Υπόθεση T‑461/12
(δημοσίευση αποσπασμάτων)
Hansestadt Lübeck
κατά
Ευρωπαϊκής Επιτροπής
«Κρατικές ενισχύσεις — Αερολιμενικά τέλη — Αερολιμένας της Λυβέκης — Απόφαση περί κινήσεως της διαδικασίας του άρθρου 108, παράγραφος 2, ΣΛΕΕ — Άρθρο 107, παράγραφος 1, ΣΛΕΕ — Πρόδηλη πλάνη εκτιμήσεως — Άρθρο 10 του κανονισμού (ΕΚ) 659/1999»
Περίληψη — Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου (τρίτο τμήμα)
της 9ης Σεπτεμβρίου 2014
Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη — Έννοια — Επιλεκτικός χαρακτήρας του μέτρου — Κανονισμός περί των τελών ορισμένου αερολιμένα — Κανονισμός εφαρμοζόμενος μόνον στις αεροπορικές εταιρίες που χρησιμοποιούν αυτόν τον αερολιμένα — Κριτήριο ανεπαρκές ώστε να θεωρηθεί ο εν λόγω κανονισμός επιλεκτικό μέτρο
(Άρθρο 107 ΣΛΕΕ)
Ο επιλεκτικός χαρακτήρας ενός κρατικού μέτρου συνιστά ένα από τα χαρακτηριστικά της έννοιας της κρατικής ενισχύσεως κατά το άρθρο 107, παράγραφος 1, ΣΛΕΕ. Πράγματι, το άρθρο αυτό απαγορεύει τις ενισχύσεις που συνιστούν «[ευνοϊκή μεταχείριση] ορισμένων επιχειρήσεων ή ορισμένων κλάδων παραγωγής» ήτοι τις ενισχύσεις επιλεκτικού χαρακτήρα. Συνεπώς, τα πλεονεκτήματα που απορρέουν από μέτρο γενικής ισχύος, το οποίο εφαρμόζεται αδιακρίτως σε όλους τους επιχειρηματίες, δεν συνιστούν κρατικές ενισχύσεις κατά την έννοια του άρθρου.
Προς εκτίμηση του επιλεκτικού χαρακτήρα ενός κρατικού μέτρου, πρέπει να εξετάζεται αν, στο πλαίσιο συγκεκριμένου νομικού συστήματος, το μέτρο αυτό συνιστά πλεονέκτημα για ορισμένες επιχειρήσεις σε σχέση με άλλες που τελούν σε συγκρίσιμη πραγματική και νομική κατάσταση.
Πάντως, η έννοια της κρατικής ενισχύσεως δεν αφορά τα κρατικά μέτρα που εισάγουν διαφοροποίηση μεταξύ επιχειρήσεων και είναι, ως εκ τούτου, εκ πρώτης όψεως επιλεκτικής εφαρμογής, όταν η διαφοροποίηση αυτή προκύπτει από τη φύση ή την οικονομία του συστήματος στο οποίο εντάσσονται.
Συναφώς, προς εκτίμηση του ενδεχομένως επιλεκτικού χαρακτήρα, έναντι ορισμένων επιχειρήσεων, της κλίμακας τελών που έχει καθοριστεί από δημόσιο φορέα για τη χρήση ενός συγκεκριμένου αγαθού ή μιας συγκεκριμένης υπηρεσίας σε δεδομένο τομέα, επιβάλλεται, μεταξύ άλλων, να λαμβάνεται υπόψη το σύνολο των επιχειρήσεων που κάνουν ή δύνανται να κάνουν χρήση αυτού του συγκεκριμένου αγαθού ή αυτής της συγκεκριμένης υπηρεσίας και να εξετάζεται μήπως ορισμένες μόνον από αυτές ωφελούνται, ή δύναται να ωφεληθούν, από τυχόν πλεονέκτημα. Η κατάσταση των επιχειρήσεων που δεν επιθυμούν, ή δεν μπορούν, να κάνουν χρήση του επίμαχου αγαθού ή της επίμαχης υπηρεσίας δεν είναι, συνεπώς, ευθέως κρίσιμη προς εκτίμηση της υπάρξεως πλεονεκτήματος. Με άλλες λέξεις, ο επιλεκτικός χαρακτήρας ενός μέτρου συνισταμένου σε κλίμακα τελών καθορισθείσας από δημόσιο φορέα για τη χρήση ενός αγαθού ή μιας υπηρεσίας που προσφέρεται από τον φορέα αυτόν μπορεί να εκτιμηθεί μόνον σε σχέση προς τους πελάτες, πραγματικούς ή δυνητικούς, του εν λόγω φορέα και το συγκεκριμένο αγαθό ή υπηρεσία και όχι σε σχέση, ιδίως, προς πελάτες άλλων επιχειρήσεων του τομέα που προσφέρουν ανάλογα αγαθά ή υπηρεσίες. Εξάλλου, αν θεωρηθεί ότι κάθε κλίμακα τελών μη εισάγουσα διακρίσεις εφαρμοζόμενη από δημόσιο φορέα ως αντιπαροχή για τη χρήση ενός συγκεκριμένου αγαθού ή μιας συγκεκριμένης υπηρεσίας έχει επιλεκτικό χαρακτήρα, αυτό θα κατέληγε, ουσιαστικά, στην υπερβολική διεύρυνση της έννοιας των ενισχύσεων που συνιστούν «[ευνοϊκή μεταχείριση] ορισμένων επιχειρήσεων ή ορισμένων κλάδων παραγωγής» κατά το άρθρο 107, παράγραφος 1, ΣΛΕΕ. Επίσης, προκειμένου τυχόν πλεονέκτημα που χορηγεί δημόσιος φορέας στο πλαίσιο της παροχής συγκεκριμένων αγαθών ή υπηρεσιών να ευνοεί ορισμένες επιχειρήσεις, είναι αναγκαίο σε κάποιες επιχειρήσεις που κάνουν ή επιθυμούν να κάνουν χρήση αυτού του αγαθού ή αυτής της υπηρεσίας να μην παρέχεται από τον φορέα αυτόν το εν λόγω πλεονέκτημα στο ειδικό αυτό πλαίσιο.
Ως εκ τούτου, στο πλαίσιο προσφυγής ακυρώσεως ασκουμένης κατά της αποφάσεως της Επιτροπής περί κινήσεως της επίσημης διαδικασίας εξετάσεως την οποία προβλέπει το άρθρο 108, παράγραφος 2, ΣΛΕΕ, όσον αφορά διάφορα μέτρα σχετικά με ορισμένο αερολιμένα, μεταξύ των οποίων ο κανονισμός περί των τελών του αερολιμένα αυτού, το γεγονός απλώς και μόνον ότι ο εν λόγω κανονισμός έχει εφαρμογή μόνο στις αεροπορικές εταιρίες που χρησιμοποιούν τον αερολιμένα αυτόν δεν αποτελεί πρόσφορο κριτήριο ώστε να θεωρηθεί ότι ο κανονισμός αυτός έχει επιλεκτικό χαρακτήρα.
(βλ. σκέψεις 44-46, 53, 54)