Sprawa T‑562/10

HTTS Hanseatic Trade Trust & Shipping GmbH

przeciwko

Radzie Unii Europejskiej

Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Środki ograniczające podjęte wobec Iranu w celu przeciwdziałania rozprzestrzenieniu broni jądrowej – Zamrożenie funduszy – Skarga o stwierdzenie nieważności – Obowiązek uzasadnienia – Postępowanie zaoczne – Wniosek o dopuszczenie do sprawy w charakterze interwenienta – Umorzenie postępowania

Streszczenie wyroku

1.      Akty instytucji – Uzasadnienie – Obowiązek – Zakres – Środki ograniczające wobec Iranu

(art. 296 akapit drugi TFUE; rozporządzenie Rady nr 961/2010)

2.      Skarga o stwierdzenie nieważności – Wyrok stwierdzający nieważność – Skutki – Ograniczenie przez Trybunał – Rozporządzenie ustanawiające środki ograniczające wobec Iranu – Częściowe stwierdzenie nieważności z uwagi na naruszenie obowiązku uzasadnienia – Konieczność zapewnienia ewentualnego uzasadnienia tych środków pod względem merytorycznym – Utrzymanie w mocy skutków tego rozporządzenia przez okres umożliwiający jego ewentualną zmianę

(art. 264 TFUE; statut Trybunału Sprawiedliwości, art. 41; rozporządzenie Rady nr 961/2010)

1.      Obowiązek uzasadnienia niekorzystnego aktu, przewidziany przez art. 296 akapit drugi TFUE, a w szczególności – gdy chodzi o decyzję o zamrożeniu funduszy wydaną zgodnie z art. 16 ust. 2 rozporządzeniem nr 961/2010 w sprawie środków ograniczających wobec Iranu i uchylającym rozporządzenie nr 423/2007 – przez art. 36 ust. 3 rozporządzenia nr 961/2010, ma za zadanie, po pierwsze, zapewnić zainteresowanemu wskazówki wystarczające do ustalenia, czy akt jest zasadny lub ewentualnie, czy nie zawiera wady pozwalającej na zakwestionowanie jego ważności przed sądem Unii, a po drugie, zapewnić sądowi możliwość kontroli zgodności z prawem tego aktu. W ten sposób uregulowany obowiązek uzasadnienia stanowi istotną zasadę prawa Unii, od której można odstąpić wyłącznie z nadrzędnych względów. W związku z powyższym uzasadnienie powinno, co do zasady, być przekazane zainteresowanemu w tym samym czasie co niekorzystny dla niego akt prawny, przy czym jego brak nie może zostać usunięty w ten sposób, że zainteresowany dowie się o uzasadnieniu aktu w trakcie postępowania przed sądem Unii.

Tak więc o ile nadrzędne względy bezpieczeństwa Unii lub jej państw członkowskich lub względy dotyczące prowadzenia ich stosunków międzynarodowych nie stoją na przeszkodzie przekazaniu określonych informacji, Rada zobowiązana jest, na podstawie art. 36 ust. 3 rozporządzenia nr 961/2010, podać do wiadomości podmiotu, wobec którego zastosowano środek na podstawie art. 16 ust. 2 omawianego rozporządzenia, szczególne i konkretne powody, dla których uważa, że przepis ten znajduje zastosowanie wobec zainteresowanego. Należy w związku z tym wskazać okoliczności faktyczne i prawne, od których zależy prawne uzasadnienie środka, oraz względy, jakie doprowadziły do jego przyjęcia.

Ponadto uzasadnienie powinno być dostosowane do charakteru rozpatrywanego aktu i kontekstu, w jakim został on wydany. Wymóg uzasadnienia należy oceniać w odniesieniu do konkretnej sytuacji, w szczególności do treści aktu, charakteru powołanych argumentów, a także interesu, jaki w uzyskaniu informacji mogą mieć adresaci aktu lub inne osoby, których dotyczy on bezpośrednio i indywidualnie. Nie ma wymogu, by uzasadnienie wyszczególniało wszystkie istotne okoliczności faktyczne i prawne, ponieważ ocena, czy uzasadnienie aktu jest wystarczające, winna opierać się nie tylko na jego brzmieniu, ale także uwzględniać okoliczności jego wydania, jak również całość przepisów prawa regulujących daną dziedzinę. W szczególności akt niekorzystny jest wystarczająco uzasadniony, jeżeli został wydany w okolicznościach znanych zainteresowanemu, pozwalających mu na zrozumienie treści przyjętego względem niego środka.

Ponieważ przedstawione przez Radę uzasadnienie wpisania nazwy podmiotu do wykazu osób, podmiotów lub organów, których dotyczy zamrożenie funduszy na podstawie art. 16 ust. 2 rozporządzenia 961/2010 jest niewystarczające w świetle tych wymogów należy stwierdzić naruszenie obowiązku uzasadnienia przewidzianego w art. 296 akapit drugi TFUE i w art. 36 ust. 3 tego rozporządzenia i stwierdzić jego nieważność, w zakresie w jakim dotyczy ono tego podmiotu.

(por. pkt 32–34, 36, 39, 40)

2.      Mimo że należy stwierdzić nieważność rozporządzenia nr 961/2010 w sprawie środków ograniczających wobec Iranu i uchylającego rozporządzenie nr 423/2007 w zakresie, w jakim dotyczy ono podmiotu objętego decyzją o zamrożeniu funduszy, z uwagi na naruszenie obowiązku uzasadnienia, nie można wykluczyć, że w istocie zastosowanie wobec tego podmiotu środków ograniczających może wszakże okazać się uzasadnione.

Wobec tego, stwierdzenie nieważności rozporządzenia nr 961/2002 w zakresie, w jakim dotyczy ono tego podmiotu, ze skutkiem natychmiastowym może powodować ryzyko poważnego i nieodwracalnego naruszenia skuteczności środków ograniczających nałożonych tym rozporządzeniem, ponieważ w okresie poprzedzającym jego ewentualne zastąpienie nowym aktem podmiot, o którym mowa mógłby podjąć działania mające na celu obejście skutków późniejszych środków.

Tym samym, zgodnie z art. 264 TFUE i art. 41 statutu Trybunału Sprawiedliwości, należy utrzymać w mocy skutki rozporządzenia nr 961/2010 w zakresie, w jakim zawiera ono nazwę tego podmiotu w wykazie stanowiącym załącznik VIII do tego rozporządzenia przez okres nieprzekraczający dwóch miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku.

(por. pkt 41–43)