Sprawa T‑242/12
Société nationale des chemins de fer français (SNCF)
przeciwko
Komisji Europejskiej
Pomoc państwa – Pomoc wdrożona przez Francję na rzecz Sernam SCS – Pomoc na restrukturyzację oraz dokapitalizowanie, gwarancje i zrzeczenie się przez SNCF wierzytelności względem Sernamu – Decyzja uznająca pomoc za niezgodną z rynkiem wewnętrznym – Wykorzystanie pomocy niezgodnie z jej przeznaczeniem – Odzyskanie pomocy – Ciągłość gospodarcza – Kryterium inwestora prywatnego
Streszczenie – wyrok Sądu (siódma izba) z dnia 17 grudnia 2015 r.
1. Pomoc przyznawana przez państwa – Pomoc dozwolona przez Komisję – Wykorzystanie przez beneficjenta niezgodnie z przeznaczeniem – Ciężar dowodu spoczywający na Komisji
[art. 108 ust. 2 TFUE; rozporządzenie Rady nr 659/1999, art. 1 lit. g), art. 16]
2. Prawo Unii Europejskiej – Wykładnia – Akty instytucji – Uzasadnienie – Uwzględnienie przy wykładni sentencji
3. Pomoc przyznawana przez państwa – Decyzja Komisji – Ocena zgodności z prawem – Praktyka decyzyjna Komisji – Brak wpływu
(art. 108 ust. 2 TFUE)
4. Skarga o stwierdzenie nieważności – Przedmiot – Decyzja Komisji opierająca się na szeregu podstaw rozumowania, z których każda wystarczyłaby do uzasadnienia jej sentencji – Decyzja w dziedzinie pomocy państwa – Niezgodność z prawem mająca wpływ wyłącznie na jedną z podstaw rozumowania – Stwierdzenie nieważności decyzji jedynie w przypadku wpływu owej niezgodności z prawem na sentencję tego aktu
(art. 263 TFUE)
5. Pomoc przyznawana przez państwa – Odzyskanie bezprawnie przyznanej pomocy – Będące beneficjentem pomocy przedsiębiorstwo, które znalazło się w stanie upadłości – Utworzenie nowego przedsiębiorstwa w celu kontynuowania jego działalności – Zwrot obciążający nowe przedsiębiorstwo – Warunki – Kryterium „ciągłości gospodarczej” przedsiębiorstwa – Okoliczności, jakie należy wziąć pod uwagę
(art. 108 ust. 2 TFUE)
6. Pomoc przyznawana przez państwa – Odzyskanie bezprawnie przyznanej pomocy – Ustalenie dłużnika w przypadku zbycia aktywów – Kryterium „ciągłości gospodarczej” przedsiębiorstwa – Okoliczności, jakie należy wziąć pod uwagę
(art. 108 ust. 2 TFUE)
7. Pomoc przyznawana przez państwa – Odzyskanie bezprawnie przyznanej pomocy – Ustalenie dłużnika w przypadku zbycia akcji – Beneficjent korzystający z przewagi konkurencyjnej – Odpowiedzialność przedsiębiorstwa, które zbyło swoje akcje, w przypadku zachowania osobowości prawnej i kontynuowania subwencjonowanej działalności
(art. 108 ust. 2 TFUE)
8. Pomoc przyznawana przez państwa – Pojęcie – Ocena według kryterium inwestora prywatnego – Państwo-akcjonariusz spółki – Państwo działające jako władza publiczna – Rozróżnienie w świetle stosowania kryterium inwestora prywatnego
(art. 107 ust. 1 TFUE)
9. Pomoc przyznawana przez państwa – Pojęcie – Pomoc przyznana w formie gwarancji – Zaliczenie
(art. 107 ust. 1 TFUE; komunikat Komisji 2000/C 71/07, pkt 2.1.2)
10. Pomoc przyznawana przez państwa – Wpływ na wymianę handlową między państwami członkowskimi – Naruszenie konkurencji – Kryteria oceny – Pomoc o niewielkim znaczeniu i niewielki rozmiar przedsiębiorstwa niewykluczające a priori wpływu na wymianę handlową
(art. 107 ust. 1 TFUE)
11. Postępowanie sądowe – Interwencja – Dopuszczalność zarzutu podniesionego przez interwenienta, kwestionowana wobec jego budzącego wątpliwości związku z przedmiotem sporu – Zarzut, który należy w każdym wypadku odrzucić z innego powodu lub oddalić jako bezzasadny – Możliwość odrzucenia przez sąd bez orzekania w przedmiocie jego dopuszczalności
(regulamin postępowania przed Sądem, art. 142, 144)
12. Pomoc przyznawana przez państwa – Decyzja Komisji o wszczęciu formalnego postępowania wyjaśniającego w odniesieniu do środka krajowego – Cel i zakres postępowania – Obowiązek uzasadnienia – Zakres
(art. 108 ust. 2 TFUE; rozporządzenie Rady nr 659/1999, art. 6)
13. Pomoc przyznawana przez państwa – Badanie przez Komisję – Decyzja o wszczęciu formalnego postępowania wyjaśniającego przewidzianego w art. 108 ust. 2 TFUE – Zmiana stanowiska Komisji po przeprowadzeniu postępowania
(art. 108 ust. 2 TFUE; rozporządzenie Rady nr 659/1999, art. 7)
14. Pomoc przyznawana przez państwa – Postępowanie administracyjne – Obowiązek wezwania przez Komisję zainteresowanych do przedstawienia uwag – Wyłączenie zainteresowanych z korzystania z prawa do obrony – Uprawnienie udzielającego pomocy do wzięcia w odpowiednim zakresie udziału w postępowaniu
(art. 108 ust. 2 TFUE)
15. Prawo Unii Europejskiej – Zasady – Ochrona uzasadnionych oczekiwań – Przesłanki
16. Konkurencja – Postępowanie administracyjne – Obowiązki Komisji – Dochowanie rozsądnego terminu – Naruszenie – Konsekwencje
(art. 108 ust. 2 TFUE; Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 41 ust. 1)
17. Pomoc przyznawana przez państwa – Badanie przez Komisję – Dochowanie rozsądnego terminu – Kryteria oceny – Zasada dobrej administracji – Zasada pewności prawa – Brak naruszenia
(art. 108 ust. 2 TFUE; Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 41 ust. 1, art. 52 ust. 3; rozporządzenie Rady nr 659/1999, art. 7 ust. 6)
1. Zobacz tekst orzeczenia.
(por. pkt 83)
2. Zobacz tekst orzeczenia.
(por. pkt 87, 114)
3. Zobacz tekst orzeczenia.
(por. pkt 121, 124)
4. Zobacz tekst orzeczenia.
(por. pkt 230)
5. Zobacz tekst orzeczenia.
(por. pkt 234, 273, 277)
6. Zobacz tekst orzeczenia.
(por. pkt 235)
7. W dziedzinie pomocy państwa sprzedaż akcji spółki będącej beneficjentem bezprawnie przyznanej pomocy przez akcjonariusza osobie trzeciej nie ma wpływu na obowiązek odzyskania pomocy. Jeśli przedsiębiorstwo, któremu przyznana została niezgodna z prawem pomoc państwa, zachowuje osobowość prawną i nadal prowadzi na swój rachunek działalność subwencjonowaną przez pomoc państwa, to zwykle owo przedsiębiorstwo zachowuje przewagę konkurencyjną związaną z rzeczoną pomocą, a zatem to właśnie ono winno być zobowiązane do zwrotu kwoty równej kwocie otrzymanej pomocy. Nie można zatem żądać zwrotu takiej pomocy od nabywcy.
(por. pkt 267)
8. Z zasady równego traktowania przedsiębiorstw publicznych i prywatnych wynika, że środki udostępnione przedsiębiorstwu bezpośrednio lub pośrednio przez państwo w okolicznościach, które odpowiadają normalnym warunkom rynkowym, nie mogą zostać uznane za pomoc państwa. W przypadku przedsiębiorstw publicznych oceny tej dokonuje się co do zasady na podstawie kryterium inwestora prywatnego.
Możliwość zastosowania kryterium inwestora prywatnego zależy ostatecznie od tego, czy dane państwo członkowskie przyznaje należącemu do niego przedsiębiorstwu korzyść gospodarczą, działając w charakterze akcjonariusza, a nie w charakterze władzy publicznej. Działania państwa, które mają na celu wypełnianie ciążących na nim zobowiązań z zakresu władzy publicznej, nie mogą bowiem być porównane do działań inwestora prywatnego działającego w warunkach gospodarki rynkowej. Istotne mogą być w tym względzie w szczególności charakter i przedmiot tego działania, kontekst, w jaki się ono wpisuje, oraz cel, jakiemu ono służy, i reguły, jakim podlega to działanie.
(por. pkt 291, 292)
9. Zobacz tekst orzeczenia.
(por. pkt 325, 332)
10. Zobacz tekst orzeczenia.
(por. pkt 331)
11. Zobacz tekst orzeczenia.
(por. pkt 343)
12. Zobacz tekst orzeczenia.
(por. pkt 348, 349, 353, 357)
13. Zobacz tekst orzeczenia.
(por. pkt 350)
14. Zobacz tekst orzeczenia.
(por. pkt 361, 362)
15. Zobacz tekst orzeczenia.
(por. pkt 370)
16. Zobacz tekst orzeczenia.
(por. pkt 392, 393)
17. Zobacz tekst orzeczenia.
(por. pkt 395–397, 411, 415, 416)