess. B’mod semplifikat, il-kundizzjoni ta’ “raġuni valida” tiffoka pjuttost fuq il-perspettiva ta’ terz u tal-interessi tiegħu, filwaqt li dik ta’ “użu onest” tadotta l-perspettiva tal-proprjetarju. Bħala estensjoni ta’ din l-osservazzjoni, l-importanza mogħtija lil element meħud inkunsiderazzjoni fil-kuntest ta’ dawn iż-żewġ evalwazzjonijiet tista’ wkoll tkun differenti.
68. Fir-raba’ lok, l-istess japplika fir-rigward tal-elementi li, minn naħa, jifformaw wieħed mit-tliet każijiet ta’ preġudizzju għat-trade mark li għandha reputazzjoni, previsti fl-Artikolu 5(2) tad-Direttiva Nru 2008/95, u li, min-naħa l-oħra, jittieħdu inkunsiderazzjoni waqt l-evalwazzjoni tal-kundizzjoni ta’ “użu onest”, fis-sens tal-Artikolu 6(1), in fine, ta’ din id-direttiva. Sabiex tispjega dan, kif tirrileva Inditex, il-Qorti tal-Ġustizzja ċertament iddeċidiet, fis-sentenza Gillette Company u Gillette Group Finland (31), li l-użu ta’ sinjal ma huwiex konformi mal-użu onest, b’mod partikolari meta jaffettwa l-valur tat-trade mark billi jieħu vantaġġ indebitu mill-karattru distintiv jew mir-reputazzjoni tagħha. Madankollu, skont l-Artikolu 5(2) tal-imsemmija direttiva, sabiex jiġi kkonstatat dannu għal trade mark li għandha reputazzjoni, huwa biżżejjed li terz jieħu vantaġġ inġust mir-reputazzjoni ta’ din it-trade mark, mingħajr ma l-aġir tiegħu jaffettwa l-valur tal-imsemmija trade mark.
69. Barra minn hekk, it-tagħlim li jista’ jinsilet mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja jikkostitwixxi, huwa wkoll, indizju serju li l-limitazzjoni prevista fl-Artikolu 6(1)(ċ) tad-Direttiva Nru 2008/95 tista’ tapplika wkoll meta l-proprjetarju jista’, a priori, jinvoka dispożizzjoni nazzjonali li timplimenta l-possibbiltà prevista fl-Artikolu 5(2) ta’ din id-direttiva.
b) Fuq il-ġurisprudenza rilevanti
70. Il-Qorti tal-Ġustizzja ġiet mistoqsija, fil-kuntest tal-kawża li tat lok għas-sentenza Adam Opel (32), dwar l-Artikolu 5(1)(a) tad-Direttiva Nru 89/104. Fl-ewwel lok, għalkemm il-Qorti tal-Ġustizzja inizjalment qieset li, fid-dawl taċ-ċirkustanzi tal-kawża prinċipali, kien hemm lok ukoll li l-qorti tar-rinviju tingħata interpretazzjoni tal-Artikolu 5(2) ta’ din id-direttiva, hija madankollu ħalliet lill-qorti tar-rinviju l-evalwazzjoni ta’ natura fattwali relatata mal-kwistjoni dwar jekk l-użu inkwistjoni kienx jikkostitwixxi użu mingħajr raġuni ġġustifikata li jieħu vantaġġ inġust mill-karattru distintiv jew mir-reputazzjoni tat-trade mark, bħala trade mark irreġistrata, jew li jippreġudikahom (33). Fit-tieni lok, il-Qorti tal-Ġustizzja interpretat l-Artikolu 6(1)(b) tad-imsemmija direttiva, billi rreferiet ukoll għall-Artikolu 6(1)(ċ) tal-istess direttiva (34). Għandi nenfasizza, f’dan ir-rigward, li, kemm il-limitazzjoni prevista fl-Artikolu 6(1)(b) tad-Direttiva Nru 89/104 kif ukoll dik prevista fl-Artikolu 6(1)(ċ) tagħha huma suġġetti għall-kundizzjoni li l-użu jsir b’mod konformi mal-użu onest fil-kamp industrijali jew kummerċjali.
71. Bl-istess mod, fis-sentenza adidas u adidas Benelux (35), fid-dawl tal-fatt li ma kienx ikkontestat li l-kawża kienet tikkonċerna trade mark li għandha reputazzjoni, il-Qorti tal-Ġustizzja tat, fl-ewwel lok, interpretazzjoni tal-Artikolu 5(2) tad-Direttiva Nru 89/104 u, fit-tieni lok, mingħajr ebda riżerva, tal-Artikolu 6(1)(b) ta’ din id-direttiva (36).
72. F’din il-linja ta’ ideat, f’dak li jirrigwarda l-limitazzjoni tal-effetti tat-trade mark prevista fl-Artikolu 6(1)(a) tad-Direttiva Nru 2008/95, suġġetta wkoll għall-kundizzjoni ta’ użu onest, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet, fis-sentenza Céline (37), li l-osservanza ta’ din il-kundizzjoni għandha tiġi evalwata fid-dawl, b’mod partikolari, tal-fatt li din hija trade mark li tgawdi, fl-Istat Membru fejn hija rreġistrata u fejn tintalab il-protezzjoni tagħha, minn ċerta reputazzjoni li minnha t-terz jista’ jieħu vantaġġ għall-kummerċjalizzazzjoni tal-prodotti jew tas-servizzi tiegħu. Abbażi ta’ din is-sentenza, jista’ jiġi sostnut li, jekk, sabiex jiġi ddeterminat jekk terz jistax jinvoka waħda mil-limitazzjonijiet tal-effetti tat-trade mark, previsti fl-Artikolu 6(1) ta’ din id-direttiva, għandha tittieħed inkunsiderazzjoni wkoll ir-reputazzjoni tat-trade mark ikkonċernata, ma jistax jitqies li kull ħsara għal trade mark li għandha reputazzjoni, fis-sens tal-Artikolu 5(2) tad-direttiva msemmija, hi eżenti minn dawn il-limitazzjonijiet.
73. Minn din il-ġurisprudenza niddeduċi li, għall-Qorti tal-Ġustizzja, ma teżistix neċessarjament kontradizzjoni bejn, minn naħa, l-eżistenza ta’ użu li l-proprjetarju ta’ trade mark li għandha reputazzjoni jista’, a priori, jopponi abbażi ta’ dispożizzjoni nazzjonali li timplimenta l-possibbiltà prevista fl-Artikolu 5(2) tad-Direttiva Nru 2008/95 u, min-naħa l-oħra, l-użu minn terz tal-limitazzjoni prevista fl-Artikolu 6(1)(ċ) ta’ din id-direttiva.
74. Għalhekk issa għandna nduru għall-interpretazzjoni tal-Artikolu 6(1)(ċ) tad-Direttiva Nru 2008/95.
2. Fuq l-Artikolu 6(1)(ċ) tad-Direttiva Nru 2008/95
75. Fl-interpretazzjoni ta’ dispożizzjoni tad-dritt tal-Unjoni, għandhom jittieħdu inkunsiderazzjoni mhux biss il-kliem tagħha u l-għanijiet imfittxija minnha, iżda wkoll il-kuntest tagħha. L-oriġini ta’ dispożizzjoni tad-dritt tal-Unjoni tista’ wkoll tipprovdi elementi rilevanti għall-interpretazzjoni tagħha (38).
76. F’dan ir-rigward, fl-ewwel lok, il-paragun fuq livell letterali tal-Artikolu 6(1)(ċ) tad-Direttiva Nru 2008/95 u tal-Artikolu 14(1)(c) tad-Direttiva Nru 2015/2436 jissuġġerixxi li l-użu uniku li jillimita l-effetti tat-trade mark (“fejn hi neċessarja biex tindika l-iskop intiż ta’ prodott jew servizz, b’mod partikolari bħala aċċessorji jew spare parts”) issa jikkostitwixxi wieħed mill-każijiet tal-użu leġittimu li l-proprjetarju ta’ trade mark ma jistax jopponi. Fil-fatt, l-Artikolu 14 tad-Direttiva Nru 2015/2346 jipprovdi, fl-ewwel lok, li issa jkopri l-użu tat-trade mark sabiex jindika jew isemmi prodotti jew servizzi bħala dawk tal-proprjetarju ta’ din it-trade mark u, fit-tieni lok, li huwa jirriproduċi l-kontenut leġiżlattiv tal-Artikolu 6(1)(ċ) tad-Direttiva Nru 2008/95 u li jippreċedih bl-espressjoni “b’mod partikolari”.
77. Fit-tieni lok, din il-kunsiderazzjoni hija kkorroborata mill-analiżi tax-xogħol preparatorju relatat mad-Direttiva Nru 2015/2436.
78. Fil-fatt, l-ewwel nett, jirriżulta mill-proposta ta’ direttiva tal-Kummissjoni li kien “meqjus li hu xieraq ukoll li tiġi stipulata […] limitazzjoni espliċita li tkopri użu referenzjali b’mod ġenerali” (39). Għalhekk, il-Kummissjoni ma kkunsidratx li l-Artikolu 14(1)(c) tad-Direttiva Nru 2015/2436 sempliċement jiċċara jew jippreċiża l-limiti tal-Artikolu 6(1)(ċ) tad-Direttiva Nru 89/104. Il-kliem “meqjus li hu xieraq ukoll li tiġi stipulata” jindika r-rieda ta’ din l-istituzzjoni li tipproponi li tintroduċi restrizzjoni tal-effetti tat-trade mark li tkopri b’mod ġenerali l-użu bħala indikazzjoni. Barra minn hekk, kienet mill-bidu n-natura ġenerali ta’ din il-limitazzjoni li kienet tiddistingwiha mil-limitazzjoni prevista mid-Direttivi 89/104 u 2008/95, peress li din l-aħħar limitazzjoni għandha portata speċifika u, għaldaqstant, iktar ridotta.
79. Sussegwentement, f’din il-linja ta’ ħsieb, il-formulazzjoni inizjali tal-premessa 25 ta’ din il-proposta għal direttiva li tirreferi għall-użu bħala riferiment kienet iktar ċara minn dik tal-premessa 27 tad-Direttiva Nru 2015/2436 fir-rigward tal-intenzjoni li tiġi estiża l-portata tal-limitazzjoni li kienet tinsab preċedentement fl-Artikolu 6(1)(ċ) tad-Direttiva Nru 2008/95 (40). Fil-fatt, din il-premessa 25 kienet tindika li, “il-proprjetarju ma għandux ikun intitolat milli jipprevjeni l-użu ġenerali (41), ġust u onest tal-marka biex jidentifika jew jirreferi għall-merkanzija jew servizzi bħala li huma tal-proprjetarju” (42).
80. Fl-aħħar nett, il-kunsiderazzjoni li l-leġiżlatur tal-Unjoni pprova jwessa’ l-portata tal-limitazzjoni li issa hija prevista fl-Artikolu 14(1)(c) tad-Direttiva Nru 2015/2436 ma hijiex ikkontestata mid-dibattitu li seħħ matul ix-xogħol preparatorju.
81. Fil-fatt, filwaqt li l-proposta inizjali tal-Kummissjoni kienet issemmi, f’termini kważi identiċi ma’ dawk użati fl-Artikolu 14(1)(c) tad-Direttiva Nru 2015/2436, l-użu tat-“trade mark fejn hi neċessarja biex tindika l-iskop intiż ta’ prodott jew servizz, b’mod partikolari bħala aċċessorji jew spare parts”, il-Parlament ippropona li jiġu introdotti xi eżempji addizzjonali tal-użu legali (43), jiġifieri, b’mod partikolari, l-użu li “(j)sir biex jinġieb għall-attenzjoni tal-konsumaturi l-bejgħ mill-ġdid ta’ prodotti ġenwini li oriġinarjament ikunu nbiegħu mill-proprjetarju tat-trade mark jew bil-kunsens tiegħu;” u l-użu li “(j)sir għall-finijiet ta’ parodija, espressjoni artistika, kritika jew kumment”. Madankollu, il-Kunsill oppona din il-proposta (44).
82. Il-Kummissjoni finalment qablet mal-pożizzjoni tal-Kunsill (45), filwaqt li pproponiet li tiġi riflessa, tal-inqas parzjalment, il-pożizzjoni tal-Parlament fil-premessa 27 tad-Direttiva Nru 2015/2436, li tgħid li “[l]-użu ta’ trade mark li jsir minn partijiet terzi biex jiġbdu l-attenzjoni tal-konsumatur għar-rivendita ta’ oġġetti ġenwini li oriġinarjament inbiegħu mill-proprjetarju tat-trade mark jew bil-kunsens tiegħu fl-Unjoni għandu jitqies bħala ġust sakemm ikun fl-istess ħin f’konformità ma’ prattika onesta fi kwistjonijiet industrijali u kummerċjali. L-użu ta’ trade mark li jsir minn partijiet terzi għall-fini ta’ espressjoni artistika għandu jitqies bħala ġust sakemm ikun fl-istess ħin f’konformità ma’ prattika onesta fi kwistjonijiet industrijali u kummerċjali. Barra minn hekk, din id-Direttiva għandha tiġi applikata b’mod li jiżgura r-rispett sħiħ għad-drittijiet u l-libertajiet fundamentali, u b'mod partikolari l-libertà ta’ espressjoni.”
83. Fit-tielet lok, il-portata limitata tal-Artikolu 6(1)(ċ) tad-Direttiva Nru 2008/95 meta mqabbla ma’ dik tal-Artikolu 14(1)(c) tad-Direttiva Nru 2015/2436 tidher li hija kkonfermata mill-analiżi tal-ġurisprudenza rilevanti tal-Qorti tal-Ġustizzja.
84. F’dan ir-rigward, b’riferiment għas-sentenzi Gillette Company u Gillette Group Finland (46) u Portakabin (47), il-qorti tar-rinviju tosserva li l-Qorti tal-Ġustizzja tidher li llimitat il-portata tal-limitazzjoni prevista fl-Artikolu 6(1)(ċ) tad-Direttiva Nru 89/104 għall-użu neċessarju sabiex jiġi indikat l-iskop intiż ta’ prodott.
85. Fil-fatt, il-Qorti tal-Ġustizzja ċċarat f’dawn is-sentenzi li s-sitwazzjonijiet li jaqgħu fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-Artikolu 6(1)(ċ) tad-Direttiva Nru 2008/95 għandhom ikunu limitati għal dawk li jikkorrispondu mal-għan ta’ din id-dispożizzjoni. Skont il-Qorti tal-Ġustizzja, l-għan tal-imsemmija dispożizzjoni huwa li tippermetti lill-fornituri ta’ prodotti jew ta’ servizzi li huma komplimentari għal prodotti jew għal servizzi offruti mill-proprjetarju ta’ trade mark, jużaw din it-trade mark sabiex jinformaw lill-pubbliku dwar ir-rabta utilitarja li teżisti bejn il-prodotti jew is-servizzi tagħhom u dawk tal-imsemmi proprjetarju tat-trade mark (48).
86. Barra minn hekk, il-Qorti tal-Ġustizzja semmiet fil-qosor, fis-sentenza Adam Opel (49), l-Artikolu 6(1)(ċ) tad-Direttiva Nru 89/104 billi kkunsidrat li t-twaħħil, fuq mudelli żgħar ta’ vetturi, ta’ trade mark ikkostitwita mil-logo ta’ manifattur ma kellux l-għan li jindika l-użu intenzjonat ta’ dawn il-mudelli-ġugarelli. Minn dan jista’ jiġi dedott, a contrario, li t-twaħħil ta’ trade mark fuq prodott ta’ terz sabiex jiġi indikat l-iskop intiż ta’ dan il-prodott jista’ jaqa’ taħt il-limitazzjoni prevista f’din id-dispożizzjoni.
87. F’din il-linja ta’ ħsieb, il-Qorti tal-Ġustizzja donnha kkunsidrat ukoll, fis-sentenza BMW (50), li huwa biss użu li jindika l-użu intenzjonat ta’ prodott jew ta’ servizz ta’ terz li jikkostitwixxi użu leġittimu, fis-sens tal-Artikolu 6(1)(ċ) tad-Direttiva Nru 2008/95. Il-Qorti tal-Ġustizzja indikat, f’din is-sentenza, li “l-użu tat-trade mark sabiex il-pubbliku jiġi informat li min jirreklama jsewwi u jżomm il-prodotti koperti minn din it-trade mark jikkostitwixxi użu li jindika l-iskop intiż ta’ servizz fis-sens [ta’ din id-dispożizzjoni]. Fil-fatt, bħall-użu ta’ trade mark intiża sabiex tidentifika l-vetturi li għalihom jaqbel spare part mhux oriġinali, l-użu inkwistjoni jsir sabiex jiġu identifikati l-prodotti li huma s-suġġett tas-servizz mogħti” (51).
88. Fir-raba’ lok, l-interpretazzjoni li l-Artikolu 6(1)(ċ) tad-Direttiva Nru 89/104 kellu portata relattivament imnaqqsa meta mqabbel ma’ dik tal-Artikolu 14(1)(c) tad-Direttiva Nru 2015/2436 hija sostnuta b’mod wiesa’ mill-awturi tad-duttrina.
89. Fil-fatt, l-introduzzjoni ta’ limitazzjoni ġenerali bħala indikazzjoni għal emenda tal-Artikolu 6(1)(ċ) tad-Direttiva Nru 2008/95 u tal-Artikolu 12(c) tar-Regolament Nru 207/2009 kienet ġiet proposta mill-awturi tad-duttrina qabel l-adozzjoni tad-Direttiva Nru 2015/2436 u tar-Regolament 2015/2424 (52). Kif indikajt fil-punti 78 u 79 ta’ dawn il-konklużjonijiet, il-leġiżlatur tal-Unjoni ppreveda li jsegwi l-approċċ irrakkomandat minn dawn l-awturi. Barra minn hekk, fir-rigward tal-formulazzjonijiet tal-Artikolu 14(1)(c) tad-Direttiva Nru 2015/2436 u tal-Artikolu 12(1)(c) tar-Regolament 2015/2424, l-awturi msemmija jsostnu li l-portata tagħhom hija iktar estiża minn dik tad-dispożizzjonijiet analogi tad-Direttiva Nru 2008/95 u tar-Regolament Nru 207/2009 (53).
90. Fid-dawl ta’ dawn il-kunsiderazzjonijiet dwar l-interpretazzjoni letterali tal-Artikolu 6(1)(ċ) tad-Direttiva Nru 2008/95 u dwar l-oriġini ta’ din id-dispożizzjoni, kif ukoll ta’ dawk ta’ natura ġurisprudenzjali u dottrinali, nipproponi li d-domanda preliminari tingħata r-risposta li din id-dispożizzjoni għandha tiġi interpretata fis-sens li l-użu fil-kummerċ, tat-trade mark “bil-għan li tidentifika jew tagħmel referenza għal oġġetti jew servizzi bħala l-oġġetti jew is-servizzi tal-proprjetarju ta’ dik it-trade mark”, li issa huwa msemmi fl-Artikolu 14(1)(c) tad-Direttiva Nru 2015/2436, ma jaqax taħt din l-ewwel dispożizzjoni, sakemm ma jkunx użu neċessarju sabiex jiġi indikat l-iskop intiż ta’ prodott jew ta’ servizz ta’ dan it-terz (54).
VI. Konklużjoni
91. Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet kollha preċedenti, nipproponi li l-Qorti tal-Ġustizzja tirrispondi għad-domanda preliminari magħmula mit-Tribunal Supremo (il-Qorti Suprema, Spanja) bil-mod li ġej:
L-Artikolu 6(1)(ċ) tad-Direttiva Nru 2008/95/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat‑22 ta’ Ottubru 2008 biex jiġu approssimati l-liġijiet tal-Istati Membri dwar it-trade marks
għandu jiġi interpretat fis-sens li
l-użu, fil-kummerċ, tat-trade mark “bil-għan li tidentifika jew tagħmel referenza għal oġġetti jew servizzi bħala l-oġġetti jew is-servizzi tal-proprjetarju ta’ dik it-trade mark”, li issa huwa msemmi fl-Artikolu 14(1)(c) tad-Direttiva Nru 2015/2436 biex jiġu approssimati l-liġijiet tal-Istati Membri dwar it-trade marks, ma jaqax taħt din l-ewwel dispożizzjoni, sakemm ma jkunx użu neċessarju sabiex jiġi indikat l-iskop intiż ta’ prodott jew ta’ servizz ta’ dan it-terz.
1 Il-punti 78 u 79 ta’ dan it-test ġew suġġetti għal modifika ta’ tip tipografiku, wara li tqiegħed online għall-ewwel darba.