WYROK SĄDU (izba odwołań)
z dnia 14 grudnia 2011 r.(*)
Odwołanie – Służba publiczna – Urzędnicy – Zatrudnienie – Ogłoszenie o konkursie – Konkurs otwarty – Niedopuszczenie do uczestnictwa w egzaminie pisemnym wskutek wyników osiągniętych w testach wstępnych – Podział uprawnień między EPSO a komisją konkursową
W sprawie T‑361/10 P
mającej za przedmiot odwołanie od wyroku Sądu do spraw Służby Publicznej Unii Europejskiej (pierwsza izba) z dnia 15 czerwca 2010 r. w sprawie F‑35/08 Pachtitis przeciwko Komisji, dotychczas nieopublikowany w Zbiorze, zmierzające do uchylenia tego wyroku,
Komisja Europejska, reprezentowana początkowo przez J. Curralla oraz I. Chatzigiannisa, działających w charakterze pełnomocników, a następnie przez J. Curralla, wspieranych przez adwokatów E. Antypas oraz E. Bourtzalasa,
strona skarżąca,
w której drugą stroną postępowania jest
Dimitrios Pachtitis, zamieszkały w Atenach (Grecja), reprezentowany przez adwokatów S. Giatagantzidisa oraz K. Kyriazi,
strona skarżąca w pierwszej instancji,
popierany przez
Europejskiego Inspektora Ochrony Danych (EIOD),
interwenient w pierwszej instancji,
SĄD (izba odwołań),
w składzie: M. Jaeger, prezes, N.J. Forwood i A. Dittrich (sprawozdawca), sędziowie,
sekretarz: S. Spyropoulos, administrator,
uwzględniając procedurę pisemną i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 9 listopada 2011 r.,
wydaje następujący
Wyrok
1 W swoim odwołaniu, wniesionym na podstawie art. 9 załącznika I do statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, Komisja Europejska wnosi o uchylenie wyroku Sądu do spraw Służby Publicznej Unii Europejskiej (pierwsza izba) z dnia 15 czerwca 2010 r. w sprawie F‑35/08 Pachtitis przeciwko Komisji, dotychczas nieopublikowanego w Zbiorze (zwanego dalej „zaskarżonym wyrokiem”), którym sąd ten stwierdził nieważność decyzji Europejskiego Urzędu Doboru Kadr z dnia 31 maja 2007 r. i z dnia 6 grudnia 2007 r. wykluczających D. Pachtitisa z listy 110 kandydatów, którzy uzyskali najlepsze wyniki w testach wstępnych konkursu otwartego EPSO/AD/77/06.
Okoliczności faktyczne leżące u podstaw sporu
2 Okoliczności faktyczne leżące u podstaw sporu i mające znaczenie dla rozpoznania niniejszego odwołania zostały przedstawione w zaskarżonym wyroku w następujący sposób:
„16 W dniu 15 listopada 2006 r. EPSO opublikowało ogłoszenie o konkursie otwartym EPSO/AD/77/06 (Dz.U. C 277 A, s. 3, zwanym dalej „spornym konkursem”) w celu sporządzenia listy rezerwy administratorów lingwistów z zakresu języka greckiego w grupie zaszeregowania AD 5 w dziedzinie tłumaczeń. Zgodnie z ogłoszeniem o konkursie kandydaci mieli wybrać spośród dwóch opcji, zwanych opcją 1 i opcją 2, tę, która odpowiadała ich umiejętnościom językowym. […]
17 Skarżący, obywatel grecki […] zgłosił swoją kandydaturę we wspomnianym konkursie, wybierając opcję 1.
18 Konkurs obejmował trzy etapy. Zgodnie z tytułem B ogłoszenia o konkursie pierwszy etap, czyli etap wstępny, polegał na przeprowadzeniu dwóch testów wstępnych, z których każdy obejmował 30 pytań wielokrotnego wyboru; pierwszy z nich miał na celu sprawdzenie wiedzy na temat Unii Europejskiej, jej instytucji i jej polityk [zwany dalej „testem a)”], natomiast celem drugiego testu było sprawdzenie ogólnych umiejętności i kompetencji kandydatów w zakresie ich zdolności rozumowania werbalnego i numerycznego [zwany dalej „testem b)”]. Na mocy tytułu C ogłoszenia o konkursie drugi etap polegał na przeprowadzeniu egzaminów pisemnych, natomiast trzeci obejmował egzamin ustny. Zgodnie z tytułem B ogłoszenia o konkursie w przypadku opcji 1 wyłącznie 110 kandydatów, którzy uzyskali najlepsze wyniki na testach wstępnych i osiągnęli wymagane minimum, tj. pięć punktów na dziesięć w teście a) i dziesięć punktów na dwadzieścia w teście b), powinno było zostać zaproszonych do przesłania pełnej dokumentacji przed ich dopuszczeniem do drugiego etapu konkursu; w ramach opcji 2 do drugiego etapu mogło zostać dopuszczonych 30 kandydatów.
19 Z tytułu D ogłoszenia o konkursie wynika, że zgłoszenia należało dokonać drogą elektroniczną. Oznacza to, że w pierwszej kolejności każdy kandydat miał wprowadzić do systemu informatycznego EPSO swoje dane osobowe, stanowiące jego elektroniczną dokumentację. Po zarejestrowaniu się kandydat mógł złożyć elektroniczny wniosek o dopuszczenie go do konkursu. Jeżeli jego wniosek został wprowadzony w wymaganym terminie, EPSO przesyłał mu elektroniczne wezwanie do udziału w etapie wstępnym konkursu, a następnie kierował go na stronę internetową zewnętrznego kontrahenta, któremu EPSO zlecił organizację i przeprowadzenie etapu wstępnego konkursu. Na stronie internetowej kontrahenta kandydat powinien był elektronicznie zarezerwować datę i godzinę egzaminu w przedziale czasu od dnia 10 kwietnia 2007 r. do dnia 4 maja 2007 r., tj. w okresie, w którym powinny były zostać przeprowadzone testy wstępne w różnych ośrodkach egzaminacyjnych.
20 Testy te, jak zostało to określone w tytule B ogłoszenia o konkursie, zostały przeprowadzone na komputerach i odbyły się w różnych dla każdego kandydata miejscach i dniach. Również różne dla każdego kandydata były pytania wylosowane z bazy danych zawierających zestaw pytań dostarczonych do EPSO przez zewnętrznego kontrahenta. Komisja konkursowa spornego konkursu rozpoczęła swoją działalność dopiero po zakończeniu testów wstępnych, tj. dopiero na etapie egzaminów pisemnych i ustnych. Zgodnie z tytułem E pkt 2 ogłoszenia o konkursie nazwiska członków komisji konkursowej zostały ogłoszone na stronie internetowej EPSO piętnaście dni przed datą egzaminów pisemnych.
21 Po tym, jak skarżący wziął udział w testach wstępnych, EPSO przekazał mu drogą elektroniczną w dniu 31 maja 2007 r. wyniki, jakie uzyskał na testach a) i b), informując go jednocześnie, że chociaż »wyniki te były wyższe lub równe wymaganym wynikom minimalnym, nie wystarczyły jednak na umieszczenie go wśród kandydatów, którzy uzyskali 110 najwyższych wyników zgodnie z wymogami określonymi w tytule B ogłoszenia o konkursie«. […]
[…]
[…]
24 Skarżący podważył »ważność i treść« decyzji EPSO z dnia 31 maja 2007 r., wnosząc zażalenie na mocy art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego, w którym podniósł z jednej strony naruszenie zasad równości, obiektywności i przejrzystości oraz niedopełnienie obowiązku uzasadnienia decyzji z dnia 31 maja 2007 r., a z drugiej strony błędy w ocenie, które uwzględniając jego doświadczenie zawodowe, »komisja konkursowa oceniająca testy wstępne (tzn. komputer)« musiała popełnić przy sprawdzaniu jego prac, i domagał się, aby EPSO zmienił treść tej decyzji po ponownej weryfikacji jego testów wstępnych i poinformował go, czy i, jeśli tak, które z pytań z testów wstępnych »zostały usunięte« przez komisję konkursową.
[…]
26 Decyzją z dnia 6 grudnia 2007 r., w której EPSO oświadczył, że dokonał ponownej weryfikacji, z jednej strony, dokumentacji skarżącego w zakresie automatycznego przetworzenia jego testów wstępnych, oraz z drugiej strony, skutków usunięcia niektórych pytań dla osiągniętych przez niego wyników, EPSO oddalił zażalenie i utrzymał w mocy decyzję z dnia 31 maja 2007 r. Co się tyczy w szczególności pytań usuniętych, EPSO odpowiedział, że rzeczywiście siedem pytań zostało usuniętych przez „komitet doradczy”, którego zadaniem jest kontrolowanie jakości pytań zawartych w bazie danych, ale testy wstępne skarżącego nie zawierały żadnego z usuniętych pytań”.
Postępowanie w pierwszej instancji i zaskarżony wyrok
3 Pismem złożonym w sekretariacie Sądu do spraw Służby Publicznej w dniu 14 marca 2008 r. D. Pachtitis wniósł skargę, która została zarejestrowana pod sygnaturą F‑35/08.
4 W pierwszej instancji D. Pachtitis wnosił do Sądu do spraw Służby Publicznej o stwierdzenie nieważności decyzji EPSO z dnia 31 maja 2007 r. i z dnia 6 grudnia 2007 r. oraz wszystkich aktów z nimi związanych, a także o obciążenie Komisji kosztami postępowania (pkt 27 zaskarżonego wyroku).
5 Komisja w pierwszej instancji wnosiła do Sądu do spraw Służby Publicznej o odrzucenie skargi jako oczywiście bezpodstawnej oraz o obciążenie D. Pachtitisa kosztami postępowania (pkt 28 zaskarżonego wyroku).
6 Jak wynika z pkt 29 i 30 zaskarżonego wyroku, interwenientem w pierwszej instancji był Europejski Inspektor Ochrony Danych (EIOD), dopuszczony udziału w postępowaniu po stronie D. Pachtitisa postanowieniem prezesa pierwszej izby Sądu z dnia 20 listopada 2008 r.
7 W zaskarżonym wyroku (pkt 43–72) Sąd do spraw Służby Publicznej uwzględnił skargę o stwierdzenie nieważności, gdyż uznał, że drugi zarzut podniesiony przez D. Pachtitisa, dotyczący braku uprawnień EPSO do eliminowania kandydatów w trakcie etapu wstępnego spornego konkursu, był zasadny. Sąd do spraw Służby Publicznej uznał zatem, iż należy stwierdzić nieważność decyzji EPSO z dnia 31 maja 2007 r. i z dnia 6 grudnia 2007 r. bez potrzeby wypowiadania się w przedmiocie pozostałych trzech zarzutów podniesionych przez D. Pachtitisa.
Postępowanie przed Sądem i żądania stron
8 Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 25 sierpnia 2010 r. Komisja wniosła niniejsze odwołanie oraz złożyła wniosek o skierowanie sprawy do rozpoznania w pierwszej kolejności na podstawie art. 55 § 2 akapit pierwszy regulaminu postępowania przed Sądem.
9 W piśmie złożonym w dniu 30 listopada 20010 r. EIOD oświadczył, iż rezygnuje z udziału w niniejszym postępowaniu, jak również ze złożenia odpowiedzi na odwołanie.
10 D. Pachtitis złożył swoją odpowiedź w dniu 29 grudnia 2010 r.
11 Pismem złożonym w dniu 21 stycznia 2011 r. Komisja złożyła wniosek o zgodę na przedstawienie zwięzłej repliki.
12 Decyzją z dnia 3 lutego 2011 r. przewodniczący izby odwołań uwzględnił ten ostatni wniosek.
13 W dniu 14 marca 2011 r. Komisja złożyła replikę.
14 W dniu 5 maja 2011 r. D. Pachtitis złożył duplikę.
15 Pismami złożonymi w dniach 24 maja i 14 czerwca 2011 r. Komisja i D. Pachtitis złożyli w trybie art. 146 regulaminu postępowania wnioski o ich wysłuchanie podczas postępowania ustnego.
16 W oparciu o sprawozdanie sędziego sprawozdawcy Sąd (izba odwołań) uwzględnił te wnioski w trybie art. 146 regulaminu postępowania i otworzył procedurę ustną.
17 Decyzją z dnia 13 października 2011 r. prezes izby odwołań uwzględnił wniosek Komisji o skierowanie sprawy do rozpoznania w pierwszej kolejności na podstawie art. 55 § 2 akapit pierwszy regulaminu postępowania.
18 Na rozprawie w dniu 9 listopada 2011 r. wysłuchano wystąpień stron oraz ich odpowiedzi na pytania zadane przez Sąd.
19 Komisja wnosi do Sądu o:
– uchylenie zaskarżonego wyroku;
– przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd do spraw Służby Publicznej w celu zbadania pozostałych podstaw stwierdzenia nieważności;
– obciążenie D. Pachtitisa kosztami postępowania odwoławczego oraz postępowania w pierwszej instancji.
20 D. Pachtitis wnosi do Sądu o:
– oddalenie odwołania w całości;
– obciążenie Komisji całością kosztów postępowania w obu instancjach.
W przedmiocie odwołania
21 Na poparcie odwołania Komisja podnosi jedyny zarzut, dotyczący naruszenia art. 1, 5 i 7 załącznika III do regulaminu pracowniczego urzędników Wspólnot Europejskich (zwanego dalej „regulaminem pracowniczym”), decyzji 2002/620/WE Parlamentu Europejskiego, Rady, Komisji, Trybunału Sprawiedliwości, Trybunału Obrachunkowego, Komitetu Ekonomiczno-Społecznego, Komitetu Regionów i Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich z dnia 25 lipca 2002 r. ustanawiającej Urząd Doboru Kadr Wspólnot Europejskich (Dz.U. L 197, s. 53), decyzji 2002/621/WE sekretarzy generalnych Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji, sekretarza Trybunału Sprawiedliwości, sekretarzy generalnych Trybunału Obrachunkowego, Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów oraz przedstawiciela Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich z dnia 25 lipca 2002 r. w sprawie organizacji i działania Biura Kadr Wspólnot Europejskich (Dz.U. L 197, s. 56), a także obowiązku uzasadnienia.
22 Komisja podnosi zasadniczo, że Sąd do spraw Służby Publicznej błędnie ustalił, że EPSO nie miału uprawnień do niedopuszczenia D. Pachtitisa do drugiego etapu spornego konkursu otwartego, polegającego na egzaminie pisemnym. Zdaniem Komisji w pierwszym etapie tego konkursu, składającym się z dwóch testów wstępnych, EPSO miał uprawnienia do określenia treści egzaminów preselekcyjnych otwierających dostęp do drugiego etapu konkursu. Etapy drugi i trzeci – przy czym ten ostatni polega na egzaminie ustnym – składają się na właściwy konkurs. Brak jest zdaniem Komisji przepisu zabraniającego EPSO organizacji pierwszego etapu tego konkursu, jako że konkurs ten, poczynając od jego drugiego etapu, rzeczywiście znajdował się pod kontrolą komisji konkursowej.
23 Przed przystąpieniem do analizy zarzutów szczegółowych wymienionych w pkt 22 powyżej należy zbadać podnoszone naruszenie obowiązku uzasadnienia zaskarżonego wyroku.
W przedmiocie obowiązku uzasadnienia zaskarżonego wyroku
24 Na poparcie twierdzenia, zgodnie z którym Sąd do spraw Służby Publicznej naruszył ciążący na nim obowiązek uzasadnienia zaskarżonego wyroku, Komisja podkreśla, że Sąd do spraw Służby Publicznej nie wyjaśnił, dlaczego uznał, że konkurs nie może być zorganizowany „dwuetapowo”, przy czym etap pierwszy polega na egzaminach preselekcyjnych, podczas gdy etap drugi stanowi właściwy konkurs. Co więcej, Sąd do spraw Służby Publicznej nie wskazał żadnego przepisu, który zabraniałby – w konkursach organizowanych „dwuetapowo” – możliwości organizowania pierwszego etapu przez EPSO. Ponadto zdaniem Komisji Sąd do spraw Służby Publicznej naruszył prawo, nie uwzględniając decyzji 2002/620 i 2002/621.
25 Należy wskazać, że obowiązek uzasadnienia nie nakazuje Sądowi do spraw Służby Publicznej przedstawienia wyjaśnienia, które podejmuje w sposób wyczerpujący punkt po punkcie rozumowanie przedstawione przez strony sporu. Uzasadnienie może zatem być dorozumiane, pod warunkiem że umożliwia ono zainteresowanym poznanie powodów, dla których podjęte zostały dane środki, a właściwemu sądowi dostarcza elementów wystarczających dla dokonania kontroli (zob. podobnie i analogicznie wyroki Trybunału: z dnia 7 stycznia 2004 r. w sprawach połączonych C‑204/00 P, C‑205/00 P, C‑211/00 P, C‑213/00 P, C‑217/00 P i C‑219/00 P Aalborg Portland i in. przeciwko Komisji, Rec. s. I‑123, pkt 372; z dnia 8 lutego 2007 r. w sprawie C‑3/06 P Groupe Danone przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. I‑1331, pkt 46).
26 Co się tyczy, po pierwsze, twierdzenia Komisji, jakoby Sąd do spraw Służby Publicznej nie przybliżył swojego stanowiska, zgodnie z którym konkurs nie może być organizowany „dwuetapowo”, należy stwierdzić, że Sąd do spraw Służby Publicznej nie wyraził takiego poglądu. W pkt 64 zaskarżonego wyroku wyraźnie wskazał on, że rozumowanie przedstawione w zaskarżonym wyroku w żaden sposób nie podaje w wątpliwość uprawnień organu powołującego do zorganizowania konkursu obejmującego dwa odrębne etapy – pierwszy etap preselekcyjny, oparty na pytaniach wielokrotnego wyboru, oraz drugi etap – konkurs właściwy, do którego przejście uzależnione było od pomyślnego zaliczenia egzaminów w pierwszym etapie i do którego mogła przejść ograniczona liczba kandydatów.
27 Jeżeli chodzi, po drugie, o twierdzenie Komisji, zgodnie z którym Sąd do spraw Służby Publicznej nie wskazał żadnego przepisu zakazującego – w konkursach organizowanych „dwuetapowo” – możliwości organizowania pierwszego etapu przez EPSO, należy zauważyć, że Sąd do spraw Służby Publicznej nie stwierdził, że EPSO nie miał prawa organizować tego pierwszego etapu. W pkt 57 i 58 zaskarżonego wyroku stwierdził on natomiast, że zarówno wybór, jak i ocena tematów pytań w ramach konkursu nie podlegają uprawnieniom EPSO oraz że jego rola, chociaż istotna w zakresie, w jakim EPSO służy pomocą komisji konkursowej, pozostaje w każdym wypadku pomocnicza w stosunku do roli komisji konkursowej, której ponadto EPSO nie może zastąpić. Sąd do spraw Służby Publicznej przedstawił swoje rozumowanie w tym względzie w sposób wymagany prawem, badając w pkt 50–56 zaskarżonego wyroku podział uprawnień między EPSO a komisją konkursową w zakresie naboru urzędników. W tej kwestii najpierw przystąpił do porównania uprawnień organu powołującego i komisji konkursowej, przeprowadzając w szczególności, w pkt 50–55 zaskarżonego wyroku, analizę art. 30 akapit pierwszy regulaminu pracowniczego, zgodnie z którym w odniesieniu do każdego konkursu komisja konkursowa, powołana przez organ powołujący, sporządza listę odpowiednich kandydatów, a także procedury konkursu, określonej w załączniku III do regulaminu pracowniczego. Następnie w pkt 56 zaskarżonego wyroku wskazał on, że opisany we wcześniejszych punktach podział uprawnień między organem powołującym a komisją konkursową nie został zmieniony w wyniku powołania EPSO w 2002 r., a art. 2 decyzji ustanawiającej EPSO wyraźnie przewiduje, że wykonuje on uprawnienia organu powołującego w zakresie konkursów. Argumentacji Komisji nie sposób zatem uwzględnić.
28 Co się tyczy, po trzecie, twierdzenia Komisji, zgodnie z którym Sąd do spraw Służby Publicznej naruszył obowiązek uzasadnienia w ten sposób, że niesłusznie nie wziął pod uwagę decyzji 2002/620 i 2002/621, wystarczy stwierdzić, że Sąd do spraw Służby Publicznej przedstawił w pkt 56 zaskarżonego wyroku swoje rozumowanie, zgodnie z którym decyzje te nie przeczą wnioskowi dotyczącemu podziału uprawnień między EPSO a komisją konkursową. Jego zdaniem bowiem wspomniane decyzje stanowią akty niższego rzędu w stosunku do przepisów regulaminu pracowniczego.
29 W konsekwencji argumentacja Komisji dotycząca podnoszonego przez nią naruszenia obowiązku uzasadnienia nie może zostać uwzględniona.
W przedmiocie uprawnienia EPSO do niedopuszczenia D. Pachtitisa do drugiego etapu spornego konkursu
30 Komisja podnosi zasadniczo, że Sąd do spraw Służby Publicznej błędnie uznał w pkt 65 zaskarżonego wyroku, że EPSO nie miał uprawnień do niedopuszczenia D. Pachtitisa do drugiego etapu konkursu. W tej kwestii podkreśla, że Sąd do spraw Służby Publicznej błędnie zinterpretował przepisy dotyczące procedury konkursu, o którym mowa w załączniku III do regulaminu pracowniczego. Podnosi więc, że Sąd do spraw Służby Publicznej nie wziął pod uwagę wszystkich uprawnień przyznanych EPSO w tym załączniku, w szczególności w jego art. 1 ust. 1 lit. e) oraz w jego art. 7, jak również w decyzjach 2002/620 i 2002/621.
31 Co się tyczy, po pierwsze, organizacji spornego konkursu, to – wbrew twierdzeniom Komisji – Sąd do spraw Służby Publicznej nie stwierdził, że EPSO nie miał uprawnień do zorganizowania tego konkursu „dwuetapowo”. W pkt 64 zaskarżonego wyroku zaznaczył bowiem, odnosząc się do wyroku Sądu dnia 26 października 2004 r. w sprawie T‑207/02 Falcone przeciwko Komisji, Zb.Orz.SP s. I‑A‑305, II‑1393, że rozumowanie przedstawione w zaskarżonym wyroku w żaden sposób nie podważa dyskrecjonalnych uprawnień organu powołującego do zorganizowania konkursu obejmującego dwa odrębne etapy – pierwszy etap preselekcyjny, oparty na pytaniach wielokrotnego wyboru, oraz drugi etap – konkurs właściwy, do którego przejście uzależnione jest od pomyślnego zaliczenia pierwszego etapu i do którego przechodzi ograniczona liczba kandydatów. Zdaniem Sądu do spraw Służby Publicznej sporna w zaskarżonym wyroku jest kwestia, czy pierwszy etap konkursu, taki jak przywołany w wyroku w ww. sprawie Falcone przeciwko Komisji lub w sprawie zakończonej spornym wyrokiem, może być zorganizowany i przeprowadzony wyłącznie przez EPSO, całkowicie bez udziału komisji konkursowej.
32 Jeżeli chodzi, po drugie, o charakter pierwszego etapu spornego konkursu, Komisja podkreśla, że etap ten składa się z egzaminów preselekcyjnych otwierających dostęp do „drugiego etapu”, przy czym ten ostatni jest właściwym konkursem.
33 Jeżeli chodzi o treść pierwszego etapu konkursu, należy przypomnieć, że jak wynika z pkt 18 zaskarżonego wyroku, etap ten polegał na przeprowadzeniu dwóch testów wstępnych, z których każdy obejmował 30 pytań wielokrotnego wyboru; pierwszy z nich miał na celu sprawdzenie wiedzy na temat Unii Europejskiej, jej instytucji i jej polityki, natomiast celem drugiego było sprawdzenie ogólnych umiejętności i kompetencji kandydatów w zakresie rozumowania werbalnego i numerycznego.
34 W pkt 61 zaskarżonego wyroku Sąd do spraw Służby Publicznej stwierdził, że spośród 1772 kandydatów, którzy zarezerwowali termin testów wstępnych w ramach spornego konkursu, wyłącznie 140 kandydatów mogło zostać zaproszonych do przedstawienia pełnej kandydatury w celu dopuszczenia ich do drugiego etapu konkursu. W pkt 62 zaskarżonego wyroku Sąd do spraw Służby Publicznej odniósł się – przy czym nie zostało to wyraźnie zakwestionowane przez Komisję – do porównawczego charakteru testów pierwszego etapu, nierozłącznie związanego z samym pojęciem konkursu, jako że nie było wystarczające uzyskanie z tych testów oceny średniej, lecz należało znaleźć się w z góry określonej liczbie kandydatów, którzy uzyskali z testów wstępnych najlepsze wyniki. W świetle tych rozważań Sąd do spraw Służby Publicznej miał pełne prawo uznać, że analizowany pierwszy etap miał charakter konkursu. Ten pierwszy etap stanowił więc nie tylko formalny element procedury spornego konkursu, lecz miał również cechy konkursu.
35 Jeżeli chodzi, po trzecie, o podział uprawnień między organem powołującym a komisją konkursową dla potrzeb naboru urzędników, Komisja podnosi, że na podstawie art. 1 załącznika III do regulaminu pracowniczego organ powołujący był zawsze uprawniony do ustalania treści egzaminów preselekcyjnych i że jedyną konsekwencją utworzenia EPSO było przekazanie mu tego szczególnego uprawnienia.
36 W tej kwestii należy ustalić, czy Sąd do spraw Służby Publicznej naruszył prawo przy ocenie, w pkt 51–55 zaskarżonego wyroku, podziału uprawnień w zakresie naboru urzędników między organem powołującym a komisją konkursową.
37 W pkt 51 zaskarżonego wyroku Sąd do spraw Służby Publicznej stwierdził, że zadaniem organu powołującego – jak wynika z art. 1 ust. 1 akapit pierwszy załącznika III do regulaminu pracowniczego i art. 4 tego załącznika – jest z jednej strony sporządzenie po konsultacji ze wspólnym komitetem ogłoszenia o konkursie oraz z drugiej strony sporządzenie listy kandydatów, którzy spełniają trzy pierwsze warunki określone w art. 28 regulaminu pracowniczego, umożliwiające powołanie ich na urzędników, tj. są obywatelami jednego z państw członkowskich, wypełnili wszelkie swoje zobowiązania wynikające z przepisów dotyczących pełnienia służby wojskowej oraz posiadają odpowiednie cechy charakteru dla wykonywania swoich obowiązków.
38 W pkt 52 zaskarżonego wyroku Sąd do spraw Służby Publicznej wskazał, że po przekazaniu tej listy przez organ powołujący przewodniczącemu komisji konkursowej komisja ta, zgodnie z art. 5 załącznika III do regulaminu pracowniczego, po pierwsze, sporządza listę kandydatów, którzy spełniają wymogi określone w ogłoszeniu o konkursie, po drugie, przeprowadza egzaminy, i po trzecie, sporządza listę odpowiednich kandydatów i przesyła ją organowi powołującemu.
39 W pkt 53–55 zaskarżonego wyroku Sąd do spraw Służby Publicznej podkreślił, że, uwzględniając tę zasadniczą rolę powierzoną komisji konkursowej, prawodawca przewidział pewną liczbę gwarancji dotyczących zarówno jej powołania, składu, jak i funkcjonowania. W tej kwestii Sąd do spraw Służby Publicznej powołał się w szczególności na art. 30 akapit pierwszy regulaminu pracowniczego, zgodnie z którym organ powołujący powołuje w odniesieniu do każdego konkursu komisję konkursową, która sporządza listę odpowiednich kandydatów.
40 Zdaniem Komisji Sąd do spraw Służby Publicznej naruszył prawo w ten sposób, że przy ocenie podziału uprawnień między organem powołującym a komisją konkursową nie wziął pod uwagę ani art. 1 ust. 1 lit. b) i e) załącznika III do regulaminu pracowniczego, ani okoliczności, że ten załącznik nie zawiera żadnego przepisu zakazującego organowi powołującemu określania treści egzaminów preselekcyjnych.
41 Jeżeli chodzi o art. 1 ust. 1 lit. b) i e) załącznika III do regulaminu pracowniczego, zgodnie z którym organ powołujący określa w ogłoszeniu o konkursie rodzaj konkursu (przeprowadzany albo w oparciu o świadectwa posiadanych kwalifikacji, albo o egzaminy, albo zarówno w oparciu o świadectwa posiadanych kwalifikacji, jak i egzaminy), a w przypadku gdy konkurs jest przeprowadzony w oparciu o egzaminy – również rodzaj testów i sposób ich oceniania, należy stwierdzić, że przepisy te nie wymieniają żadnego uprawnienia organu powołującego dotyczącego wyboru i oceny tematów pytań zadawanych w ramach konkursu. Skoro bowiem warunkami konkursu zgodnie art. 1 ust. 1 lit. b) i e) tego załącznika jest przeprowadzanie go albo w oparciu o świadectwa posiadanych kwalifikacji, albo o egzaminy, albo zarówno w oparciu o świadectwa posiadanych kwalifikacji, jak i egzaminy, to należy stwierdzić, że przepis ten nie ma na celu określenia treści egzaminów. Jeżeli chodzi o art. 1 ust. 1 lit. e) tego załącznika, zauważyć należy, że o ile ustalenie progów zdawalności egzaminów mieści się w zakresie zastosowania wyrażenia „rodzaj testów i sposób ich oceniania”, to już w przypadku ustalania treści pytań zadawanych kandydatom tak nie jest (zob. podobnie wyrok Sądu z dnia 5 marca 2003 r. w sprawie T‑24/01 Staelen przeciwko Parlamentowi, RecFP s. I‑A‑79 i II‑423, pkt 51).
42 Co się tyczy argumentu Komisji, zgodnie z którym załącznik III do regulaminu pracowniczego nie zawiera żadnego przepisu zakazującego organowi powołującemu określania treści egzaminów preselekcyjnych, należy zauważyć, że ten załącznik nie wskazuje wprost, kto określa treść egzaminów preselekcyjnych i kto nadzoruje ten etap konkursu. Takie uprawnienie nie zostało wyraźnie przyznane ani organowi powołującemu, ani komisji konkursowej.
43 Przy ocenie podziału uprawnień w tej kwestii między organem powołującym komisją konkursową Sąd do spraw Służby Publicznej słusznie jednak odniósł się do art. 30 akapit pierwszy regulaminu pracowniczego i do art. 5 akapit pierwszy załącznika III do regulaminu pracowniczego. Przepisy te przewidują odpowiednio, że to komisja konkursowa sporządza listę odpowiednich kandydatów oraz listę kandydatów, którzy spełniają wymogi określone w ogłoszeniu o konkursie. Wobec posiadania przez komisję konkursową takich uprawnień Sąd do spraw Służby Publicznej słusznie w pkt 53 zaskarżonego wyroku stwierdził, że pełni ona zasadniczą rolę w przebiegu konkursu.
44 Co się tyczy dokładniej argumentu Komisji, zgodnie z którym organ powołujący miał zawsze uprawnienia do ustalania treści egzaminów preselekcyjnych, należy wskazać, że Sąd do spraw Służby Publicznej słusznie w pkt 64 zaskarżonego wyroku stwierdził, że zgodnie z systemem prawnym obowiązującym przed ustanowieniem EPSO przeprowadzenie testów preselekcyjnych, podobnych do testów wstępnych omawianych w niniejszej sprawie, powierzone było wyłącznie komisji konkursowej. Z utrwalonego orzecznictwa wynika w istocie, że przed ustanowieniem EPSO decyzją 2002/620 organ powołujący posiadał wprawdzie szerokie uprawnienia dyskrecjonalne w zakresie warunków i szczegółowych zasad organizacji konkursu, lecz komisja konkursowa posiadała szerokie uprawnienia dyskrecjonalne w zakresie szczegółowych zasad i treści egzaminów przewidzianych w ramach danego konkursu (ww. w pkt 41 wyrok w sprawie Staelen przeciwko Parlamentowi, pkt 51; ww. w pkt 31 wyrok w sprawie Falcone przeciwko Komisji, pkt 31, 38; wyrok Sądu z dnia 14 lipca 2005 r. w sprawie T‑371/03 Le Voci przeciwko Radzie Zb.Orz.SP s. I‑A‑209 i II‑957, pkt 41). Przed utworzeniem EPSO komisja konkursowa była również uprawniona do nadzorowania ewentualnego pierwszego etapu preselekcji kandydatów zorganizowanej przez organ powołujący (wyrok Sądu z dnia 17 września 2003 r. w sprawie T‑233/02 Alexandratos i Panagiotou przeciwko Radzie, RecFP s. I‑A‑201 i II‑989, pkt 26; ww. w pkt 31 wyrok w sprawie Falcone przeciwko Komisji, pkt 39). Tego argumentu Komisji nie sposób zatem uwzględnić.
45 Wynika stąd, że Sąd do spraw Służby Publicznej nie naruszył prawa przy ocenie w pkt 51–55 zaskarżonego wyroku podziału kompetencji między organem powołującym a komisją konkursową w zakresie naboru urzędników. Argumentacja Komisji w tej kwestii nie zasługuje zatem na uwzględnienie.
46 Co się tyczy, po czwarte, rozważań Sądu do spraw Służby Publicznej zawartych w pkt 56–58 zaskarżonego wyroku, z których wynika, że na rozważany podział uprawnień między organ powołujący i komisję konkursową nie miało wpływu utworzenie EPSO w 2002 r., to wskazać należy, że Sąd do spraw Służby Publicznej powołał się na art. 7 załącznika III załącznika do regulaminu pracowniczego oraz na decyzje 2002/620 i 2002/621.
47 Po pierwsze, jeżeli chodzi o art. 7 załącznika III do regulaminu pracowniczego Sąd do spraw Służby Publicznej uznał w pkt 56 zaskarżonego wyroku, że z przepisu tego wynika, że zadania EPSO w zakresie przebiegu konkursów mających na celu nabór urzędników mają zasadniczo charakter organizacyjny. Ponadto w pkt 57 zaskarżonego wyroku Sąd do spraw Służby Publicznej zwrócił uwagę na brak w art. 7 załącznika III do regulaminu pracowniczego jakiegokolwiek odniesienia do jakichkolwiek zadań EPSO związanych z ustaleniem lub określeniem „treści egzaminów” dla konkursów w ramach naboru urzędników. Tymczasem zdaniem Sądu do spraw Służby Publicznej ten sam art. 7, w ust. 2 lit. c), przypisuje wyraźnie EPSO takie zadania w zakresie certyfikacji urzędników, a w ust. 4 – w zakresie naboru personelu tymczasowego oraz personelu kontraktowego. Ten brak stanowi zdaniem Sądu do spraw Służby Publicznej potwierdzenie tezy, że zarówno wybór, jak i ocena tematów pytań w ramach konkursu nie podlegają uprawnieniom EPSO.
48 Komisja twierdzi w tym względzie, że z zadania polegającego – zgodnie z art. 7 ust. 1 załącznika III do regulaminu pracowniczego – na zapewnieniu stosowania jednolitych zasad w procedurach naboru urzędników EPSO może się wywiązywać jedynie pod warunkiem, że będzie odgrywać pewną rolę przy ustalaniu treści egzaminów. Tymczasem różne zadania EPSO są wyraźnie określone w art. 7 ust. 2 załącznika III do regulaminu pracowniczego. O ile zadania te niewątpliwie należy rozumieć w świetle misji EPSO, o której mowa w art. 7 ust. 1, o tyle samo zdefiniowanie misji nie może oznaczać przyznania EPSO nowych uprawnień. Ponadto należy zauważyć, że to zadanie EPSO dotyczy ogólnie określenia procedur naboru urzędników, a nie treści egzaminów w poszczególnych konkursach.
49 Jeżeli chodzi o argument Komisji, zgodnie z którym skoro prawodawca nie wymienił wyraźnie w art. 7 ust. 1 załącznika III do regulaminu pracowniczego uprawnienia EPSO do określania treści egzaminów w konkursach mających na celu nabór urzędników, inaczej niż w odniesieniu do zatrudniania członków personelu tymczasowego i kontraktowego oraz w odniesieniu do procedury dotyczącej rozwoju kariery zawodowej urzędników w stopniach AST, to znaczy, że uznał on taką wzmiankę za niepotrzebną z uwagi na fakt, że uprawnienie to istnieje już w ramach załącznika III do regulaminu pracowniczego, należy wskazać, że z rozważań przedstawionych w pkt 35–45 powyżej wynika, iż organ powołujący nie posiadał takiego uprawnienia. W szczególności ze stwierdzenia zawartego w pkt 44 powyżej wynika, że zgodnie z przepisami obowiązującymi przed utworzeniem EPSO przeprowadzanie testów preselekcyjnych było powierzone wyłącznie komisji konkursowej. Sąd do spraw Służby Publicznej słusznie zatem uznał, że wobec braku w art. 7 załącznika III do regulaminu pracowniczego jakiegokolwiek odniesienia do jakichkolwiek zadań EPSO związanych z ustaleniem lub określeniem „treści egzaminów” dla konkursów w ramach naboru urzędników stanowi potwierdzenie jego wniosku, zgodnie z którym zarówno wybór, jak i ocena tematów pytań zadawanych w ramach konkursu nie podlegają uprawnieniom EPSO.
50 Po drugie, jeżeli chodzi o decyzje 2002/620 i 2002/621, Sąd do spraw Służby Publicznej stwierdził w pkt 56 zaskarżonego wyroku, że art. 2 decyzji 2002/620 wyraźnie przewiduje, że EPSO wykonuje uprawnienia do selekcji powierzone organowi powołującemu w zakresie konkursów. Ponadto w tym samym punkcie zaskarżonego wyroku Sąd do spraw Służby Publicznej wskazał, że stwierdzeniu, iż zadania EPSO mają charakter zasadniczo organizacyjny, nie przeczą szczególne przepisy zawarte w decyzjach 2002/620 i 2002/621 – nawet jeżeli te decyzje zawierają czasami sformułowania mogące wprowadzać w błąd, jak na przykład sformułowanie, że EPSO „sporządza listę odpowiednich kandydatów”, pozwalające zakładać, że EPSO jest uprawnione do określenia, którzy kandydaci powinni się na niej znaleźć – ponieważ wspomniane decyzje stanowią w każdym razie akty niższego rzędu w stosunku do przepisów regulaminu pracowniczego.
51 Zdaniem Komisji Sąd do spraw Służby Publicznej naruszył prawo w ten sposób, że nie wziął pod uwagę tych decyzji z powodu rzekomej hierarchii norm. Komisja twierdzi – powołując się na art. 1 ust. 2 lit. c) decyzji 2002/621 – że skoro uprawnienie do ustalania pytań w ramach konkursu nie zostało zastrzeżone wyłącznie dla komisji konkursowej, EPSO posiada uprawnienia do określania treści tych pytań.
52 W tej kwestii należy wskazać, że Sąd do Spraw Służby Publicznej słusznie uznał, iż na podstawie art. 2 ust. 1 decyzji 2002/620 EPSO wykonuje uprawnienia do selekcji powierzone organowi powołującemu w zakresie konkursów. Z przepisu tego wynika, że uprawnienia organu powołującego przysługujące mu na podstawie art. 30 akapit pierwszy regulaminu pracowniczego oraz załącznika III do regulaminu pracowniczego zostały przekazane EPSO. Skoro stwierdzono już, że przy ocenie podziału uprawnień między organem powołującym a komisją konkursową Sąd do spraw Służby Publicznej nie naruszył prawa, mógł on zasadnie wywieść z tego stwierdzenia, jak to uczynił w pkt 57 zaskarżonego wyroku, że zarówno wybór, jak i ocena tematów pytań zadawanych w ramach konkursu nie podlegają uprawnieniom EPSO.
53 Jeżeli chodzi o decyzję 2002/621 należy zauważyć, że Sąd do spraw Służby Publicznej słusznie ocenił, że jest to akt niższego rzędu niż przepisy regulaminu pracowniczego. W szczególności decyzja 2002/621, skoro została wydana na podstawie art. 5 decyzji 2002/620, stanowi akt niższego rzędu w stosunku do tej decyzji. Z tej hierarchiczności, której przestrzegać należy zgodnie z zasadą legalności, wynika, że decyzji 2002/621 nie można interpretować w sposób sprzeczny z regulaminem pracowniczym i decyzją 2002/620. Decyzja 2002/621 może jednak stanowić element wspomagający wykładnię regulaminu pracowniczego i decyzji 2002/620 w procesie ich stosowania.
54 Jeżeli chodzi o art. 1 ust. 2 lit. c) decyzji 2002/621, na podstawie którego – zdaniem Komisji – EPSO posiada uprawnienia do określania treści spornych pytań, to przepis ten stanowi, że jednym z zadań EPSO jest opracowanie metod i technik selekcyjnych zgodnych z najlepszą praktyką i odpowiadających profilom zawodowym określonym dla różnych kategorii personelu instytucji. Z brzmienia tego przepisu nie wynika więc, by EPSO posiadał przypisywane mu uprawnienie. W kontekście art. 1 ust. 1 zdanie pierwsze decyzji 2002/621, który stanowi, że EPSO organizuje otwarte konkursy w celu zapewnienia zatrudnienia w instytucjach urzędników na optymalnych warunkach zawodowych i finansowych, art. 1 ust. 2 lit. c) tej decyzji przyznaje EPSO raczej rolę wspomagającą komisję konkursową w przeprowadzaniu konkursu, skoro ma on za zadanie opracowanie metod i technik selekcyjnych. W niniejszej sprawie nie może być więc mowy o interpretacji art. 1 ust. 2 lit. c) decyzji 2002/621 w sposób sprzeczny z regulaminem pracowniczym i decyzją 2002/620, na podstawie których EPSO również nie dysponuje przypisywanym mu przez Komisję uprawnieniem.
55 W świetle powyższych rozważań stwierdzić należy, że Sąd do spraw Służby Publicznej nie naruszył prawa, stwierdzając w pkt 56–58 zaskarżonego wyroku, że ustanowienie EPSO, a w szczególności art. 7 załącznika III do regulaminu pracowniczego, jak również decyzje 2002/620 i 2002/621, nie miały wpływu na podział uprawnień między organem powołującym a komisją konkursową. Argumentacji Komisji w tej kwestii nie można więc uwzględnić.
56 W zakresie w jakim Komisja kwestionuje ustalenie Sądu do spraw Służby Publicznej figurujące w pkt 71 zaskarżonego wyroku, zgodnie z którym dodatkowa praca, jaką stanowiłoby dla komisji konkursowej czuwanie nad przebiegiem testów wstępnych i ich kontrola na pierwszym etapie konkursu, nawet gdyby dostęp do tych egzaminów miała ostatecznie ograniczona liczba kandydatów, przedstawia bardzo niewielki nakład pracy w porównaniu z jej ogromem w przypadku egzaminów pisemnych i ustnych, należy zauważyć, że jest to zarzut nieistotny, który nie może spowodować uchylenia zaskarżonego wyroku. Ten zarzut szczegółowy nie ma zatem znaczenia dla sprawy i nie może zostać uwzględniony.
57 Wreszcie odnośnie do spornej między stronami kwestii zgodności z prawem wyboru zewnętrznego kontrahenta, któremu EPSO zlecił organizację i przeprowadzenie etapu wstępnego konkursu, należy wskazać, że zaskarżony wyrok nie zawiera żadnego stanowiska Sądu do spraw Służby Publicznej w przedmiocie zgodności z prawem takiego wyboru, nawet dodanego tytułem uzupełnienia. Tymczasem zgodnie z art. 11 ust. 1 załącznika I do statutu Trybunału Sprawiedliwości odwołanie do Sądu jest ograniczone do kwestii prawnych. Podstawę odwołania może stanowić brak właściwości Sądu do spraw Służby Publicznej, naruszenie procedury w postępowaniu przed Sądem wpływające niekorzystnie na interesy wnoszącego odwołanie oraz naruszenie prawa Unii przez Sąd do spraw Służby Publicznej. W tych okolicznościach nie ma potrzeby, by Sąd zajmował stanowisko w przedmiocie wyboru zewnętrznego kontrahenta.
58 W konsekwencji stwierdzić należy, że Sąd do spraw Służby Publicznej nie naruszył prawa, ustalając, że D. Pachtitis nie został dopuszczony do drugiego etapu konkursu po zakończeniu postępowania prowadzonego przez nieuprawniony organ i decyzją podjętą przez ten sam organ. Argumentacji Komisji nie można zatem uwzględnić.
59 W świetle powyższych rozważań odwołanie należy oddalić w całości.
W przedmiocie kosztów
60 Zgodnie z art. 148 akapit pierwszy regulaminu postępowania jeżeli odwołanie jest bezzasadne, Sąd rozstrzyga o kosztach.
61 Zgodnie z art. 87 § 2 akapit pierwszy tego regulaminu, mającym zastosowanie do postępowania odwoławczego na podstawie art. 144 regulaminu, kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę.
62 Ponieważ Komisja przegrała sprawę, a D. Pachtitis wniósł o obciążenie jej kosztami, Komisja pokrywa własne koszty oraz koszty poniesione przez D. Pachtitisa w niniejszej instancji.
Z powyższych względów
SĄD (izba odwołań)
orzeka, co następuje:
1) Odwołanie zostaje oddalone.
2) Komisja Europejska pokrywa, oprócz własnych kosztów, również koszty poniesione przez Dimitriosa Pachtitisa w niniejszej instancji.
Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 14 grudnia 2011 r.
Podpisy