Sprawa T‑545/11 RENV

Stichting Greenpeace Nederland
i
Pesticide Action Network Europe (PAN Europe)

przeciwko

Komisji Europejskiej

Dostęp do dokumentów – Rozporządzenie (WE) nr 1049/2001 – Dokumenty dotyczące pierwszego zezwolenia na wprowadzenie do obrotu substancji czynnej pod nazwą „glifosat” – Częściowa odmowa dostępu – Wyjątek dotyczący ochrony interesów handlowych osoby trzeciej – Artykuł 4 ust. 5 rozporządzenia nr 1049/2001 – Nadrzędny interes publiczny – Rozporządzenie (WE) nr 1367/2006 – Artykuł 6 ust. 1 rozporządzenia nr 1367/2006 – Dyrektywa 91/414/EWG

Streszczenie – wyrok Sądu (czwarta izba) z dnia 21 listopada 2018 r.

1.      Instytucje Unii Europejskiej – Prawo publicznego dostępu do dokumentów – Rozporządzenie nr 1049/2001 – Wyjątki od prawa dostępu do dokumentów – Dokumenty pochodzące od państwa członkowskiego – Uprawnienie państwa członkowskiego zażądania od instytucji nieujawniania dokumentów – Właściwość instytucji – Kontrola zasadności odmowy dostępu z punktu widzenia wyjątków przewidzianych we wspomnianym rozporządzeniu – Zakres – Obowiązek uzasadnienia

(rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1049/2001, art. 4 ust. 1–3, ust. 5)

2.      Instytucje Unii Europejskiej – Prawo publicznego dostępu do dokumentów – Wniosek o udzielenie dostępu do informacji o środowisku – Rozporządzenie nr 1367/2006 – Niewzruszalne domniemanie istnienia nadrzędnego interesu publicznego nakładającego obowiązek ujawnienia informacji dotyczących emisji do środowiska – Ryzyko naruszenia interesów handlowych danych osób w przypadku ujawnienia – Brak wpływu

(rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady: nr 1049/2001, art. 4 ust. 2 tiret pierwsze; nr 1367/2006, art. 6 ust. 1)

3.      Instytucje Unii Europejskiej – Prawo publicznego dostępu do dokumentów – Wniosek o udzielenie dostępu do informacji o środowisku – Rozporządzenie nr 1367/2006 – Informacje mające związek z emisjami do środowiska – Pojęcie – Wykładnia rozszerzająca

[art. 339 TFUE; konwencja z Aarhus, art. 4 ust. 4 lit. d); rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady: nr 1049/2001, art. 4 ust. 2 tiret pierwsze; nr 1367/2006, motyw 2, art. 2 ust. 1 lit. d), art. 6 ust. 1]

4.      Instytucje Unii Europejskiej – Prawo publicznego dostępu do dokumentów – Wniosek o udzielenie dostępu do informacji o środowisku – Rozporządzenie nr 1367/2006 – Informacje mające związek z emisjami do środowiska – Pojęcie – Dokumenty dotyczące pierwszego zezwolenia na wprowadzenie do obrotu substancji czynnej pod nazwą „glifosat” – Wyłączenie

(rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady: nr 1367/2006, art. 6 ust. 1; nr 1107/2009, art. 29; dyrektywa Rady 91/414, załącznik I)

5.      Instytucje Unii Europejskiej – Prawo publicznego dostępu do dokumentów – Rozporządzenie nr 1049/2001 – Wyjątki od prawa dostępu do dokumentów – Ścisła wykładnia i ścisłe stosowanie – Obowiązek przeprowadzenia konkretnej analizy każdego dokumentu objętego wyjątkiem – Zakres

(rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1049/2001, art. 4)

6.      Instytucje Unii Europejskiej – Prawo publicznego dostępu do dokumentów – Rozporządzenie nr 1049/2001 – Wyjątki od prawa dostępu do dokumentów – Ochrona interesów handlowych – Odmowa dostępu – Obowiązek uzasadnienia – Zakres

(rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1049/2001, art. 4 ust. 2 tiret pierwsze)

7.      Instytucje Unii Europejskiej – Prawo publicznego dostępu do dokumentów – Rozporządzenie nr 1049/2001 – Wyjątki od prawa dostępu do dokumentów – Dokumenty pochodzące od państwa członkowskiego – Uprawnienie państwa członkowskiego zażądania od instytucji nieujawniania dokumentów – Właściwość sądu Unii do oceny zasadności odmowy danej instytucji – Zakres

(rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1049/2001, art. 4 ust. 1–3, 5)

8.      Umowy międzynarodowe – Umowy Unii – Konwencja o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do wymiaru sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska (konwencja z Aarhus) – Postanowienia tej konwencji dotyczące podstaw odmowy dostępu do informacji dotyczących środowiska – Bezpośrednia skuteczność – Brak

(konwencja z Aarhus, art. 4 ust. 4)

9.      Umowy międzynarodowe – Umowy Unii – Konwencja o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do wymiaru sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska (konwencja z Aarhus) – Skutki – Pierwszeństwo przed aktami prawa wtórnego Unii – Wykładnia prawa wtórnego w świetle umów międzynarodowych zawartych przez Unię – Obowiązek wykładni zgodnej – Zakres

(konwencja z Aarhus, art. 9 ust. 3)

1.      Zobacz tekst orzeczenia.

(zob. pkt 36–41, 43, 44)

2.      Artykuł 6 ust. 1 zdanie pierwsze rozporządzenia nr 1367/2006 w sprawie zastosowania postanowień Konwencji z Aarhus o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do [wymiaru] sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska do instytucji i organów Wspólnoty Europejskiej zobowiązuje do ujawnienia dokumentu, jeżeli wnioskowane informacje dotyczą emisji do środowiska, nawet w wypadku zagrożenia interesów chronionych przez art. 4 ust. 2 tiret pierwsze rozporządzenia nr 1049/2001 w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji.

(zob. pkt 49)

3.      Zobacz tekst orzeczenia.

(zob. pkt 56–58)

4.      Dokumenty dotyczące pierwszego zezwolenia na wprowadzenie do obrotu substancji czynnej pod nazwą glifosat, wydanego na podstawie dyrektywy 91/414 dotyczącej wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin, nie zawierają informacji dotyczących emisji do środowiska w rozumieniu art. 6 ust. 1 zdanie pierwsze rozporządzenia nr 1367/2006 w sprawie zastosowania postanowień Konwencji z Aarhus o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska do instytucji i organów Wspólnoty Europejskiej.

Substancja czynna taka jak glifosat musi bowiem zostać zatwierdzona na szczeblu Unii przed wejściem w skład środków ochrony roślin, które z kolei muszą koniecznie podlegać zezwoleniom danego państwa członkowskiego, aby zostało zapewnione, że skład tych produktów spełnia warunki zezwolenia przewidziane w art. 29 rozporządzenia nr 1107/2009 dotyczącego wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin. Ponadto, ocena i zatwierdzenie substancji czynnej glifosat na szczeblu Unii nadal nie ma zasadniczo żadnego związku z konkretnym, następczym zastosowaniem owej substancji. Zatwierdzenie substancji czynnej glifosat nie obejmuje bowiem żadnego pozwolenia na stosowanie tej substancji w sposób autonomiczny. To dopiero po ustaleniu, że dana substancja wchodzi w skład środka ochrony roślin dopuszczonego do obrotu przez jedno państwo członkowskie, będzie ona stosowana. W związku z tym, o ile prawdą jest, że substancja czynna glifosat jest uwalniana do środowiska w którymś momencie swojego cyklu użycia, sytuacja ta ma miejsce wyłącznie w przypadku środka ochrony roślin poddanego procedurze zezwolenia.

W tych okolicznościach należy stwierdzić, że dopiero na etapie postępowania w sprawie wydania krajowego pozwolenia na dopuszczenie do obrotu środka ochrony roślin państwo członkowskie ocenia potencjalne emisje do środowiska i pojawiają się konkretne informacje dotyczące charakteru, składu, ilości, daty i miejsca rzeczywistych lub przewidywalnych emisji w takich okolicznościach substancji czynnej i zawierającego ją środka ochrony roślin. W tym względzie, ponieważ warunki stosowania i składu środka ochrony roślin dopuszczonego przez państwo członkowskie na jego terytorium mogą znacznie różnić się od warunków dotyczących produktów ocenianych na szczeblu Unii, na etapie zatwierdzania substancji czynnej należy uznać, że informacje zawarte w dokumentach dotyczących pierwszego zezwolenia na wprowadzenie do obrotu substancji czynnej glifosat, nie dotyczą emisji, których uwalnianie do środowiska jest przewidywalne, i wykazują co najwyżej związek z emisjami do środowiska. W rezultacie takie informacje są wyłączone z zakresu pojęcia informacji dotyczących emisji do środowiska.

(zob. pkt 82, 88, 90, 91)

5.      Zobacz tekst orzeczenia.

(zob. pkt 97–99, 107)

6.      Zobacz tekst orzeczenia.

(zob. pkt 100, 101)

7.      Zobacz tekst orzeczenia.

(zob. pkt 103)

8.      Zobacz tekst orzeczenia.

(zob. pkt 105)

9.      Zobacz tekst orzeczenia.

(zob. pkt 106)