Sprawa T‑94/04
European Environmental Bureau (EEB) i in.
przeciwko
Komisji Wspólnot Europejskich
Skarga o stwierdzenie nieważności – Zarzut niedopuszczalności – Dyrektywa 2003/112/WE – Legitymacja czynna
Streszczenie postanowienia
1. Skarga o stwierdzenie nieważności – Osoby fizyczne lub prawne – Akty dotyczące ich bezpośrednio i indywidualnie – Dyrektywa dotycząca wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin – Skarga stowarzyszeń mających status konsultantów przy instytucjach wspólnotowych lub przy krajowych bądź ponadnarodowych organach władzy – Niedopuszczalność
(art. 230 akapit czwarty WE; dyrektywa Komisji 2003/112)
2. Wspólnoty Europejskie – Kontrola sądowa zgodności z prawem aktów instytucji – Akty o charakterze generalnym – Konieczność podniesienia przez osoby fizyczne lub prawne zarzutu niezgodności z prawem lub zażądania złożenia wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym w zakresie oceny jego ważności
(art. 230 akapit czwarty WE, art. 234 WE i 241 WE)
1. Niedopuszczalna jest skarga o stwierdzenie nieważności złożona przez stowarzyszenia, których celem jest promowanie ochrony i zachowania zasobów środowiska naturalnego, oraz przez spółkę, której celem jest promowanie trwałych alternatywnych rozwiązań w zakresie stosowania pestycydów, skierowana przeciwko dyrektywie 2003/112 zmieniającej dyrektywę 91/414 dotyczącą wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin, w celu włączenia do niej parakwatu jako substancji biologicznie czynnej.
W istocie negatywne skutki, jakie zaskarżony akt wywiera na interesy chronione przez stowarzyszenia i na prawo własności jednego z nich, nie pozwalają na wykazanie, że akt ten dotyczy ich indywidualnie, ponieważ jego przepisy oddziałują na skarżących z uwagi na ich obiektywną cechę bycia podmiotem, który działa na rzecz ochrony środowiska naturalnego lub zdrowia pracowników czy też jest uprawniony z tytułu prawa własności, w taki sam sposób jak w przypadku każdej innej osoby znajdującej się w takiej samej sytuacji.
Ponadto okoliczność, że skarżący mają szczególny status konsultanta przy instytucjach wspólnotowych lub przy krajowych bądź ponadnarodowych organach władzy, nie pozwala sam w sobie na stwierdzenie, że zaskarżony akt dotyczy ich indywidualnie. W istocie okoliczność, iż dana osoba w taki czy inny sposób uczestniczy w procesie prowadzącym do przyjęcia aktu wspólnotowego, może indywidualizować tę osobę w odniesieniu do rzeczonego aktu tylko wówczas, gdy obowiązujące uregulowania wspólnotowe określają pewne gwarancje proceduralne wobec tego podmiotu.
Podobnie okoliczność, że legitymacja czynna przysługuje skarżącym w porządku prawnym niektórych państw członkowskich, jest bez znaczenia dla oceny ich legitymacji czynnej w sprawie stwierdzenia nieważności aktu wspólnotowego zgodnie z art. 230 akapit czwarty WE.
Ponadto okoliczność, że w uzasadnieniu projektu rozporządzenia Komisja wskazała, że skarżący posiadają legitymację czynną, nie zwalnia ich z konieczności wykazania, że zaskarżony akt dotyczy ich indywidualnie. W istocie zasady regulujące hierarchię norm sprzeciwiają się temu, aby akt prawa wtórnego przyznawał legitymację czynną jednostkom, które nie spełniają wymogów ustanowionych w art. 230 akapit czwarty WE. Zachowuje to ważność a fortiori w odniesieniu do uzasadnienia propozycji aktu prawa wtórnego.
(por. pkt 53, 55–58, 66–68)
2. Traktat, po pierwsze, w art. 230 WE i 241 WE oraz, po drugie, w art. 234 WE ustanowił kompletny system środków prawnych oraz procedur mający na celu zapewnienie kontroli legalności aktów przyjmowanych przez instytucje, powierzając tę kontrolę sądom wspólnotowym. W ramach tego systemu osoby fizyczne lub prawne, które nie mogą – z powodu przesłanek dopuszczalności wskazanych w art. 230 akapit czwarty WE – zaskarżyć bezpośrednio aktów wspólnotowych o charakterze ogólnym, mają w zależności od przypadku możliwość powołania się na nieważność takich aktów – bądź w sposób incydentalny na mocy art. 241 WE przed sądem wspólnotowym, bądź przed sądami krajowymi – doprowadzając do tego, by sądy te, które same nie są właściwe do stwierdzenia nieważności wspomnianych powyżej aktów, zwróciły się w tej kwestii do Trybunału z pytaniem prejudycjalnym.
(por. pkt 62)