Wydanie tymczasowe
WYROK TRYBUNAŁU (wielka izba)
z dnia 7 maja 2024 r.(*)
Odesłanie prejudycjalne – Dopuszczalność – Artykuł 267 TFUE – Pojęcie „sądu” – Krajowa komisja arbitrażowa właściwa w sprawach antydopingu w dziedzinie sportu – Kryteria – Niezawisłość organu odsyłającego – Zasada skutecznej ochrony sądowej – Niedopuszczalność wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym
W sprawie C‑115/22
mającej za przedmiot wniosek o wydanie, na podstawie art. 267 TFUE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożony przez Unabhängige Schiedskommission Wien (niezależną komisję arbitrażową w Wiedniu, Austria) postanowieniem z dnia 21 grudnia 2021 r., które wpłynęło do Trybunału w dniu 17 lutego 2022 r., w postępowaniu:
SO
przy udziale:
Nationale Anti-Doping Agentur Austria GmbH (NADA),
Österreichischer Leichtathletikverband (ÖLV),
World Anti-Doping Agency (WADA),
TRYBUNAŁ (wielka izba),
w składzie: K. Lenaerts, prezes, L. Bay Larsen, wiceprezes, A. Prechal, K. Jürimäe, C. Lycourgos, T. von Danwitz, F. Biltgen, Z. Csehi i O. Spineanu-Matei, prezesi izb, J.-C. Bonichot, S. Rodin, J. Passer (sprawozdawca), D. Gratsias, M. L. Arastey Sahún i M. Gavalec, sędziowie,
rzecznik generalny: T. Ćapeta,
sekretarz: D. Dittert,
uwzględniając pisemny etap postępowania i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 2 maja 2023 r.,
rozważywszy uwagi, które przedstawili:
– w imieniu SO – J. Öhlböck, Rechtsanwalt,
– w imieniu Nationale Anti-Doping Agentur Austria GmbH (NADA) – A. Sammer, w charakterze pełnomocnika, którego wspierali P. Lohberger i A. Schütz, Rechtsanwälte,
– w imieniu World Anti-Doping Agency (WADA) – D. P. Cooper, solicitor, którego wspierali A.-S. Oberschelp de Meneses, avocate, K. Van Quathem, B. Van Vooren, advocaten, i L. Waty, avocat,
– w imieniu rządu belgijskiego – P. Cottin i J.-C. Halleux, w charakterze pełnomocników,
– w imieniu rządu francuskiego – R. Bénard i A.-L. Desjonquères, w charakterze pełnomocników,
– w imieniu rządu łotewskiego – E. Bardiņš, J. Davidoviča i K. Pommere, w charakterze pełnomocników,
– w imieniu rządu luksemburskiego – A. Germeaux i T. Schell, w charakterze pełnomocników,
– w imieniu rządu polskiego – B. Majczyna, w charakterze pełnomocnika,
– w imieniu Komisji Europejskiej – A. Bouchagiar, M. Heller i H. Kranenborg, w charakterze pełnomocników,
po zapoznaniu się z opinią rzecznika generalnego na posiedzeniu w dniu 14 września 2023 r.,
wydaje następujący
Wyrok
1 Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 5 ust. 1 lit. a) i c), art. 6 ust. 3 oraz art. 9 i 10 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólnego rozporządzenia o ochronie danych) (Dz.U. 2016, L 119, s. 1; sprostowanie Dz.U. 2018, L 127, s. 2, zwanego dalej „RODO”).
2 Wniosek ten został złożony w postępowaniu arbitrażowym między SO, zawodową sportsmenką a Nationale Anti-Doping Agentur Austria GmbH (NADA), niezależną organizacją antydopingową w Austrii, w przedmiocie wydanej przez nią decyzji o opublikowaniu informacji o sankcjach nałożonych na SO z powodu naruszenia przez tę ostatnią krajowych przepisów antydopingowych.
Ramy prawne
Przepisy IAAF
3 International Association of Athletics Federations (Międzynarodowe Stowarzyszenie Federacji Lekkoatletycznych, zwane dalej „IAAF”) przyjęła IAAF Competition Rules 2014–2015 (regulamin zawodów IAAF na lata 2014–2015)], którego przepis 32.2 lit. b) i f), podobnie jak art. 2.2 i 2.6 IAAF Anti-Doping Rules (przepisów antydopingowych IAAF) z 2017 r. zabraniają „użycia lub próby użycia substancji zakazanej lub metody zakazanej” oraz „posiadania substancji zakazanej lub metody zakazanej”.
Prawo Unii
4 Artykuł 5 RODO przewiduje zasady dotyczące przetwarzania danych osobowych, podczas gdy art. 6 tego rozporządzenia ustanawia warunki, na jakich owo przetwarzanie jest zgodne z prawem. Artykuły 9 i 10 wspomnianego rozporządzenia obejmują zasady przetwarzania dotyczącego przetwarzania szczególnych kategorii danych osobowych oraz przetwarzania danych osobowych dotyczących wyroków skazujących i czynów zabronionych.
5 Artykuł 77 tego rozporządzenia, zatytułowany „Prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego”, stanowi w ust. 1:
„Bez uszczerbku dla innych [środków] administracyjnych lub środków ochrony prawnej przed sądem każda osoba, której dane dotyczą, ma prawo wnieść skargę do organu nadzorczego, w szczególności w państwie członkowskim swojego zwykłego pobytu, swojego miejsca pracy lub miejsca popełnienia domniemanego naruszenia, jeżeli sądzi, że przetwarzanie danych osobowych jej dotyczące narusza niniejsze rozporządzenie”.
6 Artykuł 78 wspomnianego rozporządzenia, zatytułowany „Prawo do skutecznego środka ochrony prawnej przed sądem przeciwko organowi nadzorczemu”, stanowi w ust. 1:
„Bez uszczerbku dla innych [środków] administracyjnych lub pozasądowych środków ochrony prawnej każda osoba fizyczna lub prawna ma prawo do skutecznego środka ochrony prawnej przed sądem przeciwko prawnie wiążącej decyzji organu nadzorczego jej dotyczącej”.
7 Artykuł 79 tego rozporządzenia, zatytułowany „Prawo do skutecznego środka ochrony prawnej przed sądem przeciwko administratorowi lub podmiotowi przetwarzającemu”, przewiduje w ust. 1:
„Bez uszczerbku dla dostępnych administracyjnych lub pozasądowych środków ochrony prawnej, w tym prawa do wniesienia skargi do organu nadzorczego zgodnie z art. 77, każda osoba, której dane dotyczą, ma prawo do skutecznego środka ochrony prawnej przed sądem, jeżeli uzna ona, że prawa przysługujące jej na mocy niniejszego rozporządzenia zostały naruszone w wyniku przetwarzania jego [jej] danych osobowych z naruszeniem niniejszego rozporządzenia”.
Prawo austriackie
ADBG
8 Paragraf 5 Anti-Doping-Bundesgesetz 2021 [federalnej ustawy antydopingowej (2021)] z dnia 23 grudnia 2020 r. (BGBl. I, 152/2020, zwanej dalej „ADBG”), zatytułowany „Unabhängige Dopingkontrolleinrichtung” (niezależna organizacja do spraw kontroli antydopingowej, Austria) przewiduje w ust. 1, że zadaniem tej organizacji jest, między innymi, składanie wniosków o kontrolę zgodnie z § 18 ADBG, do Österreichische Anti-Doping Rechtskommission (austriackiej prawnej komisji antydopingowej, zwanej dalej „ÖADR”), jeżeli organizacja ta uzna, iż naruszono ADBG i korzystanie ze statusu strony w postępowaniach przed tą komisją oraz przed Unabhängige Schiedskommission (niezależną komisją arbitrażową, Austria, zwaną dalej „USK”), zgodnie z § 20 ust. 2 i § 23 ust. 2 ADBG.
9 Paragraf 5 ust. 5 ADBG przewiduje:
„W celu wykonywania zadań niezależnej organizacji do spraw kontroli antydopingowej istnieje spółka z ograniczoną odpowiedzialnością o charakterze spółki użyteczności publicznej nosząca nazwę [NADA]. […] Jako administrator w rozumieniu art. 4 ust. 7 RODO [NADA] przetwarza dane osobowe”.
10 Paragraf 6 ADBG, zatytułowany „Przepisy dotyczące ochrony danych”, przewiduje w ust. 1:
„Niezależna organizacja do spraw kontroli antydopingowej jest uprawniona jako administrator zgodnie z art. 4 ust. 7 RODO, w zakresie, w jakim jest to niezbędne do wykonywania obowiązków nałożonych na niego na mocy [ADBG] i do celów wykonywania [ADBG], w szczególności w ramach obowiązków [ÖADR] i [USK], do przetwarzania danych osobowych. […]”.
11 Paragraf 7 ADBG, zatytułowany „[ÖADR]” stanowi w swym ust. 1 w szczególności, że ÖADR powinien prowadzić postępowania dyscyplinarne dla danego federalnego związku sportowego właściwego dla danej dyscypliny sportu, zgodnie z obowiązującymi przepisami antydopingowymi właściwego dla danej dyscypliny sportu międzynarodowego związku sportowego (postępowania antydopingowe). Na podstawie § 7 ust. 7 ADBG ÖADR jest ustanowiony przy niezależnej organizacji do spraw kontroli antydopingowej. W § 7 ust. 8 ADBG sprecyzowano, że § 6 tej ustawy stosuje się mutatis mutandis.
12 Paragraf 8 ADBG, zatytułowany „[USK]”, stanowi:
„1.[USK] jest komisją niezależną od organów państwowych, podmiotów prywatnych oraz od niezależnej organizacji do spraw kontroli antydopingowej. Członkowie USK nie mogą uczestniczyć ani w dochodzeniu wobec sportsmenki lub sportowca, lub innej osoby, ani w decydowaniu, czy złożyć wniosek o kontrolę dotyczący sportsmenki lub sportowca, lub innej osoby, ani w wydawaniu podlegających ich kontroli orzeczeń samego ÖADR. Bez uszczerbku dla § 23 ust. 10 pkt 1 i 2 USK jest ustanowiony przy niezależnej organizacji do spraw kontroli antydopingowej w celu kontrolowania orzeczeń ÖADR w postępowaniach antydopingowych.
2. W skład USK, z zastrzeżeniem spełnienia warunku uczestnictwa co najmniej 50 % kobiet, wchodzi przewodnicząca lub przewodniczący i siedmiu członków o następujących kwalifikacjach:
1) przewodnicząca lub przewodniczący i jego zastępczyni lub zastępca muszą mieć zdany egzamin sędziowski lub adwokacki;
2) dwóch członków musi posiadać wykształcenie prawnicze i doświadczenie w prowadzeniu formalnych dochodzeń;
3) dwaj członkowie muszą być ekspertkami lub ekspertami w dziedzinie chemii analitycznej lub toksykologii;
4) dwaj członkowie muszą być ekspertkami lub ekspertami w dziedzinie medycyny sportowej.
Na potrzeby każdego postępowania przewodnicząca lub przewodniczący, lub zastępczyni lub zastępca musi wyznaczyć spośród członków USK co najmniej jednego członka z wykształceniem prawniczym i doświadczeniem w prowadzeniu formalnych dochodzeń, co najmniej jednego członka będącego ekspertką lub ekspertem w dziedzinie chemii analitycznej lub toksykologii oraz co najmniej jednego członka będącego ekspertką lub ekspertem w dziedzinie medycyny sportowej.
3. Przewodnicząca lub przewodniczący i członkowie, o których mowa w ust. 2 pkt 1–4, są powoływani na okres czterech lat przez [Bundesminister für Kunst, Kultur, öffentlichen Dienst und Sport (federalnego ministra sztuki, kultury, służby cywilnej i sportu, Austria)]. Jeden spośród członków zostaje powołany na zastępcę przewodniczącego lub przewodniczącej. Mandat może zostać odnowiony lub cofnięty wcześniej z poważnych powodów. Przewodnicząca lub przewodniczący i członkowie mogą złożyć rezygnację ze swego stanowiska w dowolnym momencie Jeżeli przewodnicząca lub przewodniczący, lub inny członek przedwcześnie złożą rezygnację, na pozostałą część danej kadencji powołuje się nową osobę. USK rozstrzyga większością głosów swych członków, a kworum jest osiągnięte, gdy obecni są przewodnicząca lub przewodniczący i co najmniej dwóch członków. W przypadku równości głosów rozstrzyga głos przewodniczącej lub przewodniczącego. USK może również wydawać orzeczenia w drodze procedury pisemnej, gdy ze względu na jasność okoliczności nie jest konieczne prowadzenie dyskusji na posiedzeniu i gdy ani przewodnicząca lub przewodniczący, ani członek komisji nie sprzeciwiają się wydaniu orzeczenia w taki sposób. Przepisy § 5 ust. 3 stosuje się do USK.
[…]
6. Paragraf 6 [ADBG] stosuje się odpowiednio”.
13 Paragraf 20 ADBG, zatytułowany „Postępowania przed [ÖADR]”, stanowi co do zasady, że ÖADR jest właściwy do prowadzenia postępowań antydopingowych w następstwie wniosków o kontrolę złożonych przez niezależną organizację do spraw kontroli antydopingowej i do wydawania orzeczeń w pierwszej instancji w przypadku naruszenia przepisów antydopingowych właściwego dla danej dyscypliny sportu międzynarodowego związku sportowego.
14 Paragraf 21 ADBG przewiduje w ust. 3:
„Najpóźniej 20 dni po uprawomocnieniu się orzeczenia ÖADR jest zobowiązany do poinformowania [federalnej organizacji sportowej], organizacji sportowych, sportsmenek i sportowców, pozostałych osób, organizatorów zawodów sportowych oraz społeczeństwa o nałożonych środkach zabezpieczających (np. zawieszeniach) oraz o orzeczeniach wydanych w postępowaniu antydopingowym z podaniem nazwiska danej osoby, okresu dyskwalifikacji oraz przyczyn dla zastosowania tych środków, przy czym nie ma możliwości wyciągnięcia wniosków co do opublikowanych danych dotyczących zdrowia owej osoby. Wobec osób wymagających szczególnej ochrony, sportsmenek i sportowców uprawiających sport rekreacyjnie oraz osób, które przez ujawnienie informacji lub inne wskazówki istotnie przyczyniły się do wykrycia potencjalnych naruszeń przepisów antydopingowych można zrezygnować z opublikowania tych informacji. Należy dokonać upublicznienia, ze względu na zdrowie publiczne, w stosunku do sportsmenek i sportowców uprawiających sport rekreacyjnie, jeżeli stwierdzono naruszenie przepisów antydopingowych zgodnie z § 1 ust. 2 pkt 3, 9–11”.
15 Paragraf 23 ADBG, zatytułowany „Postępowania przed [USK]”, stanowi w ust. 1:
„Strony określone w ust. 2 mogą wnieść w ciągu czterech tygodni od doręczenia wniosek o zrewidowanie przez USK orzeczeń, o których mowa w § 20. Orzeczenie podlega kontroli przez USK pod kątem zgodności z prawem i może zostać z powodu sprzeczności z prawem uchylone w c») s’appliquent mutatis mutandis 679
ałości orzeczeniem kasacyjnym lub zmienione w każdym kierunku. Żądanie zrewidowania nie wywołuje skutku zawieszającego w odniesieniu do orzeczenia wydanego zgodnie z § 20, chyba że taki skutek zostanie orzeczony przez USK”.
16 W § 23 ust. 2 ADBG sprecyzowano, że niezależna organizacja do spraw kontroli antydopingowej jest stroną postępowania przed USK.
17 Zgodnie z § 23 ust. 3 ADBG do postępowania przed USK znajdują odpowiednio zastosowanie przepisy § 580 ust. 1 i 2, § 588 ust. 2, § 592 ust. 1 i 2, §§ 594, 595, 597–602, 604, § 606 ust. 1–5, § 608 ust. 1 i 2 oraz § 610 Zivilprozessordnung (kodeksu postępowania cywilnego, zwanego dalej „ZPO”). USK powinna prowadzić postępowanie na podstawie obowiązujących przepisów antydopingowych właściwego dla danej dyscypliny sportu międzynarodowego związku sportowego. Co więcej, strony tego postępowania mogą wnieść o jawne przeprowadzenie postępowania.
18 Paragraf 23 ust. 4 ADBG stanowi:
„W ciągu sześciu tygodni od otrzymania wniosku o zrewidowanie USK powinna wydać orzeczenie lub ogłosić w formie pisemnej przeprowadzenie rozprawy. Po przeprowadzeniu ustnego etapu postępowania należy w ciągu czterech tygodni wydać ostateczne orzeczenie w formie pisemnej z uzasadnieniem. Postępowanie powinno zostać zakończone w ciągu sześciu miesięcy od daty otrzymania wniosku o zrewidowanie orzeczenia, przy czym opóźnienie spowodowane przez stronę zgodnie z ust. 2 pkt 1 podlega zaliczeniu na ten okres. W przypadku równości głosów rozstrzyga głos przewodniczącej lub przewodniczącego. Orzeczenia są wydawane w formie pisemnej i wymagają uzasadnienia. Niezależnie od orzeczenia arbitrażowego USK, [Światowa Agencja Antydopingowa (AMA)], Międzynarodowy Komitet Olimpijski, Międzynarodowy Komitet Paraolimpijski i właściwy dla danej dyscypliny sportu międzynarodowy związek sportowy, mogą wnieść skargę do [Sportowego Sądu Arbitrażowego z siedzibą w Lozannie (Szwajcaria)] na orzeczenie USK. W sprawach związanych z uczestnictwem w zawodach międzynarodowych lub w sprawach dotyczących sportowców z różnych krajów orzeczenie może zostać zaskarżone bezpośrednio do Sportowego Sądu Arbitrażowego. W celu rozstrzygnięcia sporów cywilnoprawnych nadal pozostaje otwarta, po wyczerpaniu środków odwoławczych w postępowaniu antydopingowym, dalsza droga cywilnoprawna”.
19 Paragraf 23 ADBG stanowi w ust. 14:
„USK zawiadamia [federalną organizację sportową], organizacje sportowe, sportsmenki i sportowców, pozostałe osoby, organizatorów zawodów sportowych oraz społeczeństwo o swych orzeczeniach z podaniem nazwiska danej osoby, okresu dyskwalifikacji oraz przyczyn dla zastosowania tych środków, przy czym nie ma możliwości wyciągnięcia wniosków co do opublikowanych danych dotyczących zdrowia owej osoby. Wobec osób wymagających szczególnej ochrony, sportsmenek i sportowców uprawiających sport rekreacyjnie oraz osób, które przez ujawnienie informacji lub inne wskazówki istotnie przyczyniły się do wykrycia potencjalnych naruszeń przepisów antydopingowych można zrezygnować z opublikowania tych informacji. Należy dokonać upublicznienia, ze względu na zdrowie publiczne, w stosunku do sportsmenek i sportowców uprawiających sport rekreacyjnie, jeżeli stwierdzono naruszenie przepisów antydopingowych zgodnie z § 1 ust. 2 pkt 3, 9–11”.
Regulamin postępowania przed niezależną komisją arbitrażową, o którym mowa w federalnej ustawie antydopingowej (2021)
20 Verfahrensordnung der Unabhängigen Schiedskommission nach dem Anti-Doping-Bundesgesetz 2021 [regulamin postępowania przed niezależną komisją arbitrażową, o którym mowa w federalnej ustawie antydopingowej (2021)] z dnia 1 stycznia 2021 r. stanowi w pkt 1 ppkt 3, że członkowie USK są niezawiśli w wykonywaniu swoich obowiązków. Punkt 5 tego regulaminu przewiduje powody, z jakich możliwe jest powołanie się na stronniczość co najmniej jednego z tych członków, oraz konsekwencje, jakie należy z tego wyciągnąć.
21 W pkt 9 ppkt 1 wspomnianego regulaminu sprecyzowano, że strony postępowania mogą skorzystać ze wszystkich środków dowodowych, które przewidziano w ZPO.
ZPO
22 Paragraf 597 przepisów ZPO regulujących postępowanie arbitrażowe, w brzmieniu z dnia 23 grudnia 2020 r. (BGBl. I, 148/2020), dotyczy przepisów dotyczących pozwu i odpowiedzi na pozew, podczas gdy § 598 przewiduje możliwość przeprowadzenia rozprawy, a § 599, w szczególności, zasady postępowania dowodowego przed sądem arbitrażowym.
23 Paragraf 607 ZPO przewiduje co do zasady, że orzeczenie sądu arbitrażowego wywołuje między stronami skutki prawomocnego orzeczenia.
Postępowanie główne i pytania prejudycjalne
24 SO była zawodową sportsmenką w latach 1998–2015. Była ona też osobą kierującą stowarzyszeniem będącym członkiem austriackiego związku triatlonu w Wiedniu (Austria).
25 W 2021 r. na podstawie wyników dochodzenia przeprowadzonego przez Bundeskriminalamt (federalny urząd policji kryminalnej, Austria) NADA złożyła do ÖADR wniosek o kontrolę przypadku SO, ponieważ była zdania, iż SO naruszyła przepisy antydopingowe.
26 Orzeczeniem z dnia 31 maja 2021 r. ÖADR uznał SO za winną naruszenia przepisu 32.2 lit. b) i f) IAAF w odniesieniu do lat 2014–2015 i art. 2.2 i 2.6 IAAF z 2017 r. (zwanym dalej „spornym orzeczeniem”). W szczególności ÖADR stwierdził, że w okresie od maja 2015 r. do kwietnia 2017 r. SO posiadała substancje, których stosowanie przez zawodowych sportowców podlegające regulaminowi zawodów IAAF było zabronione przez AMA w tym okresie, a mianowicie erytropoetynę (znaną również jako EPO), genotropinę (omnitrope) i testosterol (w formie androgel) i używała ich przynajmniej częściowo w 2015 r.
27 Na podstawie powyższych stwierdzeń ÖADR w spornym orzeczeniu uznał za nieważne wszystkie wyniki uzyskane przez SO w okresie między 10 maja 2015 r. a datą wejścia w życie tego orzeczenia i cofnął wszelkie uzyskane przez nią nagrody za start i nagrody pieniężne. Ponadto ÖADR zakazał SO udziału we wszelkich zawodach sportowych przez okres czterech lat, począwszy od dnia 31 maja 2021 r.
28 W toku postępowania przed ÖADR SO złożyła wniosek o nieinformowanie zgodnie z § 21 ust. 3 ADGB społeczeństwa o spornej decyzji, w szczególności przez opublikowanie jej nazwiska i pozostałych cech indywidualizujących. ÖADR oddalił w spornym orzeczeniu ten wniosek.
29 SO złożyła do USK wniosek o zrewidowanie spornego orzeczenia, i ubiegała się o jego zmianę w ten sposób, by nie informować społeczeństwa o popełnionym przez nią naruszeniu przepisów antydopingowych i nałożonych na nią sankcjach poprzez opublikowanie jej pełnego nazwiska na ogólnie dostępnej stronie internetowej.
30 Orzeczeniem z dnia 21 grudnia 2021 r. USK utrzymała w mocy anulowanie wszystkich wyników zawodów SO łącznie z pozbawieniem wszystkich tytułów, medali, nagród, wynagrodzeń za start i nagród pieniężnych od dnia 10 maja 2015 r. oraz zakaz udziału SO we wszelkich (krajowych i międzynarodowych) zawodach na okres czterech lat, począwszy od dnia 31 maja 2021 r.
31 Niemniej jednak rozstrzygnięcie wniosku o niepublikowanie informacji o popełnionym przez SO naruszeniu przepisów antydopingowych oraz wynikających z tego faktu sankcji zostało zastrzeżone przez USK do rozstrzygnięcia w odrębnym postanowieniu.
32 W tych okolicznościach USK postanowiła zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującymi pytaniami prejudycjalnymi:
„1) Czy informacja, że określona osoba naruszyła określone przepisy antydopingowe i z powodu tego naruszenia zakazano jej uczestnictwa w zawodach (krajowych i międzynarodowych) stanowi »dane dotyczące zdrowia« w rozumieniu art. 9 [RODO]?
2) Czy [rozporządzenie RODO] – w szczególności w świetle jego art. 6 ust. 3 akapit drugi – sprzeciwia się uregulowaniu krajowemu, które przewiduje opublikowanie nazwiska osoby, której dotyczy [orzeczenie wydane] przez [USK], okresu dyskwalifikacji i powodów orzeczenia tych środków, przy czym nie ma możliwości wyciągnięcia wniosków co do danych dotyczących zdrowia owej osoby? Czy w tym kontekście ma znaczenie okoliczność, że zgodnie z przepisami krajowymi zaniechanie opublikowania tych informacji wobec społeczeństwa może nastąpić jedynie wtedy, gdy osobą, której to dotyczy, jest sportowiec uprawiający sport rekreacyjnie, osoba małoletnia lub osoba, która przez ujawnienie informacji lub inne wskazówki istotnie przyczyniła się do wykrycia potencjalnych naruszeń przepisów antydopingowych?
3) Czy [rozporządzenie RODO] – w szczególności w świetle zasad określonych w jego art. 5 ust. 1 lit. a) i c) – wymaga, aby w każdym przypadku przed opublikowaniem dokonywać wyważania z jednej strony interesów osobistych danej osoby naruszonych przez publikację, a z drugiej strony interesu społeczeństwa w uzyskaniu informacji o dopuszczeniu się przez sportowca naruszenia przepisów antydopingowych?
4) Czy informacja o tym, że określona osoba dopuściła się określonego naruszenia przepisów antydopingowych i z tego powodu zawieszono jej uczestnictwo w zawodach (krajowych i międzynarodowych), stanowi przetwarzanie danych osobowych dotyczących wyroków skazujących oraz czynów zabronionych w rozumieniu art. 10 [RODO]?
5) W przypadku udzielenia odpowiedzi twierdzącej na pytanie czwarte: czy utworzona na podstawie § 8 [ADBG] [USK] jest władzą publiczną w rozumieniu art. 10 [RODO]?”.
W przedmiocie dopuszczalności wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym
33 Procedura ustanowiona w art. 267 TFUE jest instrumentem współpracy między Trybunałem a sądami krajowymi, dzięki któremu Trybunał dostarcza sądom krajowym elementów wykładni prawa Unii, które są im niezbędne do rozstrzygnięcia zawisłych przed nimi sporów (wyrok z dnia 9 marca 2010 r., ERG i in., C‑378/08, EU:C:2010:126, pkt 72; postanowienie z dnia 9 stycznia 2024 r., Bravchev, C‑338/23, EU:C:2024:4, pkt 18).
34 Z powyższego wynika, że aby być uprawnionym do wystąpienia do Trybunału w trybie prejudycjalnym, organ odsyłający powinien mieć charakter „sądu” w rozumieniu art. 267 TFUE, co powinien sprawdzić Trybunał na podstawie wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym (postanowienia: z dnia 13 grudnia 2018 r., Holunga, C‑370/18, EU:C:2018:1011, pkt 13; z dnia 19 maja 2022 r., Frontera Capital, C‑722/21, EU:C:2022:412, pkt 11).
35 Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału przy ustalaniu, czy dany organ występujący z wnioskiem o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym ma charakter „sądu” w rozumieniu art. 267 TFUE, co stanowi wyłącznie kwestię prawa Unii, Trybunał bierze pod uwagę całokształt okoliczności, takich jak między innymi ustanowienie organu na podstawie ustawy, jego stały charakter, obligatoryjny charakter jego jurysdykcji, kontradyktoryjność postępowania, stosowanie przez dany organ przepisów prawa oraz jego niezawisłość [zob. podobnie wyroki: z dnia 30 czerwca 1966 r., Vaassen-Göbbels, 61/65, EU:C:1966:39, s. 395; z dnia 3 maja 2022 r., CityRail, C‑453/20, EU:C:2022:341, pkt 41; z dnia 21 grudnia 2023 r., Krajowa Rada Sądownictwa (Dalsze zajmowanie stanowiska sędziego), C‑718/21, EU:C:2023:1015, pkt 40].
36 Również z utrwalonego orzecznictwa Trybunału wynika, że sądy krajowe mogą kierować pytanie do Trybunału wyłącznie w zawisłym przed nimi sporze oraz gdy są zobowiązane zająć stanowisko w postępowaniu mającym doprowadzić do rozstrzygnięcia o charakterze sądowym. Należy zatem ustalić uprawnienie organu do skierowania odesłania prejudycjalnego do Trybunału na podstawie kryteriów tak strukturalnych, jak i funkcjonalnych (zob. podobnie wyrok z dnia 3 maja 2022 r., CityRail, C‑453/20, EU:C:2022:341, pkt 42, 43 i przytoczone tam orzecznictwo).
37 W odniesieniu do powyższych kryteriów strukturalnych z informacji zawartych w przedstawionych Trybunałowi aktach sprawy i w szczególności z przepisów ADBG wynika, że USK spełnia kryteria związane z ustanowieniem na podstawie ustawy, stałym charakterem, obligatoryjnym charakterem jego jurysdykcji oraz kontradyktoryjnością prowadzonego przed nim postępowania.
38 Pojawia się natomiast pytanie, czy USK odpowiada kryterium niezawisłości.
39 Co się tyczy tego kryterium, należy zaznaczyć, że niezawisłość sądów krajowych, która jest niezbędna do skutecznej ochrony sądowej, stanowi integralny element sądzenia (zob. podobnie wyrok z dnia 27 lutego 2018 r., Associação Sindical dos Juízes Portugueses, C‑64/16, EU:C:2018:117, pkt 41, 42). Ma ona zatem zasadnicze znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania systemu współpracy sądowej pod postacią mechanizmu odesłania prejudycjalnego przewidzianego w art. 267 TFUE, jako że – zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału – mechanizm ten może zostać uruchomiony przez organ spełniający w szczególności rzeczone kryterium niezawisłości (zob. podobnie wyrok z dnia 21 stycznia 2020 r., Banco de Santander, C‑274/14, EU:C:2020:17, pkt 56 i przytoczone tam orzecznictwo).
40 Pojęcie niezawisłości obejmuje dwa aspekty (zob. podobnie wyroki: z dnia 19 września 2006 r., Wilson, C‑506/04, EU:C:2006:587, pkt 49, 50; z dnia 21 stycznia 2020 r., Banco de Santander, C‑274/14, EU:C:2020:17, pkt 57).
41 Pierwszy aspekt, o charakterze zewnętrznym, wymaga, aby dany organ wypełniał swe zadania w pełni autonomicznie, nie podlegając żadnej hierarchii służbowej ani nie będąc podporządkowanym komukolwiek i nie otrzymując nakazów czy wytycznych z jakiegokolwiek źródła, a tym samym będąc chronionym przed ingerencją i naciskami zewnętrznymi mogącymi zagrozić niezależności osądu jego członków i wpływać na ich rozstrzygnięcia (wyrok z dnia 21 stycznia 2020 r., Banco de Santander, C‑274/14, EU:C:2020:17, pkt 57 i przytoczone tam orzecznictwo)
42 W tym względzie należy przypomnieć, że nieusuwalność członków danego organu stanowi nieodłączną gwarancję niezawisłości sędziowskiej, gdyż chroni osoby, którym powierzono zadanie sądzenia (zob. podobnie wyrok z dnia 21 stycznia 2020 r., Banco de Santander, C‑274/14, EU:C:2020:17, pkt 58 i przytoczone tam orzecznictwo).
43 W szczególności zasada nieusuwalności, której podstawowe znaczenie należy podkreślić, wymaga w szczególności, by sędziowie mogli sprawować urząd do momentu ukończenia obowiązkowego wieku przejścia w stan spoczynku lub upływu kadencji sprawowania danej funkcji, jeżeli ma ona charakter czasowy. Mimo że zasada ta nie ma charakteru absolutnego, może ona – przy zachowaniu zasady proporcjonalności – doznawać wyjątków wyłącznie pod warunkiem, że uzasadniają je nadrzędne i prawnie uzasadnione względy. Jest zatem powszechnie przyjęte, że sędzia może zostać odwołany, z poszanowaniem właściwych procedur, jeżeli nie jest w stanie dalej sprawować swoich funkcji z powodu niezdolności lub rażącego uchybienia (zob. podobnie wyrok z dnia 21 stycznia 2020 r., Banco de Santander, C‑274/14, EU:C:2020:17, pkt 59 i przytoczone tam orzecznictwo).
44 Gwarancja nieusuwalności członków danego sądu wymaga zatem, aby przypadki odwołania członków danego organu były oparte na wyraźnych i szczególnych przepisach ustawowych, ustanawiających gwarancję wykraczające poza gwarancje przewidziane w ogólnych przepisach prawa administracyjnego i prawa pracy, mające zastosowanie w razie nielegalnego odwołania (zob. podobnie wyrok z dnia 21 stycznia 2020 r., Banco de Santander, C‑274/14, EU:C:2020:17, pkt 60; z dnia 26 stycznia 2023 r., Construct, C‑403/21, EU:C:2023:47, pkt 44).
45 Drugi aspekt pojęcia „niezawisłości”, o charakterze wewnętrznym, łączy się z pojęciem bezstronności i dotyczy jednakowego dystansu do stron sporu i właściwych im interesów w odniesieniu do jego przedmiotu. Aspekt ten wymaga poszanowania obiektywizmu i braku wszelkiego interesu w rozstrzygnięciu sporu poza ścisłym stosowaniem przepisu prawa (zob. podobnie wyrok z dnia 21 stycznia 2020 r., Banco de Santander, C‑274/14, EU:C:2020:17, pkt 61 i przytoczone tam orzecznictwo).
46 Zgodnie zatem z utrwalonym orzecznictwem Trybunału pojęcie „niezawisłości” wymaga przede wszystkim, by organ orzekający był podmiotem trzecim w stosunku do organu, który wydał zaskarżoną decyzję (zob. podobnie wyrok z dnia 21 stycznia 2020 r., Banco de Santander, C‑274/14, EU:C:2020:17, pkt 62 i przytoczone tam orzecznictwo).
47 Takie gwarancje niezawisłości i bezstronności wymagają istnienia zasad – w szczególności co do składu organu, mianowania, okresu trwania kadencji oraz powodów wstrzymywania się od głosu, wyłączenia i odwołania jego członków – pozwalających wykluczyć, w przekonaniu podmiotów prawa, wszelką uzasadnioną wątpliwość co do niezależności tego organu od czynników zewnętrznych oraz co do neutralności w odniesieniu do sprzecznych ze sobą interesów (wyrok z dnia 21 stycznia 2020 r., Banco de Santander, C‑274/14, EU:C:2020:17, pkt 63 i przytoczone tam orzecznictwo).
48 W tym względzie, co się tyczy USK, należy stwierdzić, że pkt 1 ppkt 3 i pkt 5 jej regulaminu postępowania, o którym mowa w federalnej ustawie antydopingowej (2021) stanowią, iż członkowie USK są niezawiśli w wykonywaniu swoich obowiązków i że podlegają oni zasadzie niezawisłości.
49 Jednakże na podstawie § 8 ust. 3 ADBG członkowie USK są powoływani przez federalnego ministra sztuki, kultury, służby cywilnej i sportu na podlegającą odnowieniu czteroletnią kadencję, przy czym mandat może zostać cofnięty wcześniej „z poważnych powodów”, podczas gdy to pojęcie nie jest zdefiniowane w ustawodawstwie krajowym.
50 W szczególności nieusuwalność członków nie jest gwarantowana w żadnym przepisie szczególnym.
51 Tym samym pozycja członków USK różni się na przykład od pozycji organu odsyłającego w sprawie zakończonej wyrokiem z dnia 6 października 2015 r., Consorci Sanitari del Maresme (C‑203/14, EU:C:2015:664), gdyż – jak wynika z pkt 11 i 20 tego wyroku – członkowie tego organu korzystają z gwarancji nieusuwalności w czasie trwania ich kadencji, od której odstępstwa są możliwe wyłącznie z powodów wyraźnie wymienionych w uregulowaniach tworzących ramy prawne funkcjonowania wspomnianego organu.
52 Ponadto decyzję o odwołaniu członków USK podejmuje jedynie federalny minister sztuki, kultury, służby cywilnej i sportu, czyli członek organu władzy wykonawczej, przy czym nie ustalono uprzednio precyzyjnych kryteriów ani gwarancji.
53 Z powyższego wynika, że znajdujące zastosowanie ustawodawstwo krajowe nie gwarantuje, że członkowie USK nie są narażeni na naciski zewnętrzne, zarówno bezpośrednie, jak i pośrednie, co wzbudza wątpliwości co do ich niezawisłości, w związku z czym ów organ nie spełnia wymaganego w odniesieniu do sądu wymogu niezawisłości, rozważanego w jego aspekcie zewnętrznym.
54 Z całości powyższych elementów wynika, że USK nie może być uznana za „sąd” w rozumieniu art. 267 TFUE.
55 Okoliczność ta nie zwalnia jednak USK z obowiązku zapewnienia stosowania prawa Unii przy wydawaniu przez ten organ decyzji ani z obowiązku odstąpienia od stosowania w razie konieczności przepisów krajowych, które wydają się sprzeczne z przepisami prawa Unii mającymi bezpośredni skutek, gdyż w istocie takie obowiązki ciążą na wszystkich właściwych organach krajowych, a nie wyłącznie na organach sądowych (wyrok z dnia 21 stycznia 2020 r., Banco de Santander, C‑274/14, EU:C:2020:17, pkt 78 i przytoczone tam orzecznictwo).
56 Ponadto należy zauważyć, że z akt sprawy, którymi dysponuje Trybunał, i z informacji przekazanych przez NADA na rozprawie wynika, że SO zwróciła się do Österreichische Datenschutzbehörde (austriackiego organu ochrony danych) ze skargą na naruszenie tej ochrony na postawie art. 77 ust. 1 RODO. Ten organ wydał decyzję o oddaleniu skargi, od której wniesiono środek odwoławczy do Bundesverwaltungsgericht (federalnego sądu administracyjnego, Austria), na podstawie art. 78 ust. 1 RODO [zob. w tym względzie wyrok z dnia 7 grudnia 2023 r., SCHUFA Holding (Zwolnienie z pozostałej części długu), C‑26/22 i C‑64/22, EU:C:2023:958, pkt 52,70]. Owo postępowanie w przedmiocie środka odwoławczego zostało zawieszone do czasu uzyskania odpowiedzi Trybunału na pytania przedstawione w niniejszej sprawie.
57 Z całości powyższych rozważań wynika, że niniejszy wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym jest niedopuszczalny.
W przedmiocie kosztów
58 Dla stron w postępowaniu głównym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed organem odsyłającym, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż koszty stron w postępowaniu głównym, nie podlegają zwrotowi.
Z powyższych względów Trybunał (wielka izba) orzeka, co następuje:
Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożony przez Unabhängige Schiedskommission Wien (niezależną komisję arbitrażową w Wiedniu, Austria) postanowieniem z dnia 21 grudnia 2021 r., jest niedopuszczalny.
Podpisy