CURIA - Documents

Home > Search form > List of results > Documents

Start printing

Language of document : ECLI:EU:T:2012:201

WYROK SĄDU (czwarta izba)

z dnia 25 kwietnia 2012 r.(*)

Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Środki ograniczające przyjęte wobec Islamskiej Republiki Iranu w celu niedopuszczenia do rozprzestrzeniania broni jądrowej – Zamrożenie funduszy – Skarga o stwierdzenie nieważności – Dopuszczalność – Kompetencja Rady – Nadużycie władzy – Wejście w życie – Brak mocy wstecznej – Obowiązek uzasadnienia – Prawo do obrony – Prawo do skutecznej ochrony sądowej – Naruszenie prawa – Pojęcie wsparcia rozprzestrzeniania broni jądrowej – Błąd w ocenie

W sprawie T‑509/10

Manufacturing Support & Procurement Kala Naft Co., Tehran, z siedzibą w Teheranie (Iran), reprezentowana przez adwokatów F. Esclatine’a oraz S. Perrotet,

strona skarżąca,

przeciwko

Radzie Unii Europejskiej, reprezentowanej przez M. Bishopa oraz R. Liudvinaviciute-Cordeiro, działających w charakterze pełnomocników,

strona pozwana,

popieranej przez

Komisję Europejską, reprezentowaną przez M. Konstantinidisa oraz É. Cujo, działających w charakterze pełnomocników,

interwenient,

mającej za przedmiot wniosek o stwierdzenie nieważności decyzji Rady 2010/413/WPZiB z dnia 26 lipca 2010 r. w sprawie środków ograniczających wobec Iranu i uchylającej wspólne stanowisko 2007/140/WPZiB (Dz.U. L 195, s. 39), rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 668/2010 z dnia 26 lipca 2010 r. w sprawie wdrożenia art. 7 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 423/2007 dotyczącego środków ograniczających wobec Iranu (Dz.U. L 195, s. 25), a także decyzji Rady 2010/644/WPZiB z dnia 25 października 2010 r. zmieniającej decyzję 2010/413 (Dz.U. L 281, s. 81) i rozporządzenia Rady (UE) nr 961/2010 z dnia 25 października 2010 r. w sprawie środków ograniczających wobec Iranu i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 423/2007 (Dz.U. L 281, s. 1), w zakresie w jakim akty te dotyczą skarżącej,

SĄD (czwarta izba),

w składzie: I. Pelikánová (sprawozdawca), prezes, K. Jürimäe i M. van der Woude, sędziowie,

sekretarz: C. Kristensen, administrator,

uwzględniając procedurę pisemną i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 11 stycznia 2012 r.,

wydaje następujący

Wyrok

Okoliczności powstania sporu

1 Skarżąca, Manufacturing Support & Procurement Kala Naft Co. z siedzibą w Tehranie, jest spółką irańską należącą do National Iranian Oil Company, działającą jako centrum nabywcze dla sektora naftowego, gazowego i petrochemicznego grupy spółek należących do tej spółki.

Środki ograniczające przyjęte wobec Islamskiej Republiki Iranu

2 Niniejsza sprawa wpisuje się w ramy środków ograniczających ustanowionych w celu wywarcia nacisku na Islamską Republikę Iranu, aby zakończyła działania stwarzające zagrożenie rozprzestrzenianiem broni jądrowej i działania związane z rozwojem systemów przenoszenia broni jądrowej (zwane dalej „rozprzestrzenianiem broni jądrowej”).

3 W ramach Unii Europejskiej zostały uchwalone: wspólne stanowisko Rady 2007/140/WPZiB z dnia 27 lutego 2007 r. w sprawie środków ograniczających wobec Iranu (Dz.U. L 61, s. 49) oraz rozporządzenie Rady (WE) nr 423/2007 z dnia 19 kwietnia 2007 r. dotyczące środków ograniczających wobec Iranu (Dz.U. L 103, s. 1).

4 Artykuł 5 ust. 1 lit. b) wspólnego stanowiska 2007/140 przewidywał zamrożenie wszelkich funduszy i zasobów gospodarczych określonych kategorii osób i podmiotów. Wykaz tych osób i podmiotów znajdował się w załączniku II do wspólnego stanowiska 2007/140.

5 Artykuł 7 ust. 2 rozporządzenia nr 423/2007 przewidywał, w zakresie kompetencji Wspólnot Europejskich, zamrożenie funduszy osób, podmiotów lub organów, uznanych przez Radę Unii Europejskiej za biorące udział w rozprzestrzenianiu broni jądrowej zgodnie z art. 5 ust. 1 lit. b) wspólnego stanowiska 2007/140. Wykaz osób, podmiotów i organów, w odniesieniu do których zastosowano środek w postaci zamrożenia funduszy na podstawie art. 7 ust. 2 rozporządzenia nr 423/2007, stanowił załącznik V do tego aktu.

6 Wspólne stanowisko 2007/140 zostało uchylone decyzją Rady 2010/413/WPZiB z dnia 26 lipca 2010 r. w sprawie środków ograniczających wobec Iranu (Dz.U. L 195, s. 39).

7 Artykuł 20 ust. 1 decyzji 2010/413 przewiduje zamrożenie funduszy wielu kategorii osób. Przepis ten obejmuje między innymi „osoby lub podmioty […], które są zaangażowane […], bezpośrednio związane z tymi działaniami lub zapewniają […] wsparcie [rozprzestrzenianiu broni jądrowej], a także osoby lub podmioty działające w ich imieniu lub pod ich kierownictwem lub podmioty należące do nich lub przez nie kontrolowane, w tym w sposób nielegalny, […] wymienione w załączniku II”.

8 Zgodnie z art. 24 ust. 2–4 decyzji 2010/413:

„2. W przypadku gdy Rada podejmie decyzję o zastosowaniu wobec danej osoby lub danego podmiotu środków, o których mowa w art. 19 ust. 1 [lit. b)] i art. 20 ust. 1 [lit. b)], odpowiednio zmienia załącznik II.

3. Rada przekazuje swoją decyzję i uzasadnienie umieszczenia w wykazie osobie lub podmiotowi, o których mowa [w ust. 2], bezpośrednio – gdy adres jest znany – albo w drodze opublikowania ogłoszenia, umożliwiając danej osobie lub podmiotowi przedstawienie uwag.

4. W przypadku gdy zostaną zgłoszone uwagi lub przedstawione istotne nowe dowody, Rada dokonuje przeglądu swojej decyzji i odpowiednio informuje daną osobę lub podmiot”.

9 Wykaz zawarty w załączniku II decyzji 2010/413 został zastąpiony nowym wykazem, ustanowionym w decyzji Rady 2010/644/WPZiB z dnia 25 października 2010 r. zmieniającej decyzję 2010/413 (Dz.U. L 281, s. 81).

10 Rozporządzenie nr 423/2007 zostało uchylone rozporządzeniem Rady (UE) nr 961/2010 z dnia 25 października 2010 r. w sprawie środków ograniczających wobec Iranu (Dz.U. L 281, s. 1).

11 Zgodnie z art. 16 ust. 2 rozporządzenia nr 961/2010:

„2. Zamraża się wszystkie środki finansowe i zasoby gospodarcze należące do osób, podmiotów i organów wyszczególnionych w załączniku VIII, jak również wszystkie środki finansowe i zasoby gospodarcze będące w posiadaniu lub pod kontrolą tych osób, podmiotów i organów. W załączniku VIII wymieniono osoby fizyczne i prawne, podmioty i organy, które […] zgodnie z art. 20 ust. 1 lit. b) decyzji [2010/413] zostały określone jako:

a) zaangażowane w, bezpośrednio związane z lub wspierające [rozprzestrzenianie broni jądrowej] lub jako podmioty będące w posiadaniu lub pod kontrolą takich osób, podmiotów lub organów, w tym w sposób nielegalny, lub działające w ich imieniu lub według ich wskazówek;

[…]”.

12 Zgodnie z art. 36 rozporządzenia nr 961/2010:

„2. Jeżeli Rada podejmie decyzję o objęciu osoby fizycznej lub prawnej, podmiotu lub organu środkami, o których mowa w art. 16 ust. 2, wprowadza ona stosowne zmiany w załączniku VIII.

3. O swojej decyzji, wraz z uzasadnieniem umieszczenia w wykazie, Rada powiadamia dany […] podmiot, o którym mowa [w ust. 2], bezpośrednio – gdy adres jest znany – albo w drodze opublikowania ogłoszenia, umożliwiając takiej osobie fizycznej lub prawnej, podmiotowi lub organowi przedstawienie uwag.

4. W przypadku przedstawienia uwag lub istotnych nowych dowodów Rada weryfikuje swoją decyzję i informuje o rezultacie dany […] podmiot […]”.

Środki ograniczające obejmujące skarżącą

13 Z chwilą uchwalenia decyzji 2010/413 w dniu 26 lipca 2010 r. firma (nazwa) skarżącej została wpisana przez Radę do wykazu osób, podmiotów lub organów zawartego w tabeli I załącznika II do omawianej decyzji.

14 W rezultacie firma skarżącej znalazła się w wykazie osób, podmiotów lub organów zawartym w tabeli I załącznika V do rozporządzenia nr 423/2007, na podstawie rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 668/2010 z dnia 26 lipca 2010 r. w sprawie wdrożenia art. 7 ust. 2 rozporządzenia nr 423/2007 (Dz.U. L 195, s. 25). Uchwalenie rozporządzenia wykonawczego nr 668/2010 poskutkowało zamrożeniem funduszy i zasobów gospodarczych skarżącej.

15 W decyzji 2010/413 Rada przedstawiła następujące powody:

„Prowadzi handel sprzętem z sektora naftowego i gazowego, który może zostać użyty w irańskim programie jądrowym. Próbowała zamawiać materiały (bardzo trwałe bariery stopowe), które nie mają zastosowania poza przemysłem jądrowym. Powiązana z przedsiębiorstwami zaangażowanymi w irański program jądrowy”.

16 W rozporządzeniu wykonawczym nr 668/2010 użyto następującego sformułowania:

17 Rada poinformowała skarżącą, pismem z dnia 29 lipca 2010 r., doręczonym według skarżącej w dniu 25 sierpnia 2010 r., o wpisaniu jej firmy do wykazu osób, podmiotów lub organów zawartego w załączniku II decyzji 2010/413 oraz do wykazu zawartego w załączniku V do rozporządzenia nr 423/2007.

18 Pismem z dnia 12 września 2010 r. skarżąca zwróciła się do Rady o ponowne rozpatrzenie decyzji o wpisaniu jej firmy do wykazu osób, podmiotów lub organów zawartego w załączniku II decyzji 2010/413 oraz do wykazu zawartego w załączniku V do rozporządzenia nr 423/2007. Wezwała ona również Radę do przedstawienia dowodów, które stanowiły podstawę zastosowania wobec niej środków ograniczających.

19 Przyjęcie decyzji 2010/644 nie miało wpływu na kwestię umieszczenia firmy skarżącej w wykazie zawartym w załączniku II decyzji 2010/413.

20 Ponieważ rozporządzenie nr 423/2007 zostało uchylone rozporządzeniem nr 961/2010, firma skarżącej została wpisana przez Radę do pkt 29 tabeli B załącznika VIII do tego ostatniego rozporządzenia. W rezultacie fundusze i zasoby gospodarcze skarżącej zostały zamrożone na podstawie art. 16 ust. 2 omawianego rozporządzenia.

21 Jeżeli chodzi o umieszczenie w wykazie skarżącej, w rozporządzeniu nr 961/2010 podano następujące uzasadnienie:

22 Pismem z dnia 28 października 2010 r. Rada udzieliła odpowiedzi na pismo skarżącej z dnia 12 września 2010 r., informując, że po ponownym rozpatrzeniu decyzji postanowiła oddalić wniosek skarżącej o wykreślenie jej firmy z wykazu osób, podmiotów lub organów zawartego w załączniku II decyzji 2010/413 oraz z wykazu zawartego w załączniku VIII do rozporządzenia nr 961/2010. Uściśliła w tym względzie, że ponieważ akta nie zawierały nowych okoliczności uzasadniających zmianę jej stanowiska, wobec skarżącej należy w dalszym ciągu stosować środki ograniczające przewidziane w omawianych aktach.

Przebieg postępowania i żądania stron

23 Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 20 października 2010 r. skarżąca wniosła niniejszą skargę.

24 Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 3 lutego 2011 r. Komisja Europejska wniosła o dopuszczenie jej do sprawy w charakterze interwenienta popierającego żądania Rady. Postanowieniem z dnia 11 marca 2011 r. prezes czwartej izby Sądu dopuścił tę interwencję.

25 W skardze strona skarżąca wnosi do Sądu o:

– stwierdzenie nieważności decyzji 2010/413 i rozporządzenia wykonawczego nr 668/2010;

– obciążenie Rady kosztami postępowania.

26 W swych uwagach z dnia 6 grudnia 2011 r. przedstawionych w odpowiedzi na pisemne pytanie Sądu skarżąca poszerzyła zakres pierwszego ze swych żądań, wnosząc do Sądu o stwierdzenie nieważności decyzji 2010/644 i rozporządzenia nr 961/2010 w zakresie, w jakim te akty jej dotyczą.

27 Rada i Komisja wnoszą do Sądu o:

– oddalenie skargi;

– obciążenie skarżącej kosztami postępowania.

Co do prawa

28 Skarżąca przedstawia dziewięć zarzutów. Zarzut pierwszy dotyczy bezprawnego wejścia w życie decyzji 2010/413. Zarzut ten składa się zasadniczo z dwóch części. Pierwsza część jest oparta na tym, że decyzja 2010/413 weszła w życie z mocą wsteczną. Druga część jest oparta na niezgodności z prawem art. 4 decyzji 2010/413 w związku z art. 28. Zarzut drugi dotyczy naruszenia obowiązku uzasadnienia. Zarzut trzeci dotyczy naruszenia prawa do obrony oraz prawa do skutecznej ochrony sądowej przysługujących skarżącej. Zarzut czwarty dotyczy naruszenia zasady proporcjonalności. Zarzut piąty dotyczy braku kompetencji Rady do przyjęcia zaskarżonych aktów. Zarzut szósty dotyczy nadużycia władzy. Zarzut siódmy dotyczy naruszenia prawa w odniesieniu do pojęcia udziału w rozprzestrzenianiu broni jądrowej. Zarzut ósmy dotyczy błędu w ocenie okoliczności faktycznych odnośnie do działalności skarżącej. Zarzut dziewiąty, podniesiony tytułem ewentualnym, dotyczy oczywistego błędu w ocenie i naruszenia zasady proporcjonalności.

29 Rada i Komisja kwestionują zasadność zarzutów przedstawionych przez skarżącą.

30 Ponadto, po pierwsze, Rada i Komisja twierdzą, że Sąd nie jest właściwy do orzekania w przedmiocie drugiej części zarzutu pierwszego. Po drugie, podczas rozprawy instytucje te podniosły, że skarga była niedopuszczalna w części, w której opierała się ona na rzekomym naruszeniu praw podstawowych skarżącej.

31 Na wstępie należy zbadać w pierwszej kolejności argumentację Rady i Komisji dotyczącą właściwości Sądu, a następnie ich argumenty dotyczące dopuszczalności niektórych zarzutów skargi i wreszcie kwestię dopuszczalności żądania stwierdzenia nieważności decyzji 2010/644 i rozporządzenia nr 961/2010, przedstawionego przez skarżącą w uwagach z dnia 6 grudnia 2011 r.

W przedmiocie właściwości Sądu do orzekania o drugiej części zarzutu pierwszego

32 W drugiej części zarzutu pierwszego skarżąca twierdzi zasadniczo, że art. 4 decyzji 2010/413 jest niezgodny z prawem, w zakresie w jakim przewiduje zakazy, których zakres nie został określony wystarczająco precyzyjnie.

33 Należy zająć stanowisko w przedmiocie właściwości Sądu do wydania orzeczenia dotyczącego tego zarzutu.

34 Zgodnie z art. 275 TFUE:

„Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej nie jest właściwy w zakresie postanowień dotyczących wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa ani w zakresie aktów przyjętych na ich podstawie.

Trybunał jest jednak właściwy w zakresie kontroli przestrzegania artykułu 40 Traktatu o Unii Europejskiej oraz orzekania w sprawie skarg wniesionych na warunkach przewidzianych w artykule 263 akapit czwarty niniejszego traktatu, dotyczących kontroli legalności decyzji przewidujących środki ograniczające wobec osób fizycznych lub prawnych przyjętych przez Radę na podstawie tytułu V rozdział 2 Traktatu o Unii Europejskiej”.

35 Artykuł 4 decyzji 2010/413 stanowi, co następuje:

„1. Zabrania się sprzedaży, dostarczania lub przekazywania – przez obywateli państw członkowskich lub z terytoriów państw członkowskich lub przy użyciu statków lub statków powietrznych podlegających ich jurysdykcji, niezależnie od tego, czy operacje te rozpoczęły się na terytoriach państw członkowskich, czy też nie – kluczowego sprzętu i technologii dla następujących kluczowych sektorów przemysłu naftowego i gazu ziemnego w Iranie lub dla przedsiębiorstw irańskich lub należących do Irańczyków zaangażowanych w tych sektorach poza Iranem:

a) rafinowanie;

b) skroplony gaz ziemny (LNG);

c) poszukiwanie złóż;

d) produkcja.

Unia podejmuje środki niezbędne do określenia stosownych produktów, które należy objąć niniejszym przepisem.

2. Zabrania się zapewniania przedsiębiorstwom w Iranie zaangażowanym w kluczowych sektorach irańskiego przemysłu naftowego i gazowego, o których mowa w ust. 1, lub przedsiębiorstwom irańskim lub należącym do Irańczyków zaangażowanych w tych sektorach poza Iranem:

a) pomocy technicznej lub prowadzenia szkoleń i świadczenia innych usług związanych z kluczowym sprzętem i technologią, jak określono w ust. 1;

b) finansowania lub udzielania pomocy finansowej do celów jakiejkolwiek sprzedaży, dostarczania, przekazywania lub eksportu kluczowego sprzętu i technologii, jak określono w ust. 1 lub do celów świadczenia odnośnej pomocy technicznej lub prowadzenia szkoleń.

3. Zakazany jest świadomy i celowy udział w działaniach, których celem lub skutkiem jest ominięcie zakazów, o których mowa w ust. 1 i 2”.

36 Decyzja 2010/413 została wydana zgodnie z artykułem 29 UE, który jest postanowieniem odnoszącym się do wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa w rozumieniu artykułu 275 TFUE. W związku z tym należy zbadać, czy art. 4 tej decyzji spełnia warunki określone w art. 275 akapit drugi TFUE.

37 Po pierwsze, zakazy ustanowione w art. 4 decyzji 2010/413 są środkami o charakterze ogólnym, ponieważ ich zakres stosowania został określony przez odniesienie do kryteriów obiektywnych, a nie w odniesieniu do określonych osób fizycznych lub prawnych. W konsekwencji, jak podnoszą Rada i Komisja, art. 4 decyzji 2010/413 nie jest decyzją przewidującą zastosowanie środków ograniczających wobec osób fizycznych lub prawnych w rozumieniu art. 275 akapit drugi TFUE.

38 Po drugie, środki ograniczające przyjęte wobec skarżącej wynikają z zastosowania art. 20, a nie art. 4 decyzji 2010/413. Tak więc w niniejszej sprawie tego ostatniego przepisu nie może dotyczyć zarzut niezgodności z prawem na podstawie art. 277 TFUE w związku z art. 263 TFUE.

39 W tych okolicznościach należy stwierdzić, że na mocy art. 275 akapit pierwszy TFUE Sąd nie jest właściwy do rozpoznania skargi dotyczącej oceny zgodności z prawem art. 4 decyzji 2010/413, a zatem do wydania orzeczenia w przedmiocie drugiej części zarzutu pierwszego.

W przedmiocie dopuszczalności żądania stwierdzenia nieważności decyzji 2010/644 i rozporządzenia nr 961/2010

40 Jak wynika z pkt 9 i 10 powyżej, po wniesieniu skargi wykaz z załącznika II decyzji 2010/413 został zastąpiony nowym wykazem wydanym w decyzji 2010/644, zaś rozporządzenie nr 423/2007 zostało uchylone i zastąpione rozporządzeniem nr 961/2010. Skarżąca zwróciła się o możliwość zmiany swoich pierwotnych żądań, tak żeby skarga jej miała na celu stwierdzenie nieważności tych czterech aktów (zwanych dalej łącznie „zaskarżonymi aktami”).

41 W tym względzie należy przypomnieć, że w przypadku gdy dana decyzja lub rozporządzenie dotyczące bezpośrednio i indywidualnie osoby fizycznej zostają w toku postępowania zastąpione przez inny akt mający ten sam przedmiot, to należy to uważać za nową okoliczność, umożliwiającą skarżącemu dokonanie zmiany przedstawionych żądań i zarzutów. Zobowiązanie skarżącego do wniesienia nowej skargi byłoby w istocie sprzeczne z zasadą prawidłowego administrowania wymiarem sprawiedliwości oraz wymogiem skuteczności postępowania. Ponadto niesłuszne byłoby umożliwienie danej instytucji dokonania zmiany w zaskarżonym akcie lub zastąpienie go innym w celu ustosunkowania się do zarzutów podniesionych w skardze na ten akt wniesionej do sądu wspólnotowego oraz powoływania się w toku postępowania na tę zmianę lub akt zastępujący w celu pozbawienia drugiej strony postępowania możliwości rozszerzenia początkowych żądań i zarzutów wobec tego późniejszego aktu lub przedstawienia uzupełniających żądań i zarzutów wobec niego (zob. analogicznie wyrok Sądu z dnia 23 października 2008 r. w sprawie T‑256/07 People’s Mojahedin Organization of Iran przeciwko Radzie, Zb.Orz. s. II‑3019, pkt 46 i przytoczone tam orzecznictwo).

42 Zgodnie z tym orzecznictwem należy zatem uwzględnić żądanie skarżącej w niniejszej sprawie i uznać, że jej skarga zmierza także, na dzień zamknięcia procedury ustnej, do stwierdzenia nieważności decyzji 2010/644 i rozporządzenia nr 961/2010, w zakresie w jakim dotyczą one skarżącej, i pozwolić stronom na ponowne sformułowanie żądań, zarzutów i argumentów w świetle tego nowego elementu, co w tym przypadku oznacza przedstawienie przez strony uzupełniających żądań, zarzutów i argumentów (zob. analogicznie ww. w pkt 41 wyrok w sprawie People’s Mojahedin Organization of Iran przeciwko Radzie, pkt 47).

W przedmiocie argumentacji Rady i Komisji dotyczącej dopuszczalności zarzutów opartych na podnoszonym naruszeniu praw podstawowych skarżącej

43 Podczas rozprawy Rada i Komisja podniosły, że skarżącą należy uznać za organizację rządową, a zatem za emanację państwa irańskiego, które nie może powoływać się na ochronę i gwarancje związane z prawami podstawowymi. Ich zdaniem zatem zarzuty skargi oparte na rzekomym naruszeniu tych praw należy uznać za niedopuszczalne.

44 W tym względzie, po pierwsze, należy zauważyć, że Rada i Komisja nie kwestionują samego prawa skarżącej do żądania stwierdzenia nieważności zaskarżonych aktów. Kwestionują jedynie to, że posiada ona pewne prawa, na które się powołuje w celu uzyskania tego stwierdzenia nieważności.

45 Po drugie, kwestia, czy skarżący posiada prawa powołane na poparcie zarzutu nieważności, nie dotyczy dopuszczalności samego tego zarzutu, ale jego zasadności. W związku z tym argumenty Rady i Komisji, wedle których skarżąca jest organizacją rządową, należy odrzucić, w zakresie w jakim mają one na celu stwierdzenie częściowej niedopuszczalności skargi.

46 Po trzecie, wspomniana argumentacja została przedstawiona po raz pierwszy podczas rozprawy, a Rada i Komisja nie podniosły faktu, iż została ona oparta na okolicznościach prawnych i faktycznych ujawnionych dopiero w toku postępowania. Jako że dotyczy ona istoty sprawy, stanowi nowy zarzut w rozumieniu art. 48 § 2 akapit pierwszy regulaminu postępowania, co oznacza, że należy ją uznać za niedopuszczalną.

Co do istoty

47 Sąd uważa, że zarzuty przedstawione przez skarżącą należy zbadać w następującej kolejności:

– zarzut piąty, dotyczący braku kompetencji Rady do wydania zaskarżonych aktów;

– zarzut szósty, dotyczący nadużycia władzy;

– część pierwsza zarzutu pierwszego, dotycząca wejścia w życie z mocą wsteczną decyzji 2010/413;

– zarzut drugi, dotyczący naruszenia obowiązku uzasadnienia;

– zarzut trzeci, dotyczący naruszenia prawa do obrony oraz prawa do skutecznej ochrony sądowej przysługujących skarżącej;

– zarzut siódmy, dotyczący naruszenia prawa w odniesieniu do pojęcia udziału w rozprzestrzenianiu broni jądrowej;

– zarzut ósmy, dotyczący błędu w ocenie okoliczności faktycznych odnośnie do działalności skarżącej;

– zarzut czwarty, dotyczący naruszenia zasady proporcjonalności;

– zarzut dziewiąty, podniesiony tytułem ewentualnym i dotyczący oczywistego błędu w ocenie i naruszenia zasady proporcjonalności.

W przedmiocie zarzutu piątego, dotyczącego braku kompetencji Rady do wydania zaskarżonych aktów

48 Skarżąca utrzymuje, że Rada nie miała kompetencji do wydania zaskarżonych aktów. Po pierwsze, skarżąca podnosi, że podstawą prawną zaskarżonych aktów jest oświadczenie Rady Europejskiej o Iranie z dnia 17 czerwca 2010 r. (zwane dalej „oświadczeniem z dnia 17 czerwca 2010 r.”). Po drugie, zdaniem skarżącej, to oświadczenie przewiduje jedynie wdrożenie przez Radę rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1929 (2010) [zwanej dalej „rezolucją 1929 (2010)”] i przyjęcie środków towarzyszących, ale nie przewiduje przyjęcia autonomicznych środków w postaci zamrożenia funduszy. Po trzecie, zdaniem skarżącej, rezolucja 1929 (2010) nie zawiera środków dotyczących irańskiego przemysłu naftowego i gazowego lub skarżącej. Skarżąca wywnioskowała na tej podstawie, że Rada nie miała kompetencji do przyjęcia środków ograniczających wobec skarżącej na podstawie oświadczenia z dnia 17 czerwca 2010 r.

49 Rada, wspierana przez Komisję, kwestionuje zasadność argumentów skarżącej.

50 Na wstępie należy podkreślić, że Rada przyjęła środki ograniczające wobec skarżącej ze względu na domniemane wsparcie przez skarżącą rozprzestrzeniania broni jądrowej, a nie tylko z tego względu, że działa ona w sektorach naftowym, gazowym i petrochemicznym. Okoliczność, że rezolucja 1929 (2010) nie zawiera szczególnych środków dotyczących skarżącej, jest zatem bez znaczenia.

51 Rezolucja 1929 (2010) ma zresztą na celu niedopuszczenie do rozprzestrzeniania broni jądrowej, zwłaszcza poprzez zapewnienie przestrzegania wcześniejszych rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ w dziedzinie. Z uwagi na ten cel jej wykonywaniu może towarzyszyć przyjęcie środków ograniczających wobec podmiotów udzielających wsparcia w zakresie rozprzestrzeniania broni jądrowej.

52 W związku z tym brzmienie pkt 4 oświadczenia z dnia 17 czerwca 2010 r., zgodnie z którym Radę do Spraw Zagranicznych wzywa się do „przyjęcia […] środków wykonawczych odnoszących się do środków zawartych [w rezolucji nr 1929 (2010)] oraz środków towarzyszących”, obejmuje przyjęcie środków ograniczających, takich jak te dotyczące skarżącej.

53 Ponadto pkt 4 oświadczenia z dnia 17 czerwca 2010 r. zawiera również fragment, zgodnie z którym „powinno się […] także uwzględnić […] nowe zakazy wydawania wiz i zamrażanie aktywów, szczególnie w stosunku do Korpusu Strażników Rewolucji Islamskiej”. Wbrew twierdzeniom skarżącej, takie sformułowanie przewiduje możliwość przyjmowania środków ograniczających, włącznie ze środkami autonomicznymi.

54 Należy zatem stwierdzić, że przyjmując środki ograniczające wobec skarżącej Rada zastosowała się do art. 26 ust. 2 akapit pierwszy traktatu UE, zgodnie z którym powinna działać „na podstawie ogólnych wytycznych i strategicznych kierunków określonych przez Radę Europejską”.

55 Należy zatem stwierdzić, że Rada miała kompetencje do przyjęcia środków ograniczających wobec skarżącej, a w konsekwencji oddalić zarzut piąty jako bezzasadny.

W przedmiocie zarzutu szóstego, dotyczącego nadużycia władzy

56 Skarżąca twierdzi, że Rada dopuściła się nadużycia władzy. W tym względzie podnosi ona, że Rada przyjęła wobec niej środki ograniczające, nie mając dowodów na jej udział w rozprzestrzenianiu broni jądrowej oraz nie przestrzegając jej praw procesowych. Te okoliczności oznaczają, zdaniem skarżącej, że Rada rzeczywiście próbowała nadużyć systemu środków ograniczających związanych z rozprzestrzenianiem broni jądrowej, aby zaszkodzić irańskiemu przemysłowi naftowemu, gazowemu i petrochemicznemu.

57 Rada, wspierana przez Komisję, kwestionuje zasadność argumentów skarżącej.

58 Zgodnie z orzecznictwem akt jest dotknięty wadą nadużycia władzy, jeżeli z obiektywnych, właściwych dla danej sprawy i spójnych poszlak wynika, że został on przyjęty wyłącznie lub w znacznej mierze w celu innym niż wskazany albo w celu obejścia procedury przewidzianej w traktacie dla okoliczności danej sprawy (zob. wyrok Sądu z dnia 14 października 2009 r. w sprawie T‑390/08 Bank Melli Iran przeciwko Radzie, Zb.Orz. s. II‑3967, pkt 50 i przytoczone tam orzecznictwo).

59 Tymczasem w niniejszym przypadku skarżąca nie wykazała istnienia takich poszlak. Nie przedstawiła ona bowiem informacji, które by sugerowały, że powoływane przez nią okoliczności, zakładając, że zostały one ustalone, nie były wynikiem zwykłych błędów ze strony Rady, ale wynikały z zamiaru osiągnięcia przez Radę innego celu niż niedopuszczenie do rozprzestrzeniania broni jądrowej.

60 W związku z powyższym szósty zarzut należy oddalić jako bezzasadny.

W przedmiocie części pierwszej zarzutu pierwszego, dotyczącej wejścia w życie z mocą wsteczną decyzji 2010/413

61 Skarżąca twierdzi, że decyzja 2010/413 jest niezgodna z prawem, ponieważ jej art. 28 przewidział, że wejdzie w życie z dniem jej przyjęcia, który poprzedzał dzień jej publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

62 Rada i Komisja kwestionują zasadność argumentów skarżącej.

63 Artykuł 297 ust. 2 akapit drugi TFUE stanowi, co następuje:

„Rozporządzenia, dyrektywy, które są skierowane do wszystkich państw członkowskich, jak również decyzje, które nie wskazują adresata, są publikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Wchodzą one w życie z dniem w nich określonym lub, w jego braku, dwudziestego dnia po ich publikacji”.

64 Z jednej strony należy przypomnieć, że zgodnie z podstawową zasadą porządku prawnego Unii akt pochodzący od władz publicznych nie może wywoływać skutków wobec jednostek, dopóki nie uzyskają one możliwości zapoznania się z nim. Z drugiej strony, o ile zasada pewności prawa z reguły sprzeciwia się temu, by początek stosowania w czasie aktu prawa Unii przypadał przed datą jego publikacji, w drodze wyjątku dopuszczalne jest jednak odstępstwo od tej reguły, jeżeli wymaga tego zamierzony cel i jeżeli uzasadnione oczekiwania zainteresowanych osób są należycie respektowane (wyrok Trybunału z dnia 25 stycznia 1979 r. w sprawie 99/78 Weingut Decker, Rec. s. 101, pkt 3, 8).

65 W niniejszej sprawie bezsporne jest, że decyzja 2010/413, która nie wskazuje adresata, została przyjęta w dniu 26 lipca 2010 r., natomiast została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej dopiero następnego dnia.

66 Ponadto Rada nie wskazuje nawet powodów uzasadniających nadanie decyzji 2010/413 mocy wstecznej.

67 W tych okolicznościach należy stwierdzić nieważność art. 28 decyzji 2010/413, w zakresie w jakim dotyczy on skarżącej, oraz uznać, iż wspomniana decyzja weszła w życie dwudziestego dnia po jej ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

68 Jednakże skarżąca nie przedstawia dowodów wskazujących na to, że te okoliczności mogą mieć wpływ na zgodność z prawem pozostałych postanowień decyzji 2010/413 w zakresie, w jakim jej dotyczą.

69 Dlatego należy uznać część pierwszą zarzutu pierwszego, w zakresie w jakim zmierza do stwierdzenia nieważności art. 28 decyzji 2010/413, oraz oddalić ją jako bezskuteczną w pozostałym zakresie.

W przedmiocie zarzutu drugiego, dotyczącego naruszenia obowiązku uzasadnienia

70 Skarżąca twierdzi, że zaskarżone akty nie zostały uzasadnione przez Radę w sposób wymagany prawem, z uwagi na co nie jest w stanie ustalić zarzucanych jej okoliczności oraz potwierdzić lub obalić zasadność przedstawionego uzasadnienia.

71 Rada, wspierana przez Komisję, kwestionuje zasadność argumentów skarżącej. Podnosi, że przedstawione argumenty odnoszą się do wspierania przez skarżącą rozprzestrzeniania broni jądrowej. Dodaje też, że zaskarżone akty zostały wydane w kontekście znanym skarżącej.

72 Obowiązek uzasadnienia niekorzystnego aktu, przewidziany przez art. 296 akapit drugi TFUE, a w szczególności, w świetle rozpatrywanego wypadku, przez art. 24 ust. 3 decyzji 2010/413, przez art. 15 ust. 3 rozporządzenia nr 423/2007 oraz przez art. 36 ust. 3 rozporządzenia nr 961/2010, ma za zadanie, po pierwsze, zapewnić zainteresowanemu wskazówki wystarczające do ustalenia, czy akt jest zasadny lub ewentualnie czy nie zawiera wady pozwalającej na zakwestionowanie jego ważności przed sądem Unii, a po drugie, zapewnić sądowi możliwość kontroli zgodności z prawem tego aktu. W ten sposób uregulowany obowiązek uzasadnienia stanowi istotną zasadę prawa Unii, od której można odstąpić wyłącznie z nadrzędnych względów. W związku z powyższym uzasadnienie powinno co do zasady być przekazane zainteresowanemu w tym samym czasie co niekorzystny dla niego akt prawny, przy czym jego brak nie może zostać usunięty w ten sposób, że zainteresowany dowie się o uzasadnieniu aktu w trakcie postępowania przed sądem Unii (zob. podobnie ww. w pkt 58 wyrok w sprawie Bank Melli Iran przeciwko Radzie, pkt 80 i przytoczone tam orzecznictwo).

73 Tym samym o ile nadrzędne względy bezpieczeństwa Unii lub jej państw członkowskich lub względy dotyczące prowadzenia ich stosunków międzynarodowych nie stoją na przeszkodzie przekazaniu określonych informacji, Rada zobowiązana jest, na podstawie art. 24 ust. 3 decyzji 2010/413, art. 15 ust. 3 rozporządzenia nr 423/2007 i art. 36 ust. 3 rozporządzenia nr 961/2010, podać do wiadomości podmiotu, wobec którego zastosowano środek, w zależności od przypadku, na podstawie art. 24 ust. 3 decyzji 2010/413, art. 15 ust. 3 rozporządzenia nr 423/2007 lub art. 16 ust. 2 rozporządzenia nr 961/2010, szczególne i konkretne powody, dla których uważa, że przepis ten znajduje wobec zainteresowanego zastosowanie. Należy w związku z tym wskazać okoliczności faktyczne i prawne, od których zależy prawne uzasadnienie środka, oraz względy, jakie doprowadziły do jego przyjęcia (zob. podobnie ww. w pkt 58 wyrok w sprawie Bank Melli Iran przeciwko Radzie, pkt 81 i przytoczone tam orzecznictwo).

74 Ponadto uzasadnienie powinno być dostosowane do charakteru rozpatrywanego aktu i kontekstu, w jakim został on wydany. Wymóg uzasadnienia należy oceniać w odniesieniu do konkretnej sytuacji, w szczególności do treści aktu, charakteru powołanych argumentów, a także interesu, jaki w uzyskaniu informacji mogą mieć adresaci aktu lub inne osoby, których dotyczy on bezpośrednio i indywidualnie. Nie ma wymogu, by uzasadnienie wyszczególniało wszystkie istotne okoliczności faktyczne i prawne, ponieważ ocena, czy uzasadnienie aktu jest wystarczające, winna opierać się nie tylko na jego brzmieniu, ale także uwzględniać okoliczności jego wydania, jak również całość przepisów prawa regulujących daną dziedzinę. W szczególności akt niekorzystny jest wystarczająco uzasadniony, jeżeli został wydany w okolicznościach znanych zainteresowanemu, pozwalających mu na zrozumienie treści przyjętego względem niego środka (zob. ww. w pkt 58 wyrok w sprawie Bank Melli Iran przeciwko Radzie, pkt 82 i przytoczone tam orzecznictwo).

75 W niniejszej sprawie z uzasadnienia zaskarżonych aktów wynika, że Rada wskazuje trzy odrębne powody przyjęcia środków ograniczających wobec skarżącej. W związku z tym należy zbadać każdy z nich z osobna.

76 Co do pierwszego powodu, a mianowicie tego, że skarżąca prowadzi handel sprzętem z sektora naftowego i gazowego, który może zostać użyty w irańskim programie jądrowym, należy przyznać, że – jak zauważa skarżąca – przedstawione uzasadnienie jest bardzo ogólne, ponieważ nie precyzuje charakteru lub kategorii wskazanego sprzętu oraz rodzaju działalności zarzucanej skarżącej.

77 Niemniej, w świetle wyjaśnień przedstawionych na rozprawie, należy uznać to uzasadnienie za wystarczające. Z odpowiedzi Rady na pytanie Sądu wynika, że pierwszy powód nie opiera się na konkretnych zakupach towarów, które rzeczywiście zostałyby wykorzystane do rozprzestrzeniania broni jądrowej, ale na okoliczności, że nabywane przez skarżącą towary z sektora gazowego, naftowego i petrochemicznego mogą mieć takie zastosowanie. Tymczasem skarżącej jest znana ta okoliczność, którą wyraźnie potwierdziła w swoich pismach, ale w ramach zarzutu siódmego kwestionuje przede wszystkim jej znaczenie w związku z pojęciem udziału w rozprzestrzenianiu broni jądrowej. Tym samym należy stwierdzić, że przedstawione uzasadnienie umożliwiło skarżącej weryfikację zasadności zaskarżonych aktów i obronę w postępowaniu przed Sądem, a Sądowi zapewniło możliwość kontroli.

78 Co do drugiego powodu, dotyczącego tego, że skarżąca próbowała zakupić bardzo trwałe bariery stopowe, które nie mają zastosowania poza przemysłem jądrowym, należy zauważyć, że przedstawione uzasadnienie wskazuje rodzaj określonych towarów, umożliwiając tym samym skarżącej zakwestionowanie faktu podnoszonego usiłowania zakupu oraz twierdzenia, że używane przez nią bardzo trwałe bariery stopowe nie są przeznaczone wyłącznie dla przemysłu jądrowego.

79 Natomiast trzeci powód, zgodnie z którym skarżąca utrzymuje związki z przedsiębiorstwami zaangażowanymi w irański program jądrowy, jest niewystarczająco uzasadniony, ponieważ nie ma ona możliwości zrozumienia, jaki rodzaj związków z jakimi podmiotami jest jej rzeczywiście zarzucany, z uwagi na co nie jest ona w stanie zweryfikować zasadności tego twierdzenia i zakwestionować go z minimalną choćby dokładnością.

80 W tych okolicznościach należy, po pierwsze, oddalić zarzut drugi jako bezzasadny, w zakresie w jakim dotyczy pierwszego i drugiego powodu przedstawionego przez Radę. Po drugie, w zakresie, w jakim dotyczy on trzeciego powodu, należy uwzględnić zarzut drugi i w związku z tym stwierdzić nieważność zaskarżonych aktów.

81 Ponieważ trzy omawiane powody są odrębne, takie stwierdzenie nie pociąga za sobą nieważności zaskarżonych aktów w zakresie, w jakim ustanawiają one środki ograniczające wobec skarżącej. Jednak trzeciego powodu nie można uwzględnić podczas badania pozostałych zarzutów skargi, w szczególności zarzutu ósmego, dotyczącego błędu w ocenie okoliczności faktycznych.

W przedmiocie zarzutu trzeciego, dotyczącego naruszenia prawa do obrony skarżącej oraz prawa do skutecznej ochrony sądowej

82 Skarżąca podnosi, że przyjmując decyzję 2010/413 i rozporządzenie wykonawcze nr 668/2010 Rada naruszyła jej prawo do obrony, co pociąga za sobą również naruszenie prawa do skutecznej ochrony sądowej.

83 Rada, wspierana przez Komisję, kwestionuje zasadność argumentów skarżącej. Po pierwsze, Rada twierdzi, że skarżąca nie może powoływać się na zasadę poszanowania prawa do obrony. Po drugie, uważa, że w każdym wypadku ta zasada była przez nią respektowana, tak samo jak prawo skarżącej do skutecznej ochrony sądowej.

– W przedmiocie prawa do obrony

84 Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem poszanowanie prawa do obrony, a w szczególności prawa do bycia wysłuchanym w toku każdego postępowania wszczętego w stosunku do danego podmiotu, które może się zakończyć wydaniem aktu dla niego niekorzystnego, stanowi podstawową zasadę prawa wspólnotowego i powinno być zagwarantowane nawet wtedy, gdy brak jest jakichkolwiek uregulowań dotyczących trybu danego postępowania (ww. w pkt 58 wyrok w sprawie Bank Melli Iran przeciwko Radzie, pkt 91).

85 Zasada poszanowania prawa do obrony z jednej strony wymaga, żeby dowody obciążające zainteresowany podmiot uwzględnione w celu uzasadnienia niekorzystnego dla niego aktu zostały podane do jego wiadomości; z drugiej strony podmiot ten winien mieć możliwość zaprezentowania w odpowiedni sposób swojego punktu widzenia w przedmiocie tych dowodów (zob. analogicznie wyrok Sądu z dnia 12 grudnia 2006 r. w sprawie T‑228/02 Organisation des Modjahedines du peuple d’Iran przeciwko Radzie, Zb.Orz. s. II‑4665, pkt 93).

86 Na wstępie Rada i Komisja kwestionują zastosowanie zasady poszanowania prawa do obrony w niniejszej sprawie. Powołując się na wyrok Sądu z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie T‑181/08 Tay Za przeciwko Radzie, Zb.Orz. s. II‑1965, pkt 121–123, instytucje te podnoszą, że skarżąca została objęta środkami ograniczającymi nie ze względu na jej własną działalność, ale ze względu na jej przynależność do ogólnej kategorii osób i podmiotów. W konsekwencji postępowanie w przedmiocie przyjęcia środków ograniczających nie zostało wszczęte w stosunku do skarżącej w rozumieniu orzecznictwa przytoczonego w pkt 86 powyżej, a zatem nie może ona powoływać się na prawo do obrony lub może to uczynić jedynie w ograniczonym zakresie.

87 Nie można zgodzić się z tą argumentacją.

88 Po pierwsze bowiem, z uzasadnienia zaskarżonych aktów wynika, że zastosowanie środków ograniczających w stosunku do skarżącej uzasadnione jest rzekomym przeprowadzaniem przez nią transakcji, które próbowała przeprowadzić, oraz związkami, które utrzymywała z niektórymi podmiotami. Tak więc w odróżnieniu od osób, których dotyczyło postępowanie, w którym zapadł ww. w pkt 88 wyrok w sprawie Tay Za przeciwko Radzie, skarżąca została objęta środkami ograniczającymi dlatego, że jest podejrzewana o to, iż sama uczestniczyła w rozprzestrzenianiu broni jądrowej, nie zaś ze względu na jej przynależność do ogólnej kategorii osób i podmiotów związanych z Islamską Republiką Iranu.

89 W niniejszej sprawie nie można zatem zastosować rozumowania przyjętego w pkt 121–123 ww. w pkt 86 wyroku w sprawie Tay Za przeciwko Radzie.

90 Po drugie art. 24 ust. 3 i 4 decyzji 2010/413, art. 15 ust. 3 rozporządzenia nr 423/2007 oraz art. 36 ust. 3 i 4 rozporządzenia nr 961/2010 zawierają w każdym wypadku uregulowania gwarantujące prawo do obrony podmiotom objętym środkami ograniczającymi przyjętymi na podstawie tych aktów. Poszanowanie tego prawa do obrony jest przedmiotem kontroli sądu Unii (ww. w pkt 58 wyrok w sprawie Bank Melli Iran przeciwko Radzie, pkt 37).

91 W tym stanie rzeczy należy stwierdzić, iż skarżąca może powoływać się w niniejszej sprawie na zasadę poszanowania prawa do obrony.

92 Zgodnie z orzecznictwem, co się tyczy pierwszego aktu, na mocy którego zamrożone zostają fundusze danego podmiotu, poinformowanie o dowodach obciążających powinno nastąpić albo jednocześnie z przyjęciem tego aktu, albo niezwłocznie po jego przyjęciu. Na wniosek zainteresowanego podmiotu po wydaniu aktu ma on również prawo do przedstawienia swego stanowiska w przedmiocie tych dowodów (zob. podobnie i analogicznie wyrok Trybunału z dnia 3 września 2008 r. w sprawach połączonych C‑402/05 P i C‑415/05 P Kadi i Al Barakaat International Foundation przeciwko Radzie i Komisji, Zb.Orz. s. I‑6351, pkt 342; ww. w pkt 85 wyrok w sprawie Organisation des Modjahedines du peuple d’Iran przeciwko Radzie, pkt 137).

93 Należy ponadto zauważyć, że w przypadku gdy zostały przekazane informacje wystarczająco dokładne i umożliwiające zainteresowanemu podmiotowi przedstawienie w odpowiedni sposób stanowiska na temat okoliczności obciążających uwzględnionych przez Radę, zasada poszanowania prawa do obrony nie obejmuje obowiązku, by Rada z własnej inicjatywy udzieliła dostępu do dokumentów znajdujących się w jej aktach. Jedynie na wniosek zainteresowanej strony Rada ma obowiązek zapewnić dostęp do wszystkich dokumentów administracyjnych, które nie są poufne, dotyczących danego środka (zob. ww. w pkt 58 wyrok w sprawie Bank Melli Iran przeciwko Radzie, pkt 97 i przytoczone tam orzecznictwo).

94 W niniejszym przypadku, po pierwsze, jeśli chodzi o powiadomienie o dowodach obciążających, o przyjęciu decyzji 2010/413 i rozporządzenia wykonawczego nr 668/2010 skarżąca została powiadomiona indywidualnie pismem z dnia 29 lipca 2010 r.

95 Co się tyczy treści powiadomienia o dowodach obciążających, skarżąca podnosi, że przedstawione uzasadnienie ma niejasny charakter, co skutkowało tym, że była zobowiązana do przedstawienia dowodu negatywnego.

96 Z analizy drugiego zarzutu powyżej wynika jednak, że zaskarżone akty zostały wystarczająco uzasadnione w odniesieniu do pierwszego i drugiego powodu przedstawionego przez Radę.

97 Należy więc stwierdzić, że Rada nie naruszyła prawa do obrony skarżącej w odniesieniu do pierwszego powiadomienia o dowodach obciążających.

98 Po drugie, skarżąca twierdzi, że nie uzyskała dostępu do dotyczących jej dokumentów i informacji znajdujących się w aktach Rady, pomimo wyraźnego wniosku w tym względzie zawartego w piśmie z dnia 12 września 2010 r. Rada kwestionuje istnienie takiego wniosku.

99 Pismo z dnia 12 września 2010 r. zawierało następujące sformułowanie:

„Ponadto, aby [skarżąca] mogła wykonywać swoje prawa, do Rady wnosi się, aby informowała spółkę, z podaniem odpowiedniej ilości szczegółów, o:

i) podnoszonych próbach zamówienia bardzo trwałych barier stopowych;

ii) podnoszonych związkach ze spółkami, organizacjami i instytucjami związanymi z programem jądrowym,

iii) rodzaju sprzętu, który może być wykorzystywany do programu jądrowego Iranu”.

100 Rada nie ustosunkowała się do tego wniosku w swoim piśmie z dnia 28 października 2010 r.

101 W tych okolicznościach należy stwierdzić, że Rada naruszyła prawo do obrony skarżącej, nie ustosunkowując do wniosku o udzielenie dostępu do akt, złożonego przez skarżącą odpowiednim czasie.

102 Po trzecie, co się tyczy prawa skarżącej do zaprezentowania w odpowiedni sposób swojego punktu widzenia w przedmiocie przyjętych w stosunku do niej dowodów, należy stwierdzić, iż po przyjęciu pierwszych aktów, na mocy których w dniu 26 lipca 2010 r. zamrożone zostały fundusze skarżącej, skierowała ona do Rady pismo z dnia 12 września 2010 r., w którym przedstawiła swój punkt widzenia i zażądała zniesienia zastosowanych wobec niej środków ograniczających. Rada udzieliła odpowiedzi na to pismo w dniu 28 października 2010 r.

103 W tym kontekście skarżąca podnosi jeszcze to, że dysponowała jedynie bardzo mocno ograniczonym terminem na przedstawienie Radzie wniosku o ponowne rozpatrzenie decyzji, zważywszy na czas doręczenia pisma informującego ją o zastosowaniu względem niej środków ograniczających.

104 Tymczasem, po pierwsze, termin ten, biegnący od dnia 25 sierpnia do dnia 15 września 2010 r., wynosił prawie trzy tygodnie. Taki termin należy uznać za wystarczający, biorąc pod uwagę okoliczności sprawy, a przede wszystkim ograniczoną objętość dowodów, na które powołała się Rada. Po drugie, skarżąca ogranicza się w każdym wypadku do ogólnego stwierdzenia, nie wyjaśniając rzeczywistego wpływu ograniczonego terminu na jej obronę. W związku z tym argumentacja skarżącej w tym zakresie nie może zostać uwzględniona.

105 W świetle powyższego należy stwierdzić, że prawo skarżącej do zaprezentowania w odpowiedni sposób swojego punktu widzenia zostało zachowane.

– W przedmiocie prawa do skutecznej ochrony sądowej

106 Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem zasada skutecznej ochrony sądowej stanowi jedną z zasad ogólnych prawa Unii, która wynika ze wspólnych tradycji konstytucyjnych państw członkowskich i która została usankcjonowana przez art. 6 i 13 europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności zawartej w Rzymie w dniu 4 listopada 1950 r. Skuteczność kontroli sądowej wymaga, by odpowiedni organ Unii przedstawił powody zastosowania środka ograniczającego podmiotowi, którego środek ten dotyczy, o ile to tylko możliwe, w momencie podejmowania rzeczonego środka albo przynajmniej możliwie jak najszybciej po jego podjęciu, w celu umożliwienia podmiotowi, którego środek ten dotyczy, skorzystania w terminie z prawa do wniesienia skargi. Przestrzeganie obowiązku informowania o tych powodach jest bowiem konieczne zarówno w celu umożliwienia adresatom środków ograniczających obronę ich praw w możliwie najlepszych warunkach oraz podjęcia decyzji przy pełnej znajomości sprawy o celowości wystąpienia do sądu Unii, jak i w celu zapewnienia, by sąd był w pełni w stanie dokonać kontroli zgodności z prawem danego aktu, do czego jest zobowiązany (zob. podobnie i analogicznie ww. w pkt 92 wyrok w sprawach połączonych Kadi i Al Barakaat International Foundation przeciwko Radzie Komisji, pkt 335–337 i przytoczone tam orzecznictwo).

107 W niniejszej sprawie z analizy zarzutu drugiego wynika, że skarżąca dysponowała we właściwym czasie wystarczająco dokładnymi informacjami o dwóch pierwszych powodach podanych przez Radę dla uzasadnienia przyjęcia środków ograniczających wobec skarżącej. Jednak, jak zostało stwierdzone w pkt 98–101 powyżej, Rada nie ustosunkowała się do wniosku skarżącej o udostępnienie materiałów zgromadzonych w jej aktach, przedstawionego przed upływem terminu do wniesienia skargi.

108 Okoliczność ta może co do zasady wpływać na możliwości obrony skarżącej przed Sądem, a w konsekwencji oznaczać naruszenie jej prawa do skutecznej obrony sądowej.

109 W świetle całości powyższych rozważań należy uwzględnić zarzut trzeci i co za tym idzie, stwierdzić nieważność zaskarżonych aktów w zakresie, w jakim dotyczą skarżącej.

110 W swoich pismach do Sądu Rada potwierdziła jednak zasadniczo, że jej akta nie zawierają dowodów lub informacji innych niż te, które znalazły się w uzasadnieniu zaskarżonych aktów. W tych okolicznościach, ze względu na ekonomikę procesową oraz w interesie prawidłowego administrowania wymiarem sprawiedliwości, należy zbadać zarzuty siódmy i ósmy, dotyczące odpowiednio naruszenia prawa w odniesieniu do pojęcia udziału w rozprzestrzenianiu broni jądrowej oraz błędu w ocenie okoliczności faktycznych, jeśli chodzi o działalność skarżącej. Takie badanie jest bowiem w stanie zapobiec, w stosownych przypadkach, wniesieniu do Sądu nowej skargi opartej na takich samych argumentach jak podniesione w ramach niniejszej sprawy.

W przedmiocie zarzutu siódmego, dotyczącego naruszenia prawa w odniesieniu do pojęcia udziału w rozprzestrzenianiu broni jądrowej

111 Skarżąca podnosi, że Rada naruszyła prawo, opierając się na pierwszym zarzucie, że prowadzi ona handel sprzętem z sektora naftowego i gazowego, który może zostać użyty w irańskim programie jądrowym. Ta okoliczność bowiem sama w sobie nie uzasadnia przyjęcia środków ograniczających.

112 Rada, wspierana przez Komisję, kwestionuje zasadność argumentów skarżącej. Podnosi, że to, iż skarżąca może nabywać sprzęt dla członków grupy National Iranian Oil Company, który może zostać wykorzystany w irańskim programie jądrowym, stanowi wsparcie rozprzestrzeniania broni jądrowej.

113 Jak zatem wynika z pkt 77 powyżej, podany przez Radę pierwszy powód nie ma oparcia w określonym zachowaniu skarżącej związanym z jej udziałem w rozprzestrzenianiu broni jądrowej. Opiera się on bowiem na stwierdzeniu, że występuje szczególne zagrożenie, iż skarżąca bierze udział w rozprzestrzenianiu broni jądrowej ze względu na jej pozycję jako centrum nabywczego grupy National Iranian Oil Company.

114 Artykuł 20 ust. 1 decyzji 2010/413 przewiduje zamrożenie środków finansowych „osób i podmiotów […], które […] udzielają wsparcia” rozprzestrzenianiu broni jądrowej. Podobnie art. 7 ust. 2 rozporządzenia nr 423/2007 oraz art. 16 ust. 2 lit. a) rozporządzenia nr 961/2010 dotyczą w szczególności podmiotów określonych jako „wspierające” rozprzestrzenianie broni jądrowej.

115 Użyte przez prawodawcę sformułowanie oznacza, że przyjęcie środków ograniczających wobec podmiotu ze względu na wsparcie udzielone rozprzestrzenianiu broni jądrowej zakłada, iż podmiot ten wcześniej dopuścił się zachowania odpowiadającemu temu kryterium. Natomiast w przypadku braku takiego rzeczywistego zachowania samo ryzyko, że dana jednostka zapewni wsparcie dla rozprzestrzeniania broni jądrowej w przyszłości, nie jest wystarczające.

116 Należy zatem stwierdzić, że Rada naruszyła prawo, przyjmując odmienną wykładnię art. 20 ust. 1 decyzji 2010/413, art. 7 ust. 2 rozporządzenia nr 423/2007 oraz art. 16 ust. 2 lit. a) rozporządzenia nr 961/2010.

117 Ponadto Rada podnosi w tym względzie, że zgodnie z art. 215 ust. 1 TFUE jest upoważniona, aby całkowicie zerwać stosunki gospodarcze i finansowe z państwem trzecim lub aby przyjąć sektorowe środki ograniczające wobec tego państwa.

118 Okoliczność ta nie ma jednak znaczenia w niniejszej sprawie. Wymienione w pkt 116 powyżej uregulowania, na których oparte są środki ograniczające przyjęte wobec skarżącej, nie przewidują bowiem takich środków ogólnych lub sektorowych, ale środki indywidualne.

119 Wobec powyższego należy uwzględnić zarzut siódmy i w konsekwencji stwierdzić nieważność zaskarżonych aktów w zakresie, w jakim dotyczą pierwszego powodu.

W przedmiocie zarzutu ósmego, dotyczącego błędu w ocenie okoliczności faktycznych w odniesieniu do działalności skarżącej

120 Na wstępie należy przypomnieć, że w świetle wyniku powyższej analizy zarzutu drugiego i siódmego, badanie niniejszego zarzutu ogranicza się do drugiego powodu przedstawionego przez Radę, a mianowicie tego, że skarżąca usiłowała zamawiać trwałe bariery stopowe, które nie mają zastosowania poza przemysłem jądrowym.

121 W tym względzie skarżąca podnosi, że wbrew temu, co utrzymuje Rada w uzasadnieniu zaskarżonych aktów, nabywane przez nią bariery stopowe mają zastosowanie nie tylko w przemyśle jądrowym, ale również w sektorze gazowym, naftowym i petrochemicznym.

122 Rada, wspierana przez Komisję, kwestionuje zasadność argumentów skarżącej. Podnosi, że skarżąca nie wykazała, iż nigdy nie usiłowała zamawiać trwałych barier stopowych, które nie mają zastosowania poza przemysłem jądrowym.

123 Zgodnie z orzecznictwem sądowa kontrola legalności aktu, na mocy którego zastosowano środki ograniczające w stosunku do danego podmiotu, obejmuje ocenę faktów i okoliczności wskazanych na dowód jej zgodności z prawem, jak również zbadanie dowodów i informacji, na których ocena ta została oparta. W razie zakwestionowania tej oceny zadaniem Rady jest przedstawienie tychże dowodów w celu ich zbadania przez sąd Unii (zob. podobnie ww. w pkt 58 wyrok w sprawie Bank Melli Iran przeciwko Radzie, pkt 37, 107).

124 W niniejszej sprawie Rada nie przedstawiła żadnej informacji ani dowodu wychodzących poza uzasadnienie zaskarżonych aktów na poparcie wskazanego w zaskarżonych aktach drugiego powodu zastosowania środków ograniczających. Jak sama przyznała, w istocie oparła się na niepopartych dowodami twierdzeniach, że skarżąca usiłowała zamawiać trwałe bariery stopowe, które nie mają zastosowania poza przemysłem jądrowym.

125 W tym stanie rzeczy należy stwierdzić, że Rada nie przedstawiła dowodu uzasadniającego twierdzenia sformułowane w ramach drugiego powodu.

126 W konsekwencji należy uwzględnić zarzut ósmy w zakresie, w jakim dotyczy drugiego powodu przedstawionego przez Radę, oraz stwierdzić nieważność zaskarżonych aktów w zakresie, w jakim odnoszą się do tegoż powodu.

127 Uwzględniając całość powyższych rozważań, należy uwzględnić skargę i stwierdzić nieważność zaskarżonych aktów w zakresie, w jakim dotyczą skarżącej.

128 Co się tyczy skutków w czasie stwierdzenia nieważności zaskarżonych aktów, należy przede wszystkim zaznaczyć, że rozporządzenie wykonawcze nr 668/2010, którym zmieniono wykaz zawarty w załączniku V rozporządzenia nr 423/2007, nie wywiera już skutków prawnych wobec uchylenia ostatniego ze wskazanych rozporządzeń przez rozporządzenie nr 961/2010. W związku z powyższym stwierdzenie nieważności rozporządzenia wykonawczego nr 668/2010 dotyczy jedynie skutków wywieranych przez to rozporządzenie w okresie pomiędzy jego wejściem w życie a uchyleniem.

129 Następnie, jeżeli chodzi o rozporządzenie nr 961/2010, należy przypomnieć, iż zgodnie z art. 60 akapit drugi statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, na zasadzie odstępstwa od art. 280 TFUE, orzeczenia Sądu, w których zostaje stwierdzona nieważność rozporządzenia, stają się skuteczne z dniem upływu terminu na wniesienie odwołania, o którym mowa w art. 56 akapit pierwszy tego statutu, lub jeżeli odwołanie zostało wniesione w tym terminie – z dniem jego oddalenia. Rada dysponuje więc terminem dwóch miesięcy, przedłużonym o termin dziesięciu dni uwzględniający odległość, licząc od dnia poinformowania o niniejszym wyroku, dla naprawienia stwierdzonego naruszenia poprzez przyjęcie, w razie potrzeby, nowego środka ograniczającego wobec skarżącej. Ryzyko poważnego i nieodwracalnego naruszenia skuteczności środków ograniczających nałożonych rozporządzeniem nr 961/2010 nie wydaje się w niniejszym przypadku – po uwzględnieniu znaczącego wpływu tych środków na prawa i wolności skarżącej – wystarczająco wysokie, aby uzasadnić utrzymanie w mocy skutków tego rozporządzenia wobec niej w czasie przekraczającym termin wskazany w art. 60 akapit drugi statutu Trybunału (zob. analogicznie wyrok Sądu z dnia 16 września 2011 r. w sprawie T‑316/11 Kadio Morokro przeciwko Radzie, niepublikowany w Zbiorze, pkt 38).

130 Wreszcie w odniesieniu do skutków w czasie stwierdzenia nieważności decyzji 2010/413, zmienionej decyzją 2010/644, należy przypomnieć, iż zgodnie z art. 264 akapit drugi TFUE Sąd wskazuje, jeśli uzna to za niezbędne, które skutki aktu, o którego nieważności orzekł, powinny być uważane za ostateczne. W niniejszym przypadku określenie różnych dat obowiązywania w przypadku stwierdzenia nieważności rozporządzenia nr 961/2010 i decyzji 2010/413, zmienionej decyzją 2010/644, mogłoby doprowadzić do poważnego naruszenia pewności prawa, gdyż w drodze tych dwóch aktów zastosowano wobec skarżącej takie same środki. Skutki decyzji 2010/413, zmienionej decyzją 2010/644, muszą więc zostać utrzymane w mocy wobec skarżącej od jej wejścia w życie dwudziestego dnia po opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej do czasu, gdy skuteczne stanie się stwierdzenie nieważności rozporządzenia nr 961/2010 (zob. analogicznie jeśli chodzi o tę ostatnią kwestię ww. w pkt 129 wyrok w sprawie Kadio Morokro przeciwko Radzie, pkt 39).

W przedmiocie kosztów

131 Zgodnie z art. 87 § 2 regulaminu Sądu kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę. Ponieważ Rada przegrała sprawę, należy – zgodnie z żądaniem skarżącej – obciążyć ją kosztami postępowania.

132 Zgodnie z art. 87 § 4 akapit pierwszy regulaminu instytucje, które przystąpiły do sprawy w charakterze interwenienta, pokrywają własne koszty. Komisja pokrywa zatem własne koszty.

Z powyższych względów

SĄD (czwarta izba)

orzeka, co następuje:

1) Sąd nie jest właściwy do orzekania w przedmiocie drugiej części zarzutu pierwszego.

2) Stwierdza się nieważność następujących aktów w zakresie, w jakim dotyczą one Manufacturing Support & Procurement Kala Naft Co., Tehran:

– decyzji Rady 2010/413/WPZiB z dnia 26 lipca 2010 r. w sprawie środków ograniczających wobec Iranu i uchylającej wspólne stanowisko 2007/140/WPZiB;

– rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 668/2010 z dnia 26 lipca 2010 r. w sprawie wdrożenia art. 7 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 423/2007 dotyczącego środków ograniczających wobec Iranu;

– decyzji Rady 2010/644/WPZiB z dnia 25 października 2010 r. zmieniającej decyzję 2010/413;

– rozporządzenia Rady (UE) nr 961/2010 z dnia 25 października 2010 r. w sprawie środków ograniczających wobec Iranu i uchylającego rozporządzenie nr 423/2007.

3) Skutki decyzji 2010/413, zmienionej decyzją 2010/644, zostają utrzymane w mocy wobec Manufacturing Support & Procurement Kala Naft Co., Tehran, od jej wejścia w życie dwudziestego dnia po opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej do czasu, gdy skuteczne stanie się stwierdzenie nieważności rozporządzenia nr 961/2010.

4) Rada Unii Europejskiej pokrywa, poza własnymi kosztami, koszty poniesione przez Manufacturing Support & Procurement Kala Naft Co., Tehran.

5) Komisja Europejska pokrywa własne koszty.

Pelikánová

Jürimäe

Van der Woude

Podpisy

Spis treści

Okoliczności powstania sporu

Środki ograniczające przyjęte wobec Islamskiej Republiki Iranu

Środki ograniczające obejmujące skarżącą

Przebieg postępowania i żądania stron

Co do prawa

W przedmiocie właściwości Sądu do orzekania o drugiej części zarzutu pierwszego

W przedmiocie dopuszczalności żądania stwierdzenia nieważności decyzji 2010/644 i rozporządzenia nr 961/2010

W przedmiocie argumentacji Rady i Komisji dotyczącej dopuszczalności zarzutów opartych na podnoszonym naruszeniu praw podstawowych skarżącej

Co do istoty