Υπόθεση T‑52/12 R
Ελληνική Δημοκρατία
κατά
Ευρωπαϊκής Επιτροπής
«Ασφαλιστικά μέτρα — Κρατικές ενισχύσεις — Αντισταθμιστικές πληρωμές που πραγματοποίησε κατά τα έτη 2008 και 2009 ο Οργανισμός Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΕΛΓΑ) — Απόφαση κρίνουσα τις ενισχύσεις ασύμβατες με την εσωτερική αγορά και διατάσσουσα την ανάκτησή τους — Αίτηση αναστολής εκτελέσεως — Fumus boni juris — Επείγον — Στάθμιση συμφερόντων»
Περίληψη — Διάταξη του Προέδρου του Γενικού Δικαστηρίου
της 19ης Σεπτεμβρίου 2012
1. Ασφαλιστικά μέτρα — Αναστολή εκτελέσεως — Προσωρινά μέτρα — Προϋποθέσεις χορηγήσεως — Fumus boni juris — Επείγον — Σοβαρή και ανεπανόρθωτη ζημία — Σωρευτικός χαρακτήρας — Στάθμιση όλων των εμπλεκομένων συμφερόντων — Εξουσία εκτιμήσεως του δικαστή των ασφαλιστικών μέτρων
(Άρθρα 256 § 1 ΣΛΕΕ, 278 ΣΛΕΕ και 279 ΣΛΕΕ· Κανονισμός Διαδικασίας του Γενικού Δικαστηρίου, άρθρο 104 § 2)
2. Ασφαλιστικά μέτρα — Αναστολή εκτελέσεως — Προϋποθέσεις χορηγήσεως — Fumus boni juris — Εκ πρώτης όψεως εξέταση των λόγων που προβάλλονται προς στήριξη της προσφυγής — Προσφυγή κατά αποφάσεως της Επιτροπής που διαπιστώνει ότι μια ενίσχυση είναι παράνομη και διατάσσει την ανάκτησή της — Ισχυρισμός ότι συντρέχουν εξαιρετικές περιστάσεις που αποτελούν κώλυμα για την ανάκτηση της ενισχύσεως — Ισχυρισμός μη στερούμενος βάσεως εκ πρώτης όψεως
(Άρθρα 107 §§ 1 και 3, στοιχείο β΄, ΣΛΕΕ και 278 ΣΛΕΕ)
3. Ασφαλιστικά μέτρα — Αναστολή εκτελέσεως — Προσωρινά μέτρα — Προϋποθέσεις χορηγήσεως — Επείγον — Σοβαρή και ανεπανόρθωτη ζημία — Βάρος αποδείξεως — Απόφαση της Επιτροπής περί ανακτήσεως κρατικής ενισχύσεως — Ανάκτηση που ενδέχεται να διαταράξει τη δημόσια τάξη κράτους μέλους που διέρχεται βαθιά δημοσιονομική και οικονομική κρίση — Περιλαμβάνεται
(Άρθρα 278 ΣΛΕΕ και 279 ΣΛΕΕ)
4. Ασφαλιστικά μέτρα — Αναστολή εκτελέσεως — Προσωρινά μέτρα — Προϋποθέσεις χορηγήσεως — Σοβαρή και ανεπανόρθωτη ζημία — Ζημία την οποία μπορεί να επικαλεστεί ένα κράτος μέλος
(Άρθρα 278 ΣΛΕΕ και 279 ΣΛΕΕ)
5. Ασφαλιστικά μέτρα — Αναστολή εκτελέσεως — Προϋποθέσεις χορηγήσεως — Στάθμιση όλων των εμπλεκομένων συμφερόντων — Απόφαση της Επιτροπής περί ανακτήσεως κρατικής ενισχύσεως
(Άρθρο 278 ΣΛΕΕ)
1. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 10-11)
2. Στη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων, η σχετική με το fumus boni juris προϋπόθεση πληρούται όταν ένας τουλάχιστον από τους λόγους που έχει προβάλει ο προσφεύγων προς στήριξη της προσφυγής του κρίνεται, εκ πρώτης όψεως, εύλογος και, εν πάση περιπτώσει, μη στερούμενος βάσεως, καθόσον καταδεικνύει την ύπαρξη δυσχερούς νομικού ζητήματος η επίλυση του οποίου δεν είναι προφανής και το οποίο, κατά συνέπεια, απαιτεί επισταμένη εξέταση, η οποία δεν θα γίνει από τον δικαστή των ασφαλιστικών μέτρων αλλά στο πλαίσιο της κύριας διαδικασίας, έτσι ώστε, εκ πρώτης όψεως, η προσφυγή να μη στερείται σοβαρής θεμελιώσεως.
Όταν έχει υποβληθεί αίτηση αναστολής εκτελέσεως αποφάσεως της Επιτροπής που διαπιστώνει ότι μια κρατική ενίσχυση είναι ασύμβατη με την εσωτερική αγορά, υπάρχει εκ πρώτης όψεως fumus boni juris σε σχέση με την επιχειρηματολογία που θέτει το νομικό ζήτημα (που δεν έχει επιλυθεί ακόμη νομολογιακά) αν, λόγω των εντελώς ιδιαίτερων και εξαιρετικών δυσχερειών που συναρτώνται με τα μέτρα λιτότητας τα οποία χαρακτηρίζουν την πραγματικότητα της εθνικής οικονομίας ενός κράτους μέλους από πολλών ετών, ο εθνικός τομέας για τον οποίο προορίζεται η ενίσχυση θα μπορούσε να θεωρηθεί ως μη υποκείμενος σε έντονο ανταγωνισμό ή προσανατολισμένος στο διεθνές εμπόριο, πράγμα που θα απέκλειε το ενδεχόμενο να μπορεί η ενίσχυση αυτή να επηρεάσει αισθητώς το εμπόριο και τον ανταγωνισμό μεταξύ κρατών μελών κατά την έννοια του άρθρου 107, παράγραφος 1, ΣΛΕΕ. Επιπλέον, ακόμη και αν υποτεθεί ότι η εν λόγω ενίσχυση πληρούσε όλες τις προϋποθέσεις της διατάξεως αυτής, η νομολογία αφήνει ανοικτό το ζήτημα κατά πόσον το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος μπορεί βασίμως να επικαλεστεί εξαιρετικές περιστάσεις που να καθιστούν υπερβολική την ανάκτηση της ενίσχυσης, δεδομένου ότι το εν λόγω κράτος μέλος είχε να αντιμετωπίσει σοβαρή διαταραχή της εθνικής του οικονομίας, υπό την έννοια του άρθρου 107, παράγραφος 3, στοιχείο β΄, ΣΛΕΕ, και κατά πόσον η Επιτροπή, λαμβάνοντας υπόψη τη διάταξη αυτή του πρωτογενούς δικαίου, όφειλε να απόσχει από οποιασδήποτε απαίτηση ανακτήσεως σε τομέα ιδιαίτερα εξασθενημένο από τη διαταραχή αυτή.
(βλ. σκέψεις 13, 29-31, 34)
3. Το επείγον μιας αιτήσεως λήψεως ασφαλιστικών μέτρων πρέπει να εκτιμάται σε σχέση με την ανάγκη που υφίσταται να εκδοθεί προσωρινή απόφαση προκειμένου να αποφευχθεί η επέλευση σοβαρής και ανεπανόρθωτης ζημίας στον διάδικο που ζητεί τα προσωρινά μέτρα. Απόκειται στον διάδικο αυτό να προσκομίσει σοβαρά αποδεικτικά στοιχεία από τα οποία να προκύπτει ότι, αν ανέμενε την έκβαση της διαδικασίας επί της προσφυγής, υπήρχε το ενδεχόμενο να υποστεί προσωπικώς μια τέτοια ζημία. Μολονότι ο επικείμενος χαρακτήρας της ζημίας δεν χρειάζεται να αποδειχθεί με απόλυτη βεβαιότητα, εντούτοις η επέλευσή της πρέπει να μπορεί να προβλεφθεί με υψηλό βαθμό πιθανότητας. Ο διάδικος ο οποίος ζητεί τα προσωρινά μέτρα υπέχει, εν πάση περιπτώσει, την υποχρέωση να αποδείξει τα περιστατικά που κατά τη γνώμη του στηρίζουν την πιθανότητα μιας σοβαρής και ανεπανόρθωτης ζημίας και παρέχουν τη δυνατότητα στον δικαστή των ασφαλιστικών μέτρων να εκτιμήσει τις ακριβείς συνέπειες που κατά πάσα πιθανότητα θα προέκυπταν από τη μη λήψη των αιτούμενων μέτρων, λαμβανομένου βεβαίως υπόψη ότι καθαρώς υποθετικής φύσεως ζημία, ως στηριζόμενη στην επέλευση μελλοντικών και αβέβαιων περιστάσεων, δεν δικαιολογεί τη χορήγηση προσωρινών μέτρων.
Αυτό συμβαίνει στην περίπτωση που η άμεση ανάκτηση της παράνομης κρατικής ενίσχυσης, την οποία θα καλούνταν να επιστρέψουν πολλές χιλιάδες ληπτών, θα συνεπαγόταν διοικητικές δυσχέρειες ικανές να προκαλέσουν σοβαρή και ανεπανόρθωτη ζημία σε κράτος μέλος του οποίου η γενική οικονομική κατάσταση είναι εξαιρετικά δυσχερής, καθόσον θα υπήρχε π.χ. ο κίνδυνος να επηρεαστούν τα πλέον επείγοντα καθήκοντα της φορολογικής διοικήσεως σε σχέση με την πάταξη της φοροδιαφυγής, με δεδομένη την ανάγκη μαζικής παρέμβασης υπαλλήλων της διοικήσεως αυτής για την είσπραξη της ενίσχυσης από τους λήπτες της, καθώς και ο κίνδυνος διατάραξης της δημόσιας τάξης, αφού η άμεση είσπραξη της ενίσχυσης αυτής θα μπορούσε να προκαλέσει διαδηλώσεις που ενδέχεται να καταλήξουν σε βιαιότητες, όπως έχει συμβεί ήδη σε ανάλογες περιπτώσεις.
(βλ. σκέψεις 36, 43, 47-50)
4. Όταν πρόκειται για αίτηση ασφαλιστικών μέτρων που έχει υποβληθεί από κράτος μέλος, πρέπει να υπομνησθεί ότι τα κράτη μέλη εκπροσωπούν συμφέροντα θεωρούμενα ως γενικά σε εθνικό επίπεδο και μπορούν να αναλαμβάνουν την προάσπισή τους στο πλαίσιο μιας διαδικασίας ασφαλιστικών μέτρων. Ειδικότερα, τα κράτη μέλη μπορούν να ζητούν τη χορήγηση προσωρινών μέτρων προβάλλοντας ότι το προσβαλλόμενο μέτρο ενδέχεται να δυσχεράνει σοβαρώς την εκπλήρωση των κρατικών καθηκόντων τους και τη διασφάλιση της δημοσίας τάξεως.
(βλ. σκέψη 37)
5. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 52-54)