Sprawa T‑360/13
Verein zur Wahrung von Einsatz und Nutzung von Chromtrioxid und anderen Chrom‑VI‑Verbindungen in der Oberflächentechnik eV (VECCO) i in.
przeciwko
Komisji Europejskiej
REACH – Umieszczenie tritlenku chromu na liście substancji wymagających zezwolenia – Zastosowania lub kategorie zastosowań, które są zwolnione z obowiązku uzyskania zezwolenia – Pojęcie „istniejących konkretnych przepisów prawnych Wspólnoty ustalających minimalne wymagania dotyczące ochrony zdrowia ludzkiego lub środowiska dla tego zastosowania substancji” – Oczywisty błąd w ocenie – Proporcjonalność – Prawo do obrony – Zasada dobrej administracji
Streszczenie – wyrok Sądu (piąta izba) z dnia 25 września 2015 r.
1. Postępowanie sądowe – Interwencja – Wniosek niepopierający żądań jednej ze stron – Niedopuszczalność
[statut Trybunału Sprawiedliwości, art. 40 akapit czwarty, art. 53 akapit pierwszy; regulamin postępowania przed Sądem (2015), art. 142 § 1]
2. Zbliżanie ustawodawstw – Rejestracja, ocena i udzielanie zezwoleń w zakresie chemikaliów – Rozporządzenie REACH – Zastosowania lub kategorie zastosowań, które są zwolnione z obowiązku uzyskania zezwolenia – Warunki – Istnienie konkretnych przepisów prawnych Wspólnoty ustalających minimalne wymagania w zakresie ochrony zdrowia ludzkiego lub środowiska dla danego zastosowania substancji – Pojęcie
(rozporządzenie nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 57, art. 58 ust. 2, załącznik XIV; dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady: 2004/37; 2010/75; 2012/18; dyrektywa Rady 98/24)
3. Postępowanie sądowe – Pismo wszczynające postępowanie – Wymogi formalne – Zwięzłe przedstawienie powołanych zarzutów – Zarzuty prawne niepodniesione w skardze – Ogólne odesłanie do innych pism załączonych do skargi – Niedopuszczalność
[statut Trybunału Sprawiedliwości, art. 21; regulamin postępowania przed Sądem (2015), art. 76 lit. d)]
4. Zbliżanie ustawodawstw – Rejestracja, ocena i udzielanie zezwoleń w zakresie chemikaliów – Rozporządzenie REACH – Zastosowania lub kategorie zastosowań, które są zwolnione z obowiązku uzyskania zezwolenia – Warunki – Charakter kumulatywny
(rozporządzenie nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 58 ust. 2)
5. Zbliżanie ustawodawstw – Rejestracja, ocena i udzielanie zezwoleń w zakresie chemikaliów – Rozporządzenie REACH – Zastosowania lub kategorie zastosowań, które są zwolnione z obowiązku uzyskania zezwolenia – Warunki – Oddalenie wniosku w wypadku niespełnienia jednego z warunków – Naruszenie zasady proporcjonalności – Brak
(rozporządzenie nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 58 ust. 2)
6. Postępowanie sądowe – Interwencja – Wniosek popierający żądania jednej ze stron lub popierający oddalenie żądań jednej ze stron – Wniosek zawierający argumenty uzupełniające, zmieniające ramy sporu – Niedopuszczalność tych argumentów
[statut Trybunału Sprawiedliwości, art. 40 akapit czwarty, art. 53 akapit pierwszy; regulamin postępowania przed Sądem (2015), art. 142 § 1]
7. Postępowanie sądowe – Dowód – Dowody nieprzedstawione przez strony – Uzyskanie spoczywające na sądzie Unii – Wyłączenie
[regulamin postępowania przed Sądem (2015), art. 76 lit. f), art. 81 lit. e)]
8. Zbliżanie ustawodawstw – Rejestracja, ocena i udzielanie zezwoleń w zakresie chemikaliów – Rozporządzenie REACH – Substancje wzbudzające szczególnie duże obawy – Procedura włączenia do załącznika XIV – Konsultacje publiczne – Prawo domagania się przez zainteresowane strony dostępu do dokumentów przedłożonych Europejskiej Agencji Chemikaliów lub Komisji – Brak
(rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady: nr 1049/2001; nr 1907/2006, art. 58 ust. 4, załącznik XIV)
9. Postępowanie sądowe – Ustny etap postępowania – Otwarcie na nowo – Przesłanki
[regulamin postępowania przed Sądem (2015), art. 113 § 2 lit. c)]
1. Zobacz tekst orzeczenia.
(por. pkt 21)
2. W ramach pierwszego z warunków ustanowionych w art. 58 ust. 2 rozporządzenia nr 1907/2006 w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) do celów zwolnienia określonych zastosowań lub kategorii zastosowań z obowiązku uzyskania zezwolenia, a mianowicie istnienia konkretnych przepisów prawnych Wspólnoty ustalających minimalne wymagania dotyczące ochrony zdrowia ludzkiego lub środowiska w wypadku zastosowania danej substancji, przepisy prawne Wspólnoty w rozumieniu tego przepisu oznaczają przyjęte przez podmiot w ramach Unii normy prawne, które mają wywoływać wiążące skutki prawne. Wynika stąd, że uregulowania należące do różnych systemów prawa krajowego, jak też dobrowolne praktyki nie spełniają pierwszego warunku określonego w tym przepisie. Co się tyczy komunikatu Komisji zawierającego informacje dotyczące oceny zagrożeń i strategii ich ograniczania, w zakresie, w jakim dokument ten nie zawiera żadnych wiążących uregulowań i jest całkowicie pozbawiony charakteru normatywnego, komunikat ten nie może zostać uznany za uregulowanie wspólnotowe.
Ponadto jeżeli chodzi o pojęcie wymogu minimalnego, powinno ono być rozumiane, po pierwsze, w ten sposób, że oznacza minimalny standard ustanowiony w interesie pracowników lub innych zainteresowanych osób, a po drugie, w ten sposób, że pozwala ono na przyjmowanie lub nakazywanie stosowania środków jeszcze bardziej restrykcyjnych na poziomie krajowym, w ramach uregulowań surowszych niż te, które na poziomie Unii ustanawiają wymóg minimalny. Sam fakt, że wymagane są dopuszczalne wartości narażenia zawodowego, nie oznacza więc zastosowania wymogu maksymalnego, ale stanowi możliwy wymóg minimalny w rozumieniu art. 58 ust. 2 rozporządzenia nr 1907/2006.
W tych okolicznościach, ponieważ dyrektywa 98/24 w sprawie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracowników przed ryzykiem związanym ze środkami chemicznymi w miejscu pracy nie odnosi się do określonej substancji, co ma miejsce w wypadku wspomnianych substancji, które figurują w załączniku I do owej dyrektywy, aktu tego nie można uznać ani za konkretny, gdyż odnosi się on w sposób ogólny do wszystkich substancji chemicznych, ani za nakładający wymogi minimalne, gdyż określa on jedynie ogólne ramy obowiązków, jakie ciążą na pracodawcach narażających swych pracowników na ryzyka wynikające z zastosowania substancji chemicznych. Jednocześnie, ponieważ dyrektywa 2004/37 w sprawie ochrony pracowników przed zagrożeniem dotyczącym narażenia na działanie czynników rakotwórczych lub mutagenów podczas pracy nie odnosi się do żadnej innej substancji niż benzen, monomer chlorku winylu i pył drewna twardego, nie można jej uznać ani za akt szczególny, ani za akt nakładający wymogi minimalne w odniesieniu do tritlenku chromu.
Powyższe odnosi się również do dyrektywy 2012/18 w sprawie kontroli zagrożeń poważnymi awariami związanymi z substancjami niebezpiecznymi, która nie dotyczy ani konkretnych zastosowań substancji niebezpiecznych w ramach zwykłej działalności przemysłowej przedsiębiorstw jako takich, ani ochrony ludzi przed zbyt dużym narażeniem na substancje niebezpieczne w miejscu pracy. Również jeżeli chodzi o dyrektywę 2010/75 w sprawie emisji przemysłowych, chociaż niewątpliwie akt ten może stosować się w sposób ogólny do emisji przemysłowych, których źródłem jest zastosowanie tritlenku chromu, to jednak dyrektywa ta nie zawiera żadnego konkretnego przepisu, który odnosiłby się do tej substancji.
(por. pkt 31, 33, 34, 40, 44, 45, 47, 59, 62, 63)
3. Zobacz tekst orzeczenia.
(por. pkt 55)
4. Co się tyczy drugiego z warunków ustanowionych w art. 58 ust. 2 rozporządzenia nr 1907/2006 w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) do celów zwolnienia określonych zastosowań lub kategorii zastosowań z obowiązku uzyskania zezwolenia, a mianowicie ryzyka objętego właściwą kontrolą w świetle istniejących konkretnych przepisów prawnych Wspólnoty, zważywszy, że zwolnienie może zostać przyznane tylko w przypadku spełnienia wszystkich ustanowionych w tym przepisie warunków, to w sytuacji gdy pierwszy warunek dotyczący istnienia konkretnych przepisów prawnych Wspólnoty ustalających minimalne wymagania dotyczące ochrony zdrowia ludzkiego lub środowiska w wypadku zastosowania danej substancji nie jest spełniony, nie ma potrzeby badania drugiego ze wspomnianych warunków. Ponadto, jeśli odwołać się do wyrażenia „compte tenu” (w świetle) widniejącego we francuskiej wersji językowej wspomnianego przepisu i do wyrażeń użytych w innych wersjach językowych tego przepisu, objęcie ryzyka kontrolą musi wynikać z rzeczonych istniejących konkretnych przepisów prawnych Wspólnoty. W braku takich przepisów niemożliwe jest zaś, by mogło z nich wynikać jakiekolwiek objęcie ryzyka kontrolą, choćby zostało dowiedzione, a okoliczność ta sama w sobie stanowi wystarczającą podstawę dla stwierdzenia, że drugi warunek nie został spełniony.
(por. pkt 64)
5. Ponieważ Komisja nie dysponuje zakresem uznania w kwestii przyznania zwolnienia od obowiązku uzyskania zezwolenia na podstawie art. 58 ust. 2 rozporządzenia nr 1907/2006 w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH), gdyż nie zostały spełnione wszystkie warunki określone w tym przepisie, nie może ona naruszyć zasady proporcjonalności, stosując ten artykuł tak jak nakazywały zawarte w nim unormowania. Skoro zatem Komisja jest zmuszona do podjęcia decyzji o nieprzyznawaniu zwolnienia, to nie może ona siłą rzeczy naruszyć zasady proporcjonalności.
(por. pkt 73)
6. Zobacz tekst orzeczenia.
(por. pkt 75)
7. Zadaniem Sądu nie jest jednak pozyskiwanie dowodów, których strony nie dostarczyły.
(por. pkt 75)
8. Jednakże przewidziana w art. 58 ust. 4 rozporządzenia nr 1907/2006 procedura konsultacji publicznych nie przyznaje zainteresowanym stronom szczególnych praw proceduralnych, takich jak prawo uzyskania dostępu do dokumentów przekazanych do dyspozycji ECHA lub Komisji w ramach procedury włączania substancji do załącznika XIV do tego rozporządzenia. We wskazanym artykule zostało jedynie ustanowione prawo do przedstawienia uwag. Wniosku tego nie podważa zasada poszanowania prawa do obrony w trakcie każdego postępowania przeciwko osobie, ponieważ procedura mająca na celu włączenie substancji do załącznika XIV rozporządzenia nr 1907/2006 nie może zostać uznana za postępowanie wszczęte przeciwko zainteresowanym stronom. Dodatkowo okoliczność, że art. 58 wspomnianego rozporządzenia przewiduje konsultacje publiczne, nie podważa faktu, że ani ECHA, ani Komisja nie są zobowiązane na podstawie tego artykułu do wysłuchania jednostki, której rozporządzenie zmieniające załącznik XIV mogłoby dotyczyć. Wreszcie, co się tyczy rozporządzenia nr 1049/2001 w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji, akt ten nie zmienia zakresu zastosowania art. 58 ust. 4 rozporządzenia nr 1907/2006, a więc nie może on ustanawiać praw proceduralnych, których to ostatnie rozporządzenie nie przewiduje.
(por. pkt 81, 82)
9. Zobacz tekst orzeczenia.
(por. pkt 88)