Sprawa T‑157/23
(publikacja fragmentów)
Kneipp GmbH
przeciwko
Urzędowi Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej
Wyrok Sądu (ósma izba) z dnia 24 kwietnia 2024 r.
Znak towarowy Unii Europejskiej – Postępowanie w sprawie sprzeciwu – Zgłoszenie słownego unijnego znaku towarowego Joyful by nature – Wcześniejszy słowny unijny znak towarowy JOY – Względna podstawa odmowy rejestracji – Naruszenie renomy – Artykuł 8 ust. 5 rozporządzenia (UE) 2017/1001 – Dowód istnienia renomy – Czerpanie nienależnej korzyści z charakteru odróżniającego lub renomy wcześniejszego znaku towarowego
1. Znak towarowy Unii Europejskiej – Definicja i uzyskanie unijnego znaku towarowego – Względne podstawy odmowy rejestracji – Sprzeciw właściciela cieszącego się renomą wcześniejszego identycznego lub podobnego znaku towarowego – Ochrona cieszącego się renomą wcześniejszego znaku towarowego rozszerzona na towary lub usługi, które nie są podobne – Przesłanki – Renoma znaku towarowego w państwie członkowskim lub w Unii – Pojęcie – Kryteria oceny
(rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady 2017/1001, art. 8 ust. 5)
(zob. pkt 15, 19)
2. Znak towarowy Unii Europejskiej – Definicja i uzyskanie unijnego znaku towarowego – Względne podstawy odmowy rejestracji – Sprzeciw właściciela cieszącego się renomą wcześniejszego identycznego lub podobnego znaku towarowego – Ochrona cieszącego się renomą wcześniejszego znaku towarowego rozszerzona na towary lub usługi, które nie są podobne – Przesłanki – Renoma znaku towarowego w państwie członkowskim lub w Unii – Dowód istnienia renomy – Ciężar dowodu
(rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady 2017/1001, art. 8 ust. 5)
(zob. pkt 20–22, 38–42)
3. Znak towarowy Unii Europejskiej – Definicja i uzyskanie unijnego znaku towarowego – Względne podstawy odmowy rejestracji – Sprzeciw właściciela cieszącego się renomą wcześniejszego identycznego lub podobnego znaku towarowego – Ochrona cieszącego się renomą wcześniejszego znaku towarowego rozszerzona na towary lub usługi, które nie są podobne – Słowne znaki towarowe Joyful by nature i JOY
(rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady 2017/1001, art. 8 ust. 5)
(zob. pkt 31–36, 58–60, 73–75, 88, 92)
Streszczenie
W swoim wyroku Sąd oddalił skargę skarżącej, Kneipp GmbH, zgłaszającej znak towarowy, i wypowiedział się w kwestii ciężaru udowodnienia renomy znaku towarowego. Uznał on bowiem, że o ile ciężar udowodnienia renomy znaku towarowego spoczywa na właścicielu tego znaku, o tyle renoma ulega stopniowej utracie i że do skarżącej należało zatem udowodnienie, że renoma, stopniowo nabyta przez wcześniejszy znak towarowy w ciągu wielu lat, nagle zniknęła w ciągu ostatniego badanego roku.
W dniu 29 listopada 2019 r. skarżąca dokonała w Urzędzie Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) zgłoszenia do rejestracji unijnego znaku towarowego dla oznaczenia słownego Joyful by nature(1).
Jean Patou wniósł sprzeciw wobec rejestracji tego znaku towarowego, podnosząc prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd i naruszenie renomy szeregu swoich wcześniejszych praw, w tym słownego unijnego znaku towarowego JOY, zarejestrowanego w 2016 r.
Wydział Sprzeciwów EUIPO uwzględnił sprzeciw na podstawie art. 8 ust. 5 rozporządzenia 2017/1001 z uwagi na renomę wspomnianego wcześniejszego znaku towarowego(2).
W następstwie odwołania wniesionego przez skarżącą Izba Odwoławcza EUIPO częściowo uchyliła decyzję Wydziału Sprzeciwów w odniesieniu do niektórych usług. Oddaliła ona jednak odwołanie dotyczące pozostałych towarów i usług, stwierdzając w szczególności, że Jean Patou wykazał dużą renomę, jaką cieszył się wcześniejszy znak towarowy w odniesieniu do produktów perfumeryjnych i perfum.
To w tym kontekście skarżąca wniosła skargę, powołując się na naruszenie art. 8 ust. 5 rozporządzenia 2017/1001.
Ocena Sądu
W ramach oceny istnienia renomy wcześniejszego znaku towarowego Sąd przypomniał na wstępie, że renomę należy wykazać w dniu dokonania zgłoszenia do rejestracji wnioskowanego znaku towarowego, czyli w dniu 29 listopada 2019 r. w niniejszej sprawie.
W pierwszej kolejności Sąd stwierdził, że przedstawione przez Jean Patou dowody wykazują, iż wcześniejszy znak towarowy cieszył się w tej dacie renomą na istotnej części obszaru Unii w odniesieniu do produktów perfumeryjnych i perfum. Wcześniejszy znak towarowy jest bowiem powszechnie znany danemu ogółowi odbiorców, nawet jeśli prestiżowe wyróżnienia uzyskane przez perfumy Joy, na które wskazują wspomniane dowody, pochodzą sprzed kilku lat, a wskaźniki dotyczące sprzedaży spadły w latach 2013–2018. W każdym razie Sąd stwierdził, że wcześniejszy znak towarowy cieszył się w przeszłości wysokim stopniem powszechnej znajomości, który – nawet przy założeniu, że mógł obniżyć się z upływem lat – istniał jednak jeszcze w chwili dokonania zgłoszenia wnioskowanego znaku towarowego, w związku z czym pewna „szczątkowa” powszechna znajomość mogła w tej dacie pozostać.
W drugiej kolejności Sąd wypowiedział się w przedmiocie ciężaru udowodnienia renomy, przypominając, że dokument sporządzony na pewien czas przed datą lub po dacie dokonania zgłoszenia rozpatrywanego znaku towarowego może zawierać użyteczne wskazówki, biorąc pod uwagę fakt, że renomę znaku towarowego nabywa się zazwyczaj stopniowo. Sąd uściślił, że to samo rozumowanie znajduje zastosowanie w odniesieniu do utraty takiej renomy, która również zazwyczaj ulega stopniowej utracie. Wartość dowodowa takiego dokumentu może się różnić w zależności od większej lub mniejszej bliskości okresu objętego dokumentem w stosunku do daty dokonania zgłoszenia. W tym względzie z orzecznictwa wynika, że nawet sam fakt, iż dowody są opatrzone datą wcześniejszą o pięć lat od daty dokonania zgłoszenia, nie może sam w sobie pozbawić ich wartości dowodowej. Ponadto, również zgodnie z orzecznictwem, ciężar udowodnienia renomy spoczywa na właścicielu wcześniejszego znaku towarowego.
W niniejszej sprawie Izba Odwoławcza podkreśliła, że większość przedstawionych dowodów dotyczyła okresu od 2013 r. do 2017 r. i że niektóre z nich pochodziły z 1990 r., 2000 r. lub 2006 r., lecz że dowody zawierały w rzeczywistości wskazówki co do ciągłych wysiłków Jean Patou na rzecz utrzymania jej udziału w rynku w 2018 r. Dodała ona, że utrata renomy rzadko następuje od razu, lecz jest raczej procesem trwającym przez długi okres, ponieważ renoma kształtuje się zazwyczaj na przestrzeni kilku lat i nie może zostać po prostu aktywowana i dezaktywowana. A zatem zdaniem Izby Odwoławczej to na skarżącej spoczywa ciężar udowodnienia tak drastycznej utraty renomy w krótkim okresie.
Sąd stwierdził, że ocena ta nie stanowi odwrócenia ciężaru dowodu i jest zgodna ze wspomnianym orzecznictwem. W braku konkretnych dowodów wykazujących, że renoma, stopniowo uzyskana przez wcześniejszy znak towarowy w ciągu wielu lat, nagle zniknęła w ostatnim badanym roku, Izba Odwoławcza miała bowiem prawo stwierdzić, że wcześniejszy znak towarowy cieszył się nadal renomą we właściwej dacie.
W konsekwencji Sąd kontynuował swoją analizę, stwierdzając, że Izba Odwoławcza nie popełniła błędu w ocenie, kiedy uznała, iż właściwy krąg odbiorców może ustanowić związek między kolidującymi ze sobą znakami towarowymi. A zatem po stwierdzeniu, po pierwsze, że istnieje przyszłe niehipotetyczne ryzyko czerpania przez skarżącą nienależnej korzyści z renomy wcześniejszego znaku towarowego, a po drugie, że nie istnieje uzasadniony powód używania zgłoszonego znaku, Sąd oddalił skargę w całości.