WYROK SĄDU DO SPRAW SŁUŻBY PUBLICZNEJ
(druga izba)
z dnia 29 września 2011 r.
Sprawa F‑56/05
Peter Strobl
przeciwko
Komisji Europejskiej
Służba publiczna – Urzędnicy – Powołanie – Kandydaci wpisani na listę rezerwy kadrowej przed wejściem w życie nowego regulaminu pracowniczego – Zaszeregowanie do grupy na podstawie nowych, mniej korzystnych przepisów – Artykuł 12 załącznika XIII do regulaminu pracowniczego – Uzasadnione oczekiwania – Zasada równości – Dyskryminacja ze względu na wiek
Przedmiot: Skarga wniesiona na podstawie art. 236 WE i art. 152 EWEA, w której P. Strobl żąda w szczególności stwierdzenia nieważności decyzji Komisji z dnia 7 października 2004 r. w sprawie ustalenia jego zaszeregowania do grupy A*6.
Orzeczenie: Skarga zostaje oddalona. Każda ze stron pokrywa własne koszty. Rada, interwenient, pokrywa własne koszty.
Streszczenie
1. Urzędnicy – Zatrudnienie – Powołanie do grupy zaszeregowania – Wprowadzenie nowej struktury zatrudnienia rozporządzeniem nr 723/2004 – Przepisy przejściowe dotyczące zaszeregowania do grupy
(regulamin pracowniczy, załącznik XIII, art. 12 ust. 3; rozporządzenie Rady nr 723/2004)
2. Urzędnicy – Zatrudnienie – Powołanie do grupy zaszeregowania – Wprowadzenie nowej struktury zatrudnienia rozporządzeniem nr 723/2004 – Przepisy przejściowe dotyczące zaszeregowania do grupy
(regulamin pracowniczy, art. 5 ust. 3 lit. c), art. 31, załącznik XIII, art. 12 ust. 3)
3. Urzędnicy – Zatrudnienie – Powołanie do grupy zaszeregowania – Wprowadzenie nowej struktury zatrudnienia rozporządzeniem nr 723/2004 – Przepisy przejściowe dotyczące zaszeregowania do grupy
(regulamin pracowniczy, art. 7 ust. 1, art. 27 akapit pierwszy, art. 29 ust. 1, załącznik XIII, art. 12 ust. 3; rozporządzenie Rady nr 723/2004)
4. Urzędnicy – Zatrudnienie – Powołanie do grupy zaszeregowania – Wprowadzenie nowej struktury zatrudnienia rozporządzeniem nr 723/2004 – Przepisy przejściowe dotyczące zaszeregowania do grupy – Laureaci konkursów otwartych zatrudnieni w okresie od dnia 1 maja 2004 r. do dnia 30 kwietnia 2006 r. – Stosowanie nowych przepisów – Naruszenie zasady równego traktowania – Brak
(regulamin pracowniczy, art. 3, załącznik XIII, art. 12 ust. 3, art. 13 ust. 2)
5. Urzędnicy – Obsadzanie stanowisk – Zgodność między grupą zaszeregowania a stanowiskiem – Zatrudnienie na stanowisku o wyższej grupie zaszeregowania – Prawo do zmiany zaszeregowania – Brak
(regulamin pracowniczy, art. 7 ust. 1, art. 62 akapit pierwszy)
1. Urzędnik nie może się powoływać na zasadę ochrony uzasadnionych oczekiwań w celu podważenia zgodności z prawem nowego przepisu regulaminu pracowniczego, zwłaszcza, że prawodawcy przysługuje szeroki zakres uznania w zakresie oceny niezbędności reformy regulaminu pracowniczego. Ponadto prawo do żądania ochrony uzasadnionych oczekiwań przysługuje każdej jednostce znajdującej się w sytuacji, z której wynika, że administracja wspólnotowa wzbudziła u niej uzasadnione nadzieje, dostarczając jej precyzyjnych zapewnień w formie dokładnych, bezwarunkowych i spójnych informacji pochodzących z uprawnionych i wiarygodnych źródeł. Natomiast nikt nie może powoływać się na naruszenie tej zasady w braku precyzyjnych zapewnień udzielonych mu przez administrację.
Rzeczywiście uzasadnione oczekiwania, że dawne kryteria regulaminu pracowniczego dotyczące zaszeregowania do grupy zostaną utrzymane, mogły w danym przypadku wynikać z potwierdzających to precyzyjnych i spójnych zapewnień. Natomiast nie można uzasadnić takich uzasadnionych oczekiwań na podstawie ostrzeżenia, jakoby nieprecyzyjnego, że opracowywany jest nowy regulamin pracowniczy, a tym bardziej na podstawie wskazówki, jakoby równie niekonkretnej, na temat tego, z jakim zaszeregowaniem nastąpi zatrudnienie.
(zob. pkt 39, 44)
Odesłanie:
Sąd Pierwszej Instancji: sprawa T‑58/05 Centeno Mediavilla i in. przeciwko Komisji, 11 lipca 2007 r., pkt 9, 13, 98
2. Artykuł 12 ust. 3 załącznika XIII do regulaminu pracowniczego ma na celu ze swej natury, jako szczególny przepis przejściowy, ustanowienie odstępstwa od uregulowań o charakterze ogólnym zawartym w stałych przepisach regulaminu pracowniczego, w związku z czym między przywołanym przepisem a art. 5 ust. 3 lit. c) lub art. 31 regulaminu pracowniczego nie ma żadnej sprzeczności.
Ponadto art. 12 ust. 3 załącznika XIII do regulaminu pracowniczego nie ma mocy wstecznej i nie narusza rzekomych praw nabytych laureatów konkursów ogłoszonych przed dniem 1 maja 2004 r.
(zob. pkt 45, 46)
Odesłanie:
Trybunał: sprawa C‑443/07 P Centeno Mediavilla i in. przeciwko Komisji, 22 grudnia 2008 r., pkt 62, 101
Sąd Pierwszej Instancji: ww. sprawa Centeno Mediavilla i in. przeciwko Komisji, pkt 48 i nast.
Sąd do spraw Służby Publicznej: sprawa F‑20/06 De Luca przeciwko Komisji, 30 września 2010 r., pkt 86
3. Prawodawca mógł w ramach reformy regulaminu pracowniczego po pierwsze ustanowić przepisy stanowiące, że laureaci konkursu, którzy przed dniem 1 maja 2004 r. mieli zostać zatrudnieni w grupie zaszeregowania A 7, będą od tej daty zatrudniani w grupie zaszeregowania A*6, a po drugie obniżyć jednocześnie przysługujące w tych grupach zaszeregowania wynagrodzenie.
Swoim postępowaniem prawodawca nie naruszył zasady równości, a w szczególności zakazu dyskryminacji ze względu na wiek, ponieważ tabela korelacji stopni zaszeregowania zawarta w art. 12 ust. 3 załącznika XIII do regulaminu pracowniczego oraz kwoty miesięcznego wynagrodzenia podstawowego w sposób oczywisty pozostają bez związku, bezpośredniego lub pośredniego, z wiekiem zainteresowanych.
Ponadto zgodnie z zasadą wynikającą z przepisów art. 7 ust. 1, art. 27 akapit pierwszy oraz art. 29 ust. 1 regulaminu pracowniczego, która stanowi, że poziom stanowisk ustala się w zależności od ich charakteru, wagi i znaczenia, niezależnie od kwalifikacji zainteresowanych, tabela korelacji grup zaszeregowania zawarta w art. 12 ust. 3 załącznika XIII do regulaminu pracowniczego wprowadza rozróżnienie między podstawową grupą zaszeregowania A*5 a wyższą grupą A*6, co ma na celu uwzględnienie wymaganego na tym poziomie stanowisk doświadczenia.
W związku z tym art. 12 ust. 3 załącznika XIII do regulaminu pracowniczego zobowiązuje organ powołujący do wzięcia go pod uwagę w interesie służby przy ustalaniu w obiektywny sposób poziomu stanowisk do obsadzenia.
(zob. pkt 54)
Odesłanie:
Sąd Pierwszej Instancji: sprawa T‑121/97 Ryan przeciwko Trybunałowi Obrachunkowemu, 30 września 1998 r., pkt 98, 104; sprawa T‑135/05 Campoli przeciwko Komisji, 29 listopada 2006 r., pkt 105
Sąd do spraw Służby Publicznej: sprawa F‑54/06 Davis i in. przeciwko Radzie, 19 czerwca 2007 r., pkt 81
4. Pod rygorem całkowitego zablokowania procesu zmian prawa zasada równości nie może stanowić bariery dla wprowadzenia do przepisów regulaminu pracowniczego przez prawodawcę w dowolnym momencie zmian, które uzna on za zgodne z interesem służby, choćby zmienione przepisy były mniej korzystne dla urzędników w porównaniu z dawnymi.
Co więcej, zgodnie z art. 3 regulaminu pracowniczego powołanie na urzędnika wynika z konieczności z jednostronnego aktu organu powołującego i dopiero po wydaniu dotyczącej go decyzji laureat konkursu może powoływać się na status urzędnika i w związku z tym żądać stosowania w stosunku do niego przepisów regulaminu.
Zaszeregowania do grupy urzędników powołanych po dniu 1 maja 2004 r. można było z prawnego punktu widzenia dokonać jedynie na podstawie nowych kryteriów obowiązujących w tym dniu. W okresie przejściowym, trwającym od dnia 1 maja 2004 r. do dnia 30 kwietnia 2006 r., owe kryteria zostały ustalone w art. 12 ust. 3 załącznika XIII do regulaminu pracowniczego.
Ponadto zgodność z prawem zaskarżonego aktu podlega ocenie w świetle okoliczności faktycznych i prawnych z chwili jego wydania, a organowi powołującemu przysługuje szeroki zakres uznania przy ustalaniu warunków dopuszczenia do konkursów w zależności od potrzeb służby. Zatem urzędnik nie może wywodzić naruszenia zasady równości przez art. 12 ust. 3 załącznika XIII do regulaminu pracowniczego tylko na tej podstawie, że w świetle potrzeb służby po reformie regulaminu pracowniczego przeprowadzono konkursy w celu naboru urzędników do wyższych grup zaszeregowania niż jego grupa. To samo rozumowanie ma zastosowanie do okoliczności, że wolne stanowiska w konkretnych dziedzinach zostały zarezerwowane dla kandydatów mających wyższą grupę zaszeregowania niż zainteresowany.
Co więcej, przewidziana w art. 13 ust. 2 załącznika XIII do regulaminu pracowniczego możliwość zatrudniania przez instytucje urzędników w charakterze prawników lingwistów w grupie zaszeregowania A*7 wynika z ich szczególnego profilu na rynku pracy, a w szczególności z trudności, które mogą napotkać instytucje przy ich zatrudnianiu.
Wreszcie art. 12 ust. 3 załącznika XIII do regulaminu pracowniczego lub zaskarżona decyzja wydana na jego podstawie nie ma charakteru dyskryminującego względem urzędników rozpoczynających swą karierę zawodową w strukturach Unii Europejskiej w młodszym niż zainteresowany wieku. W tym kontekście skutki braku uwzględnienia przy początkowym zaszeregowaniu do grupy całego doświadczenia zawodowego nabytego przed zatrudnieniem przez instytucję rozciągają się na cały przebieg zatrudnienia. W tej sytuacji doświadczenie użyteczne na stanowiskach do obsadzenia ustala się w sposób obiektywny, w świetle potrzeb służby, przy ustalaniu poziomu tych stanowisk w ogłoszeniu o konkursie, a dokonując takiego ustalenia użytecznego doświadczenia administracja realizuje prawnie uzasadniony cel, nie dokonując arbitralnego lub oczywiście nieodpowiedniego rozróżnienia. Ponadto, zważywszy na cel europejskiej służby publicznej osoby, które pracowały jako urzędnicy, nie są zasadniczo w sytuacji równoważnej z sytuacją osób, które zdobyły doświadczenie poza instytucjami. W odróżnieniu zwykle od osób z zewnątrz urzędnicy nabywają bowiem istotne doświadczenie dotyczące instytucji, jako że dowiedli już, iż są zdolni do realizacji ich zadań w ramach szczególnego systemu organizacji administracji europejskiej oraz określonych w regulaminie pracowniczym stosunków zatrudnienia, w szczególności w zakresie podległości, oceny i dyscypliny, a także w wielonarodowym środowisku z różnorodnymi tradycjami.
(zob. pkt 79, 81, 82, 87)
Odesłanie:
Sąd Pierwszej Instancji: ww. sprawa Campoli przeciwko Komisji, pkt 105; ww. sprawa Centeno Mediavilla i in. przeciwko Komisji, pkt 86, 113; sprawa T‑173/05 Heus przeciwko Komisji, 13 grudnia 2006 r., pkt 43, 44, 52; sprawa T‑142/00 Van Huffel przeciwko Komisji, 15 listopada 2001 r., pkt 52
Sąd do spraw Służby Publicznej: sprawa F‑25/05 Mc Sweeney i Armstrong przeciwko Komisji, 15 czerwca 2006 r., pkt 39; sprawa F‑123/05 Bracke przeciwko Komisji, 3 maja 2007 r., pkt 51, 56; ww. sprawa Davis i in. przeciwko Radzie, pkt 81
5. Z art. 7 ust. 1 w związku z art. 62 akapit pierwszy regulaminu pracowniczego, stanowiącego, że urzędnik jest uprawniony do wynagrodzenia odpowiadającego jego grupie zaszeregowania i stopniowi, wynika, iż po tym, jak zostanie ustalone jego zaszeregowanie, a tym samym wynagrodzenie, urzędnik nie może zostać obsadzony na stanowisku, które nie odpowiada temu zaszeregowaniu. Innymi słowy, grupa zaszeregowania, a więc i wynagrodzenie, do którego uprawniony jest urzędnik, przesądzają o zakresie obowiązków, jaki może mu zostać powierzony. W związku z tym zasada zgodności między grupą zaszeregowania a stanowiskiem daje urzędnikowi prawo odmowy objęcia stanowiska nieodpowiadającego jego grupie zaszeregowania i – w ostatecznej konsekwencji – odmowy pełnienia obowiązków nieodpowiadających jego wynagrodzeniu.
Nawet jeśli urzędnik zgodzi się na objęcie stanowiska odpowiadającego wyższej grupie zaszeregowania niż ta, do której jest zaszeregowany, zasada zgodności pomiędzy grupą zaszeregowania a stanowiskiem nie przyznaje mu żadnego prawa do zmiany zaszeregowania jego stanowiska do wyższej grupy.
(zob. pkt 90, 92)
Odesłanie:
Sąd Pierwszej Instancji: sprawa T‑18/90 Jongen przeciwko Komisji, 7 maja 1991 r., pkt 27; sprawa T‑23/99 LR AF 1998 przeciwko Komisji, 20 marca 2002 r., pkt 367; sprawa T‑146/04 Gorostiaga Atxalandabaso przeciwko Parlamentowi, 22 grudnia 2005 r., pkt 141