WYROK SĄDU (izba ds. odwołań)
z dnia 16 września 2013 r.
Sprawa T‑264/11 P
Carlo De Nicola
przeciwko
Europejskiemu Bankowi Inwestycyjnemu (EBI)
Odwołanie – Służba publiczna – Personel EBI – Ocena – Awans – Postępowanie w sprawie awansu (2007) – Decyzja komisji odwoławczej – Mobbing – Rozsądny termin – Żądanie stwierdzenia nieważności – Żądanie odszkodowawcze
Przedmiot: Odwołanie mające na celu uchylenie wyroku Sądu do spraw Służby Publicznej Unii Europejskiej (pierwsza izba) z dnia 8 marca 2011 r. w sprawie F‑59/09 De Nicola przeciwko EBI.
Orzeczenie: Wyrok Sądu do spraw Służby Publicznej Unii Europejskiej (pierwsza izba) z dnia 8 marca 2011 r. w sprawie F‑59/09 De Nicola przeciwko EBI zostaje uchylony w zakresie, w jakim oddalono w nim, po pierwsze, żądania Carla De Nicoli stwierdzenia nieważności decyzji komisji odwoławczej Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI), a po drugie, jego żądania naprawienia rzekomych szkód wynikających z mobbingu stosowanego wobec niego przez EBI. W pozostałym zakresie odwołanie główne zostaje oddalone. Sprawa zostaje przekazana do ponownego rozpoznania przez Sąd do spraw Służby Publicznej. Rozstrzygnięcie o kosztach nastąpi w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie.
Streszczenie
1. Odwołanie – Zarzuty – Zarzut skierowany przeciwko elementowi uzasadnienia wyroku niepotrzebnemu dla uzasadnienia jego sentencji – Zarzut nieistotny dla sprawy
(art. 257 TFUE; statut Trybunału Sprawiedliwości, załącznik I, art. 9)
2. Skargi urzędników – Pracownicy Europejskiego Banku Inwestycyjnego – Akt niekorzystny – Pojęcie – Decyzja komisji odwoławczej Banku dotycząca oceny, niezawierająca żadnego osądu w przedmiocie sprawozdania z oceny – Włączenie
3. Prawo Unii Europejskiej – Zasady – Dochowanie rozsądnego terminu – Postępowanie administracyjne – Postępowanie sądowe – Kryteria oceny
(Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 47, art. 52 ust. 1; regulamin pracowniczy Europejskiego Banku Inwestycyjnego, art. 41)
4. Skargi urzędników – Pracownicy Europejskiego Banku Inwestycyjnego – Przedmiot – Nakaz dla administracji – Niedopuszczalność
5. Urzędnicy – Pracownicy Europejskiego Banku Inwestycyjnego – Postępowanie poprzedzające wniesienie skargi – Fakultatywny charakter – Możliwość przeprowadzenia analogii do postępowania poprzedzającego wniesienie skargi określonego w regulaminie pracowniczym – Brak
(regulamin pracowniczy, art. 90, 91; regulamin pracowniczy Europejskiego Banku Inwestycyjnego, art. 41)
6. Odwołanie – Zarzuty – Kontrola przez Sąd odmowy zarządzenia środków organizacji postępowania lub środków dowodowych przez Sąd do spraw Służby Publicznej – Zakres
(art. 256 ust. 2 TFUE; statut Trybunału Sprawiedliwości, załącznik I, art. 11)
1. Zobacz tekst orzeczenia.
(zob. pkt 33)
Odesłanie:
Trybunał: sprawa C‑94/02 P Biret et Cie przeciwko Radzie, 30 września 2003 r., Rec. s. I-10565, pkt 63 i przytoczone tam orzecznictwo
2. Decyzja komisji odwoławczej Europejskiego Banku Inwestycyjnego dotycząca oceny, która nie zawiera żadnego osądu w przedmiocie sprawozdania z oceny, a jedynie rozstrzyga, po pierwsze, że niemożliwe jest kontynuowanie posłuchania, a po drugie, że należy włączyć tę decyzję do akt osobowych zainteresowanego, może zasadniczo stanowić dla niego akt niekorzystny. Sąd do spraw Służby Publicznej nie może nie orzec, czy, po pierwsze, zważywszy na istotne okoliczności sprawy, decyzja komisji odwoławczej może jednak wywierać niekorzystne dla skarżącego skutki, i po drugie, czy dochodząc do takich wniosków, komisja postąpiła zgodnie z zasadami zawartymi w przewodniku dotyczącym postępowania w sprawie oceny. Tymczasem taka ocena merytoryczna jest niezbędna, gdyż przyjmując rzeczone zasady Bank sam ograniczył sobie zakres uznania, a członkowie jego personelu mogą się powoływać na te zasady przed sądem Unii w świetle ogólnych zasad prawa, takich jak zasady równego traktowania oraz ochrony uzasadnionych oczekiwań.
W drodze decyzji o umorzeniu skargi skarżącego bez wydania ostatecznej decyzji co do istoty sprawy komisja odwoławcza pozbawiła skarżącego jednej instancji kontrolnej, zarzucając mu, przynajmniej w dorozumiany sposób, utrudnianie postępowania. Tymczasem tego rodzaju decyzja w oczywisty sposób wywołuje niekorzystne dla skarżącego skutki, co uzasadnia jego interes w dochodzeniu stwierdzenia jej nieważności. Ponadto sam fakt, że komisja odwoławcza postanowiła włączyć omawianą decyzję do akt osobowych skarżącego, wystarczy do stwierdzenia, że wywołuje ona dla niego niekorzystne skutki, a stwierdzenie jej nieważności może przynieść mu korzyść.
(zob. pkt 40, 41, 44)
Odesłanie:
Sąd: sprawa T‑165/01 McAuley przeciwko Radzie, 10 września 2003 r., RecFP s. I‑A-193, II-963, pkt 44; sprawa T‑258/03 Mausolf przeciwko Europolowi, 1 marca 2005 r., Zb.Orz.SP s. I‑A-45, II-189, pkt 25 i przytoczone tam orzecznictwo
Sąd do spraw Służby Publicznej: sprawa F‑55/08 De Nicola przeciwko EBI, 30 listopada 2009 r., Zb.Orz.SP s. I‑A-1‑469, II-A-1‑2529, pkt 39, 54 i nast.
3. Jeżeli żaden przepis prawa Unii nie określa czasu trwania postępowania, rozsądny charakter terminu, w jakim instytucja wydała sporny akt, powinien być oceniany w zależności od całości okoliczności sprawy, w szczególności znaczenia sporu dla zainteresowanego, złożoności sprawy i zachowania stron. Tym samym rozsądny charakter terminu nie może być ustalony poprzez odniesienie do konkretnej górnej granicy, ustalonej w sposób abstrakcyjny, lecz powinien być oceniany w każdym przypadku w zależności od okoliczności sprawy. Ponadto zważywszy na konieczność zachowania spójności, należy zastosować pojęcie rozsądnego terminu w taki sam sposób wówczas, gdy pojęcie to dotyczy skargi lub wniosku, dla których żaden przepis prawa Unii nie przewidział terminu, w którym ta skarga lub ten wniosek powinny być wniesione. W obydwu przypadkach sąd Unii powinien uwzględnić okoliczności właściwe dla danego przypadku.
(zob. pkt 49)
Odesłanie:
Trybunał: sprawa C‑334/12 RX-II (szczególna procedura kontroli orzeczenia) Arango Jaramillo i in. przeciwko EBI, 28 lutego 2013 r., pkt 25–46
4. Zobacz tekst orzeczenia.
(zob. pkt 63)
Odesłanie:
Sąd: sprawy połączone T‑120/01 i T‑300/01 De Nicola przeciwko EBI, 16 grudnia 2004 r., Zb.Orz.SP s. I‑A-365, II-1671, pkt 136; sprawa T‑73/05 Magone przeciwko Komisji, 16 maja 2006 r., Zb.Orz.SP s. I‑A-2‑107, II-A-2‑485, pkt 15 i przytoczone tam orzecznictwo
5. Okoliczność, że regulamin pracowniczy Europejskiego Banku Inwestycyjnego, określający administracyjne środki odwoławcze, nie przewiduje, w odróżnieniu od art. 90, 91 regulaminu pracowniczego, obowiązkowego postępowania poprzedzającego wniesienie skargi, nie pozwala na prostą transpozycję systemu rozstrzygania sporów ustanowionego w regulaminie pracowniczym, nawet gdyby stosować go w sposób elastyczny w celu zapewnienia pewności prawa, zważywszy na wątpliwości dotyczące przesłanek dopuszczalności skarg personelu Banku. Choć bowiem w art. 41 regulaminu pracowniczego Banku mowa jest o postępowaniu polubownym, to jednocześnie precyzuje on, że takie postępowanie przebiega niezależnie od wniesienia sprawy do sądu Unii.
W tym względzie regulamin pracowniczy Banku, a w szczególności jego art. 41, stanowią więc wewnętrzne i co do zasady kompletne przepisy Banku, których charakter i ratio legis są całkowicie odmienne od regulaminu pracowniczego urzędników, w tym jego art. 90, 91. W związku z tym samo istnienie tych przepisów wewnętrznych nie pozwala na przeprowadzenie ścisłej analogii do wskazanego regulaminu pracowniczego urzędników. Tym samym nie jest możliwe dokonanie wykładni contra legem przesłanek, którym podlega wewnętrzne dobrowolne postępowanie polubowne określone w art. 41 regulaminu pracowniczego Banku, tak aby przekształcić je w postępowanie obowiązkowe. W tym względzie wskazany art. 41 nie zawiera bowiem luk, które trzeba by uzupełnić innymi normami w celu spełnienia wymogów nadrzędnych zasad prawnych.
(zob. pkt 70–72)
Odesłanie:
ww. sprawa (szczególna procedura kontroli orzeczenia) Arango Jaramillo i in. przeciwko EBI, pkt 39
Sąd: sprawy połączone T‑7/98, T‑208/98 i T‑109/99 De Nicola przeciwko EBI, 23 lutego 2001 r., RecFP s. I‑A-49, II-185, pkt 96–101; sprawa T‑385/00 Seiller przeciwko EBI, 17 czerwca 2003 r., RecFP s. I‑A-161, II-801, pkt 50–52, 65, 73; sprawa T‑37/10 P De Nicola przeciwko EBI, 27 kwietnia 2012 r., pkt 76, 77
6. Zobacz tekst orzeczenia.
(zob. pkt 81)
Odesłanie:
Trybunał: sprawy połączone C‑125/07 P, C‑133/07 P, C‑135/07 P i C‑137/07 P Erste Group Bank i in. przeciwko Komisji, 24 września 2009 r., Zb.Orz. s. I‑8681, pkt 319; sprawa C‑498/09 P Thomson Sales Europe przeciwko Komisji, 10 czerwca 2010 r., niepublikowana w Zbiorze, pkt 138