Sprawa T‑549/13
Republika Francuska
przeciwko
Komisji Europejskiej
Rolnictwo – Refundacja wywozowa – Mięso drobiowe – Ustalenie refundacji na poziomie 0 EUR – Obowiązek uzasadnienia – Możliwość ograniczenia się przez Komisję do standardowego uzasadnienia – Zwykła praktyka Komisji w zakresie ustalania refundacji – Artykuł 164 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1234/2007 – Niewyczerpujący charakter przewidzianych kryteriów
Streszczenie – wyrok Sądu (piąta izba) z dnia 14 stycznia 2016 r.
1. Akty instytucji – Uzasadnienie – Obowiązek – Zakres – Decyzja pozostająca w zgodzie z utrwaloną praktyką decyzyjną – Dopuszczalność zwięzłego uzasadnienia – Decyzja ustalająca kwotę refundacji wywozowych
(art. 296 akapit drugi TFUE)
2. Rolnictwo – Wspólna organizacja rynków – Refundacje wywozowe – Ustalanie kwot – Ustalenie kwoty na poziomie zero po raz pierwszy w odniesieniu do danych produktów – Dopuszczalność
(rozporządzenie Rady nr 1234/2007, art. 164 ust. 3; rozporządzenie Komisji nr 689/2013)
3. Rolnictwo – Wspólna organizacja rynków – Refundacje wywozowe – Ustalanie kwot – Uwzględnienie przyszłej ewolucji wspólnej polityki rolnej i negocjacji toczących się w ramach WTO, jeżeli chodzi o zniesienie lub ograniczenie refundacji wywozowych – Dopuszczalność
(rozporządzenie Rady nr 1234/2007, art. 164 ust. 3; rozporządzenie Komisji nr 689/2013)
4. Rolnictwo – Wspólna polityka rolna – Uprawnienia dyskrecjonalne instytucji Unii – Zakres – Kontrola sądowa – Granice
(art. 40–43 TFUE)
5. Rolnictwo – Wspólna organizacja rynków – Refundacje wywozowe – Przedmiot
(art. 39 TFUE)
6. Rolnictwo – Wspólna organizacja rynków – Refundacje wywozowe – Ustalanie kwot – Okoliczności, jakie ma uwzględnić Komisja
(rozporządzenie Rady nr 1234/2007, art. 162 ust. 1, art. 164 ust. 3)
7. Rolnictwo – Wspólna organizacja rynków – Refundacje wywozowe – Ustalanie kwot – Uwzględnienie sytuacji rynkowej – Obliczenie teoretyczne oparte na różnicy pomiędzy cenami na rynku Unii a cenami na rynku światowym – Obowiązek rozważenia szczególnej sytuacji eksportujących przedsiębiorstw – Brak
[rozporządzenie Rady nr 1234/2007, art. 164 ust. 3 lit. a)]
1. Decyzja, która jest zgodna z utrwaloną praktyką decyzyjną, może zostać uzasadniona w zwięzły sposób, w szczególności poprzez odesłanie do tej praktyki. Jednak na organie Unii spoczywa obowiązek przedstawienia jego rozumowania w wyraźny sposób, jeżeli decyzja idzie znacznie dalej niż poprzednie decyzje. Zatem, jeżeli standardowe uzasadnienie jest wystarczające, ponieważ przyjmując dany akt, Komisja postąpiła zgodnie z utrwaloną praktyką decyzyjną, to nawiązanie w tym akcie do mających zastosowanie podstaw prawnych spełnia obowiązek uzasadnienia. Przez zwyczajową praktykę należy rozumieć zachowanie, jakie podejmuje dana instytucja w trwały sposób, w świetle okoliczności panujących na rynku.
W tym względzie, zważywszy na periodyczny charakter ustalania kwoty refundacji wywozowych oraz jednolite postępowanie mające zastosowanie przy przyjmowaniu odnośnych rozporządzeń, standardowe uzasadnienie jest dopuszczalne, jeśli ustalając tę kwotę, Komisja działa zgodnie ze swą zwykłą praktyką. Wniosku tego nie można podważyć na tej podstawie, że Komisja dysponuje zasadniczo w dziedzinie rolnictwa szerokim zakresem uznania.
(por. pkt 24, 25, 29, 31, 82, 84)
2. Przy ustalaniu przez Komisję kwoty refundacji wywozowych sam fakt, że kwota została ustalona po raz pierwszy na poziomie zero w odniesieniu do danych produktów nie oznacza automatycznie, że Komisja zerwała ze swą zwykłą praktyką. W tym względzie zmiana kwoty refundacji wywozowych jest nierozerwalnie związana z systemem okresowego ustalania kwoty tych refundacji, tak że różne kwoty refundacji wywozowych mogą być objęte tym samym uzasadnieniem.
(por. pkt 45, 46)
3. Przy ustalaniu przez Komisję kwoty refundacji wywozowych, nic nie zobowiązuje tej ostatniej do uwzględnienia faktu, iż negocjacje dotyczące zniesienia tych refundacji są prowadzone w ramach Światowej Organizacji Handlu (WTO), tak długo, jak owe negocjacje nie doprowadzą do zawarcia wiążącego porozumienia. Natomiast Komisja może jak najbardziej uwzględnić przy ustalaniu kwoty refundacji przyszłą ewolucję wspólnej polityki rolnej oraz negocjacje w ramach WTO, chociaż elementy te nie są wyraźnie przewidziane w art. 164 ust. 3 rozporządzenia nr 1234/2007 ustanawiającego wspólną organizację rynków rolnych oraz przepisy szczegółowe dotyczące niektórych produktów rolnych.
Wydawanie bowiem aktów o charakterze generalnym wpisuje się zawsze w ogólny kontekst polityczny i ekonomiczny. Nawet jeśli tenże art. 164 ust. 3 przewiduje wyraźnie pewne kryteria, które mogą zostać wzięte pod uwagę, to jednak przyjęcie rozporządzenia ustalającego kwotę refundacji wywozowych odbywa się w takim kontekście, który stosownie do okoliczności może zostać uwzględniony przez Komisję. W tym względzie nie zawsze konieczne jest wskazanie tego ogólnego kontekstu w uzasadnieniu rozporządzenia. Zważywszy bowiem, że jest zupełnie normalne, iż Komisja bierze pod uwagę ogólny kontekst polityczny i ekonomiczny, sam fakt, iż to czyni, nie oznacza, że wykracza ona poza swą zwykłą praktykę. Ponadto zainteresowane podmioty gospodarcze znają normalnie ogólny kontekst polityczny i ekonomiczny.
Zatem uwzględnienie negocjacji toczących się w ramach WTO i przyszłych wytycznych politycznych nie wymaga wyraźnej wzmianki w uzasadnieniu rozporządzenia nr 689/2013 ustalającego refundacje wywozowe w sektorze mięsa drobiowego, chyba że elementy te nie tylko składały się na ogólny kontekst polityczny i gospodarczy, uwzględniony przy ustalaniu refundacji wywozowych, ale też były powodem przyjęcia tego rozporządzenia.
W tym względzie, jeśli istnieje porozumienie polityczne w sprawie przyszłych wytycznych w zakresie wspólnej polityki rolnej, to porozumienie składa się na ogólny kontekst polityczny i gospodarczy, który Komisja może wziąć pod uwagę. To samo tyczy się negocjacji toczących się w ramach WTO. Takie wzięcie pod uwagę nie oznacza, że Komisja przekracza granice przysługującego jej uznania, i to nawet gdyby wykaz kryteriów przewidzianych w art. 164 ust. 3 rozporządzenia nr 1234/2007 został uznany za wyczerpujący. Ogólny kontekst może bowiem zawsze wywierać wpływ na korzystanie przez Komisję z przysługującego jej uznania, a wyliczenie kryteriów, które Komisja może wziąć pod uwagę, choćby było wyczerpujące, nie może zapobiec uwzględnieniu przez Komisję tego ogólnego kontekstu.
(por. pkt 57, 58, 60, 61, 66, 71, 73, 157)
4. Zobacz tekst orzeczenia.
(por. pkt 89)
5. Celem refundacji wywozowych jest umożliwienie Unii zbycia do państw trzecich nadwyżek danego produktu istniejących na rynku wewnętrznym. Celem systemu refundacji wywozowych nie jest subwencjonowanie któregokolwiek eksportera, ale ułatwienie – w razie potrzeby – wywozu w ramach realizacji celów wspólnej polityki rolnej określonych w art. 39 TFUE, to znaczy w szczególności stabilizacji rynków, zapewnienia odpowiedniego poziomu życia ludności wiejskiej oraz zapewnienia rozsądnych cen dla konsumentów.
(por. pkt 92)
6. W dziedzinie ustalania kwoty refundacji wywozowych, zgodnie z brzmieniem art. 164 ust. 3 rozporządzenia nr 1234/2007 ustanawiającego wspólną organizację rynków rolnych oraz przepisy szczegółowe dotyczące niektórych produktów rolnych Komisja powinna uwzględnić co najmniej jeden z elementów przewidzianych w tym przepisie. Zgodnie z rzeczonym przepisem Komisja może nawet oprzeć się na jednym tylko elemencie przewidzianym w tym przepisie. Ów przepis nie wprowadza też hierarchii między tymi różnymi elementami. Nic nie stoi na przeszkodzie temu, by Komisja mogła przypisać szczególne znaczenie na przykład elementowi zawartemu w art. 164 ust. 3 lit. b) rozporządzenia nr 1234/2007, mianowicie celom wspólnej organizacji rynku, które mają zapewnić równowagę i naturalny rozwój cen i handlu na tym rynku. Przy ustalaniu kwoty refundacji wywozowych Komisja może więc przypisać większe znaczenie wynikowi analizy rynkowej niż wynikowi teoretycznego obliczenia kwoty refundacji wywozowych opartego na różnicy między cenami na rynku Unii i cenami na rynku światowym.
W dodatku ze sformułowania wspomnianego art. 164 ust. 3 wynika, że Komisja jest zobowiązana uwzględnić przynajmniej jeden z elementów wymienionych w tym artykule. Z owego sformułowania nie wynika jednak, że wykaz tych elementów jest wyczerpujący. Ponadto okoliczność, że zgodnie z art. 162 ust. 1 rozporządzenia nr 1234/2007 samo przyznanie refundacji wywozowych jest fakultatywne, przemawia za bardzo szerokim zakresem uznania oraz dużą elastycznością po stronie Komisji, gdy chodzi o ustalenie ich kwoty.
(por. pkt 96, 148, 150)
7. W dziedzinie ustalania kwoty refundacji wywozowych, teoretyczne obliczenie kwoty refundacji wywozowych oparte na różnicy między cenami na rynku Unii i cenami na rynku światowym dotyczy wyłącznie kwestii, czy refundacja wywozowa o wartości dodatniej jest niezbędna dla eksporterów w danym sektorze, aby byli oni w stanie sprzedawać swe produkty w regionach objętych tymi refundacjami. Jednakże w ramach ogólnej analizy sytuacji rynkowej Komisja nie jest zobowiązana do rozważenia szczególnej sytuacji eksportujących przedsiębiorstw. Nawet jeśli refundacja wywozowa jest niezbędna dla eksporterów, aby byli oni w stanie sprzedawać swe produkty, nie oznacza to jednak, że w świetle ogólnej sytuacji rynkowej niezbędne jest ustalanie refundacji wywozowych o wartości dodatniej.
Jest zatem możliwe, iż analiza sytuacji rynkowej pozwoli Komisji uznać, że sytuacja na rynku Unii jest stabilna i że nie jest niezbędne ustalanie refundacji wywozowych o wartości dodatniej, aby zapewnić stabilność rynku oraz odpowiedni poziom życia ludności wiejskiej. W takiej sytuacji Komisja może nie przyznawać refundacji wywozowych lub ustalić ich kwotę na poziomie zero, nawet jeśli wynik teoretycznego obliczenia kwoty refundacji wywozowych jest dodatni. Taki przypadek nie ogranicza się do sytuacji, w których istnieje deficyt danego produktu lub poważny kryzys na rynku Unii.
(por. pkt 98, 99)