Language of document :

Cásanna Uamtha C-615/20 agus C-671/20

Imeachtaí coiriúla

i gcoinne

YP agus páirtithe eile

(iarrataí ar réamhrialú ón Sąd Okręgowy w Warszawie)

 Breithiúnas ón gCúirt Bhreithiúnais (an Mór-Dhlísheomra) an 13 Iúil 2023

(Tarchur chun réamhrialú – An dara fomhír d’Airteagal 19(1) CAE – An smacht reachta – Cosaint bhreithiúnach éifeachtach sna réimsí a chumhdaítear le dlí an Aontais — Neamhspleáchas na mbreithiúna – Tosaíocht dhlí an Aontais – Airteagal 4(3) CAE – Oibleagáid an chomhair dhílis – Tarscaoileadh díolúine coiriúla breithimh agus a chuid fheidhmeanna a chur ar fionraí arna ordú ag an Izba Dyscyplinarna (an Dlísheomra Araíonachta) den Sąd Najwyższy (an Chúirt Uachtarach, an Pholainn) – Easpa neamhspleáchais agus neamhchlaontachta an Dlísheomra sin – Athrú ar chomhdhéanamh an phainéil breithiúna ar iarradh air cás a sannadh don bhreitheamh sin roimhe sin a éisteacht – Cosc ar chúirteanna náisiúnta cur i gcoinne dlisteanacht cúirte, feidhmiú na cúirte sin a chur i mbaol nó dlíthiúlacht nó éifeachtacht ainmniúchán na mbreithiúna nó dá gcumhachtaí breithiúnacha a mheas, ar phian smachtbhannaí araíonachta – Oibleagáid ar na cúirteanna lena mbaineann agus ar na húdaráis inniúla chun chomhdhéanamh na bhfoirmíochtaí breithiúnacha a chinneadh agus a mhodhnú chun bearta a dtarscaoiltear díolúine coiriúla breithimh agus lena gcuirtear ar fionraí é a dhífheidhmiú – Oibleagáid ar na cúirteanna agus ar na húdaráis sin forálacha náisiúnta lena bhforáiltear do na coscanna sin a dhífheidhmiú)

1.        Na ceisteanna a tharchuirtear – Nós imeachta brostaithe um réamhrialú – Coinníollacha – Imthosca is údar le nós imeachta brostaithe – Cineál íogair agus casta na bhfadhbanna dlíthiúla, ar deacair nós imeachta dá leithéid a chur i bhfeidhm mar thoradh air sin

(Rialacha Nós Imeachta na Cúirte Breithiúnais, Airteagal 105(1))

(féach míreanna 32-33, 35)

2.        Na Ballstáit – Oibleagáidí – Leigheasanna a bhunú a bheidh leordhóthanach chun cosaint éifeachtach bhreithiúnach a áirithiú – Urraim do phrionsabal an neamhspleáchais bhreithiúnaigh – Inniúlachtaí i ndáil le díolúine coiriúla na mbreitheamh a tharscaoileadh a shannadh do Dhlísheomra Araíonachta de chuid na Cúirte uachtaraí – Painéal nach gcomhlíonann a chomhdhéanamh na ceanglais neamhspleáchais agus neamhchlaontachta – Do-ghlacthacht – Mainneachtain arna dearbhú le breithiúnas ón gCúirt

(Airteagal 2 agus an dara fomhír d’Airteagal 19(1) CAE; Airteagal 47 de Chairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh)

(féach míreanna 51-53, 55)

3.        Imeachtaí mar gheall ar mhainneachtain in oibleagáid a chomhlíonadh – Breithiúnas ón gCúirt lena suitear gur mainníodh oibleagáidí a chomhlíonadh – Éifeachtaí – Oibleagáidí an Bhallstáit mhainneachtana – Comhlíonadh iomlán an bhreithiúnais – Oibleagáidí na gcúirteanna náisiúnta agus na n-údarás riaracháin náisiúnta inniúil – Glacadh na bhforálacha uile atá dírithe ar é a dhéanamh níos éasca lánéifeacht dhlí an Aontais a bhaint amach – Oibleagáid ar an gcúirt a rinne an tarchur teacht ar na tátail uile a eascraíonn as an mbreithiúnas lena suitear gur mainníodh oibleagáidí a chomhlíonadh

(Airteagal 260(1) CFAE)

(féach míreanna 56-59, cuid oibríochtúil 1)

4.        Na Ballstáit – Oibleagáidí – Leigheasanna a bhunú a bheidh leordhóthanach chun cosaint éifeachtach bhreithiúnach a áirithiú – Urraim do phrionsabal an neamhspleáchais bhreithiúnaigh – Tosaíocht agus éifeacht dhíreach dhlí an Aontais – Oibleagáidí na gcúirteanna náisiúnta – Oibleagáid chun diúltú dá núdarás féin aon reachtaíocht nó cleachtas náisiúnta a chur i bhfeidhm atá contrártha le foráil de chuid dhlí an Aontais a bhfuil éifeacht dhíreach aici – Gníomh arna ghlacadh ag comhlacht nach ráthaítear a neamhspleáchas ná a neamhchlaontacht agus, de shárú ar dhlí an Aontais, a rinne díolúine choiriúil breithimh a tharscaoileadh agus é a chur ar fionraí óna chuid dualgas, ar breitheamh é ag suí mar bhreitheamh aonair ar phainéal breithnithe de chuid gnáthcúirte – Oibleagáid ar fhoirmiú cúirte dá leithéid agus don chúirt náisiúnta lena mbaineann an ghníomh sin a dhífheidhmiú

(Airteagail 2, 4(3) agus an dara fomhír d’Airteagal 19(1) CAE; Airteagal 267 CFAE; Airteagal 47 de Chairt um chearta bunúsacha an Aontais Eorpaigh)

(féach míreanna 61-65, 73, cuid oibríochtúil 2)

5.        Na Ballstáit – Oibleagáidí – Oibleagáid an chomhair dhílis – Oibleagáidí na gcúirteanna náisiúnta – Reachtaíocht náisiúnta lena dtugtar cumhacht chun díolúine choiriúil breithimh a tharscaoileadh agus é a chur ar fionraí óna chuid dualgas do chomhlacht nach ráthaítear a neamhspleáchas ná a neamhchlaontacht – Reachtaíocht náisiúnta atá ar neamhréir le dlí an Aontais, arna léiriú ag an gCúirt – Oibleagáid an reachtaíocht náisiúnta sin a dhífheidhmiú – Oibleagáid na hiarmhairtí neamhdhleathacha a bhaineann le sárú ar dhlí an Aontais a chur ar neamhní

(Airteagail 4(3), agus an dara fomhír d’Airteagal 19(1) CAE)

(féach mír 64)

6.        Na Ballstáit – Oibleagáidí – Leigheasanna a bhunú a bheidh leordhóthanach chun cosaint éifeachtach bhreithiúnach a áirithiú – Urraim do phrionsabal an neamhspleáchais bhreithiúnaigh – Tosaíocht agus éifeacht dhíreach dhlí an Aontais – Oibleagáidí na gcúirteanna náisiúnta – Gníomh ó chomhlacht nach ráthaítear leis an ceanglas maidir le neamhspleáchas ná neamhchlaontacht tar éis breitheamh a chur ar fionraí óna chuid dualgas, ar breitheamh é de chuid cúirte náisiúnta ag suí mar bhreitheamh aonair – Oibleagáid ar na comhlachtaí breithiúnacha atá freagrach as comhdhéanamh phainéil na cúirte sin a chinneadh chun an ghníomh sin a dhífheidhmiú – Neamhábharthacht na mbreithnithe bunaithe ar phrionsabal na deimhneachta dlíthiúla

(An dara fomhír d’Airteagal 19(1) CAE)

(féach míreanna 70-71, 73, cuid oibríochtúil 2)

7.        Na Ballstáit – Oibleagáidí – Leigheasanna a bhunú a bheidh leordhóthanach chun cosaint éifeachtach bhreithiúnach a áirithiú – Urraim do phrionsabal an neamhspleáchais bhreithiúnaigh – Tosaíocht agus éifeacht dhíreach dhlí an Aontais – Oibleagáidí na gcúirteanna náisiúnta – Oibleagáid chun diúltú dá núdarás féin aon reachtaíocht nó cleachtas náisiúnta a chur i bhfeidhm atá contrártha le foráil de chuid dhlí an Aontais a bhfuil éifeacht dhíreach aici – Breitheamh aonair de chuid cúirte náisiúnta a bhfuil cás fágtha faoi a sannadh do bhreitheamh eile go dtí sin, i ndiaidh don bhreitheamh sin a bheith curtha ar fionraí óna chuid dualgas ag comhlacht nach ráthaítear a neamhspleáchas ná a neamhchlaontacht – Oibleagáid an ghníomh seo a dhífheidhmiú agus staonadh ón gcás sin a scrúdú tuilleadh – Oibleagáid ar na comhlachtaí breithiúnacha atá freagrach as comhdhéanamh phainéil na cúirte sin a chinneadh an cás a athshannadh don bhreitheamh a bhí i gceannas ar dtús – Neamhábharthacht na mbreithnithe bunaithe ar phrionsabal na deimhneachta dlíthiúla

(An dara fomhír d’Airteagal 19(1) CAE)

(féach míreanna 76-80, cuid oibríochtúil 3)

8.        Na Ballstáit – Oibleagáidí – Leigheasanna a bhunú a bheidh leordhóthanach chun cosaint éifeachtach bhreithiúnach a áirithiú – Urraim do phrionsabal an neamhspleáchais bhreithiúnaigh – Reachtaíocht náisiúnta féidir scrúdú ar chomhlíonadh cheanglais dhlí an Aontais maidir le binse neamhspleách neamhchlaonta a bunaíodh roimhe sin le dlí a aicmiú mar chion araíonachta – Reachtaíocht a dhearbhaítear a bheith contrártha le dlí an Aontais le breithiúnas maidir le mainneachtain oibleagáidí a chomhlíonadh – Cúirt náisiúnta a niarrtar uirthi feidhm a thabhairt do ghníomh a bhaineann le dualgais breithimh a chur ar fionraí, de shárú ar dhlí an Aontais, ar ceann de na comhlachtaí breithiúnacha dá cuid é an breitheamh sin – Reachtaíocht atá mar chonstaic d’oibleagáid na cúirte sin an gníomh sin a dhífheidhmiú – Do-ghlacthacht

(An dara fomhír d’Airteagal 19(1) CAE; Airteagal 47 de Chairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh)

(féach míreanna 82-88, 93, cuid oibríochtúil 4)

Résumé

Cás C-37/20

Ar bhonn bille díotála ón Ionchúisitheoir Poiblí Réigiúnach, Vársá, ionchúisíodh YP agus 13 chosantóir eile os comhair an Sąd Okręgowy w Warszawie (an Chúirt Réigiúnach, Vársá, an Pholainn) as sraith cionta coiriúla. Sannadh an cás sin do bhreitheamh aonair den chúirt sin, eadhon an Breitheamh I.T.

Cé go raibh an-dul chun cinn déanta sna himeachtaí sa chás sin, rinne an Prokuratura Krajowa Wydział Spraw Wewnętrznych (Oifig an Ionchúisitheora Phoiblí Náisiúnta, an Rannán Gnóthaí Inmheánacha, an Pholainn) (1), an 14 Feabhra 2020, iarratas ar an Dlísheomra Araíonachta le cead a fháil chun an Breitheamh I.T. a ionchúiseamh as cead a thabhairt d'ionadaithe na meán cumarsáide taifid a dhéanamh agus grianghraif a ghlacadh, i mí na Nollag 2017, le linn éisteacht agus le linn an ordaithe a rinneadh sa chás sin a bheith á léamh sa chúirt agus na cúiseanna ó bhéal a bheith á dtabhairt ina leith agus, dá bhíthin sin, as fáisnéis ó na himeachtaí réamhthrialacha den Ionchúisitheoir Poiblí Réigiúnach, Vársá, sa chás lena mbaineann a nochtadh.

Le rún an 18 Samhain 2020 (“an rún atá faoi chonspóid”), d’údaraigh an Dlísheomra Araíonachta imeachtaí coiriúla a thionscnamh i gcoinne an Bhreithimh I.T., an breitheamh sin a chur ar fionraí óna dhualgais agus méid a luacha saothair a laghdú 25 % ar feadh ré na fionraí sin.

Maíonn an chúirt a rinne an tarchur, eadhon foirmíocht na Cúirte Réigiúnaigh, Vársá, atá freagrach as na himeachtaí coiriúla i gcoinne YP agus ina bhfuil an Breitheamh I.T. ag suí mar bhreitheamh aonair, go bhfuil an rún atá faoi chonspóid den chineál a chuireann isteach ar an bhfoirmíocht sin den chúirt leanúint ar aghaidh leis na himeachtaí sin. Sa chomhthéacs sin, chinn sí bac a chur ar na himeachtaí chun ceist a tharchur chuig an gCúirt, go bunúsach, maidir le dlí an Aontais a bheith ar neamhréir le forálacha náisiúnta lena dtugtar cumhacht do chomhlacht nach ráthaítear a neamhspleáchas agus a neamhchlaontacht imeachtaí coiriúla i gcoinne bhreithiúna na ngnáthchúirteanna a údarú agus, i gcás ina ndeonaítear an t-údarú sin, dualgais na mbreithiúna lena mbaineann a fhionraí agus a luach saothair a laghdú le linn na fionraí sin. Féachann na ceisteanna sin, go bunúsach, lena bhfáil amach, i bhfianaise fhorálacha agus phrionsabal dhlí an Aontais (2), an bhfuil údar fós leis an mbreitheamh aonair atá mar chúirt ann féin leanúint ar aghaidh ag scrúdú an cháis sna príomhimeachtaí d’ainneoin an réitigh atá i gceist lenar cuireadh an chúirt sin ar fionraí ó oifig.

Cás C-671/20

I sraith eile d’imeachtaí coiriúla, idir an tIonchúisitheoir Réigiúnach, Vársá, agus M.M., a cúisíodh freisin le cionta coiriúla éagsúla, bhí cinneadh ón Ionchúisitheoir i gceist lena n-ordaíodh go gcruthófaí morgáiste éigeantach ar réadmhaoin de chuid an M.M. Rinne M.M. achomharc i gcoinne an chinnidh sin os comhair na Cúirte Réigiúnaí, Vársá, agus sannadh an cás a bhaineann leis an achomharc sin ar an mBreitheamh I.T.

I ndiaidh don rún atá faoi chonspóid a bheith glactha lena gcuireadh an Breitheamh I.T. ar fionraí, inter alia, d’ordaigh Uachtarán na Cúirte Réigiúnaí, Vársá, go n-athródh Uachtarán an dlísheomra inar shuigh an Breitheamh I.T. foirmiú an bhinse sna cásanna go léir a sannadh don bhreitheamh sin ar dtús, seachas an cás inar ndearna an Breitheamh I.T. iarraidh ar an gCúirt ba bhun leis an iarraidh ar réamhrialú i gCás C-615/20. Dá réir sin, d’athshann Uachtarán an dlísheomra sin na cásanna a sannadh ar dtús don Bhreitheamh I.T., lena n‑áirítear an cás a bhaineann le M.M.

De réir na cúirte a rinne an tarchur, eadhon painéal breithimh aonair eile de chuid na Cúirte Réigiúnaigh, Vársá, a ndearnadh an cás sin a athshannadh uirthi, léiríonn an méid sin gur aithin Uachtarán na cúirte sin go raibh an rún lena mbaineann ceangailteach trína ndearbhú nárbh fhéidir an cás sin a scrúdú nó go raibh bac buan ar scrúdú den sórt sin mar thoradh ar fhionraí dhualgais an Bhreithimh I.T.

Ceistíonn an chúirt sin éifeacht cheangailteach de ghníomh amhail an réiteach atá faoi cheist agus dlisteanacht fhoirmíochtaí eile na Cúirte arna roghnú tar éis don rún sin a bheith curtha chun feidhme. Ina theannta sin, sonraíonn sí go bhfuil cosc uirthi faoi fhorálacha náisiúnta a rinneadh le déanaí, ar pian smachtbhannaí araíonachta, scrúdú a dhéanamh ar chineál ceangailteach an rúin sin. Leis na ceisteanna sin arna gcur ar an gCúirt féachtar, go bunúsach, lena bhfáil amach an bhféadfaidh an chúirt a rinne an tarchur sa chás sin, ag féachaint do na forálacha agus do na prionsabail chéanna de dhlí an Aontais (3), a chinneadh, gan an baol a bheith ann go dtabhófar dliteanas araíonachta, go bhfuil an rún sin gan forneart ceangailteach, agus é mar thoradh air sin nach bhfuil údar aici breithniú a dhéanamh ar an gcás sna príomhimeachtaí a athshannadh di tar éis an réitigh sin agus ar cheart, dá bhrí sin, an cás sin a ath-leithdháileadh ar an gcúirt a bhí i gceannas ar an rún sin ar dtús.

Le breithiúnas a thug an Chúirt sna cásanna uamtha seo, agus í ina Mór‑Dlísheomra, tagraíonn sí do na treoracha óna cásdlí (4), go háirithe i mbreithiúnas an 5 Meitheamh 2023, an Coimisiún v an Pholainn (Neamhspleáchas agus saol príobháideach na mbreithiúna) (5). Rialaíonn sí, go bunúsach, go bhfuil an dara fomhír d’Airteagal 19(1) CAE mar chosc ar fhorálacha náisiúnta lena dtugtar cumhacht do chomhlacht nach ráthaítear a neamhspleáchas agus a neamhchlaontacht díolúine breithimh a tharraingt siar, a dhualgais a fhionraí agus a luach saothair a laghdú le linn na fionraí sin. Sonraíonn sí freisin, i bhfianaise phrionsabal thosaíocht dhlí an Aontais agus phrionsabal an chomhair dhílis a chumhdaítear in Airteagal 4(3) CAE, iarmhairtí dá leithéid de chonclúid don chúirt náisiúnta maidir le gníomh amhail an rún atá faoi cheist a bhaineann, de shárú ar an dara fomhír d’Airteagal 19(1) CAE, le dualgais breithimh a shuíonn mar bhreitheamh aonair a chur ar fionraí, agus do na comhlachtaí breithiúnacha atá freagrach as comhdhéanamh phainéil na cúirte náisiúnta sin a chinneadh agus a mhodhnú.

Breithniú na Cúirte

Ar an gcéad dul síos, rialaíonn an Chúirt go gcuirtear cosc leis an dara fomhír d’Airteagal 19(1) CAE ar fhorálacha náisiúnta lena dtugtar cumhacht do chomhlacht nach ráthaítear a neamhspleáchas agus a neamhchlaontacht imeachtaí coiriúla i gcoinne bhreithiúna na ngnáthchúirteanna a údarú agus, i gcás ina ndeonaítear an t-údarú sin, dualgais na mbreithiúna lena mbaineann a fhionraí agus a luach saothair a laghdú le linn na fionraí sin.

I ndáil leis sin, tugann an Chúirt dá haire, ó rinneadh na hiarrataí ar réamhrialú sa dá chás sin, thug sí breithiúnas sa chás an Coimisiún v an Pholainn (Neamhspleáchas agus saol príobháideach na mbreithiúna), inar chinn sí, inter alia, trí chumhachtaí a thabhairt don Dlísheomra Araíonachta, nach ráthaítear a neamhspleáchas agus a neamhchlaontacht (6), rialú a dhéanamh ar chásanna a bhfuil tionchar díreach acu ar stádas agus ar chomhlíonadh dhualgais an bhreithimh , amhail iarrataí ar údarú chun imeachtaí coiriúla a thionscnamh i gcoinne breithiúna, nár chomhlíon an Pholainn sin a oibleagáidí faoin dara fomhír d’Airteagal 19(1) CAE (7).

Sa bhreithiúnas sin, chuir an Chúirt in iúl go láidir nach dócha go gcuirfí isteach ar neamhspleáchas na mbreithiúna leis an riosca go dtabharfadh comhlacht nach ráthaítear a neamhspleáchas údarú iad a ionchúiseamh agus gurb amhlaidh an cás leis na rioscaí a bhaineann le comhlacht den sórt sin a chinneadh an ndéanfaidh sé iad a fhionraí óna ndualgais agus a luach saothair a laghdú (8).

Sa chás seo, glacadh an rún atá i gceist i ndáil leis an mBreitheamh I.T. (9), ar bhonn na bhforálacha náisiúnta a chinn an Chúirt Bhreithiúnais, sa bhreithiúnas sin, a bheith contrártha leis an dara fomhír d’Airteagal 19(1) CAE, a mhéid a thugann siad dlínse gníomhartha amhail an rún sin a ghlacadh do chomhlacht den sórt sin.

Má tá ceangal ar údaráis an Bhallstáit lena mbaineann leasú a dhéanamh ar na forálacha náisiúnta a bhí ina n-ábhar do bhreithiúnas lena suí gur mainníodh oibleagáidí a chomhlíonadh ar bhealach a thabharfadh i gcomhréir le ceanglais dhlí an Aontais iad, tá cúirteanna an Bhallstáit sin, óna dtaobh féin, faoi oibleagáid a áirithiú go gcomhlíonfar an breithiúnas sin i gcomhlíonadh a gcúraimí, rud a chiallaíonn, inter alia, gur faoi na cúirteanna sin atá sé é sin a dhéanamh chun na heilimintí dlíthiúla a leagtar síos ann a chur san áireamh, i gcás inarb iomchuí, chun raon feidhme fhorálacha dhlí an Aontais a chinneadh a bhfuil sé de cheangal orthu a chur i bhfeidhm. Dá bhrí sin, iarrtar ar an gcúirt a rinne an tarchur i gCás C-615/20, sa chás sna príomhimeachtaí, teacht ar na tátail uile a eascraíonn as na conclúidí a baineadh as an mbreithiúnas sa chás an Coimisiún v an Pholainn (Neamhspleáchas agus saol príobháideach na mbreithiúna).

Sa dara háit, déanann an Chúirt léiriú ar an dara fomhír d’Airteagal 19(1) CAE, ar phrionsabal thosaíocht dhlí an Aontais agus ar phrionsabal an chomhair dhílis mar seo a leanas:

–        ar an gcéad dul síos, amhail go bhfuil sé de cheart ag painéal breithiúna de chúirt náisiúnta a éisteann cás agus atá comhdhéanta de bhreitheamh aonair ar ghlac cúirt nach ráthaítear a neamhspleáchas agus a neamhchlaontacht rún ina coinne lena n-údaraítear imeachtaí coiriúla a thionscnamh agus lena n-ordaítear dualgais an bhreithimh sin a chur ar fionraí agus a luach saothair a laghdú, deireadh a chur le rún den sórt sin atá mar bhac ar fheidhmiú a dlínse sa chás sin; agus

–        ar an dara dul síos, maidir leis na comhlachtaí breithiúnacha atá freagrach as comhdhéanamh phainéil na cúirte náisiúnta sin a chinneadh agus a mhodhnú, amhail nach mór dóibh deireadh a chur leis an rún sin freisin, atá mar chosc ar an bpainéal breithiúna sin an dlínse sin a fheidhmiú.

I ndáil leis sin, meabhraíonn sí, de réir cásdlí socair (10), go gceanglaítear le prionsabal thosaíocht dhlí an Aontais, go háirithe, ar aon chúirt náisiúnta a n-iarrtar uirthi, laistigh de theorainneacha a dlínse, forálacha dhlí an Aontais a chur i bhfeidhm, an oibleagáid lánéifeacht a thabhairt do cheanglais dhlí an Aontais sa díospóid os a comhair, trína ndiultú dá húdarás féin aon reachtaíocht nó cleachtas náisiúnta a chur i bhfeidhm atá contrártha le foráil de chuid dhlí an Aontais a bhfuil éifeacht dhíreach aici, gan iallach a chur ar an gcúirt an reachtaíocht nó an cleachtas náisiúnta sin a chur ar leataobh roimh ré trí mhodhanna reachtacha nó trí mhodhanna bunreachtúla eile ná fanacht leis an reachtaíocht nó leis an gcleachtas sin a chur ar leataobh roimh ré. Is ionann comhlíonadh na hoibleagáide sin agus léiriú ar phrionsabal an chomhair dhílis.

Tá éifeacht dhíreach ag an dara fomhír d’Airteagal 19(1) CAE, arna léiriú i bhfianaise Airteagal 47 den Chairt um Chearta Bunúsacha (11), rud a chiallaíonn nach mór aon fhoráil náisiúnta, aon chásdlí náisiúnta nó aon chleachtas náisiúnta atá contrártha leis na forálacha sin de dhlí an Aontais, arna léiriú ag an gCúirt, a dhífheidhmiú (12).

Fiú in éagmais bearta reachtacha náisiúnta lena gcuirtear deireadh le mainneachtain oibleagáidí arna mbunú ag an gCúirt a chomhlíonadh, gur faoi na cúirteanna náisiúnta atá sé gach beart a dhéanamh chun cur chun feidhme iomlán dhlí an Aontais a éascú i gcomhréir leis an treoir atá sa bhreithiúnas lena suitear nár comhlíonadh oibleagáidí. Thairis sin, ní mór dóibh, i gcomhréir le prionsabal an chomhair dhílis, na hiarmhairtí neamhdhleathacha a bhaineann le sárú ar dhlí an Aontais a neamhniú.

D’fhonn na hoibleagáidí sin a chomhlíonadh, ní mór do chúirt náisiúnta deireadh a chur le gníomh amhail an réiteach atá i gceist lenar ordaíodh, de shárú ar an dara fomhír d’Airteagal 19(1) CAE, dualgais breithimh a chur ar fionraí i gcás ina bhfuil sé sin fíor-riachtanach i bhfianaise staid an nós imeachta atá i gceist chun tosaíocht dhlí an Aontais a áirithiú (13).

Ar deireadh, cuireann an Chúirt in iúl, i gcás ina bhfuil gníomh amhail an rún atá i gceist glactha ag comhlacht nach binse neamhspleách neamhchlaonta é de réir bhrí dhlí an Aontais, nach féidir brath air ar bhonn phrionsabal na deimhneachta dlíthiúla nó atá nasctha le húdarás res judicata líomhnaithe an rúin sin chun cosc a chur ar an gcúirt a rinne an tarchur agus ar na comhlachtaí breithiúnacha atá freagrach as comhdhéanamh phainéil na cúirte náisiúnta a chinneadh agus a mhodhnú rún den sórt sin a dhiúltú (14).

I ndáil leis sin, tugann an Chúirt faoi deara gur chuir an chúirt a rinne an tarchur bac ar na príomhimeachtaí i gCás C-615/20 fad a bhí an breithiúnas seo ar feitheamh. Sa chomhthéacs sin, ní cosúil go ndéanfaí an bonn a bhaint den deimhneacht dhlithiúil dá leanfadh an breitheamh arb é an fhoirmíocht de bhreitheamh aonair de chuid na cúirte a rinne an tarchur leis na himeachtaí sin, go háirithe ag an gcéim is déanaí den nós imeachta sin, a bheadh thar a bheith casta. Dá mhalairt ar fad, dealraíonn sé go bhféadfaí déileáil leis an gcás sna príomhimeachtaí i gcinneadh a chomhlíonann, ar dtús, na ceanglais a eascraíonn as an dara fomhír d’Airteagal 19(1) CAE agus, ar an dara dul síos, a chomhlíonann ceart na ndaoine aonair lena mbaineann éisteacht chóir a fháil laistigh de thréimhse réasúnach ama.

Sna himthosca sin, tá údar ag an gcúirt a rinne an tarchur i gCás C‑615/20 deireadh a chur leis an rún atá i gceist, ionas go bhféadfaidh sí leanúint de scrúdú a dhéanamh ar an gcás sna príomhimeachtaí ina comhdhéanamh reatha gan na comhlachtaí breithiúnacha atá inniúil ar chomhdhéanamh phainéil na cúirte náisiúnta a chinneadh agus a athrú a chur isteach air.

Sa tríú háit, léiríonn an Chúirt an dara fomhír d’Airteagal 19(1) CAE agus prionsabail thosaíocht dhlí an Aontais agus prionsabal an chomhair dhílis maidir le cás painéil breithiúna i gcúirt náisiúnta, amhail an chúirt a rinne an tarchur i gCás C-671/20, inar ndearnadh cás a sannadh roimhe sin do phainéal eile de chuid na cúirte náisiúnta sin a athshannadh dó mar thoradh ar ghníomh de chuid an Dlísheomra Araíonachta amhail an rún atá i gceist, chun a chinneadh, inter alia, an gcaithfidh an chúirt a rinne an tarchur, sa chás seo, an rún sin a dhíspreagadh agus staonadh ón gcás sin a scrúdú tuilleadh.

Sonraíonn sí, i ndáil leis sin, maidir leis an oibleagáid atá ar chúirteanna náisiúnta a leithéid de rún a dhífheidhmiú, ar rún a bhaineann le dualgais breithimh a chur ar fionraí, de shárú ar an dara fomhír d’Airteagal 19(1) CAE, i gcás ina bhfuil sé fíor-riachtanach i bhfianaise na staide nós imeachta atá i gceist chun tosaíocht dhlí an Aontais a ráthú, go bhfuil sé ceangailteach, go háirithe, ar an bpainéal breithiúnach a ndearnadh an cás reatha a athshannadh dó mar thoradh ar rún den sórt sin. Dá bhrí sin, ní mór don phainéal breithiúna sin staonadh ón gcás sin a éisteacht. Tá an oibleagáid sin ina ceangal freisin ar na comhlachtaí atá freagrach as comhdhéanamh phainéil na cúirte náisiúnta a chinneadh agus a athrú, agus dá bhrí sin ní mór dóibh an cás céanna a athshannadh d’fhoirmiú na cúirte ar tugadh na himeachtaí os a comhair ar dtús.

Sa chás seo, ní féidir brath go bailí ar aon bhreithniú atá bunaithe ar phrionsabal na deimhneachta dlíthiúla nó atá nasctha le húdarás res judicata a líomhnaítear don rún sin.

I ndáil leis sin, tugann an Chúirt faoi deara, i gCás C-671/20, murab ionann agus cásanna eile a sannadh don Bhreitheamh I.T., ar cásanna iad a athshannadh freisin idir an dá linn d’fhoirmíochtaí eile, ach ar leanadh lena scrúdú nó, de réir mar a bheidh, a dúnadh trí chinneadh a ghlacadh ó na foirmíochtaí nua sin, gur cuireadh na príomhimeachtaí ar fionraí go dtí go dtabharfaí an breithiúnas reatha. Sa chomhthéacs sin, is cosúil gur dócha, dá n‑atosódh an Breitheamh I.T. na himeachtaí sin, go dtabharfaí cinneadh mar chuid de na himeachtaí sin, d’ainneoin na moille arb é an rún atá i gceist is cúis léi, ar cinneadh a chomhlíonann na ceanglais a eascraíonn as an dara fomhír d’Airteagal 19(1) CAE agus na ceanglais a eascraíonn as ceart an duine aonair lena mbaineann chun triail chóir a fháil.

Déanann an Chúirt Airteagal 19(1) CAE agus prionsabail thosaíocht dhlí an Aontais agus an chomhair dhílis a léiriú amhail go gcuirtear cosc leo ar an méid seo a leanas:

–        ar an gcéad dul síos, painéal breithiúna de chúirt náisiúnta, a ndearnadh cás a sannadh roimhe sin do phainéal eile den chúirt sin a athshannadh air mar thoradh ar rún arna ghlacadh ag comhlacht nach ráthaítear a neamhspleáchas agus a neamhchlaontacht agus a d’údaraigh imeachtaí coiriúla a thionscnamh i gcoinne an bhreithimh aonair a bhfuil an painéal breithiúna sin comhdhéanta as agus a d’ordaigh dualgais na cúirte sin a chur ar fionraí agus a luach saothair a laghdú, agus a rinne cinneadh an cás sin a chur ar fionraí go dtí go ndéanfaidh an Chúirt cinneadh san iarraidh ar réamhrialú, a bheith faoi cheangal an rún sin a dhíspreagadh agus staonadh ón gcás sin a scrúdú tuilleadh, agus,

–        ar an dara dul síos, na comhlachtaí breithiúnacha atá freagrach as comhdhéanamh phainéil na cúirte náisiúnta a chinneadh agus a mhodhnú, i gcás den sórt sin, a bheith faoi cheangal an cás sin a ath-leithdháileadh ar fhoirmiú na cúirte a bhí freagrach as an gcás sin ar dtús.

A mhéid a bhaineann, sa cheathrú háit, leis na forálacha náisiúnta agus leis an gcásdlí ó chúirt bhunreachtúil arna lua ag an gcúirt a rinne an tarchur i gCás C-671/20 (15), lena gcoiscfeadh uirthi rialú a dhéanamh, cé go gceanglaítear uirthi é sin a dhéanamh i bhfianaise na bhfreagraí a thug an Chúirt ar a ceisteanna eile, maidir leis an easpa éifeacht cheangailteach atá ag gníomh amhail an réiteach atá faoi cheist agus, i gcás inarb iomchuí, an gníomh a dhífheidhmiú, tugann an Chúirt dá haire, más rud é go gcomhlíonann cúirt náisiúnta na cúraimí a thugtar di leis na Conarthaí agus go gcomhlíonann sí a hoibleagáidí faoi na Conarthaí, trí éifeacht a thabhairt d’fhorálacha amhail an dara fomhír d’Airteagal 19(1) CAE, ní féidir, de réir sainmhínithe, toirmeasc a chur uirthi an méid sin a dhéanamh ná an méid sin a bhunú mar chion araíonachta ar thaobh na mbreithiúna atá ina suí i gcúirt den sórt sin (16).

Ar an gcaoi chéanna, ag féachaint d’éifeacht dhíreach an dara fomhír d’Airteagal 19(1) CAE, go gceanglaítear ar chúirteanna náisiúnta prionsabal thosaíocht dhlí an Aontais a dhífheidhmiú aon chásdlí náisiúnta atá contrártha leis an bhforáil sin de dhlí an Aontais arna léiriú ag an gCúirt. Dá bhrí sin, i gcás ina measann cúirt náisiúnta, i ndiaidh breithiúnas ón gCúirt, go bhfuil cásdlí cúirt bhunreachtúil contrártha le dlí an Aontais, ní fhéadfadh sé go dtabhofaí a dliteanas araíonachta mar thoradh ar dhífheidhmiú an chásdlí sin ón gcúirt bhunreachtúil i gcomhréir le prionsabal thosaíocht dhlí an Aontais (17).

Dá bhrí sin, leis an dara fomhír d’Airteagal 19(1) CAE agus le prionsabail thosaíochta dhlí an Aontais agus an chomhair dhílis, cuirtear cosc leo ar an méid seo a leanas:

–        ar an gcéad dul síos, ar fhorálacha náisiúnta lena gcuirtear toirmeasc ar chúirt náisiúnta, ar pian smachtbhannaí araíonachta arna bhforchur ar bhreithiúna dá cuid, scrúdú a dhéanamh ar chineál ceangailteach gnímh arna ghlacadh ag comhlacht nach ráthaítear a neamhspleáchas ná a neamhchlaontacht agus a d’údaraigh imeachtaí coiriúla a thionscnamh i gcoinne breithimh agus a d’ordaigh dualgais an bhreithimh sin a chur ar fionraí agus a luach saothair a laghdú, agus, i gcás inarb iomchuí, an gníomh sin a dhífheidhmiú, agus,

–        ar an dara dul síos, ar chásdlí cúirte bunreachtúla faoinar nach féidir gníomhartha lena gceaptar breithiúna as a gcomhdhéantar comhlacht den sórt sin a bheith faoi réir athbhreithniú breithiúnach, sa mhéid is go gcoisctear an scrúdú sin leis an gcásdlí sin.


1      Bunaíodh le Dlí maidir leis an gCúirt Uachtarach an 8 Nollaig 2017, mar chuid den Sąd Najwyższy (an Chúirt Uachtarach, an Pholainn), dlísheomra araíonachta nua ar a dtugtar an Izba Dyscyplinarna (an "Dlísheomra Araíonachta"). Le dlí an 20 Nollaig 2019 arna leasú leis an Dlí maidir leis an gCúirt Uachtarach, a tháinig i bhfeidhm in 2020, deonaíodh cumhachtaí nua leis don dlísheomra sin, go háirithe, chun imeachtaí coiriúla a thionscnamh i gcoinne breithiúna a údarú nó iad a choinneáil faoi choinneáil shealadach (Airteagal 27(1), mír 1a).


2      Eadhon Airteagal 47 de Chairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh, Airteagal 2 CAE agus an dara fomhír d’Airteagal 19(1) CAE lena gcumhdaítear prionsabal an smachta reachta agus ceanglais maidir le cosaint bhreithiúnach éifeachtach, chomh maith le prionsabail na tosaíochta, an chomhair dhílis agus na deimhneachta dlíthiúla.


3      Is iad sin Airteagal 2 agus an dara fomhír d'Airteagal 19(1) CAE, chomh maith le prionsabail na príomhachta, an chomhair dhílis agus na deimhneachta dlíthiúla.


4      Maidir le heaspa neamhspleáchais agus neamhchlaontachta an Dlísheomra Araíonachta a bunaíodh leis an Dlí maidir leis an gCúirt Uachtarach 2017, arna leasú i gcomhthéacs Athchóiriú Ceartais na Polainne 2019.


5      Breithiúnas an 5 Meitheamh 2023, an Coimisiúin v an Pholainn (Córas araíonachta do bhreithiúna) (C-204/21, EU:C:2023:442).


6      I mír 102 den bhreithiúnas sa chás an Coimisiún v an Pholainn (Neamhspleáchas agus saol príobháideach na mbreithiúna), d’athdhearbhaigh an Chúirt, agus í ag brath ar an gcásdlí a bhí aici roimhe sin (mír 112 de bhreithiúnas an 15 Iúil 2021, an Coimisiún v an Pholainn, (Córas aranaíochta do bhreithiúna) (C-791/19, EU:C:2021:596)), nach gcomhlíonann an Dlísheomra Araíonachta an ceanglas maidir le neamhspleáchas agus neamhchlaontacht.


7      An Breithiúnas sa chás an Coimisiún v an Pholainn (Neamhspleáchas agus saol príobháideach na mbreithiúna), cuid oibríochtúil 1.


8      Breithiúnas sa chás an Coimisiún v an Pholainn (Neamhspleáchas agus saol príobháideach na mbreithiúna), mír 101.


9      Eadhon gnáthchúirt a bhféadfaí a iarraidh uirthi rialú a dhéanamh, faoin dara fomhír d’Airteagal 19(1) CAE, maidir le ceisteanna a bhaineann le cur i bhfeidhm nó léiriú dhlí an Aontais.


10      Féach, chuige sin, breithiúnas an 22 Feabhra 2022, RS (Éifeacht breithiúnas de chuid cúirt bhunreachtúil) (C-430/21, EU:C:2022:99, mír 53 agus an cásdlí a luaitear, agus mír 55 agus an cásdlí a luaitear).


11      Lena bhforchuirtear oibleagáid shoiléir bheacht ar na Ballstáit maidir leis an toradh atá le baint amach agus nach bhfuil faoi réir aon choinníollacha, go háirithe maidir le neamhspleáchas agus neamhchlaontacht na gcúirteanna a n-iarrtar orthu dlí an Aontais a léiriú agus a chur i bhfeidhm agus maidir leis an gceanglas nach mór iad a bhunú roimh ré le dlí.


12      Breithiúnas sa chás an Coimisiún v an Pholainn (Neamhspleáchas agus saol príobháideach na mbreithiúna), mír 78 agus an cásdlí a luaitear.


13      Féach, chuige sin, breithiúnas an 6 Deireadh Fómhair 2021, W.Ż. (Dlísheomra um Rialú Úrghnách agus Gnóthaí Poiblí na Cúirte Uachtaraí - Ceapachán) (C-487/19, EU:C:2021:798, míreanna 159 agus 161).


14      Féach, chuige sin, breithiúnas W.Ż. (Dlísheomra um Rialú Úrghnách agus Gnóthaí Poiblí na Cúirte Uachtaraí - Ceapachán), mír 160).


15      Le hAirteagal 42(1) agus (2) den Dlí maidir leis na Gnáthchúirteanna an 27 Iúil 2001, arna leasú an 20 Nollaig 2019, leagtar síos, inter alia, do na cúirteanna sin, toirmisc ar dhlisteanacht na gcúirteanna a thabhairt faoi cheist nó ar mheasúnú a dhéanamh ar dhlíthiúlacht cheapacháin breithimh nó ar dhlíthiúlacht a chumhachta chun cúraimí a bhaineann le riaradh ceartais a chomhlíonadh. Le hAirteagal 107(1)(3) den dlí sin, bunaítear mar chion araíonachta, go háirithe, é aon ghníomh de chuid bhreithiúna na ngnáthchúirteanna a fhágann amhras faoi éifeachtúlacht ceapacháin breithimh.


16      Féach, chuige sin, an breithiúnas sa chás an Coimisiún v an Pholainn (Neamhspleáchas agus saol príobháideach na mbreithiúna), mír 132.


17      Féach, chuige sin, an breithiúnas sa chás an Coimisiún v an Pholainn (Neamhspleáchas agus saol príobháideach na mbreithiúna), mír 132.