Wyrok Sądu (czwarta izba w składzie powiększonym) z dnia 30 marca 2022 r. –
Cathay Pacific Airways/Komisja

(sprawa T‑343/17)

Konkurencja – Porozumienia, decyzje i uzgodnione praktyki – Rynek lotniczego przewozu towarów – Decyzja stwierdzająca naruszenie art. 101 TFUE, art. 53 porozumienia EOG i art. 8 umowy między Wspólnotą a Szwajcarią w sprawie transportu lotniczego – Koordynowanie składników ceny usług lotniczego przewozu towarów (dopłata paliwowa, dopłata z tytułu bezpieczeństwa, zapłata prowizji od dopłat) – Wymiana informacji – Właściwość miejscowa Komisji – Prawo do obrony – Przedawnienie – Przymus państwowy – Jednolite i ciągłe naruszenie – Kwota grzywny – Wartość sprzedaży – Waga naruszenia – Okoliczności łagodzące – Zachęta do antykonkurencyjnego zachowania udzielona przez organy władzy publicznej – Zasadniczo ograniczony udział – Proporcjonalność – Nieograniczone prawo orzekania

1.      Konkurencja – Transport – Reguły konkurencji – Transport lotniczy – Rozporządzenie nr 411/2004 – Zakres stosowania – Trasy Unia–państwa trzecie i trasy EOG z wyłączeniem Unii–państw trzecich – Przychodzące usługi lotniczego przewozu towarów – Włączenie

[art. 101, 102 TFUE; porozumienie EOG, art. 53, 54, załącznik XIII, protokół 21, zmienione decyzją Wspólnego Komitetu EOG nr 40/2005; rozporządzenia Rady: nr 1/2003, art. 32 lit. c); nr 411/2004, art. 1, 3]

(zob. pkt 79–94)

2.      Konkurencja – Reguły Unii – Terytorialny zakres stosowania – Właściwość Komisji – Dopuszczalność w świetle prawa międzynarodowego publicznego – Wprowadzenie w życie i kwalifikowane skutki praktyk stanowiących nadużycie w EOG – Alternatywne metody – Kryterium skutku natychmiastowego, istotnego i przewidywalnego – Zakres w przypadku zachowania mającego na celu ograniczenie konkurencji

(art. 101 TFUE; porozumienie EOG, art. 53)

(zob. pkt 96–98, 112, 114–123, 134–136, 151–153, 162–170, 178)

3.      Skarga o stwierdzenie nieważności – Zarzuty – Brak kompetencji instytucji wydającej zaskarżony akt – Badanie z urzędu przez sąd Unii – Przesłanka – Przestrzeganie zasady kontradyktoryjności

(art. 263 TFUE)

(zob. pkt 192, 193)

4.      Konkurencja – Postępowanie administracyjne – Przedawnienie w zakresie postępowań – Zawieszenie – Skutek zawieszający związany z toczącym się postępowaniem sądowym – Zakres – Skutek erga omnes – Brak – Konsekwencje – Określenie na podstawie przedmiotu sporu

(Rady nr 1/2003, art. 23, 25 ust. 6)

(zob. pkt 228, 229, 235)

5.      Konkurencja – Postępowanie administracyjne – Uprawnienia Komisji – Uprawnienie do wydania decyzji stwierdzającej naruszenie po upływie terminu przedawnienia w zakresie nakładania kar zgodnie z rozporządzeniem nr 1/2003 – Przesłanka – Istnienie uzasadnionego interesu w dokonaniu takiego stwierdzenia

(art. 101 TFUE; rozporządzenie Rady nr 1/2003 art. 7, 25)

(zob. pkt 230, 246)

6.      Skarga o stwierdzenie nieważności – Przedmiot – Decyzja stwierdzająca naruszenie reguł konkurencji popełnione przez kilku adresatów – Elementy dotyczące adresatów innych niż skarżący, niezaskarżone lub zaskarżone po upływie terminu – Wykluczenie – Konsekwencje – Uwzględnienie wyłącznie tych elementów sentencji decyzji dotyczących skarżącego i tych motywów, które stanowią jej niezbędne wsparcie

(art. 101, 263, art. 288 akapit czwarty TFUE; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 7, 25)

(zob. pkt 237–242)

7.      Porozumienia, decyzje i uzgodnione praktyki – Zakaz – Naruszenia – Porozumienia i uzgodnione praktyki stanowiące jednolite naruszenie – Pojęcie – Mające znamiona naruszenia praktyki i działania wpisujące się w całościowy plan służący jednemu celowi – Ocena – Kryteria – Tożsamość przedmiotu i podmiotów – Konieczność istnienia związku komplementarności pomiędzy przedmiotowymi działaniami – Brak

(art. 101 TFUE; porozumienie EOG, art. 53; umowa WE–Szwajcaria w sprawie transportu lotniczego, art. 8)

(zob. pkt 270–273, 283–287)

8.      Konkurencja – Postępowanie administracyjne – Decyzja Komisji stwierdzająca naruszenie – Ciężar udowodnienia naruszenia i czasu jego trwania spoczywający na Komisji – Zakres ciężaru dowodu – Jednolite i ciągłe naruszenie – Znajomość lub możność przewidzenia całościowego planu kartelu i jego głównych elementów – Łańcuch poszlak

(art. 101 TFUE; porozumienie EOG, art. 53; umowa WE–Szwajcaria w sprawie transportu lotniczego, art. 8; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 23 ust. 2, 3)

(zob. pkt 348–350, 369–373)

9.      Konkurencja – Reguły Unii – Zakres przedmiotowy stosowania – Działanie narzucone przez uregulowania państwowe – Wykluczenie – Przesłanki – Istnienie przymusu państwowego mogącego wykluczyć wszelkie niezależne zachowanie przedsiębiorstw – Ciężar dowodu spoczywający na przedsiębiorstwie powołującym się na daną okoliczność – Zakres

(art. 101, 102 TFUE)

(zob. pkt 391–395, 410–415)

10.    Konkurencja – Reguły Unii – Zakres przedmiotowy stosowania – Działanie narzucone przez uregulowania państwowe – Wykluczenie – Zakres – Przymus państwowy wywierany przez państwo trzecie – Brak wpływu – Dopuszczalność w świetle prawa międzynarodowego publicznego

(art. 101, 102 TFUE)

(zob. pkt 458–460, 464–467)

11.    Konkurencja – Grzywny – Kwota – Ustalenie – Ustalenie kwoty podstawowej – Ustalenie wartości sprzedaży – Sprzedaż zrealizowana w bezpośrednim lub pośrednim związku z naruszeniem – Kartel w sektorze usług lotniczego przewozu towarów – Kartel dotyczący szeregu składników ceny usług przewozu towarów – Uwzględnienie całej kwoty sprzedaży związanej z usługami przewozu towarów – Dopuszczalność – Naruszenie zasady proporcjonalności – Brak

(art. TFUE; porozumienie EOG, art. 53; umowa WE–Szwajcaria w sprawie transportu lotniczego, art. 8; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 23 ust. 2, 3; komunikat Komisji 2006/C 210/02, pkt 6, 13)

(zob. pkt 518–526, 528–542)

12.    Konkurencja – Grzywny – Kwota – Ustalenie – Ustalenie kwoty podstawowej – Ustalenie wartości sprzedaży – Uwzględnienie jedynie wartości zrealizowanej sprzedaży mającej bezpośredni lub pośredni związek z naruszeniem w danym sektorze geograficznym – Sprzedaż zrealizowana na terytorium Europejskiego Obszaru Gospodarczego – Kartel w sektorze usług lotniczego przewozu towarów – Uwzględnienie wartości sprzedaży przychodzących usług przewozu towarów – Dopuszczalność

(art. 101 TFUE; porozumienie EOG, art. 53; umowa WE–Szwajcaria w sprawie transportu lotniczego, art. 8; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 23 ust. 2; komunikat Komisji 2006/C 210/02, pkt 13)

(zob. pkt 549–569)

13.    Konkurencja – Grzywny – Kwota – Ustalenie – Ustalenie kwoty podstawowej – Waga naruszenia – Kryteria oceny – Charakter naruszenia – Porozumienie horyzontalne w sprawie cen – Waga nierozerwalnie związana z takim naruszeniem mogąca uzasadnić wybór wysokiego współczynnika wagi naruszenia

(art. 101 TFUE; porozumienie EOG, art. 53; umowa WE–Szwajcaria w sprawie transportu lotniczego, art. 8; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 23 ust. 2, 3; komunikat Komisji 2006/C 210/02, pkt 19–23)

(zob. pkt 576–581)

14.    Konkurencja – Grzywny – Kwota – Ustalenie – Kontrola sądowa – Nieograniczone prawo orzekania sądu Unii – Zakres – Granica – Poszanowanie zasady niedyskryminacji – Uwzględnienie wytycznych w sprawie metody ustalania grzywien

(art. 261 TFUE; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 31; komunikat Komisji 2006/C 210/ 13)

(zob. pkt 640–646)

Sentencja

1) Stwierdza się nieważność art. 1 ust. 1 lit. g) i art. 1 ust. 4 lit. g) decyzji Komisji C(2017) 1742 final z dnia 17 marca 2017 r. dotyczącej postępowania na podstawie art. 101 TFUE, art. 53 porozumienia EOG oraz art. 8 umowy między Wspólnotą Europejską a Konfederacją Szwajcarską w sprawie transportu lotniczego (sprawa AT.39258 – Lotniczy przewóz towarów).

2) Kwota grzywny nałożonej na Cathay Pacific Airways Ltd w art. 3 lit. g) tej decyzji zostaje ustalona na 47 040 000 EUR.

3) W pozostałym zakresie skarga zostaje oddalona.

4) Cathay Pacific Airways pokrywa jedną trzecią własnych kosztów.

5) Komisja Europejska pokrywa własne koszty oraz dwie trzecie kosztów poniesionych przez Cathay Pacific Airways.