Sprawa C‑470/14

Entidad de Gestión de Derechos de los Productores Audiovisuales (EGEDA) i in.

przeciwko

Administración del Estado
i
Asociación Multisectorial de Empresas de la Electrónica, las Tecnologías de la Información y la Comunicación, de las Telecomunicaciones y de los contenidos Digitales (AMETIC)

(wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Tribunal Supremo)

Odesłanie prejudycjalne – Własność intelektualna i przemysłowa – Prawo autorskie i prawa pokrewne – Dyrektywa 2001/29/WE – Artykuł 5 ust. 2 lit. b) – Prawo do zwielokrotniania – Wyjątki i ograniczenia – Kopia na użytek prywatny – Godziwa rekompensata – Finansowanie z budżetu państwa – Dopuszczalność – Przesłanki

Streszczenie – wyrok Trybunału (czwarta izba) z dnia 9 czerwca 2016 r.

1.        Zbliżanie ustawodawstw – Prawo autorskie i prawa pokrewne – Dyrektywa 2001/29 – Harmonizacja niektórych aspektów prawa autorskiego i praw pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym – Prawo do zwielokrotniania – Wyjątek dotyczący kopii na użytek prywatny – Godziwa rekompensata – Zakres swobodnego uznania, jakim dysponują państwa członkowskie – Cel – Ochrona posiadacza praw autorskich

[dyrektywa 2001/29 Parlamentu Europejskiego i Rady, motyw 35, motyw 38, art. 5 ust. 2 lit. b)]

2.        Zbliżanie ustawodawstw – Prawo autorskie i prawa pokrewne – Dyrektywa 2001/29 – Harmonizacja niektórych aspektów prawa autorskiego i praw pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym – Prawo do zwielokrotniania – Wyjątek dotyczący kopii na użytek prywatny – Godziwa rekompensata – Uregulowanie krajowe przewidujące finansowanie rekompensaty z budżetu państwa bez możliwości zwolnienia dla osób prawnych – Niedopuszczalność

[dyrektywa 2001/29 Parlamentu Europejskiego i Rady, motyw 4, motyw 9, art. 5 ust. 2 lit. b)]

3.        Zbliżanie ustawodawstw – Prawo autorskie i prawa pokrewne – Dyrektywa 2001/29 – Harmonizacja niektórych aspektów prawa autorskiego i praw pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym – Prawo do zwielokrotniania – Wyjątek dotyczący kopii na użytek prywatny – Godziwa rekompensata – Pojęcie autonomiczne prawa Unii

[dyrektywa 2001/29 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 5 ust. 2 lit. b)]

1.        Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 19–28)

2.        Artykuł 5 ust. 2 lit. b) dyrektywy 2001/29 w sprawie harmonizacji niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym należy interpretować w ten sposób, że stoi on na przeszkodzie systemowi godziwej rekompensaty z tytułu kopii na użytek prywatny, który jest finansowany z budżetu państwa w sposób uniemożliwiający zagwarantowanie, że koszt tej godziwej rekompensaty będzie ponoszony przez użytkowników kopii sporządzonych na użytek prywatny.

Po pierwsze bowiem, z jednoznacznego brzmienia tego przepisu wynika, że wyjątek dotyczący kopii na użytek prywatny został stworzony z wyłączną korzyścią dla osób fizycznych sporządzających kopie utworów lub innych przedmiotów objętych ochroną lub mających zdolność sporządzenia takich kopii na użytek prywatny i do celów ani bezpośrednio, ani pośrednio handlowych. Wynika stąd, że w odróżnieniu od osób fizycznych, które są objęte zakresem stosowania wyjątku dotyczącego kopii na użytek prywatny na warunkach określonych w dyrektywie 2001/29, osoby prawne są w każdym wypadku wyłączone z możliwości korzystania z tego wyjątku, w związku z czym nie są uprawnione do sporządzania kopii na użytek prywatny bez uzyskania uprzednio zgody podmiotów praw do danych utworów lub przedmiotów objętych ochroną.

Po drugie, o ile na gruncie obecnie obowiązującego prawa Unii, nawet jeżeli państwa członkowskie są uprawnione do ustanowienia systemu, w ramach którego osoby prawne mogą w niektórych okolicznościach być zobowiązane do uiszczenia opłaty reprograficznej przeznaczonej na sfinansowanie godziwej rekompensaty, o której mowa w art. 5 ust. 2 lit. b) dyrektywy 2001/29, to owe osoby prawne nie mogą w żadnym wypadku pozostać ostatecznie faktycznymi dłużnikami z tytułu tej opłaty i to niezależnie od kwestii czy państwo członkowskie, które wprowadziło wyjątek dotyczący kopii na użytek prywatny, ustanowiło system godziwej rekompensaty finansowany w drodze opłaty reprograficznej, czy z własnego budżetu.

W tych okolicznościach, nie jest w stanie zapewnić, że koszt tej rekompensaty będzie ostatecznie ponoszony wyłącznie przez użytkowników kopii sporządzonych na użytek prywatny, system finansowania godziwej rekompensaty z budżetu danego państwa członkowskiego, zgodnie z którym z jednej strony, konkretne przychody nie są przypisywane do określonych wydatków, w związku z czym środki budżetowe przeznaczone na zapłatę godziwej rekompensaty należy uznać za pochodzące ze wszystkich przychodów wpisanych do budżetu państwa, a zatem również za pochodzące od wszystkich podatników, w tym od osób prawnych, oraz z drugiej strony, nie istnieje jakikolwiek przepis zezwalający osobom prawnym na wystąpienie o zwolnienie ich z obowiązku udziału w finansowaniu wspomnianej rekompensaty lub przynajmniej na domaganie się jej zwrotu.

(por. pkt 29, 30, 36, 37, 39–42; sentencja)

3.        Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 38)