Arrest van het Gerecht (Vijfde kamer) van 15 december 2016 – TestBioTech e.a./Commissie

(Zaak T‑177/13)

„Milieu – Genetisch gemodificeerde producten – Genetisch gemodificeerde soja MON 87701 x MON 89788 – Afwijzing van een verzoek tot interne herziening van het besluit tot verlening van een vergunning voor het in de handel brengen – Motiveringsplicht – Kennelijke beoordelingsfout”

1.      Beroep tot nietigverklaring – Handelingen waartegen beroep kan worden ingesteld – Begrip – Handeling die jegens de verzoeker nog niet definitief is – Daaronder begrepen – Grenzen

(Art. 263, vierde alinea, VWEU)

(zie punten 44, 46)

2.      Internationale overeenkomsten – Overeenkomsten van de Unie – Verdrag betreffende toegang tot informatie, inspraak bij besluitvorming en toegang tot de rechter inzake milieuaangelegenheden (Verdrag van Aarhus) – Gevolgen – Voorrang op de handelingen van afgeleid Unierecht – Toetsing van de wettigheid van een handeling van afgeleid Unierecht aan de bepalingen van dit verdrag – Daarvan uitgesloten

(Verdrag van Aarhus, art. 9, lid 3; verordening nr. 1367/2006 van het Europees Parlement en de Raad, art. 10, lid 1)

(zie punt 50)

3.      Milieu – Verdrag van Aarhus – Toepassing op de instellingen van de Unie – Mogelijkheid voor niet-gouvernementele organisaties om te verzoeken om een intern heronderzoek van bestuurlijke handelingen op milieugebied – Voorwerp van het heronderzoek

(Verordening nr. 1367/2006 van het Europees Parlement en de Raad, art. 10, lid 1, en 11)

(zie punt 51)

4.      Milieu – Verdrag van Aarhus – Toepassing op de instellingen van de Unie – Mogelijkheid voor niet-gouvernementele organisaties om te verzoeken om een intern heronderzoek van bestuurlijke handelingen op milieugebied – Mogelijkheid om de vaststelling van een specifieke maatregelen te eisen – Geen

(Verordening nr. 1367/2006 van het Europees Parlement en de Raad, art. 10)

(zie punt 55)

5.      Milieu – Verdrag van Aarhus – Toepassing op de instellingen van de Unie – Mogelijkheid voor niet-gouvernementele organisaties om te verzoeken om een intern heronderzoek van bestuurlijke handelingen op milieugebied – Precisering van de redenen voor het heronderzoek – Noodzaak om aan te geven welke elementen twijfel over de gegrondheid van de betrokken handeling kunnen doen rijzen – Onderzoeksplicht voor de Commissie in geval van dergelijke elementen – Omvang

(Verordening nr. 1367/2006 van het Europees Parlement en de Raad)

(zie punten 67, 83, 85‑87, 109)

6.      Milieu – Verdrag van Aarhus – Toepassing op de instellingen van de Unie – Mogelijkheid voor niet-gouvernementele organisaties om te verzoeken om een intern heronderzoek van bestuurlijke handelingen op milieugebied – Afwijzing van een verzoek wegens ongegrondheid – Rechterlijk toezicht – Grenzen

(Verordening nr. 1367/2006 van het Europees Parlement en de Raad, art. 10)

(zie punten 76‑80)

7.      Harmonisatie van de wetgevingen – Genetisch gemodificeerde levensmiddelen en diervoeders – Verordening nr. 1829/2003 – Vergunning voor het in de handel brengen – Beoordelingsvrijheid van de Commissie – Dwingend karakter van het advies van de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid – Geen

(Verordening nr. 1829/2003 van het Europees Parlement en de Raad, art. 4 en 16)

(zie punt 103)

8.      Bescherming van volksgezondheid – Risicobeoordeling – Toepassing van het voorzorgsbeginsel – Draagwijdte – Begrippen ‚risico’ en ‚gevaar’ – Vaststelling van het voor de samenleving onaanvaardbaar geachte risiconiveau – Bevoegdheid van de in de toepasselijke regeling aangewezen instelling van de Unie

(Art. 168, lid 1, VWEU; verordening nr. 1829/2003 van het Europees Parlement en de Raad, overwegingen 32 en 43)

(zie punten 104‑109)

9.      Recht van de Europese Unie – Beginselen – Bescherming van het gewettigd vertrouwen – Voorwaarden – Nauwkeurige toezeggingen van de administratie

(zie punt 115)

10.    Beroep tot nietigverklaring – Middelen – Ontbrekende of ontoereikende motivering – Ander middel dan het middel betreffende de materiële wettigheid

(Art. 263 VWEU en 296, tweede alinea, VWEU)

(zie punt 129)

11.    Handelingen van de instellingen – Motivering – Verplichting – Omvang – Beoordeling van de motiveringsplicht aan de hand van de omstandigheden van het geval

(Art. 296, tweede alinea, VWEU)

(zie punt 130)

12.    Gerechtelijke procedure – Inleidend verzoekschrift – Vormvereisten – Vaststelling van het voorwerp van het geschil – Summiere uiteenzetting van de aangevoerde middelen – Algemene verwijzing naar andere geschriften die bij het verzoekschrift zijn gevoegd – Niet-ontvankelijkheid

[Statuut van het Hof van Justitie, art. 21; Reglement voor de procesvoering van het Gerecht, art. 44, lid 1, c)]

(zie punt 141)

13.    Gerechtelijke procedure – Inleidend verzoekschrift – Vormvereisten – Vaststelling van het voorwerp van het geschil – Summiere uiteenzetting van de aangevoerde middelen – Algemene verwijzing naar de in een eerste middel uiteengezette elementen ter ondersteuning van een tweede middel – Niet-ontvankelijkheid

[Reglement voor de procesvoering van het Gerecht, art. 44, lid 1, c)]

(zie punten 145, 146)

14.    Gerechtelijke procedure – Overlegging van de bewijsstukken – Termijn – Tardieve bewijsaanbiedingen – Voorwaarden

(Reglement voor de procesvoering van het Gerecht, art. 85, lid 3)

(zie punten 250, 251)

15.    Milieu – Verdrag van Aarhus – Toepassing op de instellingen van de Unie – Toegang tot de rechter – Redelijkheid van de proceskosten – Beoordelingscriteria

(Verdrag van Aarhus, art. 9, lid 4)

(zie punt 302)

16.    Gerechtelijke procedure – Behandeling van zaken voor het Gerecht – Bescherming van de partijen tegen oneigenlijk gebruik van processtukken – Omvang – Publicatie op internet van het verweerschrift van de tegenpartij – Misbruik van procedure – Inaanmerkingneming bij de verdeling van de kosten

(Reglement voor de procesvoering van het Gerecht, art. 135, lid 2)

(zie punt 307)

Voorwerp

Verzoek krachtens artikel 263 VWEU strekkende tot nietigverklaring van het besluit van de Commissie van 8 januari 2013 betreffende de interne herziening van uitvoeringsbesluit 2012/347/EU van de Commissie van 28 juni 2012 tot verlening van een vergunning voor het in de handel brengen van producten die geheel of gedeeltelijk bestaan uit of zijn geproduceerd met de genetisch gemodificeerde soja MON 87701 × MON 89788 (MON-877Ø1‑2 × MON-89788‑1) overeenkomstig verordening (EG) nr. 1829/2003 van het Europees Parlement en de Raad (PB 2012, L 171, blz. 13)

Dictum

1) Het beroep wordt verworpen.

2) TestBioTech eV, European Network of Scientists for Social and Environmental Responsibility eV en Sambucus eV zullen hun eigen kosten en die van de Europese Commissie dragen.

3) Het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland, de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA), Monsanto Europe en Monsanto Company zullen hun eigen kosten dragen.