ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ (όγδοο τμήμα)
της 25ης Μαρτίου 2010 (*)
«Κοινοτικό σήμα – Διαδικασία ανακοπής – Αίτηση καταχωρίσεως των εικονιστικών κοινοτικών σημάτων Golden Eagle και Golden Eagle Deluxe – Προγενέστερα διεθνή και εθνικά σήματα τα οποία αναπαριστούν κύπελλο και κόκκους καφέ – Σχετικός λόγος απαραδέκτου – Ομοιότητα των σημείων – Άρθρο 8, παράγραφος 1, στοιχείο β΄, του κανονισμού (ΕΚ) 40/94 [νυν άρθρο 8, παράγραφος 1, στοιχείο β΄, του κανονισμού (ΕΚ) 207/2009]»
Στις συνεκδικαζόμενες υποθέσεις T‑5/08 έως T‑7/08,
Société des produits Nestlé SA, με έδρα το Vevey (Ελβετία), εκπροσωπούμενη από τον A. von Mühlendahl, δικηγόρο,
προσφεύγουσα,
κατά
Γραφείου Εναρμονίσεως στο πλαίσιο της Εσωτερικής Αγοράς (εμπορικά σήματα, σχέδια και υποδείγματα) (ΓΕΕΑ), εκπροσωπούμενο από τον R. Pethke,
καθού,
αντίδικος κατά τη διαδικασία ενώπιον του τμήματος προσφυγών του ΓΕΕΑ και παρεμβαίνουσα ενώπιον του Πρωτοδικείου:
Master Beverage Industries Pte Ltd, με έδρα τη Σιγκαπούρη (Σιγκαπούρη), εκπροσωπούμενη από τους N. Clarembeaux, D. Vervaet και P. Maeyaert, δικηγόρους,
με αντικείμενο προσφυγές κατά τριών αποφάσεων που εξέδωσε το δεύτερο τμήμα προσφυγών του ΓΕΕΑ την 1η Οκτωβρίου 2007 (υποθέσεις R 563/2006‑2, R 568/2006‑2 και R 1312/2006‑2), στο πλαίσιο διαδικασιών ανακοπής μεταξύ των Société des produits Nestlé SA και Master Beverage Industries Pte Ltd,
ΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ (όγδοο τμήμα),
συγκείμενο από τους E. Martins Ribeiro, πρόεδρο, Σ. Παπασάββα και A. Dittrich (εισηγητή), δικαστές,
γραμματέας: N. Rosner, υπάλληλος διοικήσεως,
έχοντας υπόψη τις προσφυγές που κατατέθηκαν στη Γραμματεία του Πρωτοδικείου στις 4 Ιανουαρίου 2008,
έχοντας υπόψη το υπόμνημα αντικρούσεως του ΓΕΕΑ που κατατέθηκε στη Γραμματεία του Πρωτοδικείου στις 27 Ιουνίου 2008,
έχοντας υπόψη το υπόμνημα αντικρούσεως της παρεμβαίνουσας που κατατέθηκε στη Γραμματεία του Πρωτοδικείου στις 30 Ιουνίου 2008,
έχοντας υπόψη τη διάταξη της 23ης Μαΐου 2008 περί συνεκδικάσεως των υποθέσεων T‑5/08, T‑6/08 και T‑7/08,
κατόπιν της συνεδριάσεως της 30ής Απριλίου 2009,
εκδίδει την ακόλουθη
Απόφαση
Ιστορικό της διαφοράς
1 Στις 7 Μαΐου 2003, η παρεμβαίνουσα, Master Beverage Industries Pte Ltd, υπέβαλε τρεις αιτήσεις καταχωρίσεως κοινοτικού σήματος στο Γραφείο Εναρμονίσεως στο Πλαίσιο της Εσωτερικής Αγοράς (εμπορικά σήματα, σχέδια και υποδείγματα) (ΓΕΕΑ) δυνάμει του κανονισμού (EK) 40/94 του Συμβουλίου, της 20ής Δεκεμβρίου 1993, για το κοινοτικό σήμα (ΕΕ 1994, L 11, σ. 1), όπως τροποποιήθηκε [αντικαταστάθηκε με τον κανονισμό (ΕΚ) 207/2009 του Συμβουλίου, της 26ης Φεβρουαρίου 2009, για το κοινοτικό σήμα (ΕΕ L 78, σ. 1)].
2 Τα τρία σήματα των οποίων ζητήθηκε η καταχώριση (στο εξής, από κοινού: σήματα των οποίων ζητείται η καταχώριση) είναι τα ακόλουθα εικονιστικά σημεία:
– στην υπόθεση T‑5/08 (αίτηση καταχωρίσεως κοινοτικού σήματος αριθ. 3157005), το σημείο Golden Eagle χρώματος ανοιχτού καστανού, σκούρου καστανού, κόκκινου, κίτρινου, χρυσού, λευκού, ασημί και μπλε (στο εξής: σήμα του οποίου ζητείται η καταχώριση αριθ. 1), το οποίο απεικονίζεται ως εξής:
– στην υπόθεση T‑6/08 (αίτηση καταχωρίσεως κοινοτικού σήματος αριθ. 3156924), το σημείο Golden Eagle Deluxe χρώματος σκούρου καστανού, ανοιχτού καστανού, κόκκινου, χρυσού, λευκού και κίτρινου (στο εξής: σήμα του οποίου ζητείται η καταχώριση αριθ. 2), το οποίο απεικονίζεται ως εξής:
– στην υπόθεση T‑7/08 (αίτηση καταχωρίσεως κοινοτικού σήματος αριθ. 3157534), το σημείο Golden Eagle Deluxe χρώματος σκούρου καστανού, ανοιχτού καστανού, κόκκινου, χρυσού, λευκού και κίτρινου (στο εξής: σήμα του οποίου ζητείται η καταχώριση αριθ. 3), το οποίο απεικονίζεται ως εξής:
3 Τα προϊόντα για τα οποία ζητήθηκε η καταχώριση των σημάτων υπάγονται στην κλάση 30 κατά την έννοια του Διακανονισμού της Νίκαιας, της 15ης Ιουνίου 1957, για τη διεθνή ταξινόμηση των προϊόντων και των υπηρεσιών προς τον σκοπό της καταχωρίσεως των σημάτων, όπως έχει αναθεωρηθεί και τροποποιηθεί, και αντιστοιχούν στην ακόλουθη περιγραφή: «Καφές, υποκατάστατα καφέ, ροφήματα με βάση τον καφέ, ροφήματα καφέ με γάλα».
4 Η αίτηση καταχωρίσεως του επίμαχου σήματος αριθ. 1 δημοσιεύθηκε στο Δελτίο κοινοτικών σημάτων αριθ. 5/2004, της 2ας Φεβρουαρίου 2004, αυτή του επίμαχου σήματος αριθ. 2 στο Δελτίο κοινοτικών σημάτων αριθ. 83/2003, της 24ης Νοεμβρίου 2003, και αυτή του επίμαχου σήματος αριθ. 3 στο Δελτίο κοινοτικών σημάτων αριθ. 82/2003, της 17ης Νοεμβρίου 2003.
5 Την 1η Απριλίου 2004, η προσφεύγουσα, Société des produits Nestlé SA, άσκησε ανακοπή, βάσει του άρθρου 42 του κανονισμού 40/94 (νυν άρθρο 41 του κανονισμού 207/2009), κατά της αιτήσεως καταχωρίσεως του επίμαχου σήματος αριθ. 1. Επιπλέον, άσκησε ανακοπή κατά της αιτήσεως καταχωρίσεως του επίμαχου σήματος αριθ. 2, στις 23 Φεβρουαρίου 2004, και κατά της αιτήσεως καταχωρίσεως του επίμαχου σήματος αριθ. 3, στις 17 Φεβρουαρίου 2004.
6 Οι ανακοπές στηρίζονταν, ιδίως, σε προγενέστερα διεθνή και εθνικά σήματα τα οποία απεικονίζουν ένα κόκκινο κύπελλο πάνω σε ένα στρώμα κόκκων καφέ (στο εξής: προγενέστερα σήματα).
7 Πρόκειται για το εικονιστικό διεθνές σήμα, χρώματος κόκκινου, μαύρου, καστανού, λευκού, πορτοκαλί και χρυσού, το οποίο καταχωρίστηκε με αριθμό IR 726641 και απεικονίζεται ως εξής:
8 Το σήμα αυτό καταχωρίστηκε στις 18 Ιανουαρίου 2000, δυνάμει του Διακανονισμού της Μαδρίτης σχετικά με τη διεθνή καταχώριση σημάτων, της 14ης Απριλίου 1891, όπως αναθεωρήθηκε και τροποποιήθηκε, για προϊόντα που υπάγονται στην κλάση 30 κατά την έννοια του Διακανονισμού της Νίκαιας και αντιστοιχούν στην ακόλουθη περιγραφή: «Καφές και εκχυλίσματα καφέ, μείγματα με βάση τον καφέ και εκχυλίσματα καφέ, διαλυτός καφές, αποκαφεϊνωμένος καφές, εκχυλίσματα αποκαφεϊνωμένου καφέ».
9 Το σήμα αυτό προστατεύεται, ειδικότερα, στα ακόλουθα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης: στο Βέλγιο, στη Γερμανία, στην Ισπανία, στη Γαλλία, στην Ιταλία, στο Λουξεμβούργο, στις Κάτω Χώρες, στην Αυστρία και στην Πορτογαλία.
10 Το σημείο αυτό καταχωρίστηκε, επίσης, ως εθνικό σήμα στην Ελλάδα, στις 8 Μαΐου 2000, με αριθμό 142377 για προϊόντα που υπάγονται στην κλάση 30 κατά την έννοια του Διακανονισμού της Νίκαιας, ιδίως για τα προϊόντα «καφές, εκχυλίσματα καφέ και παρασκευάσματα με βάση τον καφέ, υποκατάστατα καφέ και εκχυλίσματα υποκαταστάτων καφέ».
11 Περαιτέρω, πρόκειται για το εικονιστικό διεθνές σήμα, το οποίο περιγράφεται ως χρώματος κόκκινου, καστανού και χρυσού, καταχωρίστηκε με τον αριθμό IR 633089 και του οποίου η ασπρόμαυρη απεικόνιση έχει ως εξής:
12 Το σήμα αυτό καταχωρίστηκε στις 9 Μαρτίου 1995, δυνάμει του Διακανονισμού της Μαδρίτης, για προϊόντα που υπάγονται στην κλάση 30 κατά την έννοια του Διακανονισμού της Νίκαιας και τα οποία αντιστοιχούν στην ακόλουθη περιγραφή: «Καφές και εκχυλίσματα καφέ, μείγματα με βάση τον καφέ και εκχυλίσματα καφέ, διαλυτός καφές, αποκαφεϊνωμένος καφές, εκχυλίσματα αποκαφεϊνωμένου καφέ».
13 Το σήμα αυτό προστατεύεται, ειδικότερα, στα ακόλουθα κράτη μέλη της Ένωσης: στο Βέλγιο, στη Γερμανία, στην Ισπανία, στη Γαλλία, στην Ιταλία, στο Λουξεμβούργο, στις Κάτω Χώρες, στην Αυστρία και στην Πορτογαλία.
14 Επιπλέον, το σημείο αυτό καταχωρίστηκε ως εθνικό σήμα, για τα ίδια προϊόντα, σε διάφορα κράτη μέλη της Ένωσης, ήτοι στη Δανία (καταχώριση πραγματοποιηθείσα στις 3 Φεβρουαρίου 1995 με αριθμό 976.1995), στην Ελλάδα (καταχώριση πραγματοποιηθείσα στις 17 Αυγούστου 1999 με αριθμό 122009) και στη Φινλανδία (καταχώριση πραγματοποιηθείσα στις 20 Σεπτεμβρίου 1995 με αριθμό 140164).
15 Οι ανακοπές στηρίζονταν σε όλα τα προαναφερθέντα προϊόντα τα οποία προστατεύονται από τα προγενέστερα σήματα και στρέφονταν κατά του συνόλου των προϊόντων που περιλαμβάνονταν στις αιτήσεις καταχωρίσεως κοινοτικών σημάτων.
16 Οι λόγοι των ανακοπών ήταν οι προβλεπόμενοι από το άρθρο 8, παράγραφος 1, στοιχείο β΄, του κανονισμού 40/94 (νυν άρθρο 8, παράγραφος 1, στοιχείο β΄, του κανονισμού 207/2009) και από το άρθρο 8, παράγραφος 5, του κανονισμού 40/94 (νυν άρθρο 8, παράγραφος 5, του κανονισμού 207/2009).
17 Με αποφάσεις της 27ης Φεβρουαρίου (υπόθεση T‑5/08), της 27ης Μαρτίου (υπόθεση T‑6/08), και της 6ης Σεπτεμβρίου 2006 (υπόθεση T‑7/08), το τμήμα ανακοπών απέρριψε τις ανακοπές.
18 Στις 25 Απριλίου (υποθέσεις T‑5/08 και T‑6/08) και στις 5 Οκτωβρίου 2006 (υπόθεση T‑7/08), η προσφεύγουσα άσκησε προσφυγή κατά εκάστης των αποφάσεων του τμήματος ανακοπών.
19 Με τρεις αποφάσεις της 1ης Οκτωβρίου 2007 (στο εξής: προσβαλλόμενες αποφάσεις), το τμήμα προσφυγών απέρριψε τις προσφυγές. Έκρινε, κατ’ ουσίαν, ότι οι ανακοπές ήταν αβάσιμες, διότι τα επίμαχα σήματα δεν ήταν όμοια.
Αιτήματα των διαδίκων
20 Η προσφεύγουσα ζητεί από το Γενικό Δικαστήριο:
– να ακυρώσει τις προσβαλλόμενες αποφάσεις·
– να αποφανθεί ότι οι αιτήσεις καταχωρίσεως των επίμαχων σημάτων πρέπει να απορριφθούν·
– να καταδικάσει το ΓΕΕΑ στα δικαστικά έξοδα, συμπεριλαμβανομένων αυτών στα οποία υποβλήθηκε στο πλαίσιο της ενώπιον του τμήματος προσφυγών διαδικασίας·
– να καταδικάσει την παρεμβαίνουσα στα δικαστικά έξοδα, συμπεριλαμβανομένων αυτών στα οποία υποβλήθηκε η προσφεύγουσα στο πλαίσιο της ενώπιον του τμήματος προσφυγών διαδικασίας.
21 Το ΓΕΕΑ ζητεί από το Γενικό Δικαστήριο:
– να απορρίψει τις προσφυγές·
– να καταδικάσει την προσφεύγουσα στα δικαστικά έξοδα.
22 Η παρεμβαίνουσα ζητεί από το Γενικό Δικαστήριο:
– να επιβεβαιώσει τις προσβαλλόμενες αποφάσεις·
– να διατάξει την καταχώριση των επίμαχων σημάτων·
– να καταδικάσει την προσφεύγουσα στα δικαστικά έξοδα, συμπεριλαμβανομένων αυτών στα οποία υποβλήθηκε στο πλαίσιο της ενώπιον του τμήματος προσφυγών διαδικασίας.
23 Κατά την επ’ ακροατηρίου συζήτηση, η παρεμβαίνουσα, απαντώντας σε σχετική ερώτηση του Γενικού Δικαστηρίου, ανέφερε ότι το δεύτερο αίτημά της, με το οποίο ζητούσε να διαταχθεί η καταχώριση των επίμαχων σημάτων, συμπίπτει στην πραγματικότητα με το πρώτο, πράγμα το οποίο σημειώθηκε στα πρακτικά της επ’ ακροατηρίου συζητήσεως..
Σκεπτικό
24 Προς στήριξη της προσφυγής της, η προσφεύγουσα προβάλλει δύο λόγους ακυρώσεως, αντλούμενους, αντιστοίχως, από παράβαση του άρθρου 8, παράγραφος 1, στοιχείο β΄, του κανονισμού 40/94 και παράβαση του άρθρου 8, παράγραφος 5, του ίδιου κανονισμού.
1. Επί του πρώτου λόγου ακυρώσεως, που αντλείται από παράβαση του άρθρου 8, παράγραφος 1, στοιχείο β΄, του κανονισμού 40/94
Επιχειρήματα των διαδίκων
25 Η προσφεύγουσα υποστηρίζει ότι οι ανακοπές της, που στηρίζονταν σε προγενέστερα σήματα, έπρεπε να γίνουν δεκτές (βλ. σκέψεις 7 έως 14 ανωτέρω). Υπογραμμίζει, επίσης, ότι χρησιμοποιεί τα εικονιστικά αυτά σήματα σε όλες τις συσκευασίες στιγμιαίου καφέ Nescafé που διατίθενται υπό την ονομασία «Classic» και ότι πραγματοποιεί πωλήσεις εντός της Ένωσης άνω των 50 000 τόνων κατ’ έτος και αξίας άνω του ενός δισεκατομμυρίου ευρώ.
26 Η προσφεύγουσα φρονεί ότι εσφαλμένως το τμήμα προσφυγών έκρινε ότι τα σήματα περί των οποίων πρόκειται δεν είναι όμοια. Τα προγενέστερα σήματα συνίστανται σε ένα συνδυασμό των ακόλουθων εννέα στοιχείων:
– ένα κύπελλο·
– το κύπελλο έχει κόκκινο χρώμα·
– το κύπελλο είναι στραμμένο κατά τρόπον ώστε να διακρίνεται το περιεχόμενό του·
– το κύπελλο έχει λαβή·
– η εσωτερική επιφάνεια του κυπέλλου είναι λευκή·
– το κύπελλο περιέχει ένα ζεστό ρόφημα·
– από το κύπελλο αναδύεται αχνός·
– το κύπελλο βρίσκεται πάνω σε ένα στρώμα κόκκων καφέ·
– το φόντο είναι καστανό και πορτοκαλί-χρυσό και το κύπελλο περιβάλλεται από άλω.
27 Τα εννέα στοιχεία των προγενεστέρων σημάτων περιέχονται όλα στα σήματα των οποίων ζητείται η καταχώριση. Τα σήματα των οποίων ζητείται η καταχώριση και τα προγενέστερα σήματα παρουσιάζουν μεγάλη ομοιότητα από οπτικής απόψεως. Επιπλέον, το κάτω μέρος του σήματος του οποίου ζητείται η καταχώριση αριθ. 1 και η δεξιά πλευρά των σημάτων των οποίων ζητείται η καταχώριση αριθ. 2 και 3, αφενός, και τα προγενέστερα σήματα, αφετέρου, ταυτίζονται από εννοιολογικής απόψεως.
28 Η προσφεύγουσα υποστηρίζει ότι, κατά τη νομολογία του Δικαστηρίου που διαμορφώθηκε με την απόφαση της 6ης Οκτωβρίου 2005, C‑120/04, Medion (Συλλογή 2005, σ. I‑8551), σε περίπτωση που προγενέστερο σήμα ενσωματώνεται σε μεταγενέστερο, τα σήματα είναι όμοια όταν το κοινό τους στοιχείο διατηρεί αυτοτελή διακριτική δύναμη στο πλαίσιο του μεταγενέστερου σύνθετου σήματος.
29 Το τμήμα προσφυγών εσφαλμένως έκρινε ότι τα προγενέστερα σήματα είχαν ελάχιστα διακριτικό χαρακτήρα. Αντιθέτως, τα εν λόγω σήματα είχαν ισχυρό εγγενή διακριτικό χαρακτήρα. Επιπροσθέτως, τα προγενέστερα σήματα έχαιραν φήμης και, μάλιστα, ανεξάρτητα από τη χρήση τους σε συνδυασμό με το σήμα Nescafé.
30 Το ΓΕΕΑ και η παρεμβαίνουσα ζητούν την απόρριψη αυτού του λόγου ακυρώσεως.
31 Το ΓΕΕΑ φρονεί ότι ορθώς το τμήμα προσφυγών έκρινε ότι τα συγκρουόμενα σήματα δεν είναι όμοια. Τα προγενέστερα σήματα είχαν ασθενή εγγενή διακριτικό χαρακτήρα και από τα αποδεικτικά στοιχεία που προσκόμισε η προσφεύγουσα δεν προέκυψε ότι τα σήματα αυτά είχαν αποκτήσει ισχυρό διακριτικό χαρακτήρα ή φήμη. Υποστηρίζει ότι, στα σήματα των οποίων ζητείται η καταχώριση, η απεικόνιση του κυπέλλου χρησιμεύει απλώς ως «διακοσμητικό στοιχείο στο φόντο» και δεν έχει αυτοτελή διακριτική δύναμη. Επιπλέον, υπογραμμίζει ότι τα προγενέστερα σήματα δεν αναπαράγονται πιστά στα σήματα των οποίων ζητείται η καταχώριση.
32 Η παρεμβαίνουσα φρονεί ομοίως ότι ορθώς το τμήμα προσφυγών έκρινε ότι τα συγκρουόμενα σήματα δεν είναι όμοια. Υποστηρίζει ότι, σε αντίθεση με τα προγενέστερα σήματα, τα σήματα των οποίων ζητείται η καταχώριση περιλαμβάνουν λεκτικά στοιχεία τα οποία συνιστούν τα κυρίαρχα στοιχεία τους. Όσον αφορά το σήμα του οποίου ζητείται η καταχώριση αριθ. 1, οι διαφορές με τα προγενέστερα σήματα είναι περισσότερο εμφανείς λόγω της απεικονίσεως ενός αετού που έχει ισχυρό διακριτικό χαρακτήρα και που αποτελεί το κυρίαρχο εικονιστικό στοιχείο του επίμαχου σήματος αριθ. 1. Λαμβανομένης υπόψη της διαδεδομένης χρήσεως της εικόνας σκεύους το οποίο χρησιμοποιείται για ροφήματα και κόκκων καφέ, προκειμένου περί της προωθήσεως ροφημάτων, οι διαφορές μεταξύ των αναπαραστάσεων των στοιχείων αυτών στα σήματα περί των οποίων πρόκειται πρέπει να θεωρηθούν σημαντικές. Η εικόνα του κυπέλλου και των κόκκων καφέ είναι περιγραφική και δεν έχει αυτοτελή διακριτική δύναμη στα σήματα των οποίων ζητείται η καταχώριση. Επιπλέον, η παρεμβαίνουσα φρονεί ότι τα σήματα περί των οποίων πρόκειται δεν είναι όμοια από εννοιολογικής απόψεως.
Εκτίμηση του Γενικού Δικαστηρίου
Προκαταρκτικές παρατηρήσεις
33 Κατά το άρθρο 8, παράγραφος 1, στοιχείο β΄, του κανονισμού 40/94, σε περίπτωση ανακοπής εκ μέρους του δικαιούχου προγενέστερου σήματος, το αιτούμενο σήμα δεν γίνεται δεκτό για καταχώριση, οσάκις, λόγω του ταυτοσήμου του ή της ομοιότητας με το προγενέστερο σήμα και του ταυτοσήμου ή της ομοιότητας των προϊόντων ή υπηρεσιών που προσδιορίζουν τα δύο σήματα, υπάρχει κίνδυνος συγχύσεως του κοινού της εδαφικής περιοχής στην οποία απολαύει προστασίας το προγενέστερο σήμα. Ο κίνδυνος συγχύσεως περιλαμβάνει και τον κίνδυνο συσχετίσεως με το προγενέστερο σήμα. Εξάλλου, κατά το άρθρο 8, παράγραφος 2, στοιχείο α΄, περιπτώσεις ii και iii, του κανονισμού 40/94 [νυν άρθρο 8, παράγραφος 2, στοιχείο α΄, περιπτώσεις ii και iii, του κανονισμού 207/2009], ως προγενέστερα σήματα νοούνται, αντιστοίχως, τα καταχωρισμένα σε κράτος μέλος σήματα και τα σήματα που έχουν αποτελέσει αντικείμενο διεθνούς καταχωρίσεως ισχύουσας σε κράτος μέλος, τα οποία έχουν κατατεθεί πριν από την ημερομηνία αιτήσεως καταχωρίσεως κοινοτικού σήματος.
34 Κατά πάγια νομολογία, κίνδυνος συγχύσεως υφίσταται όταν το κοινό ενδέχεται να σχηματίσει την πεποίθηση ότι τα σχετικά προϊόντα ή υπηρεσίες προέρχονται από την ίδια επιχείρηση ή, ενδεχομένως, από οικονομικώς συνδεόμενες μεταξύ τους επιχειρήσεις. Κατά την ίδια νομολογία, ο κίνδυνος συγχύσεως πρέπει να εκτιμάται σφαιρικά, αναλόγως του τρόπου με τον οποίο το ενδιαφερόμενο κοινό αντιλαμβάνεται τόσο τα περί ων πρόκειται σημεία όσο και τα οικεία προϊόντα ή υπηρεσίες και λαμβανομένων υπόψη όλων των παραγόντων που ασκούν επιρροή στη συγκεκριμένη περίπτωση, ιδίως δε της αμφίδρομης σχέσεως μεταξύ της ομοιότητας των σημείων και της ομοιότητας των προϊόντων ή υπηρεσιών που αυτά προσδιορίζουν [βλ. απόφαση του Πρωτοδικείου της 9ης Ιουλίου 2003, T-162/01, Laboratorios RTB κατά ΓΕΕΑ – Giorgio Beverly Hills (GIORGIO BEVERLY HILLS), Συλλογή 2003, σ. II‑2821, σκέψεις 30 έως 33 και εκεί παρατιθέμενη νομολογία].
Επί της συγκρίσεως των προϊόντων
35 Πρέπει να γίνει δεκτό ότι ορθώς το τμήμα προσφυγών έκρινε, με τις προσβαλλόμενες αποφάσεις (σημείο 28 της προσβαλλομένης αποφάσεως στην υπόθεση T‑5/08 και σημείο 27 των προσβαλλομένων αποφάσεων στις υποθέσεις T‑6/08 και T‑7/08), ότι τα επίμαχα προϊόντα ήταν πανομοιότυπα, όπως προκύπτει από τις σκέψεις 3, 8, 10 και 12 ανωτέρω.
36 Εντούτοις, το τμήμα προσφυγών έκρινε ότι τα σήματα περί των οποίων πρόκειται δεν ήταν όμοια, με συνέπεια να μην πληρούται αναγκαία για την εφαρμογή του άρθρου 8, παράγραφος 1, στοιχείο β΄, του κανονισμού 40/94 προϋπόθεση. Πρέπει, επομένως, να εξετασθεί αν ορθώς έκρινε το τμήμα προσφυγών ότι τα σήματα περί των οποίων πρόκειται δεν ήταν όμοια.
Επί της συγκρίσεως των σημείων
37 Η σφαιρική εκτίμηση του κινδύνου συγχύσεως πρέπει, όσον αφορά την οπτική, φωνητική ή εννοιολογική ομοιότητα των συγκρουόμενων σημάτων, να στηρίζεται στη συνολική εντύπωση που αυτά προκαλούν, λαμβανομένων υπόψη ιδίως των διακριτικών και προεχόντων στοιχείων τους. Ο τρόπος με τον οποίο ο μέσος καταναλωτής των επίμαχων προϊόντων ή υπηρεσιών αντιλαμβάνεται τα οικεία σήματα έχει καθοριστική σημασία για τη σφαιρική εκτίμηση του κινδύνου συγχύσεως. Συναφώς, ο μέσος καταναλωτής αντιλαμβάνεται συνήθως το σήμα ως σύνολο και δεν επιδίδεται στην εξέταση των διαφόρων λεπτομερειών του (βλ. απόφαση του Δικαστηρίου της 12ης Ιουνίου 2007, C‑334/05 P, ΓΕΕΑ κατά Shaker, Συλλογή 2007, σ. I‑4529, σκέψη 35 και εκεί παρατιθέμενη νομολογία).
38 Στο πλαίσιο αυτό, πρέπει να υπομνησθεί ότι, προκειμένου να διαπιστωθεί ο διακριτικός χαρακτήρας ενός σήματος, πρέπει να εκτιμηθεί σφαιρικά η ικανότητα, κατά το μάλλον ή ήττον μεγάλη, του σήματος να εξατομικεύει τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες για τα οποία καταχωρίστηκε ως προερχόμενα από συγκεκριμένη επιχείρηση και, επομένως, να διακρίνει τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες από τα αντίστοιχα άλλων επιχειρήσεων (βλ., υπό την έννοια αυτή και κατ’ αναλογία, απόφαση του Δικαστηρίου της 22ας Ιουνίου 1999, C‑342/97, Lloyd Schuhfabrik Meyer, Συλλογή 1999, σ. I‑3819, σκέψη 22). Προκειμένου, εξάλλου, να διαπιστωθεί ο διακριτικός χαρακτήρας ενός στοιχείου σύνθετου σήματος, εφαρμόζεται το ίδιο κριτήριο, οπότε πρέπει να εκτιμηθεί η ικανότητα, κατά το μάλλον ή ήττον μεγάλη, του εν λόγω στοιχείου του σήματος να εξατομικεύει τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες για τα οποία καταχωρίστηκε ως προερχόμενα από συγκεκριμένη επιχείρηση.
– Επί των στοιχείων των επίμαχων σημάτων που πρέπει να ληφθούν υπόψη στο πλαίσιο της συγκρίσεως των σημείων
39 Η εκτίμηση της ομοιότητας μεταξύ δύο σημάτων δεν σημαίνει ότι μόνον ένα από τα στοιχεία που συναποτελούν το σύνθετο σήμα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη και να συγκρίνεται με το άλλο σήμα. Αντίθετα, κατά τη σύγκριση αυτή, τα αντιπαρατιθέμενα σήματα πρέπει να εξετάζονται το καθένα ως ενιαίο σύνολο, πράγμα που δεν αποκλείει, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, το ενδεχόμενο να κυριαρχούν στη συνολική εντύπωση που δημιουργεί ένα σύνθετο σήμα στη μνήμη του οικείου κοινού ένα ή περισσότερα από τα στοιχεία που το συναποτελούν (βλ. απόφαση ΓΕΕΑ κατά Shaker, σκέψη 37 ανωτέρω, σκέψη 41 και εκεί παρατιθέμενη νομολογία). Το προέχον στοιχείο μπορεί να αποτελέσει το μοναδικό κριτήριο για την εκτίμηση της ομοιότητας μόνο στην περίπτωση που όλα τα άλλα στοιχεία που συναποτελούν το σήμα είναι αμελητέα (αποφάσεις του Δικαστηρίου ΓΕΕΑ κατά Shaker, σκέψη 37 ανωτέρω, σκέψη 42, και της 20ής Σεπτεμβρίου 2007, C‑193/06 P, Nestlé κατά ΓΕΕΑ, δεν έχει δημοσιευθεί στη Συλλογή, σκέψη 43). Τούτο συμβαίνει ιδίως οσάκις το επιμέρους στοιχείο και μόνον αυτό μπορεί να κυριαρχεί στην εικόνα του σήματος την οποία συγκρατεί στη μνήμη του το ενδιαφερόμενο κοινό και, επομένως, όλα τα υπόλοιπα στοιχεία που συναποτελούν το σήμα είναι αμελητέα στο πλαίσιο της συνολικής εντυπώσεως που προκαλεί το εν λόγω σήμα (απόφαση Nestlé κατά ΓΕΕΑ, προπαρατεθείσα, σκέψη 43).
40 Εν προκειμένω, το τμήμα προσφυγών έκρινε ότι το προέχον στοιχείο των σημάτων των οποίων ζητείται η καταχώριση ήταν το λεκτικό στοιχείο «golden eagle» στα σήματα αριθ. 2 και 3 και το λεκτικό στοιχείο «golden eagle» σε συνδυασμό με την απεικόνιση αετού στο σήμα αριθ. 1. Κατά το τμήμα προσφυγών, η απεικόνιση κόκκινου κυπέλλου και κόκκων καφέ συνιστά απλώς διακοσμητικό στοιχείο των σημάτων των οποίων ζητείται η καταχώριση. Παρά την παρουσία παρόμοιων εικονιστικών στοιχείων, τα σήματα περί των οποίων πρόκειται δεν είναι όμοια λόγω των διαφορών που υφίστανται ως προς τα εικονιστικά στοιχεία και λόγω της απουσίας λεκτικών στοιχείων στα προγενέστερα σήματα.
41 Καταρχάς, πρέπει να εξεταστεί αν τα στοιχεία που επισήμανε το τμήμα προσφυγών συνιστούν τα προέχοντα στοιχεία των σημάτων των οποίων ζητείται η καταχώριση και αν τα λοιπά στοιχεία των σημάτων αυτών πρέπει να θεωρηθούν αμελητέα.
42 Όσον αφορά το σήμα του οποίου ζητείται η καταχώριση αριθ. 1, διαπιστώνεται ότι αυτό αποτελείται, ουσιαστικά, από τα ακόλουθα στοιχεία: την απεικόνιση αετού, το λεκτικό στοιχείο «golden eagle» το οποίο ευρίσκεται κάτωθι του προηγούμενου στοιχείου, ένα κόκκινο κύπελλο περιέχον καφέ πάνω σε ένα στρώμα κόκκων καφέ το οποίο ευρίσκεται κάτωθι του λεκτικού στοιχείου και μια κόκκινη γραμμή η οποία διασχίζει διαγωνίως το κάτω δεξιό τμήμα του σήματος.
43 Πρέπει να γίνει δεκτό ότι ο συνδυασμός του λεκτικού στοιχείου «golden eagle» με την απεικόνιση αετού κατέχει ιδιαίτερη θέση στο σήμα του οποίου ζητείται η καταχώριση αριθ. 1. Συγκεκριμένα, όπως υπογράμμισε το τμήμα προσφυγών, το λεκτικό στοιχείο είναι αυτό το οποίο συνήθως χρησιμοποιούν οι καταναλωτές για να εξατομικεύσουν και να αγοράσουν ένα προϊόν. Επιπλέον, το μέγεθος του λεκτικού στοιχείου δεν είναι αμελητέο. Επιπροσθέτως, πρόκειται για στοιχείο με ιδιαίτερα έντονο διακριτικό χαρακτήρα, διότι είναι ευφάνταστο σε σχέση με τα επίμαχα προϊόντα. Για τον καταναλωτή που δεν έχει επαρκή γνώση της αγγλικής γλώσσας, ώστε να μπορεί να αντιληφθεί την έννοια του λεκτικού στοιχείου, το στοιχείο αυτό έχει, πάντως, έντονο διακριτικό χαρακτήρα, διότι ο καταναλωτής το αντιλαμβάνεται ως ευφάνταστο στοιχείο στερούμενο συγκεκριμένης έννοιας. Ομοίως, η απεικόνιση αετού έχει έντονο διακριτικό χαρακτήρα για τον προσδιορισμό του καφέ και των ροφημάτων με βάση τον καφέ, διότι μια τέτοια απεικόνιση δεν μπορεί να θεωρηθεί ως παραπέμπουσα στα επίμαχα προϊόντα.
44 Αντιθέτως, η απεικόνιση, στο κάτω μέρος του επίμαχου σήματος αριθ. 1, κόκκινου κυπέλλου πάνω σε στρώμα κόκκων καφέ έχει περιορισμένο διακριτικό χαρακτήρα σε σχέση με τα επίμαχα προϊόντα. Συγκεκριμένα, ένα κόκκινο κύπελλο και κόκκοι καφέ δεν μπορούν να θεωρηθούν ότι έχουν έντονο διακριτικό χαρακτήρα, καθόσον τα στοιχεία αυτά παραπέμπουν στα επίμαχα προϊόντα [βλ., υπό την έννοια αυτή, όσον αφορά την αναπαράσταση δέρματος αγελάδας για γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα, απόφαση του Πρωτοδικείου της 13ης Ιουνίου 2006, T‑153/03, Inex κατά ΓΕΕΑ – Wiseman (Αναπαράσταση δέρματος αγελάδας), Συλλογή 2006, σ. II‑1677, σκέψη 36]. Αντιθέτως, διαπιστώνεται ότι, όπως έκρινε και το τμήμα προσφυγών, πρόκειται για κοινά στοιχεία. Συγκεκριμένα, προκειμένου περί της διαθέσεως στο εμπόριο καφέ ή ροφημάτων με βάση τον καφέ, η απεικόνιση καφέ έτοιμου προς κατανάλωση σε κύπελλο και καφέ με τη μορφή κόκκων έρχεται αβίαστα στο νου.
45 Πάντως, το στοιχείο που αποτελείται από ένα κόκκινο κύπελλο πάνω σε στρώμα κόκκων καφέ δεν μπορεί να θεωρηθεί ως εντελώς αμελητέο στη συνολική εντύπωση που προκαλεί το σήμα του οποίου ζητείται η καταχώριση αριθ. 1. Μολονότι το στοιχείο αυτό καταδεικνύει πολύ λιγότερο σε σχέση με το λεκτικό και το εικονιστικό στοιχείο της αναπαραστάσεως αετού, την εμπορική προέλευση των επίμαχων προϊόντων, εντούτοις, γεγονός παραμένει ότι καταλαμβάνει περίπου το μισό του επίμαχου σήματος αριθ. 1 και ότι δεν είναι εντελώς αμελητέο στη συνολική εντύπωση που προκαλεί το σημείο αυτό.
46 Όσον αφορά τα σήματα των οποίων ζητείται η καταχώριση αριθ. 2 και 3, διαπιστώνεται ότι αυτά αποτελούνται, κατά κύριο λόγο, από το λεκτικό στοιχείο «golden eagle deluxe» στην αριστερή πλευρά των σημείων, από ένα κόκκινο κύπελλο περιέχον καφέ στη δεξιά πλευρά των σημείων και από κόκκους καφέ στα κάτω μέρος. Στα σήματα αυτά, το λεκτικό στοιχείο «golden eagle» πρέπει να θεωρηθεί ως προέχον. Συγκεκριμένα, όπως επισημάνθηκε ανωτέρω, αυτός ο συνδυασμός λέξεων έχει ένα ευφάνταστο στοιχείο σε σχέση με τα οικεία προϊόντα, είτε γίνεται κατανοητός είτε όχι. Επιπλέον, ο καταναλωτής έχει την τάση να στηρίζεται μάλλον στα λεκτικά παρά στα εικονιστικά στοιχεία για να εξατομικεύσει και να αγοράσει ένα προϊόν. Επιπροσθέτως, το εικονιστικό στοιχείο των σημάτων των οποίων ζητείται η καταχώριση αριθ. 2 και 3 έχει περιορισμένο διακριτικό χαρακτήρα. Πάντως, δεν μπορεί να θεωρηθεί ως εντελώς αμελητέο. Συγκεκριμένα, τα εικονιστικά αυτά σήματα δεν ταυτίζονται αποκλειστικά με το λεκτικό τους στοιχείο. Μολονότι γράφεται με μεγάλου μεγέθους χαρακτήρες, το λεκτικό στοιχείο καταλαμβάνει τμήμα μόνον της επιφάνειας των εν λόγω σημάτων.
47 Δεδομένου ότι το αποτελούμενο από το κόκκινο κύπελλο και τους κόκκους καφέ στοιχείο δεν μπορεί να θεωρηθεί ως εντελώς αμελητέο στη συνολική εντύπωση που προκαλούν τα σήματα των οποίων ζητείται η καταχώριση, η σύγκριση μεταξύ των σημείων περί των οποίων πρόκειται δεν μπορεί να περιοριστεί στα προέχοντα στοιχεία των σημάτων αυτών.
48 Όσον αφορά τα προγενέστερα σήματα, δεν υπάρχει, ομοίως, κάποιο στοιχείο το οποίο να προέχει σε αυτά, σε βαθμό ώστε τα λοιπά στοιχεία να είναι αμελητέα στη συνολική εντύπωση που προκαλούν τα εν λόγω σήματα.
49 Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι η σύγκριση μεταξύ των επίμαχων σημείων πρέπει να στηρίζεται στη συνολική εντύπωση που αυτά προκαλούν και δεν μπορεί να περιορίζεται σε ορισμένα στοιχεία αυτών.
– Επί της οπτικής ομοιότητας
50 Εν προκειμένω, πρέπει καταρχάς να εξεταστεί η ομοιότητα μεταξύ του τμήματος των σημάτων των οποίων ζητείται η καταχώριση που συνίσταται στην απεικόνιση κυπέλλου και κόκκων καφέ, αφενός, και των προγενέστερων σημάτων, αφετέρου, και εν συνεχεία να γίνει σύγκριση των σημάτων των οποίων ζητείται η καταχώριση, θεωρουμένων συνολικώς, με τα προγενέστερα σήματα. Συναφώς, πρέπει να υπομνησθεί ότι τίποτα δεν εμποδίζει να εξεταστεί, καταρχάς, η ομοιότητα μεταξύ των επίμαχων σημάτων υπό το πρίσμα ενός στοιχείου ενός σύνθετου σήματος και, εν συνεχεία, να εκτιμηθεί σφαιρικά η ομοιότητα αυτή των σημάτων.
51 Όσον αφορά το σήμα του οποίου ζητείται η καταχώριση αριθ. 1, πρέπει να υπομνησθεί ότι το κάτω μέρος του σήματος αυτού και τα προγενέστερα σήματα έχουν ως κοινό την απεικόνιση κόκκινου κυπέλλου με λευκό εσωτερικό πάνω σε στρώμα κόκκων καφέ. Επιπλέον, σε κάθε ένα από τα σήματα αυτά η λαβή του κυπέλλου είναι στραμμένη προς τα δεξιά, το κύπελλο είναι γεμάτο με κάποιο ζεστό ρόφημα (προφανώς με καφέ) και από το κύπελλο αναδύεται αχνός. Επιπροσθέτως, το φόντο των σημάτων αυτών είναι όμοιο, στο μέτρο που το φόντο του επίμαχου σήματος αριθ. 1 είναι πορτοκαλί, η δε άλως που περιβάλλει το κύπελλο στο προγενέστερο καταχωρισμένο υπό τον αριθμό IR 726641 σήμα είναι ομοίως πορτοκαλί. Επίσης, στο επίμαχο σήμα αριθ. 1, διακρίνεται ένα είδος άλω η οποία περιβάλλει το κύπελλο, παρά το γεγονός ότι το περίγραμμα της άλω αυτής είναι λιγότερο σαφές από αυτό της άλω του προγενέστερου καταχωρισμένου υπό τον αριθμό IR 726641 σήματος.
52 Όσον αφορά τις διαφορές μεταξύ του κάτω τμήματος του επίμαχου σήματος αριθ. 1 και των προγενέστερων σημάτων, επισημαίνονται τα ακόλουθα. Η πιο αισθητή διαφορά μεταξύ των οικείων σημάτων έγκειται στο ότι, στα προγενέστερα σήματα, το κόκκινο κύπελλο φέρει εξωτερικώς χρυσή γραμμή η οποία δεν εμφανίζεται στο κόκκινο κύπελλο του επίμαχου σήματος αριθ. 1. Επιπλέον, στα προγενέστερα σήματα, ο καφές που περιέχεται στο κύπελλο είναι ιδιαίτερα σκούρου, σχεδόν μαύρου, χρώματος, ενώ, στο επίμαχο σήμα αριθ. 1, είναι ανοιχτού καστανού χρώματος. Επιπροσθέτως, σε αντίθεση με τα προγενέστερα σήματα, μια κόκκινη γραμμή διασχίζει διαγωνίως το κάτω δεξιό τμήμα του επίμαχου σήματος αριθ. 1.
53 Όσον αφορά τα σήματα των οποίων ζητείται η καταχώριση αριθ. 2 και 3, πρέπει να υπομνησθεί ότι το κοινό τους στοιχείο με τα προγενέστερα σήματα είναι η απεικόνιση κόκκινου κυπέλλου με λευκό εσωτερικό και κόκκων καφέ. Επιπλέον, σε κάθε ένα από τα σήματα αυτά, το κύπελλο είναι γεμάτο με κάποιο ζεστό ρόφημα (προφανώς με καφέ) και από το κύπελλο αναδύεται αχνός. Ομοιότητα υπάρχει, επίσης, όσον αφορά το χρώμα του φόντου των σημάτων αυτών, δεδομένου ότι το φόντο των επίμαχων σημάτων αριθ. 2 και 3 είναι εν μέρει πορτοκαλί και εν μέρει καστανό, όπως και το φόντο του προγενέστερου καταχωρισμένου υπό τον αριθμό IR 726641 σήματος.
54 Εντούτοις, σε αντίθεση με τα προγενέστερα σήματα, στα επίμαχα σήματα αριθ. 2 και 3, το κόκκινο κύπελλο δεν φέρει εξωτερικώς χρυσή γραμμή. Επιπλέον, διαπιστώνεται ότι μεταξύ των επίμαχων σημάτων αριθ. 2 και 3 και των προγενέστερων σημάτων υπάρχουν διαφορές όσον αφορά την προοπτική και το τμήμα του κυπέλλου που είναι ορατό. Συγκεκριμένα, στα προγενέστερα σήματα, η λαβή του κυπέλλου είναι στραμμένη προς τα δεξιά, ενώ, στα επίμαχα σήματα αριθ. 2 και 3, είναι στραμμένη προς τα αριστερά. Επιπλέον, στα προγενέστερα σήματα, ολόκληρο σχεδόν το κύπελλο είναι ορατό και μόνον ένα μικρό τμήμα του δεν φαίνεται καθόσον καλύπτεται από τους κόκκους καφέ επί των οποίων είναι τοποθετημένο. Αντιθέτως, στα επίμαχα σήματα αριθ. 2 και 3, μόνον το άνω μέρος του κυπέλλου είναι ορατό και η εικόνα δίνει την εντύπωση ότι έχει κοπεί στη μέση της λαβής του κυπέλλου.
55 Επιπροσθέτως, τα επίμαχα σήματα αριθ. 2 και 3 έχουν σχήμα ορθογώνιο, του οποίου το μήκος είναι μεγαλύτερο από το ύψος. Το κύπελλο είναι τοποθετημένο όχι στη μέση, αλλά στη δεξιά πλευρά των σημάτων αυτών. Αντιθέτως, το προγενέστερο καταχωρισμένο υπό τον αριθμό IR 633089 σήμα έχει τετράγωνο σχήμα, το δε προγενέστερο καταχωρισμένο υπό τον αριθμό IR 726641 σήμα έχει ορθογώνιο σχήμα το μήκος του οποίου είναι μικρότερο από το ύψος του. Στο προγενέστερο καταχωρισμένο υπό τον αριθμό IR 726641 σήμα, το κύπελλο είναι τοποθετημένο στο κέντρο και καταλαμβάνει σημαντικό τμήμα της επιφάνειας. Η επιφάνεια του σήματος που καλύπτεται από τους κόκκους καφέ και από τα λοιπά στοιχεία είναι σχετικώς περιορισμένη. Αντιθέτως, στα επίμαχα σήματα αριθ. 2 και 3, το κόκκινο κύπελλο είναι τοποθετημένο στη δεξιά πλευρά και απέχει πολύ από το να καλύπτει σημαντικό τμήμα της επιφάνειας. Στο προγενέστερο καταχωρισμένο υπό τον αριθμό IR 633089 σήμα, το κύπελλο είναι τοποθετημένο στη μέση του στρώματος κόκκων καφέ. Το στρώμα κόκκων καφέ καλύπτει περίπου ένα τέταρτο του ύψους του σήματος αυτού. Αντιθέτως, στα επίμαχα σήματα αριθ. 2 και 3, οι κόκκοι καφέ καλύπτουν πολύ μεγαλύτερο τμήμα της επιφάνειας.
56 Όσον αφορά την άλω, την οποία η προσφεύγουσα παρουσιάζει ως ένα από τα εννέα στοιχεία των προγενέστερων σημάτων (βλ. σκέψη 26 ανωτέρω), το Γενικό Δικαστήριο κρίνει ότι τα επίμαχα σήματα αριθ. 2 και 3 δεν δίνουν την εντύπωση ότι το κύπελλο περιβάλλεται από άλω. Η εντύπωση την οποία δίνουν τα σήματα αυτά είναι μάλλον ότι, στο αριστερό τμήμα του σημείου, το φόντο είναι καστανό και ότι στο δεξιό τμήμα και στη μέση των σημείων το φόντο είναι πορτοκαλί.
57 Επιπλέον, όσον αφορά το επίμαχο σήμα αριθ. 3, πρέπει να υπομνησθεί ότι ο καφές που περιέχει το κύπελλο είναι ανοιχτού καστανού χρώματος, ενώ, στα προγενέστερα σήματα, ο καφές είναι ιδιαίτερα σκούρου, σχεδόν μαύρου, χρώματος.
58 Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι τα προγενέστερα σήματα και το συνιστάμενο στην απεικόνιση κόκκινου κυπέλλου και κόκκων καφέ στοιχείο των σημάτων των οποίων ζητείται η καταχώριση πρέπει να θεωρηθούν ως όμοια.
59 Όσον αφορά τη σύγκριση της συνολικής εντύπωσης που προκαλούν τα σήματα περί των οποίων πρόκειται, πρέπει να υπομνησθεί, καταρχάς, ότι το συνιστάμενο στην απεικόνιση κόκκινου κυπέλλου και κόκκων καφέ στοιχείο των σημάτων των οποίων ζητείται η καταχώριση έχει ελάχιστα διακριτικό χαρακτήρα, ενώ τα λεκτικά στοιχεία των σημάτων των οποίων ζητείται η καταχώριση και το εικονιστικό στοιχείο που αναπαριστά αετό του σήματος του οποίου ζητείται η καταχώριση αριθ. 1 έχουν έντονο διακριτικό χαρακτήρα.
60 Επιπλέον, πρέπει να υπομνησθεί ότι κατά τη νομολογία, όταν ένα σύνθετο σήμα συνίσταται στην παράθεση ενός στοιχείου δίπλα σε ένα άλλο σήμα, το τελευταίο σήμα, ακόμη και αν δεν είναι το προέχον στοιχείο στο σύνθετο σήμα, μπορεί να διατηρήσει αυτοτελή διακριτική θέση στο σύνθετο σήμα. Σε μια τέτοια περίπτωση, το σύνθετο σήμα και το άλλο αυτό σήμα μπορούν να θεωρηθούν όμοια (βλ., υπό την έννοια αυτή, απόφαση Medion, σκέψη 28 ανωτέρω, σκέψεις 30 και 37). Επισημαίνεται ότι η προπαρατεθείσα στη σκέψη 28 απόφαση Medion αφορούσε περίπτωση στην οποία το προγενέστερο σήμα αναπαράγεται πανομοιότυπο στο μεταγενέστερο σήμα. Πάντως, πρέπει να γίνει δεκτό ότι, στην περίπτωση που το προγενέστερο σήμα δεν αναπαράγεται πανομοιότυπο στο μεταγενέστερο σήμα, ενδέχεται τα επίμαχα σημεία να είναι όμοια λόγω της ομοιότητας μεταξύ του προγενέστερου σήματος και ενός στοιχείου του μεταγενέστερου σήματος το οποίο διατηρεί αυτοτελή διακριτική θέση στο σήμα.
61 Εν προκειμένω, όσον αφορά το επίμαχο σήμα αριθ. 1, πρέπει να υπομνησθεί ότι, δεδομένου ότι το στοιχείο που συνίσταται στην απεικόνιση κόκκινου κυπέλλου πάνω σε στρώμα κόκκων καφέ δεν μπορεί να θεωρηθεί ως εντελώς αμελητέο στη συνολική εντύπωση που προκαλεί το εν λόγω σημείο και ενόψει της ομοιότητας μεταξύ του στοιχείου αυτού και των προγενέστερων σημάτων, το σήμα του οποίου ζητείται η καταχώριση και τα προγενέστερα σήματα δεν μπορούν να θεωρηθούν ως εντελώς ανόμοια. Εντούτοις, δεδομένου ότι το στοιχείο που αποτελείται από ένα κόκκινο κύπελλο πάνω σε στρώμα κόκκων καφέ δεν περιελήφθη πανομοιότυπο στο σήμα του οποίου ζητείται η καταχώριση αριθ. 1 και ότι το στοιχείο αυτό του επίμαχου σήματος αριθ. 1 έχει ελάχιστα διακριτικό χαρακτήρα, ενώ το λεκτικό καθώς και το εικονιστικό στοιχείο που συνίσταται στην απεικόνιση αετού έχουν ισχυρό διακριτικό χαρακτήρα, η οπτική ομοιότητα μεταξύ του σήματος αυτού και των προγενέστερων σημάτων πρέπει να θεωρηθεί περιορισμένη.
62 Όσον αφορά τα σήματα των οποίων ζητείται η καταχώριση αριθ. 2 και 3, πρέπει επίσης να υπομνησθεί ότι, δεδομένου ότι το στοιχείο που συνίσταται στην απεικόνιση κόκκινου κυπέλλου και κόκκων καφέ δεν μπορεί να θεωρηθεί ως εντελώς αμελητέο στη συνολική εντύπωση που προκαλεί το σημείο αυτό και ενόψει της ομοιότητας μεταξύ του στοιχείου αυτού και των προγενέστερων σημάτων, τα σήματα των οποίων ζητείται η καταχώριση και τα προγενέστερα σήματα δεν μπορούν να θεωρηθούν ως εντελώς ανόμοια.
63 Πάντως, υπογραμμίζεται ότι οι διαφορές, οι οποίες επισημαίνονται στις σκέψεις 54 έως 57 ανωτέρω, μεταξύ των προγενέστερων σημάτων και του συνιστάμενου στην απεικόνιση κόκκινου κυπέλλου και κόκκων καφέ στοιχείου των σημάτων των οποίων ζητείται η καταχώριση αριθ. 2 και 3 δεν μπορούν να αγνοηθούν. Δεδομένου ότι το στοιχείο αυτό των επίμαχων σημάτων αριθ. 2 και 3 έχει ελάχιστα διακριτικό χαρακτήρα, ενώ το λεκτικό τους στοιχείο έχει ισχυρό διακριτικό χαρακτήρα, η οπτική ομοιότητα μεταξύ των σημάτων των οποίων ζητείται η καταχώριση και των προγενέστερων σημάτων πρέπει να θεωρηθεί περιορισμένη.
64 Όσον αφορά τη διαπίστωση του τμήματος προσφυγών ότι οι διαφορές μεταξύ της απεικονίσεως κόκκινου κυπέλλου και κόκκων καφέ στα σήματα των οποίων ζητείται η καταχώριση και της απεικονίσεως των στοιχείων αυτών στα προγενέστερα σήματα έχουν ιδιαίτερη σημασία ενόψει του περιορισμένου διακριτικού χαρακτήρα των προγενέστερων σημάτων (σημείο 26 εκάστης των προσβαλλομένων αποφάσεων), επισημαίνονται τα ακόλουθα.
65 Ο διακριτικός χαρακτήρας του προγενέστερου σήματος αποτελεί ένα από τα στοιχεία που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη για να αξιολογηθεί ο κίνδυνος συγχύσεως [αποφάσεις του Πρωτοδικείου της 16ης Μαρτίου 2005, T‑112/03, L’Oréal κατά ΓΕΕΑ – Revlon (FLEXI AIR), Συλλογή 2005, σ. II‑949, σκέψη 61, και της 13ης Δεκεμβρίου 2007, T‑134/06, Xentral κατά ΓΕΕΑ – Pages jaunes (PAGESJAUNES.COM), Συλλογή 2007, σ. II‑5213, σκέψη 70· βλ. επίσης, υπό την έννοια αυτή και κατ’ αναλογία, απόφαση του Δικαστηρίου της 29ης Σεπτεμβρίου 1998, C‑39/97, Canon, Συλλογή 1998, σ. I‑5507, σκέψη 24]. Στο πλαίσιο αυτό, υπογραμμίζεται ότι πρέπει να γίνεται διάκριση μεταξύ του στοιχείου που αντλείται από τον διακριτικό χαρακτήρα του προγενέστερου σήματος, ο οποίος συνδέεται με την παρεχόμενη στο σήμα αυτό προστασία, και του διακριτικού χαρακτήρα που έχει το στοιχείο ενός σύνθετου σήματος, ο οποίος συνδέεται με την ικανότητα του εν λόγω στοιχείου να προέχει στη συνολική εντύπωση που προκαλεί το οικείο σήμα (διάταξη του Δικαστηρίου της 27ης Απριλίου 2006, C‑235/05 P, L’Oréal κατά ΓΕΕΑ, δεν έχει δημοσιευθεί στη Συλλογή, σκέψη 43). Μολονότι είναι αληθές ότι ο διακριτικός χαρακτήρας ενός στοιχείου σύνθετου σήματος πρέπει να εξετάζεται ήδη κατά την εκτίμηση της ομοιότητας των σημείων, προκειμένου να προσδιοριστούν τα ενδεχόμενα προέχοντα στοιχεία του σημείου, πάντως, η ένταση του διακριτικού χαρακτήρα του σήματος αποτελεί ένα από τα στοιχεία που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη στο πλαίσιο της σφαιρικής εκτιμήσεως του κινδύνου συγχύσεως. Συνεπώς, η ενδεχομένως περιορισμένη ένταση του διακριτικού χαρακτήρα των προγενέστερων σημάτων δεν χρειάζεται να ληφθεί υπόψη κατά την εκτίμηση της μεταξύ των σημείων ομοιότητας.
– Επί της φωνητικής ομοιότητας
66 Η προσφεύγουσα υποστηρίζει ότι το τμήμα προσφυγών δεν προέβη σε σύγκριση των σημείων περί των οποίων πρόκειται από φωνητικής απόψεως. Φρονεί ότι το γεγονός ότι τα σήματα των οποίων ζητείται η καταχώριση περιλαμβάνουν έναν λεκτικό στοιχείο είναι συναφώς άνευ σημασίας, καθόσον περιλαμβάνουν το αυτοτελές διακριτικό στοιχείο που αποτελείται από ένα κόκκινο κύπελλο πάνω σε ένα στρώμα κόκκων καφέ.
67 Συναφώς, αρκεί η διαπίστωση ότι, στο μέτρο που τα προγενέστερα σήματα δεν περιέχουν κανένα λεκτικό στοιχείο, η φωνητική σύγκριση των επίμαχων σημάτων δεν είναι λυσιτελής. Δεν μπορεί να προβληθεί ως επιχείρημα ότι μεταξύ των επίμαχων σημάτων υπάρχει φωνητική ομοιότητα λόγω του ότι ο καταναλωτής, κατά την περιγραφή των επίμαχων σημάτων, θα χρησιμοποιήσει φράσεις όπως «κόκκινο κύπελλο» και «κόκκοι καφέ». Συγκεκριμένα, το κοινό, προκειμένου να αναφερθεί στα σήματα των οποίων ζητείται η καταχώριση, θα χρησιμοποιήσει μεν το λεκτικό τους στοιχείο, αλλά δεν πρόκειται να προβεί σε περιγραφή του εικονιστικού τους στοιχείου.
– Επί της εννοιολογικής ομοιότητας
68 Η προσφεύγουσα προσάπτει στο τμήμα προσφυγών ότι δεν προέβη σε σύγκριση των επίμαχων σημείων από εννοιολογικής απόψεως. Συναφώς, υποστηρίζει ότι το κάτω τμήμα του σήματος του οποίου ζητείται η καταχώριση αριθ. 1 και η δεξιά πλευρά των σημάτων των οποίων ζητείται η καταχώριση αριθ. 2 και 3, αφενός, και τα προγενέστερα σήματα, αφετέρου, είναι όμοια από εννοιολογικής απόψεως.
69 Το ΓΕΕΑ φρονεί ότι η διαφορά από εννοιολογικής απόψεως των επίμαχων σημείων είναι εμφανής, διότι τα προγενέστερα σήματα δεν περιέχουν τη χαρακτηριστική έννοια του χρυσού αετού που απαντά στα σήματα των οποίων ζητείται η καταχώριση.
70 Συναφώς, διαπιστώνεται ότι, με τις προσβαλλόμενες αποφάσεις, το τμήμα προσφυγών δεν αποφαίνεται ουσιαστικά ρητώς επί της εννοιολογικής ομοιότητας των σημείων περί των οποίων πρόκειται. Πρέπει επίσης να υπομνησθεί ότι το κάτω τμήμα του σήματος του οποίου ζητείται η καταχώριση αριθ. 1 και η δεξιά πλευρά των σημάτων των οποίων ζητείται η καταχώριση αριθ. 2 και 3 αποτελούνται από ένα γεμάτο καφέ κόκκινο κύπελλο και κόκκους καφέ, όπως και τα προγενέστερα σήματα.
71 Εξάλλου, πρέπει να υπομνησθεί ότι το στοιχείο των σημάτων των οποίων ζητείται η καταχώριση που συνίσταται στην απεικόνιση ενός κόκκινου κυπέλλου πάνω σε στρώμα κόκκων καφέ έχει περιορισμένο διακριτικό χαρακτήρα, διότι παραπέμπει στα επίμαχα προϊόντα.
72 Όσον αφορά την έννοια του αετού, πρέπει να γίνει δεκτό ότι αυτή έχει ισχυρό διακριτικό χαρακτήρα ως προς τα επίμαχα προϊόντα, διότι δεν έχει καμία σχέση με αυτά (βλ. σκέψη 43 ανωτέρω). Εντούτοις, επισημαίνεται ότι ο καταναλωτής που δεν έχει επαρκή γνώση της αγγλικής γλώσσας ώστε να καταλάβει τη σημασία της λέξεως «αετός» δεν μπορεί να αντιληφθεί την αναφορά που γίνεται στην έννοια αυτή με τα σήματα των οποίων ζητείται η καταχώριση αριθ. 2 και 3.
73 Επομένως, εν προκειμένω, δεν μπορεί να αποκλειστεί οποιαδήποτε ομοιότητα των σημείων περί των οποίων πρόκειται από εννοιολογικής απόψεως.
74 Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι εσφαλμένως το τμήμα προσφυγών έκρινε, με τις προσβαλλόμενες αποφάσεις (σημείο 28 της προσβαλλομένης αποφάσεως στην υπόθεση T‑5/08 και σημείο 27 των προσβαλλομένων αποφάσεων στις υποθέσεις T‑6/08 και T‑7/08), ότι τα σήματα περί των οποίων πρόκειται ήταν ανόμοια. Στο μέτρο που υφίσταται κάποια ομοιότητα, έστω περιορισμένη, από οπτικής και εννοιολογικής απόψεως, το τμήμα προσφυγών όφειλε να προβεί σε εκτίμηση του κινδύνου συγχύσεως μεταξύ των συγκρουόμενων σημάτων.
75 Από τις ανωτέρω σκέψεις προκύπτει ότι πρέπει να γίνει δεκτός ο πρώτος λόγος ακυρώσεως και η προσβαλλόμενη απόφαση να ακυρωθεί στη βάση αυτή, χωρίς να είναι αναγκαία η εξέταση του δεύτερου λόγου.
2. Επί του αιτήματος μεταρρυθμίσεως των προσβαλλομένων αποφάσεων
76 Όσον αφορά το δεύτερο από τα αιτήματα της προσφεύγουσας, με το οποίο ζητείται από το Γενικό Δικαστήριο να αποφανθεί ότι οι αιτήσεις καταχωρίσεως των αιτούμενων σημάτων πρέπει να απορριφθούν, επισημαίνονται τα ακόλουθα.
77 Υπογραμμίζεται ότι η δυνατότητα μεταρρυθμίσεως της προσβαλλομένης αποφάσεως που αναγνωρίζεται στο Γενικό Δικαστήριο, βάσει του άρθρου 63, παράγραφος 3, του κανονισμού 40/94 (νυν άρθρο 65, παράγραφος 3, του κανονισμού 207/2009), περιορίζεται, κατ’ αρχήν, στις περιπτώσεις στις οποίες η υπόθεση δεν έχει ακόμη κριθεί, γεγονός που σημαίνει ότι το Γενικό Δικαστήριο μπορεί να εκδώσει, βάσει των αποδεικτικών στοιχείων που του προσκομίσθηκαν, την απόφαση που όφειλε να λάβει το τμήμα προσφυγών, δυνάμει των εφαρμοστέων στην υπό κρίση υπόθεση διατάξεων [απόφαση του Πρωτοδικείου της 8ης Ιουλίου 2004, T‑334/01, MFE Marienfelde κατά ΓΕΕΑ – Vétoquinol (HIPOVITON), Συλλογή 2004, σ. II‑2787, σκέψη 63]. Εν προκειμένω, δεν συντρέχει η εν λόγω προϋπόθεση, διότι το τμήμα προσφυγών δεν προέβη, με τις προσβαλλόμενες αποφάσεις, σε συνολική εκτίμηση του κινδύνου συγχύσεως.
78 Συνεπώς, το αίτημα της προσφεύγουσας περί μεταρρυθμίσεως των προσβαλλομένων αποφάσεων πρέπει να απορριφθεί.
Επί των δικαστικών εξόδων
79 Κατά το άρθρο 87, παράγραφος 2, του Κανονισμού Διαδικασίας, ο ηττηθείς διάδικος καταδικάζεται στα δικαστικά έξοδα, εφόσον υπήρξε σχετικό αίτημα του αντιδίκου. Εξάλλου, κατά το ίδιο άρθρο, όταν οι ηττηθέντες διάδικοι είναι περισσότεροι του ενός, το Γενικό Δικαστήριο αποφασίζει για την κατανομή των εξόδων.
80 Εν προκειμένω, δεδομένου ότι το ΓΕΕΑ και η παρεμβαίνουσα ηττήθηκαν, πρέπει να καταδικαστούν στα δικαστικά έξοδα της προσφεύγουσας, σύμφωνα με το σχετικό αίτημά της.
Για τους λόγους αυτούς,
ΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ (όγδοο τμήμα)
αποφασίζει:
1) Ακυρώνει τις αποφάσεις του δεύτερου τμήματος προσφυγών του Γραφείου Εναρμονίσεως στο πλαίσιο της Εσωτερικής Αγοράς (εμπορικά σήματα, σχέδια και υποδείγματα) (ΓΕΕΑ) της 1ης Οκτωβρίου 2007 (υποθέσεις R 563/2006‑2, R 568/2006‑2 και R 1312/2006‑2).
2) Απορρίπτει τις προσφυγές κατά τα λοιπά.
3) Καταδικάζει το ΓΕΕΑ και τη Master Beverage Industries Pte Ltd στα δικαστικά τους έξοδα, καθώς και στα δικαστικά έξοδα της Société des produits Nestlé SA.
Martins Ribeiro | Παπασάββας | Dittrich |
Δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση στο Λουξεμβούργο στις 25 Μαρτίου 2010.
(υπογραφές)