Υπόθεση C‑173/11

Football Dataco Ltd κ.λπ.

κατά

Sportradar GmbH
και
Sportradar AG

[αίτηση του Court of Appeal (England & Wales) (Civil Division)
για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως]

«Οδηγία 96/9/ΕΚ — Νομική προστασία των βάσεων δεδομένων — Άρθρο 7 — Ειδικής φύσεως δικαίωμα — Βάση δεδομένων σχετικών με τις τρέχουσες ποδοσφαιρικές αναμετρήσεις — Έννοια του όρου “επαναχρησιμοποίηση” — Προσδιορισμός του τόπου όπου λαμβάνει χώρα η επαναχρησιμοποίηση»

Περίληψη — Απόφαση του Δικαστηρίου (τρίτο τμήμα)
της 18ης Οκτωβρίου 2012

1.        Προσέγγιση των νομοθεσιών — Νομική προστασία των βάσεων δεδομένων — Οδηγία 96/9 — Δικαίωμα του κατασκευαστή βάσεως δεδομένων να απαγορεύει την εξαγωγή και/ή την επαναχρησιμοποίηση του συνόλου ή ουσιώδους μέρους του περιεχομένου της οικείας βάσεως (ειδικής φύσεως δικαίωμα) — Έννοια της επαναχρησιμοποιήσεως

(Οδηγία 96/9 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 7 § 2, στοιχείο β΄)

2.        Προσέγγιση των νομοθεσιών — Νομική προστασία των βάσεων δεδομένων — Οδηγία 96/9 — Σκοπός

(Οδηγία 96/9 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου)

3.        Προσέγγιση των νομοθεσιών — Νομική προστασία των βάσεων δεδομένων — Οδηγία 96/9 — Δικαίωμα του κατασκευαστή βάσεως δεδομένων να απαγορεύει την εξαγωγή και/ή την επαναχρησιμοποίηση του συνόλου ή ουσιώδους μέρους του περιεχομένου της οικείας βάσεως (ειδικής φύσεως δικαίωμα) — Περιεχόμενο — Ύπαρξη απλώς και μόνον της δυνατότητας προσβάσεως σε διαδικτυακό ιστότοπο — Δεν εμπίπτει

(Οδηγία 96/9 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 7)

4.        Προσέγγιση των νομοθεσιών — Νομική προστασία των βάσεων δεδομένων — Οδηγία 96/9 — Έννοια της επαναχρησιμοποιήσεως του περιεχομένου βάσεως δεδομένων — Περιεχόμενο — Δεδομένα τα οποία μεταφορτώνονται από βάση δεδομένων προστατευόμενη δυνάμει του δικαιώματος ειδικής φύσεως και αποστέλλονται, μέσω διακομιστή που βρίσκεται σε ένα κράτος μέλος, στον υπολογιστή προσώπου εγκατεστημένου σε άλλο κράτος μέλος — Εμπίπτουν — Προϋποθέσεις — Πρόθεση του αποστολέα να απευθυνθεί στο κοινό του τελευταίου αυτού κράτους μέλους — Κριτήρια εκτιμήσεως — Εκτίμηση του εθνικού δικαστηρίου

(Οδηγία 96/9 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 7)

5.        Προσέγγιση των νομοθεσιών — Νομική προστασία των βάσεων δεδομένων — Οδηγία 96/9 — Δικαίωμα του κατασκευαστή βάσεως δεδομένων να απαγορεύει την εξαγωγή και/ή την επαναχρησιμοποίηση του συνόλου ή ουσιώδους μέρους του περιεχομένου της οικείας βάσεως (ειδικής φύσεως δικαίωμα) — Χαρακτηρισμός του εδάφους του κράτους μέλους όπου βρίσκεται ο διακομιστής ως μοναδικού τόπου στον οποίο λαμβάνει χώρα η πράξη της επαναχρησιμοποιήσεως — Δεν επιτρέπεται

(Οδηγία 96/9 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 7)

1.        Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψεις 20-22)

2.        Η οδηγία 96/9, σχετικά με τη νομική προστασία των βάσεων δεδομένων, δεν έχει ως σκοπό να καθιερώσει, στο μέτρο που προβλέπει ειδικής φύσεως δικαίωμα για τις βάσεις δεδομένων, προστασία μέσω ενός δικαιώματος με ενιαίο περιεχόμενο σε επίπεδο Ένωσης. Ο σκοπός της οδηγίας αυτής έγκειται στην εξάλειψη, μέσω της προσεγγίσεως των εθνικών νομοθεσιών, των διαφορών που υπήρχαν μεταξύ τους ως προς τη νομική προστασία των βάσεων δεδομένων και έθιγαν τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς, την ελεύθερη κυκλοφορία των αγαθών και των υπηρεσιών στην Ένωση και την ανάπτυξη μιας αγοράς πληροφοριών εντός αυτής. Προς επίτευξη του ως άνω σκοπού, η οδηγία απαιτεί από τα κράτη μέλη να θεσπίσουν, στην εθνική τους έννομη τάξη, κανόνες οι οποίοι να προβλέπουν την προστασία των βάσεων δεδομένων με ένα ειδικής φύσεως δικαίωμα. Κατόπιν τούτου, η προστασία που παρέχεται με το ειδικής φύσεως δικαίωμα το οποίο προβλέπει η νομοθεσία ενός κράτους μέλους περιορίζεται, κατ’ αρχήν, στο έδαφος του συγκεκριμένου κράτους μέλους, οπότε ο δικαιούχος μπορεί να επικαλεστεί την εν λόγω προστασία μόνον έναντι πράξεων επαναχρησιμοποιήσεως που τελούνται, χωρίς τη συγκατάθεσή του, εντός της επικράτειας του τελευταίου.

(βλ. σκέψεις 24-27)

3.        Το γεγονός και μόνον ότι, στην επικράτεια συγκεκριμένου κράτους μέλους, είναι δυνατή η πρόσβαση στον διαδικτυακό ιστότοπο που περιέχει τα επίμαχα δεδομένα δεν αρκεί για να συναχθεί το συμπέρασμα ότι το πρόσωπο το οποίο έχει την εκμετάλλευση του εν λόγω ιστοτόπου τελεί πράξη επαναχρησιμοποιήσεως εμπίπτουσα στο πεδίο εφαρμογής των εθνικών διατάξεων περί προστασίας των βάσεων δεδομένων με ειδικής φύσεως δικαίωμα που θεσπίζει η οδηγία 96/9. Πράγματι, αν μόνον η ύπαρξη δυνατότητας προσβάσεως αρκούσε για να στοιχειοθετηθεί επαναχρησιμοποίηση, ιστότοποι και δεδομένα που, μολονότι απευθύνονται προδήλως σε πρόσωπα ευρισκόμενα εκτός του εδάφους του οικείου κράτους μέλους, είναι πάντως από τεχνικής απόψεως προσβάσιμα εντός αυτού, θα υπέκειντο αδικαιολόγητα στο πεδίο εφαρμογής των σχετικών ρυθμίσεων οι οποίες ισχύουν στο ως άνω κράτος μέλος.

(βλ. σκέψεις 36, 37)

4.        Το άρθρο 7 της οδηγίας 96/9, σχετικά με τη νομική προστασία των βάσεων δεδομένων, έχει την έννοια ότι η αποστολή από ένα πρόσωπο, μέσω διαδικτυακού διακομιστή ευρισκόμενου στο κράτος μέλος Α, δεδομένων τα οποία είχε προηγουμένως μεταφορτώσει από βάση δεδομένων προστατευόμενη με το ειδικής φύσεως δικαίωμα που προβλέπει η ίδια οδηγία στον υπολογιστή άλλου προσώπου, εγκατεστημένου στο κράτος μέλος Β, κατόπιν αιτήματος αυτού του παραλήπτη, ο οποίος προτίθεται να τα αποθηκεύσει στη μνήμη του υπολογιστή του και να τα προβάλει στην οθόνη του, συνιστά πράξη «επαναχρησιμοποιήσεως» των εν λόγω δεδομένων από τον αποστολέα τους. Η σχετική πράξη έχει τελεστεί, τουλάχιστον, στο κράτος μέλος Β, εφόσον υπάρχουν ενδείξεις από τις οποίες μπορεί να συναχθεί ότι η ως άνω πράξη αποτελεί εκδήλωση της βουλήσεως του αυτουργού της να απευθυνθεί σε μέλη του κοινού εγκατεστημένα στο τελευταίο αυτό κράτος μέλος, ζήτημα το οποίο πρέπει να εκτιμηθεί από το εθνικό δικαστήριο.

Μπορούν να θεωρηθούν ως τέτοιες ενδείξεις το γεγονός ότι μεταξύ των δεδομένων που περιέχει ο διακομιστής περιλαμβάνονται στοιχεία σχετικά με τις αθλητικές συναντήσεις οι οποίες διεξάγονται στο δεύτερο κράτος μέλος, όπερ καταδεικνύει ότι οι επίμαχες πράξεις αποστολής απορρέουν από τη βούληση της οικείας εταιρίας να προσελκύσει το ενδιαφέρον του κοινού του συγκεκριμένου κράτους μέλους, όπως και το γεγονός ότι η ίδια αυτή εταιρία παραχώρησε, με σύμβαση, δικαίωμα προσβάσεως στον διακομιστή της σε εταιρίες που παρέχουν υπηρεσίες στοιχημάτων για το κοινό αυτού του κράτους μέλους. Τέλος, και το γεγονός ότι τα δεδομένα που «ανεβάζει» στο Διαδίκτυο η εν λόγω εταιρία διατίθενται στους εγκατεστημένους στο δεύτερο κράτος μέλος χρήστες, και πελάτες των ως άνω εταιριών, στη δική τους γλώσσα, και όχι σε εκείνες που συνήθως χρησιμοποιούνται στα κράτη μέλη από τα οποία η εταιρία ασκεί τις δραστηριότητές της, ενδέχεται να ενισχύει τις ενδείξεις ότι υφίσταται συγκεκριμένη στόχευση προς το κοινό του δεύτερου κράτους μέλους.

(βλ. σκέψεις 40-42, 47 και διατακτ.)

5.        Δεν είναι δυνατό να γίνει δεκτή η άποψη ότι η πράξη «επαναχρησιμοποιήσεως» κατά την έννοια του άρθρου 7 της οδηγίας 96/9, σχετικά με τη νομική προστασία των βάσεων δεδομένων, πρέπει, σε όλες τις περιπτώσεις, να θεωρείται ότι τελείται αποκλειστικώς και μόνο στο έδαφος του κράτους μέλους όπου βρίσκεται ο διαδικτυακός διακομιστής από τον οποίο αποστέλλονται τα οικεία δεδομένα. Πράγματι, πέραν του ότι είναι ενίοτε δύσκολο να προσδιοριστεί με βεβαιότητα ο τόπος όπου βρίσκεται ένας τέτοιος διακομιστής, η άποψη αυτή θα σήμαινε ότι στην περίπτωση επιχειρηματία ο οποίος, χωρίς τη συγκατάθεση του κατασκευαστή μιας βάσεως δεδομένων που προστατεύεται με το ειδικής φύσεως δικαίωμα δυνάμει της εθνικής νομοθεσίας ενός κράτους μέλους, επαναχρησιμοποιεί on-line το περιεχόμενο της εν λόγω βάσεως δεδομένων, στοχεύοντας στο κοινό του ως άνω κράτους μέλους, οι διατάξεις του οικείου εθνικού δικαίου δεν θα είχαν εφαρμογή για τον λόγο και μόνον ότι ο διακομιστής του επιχειρηματία βρίσκεται εκτός της επικράτειας του συγκεκριμένου κράτους μέλους.

(βλ. σκέψεις 44, 45)