Arrest van het Gerecht (Tweede kamer) van 13 december 2017 –
Griekenland/Commissie
(Zaak T‑314/15)
„Staatssteun – Steun ten gunste van een onderneming die een concessieovereenkomst heeft gesloten voor de exploitatie van containerterminals in de haven van Piraeus – Besluit waarbij steun onverenigbaar met de interne markt wordt verklaard – Rechten van de verdediging – Motiveringsplicht – Begrip staatssteun – Steunmaatregelen om de ontwikkeling van bepaalde vormen van economische bedrijvigheid of van bepaalde regionale economieën te vergemakkelijken – Stimulerend effect van de steun – Noodzaak van de steun – Vaststelling van het steunbedrag”
1. Recht van de Unie – Beginselen – Rechten van de verdediging – Toepassing op door de Commissie ingeleide administratieve procedures – Onderzoek van de voorgenomen steunmaatregelen – Omvang
(Art. 108, lid 2, VWEU)
(zie punten 25, 38)
2. Steunmaatregelen van de staten – Onderzoek door de Commissie – Besluit tot inleiding van de formele onderzoeksprocedure van artikel 108, lid 2, VWEU – Motiveringsplicht – Omvang – Verplichting om de betrokken lidstaat te informeren alvorens dat besluit wordt genomen – Geen
(Art. 108, lid 2, VWEU; verordening nr. 659/1999 van de Raad, art. 6, lid 1)
(zie punten 26, 27, 34)
3. Steunmaatregelen van de staten – Onderzoek door de Commissie – Besluit tot inleiding van de formele onderzoeksprocedure van artikel 108, lid 2, VWEU – Evolutie van het standpunt van de Commissie aan het einde van de procedure – Afwijking tussen het besluit tot inleiding van de procedure en het eindbesluit – Toelaatbaarheid
(Art. 108, lid 2, VWEU; verordening nr. 659/1999 van de Raad, art. 7)
(zie punt 28)
4. Steunmaatregelen van de staten – Begrip – Beoordelingscriteria – Cumulatieve voorwaarden
(Art. 107, lid 1, VWEU)
(zie punt 43)
5. Steunmaatregelen van de staten – Begrip – Overheidsinterventie die de lasten verlicht die normaliter op de begroting van een onderneming drukken – Fiscale maatregelen houdende vrijstelling, vermindering of uitstel van betaling van belastingen – Daaronder begrepen
(Art. 107, lid 1, VWEU)
(zie punten 44, 45, 48)
6. Steunmaatregelen van de staten – Begrip – Verlening van een voordeel aan de begunstigden – Doelstellingen nagestreefd door de staat – Geen invloed
(Art. 107, lid 1, VWEU)
(zie punt 46)
7. Steunmaatregelen van de staten – Begrip – Selectiviteit van de maatregel – Onderscheid tussen het selectiviteitsvereiste en het daarmee samengaande bewijs van een economisch voordeel alsook tussen een steunregeling en individuele steun
(Art. 107, lid 1, VWEU)
(zie punten 77‑79)
8. Steunmaatregelen van de staten – Begrip – Selectiviteit van de maatregel – Maatregel ad hoc die slechts betrekking heeft op één onderneming – Daaronder begrepen – Noodzaak van een vergelijking van de begunstigde met andere marktdeelnemers die zich, gelet op de door de maatregel nagestreefde doelstelling, in een feitelijk en juridisch vergelijkbare situatie bevinden – Geen
(Art. 107, lid 1, VWEU)
(zie punt 81)
9. Steunmaatregelen van de staten – Begrip – Selectiviteit van de maatregel – Maatregel houdende toekenning van een belastingvoordeel – Relevante parameter ter bepaling of de maatregel selectief is – Differentiatie tussen ondernemers in een feitelijk en juridisch vergelijkbare situatie die niet wordt gerechtvaardigd door de aard en de opzet van een algemene belastingregeling
(Art. 107, lid 1, VWEU)
(zie punten 85‑88, 95, 97, 98)
10. Steunmaatregelen van de staten – Begrip – Selectiviteit van de maatregel – Maatregel waarmee een doelstelling van economisch of industrieel beleid wordt nagestreefd – Geen invloed
(Art. 107, lid 1, VWEU)
(zie punten 94, 102‑105)
11. Handelingen van de instellingen – Motivering – Verplichting – Omvang – Middel inzake ontbrekende of ontoereikende motivering – Middel inzake de ongegrondheid van de motivering – Onderscheid
(Art. 296 VWEU)
(zie punten 109, 111)
12. Steunmaatregelen van de staten – Besluit van de Commissie waarbij een maatregel als een staatssteunmaatregel wordt gekwalificeerd – Motiveringsplicht – Omvang – Karakterisering van de aantasting van de mededinging en van de ongunstige beïnvloeding van het handelsverkeer tussen de lidstaten
(Art. 107, lid 1, VWEU en 296 VWEU)
(zie punten 146‑149)
13. Steunmaatregelen van de staten – Verbod – Afwijkingen – Steun die als verenigbaar met de interne markt kan worden aangemerkt – Beoordelingsvrijheid van de Commissie – Ingewikkelde economische beoordeling – Mogelijkheid om richtsnoeren vast te stellen – Rechterlijke toetsing – Grenzen
(Art. 107, leden 1 en 3, VWEU)
(zie punten 160‑162)
14. Steunmaatregelen van de staten – Verbod – Afwijkingen – Steun die in aanmerking komt voor de afwijking bedoeld in artikel 107, lid 3, onder c), VWEU – Bedrijfssteun – Daarvan uitgesloten
[Art. 107, lid 3, c), VWEU]
(zie punt 164)
15. Steunmaatregelen van de staten – Verbod – Afwijkingen – Steun die als verenigbaar met de interne markt kan worden aangemerkt – Voorwaarden
(Art. 107, lid 3, VWEU)
(zie punt 180)
16. Steunmaatregelen van de staten – Verenigbaarheid van steun met de interne markt – Steun die de financiële situatie van de begunstigde onderneming verbetert, maar niet noodzakelijk is om de in artikel 107, lid 3, VWEU genoemde doelen te bereiken – Geen
(Art. 107, lid 3, VWEU)
(zie punt 181)
17. Steunmaatregelen van de staten – Besluit van de Commissie waarbij wordt vastgesteld dat een steunmaatregel onverenigbaar is met de interne markt en de terugvordering ervan wordt gelast – Verplichtingen van de lidstaten – Verplichting tot terugvordering – Omvang – Herstel van de vroegere toestand
(Art. 108, lid 2, VWEU; verordening nr. 659/1999 van de Raad, art. 14)
(zie punten 197‑200)
18. Steunmaatregelen van de staten – Terugvordering van onrechtmatige steun – Berekening van het terug te vorderen bedrag en bepaling van de adressaten van de bevelen tot terugvordering – Moeilijkheden ondervonden door de lidstaat – Verplichting tot samenwerking tussen de Commissie en de lidstaat
(Art. 4, lid 3, VEU; art. 107, lid 2, VWEU)
(zie punt 201)
Voorwerp
| Verzoek krachtens artikel 263 VWEU tot nietigverklaring van besluit (EU) 2015/1827 van de Commissie van 23 maart 2015 betreffende de door Griekenland ten uitvoer gelegde staatssteun SA.28876 (2012/C) (ex CP 202/09) ten gunste van Piraeus Container Terminal SA en Cosco Pacific Limited (PB 2015, L 269, blz. 93) |
Dictum
1) | | Het beroep wordt verworpen. |
2) | | De Helleense Republiek wordt verwezen in de kosten. |
2) | | De Helleense Republiek wordt verwezen in de kosten. |