Υπόθεση T‑474/12

Giorgio Giorgis

κατά

Γραφείου Εναρμονίσεως στο πλαίσιο της Εσωτερικής Αγοράς (εμπορικά σήματα, σχέδια και υποδείγματα) (ΓΕΕΑ)

«Κοινοτικό σήμα — Διαδικασία κηρύξεως ακυρότητας — Τρισδιάστατο κοινοτικό σήμα — Σχήμα δύο συσκευασμένων κυπέλλων — Απόλυτος λόγος απαραδέκτου — Έλλειψη διακριτικού χαρακτήρα — Έλλειψη διακριτικού χαρακτήρα αποκτηθέντος διά της χρήσεως — Άρθρο 7, παράγραφος 1, στοιχείο β΄, και παράγραφος 3, του κανονισμού (ΕΚ) 207/2009»

Περίληψη — Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου (έβδομο τμήμα)
της 25ης Σεπτεμβρίου 2014

1.      Κοινοτικό σήμα — Παραίτηση, έκπτωση και ακυρότητα — Απόλυτοι λόγοι ακυρότητας — Καταχώριση αντίθετη προς το άρθρο 7, παράγραφος 1, στοιχείο β΄, του κανονισμού 207/2009 — Εκτίμηση του διακριτικού χαρακτήρα — Κριτήρια — Πρόσληψη του σήματος από το ενδιαφερόμενο κοινό — Βαθμός προσοχής του κοινού

(Κανονισμός 207/2009 του Συμβουλίου, άρθρο 7 § 1, στοιχείο β΄)

2.      Κοινοτικό σήμα — Παραίτηση, έκπτωση και ακυρότητα — Απόλυτοι λόγοι ακυρότητας — Καταχώριση αντίθετη προς το άρθρο 7, παράγραφος 1, στοιχείο β΄, του κανονισμού 207/2009 — Τρισδιάστατο σήμα συνιστάμενο στο σχήμα της συσκευασίας του προϊόντος — Σχήμα δύο συσκευασμένων κυπέλλων

(Κανονισμός 207/2009 του Συμβουλίου, άρθρα 7 § 1, στοιχείο β΄, και 52 § 1, στοιχείο α΄)

3.      Κοινοτικό σήμα — Παραίτηση, έκπτωση και ακυρότητα — Απόλυτοι λόγοι ακυρότητας — Καταχώριση αντίθετη προς το άρθρο 7, παράγραφος 1, στοιχείο β΄, του κανονισμού 207/2009 — Τρισδιάστατο σήμα συνιστάμενο στο σχήμα της συσκευασίας του προϊόντος — Διακριτικός χαρακτήρας — Κριτήρια εκτιμήσεως

(Κανονισμός 207/2009 του Συμβουλίου, άρθρο 7 § 1, στοιχείο β΄)

4.      Κοινοτικό σήμα — Παραίτηση, έκπτωση και ακυρότητα — Απόλυτοι λόγοι ακυρότητας — Καταχώριση αντίθετη προς το άρθρο 7, παράγραφος 1, στοιχείο β΄, του κανονισμού 207/2009 — Σήμα αποτελούμενο από πλείονα στοιχεία — Δυνατότητα της αρμόδιας αρχής να προβεί σε εξέταση ενός εκάστου των στοιχείων που απαρτίζουν το σήμα — Ανάγκη συνεκτιμήσεως της συνολικής προσλήψεως του συνδυασμού από το ενδιαφερόμενο κοινό

(Κανονισμός 207/2009 του Συμβουλίου, άρθρο 7 § 1, στοιχείο β΄)

5.      Κοινοτικό σήμα — Παραίτηση, έκπτωση και ακυρότητα — Απόλυτοι λόγοι ακυρότητας — Καταχώριση αντίθετη προς το άρθρο 7 — Ταυτοποίηση του αμφισβητούμενου σήματος — Εικόνα του σήματος περιλαμβανόμενη στην αίτηση καταχωρίσεως

(Κανονισμός 207/2009 του Συμβουλίου, άρθρα 7 και 52 § 1, στοιχείο a΄)

6.      Κοινοτικό σήμα — Παραίτηση, έκπτωση και ακυρότητα — Απόλυτοι λόγοι ακυρότητας — Καταχώριση αντίθετη προς το άρθρο 7, παράγραφος 1, στοιχείο β΄, του κανονισμού 207/2009 — Εξαίρεση — Απόκτηση διακριτικού χαρακτήρα διά της χρήσεως — Τρισδιάστατο σήμα — Κριτήρια εκτιμήσεως

(Κανονισμός 207/2009 του Συμβουλίου, άρθρο 7 § 3)

1.      Ο διακριτικός χαρακτήρας σήματος, υπό την έννοια του άρθρου 7, παράγραφος 1, στοιχείο β΄, του κανονισμού 207/2009 για το κοινοτικό σήμα, σημαίνει ότι το σήμα αυτό καθιστά δυνατή την ταυτοποίηση των προϊόντων για τα οποία ζητήθηκε η καταχώριση ως προερχόμενων από συγκεκριμένη επιχείρηση και, επομένως, τη διάκριση των οικείων προϊόντων από αντίστοιχα προϊόντα άλλων επιχειρήσεων. Ο διακριτικός χαρακτήρας ενός σήματος πρέπει να εκτιμάται σε σχέση, αφενός, με τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες για τα οποία ζητείται η καταχώριση του σήματος και, αφετέρου, με την αντίληψη του ενδιαφερόμενου κοινού, το οποίο συνίσταται στον μέσο καταναλωτή των εν λόγω προϊόντων ή υπηρεσιών, ο οποίος έχει τη συνήθη πληροφόρηση και είναι ευλόγως προσεκτικός και ενημερωμένος.

Συναφώς, όσον αφορά τα προϊόντα διατροφής τρέχουσας καταναλώσεως τα οποία απευθύνονται σε όλους τους καταναλωτές, το γεγονός ότι ο μέσος καταναλωτής τα επιλέγει αναλόγως της αρεσκείας του και των προτιμήσεών του δεν είναι ικανό να του προσδώσει υψηλό βαθμό προσοχής. Συγκεκριμένα, όσον αφορά τα προϊόντα τρέχουσας καταναλώσεως, τα οποία γενικώς πωλούνται στα σουπερμάρκετ, τα οποία είναι φθηνά, και της αγοράς των οποίων δεν προηγείται μακρά περίοδος περισκέψεως, δεν δύναται να θεωρηθεί ότι ο καταναλωτής επιδεικνύει υψηλό βαθμό προσοχής κατά την αγορά.

(βλ. σκέψεις 12, 13, 16, 17)

2.      Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψεις 18, 23, 29, 30, 34, 38, 40, 47)

3.      Τα κριτήρια εκτιμήσεως του διακριτικού χαρακτήρα των τρισδιάστατων σημάτων που συνίστανται στη μορφή του ίδιου του προϊόντος δεν διαφέρουν από τα ισχύοντα για τις λοιπές κατηγορίες σημάτων. Εντούτοις, στο πλαίσιο της εφαρμογής των κριτηρίων αυτών, η εντύπωση που προκαλείται στο ενδιαφερόμενο κοινό δεν είναι κατ’ ανάγκην η ίδια στην περίπτωση τρισδιάστατου σήματος, το οποίο έχει τη μορφή του ίδιου του προϊόντος, και στην περίπτωση λεκτικού ή εικονιστικού σήματος, το οποίο συνίσταται σε σημείο ανεξάρτητο από την όψη των προϊόντων που αφορά. Πράγματι, ο μέσος καταναλωτής δεν έχει τη συνήθεια να αναγνωρίζει την προέλευση των προϊόντων βάσει του σχήματος του προϊόντος ή της συσκευασίας του, χωρίς να υπάρχει κάποιο εικονιστικό ή λεκτικό στοιχείο, και, ως εκ τούτου, ενδέχεται να καταστεί δυσχερέστερη η απόδειξη του διακριτικού χαρακτήρα ενός τέτοιου τρισδιάστατου σήματος, σε σχέση με κάποιο λεκτικό ή εικονιστικό σήμα.

Υπό τις συνθήκες αυτές, μόνον το σήμα το οποίο αποκλίνει σημαντικά από τα γενικώς ή συνήθως ισχύοντα στον κλάδο και, εξ αυτού του λόγου, μπορεί να επιτελεί τη βασική του λειτουργία προσδιορισμού της προελεύσεως έχει διακριτικό χαρακτήρα υπό την έννοια του άρθρου 7, παράγραφος 1, στοιχείο β΄, του κανονισμού 207/2009 για το κοινοτικό σήμα. Ειδικότερα όσον αφορά τα τρισδιάστατα σήματα που συνίστανται στη συσκευασία προϊόντων, τα οποία συσκευάζονται στο εμπόριο για λόγους που συνδέονται με την ίδια τη φύση του προϊόντος, πρέπει να δίνουν τη δυνατότητα στον μέσο καταναλωτή που έχει τη συνήθη πληροφόρηση και είναι ευλόγως προσεκτικός και ενημερωμένος, ακόμη και χωρίς να προβεί σε ανάλυση ή σύγκρισή τους και χωρίς να εντείνει ιδιαιτέρως την προσοχή του, να διακρίνει το εν λόγω προϊόν από προϊόντα άλλων επιχειρήσεων.

(βλ. σκέψεις 19-21)

4.      Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψη 22)

5.      Αφ’ ης στιγμής η περιγραφή του αμφισβητούμενου σήματος στην απόφαση του τμήματος προσφυγών του Γραφείου Εναρμονίσεως στο πλαίσιο της Εσωτερικής Αγοράς (εμπορικά σήματα, σχέδια και υποδείγματα) αντιστοιχεί στην εικόνα του σήματος αυτού όπως αυτή εμφανίζεται στην αίτηση καταχωρίσεως, το γεγονός ότι ο προσφεύγων υιοθετεί δική του περιγραφή του επίμαχου σήματος, η οποία δεν αναφέρεται ούτε στην αίτηση καταχωρίσεως ούτε στο πιστοποιητικό καταχωρίσεως, δεν εξαρκεί για να κριθεί ότι το τμήμα προσφυγών υπέπεσε σε πλάνη.

(βλ. σκέψη 36)

6.      Τρισδιάστατο σήμα μπορεί, βεβαίως, να αποκτήσει διακριτικό χαρακτήρα διά της χρήσεως, έστω και αν χρησιμοποιείται μαζί με λεκτικό σήμα ή εικονιστικό σήμα. Τούτο συμβαίνει όταν το σήμα αποτελείται από το σχήμα του προϊόντος ή τη συσκευασία του, η δε συσκευασία και το προϊόν φέρουν συστηματικώς λεκτικό σήμα με το οποίο διατίθενται στο εμπόριο. Τέτοιος διακριτικός χαρακτήρας δύναται να αποκτηθεί ιδίως μετά από μια φυσιολογική διαδικασία εξοικειώσεως του ενδιαφερόμενου κοινού.

Εντούτοις, ο προσδιορισμός του προϊόντος από τους ενδιαφερόμενους κύκλους ως προερχομένου από συγκεκριμένη επιχείρηση πρέπει να γίνεται χάρις στη χρήση του σήματος ως σήματος. Η φράση «χρήση του σήματος ως σήματος» πρέπει να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι αφορά μόνο τη χρήση του σήματος κατά τρόπο ώστε, χάρις στο σήμα, να αναγνωρίζουν οι ενδιαφερόμενοι κύκλοι το προϊόν ή την υπηρεσία ως προερχόμενα από συγκεκριμένη επιχείρηση. Επομένως, δεν συνιστά κατ’ ανάγκην κάθε χρήση του σήματος χρήση του σήματος ως τέτοιου. Εντούτοις, μόνον εάν ο προσφεύγων είχε αποδείξει συγκεκριμένα τον ισχυρισμό ότι η μορφή συσκευασίας των επίμαχων προϊόντων είχε ισχυρώς εντυπωθεί στη μνήμη του ενδιαφερόμενου κοινού ως ένδειξη της εμπορικής τους προελεύσεως θα ήταν, ενδεχομένως, δυνατόν να εντοπισθεί στα προσκομισθέντα αποδεικτικά στοιχεία μια πρώτη τέτοια ένδειξη, ήτοι ότι η ιδιαίτερη όψη του τρισδιάστατου σχήματος της συσκευασίας των επίμαχων προϊόντων που συνθέτουν το επίμαχο σήμα καθιστούσε δυνατή τη διαφοροποίησή της από τα προερχόμενα από άλλους κατασκευαστές.

(βλ. σκέψεις 55-57)