Zaak T‑237/08

Abadía Retuerta SA

tegen

Bureau voor harmonisatie binnen de interne markt (merken, tekeningen en modellen) (BHIM)

„Gemeenschapsmerk – Aanvraag voor gemeenschapswoordmerk CUVÉE PALOMAR – Absolute weigeringsgrond – Merken voor wijnen die geografische aanduiding bevatten – TRIPs-Overeenkomst – Artikel 7, lid 1, sub j, van verordening (EG) nr. 40/94 [thans artikel 7, lid 1, sub j, van verordening (EG) nr. 207/2009]”

Samenvatting van het arrest

1.      Gemeenschapsmerk – Definitie en verkrijging van gemeenschapsmerk – Absolute weigeringsgronden – Merken voor wijnen of spiritualiën die bestaan uit geografische aanduiding ter benoeming van wijnen of spiritualiën die niet deze oorsprong hebben, of dergelijke aanduiding bevatten – Begrip

(TRIPs-Overeenkomst, art. 23; verordening nr. 40/94 van de Raad, art. 7, lid 1, sub j)

2.      Gemeenschapsmerk – Definitie en verkrijging van gemeenschapsmerk – Absolute weigeringsgronden – Merken voor wijnen of spiritualiën die bestaan uit geografische aanduiding ter benoeming van wijnen of spiritualiën die niet deze oorsprong hebben, of dergelijke aanduiding bevatten

(Verordening nr. 40/94 van de Raad, art. 7, lid 1, sub j, en verordening nr. 1493/1999 van de Raad, art. 52)

3.      Landbouw – Gemeenschappelijke ordening van markten – Wijn – Kwaliteitswijn voortgebracht in bepaalde gebieden – Communautaire bescherming van geografische aanduidingen – Voorwaarden

(Verordening nr. 1493/1999 van de Raad, art. 52, lid 1, eerste alinea, en 54, leden 4 en 5)

4.      Gemeenschapsmerk – Definitie en verkrijging van gemeenschapsmerk – Absolute weigeringsgronden – Merken voor wijnen of spiritualiën die bestaan uit geografische aanduiding ter benoeming van wijnen of spiritualiën die niet deze oorsprong hebben, of dergelijke aanduiding bevatten – Misleidend karakter – Verwarringsgevaar – Geen invloed

(Verordening nr. 40/94 van de Raad, art. 7, lid 1, sub j)

5.      Gemeenschapsmerk – Definitie en verkrijging van gemeenschapsmerk – Absolute weigeringsgronden – Merken voor wijnen of spiritualiën die bestaan uit geografische aanduiding ter benoeming van wijnen of spiritualiën die niet deze oorsprong hebben, of dergelijke aanduiding bevatten – Bepaalde of onbepaalde lidwoorden – Geen invloed

(Verordening nr. 40/94 van de Raad, art. 7, lid 1, sub j)

6.      Gemeenschapsmerk – Definitie en verkrijging van gemeenschapsmerk – Absolute weigeringsgronden – Merken voor wijnen of spiritualiën die bestaan uit geografische aanduiding ter benoeming van wijnen of spiritualiën die niet deze oorsprong hebben, of dergelijke aanduiding bevatten – Onbekendheid bij grote publiek of in betrokken kringen van naam waarvoor oorsprongsbenaming geldt – Polysemisch karakter – Geen invloed

(Verordening nr. 40/94 van de Raad, art. 7, lid 1, sub j)

1.      De bepalingen van de Overeenkomst inzake de handelsaspecten van de intellectuele eigendom (TRIPs) hebben weliswaar geen rechtstreekse werking, maar dit neemt niet weg dat het merkenrecht, artikel 7, lid 1, sub j, van verordening nr. 40/94 inzake het gemeenschapsmerk daaronder begrepen, zoveel mogelijk in het licht van de bewoordingen en het doel van deze overeenkomst moet worden uitgelegd.

Het begrip „geografische aanduiding ter benoeming van wijnen” dat in artikel 7, lid 1, sub j, van verordening nr. 40/94 wordt gebruikt, verschilt in de Franse versie [„indication géographique destinée à identifier les vins”] van de formulering in artikel 23 van de TRIPs-Overeenkomst [„indication géographique identifiant des vins”]. Er zijn evenwel nog twee andere talen die authentiek zijn volgens de bewoordingen van de Slotakte waarin de resultaten van de multilaterale handelsbesprekingen in het kader van de Uruguay-Ronde zijn neergelegd, waarvan de tekst is opgesteld in het Frans, het Engels en het Spaans. Aldus worden de woorden „geographical indication identifying wines” zowel in artikel 23 van de TRIPs-Overeenkomst als in artikel 7, lid 1, sub j, van verordening nr. 40/94 gebruikt in de Engelse versie van deze bepalingen. Verder worden de woorden „indicación geográfica que identifique vinos” gebruikt in de Spaanse versie van artikel 23 van de TRIPs-Overeenkomst en de woorden „indicación geográfica que identifique el vino” in de Spaanse versie van artikel 7, lid 1, sub j, van deze verordening. Bijgevolg verwijst artikel 7, lid 1, sub j, van deze verordening naar „indications géographiques identifiant des vins” [geografische aanduidingen die wijnen benoemen], en niet naar „indications géographiques destinées à identifier les vins” [geografische aanduidingen ter benoeming van wijnen].

(cf. punten 67‑72)

2.      Het woordteken CUVÉE PALOMAR, waarvan de inschrijving als gemeenschapsmerk is aangevraagd voor „wijnen” van klasse 33 in de zin van de Overeenkomst van Nice, valt onder de absolute weigeringsgrond van artikel 7, lid 1, sub j, van verordening nr. 40/94 inzake het gemeenschapsmerk wegens het bestaan van de oorsprongsbenaming „valencia”.

Volgens het Spaanse recht wordt het door de oorsprongsbenaming „valencia” beschermde productiegebied in het bijzonder gevormd door het deelgebied Clariano, dat onder meer een gemeente met de naam el Palomar omvat.

De naam el Palomar is dus een geografische aanduiding voor een in bepaalde gebieden voortgebrachte kwaliteitswijn (v.q.p.r.d.) volgens de Spaanse wetgeving, en bijgevolg volgens artikel 52 van verordening nr. 1493/1999 houdende een gemeenschappelijke ordening van de wijnmarkt, dat preciseert dat, indien een lidstaat de naam van een bepaald gebied, de naam van een gemeente daaronder begrepen, verleent aan een v.q.p.r.d., deze naam niet mag worden gebruikt voor de omschrijving van producten uit de wijnbouwsector die niet afkomstig zijn uit dat gebied en/of waaraan deze naam niet is verleend overeenkomstig de toepasselijke communautaire en nationale voorschriften.

Aangezien de naam el Palomar een geografische aanduiding voor een v.q.p.r.d. is, vormt hij dus een geografische aanduiding ter benoeming van wijnen in de zin van artikel 7, lid 1, sub j, van verordening nr. 40/94.

De wijn waarop het aangevraagde merk betrekking heeft, is niet afkomstig uit de gemeente el Palomar. Het aangevraagde merk bestaat derhalve uit een geografische aanduiding die een v.q.p.r.d. benoemt terwijl de wijn waarvoor het merk is aangevraagd, niet deze oorsprong heeft.

(cf. punten 82, 86‑88, 110‑112)

3.      De communautaire bescherming die door verordening nr. 1493/1999 houdende een gemeenschappelijke ordening van de wijnmarkt aan geografische aanduidingen wordt verleend, is gebaseerd op de geografische aanduidingen zoals deze door de wetgeving van de lidstaten zijn vastgesteld in overeenstemming met de relevante bepalingen van die verordening. Deze bescherming is immers niet het resultaat van een autonome gemeenschapsprocedure en evenmin van een proces op het einde waarvan de door de lidstaten erkende geografische aanduidingen worden opgenomen in een bindende gemeenschapshandeling.

Artikel 54, leden 4 en 5, van verordening nr. 1493/1999 houdt enkel voor de lidstaten de verplichting in om de Commissie de lijst van door hen erkende in bepaalde gebieden voortgebrachte kwaliteitswijnen (v.q.p.r.d.) te verstrekken met opgave, voor elk van deze v.q.p.r.d., van de nationale bepalingen die voor de productie en de bereiding ervan gelden, en voor de Commissie de verplichting om deze lijst bekend te maken in de C-serie – en niet de L‑serie – van het Publicatieblad.

Aangezien de bescherming van geografische aanduidingen haar oorsprong vindt in de wetgeving van de lidstaten, volgt hieruit dat de tegenwerpbaarheid aan derden van nationale maatregelen waarbij een lidstaat de naam van een bepaald gebied, van een gemeente, van een gedeelte van een gemeente of van een buurtschap of veld verleent aan een v.q.p.r.d. overeenkomstig artikel 52, lid 1, eerste alinea, van verordening nr. 1493/1999, voortvloeit uit de bekendmaking van deze bepalingen in het publicatieblad van de lidstaat die deze vaststelt.

(cf. punten 97‑99)

4.      De absolute weigeringsgrond van artikel 7, lid 1 sub j, van verordening nr. 40/94 inzake het gemeenschapsmerk is van toepassing zonder dat in aanmerking dient te worden genomen of de aangevraagde merken het publiek kunnen misleiden of bij dit publiek verwarring omtrent de oorsprong van het product kunnen creëren.

(cf. punt 120)

5.      Voor de toepassing van de weigeringsgrond van artikel 7, lid 1, sub j, van verordening nr. 40/94 inzake het gemeenschapsmerk volstaat het dat die merken elementen bevatten of bestaan uit elementen op grond waarvan met zekerheid de betrokken geografische aanduiding kan worden herkend, zonder dat rekening dient te worden gehouden met de bepaalde of onbepaalde lidwoorden die eventueel daarvan deel uitmaken. Dit zou slechts anders zijn wanneer de geografische aanduiding bestaat uit een plaatsnaam met een lidwoord dat onlosmakelijk verbonden is met deze naam en daaraan een eigen en zelfstandige betekenis geeft.

(cf. punten 125‑126)

6.      Aangezien de inschrijving van het aangevraagde merk overeenkomstig artikel 7, lid 1, sub j, van verordening nr. 40/94 inzake het gemeenschapsmerk moet worden geweigerd op de loutere grond dat dit merk een geografische aanduiding ter benoeming van wijnen bevat of uit een dergelijke aanduiding bestaat met betrekking tot wijnen die niet deze oorsprong hebben, is het derhalve voor de toepassing van deze absolute weigeringsgrond irrelevant dat de naam waarvoor de oorsprongsbenaming geldt, onbekend is bij het grote publiek of in de betrokken kringen, of dat hij polysemisch is waardoor de aard ervan als geografische aanduiding wordt afgezwakt.

(cf. punt 131)