Sprawa T‑93/11

Stichting Corporate Europe Observatory

przeciwko

Komisji Europejskiej

Dostęp do dokumentów – Rozporządzenie (WE) nr 1049/2001 – Dokumenty dotyczące negocjacji pomiędzy Unią Europejską a Republiką Indii w celu zawarcia umowy o wolnym handlu – Odmowa dostępu – Wyjątek dotyczący ochrony interesu publicznego w dziedzinie stosunków międzynarodowych – Dokumenty objęte dostępem publicznym – Odstąpienie od ograniczenia w udostępnianiu dokumentów

Streszczenie – wyrok Sądu (ósma izba) z dnia 7 czerwca 2013 r.

1.      Instytucje Unii Europejskiej – Prawo publicznego dostępu do dokumentów – Rozporządzenie nr 1049/2001 – Dokumenty objęte dostępem publicznym – Pojęcie

(rozporządzenie nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 4, 9, 10, art. 12 ust. 1, 2; decyzje Rady: 98/552, art. 3; 1999/468)

2.      Instytucje Unii Europejskiej – Prawo publicznego dostępu do dokumentów – Rozporządzenie nr 1049/2001 – Wyjątki od prawa dostępu do dokumentów – Dokumenty wrażliwe – Pojęcie

(rozporządzenie nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 4 ust. 1, art. 9 ust. 1)

3.      Instytucje Unii Europejskiej – Prawo publicznego dostępu do dokumentów – Rozporządzenie nr 1049/2001 – Brak działania instytucji w zakresie udzielenia odpowiedzi na wniosek o dostęp – Skutki – Dorozumiane odstąpienie od nałożenia jakichkolwiek ograniczeń na udostępnianie dokumentów objętych tego rodzaju wnioskiem – Brak

(rozporządzenie nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 8 ust. 3)

4.      Instytucje Unii Europejskiej – Prawo publicznego dostępu do dokumentów – Uprawnienia instytucji w zakresie wewnętrznej organizacji – Vademecum Komisji w sprawie dostępu do dokumentów – Zwykła instrukcja postępowania pozbawiona skutków zewnętrznych

5.      Instytucje Unii Europejskiej – Prawo publicznego dostępu do dokumentów – Rozporządzenie nr 1049/2001 – Wyjątki od prawa dostępu do dokumentów – Wyjątki o charakterze bezwzględnym – Uwzględnienie indywidualnego interesu wnioskodawcy – Wyłączenie

[rozporządzenie nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 4 ust. 1 lit. a)]

1.      W ramach obowiązkowego procesu konsultacyjnego, o którym mowa w art. 3 decyzji 98/552 w sprawie realizowania przez Komisję działań odnoszących się do wspólnotowej strategii dostępu do rynku, tworzenie grup roboczych do celów analizy poszczególnych zagadnień, dopuszczenie osób trzecich jako ekspertów oraz sporządzanie protokołów lub sprawozdań ze spotkań komitetu konsultacyjnego i powyższych grup do spraw dostępu do rynku oznacza, że nieodzowne jest sporządzanie i kierowanie przez Komisję dokumentów do jego członków, jak również do organizacji zawodowych i spółek działających w charakterze ekspertów, co pozwala uważać te dokumenty za dokumenty wewnętrzne w rozumieniu art. 4 ust. 3 rozporządzenia nr 1049/2001 w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji.

W sytuacji gdy adresatami dokumentów żądanych przez daną osobę, która wystosowała wniosek o udzielenie dostępu do dokumentów w rozumieniu tego rozporządzenia, są państwa członkowskie, organizacje zawodowe i spółki uczestniczące, w przypadku dwóch ostatnich grup podmiotów w charakterze ekspertów, w pracach komitetu doradczego i grup roboczych do spraw dostępu do rynku państw trzecich, w ramach spotkań zamkniętych dla ogółu, udział w tym procesie wspierania Komisji stanowi z góry określone kryterium różnicujące, którego wypełnienie nadaje podmiotowi status adresata dokumentów objętych wnioskiem o udzielenie dostępu. Dokumenty są przekazane nie jako informacja o charakterze ogólnym, lecz w ramach podlegającej restrykcjom wymiany technicznej i jedynie w celu umożliwienia wszystkim uczestnikom wykonywania roli doradczej wobec Komisji. Tego rodzaju udostępnienia dokumentów przez Komisję nie należy uważać za mające na celu i prowadzące do podania tych dokumentów do powszechnej wiadomości, to znaczy do podania ich nieokreślonemu kręgowi osób, ujętemu w sposób ogólny i abstrakcyjny. Ponadto wszystkich domniemanych adresatów żądanych dokumentów, to znaczy członków organizacji zawodowych uczestniczących w pracach komitetu i grup roboczych do spraw dostępu do rynku, nie można utożsamiać z ogółem osób. Członkowie ci również stanowią szczególną grupę osób określoną według danego z góry kryterium, w danym wypadku, kryterium przynależności do stowarzyszenia zawodowego, którego wiedza jest wymagana w ramach procesu wspierania Komisji w celu określenia strategii dostępu do rynku państw trzecich.

W dodatku sformułowania dotyczące „bezpośredniej dostępności” dokumentów lub ich „łatwej dostępności” użyte w art. 10 i 12 rozporządzenia nr 1049/2001, charakteryzujące sytuacje, w których instytucje zapewniają prawo dostępu publicznego w sposób aktywny, nie odnoszą się do selektywnego podejścia, które przyjęła Komisja, przekazując dokumenty.

(por. pkt 31–33, 35–37, 39, 40, 42–44)

2.      O ile klasyfikacja dokumentu jako wrażliwego w rozumieniu art. 9 ust. 1 rozporządzenia nr 1049/2001 w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji. poddaje go szczególnemu traktowaniu, o tyle nie może ona sama w sobie uzasadniać stosowania podstaw odmowy przewidzianych w art. 4 ust. 1 tego rozporządzenia. W przypadku gdy dokument ten jest przedmiotem wniosku o udzielenie dostępu, szkoda spowodowana jego ujawnieniem podlega takiej ocenie, jak w odniesieniu do każdego innego dokumentu, to znaczy co do zasady dokonanej w oparciu o indywidualne badanie jego zawartości. Jednocześnie fakt, że na żądanych dokumentach nie znajdują się klauzule przewidziane w art. 9 ust. 1 wspomnianego rozporządzenia nie jest wystarczający, aby wykluczyć zastosowanie wyjątków przewidzianych w art. 4 tego rozporządzenia, ryzykując pozbawieniem tego przepisu skuteczności i naruszeniem interesów, które przepis ów chroni.

(por. pkt 52, 53)

3.      Zasadniczo z braku działania instytucji można wywodzić skutki prawne jedynie w przypadku, gdy są one w sposób wyraźny przewidziane przepisem prawa Unii. W obszarze dostępu do dokumentów milczenie instytucji zostało uwzględnione jedynie w art. 8 ust. 3 rozporządzenia nr 1049/2001 w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji, dotyczącym rozpatrywania wniosków potwierdzających. Ze zwykłego braku działania Komisji nie można zatem wywodzić dorozumianego odstąpienia od nałożenia jakichkolwiek ograniczeń na udostępnianie dokumentów objętych wnioskiem o udzielenie dostępu, jak byłoby w przypadku wyraźnego wskazania tej treści pochodzącego od tej instytucji. W tym względzie upoważnienia do przekazania nie można uznać za wyraźne odstąpienie od wszelkich ograniczeń w udostępnianiu tego pisma lub zawartych w nim informacji, a tylko stwierdzenie tego mogłoby uzasadnić uznanie danego dokumentu za rzeczywiście objęty już dostępem publicznym i w konsekwencji od tej pory dostępny dla każdej zainteresowanej osoby lub każdego przedsiębiorstwa.

(por. pkt 57, 58, 60, 63)

4.      Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 72, 73, 75–77)

5.      Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 85)