WYROK SĄDU (dziewiąta izba w składzie powiększonym)
z dnia 29 września 2021 r. (*)
Konkurencja – Porozumienia, decyzje i uzgodnione praktyki – Rynek aluminiowych i tantalowych kondensatorów elektrolitycznych – Decyzja stwierdzająca naruszenie art. 101 TFUE i art. 53 porozumienia EOG – Koordynacja cen w całym EOG – Grzywny – Częściowe zwolnienie z grzywny – Punkt 26 komunikatu w sprawie współpracy z 2006 r. – Obniżenie kwoty grzywny – Punkt 37 wytycznych w sprawie metody ustalania grzywien z 2006 r. – Pułap wynoszący 10% obrotu – Nieograniczone prawo orzekania
W sprawie T‑344/18
Rubycon Corp., z siedzibą w Inie (Japonia),
Rubycon Holdings Co. Ltd, z siedzibą w Inie,
które reprezentowali adwokaci J. Rivas Andrés i A. Federle,
strona skarżąca,
przeciwko
Komisji Europejskiej, którą reprezentowały B. Ernst, L. Wildpanner i F. van Schaik, w charakterze pełnomocników,
strona pozwana,
mającej za przedmiot oparte na art. 263 TFUE żądanie, po pierwsze, stwierdzenia nieważności decyzji Komisji C(2018) 1768 final z dnia 21 marca 2018 r. dotyczącej postępowania na mocy art. 101 [TFUE] i art. 53 porozumienia EOG (sprawa AT.40136 – Kondensatory) w zakresie, w jakim dotyczy ona skarżących, oraz, po drugie, obniżenia kwoty nałożonych na nie grzywien,
SĄD (dziewiąta izba w składzie powiększonym),
w składzie: M.J. Costeira (sprawozdawczyni), prezes izby, D. Gratsias, M. Kancheva, B. Berke i T. Perišin, sędziowie,
sekretarz: E. Artemiou, administratorka,
uwzględniając pisemny etap postępowania i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 21 października 2020 r.,
wydaje następujący
Wyrok(1)
I. Okoliczności powstania sporu
A. Skarżące i sektor, którego dotyczy postępowanie
1 Skarżące, Rubycon Corp. (zwana dalej „pierwszą skarżącą”) i Rubycon Holdings Co. Ltd (zwana dalej „drugą skarżącą”), są spółkami z siedzibą w Japonii. Pierwsza ze skarżących produkuje i sprzedaje aluminiowe kondensatory elektrolityczne. Od dnia 1 lutego 2007 r. druga skarżąca posiada 100% kapitału zakładowego pierwszej skarżącej.
2 Rozpatrywane naruszenie dotyczy aluminiowych i tantalowych kondensatorów elektrolitycznych. Kondensatory są komponentami elektrycznymi, które elektrostatycznie przechowują energię w polu elektrycznym. Kondensatory elektrolityczne wykorzystuje się niemalże we wszystkich produktach elektronicznych, takich jak komputery osobiste, tablety, telefony, klimatyzatory, chłodziarki, pralki, produkty motoryzacyjne i urządzenia przemysłowe. Nabywający je klienci są zatem bardzo zróżnicowani. Kondensatory elektrolityczne, a ściślej rzecz ujmując, aluminiowe i tantalowe kondensatory elektrolityczne, są produktami, których cena stanowi ważny parametr konkurencyjny.
B. Postępowanie administracyjne
3 W dniu 4 października 2013 r. Panasonic i jego spółki zależne zwróciły się do Komisji Europejskiej o wydanie poświadczenia kolejności złożenia wniosku o zwolnienie z grzywny na podstawie pkt 14 i 15 komunikatu w sprawie zwalniania z grzywien i zmniejszania grzywien w sprawach kartelowych (Dz.U. 2006, C 298, s. 17, zwanego dalej „komunikatem w sprawie współpracy z 2006 r.”), jednocześnie dostarczając tej instytucji informacji o istnieniu domniemanego naruszenia w sektorze kondensatorów elektrolitycznych.
4 W dniu 28 marca 2014 r. Komisja, działając na podstawie art. 18 rozporządzenia Rady (WE) nr 1/2003 z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie wprowadzenia w życie reguł konkurencji ustanowionych w art. [101 i 102 TFUE] (Dz.U. 2003, L 1, s. 1), zażądała informacji od szeregu przedsiębiorstw działających w sektorze kondensatorów elektrolitycznych, w tym skarżących.
5 W dniu 26 maja 2014 r. skarżące przedstawiły Komisji wniosek o obniżenie kwoty grzywny na podstawie komunikatu w sprawie współpracy z 2006 r.
6 W dniu 4 listopada 2015 r. Komisja sporządziła pismo w sprawie przedstawienia zarzutów, które skierowała między innymi do skarżących. Skarżące nie odpowiedziały na pismo w sprawie przedstawienia zarzutów.
7 Adresaci tego pisma, w tym skarżące, zostali wysłuchani przez Komisję podczas przesłuchania, które odbyło się w dniach 12–14 września 2016 r.
C. Zaskarżona decyzja
8 W dniu 21 marca 2018 r. Komisja wydała decyzję C(2018) 1768 final dotyczącą postępowania na mocy art. 101 [TFUE] i art. 53 porozumienia EOG (sprawa AT.40136 – Kondensatory) (zwaną dalej „zaskarżoną decyzją”).
1. Naruszenie
9 W zaskarżonej decyzji Komisja stwierdziła istnienie jednolitego i ciągłego naruszenia art. 101 TFUE i art. 53 Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym (EOG) w sektorze kondensatorów elektrolitycznych, w którym to naruszeniu uczestniczyło dziewięć przedsiębiorstw lub grup przedsiębiorstw, a mianowicie Elna, Hitachi AIC, Holy Stone, Matsuo, NEC Tokin, Nichicon, Nippon Chemi-Con, Sanyo (oznaczające łącznie Sanyo i Panasonic) oraz skarżące (zwane dalej łącznie „uczestnikami kartelu”) (motyw 1 i art. 1 zaskarżonej decyzji).
10 Komisja podniosła zasadniczo, że omawiane naruszenie miało miejsce w okresie od dnia 26 czerwca 1998 r. do dnia 23 kwietnia 2012 r. na całym terytorium EOG i polegało na porozumieniach lub uzgodnionych praktykach mających na celu koordynację polityki cenowej w zakresie dostaw aluminiowych i tantalowych kondensatorów elektrolitycznych (motyw 1 zaskarżonej decyzji).
11 Organizacja kartelu przebiegała głównie w drodze spotkań wielostronnych, które odbywały się zasadniczo w Japonii, co miesiąc lub co dwa miesiące na poziomie kierownictwa sprzedaży wyższego szczebla oraz co sześć miesięcy na poziomie zarządów, w tym prezesów (motywy 63, 68, 738 zaskarżonej decyzji).
12 Spotkania wielostronne były najpierw organizowane w latach 1998–2003 pod nazwą „koła kondensatorów elektrolitycznych” lub „konferencji kondensatorów elektrolitycznych” (zwane dalej „spotkaniami ECC”). Następnie w latach 2003–2005 odbywały się pod nazwą „konferencji aluminium-tantal”, „grupy kondensatorów aluminiowych i tantalowych” lub „spotkań ATC”. Wreszcie, w latach 2005–2012 organizowano je pod nazwą „grupy badań rynkowych” lub „grupy marketingu” (zwane dalej „spotkaniami MK”). Równolegle ze spotkaniami MK i w uzupełnieniu tychże spotkań w latach 2006–2008 organizowano spotkania w sprawie „wzrostu kosztów” lub „ulepszenia kondensatorów” (zwane dalej „spotkaniami CUP”) (motyw 69 zaskarżonej decyzji).
13 Poza tymi wielostronnymi spotkaniami uczestnicy kartelu nawiązywali również, w zależności od potrzeb, kontakty dwustronne i trójstronne ad hoc (motywy 63, 75, 739 zaskarżonej decyzji) (zwane dalej łącznie „antykonkurencyjną wymianą informacji”).
14 W ramach antykonkurencyjnej wymiany informacji uczestnicy kartelu wymieniali się informacjami zasadniczo na temat cen stosowanych obecnie i w przyszłości, nadchodzących obniżek cen i przedziałów tych obniżek, podaży i popytu, w tym na temat podaży i popytu w przyszłości, a w niektórych przypadkach zawierali, stosowali i wykonywali porozumienia cenowe (motywy 62, 715, 732, 741 zaskarżonej decyzji).
15 Komisja uznała, że zachowanie uczestników kartelu stanowiło formę porozumienia lub uzgodnionej praktyki, która miała wspólny cel, a mianowicie uniknięcie konkurencji cenowej i koordynowanie przyszłych zachowań w zakresie sprzedaży kondensatorów elektrolitycznych, a przez to zmniejszenie niepewności na rynku (motywy 726, 731 zaskarżonej decyzji).
16 Komisja doszła do wniosku, że zachowanie to miało jednolity cel antykonkurencyjny (motyw 743 zaskarżonej decyzji).
2. Odpowiedzialność skarżących
17 Komisja uznała, że pierwsza skarżąca ponosi odpowiedzialność z tytułu bezpośredniego uczestnictwa w kartelu od dnia 26 czerwca 1998 r. do dnia 23 kwietnia 2012 r. [motyw 961 i art. 1 lit. h) zaskarżonej decyzji].
18 Ponadto Komisja przyjęła odpowiedzialność drugiej skarżącej jako spółki dominującej posiadającej całość kapitału zakładowego pierwszej skarżącej za okres od dnia 1 lutego 2007 r. do dnia 23 kwietnia 2012 r. [motywy 962, 963 i art. 1 lit. h) zaskarżonej decyzji].
3. Grzywny nałożone na skarżące
19 W art. 2 lit. k) i l) zaskarżonej decyzji, po pierwsze, nałożono na pierwszą skarżącą „wspólnie i solidarnie” z drugą skarżącą grzywnę w wysokości 27 718 000 EUR, a po drugie, nałożono na pierwszą skarżącą grzywnę w wysokości 706 000 EUR.
4. Obliczenie kwot grzywien
20 W celu obliczenia kwoty grzywien Komisja zastosowała metodę określoną w wytycznych w sprawie metody ustalania grzywien nakładanych na mocy art. 23 ust. 2 lit. a) rozporządzenia nr 1/2003 (Dz.U. 2006, C 210, s. 2, zwanych dalej „wytycznymi z 2006 r.”) (motyw 980 zaskarżonej decyzji).
21 W pierwszej kolejności w celu ustalenia kwoty podstawowej grzywien nakładanych na skarżące Komisja uwzględniła wartość sprzedaży w ostatnim pełnym roku udziału w naruszeniu zgodnie z pkt 13 wytycznych z 2006 r. (motyw 989 zaskarżonej decyzji).
22 Komisja obliczyła wartość sprzedaży na podstawie transakcji sprzedaży aluminiowych i tantalowych kondensatorów elektrolitycznych zafakturowanych klientom z siedzibą w EOG (motyw 990 zaskarżonej decyzji).
23 Ponadto instytucja ta obliczyła właściwą wartość sprzedaży oddzielnie dla obu kategorii produktów, a mianowicie kondensatorów elektrolitycznych aluminiowych i kondensatorów elektrolitycznych tantalowych, jak również zastosowała do nich różne mnożniki w zależności od czasu trwania (motyw 991 zaskarżonej decyzji).
24 Komisja ustaliła część wartości sprzedaży, jaką należy przyjąć ze względu na wagę naruszenia, na 16%. W tym względzie Komisja uznała, że horyzontalne „ustalenia” dotyczące koordynacji cen zaliczają się, ze względu na swój charakter, do najpoważniejszych naruszeń art. 101 TFUE i art. 53 porozumienia EOG oraz że kartel obejmował całe terytorium EOG (motywy 1001–1003 zaskarżonej decyzji).
25 Ponadto, aby zapewnić wystarczająco odstraszający charakter nałożonej grzywny, Komisja na podstawie pkt 25 wytycznych z 2006 r. zastosowała kwotę dodatkową w wysokości 16% (motyw 1009 zaskarżonej decyzji).
26 Jeśli chodzi o mnożnik dotyczący czasu trwania naruszenia, Komisja na podstawie pkt 26 akapit trzeci komunikatu w sprawie współpracy z 2006 r. przyznała pierwszej skarżącej częściowe zwolnienie z grzywny w związku z czasem trwania naruszenia, odpowiadające okresowi naruszenia od dnia 26 czerwca 1998 r. do dnia 28 sierpnia 2003 r., ze względu na to, że dostarczyła ona decydujące dowody pozwalające na wykazanie dodatkowych okoliczności faktycznych zwiększających czas trwania naruszenia w odniesieniu do tego okresu (zob. motyw 1087 zaskarżonej decyzji).
27 Tak więc w odniesieniu do pierwszej skarżącej Komisja przyjęła mnożnik wynoszący 8,65, odpowiadający okresowi od dnia 29 sierpnia 2003 r. do dnia 23 kwietnia 2012 r., bez uwzględnienia okresu od dnia 26 czerwca 1998 r. do dnia 28 sierpnia 2003 r. (zob. pkt 26 powyżej). W stosunku do drugiej skarżącej Komisja przyjęła mnożnik wynoszący 5,22, odpowiadający okresowi od dnia 1 lutego 2007 r. do dnia 23 kwietnia 2012 r. (motyw 1007, tabela 1 i przypis 1658 zaskarżonej decyzji).
28 Komisja ustaliła zatem kwotę podstawową grzywny w przypadku pierwszej skarżącej na 61 434 000 EUR, a w przypadku drugiej skarżącej na 39 598 000 EUR (motyw 1010 zaskarżonej decyzji).
29 W drugiej kolejności, co się tyczy dostosowań kwoty podstawowej grzywien, Komisja przede wszystkim odmówiła przyznania skarżącym dodatkowej obniżki grzywny na podstawie pkt 37 wytycznych z 2006 r. (motywy 1052, 1053 zaskarżonej decyzji).
30 Ponadto Komisja nie uwzględniła w odniesieniu do skarżących żadnej okoliczności obciążającej ani łagodzącej (motyw 1054 zaskarżonej decyzji).
31 Następnie na podstawie art. 23 ust. 2 rozporządzenia nr 1/2003 Komisja zastosowała pułap w wysokości 10% łącznego obrotu osiągniętego w poprzedzającym roku obrotowym (motywy 1057, 1058 zaskarżonej decyzji).
32 Wreszcie, po zastosowaniu rzeczonego pułapu 10% Komisja przyznała skarżącym na podstawie pkt 26 akapit pierwszy tiret drugie komunikatu w sprawie współpracy z 2006 r. obniżkę o 30% kwoty grzywny, która w innym wypadku zostałaby na nie nałożona, ponieważ uznała, że skarżące były drugim przedsiębiorstwem, które dostarczyło informacje przyczyniające się do znacznego zwiększenia wartości dowodów (motywy 1082, 1083 zaskarżonej decyzji).
33 Ponadto Komisja na podstawie rzeczonego pkt 26 akapit trzeci odmówiła skarżącym częściowego zwolnienia z grzywny ze względu na wagę naruszenia, ponieważ dostarczone przez nie dowody nie pozwoliły jej na ustalenie dodatkowych okoliczności faktycznych zwiększających wagę naruszenia (motywy 1093–1096 zaskarżonej decyzji).
34 W rezultacie Komisja ustaliła łączną kwotę grzywien nałożonych na skarżące na 28 424 000 EUR (motyw 1139 zaskarżonej decyzji).
[…]
II. Przebieg postępowania i żądania stron
36 Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 4 czerwca 2018 r. skarżące wniosły niniejszą skargę.
37 W dniu 27 września 2018 r. w sekretariacie Sądu Komisja złożyła odpowiedź na skargę.
38 Replikę i duplikę złożono w sekretariacie Sądu odpowiednio w dniach 21 listopada 2018 r. i 29 stycznia 2019 r.
39 Na wniosek drugiej izby Sąd na podstawie art. 28 regulaminu postępowania postanowił przekazać sprawę powiększonemu składowi orzekającemu.
40 Ze względu na zmianę składu izb Sądu zgodnie z art. 27 § 5 regulaminu postępowania przed Sądem sędzia sprawozdawczyni została przydzielona do dziewiątej izby w składzie powiększonym, której w rezultacie została przekazana niniejsza sprawa.
41 Na wniosek sędzi sprawozdawczyni Sąd (dziewiąta izba w składzie powiększonym) postanowił otworzyć ustny etap postępowania i w ramach środków organizacji postępowania przewidzianych w art. 89 regulaminu postępowania zadał stronom pytania na piśmie, wzywając je do udzielenia na nie odpowiedzi podczas rozprawy.
42 Na rozprawie w dniu 21 października 2020 r. wysłuchano wystąpień stron oraz ich odpowiedzi na zadane ustnie i pisemnie przez Sąd pytania.
43 Po śmierci sędziego B. Berkego w dniu 1 sierpnia 2021 r. troje sędziów, których podpisy widnieją pod niniejszym wyrokiem, kontynuowało naradę zgodnie z art. 22 i art. 24 § 1 regulaminu postępowania.
44 Skarżące wnoszą do Sądu o:
– stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji w dotyczącym ich zakresie, a w szczególności stwierdzenie nieważności art. 1 lit. h), art. 2 lit. k) i l) oraz art. 4 zaskarżonej decyzji;
– obniżenie kwoty grzywien nałożonych na skarżące;
– obciążenie Komisji kosztami postępowania.
45 Komisja wnosi do Sądu o:
– oddalenie skargi;
– obciążenie skarżących kosztami postępowania.
III. Co do prawa
[…]
B. Co do istoty
53 Skarżące podnoszą dwa zarzuty na poparcie zarówno żądań zmierzających do uchylenia nałożonych na nie grzywien, jak i żądań zmierzających do obniżenia ich wysokości. Zarzut pierwszy dotyczy odmowy przyznania skarżącym przez Komisję częściowego zwolnienia z grzywny ze względu na przedstawienie przez nie dowodów dotyczących dodatkowych okoliczności faktycznych zwiększających wagę naruszenia. Zarzut drugi dotyczy odmowy odejścia przez Komisję od ogólnej metody przewidzianej w wytycznych z 2006 r. i przyznania obniżki kwoty grzywny na podstawie pkt 37 tych wytycznych.
1. W przedmiocie żądania stwierdzenia nieważności zaskarżonej decyzji
[…]
a) W przedmiocie zarzutu pierwszego, dotyczącego odmowy przyznania przez Komisję skarżącym częściowego zwolnienia z grzywny ze względu na przedstawienie przez nie dowodów dotyczących dodatkowych okoliczności faktycznych zwiększających wagę naruszenia
59 W ramach zarzutu pierwszego skarżące twierdzą w istocie, że Komisja niesłusznie odmówiła im częściowego zwolnienia z grzywny na podstawie pkt 26 akapit trzeci komunikatu w sprawie współpracy z 2006 r., ponieważ dostarczone przez nie dowody dotyczące spotkań ECC i CUP umożliwiły Komisji zwiększenie wagi naruszenia.
[…]
2) W przedmiocie części drugiej zarzutu pierwszego, opartej na naruszeniu prawa przy stosowaniu pkt 26 akapit trzeci komunikatu w sprawie współpracy z 2006 r.
[…]
i) W przedmiocie zastrzeżenia pierwszego, opartego na naruszeniu prawa z powodu uznania przez Komisję, że skarżące ponoszą odpowiedzialność za udział w spotkaniach ECC i spotkaniach CUP
78 Skarżące utrzymują, że Komisja niesłusznie przyjęła na podstawie przedstawionych przez nie dowodów dotyczących spotkań CUP i spotkań ECC odpowiedzialność skarżących za wszystkie elementy naruszenia, w tym za rzeczone spotkania. Skarżące bowiem jako pierwsze przedstawiły dowody dotyczące spotkań CUP, o których istnieniu Komisja wcześniej nie wiedziała. Ponadto skarżące były jedynymi przedsiębiorstwami, które dostarczyły dowody na temat spotkań ECC.
79 Komisja kwestionuje te argumenty.
80 W niniejszej sprawie należy wskazać, po pierwsze, że Komisja stwierdziła odpowiedzialność pierwszej skarżącej ze względu na jej bezpośrednie uczestnictwo w kartelu od dnia 26 czerwca 1998 r. do dnia 23 kwietnia 2012 r., a drugiej skarżącej jako spółki dominującej pierwszej skarżącej w okresie od dnia 1 lutego 2007 r. do dnia 23 kwietnia 2012 r. (zob. pkt 17, 18 powyżej).
81 Po drugie, Komisja uznała, że skarżące jako jedyne dostarczyły dowody dotyczące antykonkurencyjnej wymiany informacji, która miała miejsce w latach 1998–2004, z wyjątkiem wymiany, która miała miejsce w 2003 r., a dowody te umożliwiły jej rozszerzenie czasu trwania naruszenia na okres od dnia 26 czerwca 1998 r. do dnia 28 sierpnia 2003 r. (motyw 1080 i przypisy 1708, 1709 zaskarżonej decyzji).
82 Ponadto Komisja uznała, że skarżące jako pierwsze dostarczyły dowody dotyczące spotkań CUP (motywy 1080, 1096 i przypis 1710 zaskarżonej decyzji) i że dowody te umożliwiły jej odkrycie innego aspektu funkcjonalnego kartelu, a mianowicie istnienia, charakteru i treści spotkań CUP organizowanych w latach 2006–2008 (motyw 1080 i przypis 1710 zaskarżonej decyzji).
83 Z tych względów Komisja z jednej strony przyznała pierwszej skarżącej częściowe zwolnienie z grzywny na podstawie pkt 26 akapit trzeci komunikatu w sprawie współpracy z 2006 r. za okres naruszenia od dnia 26 czerwca 1998 r. do dnia 28 sierpnia 2003 r. Choć bowiem Komisja stwierdziła odpowiedzialność pierwszej skarżącej ze względu na jej bezpośredni udział w kartelu w okresie od dnia 26 czerwca 1998 r. do dnia 23 kwietnia 2012 r., to przy ustalaniu mnożnika z tytułu czasu trwania uczestnictwa w naruszeniu nie uwzględniła okresu od dnia 26 czerwca 1998 r. do dnia 28 sierpnia 2003 r. (zob. pkt 17, 26 powyżej).
84 Komisja uznała zatem, że okres odpowiadający temu częściowemu zwolnieniu z grzywny, przyznanemu w odniesieniu do czasu trwania naruszenia, obejmował okres, w którym miały miejsce wszystkie spotkania ECC, z wyjątkiem spotkania w dniu 7 listopada 2003 r. (zob. motywy 78, 80 i przypis 128 zaskarżonej decyzji, a także pkt 12, 26 powyżej).
85 Z drugiej strony Komisja uznała jednak, że dostarczone przez skarżące dowody dotyczące spotkań ECC i spotkań CUP nie pozwoliły jej na ustalenie dodatkowych okoliczności faktycznych zwiększających wagę naruszenia. W konsekwencji Komisja odmówiła skarżącym częściowego zwolnienia z grzywny związanego z wagą naruszenia na podstawie pkt 26 akapit trzeci komunikatu w sprawie współpracy z 2006 r. (zob. pkt 33 powyżej).
86 Ponadto w świetle wszystkich dowodów dostarczonych przez skarżące Komisja stwierdziła, że należy uznać je za drugie przedsiębiorstwo, które przyczyniło się do znacznego zwiększenia wartości dowodów (motywy 1082, 1083 zaskarżonej decyzji). W konsekwencji Komisja przyznała skarżącym obniżkę o 30% kwoty grzywny, która w innym wypadku zostałaby na nie nałożona zgodnie z pkt 26 akapit pierwszy tiret drugie komunikatu w sprawie współpracy z 2006 r. (zob. pkt 32 powyżej).
87 W tym kontekście należy zaznaczyć, że wbrew temu, co twierdzą skarżące, Komisja nie popełniła błędu, uznając je za odpowiedzialne za naruszenie w sposób wskazany w pkt 80 powyżej.
88 Częściowe zwolnienie z grzywny przewidziane w pkt 26 akapit trzeci komunikatu w sprawie współpracy z 2006 r. dotyczy bowiem jedynie kwoty grzywny. Jak przypomniano w pkt 75 powyżej, jedyną konsekwencją spełnienia przesłanek skorzystania z częściowego zwolnienia z grzywny jest to, że przy określeniu wagi lub czasu trwania naruszenia podmiotu wnioskującego o złagodzenie sankcji Komisja nie może oprzeć się na dostarczonych dowodach. Innymi słowy, w takiej sytuacji Komisja przy ustalaniu kwoty grzywny nie bierze pod uwagę tych okoliczności faktycznych.
89 Wobec tego częściowe zwolnienie z grzywny przewidziane w pkt 26 akapit trzeci komunikatu w sprawie współpracy z 2006 r. nie ma żadnego wpływu na zakres odpowiedzialności za stwierdzone naruszenie ze strony przedsiębiorstw będących beneficjentami takiego zwolnienia.
[…]
91 Zastrzeżenie pierwsze części drugiej zarzutu pierwszego, oparte na naruszeniu prawa z powodu uznania przez Komisję, że skarżące ponoszą odpowiedzialność za udział w spotkaniach ECC i spotkaniach CUP, należy zatem oddalić.
ii) W przedmiocie zastrzeżenia drugiego, opartego na naruszeniu prawa z powodu uznania przez Komisję, że dowody przedstawione przez skarżące nie miały wpływu na określenie wagi naruszenia
92 Skarżące podważają wniosek Komisji zawarty w motywach 1094 i 1096 zaskarżonej decyzji, zgodnie z którym przedstawione przez nie dowody dotyczące spotkań ECC i spotkań CUP nie miały wpływu na określenie wagi naruszenia. Zdaniem skarżących dowody te pozwoliły ustalić, że naruszenie obejmowało również porozumienia w sprawie cen, a zatem nie ograniczało się do dyskusji na temat informacji o cenach, podaży i popycie. Ponadto dowody te wykazują istnienie mechanizmu informowania i mechanizmu nadzoru, mających na celu zapewnienie przestrzegania przez przedsiębiorstwa porozumień cenowych. Co za tym idzie, dowody te miały decydujące znaczenie dla zwiększenia naruszenia. Na poparcie swojego stanowiska skarżące powołują się na wyroki: z dnia 21 stycznia 2016 r., Galp Energía España i in./Komisja (C‑603/13 P, EU:C:2016:38), i z dnia 26 kwietnia 2007 r., Bolloré i in./Komisja (T‑109/02, T‑118/02, T‑122/02, T‑125/02, T‑126/02, T‑128/02, T‑129/02, T‑132/02 i T‑136/02, EU:T:2007:115).
93 Komisja kwestionuje te argumenty.
94 Jak przypomniano w pkt 73 i 74 powyżej, przyznanie częściowego zwolnienia z grzywny przewidzianego w pkt 26 akapit trzeci komunikatu w sprawie współpracy z 2006 r. wymaga spełnienia szeregu przesłanek, a mianowicie dane przedsiębiorstwo musi jako pierwsze dostarczyć istotne dowody w rozumieniu pkt 25 tego komunikatu, poza tym dowody te powinny umożliwiać ustalenie faktów dodatkowych w stosunku do tych, które Komisja jest w stanie wykazać, a rzeczone dodatkowe fakty muszą zwiększać wagę lub czas trwania naruszenia.
95 Z powyższego wynika, że dla zastosowania pkt 26 akapit trzeci komunikatu w sprawie współpracy z 2006 r. nie wystarczy, by dowody były istotne w rozumieniu pkt 25 tego komunikatu, konieczne jest jeszcze, by umożliwiały one Komisji ustalenie dodatkowych okoliczności faktycznych, które zwiększają wagę lub czas trwania naruszenia (wyrok z dnia 29 lutego 2016 r., Deutsche Bahn i in./Komisja, T‑267/12, niepublikowany, EU:T:2016:110, pkt 405).
96 W niniejszej sprawie Komisja uznała, że pierwsza skarżąca była jedynym przedsiębiorstwem, które dostarczyło dowody dotyczące spotkań ECC, a także że skarżące jako pierwsze dostarczyły dowody dotyczące spotkań CUP. Komisja uznała, że dostarczone przez pierwszą skarżącą dowody dotyczące spotkań ECC pozwoliły tej instytucji na zwiększenie czasu trwania naruszenia, i z tego względu przyznała jej częściowe zwolnienie z grzywny w odniesieniu do okresu od dnia 26 czerwca 1998 r. do dnia 28 sierpnia 2003 r. (zobacz pkt 80–84 powyżej).
97 Komisja uznała jednak, że rzeczone dowody, w szczególności te dotyczące spotkań CUP, nie pozwoliły jej na ustalenie dodatkowych okoliczności faktycznych zwiększających wagę naruszenia (motywy 1094, 1096 zaskarżonej decyzji). W konsekwencji odmówiła przyznania skarżącym częściowego zwolnienia z grzywny w odniesieniu do wagi naruszenia (zob. pkt 85 powyżej).
98 W tym względzie z zaskarżonej decyzji wynika, że Komisja uznała, iż przez cały czas trwania kartelu strony wymieniały się informacjami na temat cen, podaży i popytu, a podczas niektórych spotkań ECC i CUP przedsiębiorstwa niewątpliwie zawierały porozumienia cenowe. Jednakże zdaniem Komisji zarówno uzgodnione praktyki, jak i porozumienia cenowe, będące przejawami zachowania o znamionach zmowy w niniejszej sprawie, stanowiły elementy tego samego poważnego naruszenia art. 101 ust. 1 TFUE. Zatem okoliczność, że strony uczestniczyły nie tylko w uzgodnionych praktykach, ale również w porozumieniach, nie miała żadnego wpływu na wagę naruszenia. Ponadto zdaniem Komisji spotkania ECC i spotkania CUP nie różniły się co do istoty od innych spotkań wielostronnych wspomnianych w pkt 12 powyżej, ponieważ stanowiły część tego samego jednolitego i ciągłego naruszenia będącego przedmiotem zaskarżonej decyzji (zob. motywy 72, 1094, 1096 zaskarżonej decyzji).
99 W szczególności Komisja uznała w odniesieniu do spotkań CUP, że biorąc pod uwagę okres, w którym miały miejsce te spotkania, ich charakter oraz okoliczność, że odbywały się one równolegle ze spotkaniami MK, ujawnienie przez skarżące faktu organizacji spotkań CUP nie zwiększyło czasu trwania ani wagi naruszenia (zob. motyw 1096 zaskarżonej decyzji).
100 Podobnie, jeśli chodzi o nadzór zapewniony w ramach spotkań CUP, Komisja uznała, że nadzór ten nie był szczególną cechą kartelu mogącą mieć wpływ na wagę naruszenia, w szczególności ze względu na to, że przedsiębiorstwa monitorowały nawzajem swe zachowanie w sposób ogólny, także poza spotkaniami CUP (zob. motyw 716 zaskarżonej decyzji).
101 Wynika z tego, że Komisja doszła do wniosku, iż ani spotkania ECC, ani spotkania CUP nie różniły się od innych przejawów zachowania o znamionach zmowy w niniejszej sprawie, przy czym wszystkie te elementy stanowiły uzgodnione praktyki lub porozumienia cenowe, które składały się na to samo poważne naruszenie art. 101 ust. 1 TFUE. W szczególności w odniesieniu do spotkań CUP Komisja doszła do wniosku, że nawet bez tych spotkań naruszenie byłoby równie długie i stanowiłoby równie poważne naruszenie reguł konkurencji.
102 Argumentacja skarżących nie podważa tych wniosków.
103 W tym względzie należy przypomnieć, że pojęcie porozumienia w rozumieniu art. 101 ust. 1 TFUE, tak jak zostało ono zinterpretowane przez orzecznictwo, skupia się na istnieniu zgodności oświadczeń woli co najmniej dwóch stron, których forma nie ma znaczenia, o ile stanowi ona wierne odzwierciedlenie woli stron (zob. wyrok z dnia 16 czerwca 2015 r., FSL i in./Komisja, T‑655/11, EU:T:2015:383, pkt 413 i przytoczone tam orzecznictwo).
104 Ponadto pojęcie uzgodnionej praktyki w rozumieniu tego samego postanowienia oznacza pewien rodzaj koordynacji pomiędzy przedsiębiorstwami, która wprawdzie nie prowadzi jeszcze do zawarcia umowy we właściwym tego słowa znaczeniu, lecz pozwala świadomie na zastąpienie konkurencji wraz z jej zagrożeniami praktyczną współpracą przedsiębiorstw (zob. wyrok z dnia 16 czerwca 2015 r., FSL i in./Komisja, T‑655/11, EU:T:2015:383, pkt 414 i przytoczone tam orzecznictwo).
105 Tymczasem zgodnie z utrwalonym orzecznictwem pojęcia porozumienia i uzgodnionej praktyki w rozumieniu art. 101 ust. 1 TFUE stanowią formy zmowy mające taki sam charakter i różniące się od siebie jedynie intensywnością i formami, w których się ujawniają (zob. wyrok z dnia 5 grudnia 2013 r., Solvay Solexis/Komisja, C‑449/11 P, niepublikowany, EU:C:2013:802, pkt 52 i przytoczone tam orzecznictwo; zob. także podobnie wyrok z dnia 8 lipca 1999 r., Komisja/Anic Partecipazioni, C‑49/92 P, EU:C:1999:356, pkt 132).
106 Wobec tego, chociaż pojęcia porozumienia i uzgodnionej praktyki zawierają częściowo różne elementy składowe, nie są one wzajemnie sprzeczne. Komisja nie ma zatem obowiązku precyzyjnego zakwalifikowania każdego stwierdzonego zachowania jako porozumienia lub uzgodnionej praktyki, ale ma prawo kwalifikować niektóre z tych zachowań jako „porozumienia”, a inne jako „uzgodnione praktyki” (zob. podobnie wyroki: z dnia 8 lipca 1999 r., Komisja/Anic Partecipazioni, C‑49/92 P, EU:C:1999:356, pkt 132; z dnia 16 czerwca 2015 r., FSL i in./Komisja, T‑655/11, EU:T:2015:383, pkt 453).
107 Podwójne zakwalifikowanie naruszenia jako porozumienia „lub” uzgodnionej praktyki należy rozumieć jako oznaczające złożoną całość obejmującą okoliczności faktyczne, z których jedne zostały zakwalifikowane jako porozumienie, a inne jako uzgodniona praktyka w rozumieniu art. 101 ust. 1 TFUE, który nie przewiduje szczególnej kwalifikacji dla tego typu złożonego naruszenia (zob. podobnie wyrok z dnia 17 maja 2013 r., MRI/Komisja, T‑154/09, EU:T:2013:260, pkt 165 i przytoczone tam orzecznictwo).
108 Sytuacja taka ma miejsce w niniejszej sprawie. W zaskarżonej decyzji Komisja stwierdziła bowiem istnienie jednolitego i ciągłego naruszenia art. 101 TFUE i art. 53 porozumienia EOG, polegającego na porozumieniach lub uzgodnionych praktykach mających na celu koordynację polityk cenowych w sektorze aluminiowych i tantalowych kondensatorów elektrolitycznych (zob. pkt 9, 10 powyżej).
109 W szczególności z motywów 704–743 zaskarżonej decyzji wynika, że Komisja uznała, iż skoro rozpatrywane naruszenie było złożone i długotrwałe, to nie miała ona obowiązku kwalifikować poszczególnych zachowań jako porozumień lub uzgodnionych praktyk. W tym względzie Komisja stwierdziła przede wszystkim, że antykonkurencyjna wymiana informacji, o której mowa w pkt 12 i 13 powyżej, miała ten sam antykonkurencyjny cel, polegający na koordynacji polityk cenowych. Następnie instytucja ta wyjaśniła, że zachowania przedsiębiorstw obejmowały jednocześnie wymianę informacji na temat cen, wymianę informacji na temat podaży i popytu oraz zawieranie porozumień cenowych, obejmujących mechanizm nadzoru mający zapewnić ich stosowanie. Ponadto Komisja uznała, że ów mechanizm nadzoru nie jest szczególną cechą kartelu, ponieważ niezależnie od istnienia takiego mechanizmu przedsiębiorstwa w sposób ogólny monitorują nawzajem swe zachowanie. Wreszcie, wskazała, że zachowania te przybierały formę porozumień lub uzgodnionych praktyk i realizowały ogólny plan służący jednolitemu celowi antykonkurencyjnemu.
110 Prawdą jest, że w zaskarżonej decyzji Komisja wymienia spotkania ECC i spotkania CUP jako przykłady spotkań wielostronnych, podczas których przedsiębiorstwa zawierały porozumienia cenowe, obejmujące mechanizm nadzoru zapewniający ich stosowanie [zob. motyw 715 lit. c) zaskarżonej decyzji].
111 Niemniej jednak Komisja uznała, że wszystkie wielostronne spotkania opisane w pkt 12 powyżej miały wspólne cechy, a przedmiot dyskusji prowadzonych podczas tych spotkań wielostronnych w całym okresie trwania naruszenia pozostawał taki sam lub był w dużym stopniu podobny (motywy 70–72, 741 zaskarżonej decyzji). Ponadto stwierdziła, że mechanizm nadzoru nie jest szczególną cechą rozpatrywanego kartelu, ponieważ przedsiębiorstwa sprawowały ogólny nadzór wzajemny niezależnie od tego mechanizmu (motyw 716 zaskarżonej decyzji).
112 Tak więc w świetle orzecznictwa przypomnianego w pkt 105–107 powyżej należy zaznaczyć, że w ramach niniejszego złożonego naruszenia, w którym przez wiele lat uczestniczył szereg przedsiębiorstw dążących do wspólnego celu, polegającego na koordynacji polityki cenowej, Komisja nie musiała dokładnie zakwalifikować każdego z zachowań noszących znamiona naruszenia jako porozumienia lub uzgodnionej praktyki. W każdym razie w art. 101 TFUE wymienione są obie te formy naruszenia.
113 Stąd wniosek, że w niniejszej sprawie nie można dokonać rozróżnienia pomiędzy rzekomo większą wagą „porozumień” w stosunku do mniejszej wagi „uzgodnionych praktyk”. W kontekście takim jak w niniejszej sprawie, gdzie zachowania noszące znamiona naruszenia zostały zakwalifikowane bez różnicy jako porozumienia „lub” uzgodnione praktyki, przy czym każde z nich potwierdza istnienie złożonego, jednolitego i ciągłego naruszenia art. 101 TFUE, precyzyjna kwalifikacja poszczególnych zachowań jako porozumień lub uzgodnionych praktyk nie mogłaby prowadzić do ustalenia różnej wagi poszczególnych zachowań.
114 Wprost przeciwnie, precyzyjna kwalifikacja każdego zachowania noszącego znamiona naruszenia jako kartelu, porozumienia lub uzgodnionej praktyki nie mogłaby mieć wpływu na wagę naruszenia, skoro obie te formy naruszenia są objęte art. 101 ust. 1 TFUE, który nie przewiduje szczególnej kwalifikacji dla określonego typu naruszenia złożonego, takiego jak w niniejszej sprawie.
115 Ponadto należy zaznaczyć, że przywołane przez skarżące wyroki: z dnia 21 stycznia 2016 r., Galp Energía España i in./Komisja (C‑603/13 P, EU:C:2016:38), i z dnia 26 kwietnia 2007 r., Bolloré i in./Komisja (T‑109/02, T‑118/02, T‑122/02, T‑125/02, T‑126/02, T‑128/02, T‑129/02, T‑132/02 i T‑136/02, EU:T:2007:115), nie uzasadniają w żaden sposób ich stanowiska. Sprawy, w których wydano te dwa wyroki, w odróżnieniu od niniejszej, dotyczyły przypadków bardziej ograniczonego uczestnictwa, a nawet braku uczestnictwa w niektórych elementach kartelu, takich jak mechanizmy rekompensat lub nadzoru (zob. wyroki: z dnia 21 stycznia 2016 r., Galp Energía España i in./Komisja, C‑603/13 P, EU:C:2016:38, pkt 28, 29, 78, 86, 93; z dnia 26 kwietnia 2007 r., Bolloré i in./Komisja, T‑109/02, T‑118/02, T‑122/02, T‑125/02, T‑126/02, T‑128/02, T‑129/02, T‑132/02 i T‑136/02, EU:T:2007:115, pkt 418, 439, 563, 566). Również inaczej niż we wspomnianych sprawach, w niniejszej sprawie nie ustalono żadnego system nadzoru ani innego autonomicznego mechanizmu stanowiącego odrębny element naruszenia będącego przedmiotem zaskarżonej decyzji.
116 W obecnej sprawie z zaskarżonej decyzji wynika, po pierwsze, że Komisja ustaliła na poziomie 16% część wartości sprzedaży, jaką należy przyjąć ze względu na wagę naruszenia. W tym względzie Komisja wzięła pod uwagę charakter naruszenia, a mianowicie fakt, że polegało ono na horyzontalnych „uzgodnieniach” dotyczących koordynacji cen, które należą do najpoważniejszych naruszeń art. 101 TFUE. Ponadto wzięła pod uwagę zasięg geograficzny naruszenia, wskazując, że obejmowało ono całe terytorium EOG (zob. pkt 24 powyżej).
117 Po drugie, Komisja uznała, że mechanizm nadzoru omawiany podczas spotkań CUP nie jest szczególną cechą rozpatrywanego kartelu, ponieważ przedsiębiorstwa sprawowały ogólny nadzór wzajemny niezależnie od tego mechanizmu (zob. pkt 111 powyżej).
118 Zatem w odróżnieniu od spraw, w których zapadły wyroki przytoczone w pkt 115 powyżej, w naruszeniu rozpatrywanym w niniejszej sprawie nie ma innych składników, które byłyby niezależne od całości porozumień lub uzgodnionych praktyk mających na celu koordynację polityki cenowej, składających się na to naruszenie. W szczególności do tego zbioru porozumień lub uzgodnionych praktyk należały spotkania CUP, pozbawione szczególnych cech mogących mieć konkretny wpływ na wagę naruszenia (zob. pkt 98, 99 powyżej).
119 W świetle całości powyższych rozważań należy zaznaczyć, że Komisja nie dopuściła się uchybienia, uznając, iż skarżące nie przedstawiły dowodów pozwalających na ustalenie dodatkowych okoliczności faktycznych, które zwiększałyby wagę naruszenia.
120 Zastrzeżenie drugie części drugiej zarzutu pierwszego należy zatem oddalić.
[…]
3) W przedmiocie części trzeciej zarzutu pierwszego, opartej na naruszeniu zasady równego traktowania
131 W ramach części trzeciej zarzutu pierwszego skarżące podnoszą, że Komisja powinna była przyznać im obniżkę kwoty podstawowej grzywny o co najmniej 3%, odpowiadającą obniżce, jaką przyznała przedsiębiorstwom, których uczestnictwo w niektórych grupach spotkań nie zostało wykazane, a mianowicie Sanyo, NEC Tokin (Nec Corp. i Tokin Corp.), Matsuo i Nichicon. Bez takiej obniżki Komisja traktuje uczestników kartelu, którzy ukryli okoliczności faktyczne naruszenia dotyczące niektórych grup spotkań, korzystniej niż skarżące, które ujawniły spotkania w jednej z tych grup.
132 Komisja kwestionuje te argumenty.
[…]
134 W niniejszej sprawie należy zaznaczyć, że argument skarżących opiera się na błędnym porównaniu pojęcia częściowego zwolnienia z grzywny, o którym mowa w pkt 26 akapit trzeci komunikatu w sprawie współpracy z 2006 r., z okolicznościami łagodzącymi, które powinna uwzględnić Komisja, takimi jak wymienione w pkt 29 wytycznych z 2006 r.
135 W istocie bowiem, co należy zaznaczyć w pierwszej kolejności, sytuacja skarżących nie jest porównywalna pod względem faktycznym z sytuacją pozostałych uczestników kartelu, wspomnianych przez skarżące.
136 Z jednej strony, jeśli chodzi o uczestnictwo w spotkaniach CUP, jak również w spotkaniach MK, trzeba stwierdzić, że Komisja uznała, iż pierwsza ze skarżących uczestniczyła w tych spotkaniach (zob. motywy 88, 95 zaskarżonej decyzji), czego zresztą skarżące nie kwestionują.
137 Natomiast uczestnictwo Sanyo, NEC Tokin i Matsuo w spotkaniach CUP – jak ustaliła Komisja – nie zostało wykazane i nic nie dowodzi, iż owe podmioty o tych spotkaniach wiedziały (motywy 754, 759, 764 zaskarżonej decyzji). Komisja uznała też, że uczestnictwa Nichicon w spotkaniach MK nie wykazano i nic nie dowodzi, iż podmiot ten miał o nich wiedzę (motyw 761 zaskarżonej decyzji).
138 Z drugiej strony, jeśli chodzi o współpracę w dochodzeniu Komisji, należy stwierdzić, że skarżące przedstawiły dowody, które pozwoliły Komisji na wykazanie istnienia, charakteru i treści spotkań CUP (zob. pkt 82 powyżej), czego nie można powiedzieć o Sanyo, NEC Tokin, Matsuo i Nichicon.
139 W związku z tym sytuacja faktyczna skarżących i sytuacja faktyczna Sanyo, NEC Tokin, Matsuo i Nichicon różnią się zasadniczo od siebie.
140 W drugiej kolejności należy wskazać, że obie sytuacje nie są porównywalne z prawnego punktu widzenia. Z jednej strony Komisja miała za zadanie ocenić, czy brak udziału Sanyo, NEC Tokin, Matsuo i Nichicon w niektórych aspektach antykonkurencyjnej wymiany informacji należy uwzględnić jako okoliczność łagodzącą w rozumieniu pkt 29 wytycznych z 2006 r. Z drugiej strony na gruncie komunikatu w sprawie współpracy z 2006 r. instytucja ta ocenia, czy współpraca skarżących w ramach dochodzenia powinna doprowadzić do przyznania im częściowego zwolnienia z grzywny.
141 W tym względzie należy przypomnieć, że jeśli chodzi o naruszenia wchodzące w zakres zastosowania komunikatu w sprawie współpracy z 2006 r., co do zasady zainteresowany podmiot nie może skutecznie zarzucić Komisji, iż nie uwzględniła jako okoliczności łagodzącej stopnia jego współpracy poza ramami prawnymi omawianego komunikatu (zob. wyrok z dnia 29 lutego 2016 r., EGL i in./Komisja, T‑251/12, niepublikowany, EU:T:2016:114, pkt 190 i przytoczone tam orzecznictwo).
142 W związku z tym współpraca ze strony skarżących nie może być wzięta pod uwagę poza zakresem stosowania komunikatu w sprawie współpracy z 2006 r., w szczególności jako okoliczność łagodząca na podstawie pkt 29 wytycznych z 2006 r. W tym względzie należy zaznaczyć, że zgodnie z tiret czwartym tego punktu aktywną współpracę danego przedsiębiorstwa z Komisją, wykraczającą poza zakres stosowania komunikatu w sprawie łagodzeniu sankcji i zakres jego prawnego zobowiązania do współpracy, można uznać za okoliczność łagodzącą mogącą pociągnąć za sobą obniżenie kwoty grzywny.
143 Ponadto – wbrew temu, co zdaje się wynikać z argumentacji skarżących – przesłanki, które mogą uzasadniać zastosowanie okoliczności łagodzących, nie są w żaden sposób porównywalne z przesłankami koniecznymi do zastosowania częściowego zwolnienia z grzywny, w szczególności w odniesieniu do oceny wagi rozpatrywanych faktów.
144 Z orzecznictwa wynika, że Komisja może wziąć pod uwagę względną wagę uczestnictwa przedsiębiorstwa w naruszeniu oraz szczególne okoliczności sprawy albo przy ocenie powagi naruszenia w rozumieniu art. 23 rozporządzenia nr 1/2003, albo przy dostosowywaniu kwoty podstawowej w oparciu o okoliczności łagodzące i obciążające (wyrok z dnia 11 lipca 2013 r., Team Relocations i in./Komisja, C‑444/11 P, niepublikowany, EU:C:2013:464, pkt 104, 105; zob. także wyrok z dnia 26 stycznia 2017 r., Laufen Austria/Komisja, C‑637/13 P, EU:C:2017:51, pkt 71 i przytoczone tam orzecznictwo).
145 Natomiast z pkt 26 akapit trzeci komunikatu w sprawie współpracy z 2006 r. wynika, że częściowe zwolnienie z grzywny jest przyznawane między innymi wtedy, gdy wnioskodawca ubiegający się o zmniejszenie grzywny przedstawi Komisji dowody, które ta wykorzysta do ustalenia dodatkowych faktów zwiększających wagę naruszenia, czyli ogólną wagę naruszenia.
146 Z jednej strony obniżka o 3% przyznana w niniejszej sprawie Sanyo, NEC Tokin, Matsuo i Nichicon odzwierciedliła względną wagę ich uczestnictwa w naruszeniu, a nawet brak ich uczestnictwa w niektórych grupach spotkań.
147 Z drugiej strony odmowa przyznania skarżącym częściowego zwolnienia z grzywny w odniesieniu do wagi naruszenia wynikała z tego, że dowody dotyczące w szczególności spotkań CUP nie pozwoliły Komisji na zwiększenie ogólnej wagi naruszenia (zob. pkt 33, 97 powyżej).
148 Wynika z tego, że w niniejszej sprawie nie wykazano mniej przychylnego traktowania skarżących, ponieważ ich sytuacja i sytuacja wyżej wymienionych przedsiębiorstw nie są porównywalne ani z faktycznego, ani z prawnego punktu widzenia.
149 Wobec tego należy oddalić część trzecią zarzutu pierwszego, a co za tym idzie – zarzut pierwszy w całości.
b) W przedmiocie zarzutu drugiego, dotyczącego odmowy odejścia przez Komisję od ogólnej metody przewidzianej w wytycznych z 2006 r. i przyznania obniżki kwoty grzywny na podstawie pkt 37 tych wytycznych
[…]
2) W przedmiocie części drugiej zarzutu drugiego, opartej na naruszeniu prawa i naruszeniu zasad proporcjonalności, równego traktowania oraz indywidualizacji kar i sankcji
169 W ramach części drugiej zarzutu drugiego skarżące podnoszą naruszenie prawa, a także naruszenie zasad proporcjonalności, równego traktowania i indywidualizacji kar i sankcji, jakie stanowi odmowa odejścia przez Komisję od ogólnej metody przewidzianej w wytycznych z 2006 r. i przyznania im dodatkowej obniżki kwoty grzywny na podstawie pkt 37 tych wytycznych.
[…]
174 Komisja odpiera te zarzuty, twierdząc w istocie, że w niniejszym przypadku nie miała obowiązku odejść od ogólnej metody przewidzianej w wytycznych z 2006 r.
175 Na wstępie należy zaznaczyć – jak przypomniano w pkt 58 powyżej – że wytyczne z 2006 r. stanowią normy postępowania dla pożądanej praktyki, od której stosowania Komisja nie może odstąpić w konkretnym przypadku bez podania powodów, które byłyby zgodne w szczególności z zasadą równego traktowania.
176 Ponadto należy przypomnieć etapy obliczania przez Komisję kwoty grzywien nałożonych na skarżące. W tym względzie z akt sprawy wynika przede wszystkim, że podstawową kwotę grzywny dla pierwszej skarżącej obliczono bez uwzględnienia okresu od dnia 26 czerwca 1998 r. do dnia 28 sierpnia 2003 r., ponieważ Komisja przyznała jej częściowe zwolnienie z grzywny za ten okres na podstawie pkt 26 akapit trzeci komunikatu w sprawie współpracy z 2006 r. (zob. pkt 26 powyżej).
177 Tak więc w następstwie etapów przypomnianych w pkt 21–27 powyżej Komisja ustaliła kwotę podstawową grzywny, która miała zostać nałożona na pierwszą skarżącą na 61 434 000 EUR, a kwotę podstawową grzywny, która miała zostać nałożona na drugą skarżącą, na 39 598 000 EUR.
178 Następnie, biorąc pod uwagę, że kwota podstawowa grzywny dla pierwszej skarżącej przekraczała 10% obrotu uzyskanego w poprzednim roku obrotowym, Komisja zastosowała ów pułap i w konsekwencji obniżyła kwotę podstawową grzywny do 40 606 385 EUR zgodnie z art. 23 ust. 2 akapit drugi rozporządzenia nr 1/2003 (zob. pkt 31 powyżej).
179 Wreszcie, do tej kwoty podstawowej wynoszącej 40 606 385 EUR Komisja zastosowała obniżkę o 30% na podstawie pkt 26 akapit pierwszy tiret drugie komunikatu w sprawie współpracy z 2006 r. Łączna kwota grzywien nałożonych na skarżące wynosi zatem 28 424 000 EUR (zob. pkt 32, 34 powyżej).
180 Argumenty skarżących należy zbadać właśnie w świetle powyższych okoliczności.
181 W pierwszej kolejności należy zaznaczyć, że nie jest słuszne twierdzenie skarżących, wedle którego zgodnie z orzecznictwem Komisja jest zobowiązana odejść od ogólnej metody przewidzianej w wytycznych z 2006 r. ze względu na fakt, iż zastosowanie metody przewidzianej w tych wytycznych doprowadziło do zastosowania wobec wielu uczestników kartelu pułapu 10% obrotu.
182 Wbrew temu, co twierdzą skarżące, ich argumentacja nie znajduje żadnego poparcia w wyroku z dnia 16 czerwca 2011 r., Putters International/Komisja (T‑211/08, EU:T:2011:289). W tym względzie należy stwierdzić, że w pkt 75 tego wyroku Sąd niewątpliwie wskazał przede wszystkim, iż pomnożenie kwoty ustalonej na podstawie wartości sprzedaży przez liczbę lat udziału w naruszeniu może oznaczać, że w ramach wytycznych z 2006 r. zastosowanie górnego limitu 10% przewidzianego w art. 23 rozporządzenia nr 1/2003 jest raczej regułą, a nie wyjątkiem, dla każdego przedsiębiorstwa, które prowadzi swą działalność głównie na jednym rynku i które uczestniczyło w kartelu dłużej niż rok. Ponadto Sąd uznał, że w takim przypadku każde zróżnicowanie na podstawie wagi naruszenia lub okoliczności łagodzących nie będzie już mogło wpływać na wysokość grzywny, która została ograniczona w celu utrzymania na poziomie 10%.
183 Jednakże w pkt 75 wyroku z dnia 16 czerwca 2011 r., Putters International/Komisja (T‑211/08, EU:T:2011:289), Sąd przede wszystkim wskazał, że brak zróżnicowania wynikający z nowej metody obliczania grzywien w ramach wytycznych z 2006 r. może wymagać wykonania przezeń nieograniczonego prawa orzekania, w konkretnych przypadkach, w których samo zastosowanie tych wytycznych nie pozwala na właściwe rozróżnienie. Ponadto, jak wynika z tego samego pkt 75, a także z pkt 81–87 tego wyroku, Sąd orzekł, że w sprawie tej Komisja słusznie uznała, iż nie było powodów, które uzasadniałyby obniżenie grzywny zgodnie z żądaniem skarżącej. Uznał on zatem, że nie ma potrzeby wykonywania przysługującego mu nieograniczonego prawa orzekania.
184 Ponadto należy zauważyć, że w sprawie, w której zapadł wyrok z dnia 16 czerwca 2011 r., Putters International/Komisja (T‑211/08, EU:T:2011:289), ostateczna grzywna nałożona przez Komisję odpowiadała grzywnie maksymalnej, czyli grzywnie równej pułapowi 10% obrotu uzyskanego w poprzedzającym roku obrotowym. Tymczasem w niniejszej sprawie jest inaczej, ponieważ po zastosowaniu tego pułapu skarżące skorzystały jeszcze z wynoszącej 30% obniżki kwoty grzywny, która w przeciwnym przypadku zostałaby na nie nałożona (zob. pkt 32, 178, 179 powyżej).
185 Podobnie żadnego poparcia dla argumentacji skarżących nie daje wyrok z dnia 13 grudnia 2016 r., Printeos i in./Komisja (T‑95/15, EU:T:2016:722). Po pierwsze, w pkt 50 i nast. tego wyroku Sąd zbadał jedynie zagadnienie przestrzegania ciążącego na Komisji obowiązku uzasadnienia. Po drugie, w pkt 51 wspomnianego wyroku Sąd nie odnosi się bezpośrednio do wyroku z dnia 16 czerwca 2011 r., Putters International/Komisja (T‑211/08, EU:T:2011:289), lecz ogranicza się do powtórzenia tego, co Komisja podniosła w tym względzie w zaskarżonej decyzji.
186 Co za tym idzie, skarżący nie mogą skutecznie podeprzeć swojej argumentacji tymi wyrokami. Ogólnie rzecz biorąc, argumentacja ta nie znajduje potwierdzenia w orzecznictwie.
187 Trybunał orzekł już bowiem, że nie jest sprzeczne z zasadą proporcjonalności i równego traktowania to, że w efekcie zastosowania przewidzianej w wytycznych z 2006 r. metody obliczania grzywien na przedsiębiorstwo zostaje nałożona grzywna, której stosunek proporcjonalny do jego łącznego obrotu jest wyższy niż w wypadku grzywien nałożonych odpowiednio na każde z pozostałych przedsiębiorstw. We wskazaną metodę obliczania, która nie jest oparta na łącznym obrocie zainteresowanych przedsiębiorstw, wpisane jest wystąpienie różnic między przedsiębiorstwami w zakresie stosunku między wielkością obrotu a kwotą grzywien, jakie zostały na nie nałożone (zob. podobnie wyrok z dnia 7 września 2016 r., Pilkington Group i in./Komisja, C‑101/15 P, EU:C:2016:631, pkt 64).
188 Ponadto z orzecznictwa wynika, że przy ustalaniu kwoty grzywien Komisja nie ma obowiązku zapewnienia, w wypadku gdy grzywny zostają nałożone na kilka przedsiębiorstw uczestniczących w tym samym naruszeniu, aby ostateczne kwoty grzywien dla tych przedsiębiorstw odzwierciedlały różnice pomiędzy nimi ze względu na ich całkowity obrót (zob. wyrok z dnia 7 września 2016 r., Pilkington Group i in./Komisja, C‑101/15 P, EU:C:2016:631, pkt 65 i przytoczone tam orzecznictwo).
189 Co więcej, Trybunał orzekł, że różnica procentowego stosunku grzywny do łącznego obrotu poszczególnych przedsiębiorstw ze względu na mniej zróżnicowany charakter ich działalności nie może sama w sobie stanowić wystarczającego uzasadnienia dla odstąpienia przez Komisję od metody obliczania, którą sama ustanowiła. Sprowadzałoby się to bowiem do uprzywilejowania niektórych przedsiębiorstw w oparciu o kryteria pozbawione znaczenia z punktu widzenia wagi i czasu trwania naruszenia. Przy ustalaniu kwoty grzywny natomiast nie można poprzez stosowanie różnych metod obliczeniowych dopuszczać się dyskryminacji pomiędzy przedsiębiorstwami, które wzięły udział w porozumieniu lub w uzgodnionej praktyce sprzecznych z art. 101 ust. 1 TFUE (zob. podobnie wyrok z dnia 7 września 2016 r., Pilkington Group i in./Komisja, C‑101/15 P, EU:C:2016:631, pkt 66 i przytoczone tam orzecznictwo).
190 Z powyższego wynika, że okoliczność, iż Komisja musi zastosować pułap 10% obrotu do kwoty podstawowej grzywien, jakie mają zostać nałożone na skarżące, a także na inne przedsiębiorstwa „jednoproduktowe”, w odniesieniu do których wykazano taki charakter, nie zobowiązuje Komisji do odejścia od metody obliczania grzywien przewidzianej w wytycznych z 2006 r.
191 W drugiej kolejności należy zaznaczyć, że wbrew temu, co wydają się twierdzić skarżące, fakt, iż pierwsza ze skarżących jest przedsiębiorstwem „jednoproduktowym”, sam w sobie nie uzasadnia odejścia przez Komisję od wytycznych z 2006 r. i przyznania obniżki grzywien nałożonych na skarżące.
192 Przede wszystkim z orzecznictwa przypomnianego w pkt 189 powyżej wynika, że okoliczność, iż przedsiębiorstwo uczestniczące w kartelu posiada ograniczony portfel produktów, nie jest wystarczającym powodem dla odstąpienia przez Komisję od metody obliczania grzywien, którą sama ustaliła. Po pierwsze, metoda obliczania grzywien nie jest w żadnym razie oparta na całkowitym obrocie przedsiębiorstw, lecz przeciwnie, na wartości dóbr lub usług mających związek z naruszeniem. W konsekwencji we wskazaną metodę wpisane jest wystąpienie różnic między przedsiębiorstwami w zakresie stosunku między wielkością obrotu a kwotą grzywien, jakie zostały na nie nałożone. Po drugie, mniej zróżnicowany charakter działalności niektórych przedsiębiorstw nie jest istotnym kryterium wagi i czasu trwania naruszenia, a zatem nie może stanowić powodu faworyzowania tych przedsiębiorstw poprzez zastosowanie innych metod obliczeniowych.
193 Następnie trzeba wskazać, że wąska specjalizacja skarżących lub mniejsza dywersyfikacja ich działalności w porównaniu z innymi uczestnikami kartelu nie wystarcza sama w sobie do wykazania, że Komisja naruszyła zasady równego traktowania i proporcjonalności przez niezastosowanie szczególnych kryteriów przy obliczaniu kwoty grzywny nałożonej na skarżące. Z orzecznictwa wynika bowiem, że najlepiej odzwierciedla znaczenie gospodarcze rozpatrywanego naruszenia część łącznego obrotu pochodząca z będącej przedmiotem naruszenia sprzedaży towarów. W konsekwencji, ponieważ skarżące generują szczególnie dużą część, a nawet prawie całość obrotu na produktach będących przedmiotem naruszenia, okoliczność, że kwota grzywny nałożonej na skarżące stanowi wyższy procent łącznego obrotu w stosunku do innych uczestników kartelu, odzwierciedla jedynie znaczenie gospodarcze tego naruszenia dla skarżących. Taki skutek nie jest sprzeczny z zasadami równego traktowania ani proporcjonalności (zob. podobnie wyrok z dnia 12 lipca 2019 r., Hitachi-LG Data Storage i Hitachi-LG Data Storage Korea/Komisja, T‑1/16, EU:T:2019:514, pkt 112 i przytoczone tam orzecznictwo).
194 Wreszcie, przedsiębiorstwo takie jak pierwsza skarżąca, które generuje szczególnie dużą część łącznego obrotu z produktu objętego kartelem, czerpie z tego tytułu szczególnie duże korzyści (zob. podobnie wyrok z dnia 12 grudnia 2018 r., Servier i in./Komisja, T‑691/14, odwołanie w toku, EU:T:2018:922, pkt 1923).
195 W trzeciej kolejności w odniesieniu do argumentu skarżących, zgodnie z którym Komisja przyjęła w przeszłości inne podejście przy obliczaniu grzywien nałożonych na przedsiębiorstwa „jednoproduktowe”, przekraczających pułap 10%, wystarczy przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Komisja nie jest związana swoją wcześniejszą praktyką decyzyjną, ponieważ nie stanowi ona ram prawnych dla obliczania grzywien (zob. wyroki: z dnia 11 lipca 2013 r., Team Relocations i in./Komisja, C‑444/11 P, niepublikowany, EU:C:2013:464, pkt 82 i przytoczone tam orzecznictwo; z dnia 7 września 2016 r., Pilkington Group i in./Komisja, C‑101/15 P, EU:C:2016:631, pkt 68 i przytoczone tam orzecznictwo).
196 W czwartej kolejności należy oddalić argumenty skarżących oparte na tym, że zastosowanie w niniejszym przypadku pułapu 10% obrotu nie pozwoliło ani na odrębne podejście do skarżących w porównaniu do innych przedsiębiorstw „jednoproduktowych”, w szczególności w świetle różnego czasu trwania ich uczestnictwa w kartelu, ani na uwzględnienie stopnia współpracy skarżących, który nie znalazł odzwierciedlenia w ostatecznej kwocie nałożonych na nie grzywien.
197 W tym względzie należy zauważyć, że jak wynika z motywu 990 zaskarżonej decyzji, Komisja zastosowała różne mnożniki w zależności od czasu trwania naruszenia zarówno w odniesieniu do skarżących, jak i w odniesieniu do Elny i Nippon Chemi-Con (zob. pkt 27 powyżej; motyw 1007, tabela 1 zaskarżonej decyzji). Prawdą jest, że współczynniki te zastosowano do wartości sprzedaży istotnej przy obliczaniu kwoty podstawowej grzywien zgodnie z pkt 13 wytycznych z 2006 r. (zob. pkt 21 powyżej). Prawdą jest również, że biorąc pod uwagę wynik tej operacji, Komisja w celu sprowadzenia kwoty podstawowej grzywien nałożonych na te przedsiębiorstwa poniżej tego pułapu musiała zastosować pułap 10% obrotu przewidzianego w art. 23 ust. 2 akapit drugi rozporządzenia nr 1/2003 (zob. motyw 1058 zaskarżonej decyzji).
198 Jednakże argumentacja skarżących, zgodnie z którą zastosowanie pułapu 10% obrotów nie pozwoliłoby na zastosowanie do skarżących odrębnego podejścia w porównaniu do innych przedsiębiorstw „jednoproduktowych”, nie uwzględnia różnych celów, które przyświecają kryteriom istotnym przy ustalaniu kwoty podstawowej grzywny i pułapowi 10% obrotu.
199 W tym względzie należy przypomnieć, że zgodnie z pkt 2 wytycznych z 2006 r. kwotę podstawową określa się na podstawie wagi i czasu trwania naruszenia, natomiast pułap 10% obrotu ma cel odrębny i niezależny od celu, jakiemu służą kryteria wagi i czasu trwania naruszenia.
200 Z orzecznictwa zatem wynika, że o ile art. 23 ust. 2 rozporządzenia nr 1/2003 pozostawia Komisji szeroki zakres uznania, o tyle jednak ogranicza on możliwość korzystania z niego, określając obiektywne kryteria, które Komisja jest zobowiązana stosować. Tak więc kwota grzywny, jaką można wymierzyć, ma górną granicę określoną liczbowo i w sposób bezwzględny, tak że maksymalna kwota grzywny, którą można nałożyć na dane przedsiębiorstwo, może być z góry określona (zob. wyrok z dnia 16 lutego 2017 r., Hansen & Rosenthal i H&R Wax Company Vertrie/Komisja, C‑90/15 P, niepublikowany, EU:C:2017:123, pkt 78 i przytoczone tam orzecznictwo).
201 Po pierwsze, pułap ten ma na celu uniknięcie grzywien nadmiernych i nieproporcjonalnych (wyrok z dnia 28 czerwca 2005 r., Dansk Rørindustri i in./Komisja, C‑189/02 P, C‑202/02 P, od C‑205/02 P do C‑208/02 P i C‑213/02 P, EU:C:2005:408, pkt 281). Po drugie, jego celem jest uniknięcie nakładania grzywien, których przedsiębiorstwa przewidywalnie nie będą w stanie zapłacić ze względu na ich wielkość określoną na podstawie całkowitego obrotu, jakkolwiek w sposób przybliżony i niedoskonały. Jedyną możliwą konsekwencją takiej granicy jest to, że kwota grzywny obliczona na podstawie kryteriów wagi i czasu trwania naruszenia zostaje obniżona do dopuszczalnego maksymalnego poziomu, w przypadku gdy poziom ten przekracza. W wyniku jej zastosowania dane przedsiębiorstwo nie płaci całości grzywny, która zasadniczo byłaby należna po przeprowadzeniu oceny opartej na wspomnianych kryteriach (zob. wyrok z dnia 5 października 2011 r., Romana Tabacchi/Komisja, T‑11/06, EU:T:2011:560, pkt 257 i przytoczone tam orzecznictwo).
202 Stąd wniosek, że nawet jeśli zastosowanie pułapu 10% obrotu jest bardziej prawdopodobne w przypadku przedsiębiorstw o ograniczonym portfelu produktów, to jednak zastosowanie tego pułapu samo w sobie nie może mieć wpływu na metodę obliczania kwoty grzywien, ponieważ metodzie tej i pułapowi przyświecają cele odrębne i samodzielne, jak wynika z pkt 199–201 powyżej.
203 W piątej kolejności należy zaznaczyć, że skarżące niesłusznie podnoszą, iż zastosowanie pułapu 10% obrotów w niniejszym przypadku nie pozwala odzwierciedlić stopnia współpracy ze strony skarżących w dochodzeniu prowadzonym przez Komisję.
204 Na wstępie należy zaznaczyć, że jak przypomniano w pkt 124 powyżej, celem przyjętego przez Komisję programu łagodzenia sankcji nie jest przyznanie przedsiębiorstwom uczestniczącym w kartelach możliwości uniknięcia skutków finansowych ich odpowiedzialności, lecz jest nim ułatwienie wykrywania takich praktyk, a następnie w ramach postępowania administracyjnego wsparcie wysiłków Komisji podejmowanych w celu odtworzenia przebiegu istotnych faktów, o ile to tylko możliwe.
205 Tym samym rekompensata przewidziana w programie łagodzenia sankcji nie jest przyznawana ze względów słuszności, lecz jako wynagrodzenie za współpracę, która ułatwiła pracę Komisji (zob. wyrok z dnia 29 lutego 2016 r., EGL i in./Komisja, T‑251/12, niepublikowany, EU:T:2016:114, pkt 184 i przytoczone tam orzecznictwo).
206 W niniejszej sprawie należy stwierdzić, że z zaskarżonej decyzji wynika, iż skarżącym przyznano przede wszystkim częściowe zwolnienie z grzywny za okres od dnia 26 czerwca 1998 r. do dnia 28 sierpnia 2003 r. na podstawie pkt 26 akapit trzeci komunikatu w sprawie współpracy z 2006 r.; następnie zastosowano w ich przypadku pułap 10% obrotu, o którym mowa w art. 23 ust. 2 akapit drugi rozporządzenia nr 1/2003, i wreszcie, obniżenie o 30% kwoty grzywny, która w przeciwnym razie zostałaby na nie nałożona na podstawie pkt 26 akapit pierwszy tiret drugie tego komunikatu (zobacz pkt 26, 31, 32 powyżej).
207 W odniesieniu zaś do częściowego zwolnienia z grzywny w związku z czasem trwania naruszenia należy przypomnieć, że z istotą polityki łagodzenia sankcji nierozerwalnie związane jest to, że częściowe zwolnienie z grzywny, o którym mowa w pkt 26 akapit trzeci komunikatu w sprawie współpracy z 2006 r., nigdy nie oznacza obniżenia ostatecznej kwoty grzywny, lecz wyłączenie zastosowanie mnożnika z tytułu czasu trwania naruszenia, aby na przedsiębiorstwa, które złożyły wniosek o złagodzenie sankcji, nie nakładać grzywny z tytułu okresu naruszenia, w odniesieniu do którego przekazały one Komisji informacje (zob. podobnie i analogicznie wyrok z dnia 24 marca 2011 r., FRA.BO/Komisja, T‑381/06, niepublikowany, EU:T:2011:111, pkt 70).
208 Ponadto, co się tyczy zastosowania pułapu 10% obrotu, należy zaznaczyć – jak zauważyła Komisja w motywie 1062 zaskarżonej decyzji – że okoliczność, iż obniżka grzywny przyznana przedsiębiorstwu stała się bezskuteczna wskutek zastosowania innego przepisu na rzecz tego przedsiębiorstwa i ku jego korzyści – w niniejszym przypadku pułapu 10% jego obrotu zgodnie z art. 23 ust. 2 rozporządzenia nr 1/2003 – nie może podważyć metody zastosowanej przez Komisję w celu obliczenia kwoty grzywien.
209 Co więcej, Komisja uznała, że skarżące były drugim przedsiębiorstwem, które dostarczyło informacje przyczyniające się do znacznego zwiększenia wartości dowodów, i przyznała im obniżkę o 30% kwoty grzywny, która zostałaby na nie nałożona w przeciwnym razie, odpowiadającą maksymalnemu procentowi obniżki przewidzianemu w pkt 26 akapit pierwszy tiret drugie komunikatu w sprawie współpracy z 2006 r.
210 Należy zatem oddalić argument skarżących dotyczący rzekomego braku odzwierciedlenia ich współpracy w ramach dochodzenia prowadzonego przez Komisję. Przeciwnie, z powyższego wynika, że w niniejszej sprawie zastosowanie pułapu 10% obrotu oraz obniżki o 30% z tytułu współpracy spowodowało znaczne obniżenie kwoty nałożonej na nie grzywny. Podstawową kwotę grzywny ustalono bowiem na 61 434 000 EUR w przypadku pierwszej skarżącej i na 39 598 000 EUR w przypadku drugiej skarżącej, czyli łącznie na 101 032 000 EUR, podczas gdy ostateczna kwota grzywny wynosi 28 424 000 EUR (zob. pkt 177, 179 powyżej).
211 Mając na uwadze całość powyższych rozważań, w niniejszej sprawie nie wykazano naruszenia zasad proporcjonalności i równego traktowania poprzez zastosowanie metody obliczania grzywien przewidzianej w wytycznych z 2006 r.
212 Ponadto w odniesieniu do zasady indywidualizacji kar i sankcji należy przypomnieć, że zasada ta wymaga, aby zgodnie z art. 23 ust. 3 rozporządzenia nr 1/2003 kwota grzywny, która ma zostać zapłacona solidarnie, została ustalona na podstawie wagi naruszenia zarzucanego danemu przedsiębiorstwu oraz czasu trwania tego naruszenia (zob. wyrok z dnia 19 czerwca 2014 r., FLS Plast/Komisja, C‑243/12 P, EU:C:2014:2006, pkt 107 i przytoczone tam orzecznictwo). Stąd wniosek, że w sytuacji gdy Komisja ustala zewnętrzny stosunek solidarności, jest ona w szczególności zobowiązana do przestrzegania zasady indywidualizacji kar i sankcji (wyrok z dnia 10 kwietnia 2014 r., Komisja/Siemens Österreich i in. i Siemens Transmission & Distribution i in./Komisja, od C‑231/11 P do C‑233/11 P, EU:C:2014:256, pkt 52).
213 Tymczasem argumentacja skarżących nie zmierza w żaden sposób do zakwestionowania zasady odpowiedzialności solidarnej, którą Komisja miałaby zastosować w wyniku błędu, nakładając jedną grzywnę na różne przedsiębiorstwa.
214 Należy zatem oddalić część drugą zarzutu drugiego, a w konsekwencji zarzut drugi.
[…]
Z powyższych względów
SĄD (dziewiąta izba w składzie powiększonym)
orzeka, co następuje:
1) Skarga zostaje oddalona.
2) Rubycon Corp. i Rubycon Holdings Co. Ltd pokrywają własne koszty oraz koszty poniesione przez Komisję Europejską.
Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 29 września 2021 r.
Podpisy