Sprawa C‑212/18
Prato Nevoso Termo Energy Srl
przeciwko
Provincia di Cuneo i ARPA Piemonte
(wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Tribunale amministrativo regionale per il Piemonte)
Wyrok Trybunału (druga izba) z dnia 24 października 2019 r.
Odesłanie prejudycjalne – Środowisko naturalne – Dyrektywa 2008/98/WE – Odpady – Zużyte oleje roślinne, które zostały poddane obróbce chemicznej – Artykuł 6 ust. 1 i 4 – Utrata statusu odpadu – Dyrektywa 2009/28/WE – Promowanie stosowania energii ze źródeł odnawialnych – Artykuł 13 – Krajowe procedury wydawania zezwoleń, certyfikacji i licencjonowania mające zastosowanie do instalacji do wytwarzania energii elektrycznej, ogrzewania lub chłodzenia z odnawialnych źródeł energii – Wykorzystanie biopłynu jako źródła zasilania elektrowni
1. Środowisko naturalne – Odpady – Dyrektywa 2008/98 – Utrata statusu odpadu – Kryteria szczegółowe – Brak definicji na poziomie Unii – Określenie przez akt krajowy – Dopuszczalność – Możliwość zażądania przez posiadacza odpadów stwierdzenia utraty statusu odpadu przez właściwy organ lub sąd – Brak
(dyrektywa 2008/98 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 6)
(zob. pkt 32–38)
2. Środowisko naturalne – Promowanie stosowania energii ze źródeł odnawialnych – Dyrektywa 2009/28 – Krajowe procedury wydawania zezwoleń, certyfikacji i licencjonowania mające zastosowanie do instalacji do wytwarzania energii elektrycznej, ogrzewania lub chłodzenia z odnawialnych źródeł energii – Pojęcie – Procedura przyjęcia kryteriów utraty statusu odpadu w rozumieniu dyrektywy 2008/98 – Wyłączenie
(dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady: 2008/98, art. 6 ust. 1, 4; 2009/28, art. 13 ust. 1)
(zob. pkt 40)
3. Środowisko naturalne – Odpady – Dyrektywa 2008/98 – Utrata statusu odpadu – Kryteria szczegółowe – Brak definicji na poziomie Unii – Określenie przez akt krajowy – Warunki – Substancja lub przedmiot poddany recyklingowi lub innemu procesowi odzysku – Stosowanie bez ogólnych niekorzystnych skutków dla środowiska lub zdrowia – Zakres uznania państw członkowskich – Zasada ostrożności
(art. 191 ust. 2 WE; dyrektywa 2008/98 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 6 ust. 2)
(zob. pkt 41–59)
Streszczenie
Włoskie przepisy dotyczące wydawania zezwoleń na stosowanie biopłynów jako paliw dla elektrowni są zgodne z prawem Unii
W wyroku z dnia 24 października 2019 r., Prato Nevoso Termo Energy (C‑212/18), Trybunał potwierdził, że włoskie przepisy regulujące wydawanie zezwoleń na stosowanie biopłynów uzyskanych w wyniku obróbki zużytych olejów roślinnych jako źródła zasilania elektrowni nie są co do zasady sprzeczne ani z dyrektywą 2008/98(1) w sprawie odpadów, ani z dyrektywą 2009/28(2) w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych.
W niniejszej sprawie zarządzające elektrociepłownią przedsiębiorstwo Prato Nevoso Termo Energy Srl (zwane dalej „Prato Nevoso”) zwróciło się do prowincji Cuneo (Włochy) z wnioskiem o zezwolenie na zastąpienie metanu jako źródła zasilania swej elektrowni biopłynem, w tym przypadku olejem roślinnym pochodzącym ze zbierania i chemicznej obróbki zużytych olejów do smażenia. Właściwy organ krajowy oddalił ten wniosek na podstawie mającego zastosowanie ustawodawstwa włoskiego ze względu na to, że ów olej roślinny nie znajduje się w krajowym wykazie zawierającym kategorie paliw otrzymanych z biomasy, które mogą być stosowane w instalacji wytwarzającej emisje do atmosfery bez konieczności przestrzegania przepisów dotyczących odzyskiwania energii z odpadów. Włoskie przepisy powodują zatem, że biopłyn pochodzący z chemicznej obróbki zużytych olejów do smażenia należy uznać za odpad, a nie za paliwo. Sąd odsyłający, do którego Prato Nevoso wniosło skargę na tę decyzję oddalającą, zadał pytanie prejudycjalne, czy takie uregulowanie krajowe jest zgodne z przepisami wyżej wymienionych dyrektyw.
Opierając się w szczególności na wyroku w sprawie Tallinna Vesi(3) z dnia 28 marca 2019 r., Trybunał stwierdził, że dyrektywa 2008/98 w sprawie odpadów zasadniczo nie stoi na przeszkodzie temu, aby państwo członkowskie objęło stosowanie biopłynu pochodzącego z odpadów jako paliwa przepisami dotyczącymi odzyskiwania energii z odpadów z tego powodu, że nie należy on do żadnej z kategorii zawartych w krajowym wykazie paliw dopuszczonych do stosowania w instalacji wytwarzającej emisje do atmosfery. Zdaniem Trybunału stwierdzenia tego nie podważają przepisy dotyczące krajowych procedur wydawania zezwoleń przewidziane w dyrektywie 2009/28 w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych, ponieważ nie obejmują one procedur regulacyjnych w zakresie przyjmowania kryteriów utraty statusu odpadu.
Trybunał zaznaczył jednak, że w takim przypadku należy zbadać, czy władze krajowe były w stanie stwierdzić bez popełnienia oczywistego błędu w ocenie, że przedmiotowy biopłyn należy uznać za odpad. Odnosząc się do celów dyrektywy 2008/98 oraz do swej roli polegającej na dostarczeniu sądowi odsyłającemu wszelkich wskazówek użytecznych dla rozstrzygnięcia toczącego się przed sporu, Trybunał przypomniał, że art. 6 ust. 1 dyrektywy 2008/98 przewiduje, iż niektóre rodzaje odpadów przestają być odpadami, jeżeli zostały poddane procesowi odzysku, w tym recyklingu, i spełniają szczególne kryteria, które zostaną określone przez państwa członkowskie zgodnie z kilkoma warunkami, wśród których figuruje „brak ogólnych niekorzystnych skutków dla środowiska lub zdrowia ludzkiego”. W świetle argumentów przedstawionych przez rząd włoski Trybunał zaznaczył, że istnienie pewnego stopnia niepewności naukowej w odniesieniu do zagrożeń dla środowiska związanych z utratą statusu odpadu przez substancję taką jak wspomniany biopłyn, może skłonić państwo członkowskie do podjęcia decyzji o niewpisaniu tej substancji do wykazu paliw dopuszczonych do stosowania w instalacji wytwarzającej emisje do atmosfery. Zgodnie bowiem z zasadą ostrożności ustanowioną w art. 191 ust. 2 TFUE, jeżeli analiza najlepszych dostępnych danych naukowych pozostawia niepewność co do tego, czy stosowanie substancji powstającej w wyniku odzysku odpadów w konkretnych okolicznościach jest wolne od jakichkolwiek możliwych niekorzystnych skutków dla środowiska i zdrowia ludzkiego, państwo członkowskie musi powstrzymać się od ustanowienia kryteriów utraty statusu odpadu przez tę substancję lub możliwości wydania indywidualnej decyzji stwierdzającej tę utratę statusu.