WYROK SĄDU (druga izba)
z dnia 12 kwietnia 2016 r.(*)
Znak towarowy Unii Europejskiej – Zgłoszenie graficznego unijnego znaku towarowego Choice chocolate & ice cream – Bezwzględna podstawa odmowy rejestracji – Charakter opisowy – Artykuł 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 207/2009
W sprawie T‑361/15
Choice sp. z o.o., z siedzibą w Legnicy (Polska), reprezentowana przez T. Mielkego, adwokata,
strona skarżąca,
przeciwko
Urzędowi Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO), reprezentowanemu przez D. Walicką, działającą w charakterze pełnomocnika,
strona pozwana,
mającej za przedmiot skargę na decyzję Piątej Izby Odwoławczej EUIPO z dnia 30 kwietnia 2015 r. (sprawa R 2221/2014‑5) dotyczącą rejestracji oznaczenia graficznego Choice chocolate & ice cream jako unijnego znaku towarowego,
SĄD (druga izba),
w składzie: M.E. Martins Ribeiro (sprawozdawca), prezes, S. Gervasoni i L. Madise, sędziowie,
sekretarz: E. Coulon,
po zapoznaniu się ze skargą złożoną w sekretariacie Sądu w dniu 3 lipca 2015 r.,
po zapoznaniu się z odpowiedzią na skargę złożoną w sekretariacie Sądu w dniu 24 września 2015 r.,
uwzględniwszy, że w terminie trzech tygodni od dnia powiadomienia stron o zakończeniu pisemnego etapu postępowania żadna ze stron głównych nie złożyła wniosku o wyznaczenie rozprawy, i postanowiwszy, na podstawie art. 106 § 3 regulaminu postępowania przed Sądem, orzec w przedmiocie skargi bez przeprowadzenia ustnego etapu postępowania,
wydaje następujący
Wyrok
1 W dniu 27 lutego 2014 r. skarżąca, Choice sp. z o.o., dokonała w Urzędzie Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) zgłoszenia unijnego znaku towarowego na podstawie rozporządzenia Rady (WE) nr 207/2009 z dnia 26 lutego 2009 r. w sprawie znaku towarowego Unii Europejskiej (Dz.U. L 78, s. 1).
2 Znakiem towarowym, dla którego wystąpiono o rejestrację, jest następujące oznaczenie graficzne:
3 Towary i usługi, dla których wniesiono o rejestrację, należą do klas 30 i 43 w rozumieniu Porozumienia nicejskiego dotyczącego międzynarodowej klasyfikacji towarów i usług dla celów rejestracji znaków z dnia 15 czerwca 1957 r., ze zmianami, i odpowiadają następującemu opisowi:
– klasa 30: „kawa, herbata, słodycze, czekolada, lody, desery”;
– klasa 43: „usługi w zakresie prowadzenia lodziarni, cukierni, kawiarni, kafeterii, pijalni czekolady i innych zakładów gastronomicznych oferujących przygotowane do konsumpcji lody, ciastka, desery i inną żywność oraz napoje; przygotowywanie i oferowanie na wynos lodów, ciastek, deserów oraz innej żywności i napojów”.
4 Decyzją z dnia 31 czerwca 2014 r. ekspert odrzucił zgłoszenie znaku do rejestracji, stwierdzając, że nie licząc towarów „kawa, herbata”, w stosunku do tego znaku znajdują zastosowanie podstawy odmowy rejestracji określone w art. 7 ust. 1 lit. b) i c) rozporządzenia nr 207/2009, ponieważ zasadniczo znak ten składa się z angielskich słów oznaczających „wyborne, doskonałe czekolada i lody”. Ta słowna kombinacja natychmiast i bez konieczności dalszej refleksji informuje odbiorców anglojęzycznych, że skarżąca oferuje wysokiej jakości czekoladę i lody oraz produkty przygotowane na ich bazie, a także usługi związane z przygotowaniem i podawaniem tych produktów. Wyrażenie to, mimo występowania w nim elementów graficznych, ma zatem charakter opisowy, ponieważ wspomniane elementy nie są na tyle charakterystyczne, aby były w stanie odwrócić uwagę konsumenta od czysto opisowego przekazu elementów słownych.
5 W dniu 27 sierpnia 2014 r. skarżąca, działając na podstawie art. 58–64 rozporządzenia nr 207/2009, wniosła do EUIPO odwołanie od decyzji eksperta.
6 Decyzją z dnia 30 kwietnia 2015 r. (zwaną dalej „zaskarżoną decyzją”) Piąta Izba Odwoławcza EUIPO oddaliła to odwołanie. Po pierwsze, w pkt 13 i 14 zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza stwierdziła w istocie, że w świetle art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 207/2009 rozpatrywane towary i usługi (a mianowicie słodycze, czekolada, lody oraz usługi polegające na przygotowaniu i oferowaniu czekolady i lodów), primo, są przeznaczone dla przeciętnych konsumentów, których poziom uwagi będzie nie wyższy od przeciętnego, i secundo, są stosunkowo niedrogie i często nabywane pod wpływem impulsu. Izba Odwoławcza stwierdziła w pkt 15 i 16 zaskarżonej decyzji, że ponieważ element słowny zgłoszonego znaku towarowego składa się ze słów języka angielskiego, oceny tego znaku należy dokonać z punktu widzenia konsumentów anglojęzycznych, dla których wyrażenie to oznacza „wyborny, wysokiej jakości” (choice) oraz „czekolada i lody” (chocolate & ice‑cream). Izba Odwoławcza uznała zatem w pkt 17 zaskarżonej decyzji, że element słowny zgłoszonego znaku towarowego ma charakter opisowy.
7 Po drugie, w kontekście art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009 Izba Odwoławcza stwierdziła w pkt 20 zaskarżonej decyzji, że elementy graficzne zgłoszonego znaku towarowego sprowadzają się do pochylonej i lekko stylizowanej czcionki słowa „choice” i do rysunku wieńczącego literę „e”. Izba Odwoławcza uznała w pkt 21 zaskarżonej decyzji, że rysunek ten ma charakter schematyczny i może być zinterpretowany jako liść, płomień, skrzydło lub po prostu element stylizacji bez żadnego znaczenia, przy czym skojarzenie ze skrzydłem nie jest wysoce prawdopodobne ze względu na brak symetrii. W pkt 24 zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza wysnuła wniosek, że ów rysunek stanowi zwieńczenie ostatniej litery słowa „choice” i że nawet jeśli część odbiorców rozpozna w nim wizerunek skrzydła, to ma on wyłącznie walor dekoracyjny i nie nadaje znakowi jako całości zdolności odróżniającej.
8 Po trzecie, Izba Odwoławcza w pkt 25 zaskarżonej decyzji uznała, że co się tyczy dopuszczenia zgłoszonego znaku towarowego do rejestracji dla kawy i herbaty, oczywiste jest, iż określenie „choice chocolate & ice cream” nie może zostać uznane za odnoszące się do tych towarów, wobec czego dopuszczenie rejestracji znaku dla tych towarów nie ma związku z elementami graficznymi zgłoszonego znaku towarowego, lecz wynika z tego, że brak jest bezpośredniego związku między oznaczeniem „wyborne czekolada i lody” a kawą i herbatą.
Żądania stron
9 Skarżąca wnosi do Sądu o:
– stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji;
– obciążenie EUIPO kosztami postępowania.
10 EUIPO wnosi do Sądu o:
– oddalenie skargi;
– obciążenie skarżącej kosztami postępowania.
Co do prawa
11 Na poparcie skargi skarżąca podnosi dwa zarzuty, z których pierwszy dotyczy naruszenia art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 207/2009, a drugi naruszenia art. 7 ust. 1 lit. b) tego aktu.
W przedmiocie zarzutu pierwszego, dotyczącego naruszenia art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 207/2009
12 Zgodnie z art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 207/2009 nie są rejestrowane „znaki towarowe, które składają się wyłącznie z oznaczeń lub wskazówek mogących służyć w obrocie do oznaczania rodzaju, jakości, ilości, przeznaczenia, wartości, pochodzenia geograficznego lub czasu produkcji towaru lub świadczenia usługi, lub innych właściwości towarów lub usług”. Artykuł 7 ust. 2 rozporządzenia nr 207/2009 stanowi ponadto, że „[u]stęp 1 tego artykułu stosuje się bez względu na fakt, że podstawy odmowy rejestracji istnieją tylko w części Unii Europejskiej”.
13 Zgodnie z orzecznictwem art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 207/2009 uniemożliwia zastrzeżenie wskazanych w nim oznaczeń lub wskazówek na rzecz jednego przedsiębiorstwa poprzez dokonanie ich rejestracji jako znaków towarowych. Przepis ten zmierza zatem do osiągnięcia leżącego w interesie ogółu celu, jakim jest zapewnienie, by tego rodzaju oznaczenia lub wskazówki mogły być swobodnie używane przez wszystkich [zob. wyroki: z dnia 23 października 2003 r., OHIM/Wrigley, C‑191/01 P, Rec, EU:C:2003:579, pkt 31 i przytoczone tam orzecznictwo; z dnia 7 listopada 2014 r., Kaatsu Japan/OHIM (KAATSU), T‑567/12, EU:T:2014:937, pkt 27 i przytoczone tam orzecznictwo].
14 Ponadto oznaczenia lub wskazówki mogące służyć w obrocie do oznaczania cech towaru lub usługi, dla których wnosi się o rejestrację, są uznawane na podstawie art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 207/2009 za niezdolne się do wypełniania podstawowej funkcji znaku towarowego, która polega na wskazywaniu pochodzenia handlowego towaru lub usługi, aby umożliwić w ten sposób konsumentowi nabywającemu towar lub usługę oznaczone danym znakiem towarowym dokonanie przy późniejszym zakupie takiego samego wyboru – jeśli doświadczenie okazało się pozytywne, lub dokonanie odmiennego wyboru – jeśli było ono negatywne (ww. w pkt 13 wyroki: OHIM/Wrigley, EU:C:2003:579, pkt 30; KAATSU, EU:T:2014:937, pkt 28).
15 Z powyższego wynika, że aby oznaczenie zostało objęte zakazem przewidzianym przez art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 207/2009, musi ono mieć wystarczająco bezpośredni i konkretny związek z rozpatrywanymi towarami lub usługami, który pozwoli danemu kręgowi odbiorców natychmiast i bez głębszego zastanowienia dostrzec w nim opis tych towarów lub usług lub jednej z ich właściwości (zob. ww. w pkt 13 wyrok KAATSU, EU:T:2014:937, pkt 29 i przytoczone tam orzecznictwo).
16 Należy także przypomnieć, że ocenę opisowego charakteru oznaczenia przeprowadzić można wyłącznie, po pierwsze, przy uwzględnieniu sposobu jego postrzegania przez dany krąg odbiorców, a po drugie, poprzez odniesienie do oznaczonych nim towarów lub usług [wyrok z dnia 27 lutego 2002 r., Eurocool Logistik/OHIM (EUROCOOL), T‑34/00, Rec, EU:T:2002:41, pkt 38; ww. w pkt 13 wyrok KAATSU, EU:T:2014:937, pkt 30].
17 W niniejszej sprawie rozpatrywanymi towarami są: „kawa, herbata, słodycze, czekolada, lody, desery”. Z kolei rozpatrywane usługi stanowią: „usługi w zakresie prowadzenia lodziarni, cukierni, kawiarni, kafeterii, pijalni czekolady i innych zakładów gastronomicznych oferujących przygotowane do konsumpcji lody, ciastka, desery i inną żywność oraz napoje; przygotowywanie i oferowanie na wynos lodów, ciastek, deserów oraz innej żywności i napojów”.
18 Co się tyczy właściwego kręgu odbiorców, należy stwierdzić, jak prawidłowo wskazała Izba Odwoławcza w pkt 14 zaskarżonej decyzji, że składa się on z przeciętnych konsumentów, których poziom uwagi jest nie wyższy od przeciętnego.
19 W odniesieniu do formułowanej przez skarżącą wobec Izby Odwoławczej krytyki, że ta ostatnia uznała poziom uwagi właściwego kręgu odbiorców za niski, wystarczy stwierdzić, że owa krytyka wynika z błędnego zrozumienia zaskarżonej decyzji. Wskazując w pkt 14 zaskarżonej decyzji, że poziom uwagi odbiorców rozpatrywanych towarów i usług będzie nie wyższy od przeciętnego, Izba Odwoławcza wcale nie stwierdziła bowiem, że poziom ten jest niski.
20 A zatem nie można utrzymywać, co czyni skarżąca, że Izba Odwoławcza praktycznie utożsamiła przeciętny poziom uwagi z niskim.
21 Ponadto, chociaż zawarte w pkt 14 zaskarżonej decyzji twierdzenie Izby Odwoławczej, zgodnie z którym rozpatrywane towary i usługi są stosunkowo niedrogie i nabywane często pod wpływem impulsu, mogłoby się wydawać przesadzone, gdyby Izba Odwoławcza użyła przysłówka „zawsze”, to posłużenie się przysłówkiem „często” nie może zostać uznane za błędne, również w odniesieniu do usług związanych z oferowaniem rozpatrywanych towarów, gdyż także w ich przypadku zachowanie nabywców jest często impulsywne. Nie można bowiem zasadnie twierdzić, że stopień refleksji właściwego konsumenta przy nabywaniu tego rodzaju towarów i usług będzie ogólnie i zawsze wysoki.
22 Zważywszy, że zgłoszony znak towarowy jest złożony ze słów angielskich, za podstawę należy przyjąć, co zauważyła Izba Odwoławcza w pkt 15 zaskarżonej decyzji, punkt widzenia przeciętnego konsumenta anglojęzycznego.
23 W świetle powyższych uwag należy rozpatrzyć, czy Izba Odwoławcza słusznie uznała, że z punktu widzenia właściwego kręgu odbiorców między zgłoszonym znakiem towarowym a towarami i usługami, dla których wystąpiono o rejestrację, istnieje wystarczająco bezpośredni i konkretny związek, a w szczególności, czy zgłoszony znak towarowy jako całość stanowi z punktu widzenia właściwego kręgu odbiorców opis tych towarów i usług, co nie stoi jednak na przeszkodzie sukcesywnemu badaniu poszczególnych elementów, z których znak ten jest złożony [zob. podobnie wyrok z dnia 8 września 2010 r., Micro Shaping/OHIM (packaging), T‑64/09, EU:T:2010:360, pkt 35].
24 Element słowny „choice” oznacza w kontekście całości elementu słownego „wyborny, doskonały”, zaś element „chocolate & ice cream” oznacza „czekolada & lody”.
25 W pierwszej kolejności, co się tyczy kombinacji wyrazów „choice” i „chocolate & ice cream”, należy przypomnieć, że znak towarowy złożony z elementów, z których każdy opisuje właściwości towarów lub usług, dla których wniesiono o rejestrację, sam w sobie także stanowi opis właściwości tych towarów lub usług w rozumieniu art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 207/2009, chyba że istnieje dostrzegalna różnica między zgłoszonym znakiem towarowym a zwykłą sumą znaczeń tworzących go elementów. Oznacza to, że z uwagi na nietypowe dla tych towarów lub usług połączenie zgłoszony znak towarowy wywiera wrażenie, które jest dostatecznie dalekie od wrażenia będącego wynikiem zestawienia wskazówek dostarczanych przez tworzące go elementy [wyrok z dnia 9 czerwca 2010 r., Hoelzer/OHIM (SAFELOAD), T‑315/09, EU:T:2010:227, pkt 22; zob. analogicznie wyrok z dnia 12 lutego 2004 r., Koninklijke KPN Nederland, C‑363/99, Rec, EU:C:2004:86, pkt 100].
26 Otóż należy stwierdzić, że budowa omawianego tu elementu słownego nie jest nietypowa z punktu widzenia zasad języka angielskiego, wobec czego – jak wynika z pkt 16 zaskarżonej decyzji – element ten będzie jednoznacznie informował odbiorców o tym, że przedsiębiorstwo oferuje czekoladę i lody wysokiej jakości oraz desery zawierające lody lub czekoladę, a także usługi polegające na przygotowaniu i sprzedaży tych towarów.
27 Powyższy wniosek nie został też w żaden sposób podważony przez skarżącą w ramach niniejszej skargi.
28 W drugiej kolejności, co się tyczy elementu graficznego, jest on tworzony, jak słusznie wskazała Izba Odwoławcza w pkt 21 zaskarżonej decyzji, z jednej strony, w przypadku słowa „choice”, przez pochyloną w prawo i lekko stylizowaną czcionkę, a z drugiej strony przez rysunek przywołujący na myśl liść, płomień, skrzydło lub element stylizacji bez żadnego znaczenia. Izba Odwoławcza nie popełniła także błędu, stwierdzając, że skojarzenie ze skrzydłem nie jest wysoce prawdopodobne ze względu na brak symetrii.
29 W tym względzie należy przypomnieć, że jeżeli element słowny znaku towarowego jest opisowy, to sam znak, jako całość, również jest opisowy, o ile elementy graficzne tego znaku nie pozwalają na odwrócenie uwagi właściwego kręgu odbiorców od opisowego przekazu tego elementu słownego [wyrok z dnia 11 lipca 2012 r., Laboratoire Garnier/OHIM (natural beauty), T‑559/10, EU:T:2012:362, pkt 27; postanowienie z dnia 20 listopada 2015 r., Zitro IP/OHIM (WORLD OF BINGO), T‑202/15, EU:T:2015:914, pkt 22].
30 Wbrew temu zaś, co utrzymuje skarżąca, należy stwierdzić, że elementy graficzne nie posiadają cech, które mogłyby natychmiast przyciągnąć uwagę konsumenta jako wskazanie pochodzenia oznaczonych towarów i usług, a zatem, jak wskazał ekspert w decyzji z dnia 30 czerwca 2014 r., elementy te nie pozwalają na odwrócenie uwagi właściwego kręgu odbiorców od opisowego znaczenia wyrażenia „choice chocolate & ice cream”, i to nawet gdyby odbiorcy rozpoznali w elemencie graficznym – jak twierdzi skarżąca – skrzydło.
31 Ponadto w odniesieniu do twierdzenia skarżącej, że nie rozumie ona, dlaczego zgłoszony znak został dopuszczony do rejestracji dla towarów „kawa, herbata”, a nie dla pozostałych towarów i usług, dla których wystąpiono o rejestrację, wystarczy stwierdzić, że rejestracja odnosząca się do owych pozostałych towarów i usług nie może zależeć od rejestracji obejmującej towary „herbata, kawa”. Do Sądu nie należy jednak wydanie orzeczenia w przedmiocie zgodności z prawem rejestracji zgłoszonego znaku towarowego w odniesieniu do towarów „herbata, kawa”.
32 Wynika z tego, że zarzut pierwszy należy oddalić.
W przedmiocie zarzutu drugiego, dotyczącego naruszenia art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009
33 W tym względzie należy przypomnieć, że z samej treści art. 7 ust. 1 rozporządzenia nr 207/2009 wynika, iż wystarczy, by wystąpiła jedna z bezwzględnych podstaw odmowy rejestracji wymienionych w tym przepisie, ażeby uniemożliwić rejestrację danego oznaczenia jako unijnego znaku towarowego (wyrok z dnia 19 września 2002 r., DKV/OHIM, C‑104/00 P, Rec, EU:C:2002:506, pkt 29; postanowienie z dnia 13 lutego 2008 r., Indorata‑Serviços e Gestão/OHIM, C‑212/07 P, EU:C:2008:83, pkt 27).
34 W niniejszej sprawie, skoro zostało stwierdzone, że zgłoszony znak towarowy ma charakter opisowy względem omawianych towarów i usług, to wynika z tego, że nie ma potrzeby rozpatrywania zarzutu drugiego, dotyczącego naruszenia art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009.
35 Z całości powyższych rozważań wynika, że skargę należy oddalić.
W przedmiocie kosztów
36 Należy przypomnieć, że zgodnie z art. 134 § 1 regulaminu postępowania przed Sądem kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę. Ponieważ skarżąca przegrała sprawę, należy zgodnie z żądaniem EUIPO obciążyć ją kosztami postępowania.
Z powyższych względów
SĄD (druga izba)
orzeka, co następuje:
1) Skarga zostaje oddalona.
2) Choice sp. z o.o. zostaje obciążona kosztami.
Martins Ribeiro | Gervasoni | Madise |
Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 12 kwietnia 2016 r.
Podpisy