WYROK SĄDU PIERWSZEJ INSTANCJI (izba odwołań)

z dnia 8 września 2009 r.(*)

Odwołanie – Służba publiczna – Członkowie personelu tymczasowego – Umowa na czas nieokreślony – Rozwiązanie stosunku pracy przez pracodawcę – Artykuł 47 lit. c) pkt (i) warunków zatrudnienia – Obowiązek uzasadnienia – Oczywisty błąd w ocenie – Nieograniczone prawo orzekania – Odszkodowanie pieniężne

W sprawie T‑404/06 P

mającej za przedmiot odwołanie od wyroku Sądu do spraw Służby Publicznej Unii Europejskiej (pełny skład) z dnia 26 października 2006 r. w sprawie F‑1/05 Landgren przeciwko ETF, Zb.Orz.SP s. I‑A‑1‑123, II‑A‑1‑459 i uchylenie tego wyroku,

Europejska Fundacja Kształcenia (ETF), reprezentowana początkowo przez adwokata G. Vandersandena, a następnie przez adwokat L. Levi,

strona skarżąca,

popierana przez:

Komisję Wspólnot Europejskich, reprezentowaną przez J. Curralla oraz D. Martina, działających w charakterze pełnomocników,

interwenient w postępowaniu odwoławczym,

w której drugą stroną postępowania jest

Pia Landgren, zamieszkała w Revigliasco (Włochy), reprezentowana przez adwokata M.A. Lucasa,

strona skarżąca w pierwszej instancji,

SĄD PIERWSZEJ INSTANCJI WSPÓLNOT EUROPEJSKICH
(izba odwołań),

w składzie: M. Jaeger (sprawozdawca), prezes, J. Azizi, A.W.H. Meij, M. Vilaras i N.J. Forwood, sędziowie,

sekretarz: E. Coulon,

wydaje następujący

Wyrok

1        W odwołaniu wniesionym na podstawie art. 9 załącznika I do statutu Trybunału Sprawiedliwości skarżąca, Europejska Fundacja Kształcenia (ETF) domaga się uchylenia wyroku pełnego składu Sądu ds. Służby Publicznej Unii Europejskiej z dnia 26 października 2006 r. w sprawie F‑1/05 Landgren przeciwko ETF, Zb.Orz.SP s. I‑A‑1‑123, II‑A‑1459 (zwanego dalej „zaskarżonym wyrokiem”), w którym stwierdził on nieważność decyzji ETF dotyczącej rozwiązania umowy zawartej na czas nieokreślony z członkiem personelu tymczasowego Pią Landgren i tytułem orzeczenia wstępnego wezwał strony do zawarcia ugody określającej wysokość słusznego odszkodowania pieniężnego za jej niezgodne z prawem zwolnienie, lub w braku zawarcia ugody do przedłożenia Sądowi wyrażonych liczbowo żądań w tym zakresie.

 Ramy prawne

2        Zgodnie z art. 11 akapit pierwszy warunków zatrudnienia innych pracowników Wspólnot Europejskich (zwanych dalej „warunkami zatrudnienia”) przepisy art. 11–26 regulaminu pracowniczego urzędników Wspólnot Europejskich (zwanego dalej „regulaminem pracowniczym”) dotyczące praw i obowiązków urzędników stosuje się na zasadzie analogii.

3        Zgodnie z art. 25 akapit drugi regulaminu pracowniczego:

„Każda decyzja indywidualna, która jest podejmowana na podstawie przepisów niniejszego regulaminu pracowniczego, jest niezwłocznie przekazywana na piśmie zainteresowanemu urzędnikowi. Jakakolwiek decyzja powodująca negatywne skutki dla urzędnika powinna zawierać uzasadnienie”.

4        Artykuł 47 warunków zatrudnienia stanowi:

„Z wyjątkiem zgonu, stosunek pracy nawiązany z pracownikiem personelu tymczasowego ulega rozwiązaniu:

[…]

c)       jeśli umowa zawarta jest na czas nieokreślony:

i)      z chwilą upłynięcia okresu wypowiedzenia przewidzianego w umowie; okres wypowiedzenia trwa nie krócej niż miesiąc za każdy przepracowany rok służby i mieści się w granicach od 3 do 9 miesięcy. Jednakże okres wypowiedzenia nie może rozpocząć się w czasie, gdy pracownik przebywa na urlopie macierzyńskim lub chorobowym, z zastrzeżeniem, że urlop chorobowy nie trwa dłużej niż trzy miesiące. Ponadto okres wypowiedzenia podczas urlopu macierzyńskiego lub chorobowego zostaje wstrzymany w granicach czasowych określonych powyżej;

[…]”.

 Okoliczności faktyczne leżące u podstaw sporu i postępowanie w pierwszej instancji

5        Okoliczności faktyczne leżące u podstaw sporu i przebieg postępowania w pierwszej instancji są przedstawione w pkt 6–32 zaskarżonego wyroku; wynika z nich, co następuje:

6        P. Landgren, urodzona w dniu 21 czerwca 1947 r., została zatrudniona przez ETF w dniu 3 stycznia 1995 r. w charakterze członka personelu tymczasowego kategorii C, początkowo na czas określony, a następnie, od dnia 18 lipca 2000 r., na czas nieokreślony.

7        Dotyczące jej sprawozdanie z przebiegu okresu próbnego z dnia 10 maja 1995 r. zawiera następujące oceny:

–        w odniesieniu do „zdolności wywiązywania się ze swych obowiązków”: „dobrze”, rubryka „rozumienie, zdolność adaptacji, osąd” zawiera jednakże ocenę „niedostatecznie” uzasadnioną brakiem dokładności, troski o detale i uwagi;

–        w odniesieniu do „wydajności”: „dobrze”, rubryka „szybkość wykonywania zadań” również zawiera ocenę „niedostateczną”, uzasadnioną pewnymi opóźnieniami, w szczególności w sporządzaniu umów dla personelu;

–        w odniesieniu do „zachowania w pracy”: „bardzo dobrze”.

8        W pierwszym sprawozdaniu z oceny sporządzonym w dniu 13 maja 1997 r. za okres 1995–1997 P. Landgren otrzymała ocenę ogólną „3”, co odpowiada ocenie „dostatecznej”, w skali od 1 do 6 odpowiadającej ocenom od „doskonałej” do „całkowicie negatywnej”. Dokładniej, otrzymała ocenę „dobrą” w rubrykach „kompetencja” i „zachowanie w pracy” oraz „niedostatecznie” w rubryce „skuteczność”. W tym zakresie podniesiono brak uwagi i szybkości w wykonywaniu zadań. Podkreślając ogólnie dobrą ocenę, poproszono ją o wykazanie większej dokładności oraz o poprawienie „wyczucia politycznego”.

9        W drugim sprawozdaniu z oceny, sporządzonym w dniu 17 czerwca 1998 r. i obejmującym okres od 1997 r. do 1998 r. przyznano jej ocenę „2”, co odpowiada ocenie „dobrej”. W ogólnych spostrzeżeniach dokonujący oceny odnotował wyraźną poprawę w wynikach P. Landgren, zaznaczając jednak, w rubryce „skuteczność”, że możliwa jest jeszcze poprawa.

10      Trzecie sprawozdanie z oceny sporządzone w dniu 17 stycznia 2000 r. za lata 1999–2000 potwierdza ogólną notę „2”, wszystkie rubryki zawierają również ocenę „dobrą”. Zwrócono się jednak do P. Landgren o poprawienie jej organizacji czasu pracy. Podkreślono za to jej znajomość uregulowań i funkcjonowania ETF.

11      W czwartym sprawozdaniu z oceny, sporządzonym w dniu 29 marca 2001 r. za lata 2000–2001, przyznano P. Landgren niższą ogólną notę, to jest „3”. Podkreślając zdolności komunikacyjne P. Landgren, jej takt, uprzejmość i dużą znajomość ETF, jej elastyczność i lojalność wobec przełożonych, sprawozdanie ujawnia słabości w dziedzinie informatyki, a w rubryce „analiza i ocena” prosi się ją o niewyciąganie zbyt pochopnych wniosków, w szczególności w sytuacji gdy nie ma ona pełnej wiedzy o treści akt, choć przyznano, że przedstawia dobre propozycje. Wreszcie zasugerowano jej odbycie szkolenia z zakresu sporządzania notatek ze spotkań.

12       Od stycznia 2002 r. do stycznia 2003 r. włącznie P. Landgren zatrudniona była w dyrekcji ETF, gdzie pracowała jako sekretarka i asystent administracyjny, odpowiedzialny w szczególności za delegacje i urlopy członków dyrekcji.

13      W dniu 9 lipca 2002 r. zastępca dyrektora ETF, U.H., sporządził sprawozdanie z oceny tymczasowej, stwierdzając, że P. Landgren nie była w stanie sprostać wymaganiom stawianym na jej stanowisku. Wniosek taki wynikał ze stwierdzonych braków w przygotowaniu delegacji i prowadzeniu agendy, spowodowanych brakiem organizacji i nadzoru, ograniczoną zdolnością wykorzystania systemów informatycznych oraz niewystarczającą znajomością zadań i struktury organizacyjnej ETF. Sprawozdanie to podkreślało jednakże pozytywne nastawienie oraz wysiłki P. Landgren w celu wywiązania się z jej licznych zadań.

14      Z końcem roku 2002 dwaj zastępcy dyrektora, U.H. i L.P., sporządzili, jako urzędnicy oceniający, projekt sprawozdania z oceny P. Landgren za rok 2002, zgodnie z nowym systemem oceny wyników, który wszedł w życie w styczniu tego samego roku.

15      U.H. podtrzymał swą ocenę z dnia 9 lipca 2002 r., stwierdzając brak niezawodności i poważne braki prawie we wszystkich obszarach wykonywanej pracy, choć podkreślił wysiłki podejmowane przez P. Landgren w celu wywiązania się z jej zadań. Stwierdził, że stracił zaufanie do jakości jej pracy i uznał, że nie mogła ona już dalej wykonywać swych funkcji.

16      L.P. uznał natomiast, że wykonanie przez P. Landgren powierzonych jej zadań było w większości przypadków satysfakcjonujące, a nawet dobre w odniesieniu do niektórych z nich, jego ogólna ocena uwypuklała jednak opóźnienia w wykonaniu oraz błędy wynikające z braku uwagi, które tłumaczyło w części, jego zdaniem, nadmierne obciążenie pracą.

17      W uwagach do tego sprawozdania z oceny P. Landgren, kwestionując niektóre szczególne uwagi krytyczne U.H. lub też się z nich tłumacząc, przyznała, że stanowisko przez nią zajmowane było dla niej zbyt wymagające. Zwróciła także uwagę dyrekcji na fakt, że braki te można wytłumaczyć czasowym niedomaganiem jej pamięci spowodowanym stanem jej zdrowia, a także na bardzo negatywne konsekwencje, jakie miałaby dla niej utrata pracy, biorąc pod uwagę jej zasoby finansowe, sytuację rodzinną i jej wiek. Zwróciła się zatem o przeanalizowanie możliwości powierzenia jej innego zakresu zadań, mniej wymagających, w ramach tej samej dyrekcji lub innych służb.

18      Owo sprawozdanie z oceny nigdy nie zostało zakończone ani dołączone do akt osobowych P. Landgren.

19      W dniu 1 lutego 2003 r. P. Landgren została przeniesiona bez ograniczenia czasowego do wydziału ds. Europy Wschodniej i Azji Centralnej ETF, aby poprowadzić w wymiarze ½ etatu sekretariat szefa wydziału, S.S., zastępcy szefa, S.T. oraz koordynatora ETF. Wniosek o zatrudnienie w wymiarze ½ etatu, w formie zaakceptowanej przez dyrektora, obejmować miał okres od dnia 1 lutego 2003 r. do dnia 31 grudnia 2004 r. i uzasadniony był jako przygotowanie do przejścia na emeryturę pracownika, który ukończył 55 lat.

20      Sprawozdanie z oceny skarżącej sporządzone w dniu 18 marca 2004 r. za rok 2003 jest korzystne i zawiera następujący fragment:

„Pia zrealizowała główne cele postawione jej na 2003 r. Ocena odpowiednich głównych wskaźników pokazuje, że była ona w stanie zrealizować swe zadania w sposób efektywny i skuteczny przy zachowaniu terminów.

Pia pokazała zdolność koncentracji na swej pracy, nawet gdy musiała zająć się kilkoma kwestiami jednocześnie. Poczyniła znaczące wysiłki dla poprawy swej pamięci.

Pia poprawiła swe umiejętności z zakresu informatyki.

Pia utrzymuje dobre, przyjazne, choć pełne szacunku relacje ze współpracownikami i kolegami z pracy”.

21      To ostatnie sprawozdanie, zredagowane przez S.T., pełniącą obowiązki szefa wydziału pod nieobecność S.S. przebywającej na zwolnieniu chorobowym od listopada 2003 r. do marca 2004 r. włącznie, zostało zatwierdzone przez P.R., dyrektora. Choć S.S. go nie podpisała, figuruje w sprawozdaniu jako urzędnik oceniający obok S.T. Bezsporne jest, że szef wydziału nie podzielał oceny S.T. i miał raczej negatywną opinię o pracy P. Landgren.

22      Następnie skarżąca uznała za konieczne zwrócenie się w trakcie spotkania z S.S. o umożliwienie kontynuowania pracy na pół etatu. W trakcie wymienionego wyżej spotkania, które odbyło się w dniu 10 maja 2004 r., szef wydziału poinformowała P. Landgren, że rezerwuje sobie możliwość porozmawiania o tym wniosku z dyrektorem P.R.

23      W dniu 17 maja 2004 r. P. Landgren spotkała się z P.R., który zaproponował jej wybór między „wcześniejszą emeryturą” a rozwiązaniem z nią umowy o pracę. P.R. uściślił też, że w przypadku zwolnienia skarżąca będzie mogła otrzymać zasiłek dla bezrobotnych na podstawie art. 28a warunków zatrudnienia aż do momentu, w którym osiągnie minimalny wiek emerytalny, to jest 60 lat.

24      W dniu 15 czerwca 2004 r. P. Landgren odbyła ponownie spotkanie z P.R., tym razem przy udziale mediatora wyznaczonego przez ETF. W trakcie tego spotkania P.R. wyjaśnił skarżącej, że „jest miłą osobą, ale nieskuteczną sekretarką” i że z tego ostatniego powodu poprosił ją, by zwolniła się z pracy.

25      W trakcie trzeciego spotkania w dniu 25 czerwca 2004 r. przy udziale innych osób zarządzających ETF P.R. wręczył skarżącej pismo informujące ją o rozwiązaniu umowy z nią jako członkiem personelu tymczasowego (zwane dalej „decyzją o zwolnieniu”) ze skutkiem na dzień 1 stycznia 2005 r.

26      Decyzja ta ma następujące brzmienie:

„Droga Pio,

Na podstawie art. 47 warunków zatrudnienia oraz postanowień umowy o pracę wraz z aneksami z przykrością informuję Panią, że Pani stosunek pracy w charakterze członka personelu tymczasowego zostanie rozwiązany. Aneks do Pani umowy przewiduje sześciomiesięczny okres wypowiedzenia, dlatego ostatnim dniem Pani pracy będzie dzień 31 grudnia 2004 r.

Bardzo Pani dziękuję za Pani wkład na rzecz ETF i życzę Pani wielu sukcesów w dalszej karierze”.

27      W następstwie tej decyzji P. Landgren przydzielono z dniem 1 lipca 2004 r. do działu ds administracji i służb centralnych. Na jej wniosek pozwolono jej na podjęcie pracy w pełnym wymiarze, począwszy od tego dnia.

28      P. Landgren, która przeszła operację w październiku 2004 r., przebywała na zwolnieniu chorobowym przez trzy miesiące. Wskutek tego bieg okresu jej wypowiedzenia uległ na ten okres zawieszeniu.

29      W dniu 27 września 2004 r. P. Landgren wniosła na podstawie art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego zażalenie na decyzję o zwolnieniu.

30      Decyzją z dnia 19 stycznia 2005 r. organ upoważniony do zawierania umów (zwany dalej „upoważnionym organem”) oddalił to zażalenie, podnosząc, że zwolnienie było uzasadnione niezadowalającym oraz nienależytym wypełnianiem obowiązków przez P. Landgren oraz że upoważniony organ nie wykorzystał w sposób oczywiście błędny uznania przysługującego mu przy ocenie interesu służby. Według niego, z racji ciążącego na nim obowiązku staranności, uwzględnił on interes skarżącej poprzez ustalenie daty skuteczności zwolnienia.

31      W tych okolicznościach P. Landgren wniosła, w dniu 28 kwietnia 2005 r., skargę mającą na celu, po pierwsze, stwierdzenie nieważności decyzji o zwolnieniu i, po drugie, naprawienie szkody majątkowej oraz krzywdy wyrządzonej wskutek wydania tej decyzji.

32      W pierwszej instancji skarga zarejestrowana została początkowo w sekretariacie Sądu Pierwszej Instancji pod sygnaturą T‑180/05. Postanowieniem z dnia 15 grudnia 2005 r. Sąd Pierwszej Instancji, na podstawie art. 3 ust. 3 decyzji Rady 2004/752/WE, Euratom z dnia 2 listopada 2004 r. ustanawiającej Sąd do spraw Służby Publicznej Unii Europejskiej (Dz.U. L 333, s. 7) przekazał niniejszą sprawę temu ostatniemu. Skarga zarejestrowana została w sekretariacie Sądu ds. Służby Publicznej pod sygnaturą F‑1/05.

33      Zaskarżonym wyrokiem, tytułem orzeczenia wstępnego, Sąd ds. Służby Publicznej po pierwsze stwierdził nieważność zaskarżonej decyzji o zwolnieniu i po drugie wezwał strony do zawarcia ugody ustalającej wysokość słusznego odszkodowania pieniężnego za niezgodne z prawem zwolnienie P. Landgren lub, w przypadku niezawarcia ugody, przedłożenia mu wyrażonego liczbowo żądania w tym zakresie w terminie trzech miesięcy od ogłoszenia wyroku.

34      Ponieważ strony poinformowały Sąd ds. Służby Publicznej o tym, że nie zawarły ugody co do wysokości odszkodowania pieniężnego, przy czym ETF zaznaczył jednak, że jest gotów wypłacić P. Landgren tytułem odszkodowania kwotę 39 265,10 EUR, Sąd ds. Służby Publicznej postanowieniem z dnia 22 maja 2007 r. ustalił, tymczasowo i do czasu ostatecznego rozstrzygnięcia sprawy, wysokość odszkodowania pieniężnego na 39 000 EUR.

35      Postanowieniem z dnia 22 maja 2007 r. wydanym na podstawie art. 77 lit. b) oraz art. 78 regulaminu Sądu Pierwszej Instancji mającego zastosowanie odpowiednio do Sądu ds. Służby Publicznej na mocy art. 3 ust. 4 decyzji 2004/752, przewodniczący Sądu ds. Służby Publicznej zawiesił postępowanie w sprawie F‑1/05 aż do wydania wyroku Sądu kończącego postępowanie w niniejszej sprawie. Przewodniczący Sądu ds. Służby Publicznej zauważył bowiem, że ostateczne rozstrzygnięcie sprawy mogłoby zależeć od ustalenia, czy P. Landgren utraciła całkowicie i trwale zdolność do pracy. Ustalenie tej kwestii wymagało natomiast zastosowania środków dowodowych, takich jak wyznaczenie biegłych lekarzy, co, mając na uwadze koszty z tym związane, nie byłoby zgodne z zasadą prawidłowego wymiaru sprawiedliwości, tak długo jak odwołanie wniesione od tego wyroku tymczasowego nie zostało rozpatrzone.

 W przedmiocie zaskarżonego wyroku

36      W pierwszej kolejności, w pkt 60–79 zaskarżonego wyroku Sąd ds. Służby Publicznej rozważył argument ETF oparty na tym, iż nie istnieje żadna podstawa prawna, która zobowiązywałaby ją do uzasadnienia decyzji o zwolnieniu.

37      W tej kwestii Sąd ds. Służby Publicznej przypomniał najpierw, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem (wyrok Trybunału z dnia 26 listopada 1981 r. w sprawie 195/80 Michel przeciwko Parlamentowi, Rec. s. 2861, pkt 22; wyroki Sądu Pierwszej Instancji: z dnia 20 marca 1991 r. w sprawie T‑1/90 Pérez‑Mínguez Casariego przeciwko Komisji, Rec. s. II‑143, pkt 73; z dnia 18 marca 1997 r. w sprawach połączonych T‑178/95 i T‑179/95 Picciolo i Caló przeciwko Komitetowi Regionów, RecFP s. I‑A‑51, II‑155, pkt 33; z dnia 20 lipca 2001 r. w sprawie T‑351/99 Brumter przeciwko Komisji, RecFP s. I‑A‑165, II‑757, pkt 28; z dnia 16 marca 2004 r. w sprawie T‑11/03 Afari przeciwko EBC, RecFP s. I‑A‑65, II‑267, pkt 37; z dnia 6 lipca 2004 r. w sprawie T‑281/01 Huygens przeciwko Komisji, Zb.Orz.SP s. I‑A‑203, II‑903, pkt 105; z dnia 3 października 2006 r. w sprawie T‑171/05 Nijs przeciwko Trybunałowi Obrachunkowemu, Zb.Orz.SP s. I‑A‑2‑195, II‑A‑2‑999, pkt 36), obowiązek uzasadnienia stanowi fundamentalną zasadę prawa wspólnotowego, od której można odstąpić tylko wtedy, gdy przemawiają za tym względy o charakterze nadrzędnym oraz że zasada ta, ustanowiona w art. 253 WE i powtórzona w art. 25 akapit drugi regulaminu pracowniczego, stanowi dokładnie część praw i obowiązków urzędników, do których odsyła art. 11 warunków zatrudnienia.

38      Sąd ds. Służby Publicznej zauważył jednak, że w wyroku z dnia 18 października 1977 r. w sprawie 25/68 Schertzer przeciwko Parlamentowi, Rec. s. 1729, pkt 38–40, Trybunał orzekł, że zatrudnienie członka personelu tymczasowego, zgodnie z art. 47 ust. 2 warunków zatrudnienia, kończy się z upływem okresu wypowiedzenia określonego w umowie. Sąd zaznaczył, że Trybunał orzekł, iż jednostronne rozwiązanie tej umowy, wyraźnie przewidziane przez ten ostatni przepis, wchodzi w szeroki zakres uznania właściwego organu i zaakceptowane zostaje przez pracownika w momencie jego zatrudnienia, znajduje ono uzasadnienie w umowie o pracę i dlatego też nie ma potrzeby wskazywania jego przyczyn. Podkreślił, że zdaniem Trybunału to w tej właśnie kwestii sytuacja członka personelu tymczasowego różni się zasadniczo od sytuacji urzędnika, do którego ma zastosowanie regulamin pracowniczy, co wyklucza zastosowanie per analogiam art. 25 regulaminu pracowniczego, mimo ogólnego odesłania w art. 11 warunków zatrudnienia do art. 11–26 regulaminu pracowniczego. Sąd ds. Służby Publicznej dodał, że wykładnia ta znalazła potwierdzenie w utrwalonym orzecznictwie (wyrok Trybunału z dnia 19 czerwca 1992 r. w sprawie C‑18/91 P V przeciwko Parlamentowi, Rec. s. I‑3997, pkt 39; wyroki Sądu: z dnia 28 stycznia 1992 r. w sprawie T‑45/90 Speybrouck przeciwko Parlamentowi, Rec. s. II‑33, pkt 90; z dnia 17 marca 1994 r. w sprawie T‑51/91 Hoyer przeciwko Komisji, RecFP s. I‑A‑103, II‑341, pkt 27; z dnia 17 marca 1994 r. w sprawie T‑52/91 Smets przeciwko Komisji, RecFP s. I‑A‑107, II‑353, pkt 24; z dnia 5 grudnia 2002 r. w sprawie T‑70/00 Hoyer przeciwko Komisji, RecFP s. I‑A‑247, II‑1231, pkt 55; z dnia 7 lipca 2004 r. w sprawie T‑175/03 Schmitt przeciwko EAR, Zb.Orz.SP s. I‑A‑211, II‑939, pkt 57, 58; z dnia 23 lutego 2006 r. w sprawie T‑471/04 Karatzoglou przeciwko EAR, Zb.Orz.SP s. I‑A‑2‑35, II‑A‑2‑157, pkt 43, 44; z dnia 6 czerwca 2006 r. w sprawie T‑10/02 Girardot przeciwko Komisji, Zb.Orz.SP s. I‑A‑2‑129, II‑A‑2‑609).

39      Biorąc pod uwagę ewolucję prawa ochrony pracownika przed zwolnieniem i nadużywaniem umów lub stosunków pracy zawieranych na czas określony na następujące po sobie okresy, a także samego orzecznictwa wspólnotowego dotyczącego formalnego wymogu uzasadnienia aktów powodujących negatywne skutki, Sąd ds. Służby Publicznej uznał jednak, że należało zbadać, czy jednostronne rozwiązanie umowy z członkiem personelu tymczasowego zawartej na czas nieokreślony może nie zawierać uzasadnienia.

40      Zauważając po pierwsze, że Porozumienie ramowe w sprawie pracy na czas określony, zawarte przez UNICE, CEEP i ETUC i wprowadzone w życie przez dyrektywę Rady 1999/70/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. (Dz.U. L 175, s. 43) przewiduje, iż umowy zawarte na czas nieokreślony stanowią „powszechną formę stosunków pracy między pracodawcami a pracownikami”, charakteryzującą się stabilnością zatrudnienia oraz iż Trybunał podkreślił, że korzyść w postaci stabilności zatrudnienia stanowi zasadniczy element ochrony pracowników (wyrok Trybunału z dnia 22 listopada 2005 r. w sprawie C‑144/04 Mangold, Zb.Orz. s. I‑9981, pkt 64; zob. także wyrok Trybunału z dnia 4 lipca 2006 r. w sprawie C‑212/04 Adeneler i in., Zb.Orz. s. I‑6057, pkt 62), Sąd ds. Służby Publicznej uznał, że pozwolenie pracodawcy na zakończenie stosunku pracy zawartego na czas nieokreślony bez podawania przyczyn rozwiązania, z jedynym ograniczeniem w postaci zachowania okresu wypowiedzenia, doprowadziłoby do naruszenia samej istoty umów o pracę na czas nieokreślony, jaką jest pewna gwarancja bezpieczeństwa zatrudnienia, oraz do zatarcia różnicy między tą kategorią umów a umowami zawartymi na czas określony.

41      Po drugie, Sąd powołał się na art. 4 Konwencji nr 158 Międzynarodowej Organizacji Pracy z dnia 22 czerwca 1982 r. dotyczącej rozwiązania stosunku pracy z inicjatywy pracodawcy, zgodnie z którym „stosunek pracy z pracownikiem nie będzie rozwiązany, jeżeli nie istnieje ważna przyczyna takiego rozwiązania, wiążąca się z umiejętnościami lub zachowaniem się pracownika albo uzasadniona wymogami funkcjonowania przedsiębiorstwa, zakładu lub działu” oraz na art. 24 lit. a) zrewidowanej Europejskiej karty społecznej Rady Europy z dnia 18 października 1961 r., który gwarantuje „prawo pracowników do niebycia zwolnionymi bez uzasadnionego powodu związanego z ich predyspozycjami lub zachowaniem, lub opartego na konieczności związanej z działalnością przedsiębiorstwa, zakładu lub służby”, a także na art. 30 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, proklamowanej w Nicei w dniu 7 grudnia 2000 r. (Dz.U. C 364, s. 1), który stanowi, iż „[k]ażdy pracownik ma prawo do ochrony w przypadku nieuzasadnionego zwolnienia z pracy, zgodnie z prawem wspólnotowym oraz ustawodawstwami i praktykami krajowymi”. Artykuł 41 ust. 2 tiret trzecie tejże karty przewiduje również, w sposób ogólny, w ramach prawa do dobrej administracji „obowiązek administracji uzasadniania swoich decyzji”.

42      W tym względzie Sąd ds. Służby Publicznej zaznaczył, że głównym jej celem jest potwierdzenie „praw wynikających zwłaszcza z tradycji konstytucyjnych i zobowiązań międzynarodowych wspólnych państwom członkowskim, z traktatu o Unii Europejskiej, traktatów wspólnotowych, […] [EKPC], kart społecznych przyjętych przez Wspólnotę i Radę Europy oraz orzecznictwa Trybunału […] i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka” (zob. podobnie wyrok Trybunału z dnia 27 czerwca 2006 r. w sprawie C‑540/03 Parlament przeciwko Radzie, Zb.Orz. s. I‑5769, pkt 38).

43      Sąd ds. Służby Publicznej uznał ponadto, że proklamując uroczyście Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej, Parlament Europejski, Rada Unii Europejskiej i Komisja Wspólnot Europejskich z pewnością pragnęły nadać jej szczególne znaczenie, o którym trzeba w niniejszej sprawie pamiętać przy okazji wykładni postanowień regulaminu pracowniczego i warunków zatrudnienia.

44      Uznając, że żaden wzgląd o charakterze nadrzędnym nie pozwala na wykluczenie członków personelu tymczasowego, w rozumieniu warunków zatrudnienia, z ochrony przed nieuzasadnionym rozwiązaniem umowy o pracę, w szczególności w sytuacji, w której związani są oni umową na czas nieokreślony, lub gdy – związani umową na czas określony – zwalniani są przed upływem czasu, na który została ona zawarta, Sąd ds. Służby Publicznej uznał, że dla zagwarantowania odpowiedniej ochrony w tym kierunku należy z jednej strony umożliwić zainteresowanym upewnienie się, czy nie ucierpiały oraz czy nie zostały naruszone ich słuszne interesy, oraz umożliwić ocenę celowości wniesienia sprawy do sądu, z drugiej zaś – umożliwić temu ostatniemu dokonanie kontroli sądowej, co w sumie oznacza uznanie istnienia obowiązku uzasadnienia spoczywającego na właściwym organie.

45      Sąd ds. Służby Publicznej podkreślił wreszcie, że uznanie istnienia obowiązku uzasadnienia spoczywającego na właściwym organie nie wyklucza tego, że organ ten dysponuje szerokim zakresem uznania w odniesieniu do kwestii zwolnień i tym samym kontrola sądu wspólnotowego ogranicza się do zbadania, czy nie wystąpił oczywisty błąd w ocenie, czy też nadużycie władzy (wyroki Sądu: z dnia 11 lutego 1999 r. w sprawie T‑79/98 Carrasco Benítez przeciwko EMEA, RecFP s. I‑A‑29, II‑127, pkt 55; z dnia 12 grudnia 2000 r. w sprawie T‑223/99 Dejaiffe przeciwko OHIM, RecFP s. I‑A‑277, II‑1267, pkt 53; z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie T‑7/01 Pyres przeciwko Komisji, RecFP s. I‑A‑37, II‑239, pkt 50, 51), oraz że brzmienie art. 47 warunków zatrudnienia nie stoi na przeszkodzie wcześniejszym uwagom, ponieważ ogranicza się on w lit. c) pkt (i) do wprowadzenia możliwości zastosowania okresu wypowiedzenia i uregulowania jego długości, bez zajmowania się kwestią uzasadnienia zwolnienia.

46      W dalszej części rozważań, zamieszczonych w pkt 77–81 zaskarżonego wyroku Sąd ds. Służby Publicznej zbadał, czy ten obowiązek uzasadnienia nie został w rozpatrywanej sprawie naruszony. Zauważywszy, że o ile przy zwolnieniu pracownika zatrudnionego na podstawie umowy zawartej na czas nieokreślony szczególną wagę należy przywiązać do tego, by przyczyny, które uzasadniają taki środek, były co do zasady przedstawione w jasny sposób na piśmie, najlepiej w samej treści decyzji, Sąd ds. Służby Publicznej uznał, że obowiązek przedstawienia przyczyn zwolnienia można również uznać za spełniony, jeżeli zainteresowany został należycie poinformowany w trakcie spotkań ze swymi przełożonymi o tych przyczynach oraz jeżeli decyzja upoważnionego organu zapadła krótko po odbyciu tych spotkań, dodając, że upoważniony organ może również w razie potrzeby uzupełnić owo uzasadnienie na etapie odpowiedzi na zażalenie wniesione przez zainteresowanego.

47      Sąd ds. Służby Publicznej zauważył, że w niniejszej sprawie P. Landgren została poinformowana w trakcie spotkań, które odbyła z P.R. w dniach 15 i 25 czerwca 2004 r., o powodach, dla których zamierzano rozwiązać z nią umowę pracownika tymczasowego, ze względu na nienależyte wykonywanie obowiązków, i że dokładniejsze informacje zostały skutecznie przekazane przez upoważniony organ w odpowiedzi na zażalenie skarżącej. To z kolei pozwoliło P. Landgren ocenić zasadność decyzji o zwolnieniu i umożliwiło jej wniesienie skargi do Sądu ds. Służby Publicznej, a zatem zarzut opierający się na naruszeniu obowiązku uzasadnienia powinien zostać oddalony.

48      Po trzecie, Sąd ds. Służby Publicznej zbadał, w pkt 82–95 zaskarżonego wyroku, zasadność przyczyn, które legły u podstaw decyzji o zwolnieniu.

49      W tym względzie Sąd ds. Służby Publicznej stwierdził najpierw, że w celu uzasadnienia zwolnienia ETF powołała „ogólne” nienależyte wykonywanie obowiązków przez P. Landgren, co miało wynikać z nagromadzenia się niekorzystnych sprawozdań z oceny czy też krytycznych uwag w odniesieniu do wykonywania przez nią swych obowiązków.

50      Sąd ds. Służby Publicznej wskazał następnie, że o ile zarzucano P. Landgren niedociągnięcia polegające na braku uwagi, dokładności i szybkości w wypełnianiu zadań w trakcie trwania jej kariery, o tyle z poszczególnych sprawozdań z okresu próbnego lub z oceny wynika, że ocena zasług skarżącej, wbrew temu, co twierdzi strona pozwana, była ogólnie satysfakcjonująca, a nawet dobra (w latach 1997–2000 i za 2003 r.).

51      Poza tym podkreślił on, że oceny zdecydowanie negatywne sformułowane zostały w szczególności przez dwie osoby, tj. U.H., zastępcę dyrektora, którego skarżąca była sekretarką od stycznia 2002 r. do stycznia 2003 r., i S.S., szefową wydziału, której skarżąca również była sekretarką od dnia 1 lutego 2003 r. do dnia 30 czerwca 2004 r.

52      Po pierwsze, Sąd ds. Służby Publicznej zważył jednak, w odniesieniu do projektu sprawozdania za rok 2002, że nie tylko tekst ten nie został nigdy ukończony, ale ponadto ocena innego zastępcy dyrektora, L.P., dla którego P. Landgren również pracowała w tym samym czasie, była o wiele mniej surowa, skoro uznano, że zainteresowana wypełniała swoje zadania w stopniu zadowalającym, a nawet dobrym, mimo pewnych niedociągnięć, przypisanych w części nadmiernemu obciążeniu pracą.

53      Po drugie, Sąd ds. Służby Publicznej zauważył, że sprawozdanie z oceny za 2003 r., sporządzone w dniu 18 marca 2004 r. przez S.T., dla której P. Landgren także pracowała, podpisane przez P.R. w dniu 31 marca 2004 r., to jest około dwa miesiące przed spotkaniami, w trakcie których ten oznajmił skarżącej swój zamiar rozwiązania z nią umowy, był szczególnie dla tej ostatniej korzystny. Pokreślił w szczególności, że zgodnie z tym raportem P. Landgren „zrealizowała główne cele postawione jej na 2003 r. […] była ona w stanie zrealizować swe zadania w sposób efektywny i skuteczny przy zachowaniu terminów […], pokazała zdolność koncentracji na swej pracy, nawet gdy musiała zająć się kilkoma kwestiami jednocześnie […], poczyniła znaczące wysiłki dla poprawy swej pamięci […], poprawiła swe umiejętności z zakresu informatyki […], utrzymuje dobre, przyjazne, choć pełne szacunku relacje ze współpracownikami i kolegami z pracy”.

54      Sąd ds. Służby Publicznej stwierdził ponadto, że z akt sprawy nie wynika, by wyniki zawodowe P. Landgren uległy gwałtownemu pogorszeniu pomiędzy sporządzeniem ostatniego sprawozdania z oceny przez S.T. w marcu 2004 r. chwalącym skuteczność realizacji jej zadań przy zachowaniu terminów a wydaniem decyzji o zwolnieniu niecałe trzy miesiące później.

55      W konsekwencji Sąd ds. Służby Publicznej uznał, że decyzja o zwolnieniu dotknięta była oczywistym błędem w ocenie i w związku z tym należy stwierdzić jej nieważność.

56      Po czwarte i ostatnie, stwierdzając, że P. Landgren oznajmiła, iż stan jej zdrowia znacznie się pogorszył i że nie byłaby fizycznie zdolna do powrotu do wykonywania swych obowiązków w ETF, Sąd ds. Służby Publicznej orzekł, że dla zapewnienia, w interesie P. Landgren, pełnej skuteczności (effet utile) wyroku stwierdzającego nieważność konieczne było skorzystanie przez Sąd z nieograniczonego prawa orzekania w sporach o charakterze majątkowym, przez zobowiązanie strony pozwanej do znalezienia słusznego rozwiązania chroniącego w adekwatny sposób prawa P. Landgren (zob. podobnie wyrok Trybunału z dnia 6 lipca 1993 r. w sprawie C‑242/90 P Komisja przeciwko Albani i in., Rec. s. I‑3839, pkt 13; ww. wyrok Sądu z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie T‑10/02 Girardot przeciwko Komisji, RecFP s. I‑A‑109, II‑483, pkt 89).

57      Wezwał on zatem przede wszystkim strony do zawarcia ugody ustalającej wysokość słusznego odszkodowania pieniężnego za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę z P. Landgren, a następnie do poinformowania go o kwocie w ten sposób ustalonej, a w braku zawarcia ugody, przedłożenia Sądowi wyrażone liczbowo żądania w tym względzie, w terminie trzech miesięcy od wydania zaskarżonego wyroku.

 W przedmiocie odwołania

I –  Procedura

58      Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 22 grudnia 2006 r. ETF wniosła niniejsze odwołanie.

59      W dniu 26 marca 2007 r. Komisja wniosła o dopuszczenie do sprawy w charakterze interwenienta. Postanowieniem z dnia 19 kwietnia 2007 r. prezes izby odwoławczej uwzględnił wniosek interwencyjny Komisji na poparcie żądań ETF.

60      Pia Landgren przedstawiła odpowiedź na odwołanie w dniu 16 kwietnia 2007 r.

61      Pismem z dnia 4 lipca 20007 r. ETF wniosła o zezwolenie na złożenie repliki, mimo iż termin na złożenie takiego wniosku upłynął w dniu 10 maja 2007 r., usprawiedliwiając się wystąpieniem siły wyższej. Decyzją z dnia 12 czerwca 2007 r. przewodniczący izby odwołań oddalił ten wniosek.

62      Komisja złożyła swoje uwagi interwenienta w dniu 6 czerwca 2007 r. ETF i P. Landgren przedstawiły swoje uwagi w odpowiedzi na to pismo, odpowiednio, w dniach 19 lipca i 28 sierpnia 2007 r.

63      Na podstawie sprawozdania przedstawionego przez sędziego sprawozdawcę Sąd (izba odwołań) stwierdził, że nie został złożony przez strony żaden wniosek o zorganizowanie rozprawy w terminie miesiąca od dnia powiadomienia o zakończeniu procedury pisemnej i zadecydował orzec bez przeprowadzenia części ustnej postępowania, zgodnie z art. 146 regulaminu Sądu.

II –  Żądania stron

64      ETF wnosi do Sądu o:

–        uchylenie zaskarżonego wyroku i w konsekwencji uznanie, po pierwsze, ważności decyzji o zwolnieniu zaskarżonej w pierwszej instancji oraz, po drugie, braku podstawy prawnej do wypłacenia odszkodowania P. Landgren;

–        obciążenie P. Landgren kosztami, w tym kosztami postępowania przed Sądem ds. Służby Publicznej.

65      P. Landgren wnosi do Sądu o:

–        oddalenie odwołania;

–        pomocniczo – uwzględnienie żądań, które przedstawiła w pierwszej instancji;

–        obciążenie ETF kosztami postępowania.

66      Komisja wnosi do Sądu o:

–        uchylenie zaskarżonego wyroku;

–        w konsekwencji, przede wszystkim – uznanie za niedopuszczalną skargi w pierwszej instancji lub, przynajmniej, żądania odszkodowawczego, które ona zawiera;

–        pomocniczno – uwzględnienie żądań ETF.

 Co do prawa

I –  W przedmiocie dopuszczalności odwołania

A –  Argumenty stron

67      Pia Landgren stoi na stanowisku, że odwołanie jest w całości niedopuszczalne z tego względu, iż ETF zgodziła się z treścią zaskarżonego wyroku. W tym względzie odwołuje się ona do wyroku Trybunału z dnia 8 stycznia 2002 r. w sprawie C‑248/99 P Francja przeciwko Monsanto i Komisji, Rec. s. I‑1, pkt 31, zgodnie z którym przystanie na wyrok może stanowić przeszkodę dla uznania dopuszczalności odwołania od tego wyroku.

68      Zgoda na wyrok miałaby w rozpatrywanej sprawie wynikać z pisma skierowanego przez przedstawiciela ETF w dniu 10 listopada 2006 r., które stanowi jej zdaniem jednostronną czynność prawną obejmującą poddanie się zaskarżonemu wyrokowi oraz rezygnację z korzystania ze środków odwoławczych, jakie można zastosować przeciwko temu wyrokowi.

69      Pia Landgren uważa bowiem, że jeżeli ETF rzeczywiście miała zamiar wniesienia odwołania od tego wyroku, powinna była ona powstrzymać się od składania propozycji wykonania tego wyroku przed wniesieniem swego odwołania oraz wniosku o zawieszenie na tej podstawie postępowania zawisłego przed Sądem ds. Służby Publicznej.

70      Tymczasem ETF postąpiła wręcz przeciwnie, wzywając ją, bez zastrzegania sobie prawa do wniesienia ewentualnego odwołania, do przedstawienia jej propozycji w celu zawarcia ugody odszkodowawczej lub, w braku ugody, w celu przedstawienia Sądowi ds. Służby Publicznej kwoty żądania odszkodowawczego. Ugoda taka lub takie żądania prowadziłyby do ostatecznego zakończenia sporu i wykluczenia późniejszych środków odwoławczych, jako że obowiązek wypłacenia odszkodowania nie wynikałby już z zaskarżonego wyroku, ale z wymienionej ugody lub z wymienionych żądań.

71      Jak twierdzi P. Landgren, ETF zaznaczyła w piśmie z dnia 10 listopada 2006 r., iż żywi nadzieję znalezienia gruntu dla porozumienia się z nią. W tym względzie P. Landgren zaznacza, że jeżeli ETF miałaby zamiar wnosić odwołanie, fakt zawarcia przez strony ugody, która w nieunikniony sposób zostałaby uchylona w ramach odwołania, miałby niewielkie znaczenie.

72      Stwierdzenie to znajdować miałoby potwierdzenie w sugestii udzielonej przez ETF, zgodnie z którą wskazane było, aby P. Landgren przesłała ETF swoją propozycję tak szybko, jak to tylko możliwe, tak aby wypłata odszkodowania mogła być jeszcze uwzględniona w budżecie na rok 2006. Należy z tego wywieść, zdaniem P. Landgren, że ETF miała zamiar wykonać ostatecznie zaskarżony wyrok, ponieważ w przeciwnym razie nie miałoby znaczenia, czy odszkodowanie zostanie objęte budżetem na 2006 r., czy też na 2007 r.

73      Zastrzegając sobie najpierw, w piśmie z dnia 5 grudnia 2006 r. prawo do wniesienia odwołania od zaskarżonego wyroku, wycofując się następnie, w dniu 8 grudnia 2006 r. z propozycji dotyczącej odszkodowania sformułowanej w piśmie z dnia 5 grudnia 2006 r. i wnosząc, wreszcie, niniejsze odwołanie, ETF naruszyła zatem zdaniem P. Landgren zasadę pewności prawa i to tym bardziej, że jej propozycja z dnia 10 listopada 2006 r. została przyjęta.

74      Pia Landgren twierdzi, że nawet gdyby nie można było uznać, iż pismo z dnia 10 listopada 2006 r. wyraża zgodę ETF na zaskarżony wyrok, szczegółowe, spójne i bezwarunkowe zapewnienia poczynione przez przedstawiciela ETF dały jej podstawę do uzasadnionego oczekiwania, iż wyrok ten zostanie w sposób szybki i skuteczny wykonany. Zastrzegając sobie najpierw, w piśmie z dnia 5 grudnia 2006 r. prawo do wniesienia odwołania od zaskarżonego wyroku, wycofując się następnie, w dniu 8 grudnia 2006 r. z propozycji dotyczącej odszkodowania sformułowanej w piśmie z dnia 5 grudnia 2006 r. i wnosząc, wreszcie, niniejsze odwołanie ETF naruszyła zatem również jej zdaniem zasadę ochrony uzasadnionych oczekiwań. Ponadto taka zmiana stanowiska miałaby „podawać w wątpliwość” osobiste i konkretne dążenie tejże do rozwiązania sporu. Miałoby to być potwierdzone złożonym przez Komisję wnioskiem interwencyjnym, z którego wynika, że cel odwołania leży w rzeczywistości w skutkach, jakie zaskarżony wyrok mógłby mieć dla praktyki, opierającej się na orzecznictwie, zgodnie z którym zwolnienie członka personelu tymczasowego nie musi być uzasadnione.

75      ETF i Komisja są zdania, że argumenty te są bezpodstawne.

B –  Ocena Sądu

76      Niezależnie od analizy zagadnienia, czy pojęcie zgody na wyrok może być zastosowane w ramach skargi o stwierdzenie nieważności złożonej przeciwko decyzji wydanej przez instytucję wspólnotową, przypomnieć należy, że zgodnie z art. 233 WE instytucja, która wydała akt, którego nieważność została stwierdzona, jest zobowiązana do podjęcia środków zapewniających wykonanie wyroku.

77      W rozpatrywanej sprawie Sąd ds. Służby Publicznej wezwał ETF do znalezienia słusznego rozwiązania chroniącego w adekwatny sposób prawa P. Landgren. W pkt 2 sentencji zaskarżonego wyroku Sąd ds. Służby Publicznej orzekł, że strony przekażą mu w terminie trzech miesięcy od daty ogłoszenia wyroku albo informację o ustalonej w drodze ugody kwocie odszkodowania pieniężnego w związku z wydaniem niezgodnej z prawem decyzji, albo, w razie braku ugody, swoje wyrażone liczbowo żądania odnośnie do tej kwoty.

78      Wreszcie zgodnie z art. 244 WE wyroki Sądu ds. Służby Publicznej podlegają wykonaniu na warunkach określonych w art. 256 WE.

79      Wynika z tego, że mając na uwadze sentencję zaskarżonego wyroku, odczytywaną w świetle jego uzasadnienia, w szczególności jego pkt 93, ETF była zobowiązana do zwrócenia się do P. Landgren w celu podjęcia próby ugodowej dotyczącej odszkodowania pieniężnego, które wyrok ten zasądził na jej rzecz. P. Landgren wskazuje zresztą sama, w piśmie z dnia 22 listopada 2006 r., że „to [ETF] powinna wystąpić [do niej] z propozycją odszkodowania, na podstawie której zajmie ona swoje stanowisko, tym bardziej że oczywiste jest, iż to do pozwanej instytucji należy wykonanie wyroku stwierdzającego nieważność”.

80      Ponieważ zgodnie z art. 12 załącznika I do statutu Trybunału odwołanie do Sądu nie ma skutku zawieszającego, sam fakt, że ETF zwróciła się do P. Landgren w celu wykonania wyroku Sądu ds. Służby Publicznej, nie oznacza, że zrezygnowała ona z wnoszenia odwołania. W każdym razie w zakresie, w jakim rezygnacja z wnoszenia środka odwoławczego wiąże się z utratą prawa, może ona pociągać za sobą niedopuszczalność skargi tylko wówczas, gdy rezygnacja ta mogłaby zostać stwierdzona w sposób jednoznaczny i bezwarunkowy.

81      Natomiast oczywiste jest, że warunek ten nie jest spełniony w rozpatrywanej sprawie. Nie tylko pismo z dnia 10 listopada 2006 r. nie stwierdza w żaden sposób takiej rezygnacji, ale ETS wyraźnie wskazuje w piśmie z dnia 5 grudnia 2006 r., wysłanym w odpowiedzi na pismo P. Landgren z dnia 22 listopada 2006 r., że „zastrzega sobie, zresztą, bez względu na tę propozycję, prawo do wniesienia odwołania od wyroku [Sądu ds. Służby Publicznej] z dnia 26 października 2006 r.”.

82      Nie ma w tym względzie znaczenia to, że ETF mogła wskazać, iż żywi nadzieję na porozumienie się z P. Landgren, ponieważ świadczyło to jedynie o woli wykonania w dobrej wierze wyroku Sądu ds. Służby Publicznej. Podobnie, mając na uwadze fakt, że odwołanie nie ma skutku zawieszającego, wyrażony przez ETF zamiar wliczenia odszkodowania należnego P. Landgren do budżetu na rok 2006 nie oznacza koniecznie, że ETF nie miała zamiaru wniesienia odwołania ani tym bardziej że formalnie od tego odstąpiła.

83      Z tych samych względów P. Landgren nie może zarzucać ETF naruszenia zasady ochrony uzasadnionych oczekiwań. Należy bowiem przypomnieć, że z utrwalonego orzecznictwa wynika, iż każda jednostka ma prawo powołania się na tę zasadę w sytuacji, w której administracja wspólnotowa, udzielając konkretnych zapewnień, wzbudziła u niej uzasadnione nadzieje. Zapewnienia takie muszą ponadto być zgodne z mającymi zastosowanie przepisami (zob. wyrok Trybunału z dnia 18 lipca 2007 r. w sprawie C‑213/06 P EAR przeciwko Karatzoglou, Zb.Orz. s. I‑6733, pkt 33 i przytoczone tam orzecznictwo). Tymczasem, nawet jeżeli przyjąć, że ETF występującej jako strona sporu można by stawiać wymogi wynikające z zasady ochrony uzasadnionych oczekiwań, która ma zastosowanie do działań administracji, wystarczy zauważyć, że z przytoczonych powyżej uwag wynika, iż nie udzieliła ona P. Landgren żadnych konkretnych zapewnień w odniesieniu do ewentualnego ostatecznego rozwiązania sporu.

84      Rozpatrywany zarzut niedopuszczalności powinien zatem zostać oddalony.

II –  W przedmiocie dopuszczalności niektórych żądań

A –  Argumenty stron

85      P. Landgren utrzymuje, że żądania ETF dotyczące stwierdzenia przez Sąd zgodności z prawem decyzji o zwolnieniu oraz braku podstawy prawnej zobowiązania do wypłacenia odszkodowania nakazanego przez Sąd ds. Służby Publicznej są niedopuszczalne. Żądania te nie spełniają jej zdaniem wymogów ustanowionych w art. 139 regulaminu Sądu w tym znaczeniu, iż nie odpowiadają one żądaniom przedstawionym przez ETF przed Sądem ds. Służby Publicznej. Nie mogą one również być interpretowane jako żądania zmierzające do tego, aby Sąd uwzględnił żądania ETF przedstawione w pierwszej instancji. ETF przedstawiła bowiem te żądania, jak twierdzi P. Landgren, jako żądania wynikające z samego tylko uchylenia zaskarżonego wyroku, nie zaś z orzeczenia przez Sąd co do istoty sprawy.

86      P. Landgren dodaje ponadto, że Sąd nie ma kompetencji do „orzekania”. Wywodzi ona z wyżej przedstawionych rozważań, że odwołanie powinno być traktowane jako zmierzające do uchylenia zaskarżonego wyroku, nie zaś do podważenia sytuacji P. Landgren. W konsekwencji osobisty i konkretny interes ETF w odwołaniu budzi wątpliwości, a zatem całość odwołania powinna zostać odrzucona.

B –  Ocena Sądu

87      Jak słusznie zauważa P. Landgren, sąd odwoławczy, podobnie jak sąd orzekający w pierwszej instancji, nie ma kompetencji do formułowania ogólnych deklaracji wykraczających poza ścisłe ramy sporu. Żądania ETF zmierzające do tego, aby Sąd stwierdził zgodność z prawem decyzji o zwolnieniu oraz brak podstawy prawnej zobowiązania do wypłacenia odszkodowania nakazanego przez Sąd ds. Służby Publicznej, powinny zatem zostać uznane za niedopuszczalne, czego zresztą nie kwestionuje ETF.

88      Nawet gdyby założyć, że ETF wyraziła przez te żądania swoje życzenie, aby Sąd rozstrzygnął spór w sposób ostateczny, należy zauważyć w każdym razie, że art. 13 załącznika I do statutu Trybunału stanowi, iż jeśli odwołanie jest zasadne, Sąd uchyla orzeczenie Sądu ds. Służby Publicznej i sam wydaje orzeczenie w sprawie, ale kieruje sprawę do ponownego rozpoznania przez Sąd ds. Służby Publicznej, jeżeli stan postępowania nie pozwala na wydanie orzeczenia. To, czy ETF wniosła o rozstrzygnięcie przez Sąd, co do istoty sprawy, jest zatem nieistotne.

III –  W przedmiocie dopuszczalności skargi w pierwszej instancji

A –  Argumenty stron

89      Komisja jest zdania, że skarga złożona przez P. Landgren w pierwszej instancji powinna była zostać uznana za niedopuszczalną przez Sąd ds. Służby Publicznej.

90      Uważa ona bowiem, że ponieważ umowa o pracę zawarta między P. Landgren i ETF przewidywała, że instytucja lub pracownik mogli ją rozwiązać w sposób określony w art. 47–50 warunków zatrudnienia, skarga wniesiona przeciwko decyzji o zwolnieniu podjętej przez ETF na podstawie art. 47 regulaminu pracowniczego, była, zgodnie z postanowieniami umowy, złożona po terminie.

91      Komisja podkreśla, że w wyroku z dnia 14 września 2006 r. w sprawie C‑417/05 P Komisja przeciwko M. D. Fernández Gómez, Zb.Orz. s. I‑8481, Trybunał uchylił wyrok Sądu wydany w pierwszej instancji i uznał za niedopuszczalną skargę wniesioną przez tego członka personelu tymczasowego przeciwko odmowie odnowienia jego umowy przez Komisję. Trybunał wskazał, że umowa o pracę przewidywała, iż nie może być ona przedłużona. Przypomniawszy, że jedynie umowa o pracę wywołuje wiążące skutki prawne w stosunku do osób objętych zakresem podmiotowym regulaminu pracowniczego, Trybunał stwierdził, że członek personelu tymczasowego nie zaskarżył swojej umowy o pracę w terminach określonych w regulaminie pracowniczym i nie mógł zatem odwołać się od decyzji przyjętej zgodnie z postanowieniami tejże umowy. Analogiczne rozumowanie powinno być zdaniem Komisji zastosowane w rozpatrywanej sprawie.

92      Komisja przyznaje jednak, że, zgodnie z art. 40 statutu Trybunału i z utrwalonym orzecznictwem, ponieważ ETF nie podniosła zarzutu niedopuszczalności skargi złożonej w pierwszej instancji ani przed Sądem ds. Służby Publicznej, ani na etapie odwołania, nie może ona, jako interwenient, przedstawić swoich żądań w tym zakresie.

93      Jednakże, ponieważ chodzi o bezwzględną przeszkodę procesową, Sąd ds. Służby Publicznej powinien był wziąć ją pod uwagę z urzędu (wyrok Trybunału z dnia 24 marca 1993 r. w sprawie C‑313/90 CIRFS i in. przeciwko Komisji, Rec. s. I‑1125, pkt 28, 29; wyrok Sądu z dnia 26 stycznia 2005 r. w sprawie T‑193/02 Piau przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. II‑209, pkt 36, 37).

94      Nie miałoby w tym względzie znaczenia, iż badanie z urzędu tej bezwzględnej przeszkody procesowej nastąpiłoby na etapie odwołania. Po pierwsze, jeżeli Sąd nie mógłby stwierdzić sam tej niedopuszczalności, zmuszony by był do orzekania w sprawie sporu, który w rzeczywistości jest niedopuszczalny. Po drugie, kwestia dopuszczalności skargi w pierwszej instancji jest kwestią prawa, która powinna zatem być z urzędu zbadana przez Sąd na etapie odwołania.

95      W uwagach dotyczących pisma interwencyjnego Komisji ETF popiera przedstawioną przez nią argumentację i uznaje, że skarga w pierwszej instancji była niedopuszczalna ze względu na zbyt późne jej złożenie. Dodaje, że Komisja może skutecznie podnosić zarzut o charakterze bezwzględnym na etapie odwołania, i to nawet pomimo że ETF nie wnosiła o odrzucenie skargi.

96      P. Landgren jest zdania, że zarzut Komisji oparty na niedopuszczalności skargi w pierwszej instancji jest niedopuszczalny, ponieważ nie został podniesiony przez skarżącą oraz nie został także podniesiony w pierwszej instancji.

97      Pomocniczo P. Landgren utrzymuje, że zarzut oparty na niedopuszczalności skargi w pierwszej instancji jest nieuzasadniony.

B –  Ocena Sądu

98      Komisja uważa, że Sąd ds. Służby Publicznej powinien był uwzględnić z urzędu niedopuszczalność skargi w pierwszej instancji. Zdaniem Komisji bowiem, decyzja o zwolnieniu nie wywołała skutków prawnych niezależnych od umowy o pracę, która przewidywała, iż jej rozwiązanie mogło nastąpić w warunkach określonych w art. 47 warunków zatrudnienia. Tymczasem decyzja o zwolnieniu spowodowała rozwiązanie umowy w tych warunkach. Skarga w pierwszej instancji została zatem złożona zbyt późno.

99      Bez rozstrzygania nawet w kwestii dopuszczalności tego zarzutu, który nie został podniesiony przez ETF i przez to nie był analizowany w pierwszej instancji, należy stwierdzić, że powinien on, w każdym razie, zostać oddalony jako bezzasadny (wyrok Trybunału z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie C‑23/00 P Rada przeciwko Boehringer, Rec. s. I‑1873, pkt 52).

100    Okoliczności faktyczne rozpatrywanej sprawy są bowiem zdecydowanie różne od tych, które wystąpiły w ww. w pkt 91 sprawie Komisja przeciwko M. D. Fernández Gómez.

101    W wyroku tym Trybunał stwierdził, że negatywna odpowiedź organu powołującego na wniosek o przedłużenie umowy na czas określony z członkiem personelu tymczasowego nie stanowi aktu niekorzystnego, ponieważ postanowienia tej umowy, wyjaśnione w piśmie przewodnim, skierowanym do skarżącej, przewidywały już, że umowa nie mogła być przedłużona. Trybunał stwierdził, że odpowiedź organu powołującego nie zawierała, w porównaniu z tymi postanowieniami, żadnego nowego elementu w odniesieniu do daty, z którą upływa umowa o pracę, i nie mogła zatem powodować rozpoczęcia biegu nowego terminu na wniesienie skargi.

102    Tymczasem P. Landgren została zatrudniona na podstawie umowy na czas nieokreślony z członkiem personelu tymczasowego, która przewidywała możliwość jej rozwiązania przez instytucję lub przez pracownika w sytuacjach określonych w art. 47–50 warunków zatrudnienia. A zatem bez podjęcia decyzji o zwolnieniu umowa o pracę nie zostałaby rozwiązana, a P. Landgren nadal znajdowałaby się w stosunku zatrudnienia z ETF. Nie można zatem rozsądnie utrzymywać, że decyzja o zwolnieniu P. Landgren nie wywołała wobec niej negatywnych skutków, jako że to właśnie ta decyzja zmieniła jej sytuację prawną i to w sposób kwalifikowany, poprzez zakończenie jej umowy.

IV –  W przedmiocie zarzutu pierwszego, dotyczącego zakresu obowiązku uzasadnienia

103    W zarzucie tym ETF twierdzi, że Sąd ds. Służby Publicznej naruszył prawo poprzez orzeczenie, iż obowiązek uzasadnienia miał zastosowanie do podjętej na podstawie art. 47 lit. c) pkt (i) warunków zatrudnienia decyzji o zwolnieniu członka personelu tymczasowego zatrudnionego na czas nieokreślony.

A –  W przedmiocie istotności pierwszego zarzutu

1.     Argumenty stron

104    Pia Landgren uważa, że zarzut opierający się na naruszeniu przez Sąd ds. Służby Publicznej granic obowiązku uzasadnienia jest nieistotny dla sprawy, ponieważ skierowany jest przeciwko elementom uzasadnienia zaskarżonego wyroku, które są drugorzędne.

105    Drugorzędny charakter uzasadnienia odnoszącego się do obowiązku uzasadnienia decyzji o zwolnieniu podejmowanych wobec członków personelu tymczasowego zatrudnionych na czas określony wynika z tego, że, po pierwsze, Sąd ds. Służby Publicznej odrzucił zarzut oparty na naruszeniu obowiązku uzasadnienia sformułowany w pierwszej instancji i, po drugie, stwierdził nieważność decyzji, orzekając, iż była ona dotknięta oczywistym błędem w ocenie. Rozważania dotyczące obowiązku uzasadnienia pozostają zatem „poza zakresem sentencji zaskarżonego wyroku”.

106    ETF i Komisja podważają taką analizę i uważają, że rozumowanie Sądu ds. Służby Publicznej odnoszące się do obowiązku uzasadnienia decyzji o zwolnieniu miało wpływ na badanie uzasadnionego charakteru decyzji o zwolnieniu.

2.     Ocena Sądu

107    ETF i Komisja twierdzą, co do istoty, że, w braku obowiązku uzasadnienia decyzji o zwolnieniu, Sąd ds. Służby Publicznej nie miałby ani możliwości, ani obowiązku badania wewnętrznej legalności tej decyzji.

108    W tym względzie należy przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem obowiązek uzasadnienia ma na celu, po pierwsze, dostarczenie osobie zainteresowanej niezbędnych wskazówek, aby mogła ona wiedzieć, czy decyzja jest uzasadniona lub czy jest dotknięta wadą pozwalającą na podważenie jej zgodności z prawem, i, po drugie, umożliwienie sądowi wykonywania kontroli zgodności z prawem decyzji (zob. ww. w pkt 37 wyrok w sprawie Michel przeciwko Parlamentowi, pkt 22 i przytoczone tam orzecznictwo).

109    Decyzja całkowicie pozbawiona uzasadnienia, zarówno w odniesieniu do jej instrumentum, jak i do jej treści i kontekstu nie może bowiem stać się przedmiotem kontroli legalności wewnętrznej przez sąd, i to bez względu na to, jaki zasięg miałaby mieć ta kontrola. Nienałożenie na autora decyzji obowiązku określenia powodów, które doprowadziły go do jej podjęcia, podważa zdolność wypełnienia przez sąd, w sytuacjach, gdy jest ona mu powierzona, misji polegającej na przeprowadzeniu kontroli legalności wewnętrznej aktów, które są mu przedstawiane, oraz ogranicza sądową ochronę przyznaną jednostce i pozostawia je swobodnemu uznaniu autora tejże decyzji. Fakt wymagania od instytucji, aby przedstawiała ona powody przyjęcia swoich decyzji, jest zatem nierozłącznie związany z istnieniem przyznanej sądowi władzy w zakresie kontroli zasadności tychże decyzji, która we Wspólnocie opartej na prawie powinna być zapewniona na takich samych warunkach wszystkim jednostkom korzystającym ze swojego prawa do ochrony sądowej.

110    W konsekwencji, jeżeli Sąd miałby stwierdzić, zgodnie ze stanowiskiem ETF i Komisji, że upoważniony organ w ogóle nie ma obowiązku uzasadniania swoich decyzji o rozwiązaniu umów zawartych z zatrudnionymi na czas nieokreślony członkami personelu tymczasowego, w tym znaczeniu, iż upoważniony organ jest związany w takiej sytuacji jedynie warunkami wypowiedzenia przewidzianymi w art. 47 lit. c) pkt (i) warunków zatrudnienia, i ponieważ spełnienie tych warunków nie zostało w niniejszej sprawie podważone, okoliczność ta mogłaby mieć wpływ na określenie granic władzy sądu w zakresie kontroli tychże decyzji, a zatem i na legalność kontroli oczywistego błędu w ocenie dokonaną w tej sprawie przez Sąd ds. Służby Publicznej, która doprowadziła do stwierdzenia nieważności decyzji o zwolnieniu.

111    Z powyższego wynika, iż niniejszy zarzut nie może być z góry odrzucony jako nieistotny dla sprawy. Należy zatem zbadać, czy jest uzasadniony.

B –  W przedmiocie uzasadnionego charakteru pierwszego zarzutu

112    Niniejszy zarzut podzielić można na trzy części, opierające się na, odpowiednio, po pierwsze, naruszeniu art. 47 warunków zatrudnienia, w rozumieniu nadanym mu przez orzecznictwo, po drugie, na błędnym odwołaniu się do porozumień i konwencji niemających zastosowania do relacji między instytucjami i członkami ich personelu oraz, po trzecie, na sprzeczności między formalnym wymogiem uzasadnienia i stwierdzeniem zgodności z prawem powzięcia w inny sposób wiadomości o przyczynach uzasadniających decyzję o zwolnieniu.

1.     W przedmiocie części pierwszej, opartej na naruszeniu art. 47 warunków zatrudnienia w rozumieniu nadanym mu przez orzecznictwo

a)     Argumenty stron

113    ETF przypomina, że zgodnie z treścią art. 47 lit. c) pkt (i) warunków zatrudnienia stosunek pracy nawiązany z pracownikiem personelu tymczasowego ulega rozwiązaniu, w przypadku umów zawartych na czas nieokreślony, z chwilą upływu okresu wypowiedzenia przewidzianego w umowie, przy czym okres wypowiedzenia trwa nie krócej niż miesiąc za każdy przepracowany rok służby i mieści się w granicach od trzech do dziesięciu miesięcy.

114    W konsekwencji jedynym obowiązkiem spoczywającym na pracodawcy w przypadku rozwiązania umowy zawartej na czas nieokreślony byłoby przestrzeganie okresu wypowiedzenia określonego w umowie, pod warunkiem że ten okres wypowiedzenia jest zgodny z warunkami określonymi w art. 47 lit. c) pkt (i) warunków zatrudnienia.

115    ETF powołuje się w tym względzie na ww. w pkt 38 wyroki w sprawie Schertzer przeciwko Parlamentowi i w sprawie Speybrouck przeciwko Parlamentowi, z których miałoby wynikać, że decyzje o rozwiązaniu umów z członkami personelu tymczasowego nie muszą być uzasadniane. W przeciwieństwie bowiem do urzędników, których pewność zatrudnienia jest gwarantowana regulaminem pracowniczym, członkowie personelu tymczasowego podlegają odrębnemu reżimowi, którego podstawą jest umowa o pracę zawierana z daną instytucją. W sytuacji gdy umowa ta przewiduje wyraźnie możliwość jej jednostronnego rozwiązania bez nakładania obowiązku jego uzasadnienia, poprzez odesłanie do odpowiednich przepisów warunków zatrudnienia, analogiczne zastosowanie art. 25 regulaminu pracowniczego, jakie jest w sposób ogólny ustanowione w art. 11 warunków zatrudnienia, byłoby wyłączone.

116    Tymczasem umowa o pracę zawarta z P. Landgren stanowi jedynie, iż „niniejsza umowa może zostać rozwiązana przez instytucję lub przez pracownika z przyczyn określonych w art. 47–50 warunków zatrudnienia, z zastrzeżeniem warunków przewidzianych w tych przepisach”. Ponieważ art. 47–50 warunków zatrudnienia nie zawierają żadnego odesłania do art. 11 warunków zatrudnienia ani tym bardziej do analogicznego zastosowania art. 25 regulaminu pracowniczego, w rozpatrywanej sprawie nie można wymagać od ETF uzasadnienia rozwiązania tejże umowy. ETF opiera się w tym względzie na ww. w pkt 38: wyroku dnia 17 marca 1994 r. w sprawie Hoyer przeciwko Komisji i wyroku w sprawie Smets przeciwko Komisji, zgodnie z którymi wyraźnie przewidziane w umowie o pracę z członkiem personelu tymczasowego jednostronne rozwiązanie stosunku pracy nie musi być uzasadnione bez względu na to, która strona go dokonuje. Podnosi ona, że zgodnie z tymi wyrokami zwolnienie z uzasadnienia jest umotywowane zakresem uznania, przyznanym upoważnionemu organowi w odniesieniu do rozwiązania umowy przez art. 47 lit. c) pkt (i) warunków zatrudnienia. W tym względzie sytuacja członka personelu tymczasowego różni się od sytuacji urzędnika, co wyklucza analogiczne zastosowanie art. 25 regulaminu pracowniczego dotyczącego obowiązku uzasadnienia decyzji niekorzystnych, bez względu na ogólne odwołanie, w art. 11 tych warunków do art. 11–26 regulaminu pracowniczego określających prawa i obowiązki urzędników.

117    Podobnie w ww. w pkt 38 wyroku z dnia 6 czerwca 2006 r. w sprawie Girardot przeciwko Komisji, pkt 72, Sąd zauważył, że sytuacja członka personelu tymczasowego, zatrudnionego na podstawie umowy, którą można rozwiązać jednostronnie i bez podawania przyczyn, z poszanowaniem właściwych przepisów, w zasadniczy sposób różni się, w tym względzie, od sytuacji urzędnika. Zgodnie z tym samym wyrokiem członek personelu tymczasowego nie korzysta ze stabilności zatrudnienia zagwarantowanej urzędnikowi, ponieważ jego funkcje mają, z samej ich definicji, być wykonywane w ograniczonym czasie.

118    ETF wywodzi z tego, że Sąd ds. Służby Publicznej popełnia błąd, odwołując się, w pkt 62 zaskarżonego wyroku, do art. 11 warunków zatrudnienia, skoro reżim prawny, któremu podlega członek personelu tymczasowego określony jest przez umowę, która wiąże strony i której przywołane powyżej postanowienie dotyczące możliwości jednostronnego jej rozwiązania przez instytucję lub przez pracownika odwołuje się jedynie do art. 47–50 warunków zatrudnienia.

119    W konsekwencji należy uznać, że umowa z P. Landgren została rozwiązana z poszanowaniem okresu wypowiedzenia przewidzianego w art. 47 lit. c) pkt (i) warunków zatrudnienia i że nie było powodów do wymagania szczególnego uzasadnienia w tym zakresie.

120    Komisja jest zdania, po pierwsze, że Sąd ds. Służby Publicznej, stwierdzając, że na ETF ciążył obowiązek uzasadnienia decyzji o zwolnieniu, orzekł ultra petita lub, co najmniej, ultra vires.

121    Utrzymuje ona, że P. Landgren nie domagała się w pierwszej instancji takiej wykładni art. 47 warunków zatrudnienia, zgodnie z którą na administracji zamierzającej rozwiązać umowę miałby spoczywać obowiązek uzasadnienia decyzji, ale podnosiła, że pomimo braku tego obowiązku uzasadnienia decyzja powinna jednak być oparta na uzasadnionych prawnie i faktycznie przyczynach.

122    Wypowiadając się w przedmiocie istnienia takiego obowiązku uzasadnienia, Sąd ds. Służby Publicznej miałby dokonać zmiany przedmiotu sporu, odpowiadając na argument podniesiony przez ETF (pkt 60 zaskarżonego wyroku), którego jednak skarżąca w pierwszej instancji nie podniosła. W ten sposób Sąd ds. Służby Publicznej naruszył, zdaniem Komisji, zasadę równości broni, uniemożliwiając ETF wypowiedzenie się w tym zakresie.

123    Komisja jest zdania, że argumentacja taka jest dopuszczalna, ponieważ art. 40 akapit czwarty statutu Trybunału i art. 116 § 3 regulaminu nie stoją na przeszkodzie temu, by interwenient przedstawił nowe lub odmienne argumenty w porównaniu z tymi przedstawionymi przez popieraną przezeń stronę, gdyż w przeciwnym razie interwencja byłaby ograniczona do powtórzenia argumentów podniesionych przez skarżącą. Argumentacja Komisji ma na celu poparcie żądania ETF, zgodnie z którym zaskarżony wyrok powinien zostać uchylony ze względu na wadliwą wykładnię przez Sąd ds. Służby Publicznej granic obowiązku uzasadnienia. Ponieważ argumentacja taka nie zmienia ani nie deformuje ram sporu wyznaczonych przez skargę, powinna ona zostać uznana za dopuszczalną (wyrok Trybunału z dnia 8 lipca 1999 r. w sprawie C‑245/92 P Chemie Linz przeciwko Komisji, Rec. s. I‑4643, pkt 32, 33).

124    Po drugie, Komisja utrzymuje, że Sąd ds. Służby Publicznej naruszył prawo, stwierdzając, że jednostronne rozwiązanie umowy zawartej na czas nieokreślony podlega obowiązkowi uzasadnienia.

125    Przede wszystkim orzecznictwo Trybunału i Sądu w tym względzie, jej zdaniem, nie uległo zmianie po zmianach w prawie wspomnianych przez Sąd ds. Służby Publicznej w pkt 65 zaskarżonego wyroku, w szczególności w związku z tym, że Sąd potwierdził brak obowiązku uzasadnienia w ww. w pkt 38 wyroku z dnia 6 czerwca 2006 r. w sprawie Girardot przeciwko Komisji.

126    Następnie regulamin pracowniczy stanowić miałby, zgodnie z orzecznictwem, lex specialis (wyrok Sądu z dnia 14 lipca 2005 r. w sprawie T‑371/03 Le Voci przeciwko Radzie, Zb.Orz.SP s. I‑A‑209, II‑957, pkt 122, 123), w tym sensie, iż jego postanowienia mogą ustanawiać odstępstwa od reguł o zasięgu ogólnym. Szczególny charakter warunków zatrudnienia miałby zresztą być potwierdzony przez Sąd (wyrok Sądu z dnia 11 lipca 1996 r. w sprawie T‑102/95 Aubineau przeciwko Komisji, RecFP s. I‑A‑357, II‑1053, pkt 45, 46).

127    Wreszcie w przeciwieństwie do spostrzeżeń Sądu ds. Służby Publicznej poczynionych w pkt 76 zaskarżonego wyroku rozważania, zgodnie z którymi zwolnienie miałoby być objęte obowiązkiem uzasadnienia pozostają w sprzeczności z art. 47 warunków zatrudnienia, w rozumieniu nadanym mu przez utrwalone orzecznictwo Trybunału i Sądu. Komisja odsyła w tym względzie do ww. w pkt 38 wyroku w sprawie Speybrouck przeciwko Parlamentowi, w którym Sąd orzekł, iż obowiązek uzasadnienia istnieje jedynie w przypadku rozwiązania umowy z przyczyn dyscyplinarnych, o którym mowa w art. 49 warunków zatrudnienia.

128    Odpowiednikiem tego zwolnienia z uzasadnienia miałby być obowiązek przestrzegania okresu wypowiedzenia oraz wypłacenia odszkodowania w przypadku naruszenia okresu wypowiedzenia. W zaskarżonym wyroku Sąd ds. Służby Publicznej miałby zatem nałożyć na instytucję podwójny obowiązek, mianowicie obowiązek uzasadnienia zwolnienia i obowiązek wypłacenia odszkodowania za naruszenie okresu wypowiedzenia, co równałoby się z nałożeniem na nią wymogów wyższych niż te, które mają zastosowanie w przypadku dyscyplinarnego zwolnienia.

129    Wreszcie, ponieważ wydaje się, że rozumowanie Sądu ds. Służby Publicznej nie może być zastosowane w sytuacji, gdy to członek personelu tymczasowego dokonuje jednostronnego rozwiązania swojej umowy o pracę, zaskarżony wyrok narusza zasadę równego traktowania stron, która wynika z warunków zatrudnienia i z orzecznictwa, i z której wynika, że prawo do jednostronnego wypowiedzenia umowy przysługuje obu stronom umowy (ww. w pkt 38 wyrok w sprawie Schertzer przeciwko Parlamentowi, pkt 47).

130    P. Landgren zauważa, że ETF prawie dosłownie powtarza, przy niniejszym zarzucie, argumenty, które przedstawiła już w duplice przedłożonej w pierwszej instancji. Argumentacja taka jest zatem jej zdaniem niedopuszczalna na etapie odwołania, w szczególności w świetle art. 58 statutu Trybunału.

131    W odniesieniu do argumentu Komisji, jakoby Sąd ds. Służby Publicznej orzekł ultra petita lub przynajmniej ultra vires, P. Landgren uważa, że powinien on zostać odrzucony jako niedopuszczalny z tego względu, iż chodzi o zarzut, którego ETF nie podniosła ani w pierwszej instancji, mimo iż Sąd ds. Służby Publicznej wezwał ją do wypowiedzenia się w kwestii obowiązku uzasadnienia, ani odwołaniu. Jest to więc jej zdaniem zarzut nowy, zniekształcający przedmiot sporu, i jako taki, zgodnie z orzecznictwem, powinien zostać odrzucony jako niedopuszczalny (wyrok Sądu z dnia 3 kwietnia 2003 r. w sprawie T‑114/02 BaByliss przeciwko Komisji, Rec. s. II‑1279). W każdym razie argument ten jest oczywiście bezzasadny.

132    Podobnie P. Landgren uważa, że argumenty ETF i Komisji dotyczące braku obowiązku uzasadnienia decyzji o zwolnieniu członków personelu tymczasowego zatrudnionych na czas nieokreślony są bezpodstawne.

b)     Ocena Sądu

 W przedmiocie zarzutu Komisji dotyczącego orzeczenia przez Sąd ds. Służby Publicznej ultra petita lub przynajmniej ultra vires

133    Ponieważ zarzut ten w sposób autonomiczny zmierza do uchylenia zaskarżonego wyroku, powinien on być traktowany jako zarzut odwołania. Ponadto, jak zresztą zauważa to P. Landgren, zarzut ten w żaden sposób nie został podniesiony przez ETF w jej odwołaniu i nie może zatem być dołączony do zarzutu opartego na naruszeniu granic obowiązku uzasadnienia.

134    W żadnym bowiem miejscu swej argumentacji ETF nie podniosła, że Sąd ds. Służby Publicznej wykroczył albo poza petitum sformułowane przez P. Landgren, albo poza granice sporu wyznaczone przez podniesione przez nią zarzuty. ETF kwestionowała jedynie fakt, iż Sąd ds. Służby Publicznej wypowiedział się nie w przedmiocie obowiązku uzasadnienia decyzji o rozwiązaniu umowy z członkami personelu tymczasowego, ale w przedmiocie zakresu, jaki Sąd nadał temu obowiązkowi.

135    Zarzut ten jest zatem zarzutem nowym. Powinien on zatem, zgodnie z rozwiązaniem przyjętym w ww. w pkt 131 wyroku w sprawie BaByliss przeciwko Komisji (pkt 417) zostać odrzucony jako niedopuszczalny. Zgodnie z tym wyrokiem bowiem, o ile art. 40 akapit trzeci statutu Trybunału i art. 116 § 3 regulaminu Sądu nie sprzeciwiają się temu, by interwenient przedstawił nowe lub odmienne argumenty w porównaniu z tymi przedstawionymi przez popieraną przezeń stronę, gdyż w przeciwnym razie interwencja byłaby ograniczona do powtórzenia argumentów podniesionych w skardze, nie można dopuścić, aby wspomniane przepisy umożliwiały mu zmianę lub zniekształcenie ram sporu określonych w skardze poprzez podniesienie nowych zarzutów.

136    W każdym razie jest on również bezzasadny. Z podniesionych w skardze w pierwszej instancji zarzutów pierwszego i czwartego wynika bowiem, że P. Landgren zarzucała ETF brak wykazania, po pierwsze, że decyzja o zwolnieniu uzasadniona była przyczyną zgodną z prawem i, po drugie, na braku uzasadnienia decyzji o zwolnieniu w sytuacji, gdyby opierała się ona na ogólnie nienależytym wykonywaniu obowiązków. ETF poświęciła ponadto cały rozdział dupliki kwestii braku obowiązku uzasadnienia w odniesieniu do decyzji o zwolnieniu, konkludując, że wszystkie uwagi dotyczące uzasadnienia tejże decyzji zamieszczone zarówno w odpowiedzi na skargę, jak i w duplice poczynione zostały pomocniczo.

137    Z powyższego wynika, że kwestia obowiązku uzasadnienia została poruszona przez strony w pierwszej instancji. Sąd ds. Służby Publicznej nie przekroczył zatem granic swej kompetencji, odpowiadając na argument podniesiony przez pozwaną w pierwszej instancji opierający się na braku takiego obowiązku, i to tym bardziej że zarzut opierający się na naruszeniu obowiązku uzasadnienia jest zarzutem bezwzględnym, który powinien zostać zbadany przez sąd z urzędu (wyrok Trybunału z dnia 20 lutego 1997 r. w sprawie C‑166/95 P Komisja przeciwko Daffiksowi, Rec. s. I‑983, pkt 24).

138    Wreszcie z akt sprawy wynika, że, jak zaznacza to P. Landgren, sprawozdanie przygotowujące rozprawę wyraźnie wzywa ETF do sprecyzowania, „w jaki sposób należałoby pogodzić brak obowiązku uzasadnienia rozwiązania umowy zawartej na czas określony z członkiem personelu tymczasowego, za którym opowiada się [ETF] w swojej duplice, z jednej strony, z wykonywaniem kontroli sądowej takiej decyzji o rozwiązaniu umowy, z drugiej strony”. Argument, zgodnie z którym Sąd ds. Służby Publicznej naruszył zasadę kontradyktoryjności, poza tym, że powinien zostać uznany za niedopuszczalny jako niezłożony przez skarżącą, jest zatem oczywiście bezzasadny.

 W przedmiocie uzasadnienia decyzji o rozwiązaniu umowy z członkiem personelu tymczasowego w świetle regulaminu pracowniczego i warunków zatrudnienia

–       W przedmiocie dopuszczalności

139    P. Landgren uważa, że ta część zarzutu powinna zostać odrzucona jako niedopuszczalna z tego względu, że ETF ogranicza się tutaj do powtórzenia argumentacji przedstawionej już w pierwszej instancji.

140    W tym względzie należy przypomnieć, że z art. 255 WE, art. 11 § 1 załącznika I do statutu Trybunału i z art. 138 § 1 lit. c) regulaminu Sądu wynika, że odwołanie musi dokładnie wskazywać zakwestionowane części wyroku, którego uchylenie ma na celu, oraz zawierać argumenty prawne, które szczegółowo uzasadniają to żądanie. Nie odpowiada tym wymogom odwołanie, które nie zawiera argumentacji wskazującej szczegółowo na naruszenie prawa, którym obarczony jest zaskarżony wyrok, i ogranicza się do powtórzenia zarzutów i argumentów, przedstawionych już przed Sądem ds. Służby Publicznej. Odwołanie takie stanowi bowiem w rzeczywistości wniosek o ponowne rozpatrzenie skargi wniesionej do Sądu ds. Służby Publicznej, co nie należy do kompetencji Sądu (zob. analogicznie wyrok Trybunału z dnia 4 lipca 2000 r. w sprawie C‑352/98 P Bergaderm i Goupil przeciwko Komisji, Rec. s. I‑5291, pkt 34, 35).

141    Jednakże, jeżeli wnoszący odwołanie kwestionuje wykładnię lub zastosowanie prawa wspólnotowego dokonane przez Sąd ds. Służby Publicznej, okoliczności prawne rozpatrywane w pierwszej instancji mogą ponownie być rozważane w ramach odwołania. Gdyby bowiem wnoszący odwołanie nie mógł oprzeć odwołania na zarzutach i argumentach podniesionych przed Sądem ds. Służby Publicznej, postępowanie odwoławcze pozbawione byłoby częściowo znaczenia (zob. analogicznie postanowienie Trybunału z dnia 11 listopada 2003 r. w sprawie C‑488/01 P Martinez przeciwko Parlamentowi, Rec. s. I‑13355, pkt 39).

142    Tymczasem nie budzi wątpliwości fakt, że w rozpatrywanym przypadku ETF zarzuca Sądowi ds. Służby Publicznej błędną wykładnię regulaminu pracowniczego i warunków zatrudnienia poprzez orzeczenie, że decyzja o zwolnieniu, która została zakwestionowana w pierwszej instancji, była objęta obowiązkiem uzasadnienia. Zarzut niedopuszczalności podniesiony przez P. Landgren powinien zatem zostać odrzucony.

–       Co do istoty

143    Jak już wyjaśniono w pkt 98–102 powyżej, decyzja o zwolnieniu stanowi, wobec zainteresowanego członka personelu tymczasowego, decyzję, która zmienia w kwalifikowany jego sytuację prawną i która wywołuje zatem wobec niego negatywne skutki.

144    Zgodnie z art. 25 akapit drugi regulaminu pracowniczego decyzja powodująca negatywne skutki powinna zawierać uzasadnienie.

145    W odniesieniu do przepisów regulujących sytuację członków personelu tymczasowego należy zauważyć, że art. 11 akapit pierwszy warunków zatrudnienia stanowi, iż „przepisy art. 11–26 regulaminu pracowniczego dotyczące praw i obowiązków urzędników stosuje się na zasadzie analogii”. Ten sam przepis stanowi, że „[j]ednakże, w przypadku gdy członek personelu tymczasowego zawiera umowę na czas określony, okres urlopu z przyczyn osobistych, o którym mowa w art. 15 akapit drugi, nie przekracza okresu pozostałego do końca umowy”.

146    Artykuł 11 warunków zatrudnienia ustanawia zasadę, zgodnie z którą art. 11–26 regulaminu pracowniczego są stosowane analogicznie do członków personelu tymczasowego. Jedyny wyraźny wyjątek od tej zasady, dotyczący długości urlopu z przyczyn osobistych, o którym mowa w art. 15 akapit drugi regulaminu pracowniczego, jest przewidziany w przypadku członka personelu tymczasowego zatrudnionego na czas określony.

147    Lektura właściwych przepisów nie pozwala zatem na stwierdzenie, że art. 25 regulaminu pracowniczego nie ma zastosowania do rozwiązywania umów z członkami personelu tymczasowego zatrudnionymi na czas nieokreślony.

148    Z orzecznictwa wynika zresztą, że ustanowiony w tym przepisie obowiązek uzasadnienia, który stanowi jedynie powtórzenie mającej ogólne zastosowanie zasady wyrażonej w art. 253 WE, stanowi fundamentalną zasadę prawa wspólnotowego, od której można odstąpić tylko wtedy, gdy przemawiają za tym względy o charakterze nadrzędnym (zob. ww. w pkt 37 wyrok w sprawie Huygens przeciwko Komisji, pkt 105 i przytoczone tam orzecznictwo), jak to zresztą słusznie podkreślił Sąd ds. Służby Publicznej w pkt 61 zaskarżonego wyroku. Jak bowiem zaznaczono w pkt 108 powyżej, obowiązek uzasadnienia ma na celu, po pierwsze, dostarczenie osobie zainteresowanej niezbędnych wskazówek, aby mogła ona wiedzieć, czy decyzja jest uzasadniona lub czy jest dotknięta wadą pozwalającą na podważenie jej zgodności z prawem, i, po drugie, aby umożliwić sądowi wykonywanie kontroli zgodności z prawem decyzji (zob. ww. w pkt 37 wyrok w sprawie Michel przeciwko Parlamentowi, pkt 22). Obowiązek ten przyczynia się do poszanowania prawa do skutecznej ochrony sądowej, która jest podstawową zasadą prawa wspólnotowego wypływającą ze wspólnych tradycji konstytucyjnych państw członkowskich, która została potwierdzona w art. 6–13 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (EKPC), podpisanej w Rzymie w dniu 4 listopada 1950 r. i ponownie potwierdzona w art. 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej (zob. wyrok Trybunału z dnia 13 marca 2007 r. w sprawie C‑432/05 Unibet, Zb.Orz. s. I‑2271, pkt 37 i przytoczone tam orzecznictwo). Znaczenie obowiązku uzasadnienia decyzji podejmowanych w kontekście stosunku zatrudnienia zostało również podkreślone przez Trybunał, który zauważył, że skuteczność kontroli sądowej, która powinna dotyczyć zgodności z prawem powodów wydania zaskarżonej decyzji, wymaga w sposób ogólny, aby sąd rozpatrujący sprawę mógł wymagać od właściwych władz podania do wiadomości tych powodów. Jednakże, szczególnie w odniesieniu do zapewnienia skutecznej ochrony prawa zagwarantowanego pracoenikom we Wspólnocue na mocy traktatu, pożądane jest również, by mieli oni możliwość podjęcia, z pełną znajomością okoliczności sprawy, decyzji o tym, czy właściwe jest wystąpienie do sądu (zob. wyrok Trybunału z dnia 15 października 1987 r. w sprawie 222/86, Heylens i in., Rec. s. 4097, pkt 15).

149    Tak szeroki zatem wyjątek od ogólnej i podstawowej zasady obowiązku uzasadnienia przez administrację podejmowanych przez nią decyzji, w szczególności decyzji wywołujących negatywne skutki dla jednostek, musiałby być oparty na wyrażonej w sposób wyraźny i jednoznaczny woli ustawodawcy wspólnotowego, która nie została w ten sposób wyrażona w art. 25 regulaminu pracowniczego i art. 11 warunków zatrudnienia.

150    Tymczasem należy zauważyć, że art. 47 warunków zatrudnienia również nie przewiduje, by decyzje o rozwiązaniu nie podlegały obowiązkowi uzasadnienia. Artykuł 25 regulaminu pracowniczego ustanawia podstawową zasadę dotyczącą praw urzędników i, zgodnie z art. 11 warunków zatrudnienia, również członków personelu tymczasowego, nie można zatem przyjąć, że sam fakt, iż warunki zatrudnienia nie przewidują wyraźnie w art. 47 obowiązku uzasadnienia decyzji podejmowanych na jego podstawie, pociąga za sobą wykluczenie zastosowania art. 25 regulaminu pracowniczego, jako że przepis ten ma, z zastrzeżeniem odstępstw, ogólne zastosowanie. Powołanie się przez Komisję na szczególny charakter warunków zatrudnienia oraz charakter lex specialis regulaminu pracowniczego jest zatem nietrafne, ponieważ żaden z tych aktów nie ustanawia wyraźnego odstępstwa od art. 253 WE w odniesieniu do decyzji o rozwiązaniu umowy z członkami personelu tymczasowego zatrudnionymi na czas nieokreślony.

151    Ponadto, o ile prawdą jest, co zaznaczają ETF i Komisja, że więź zatrudnienia istniejąca między instytucją i członkiem personelu tymczasowego ma swoje źródło w umowie o pracę, umowa ta nie może jednak naruszać ustanowionych prawem bezwzględnie obowiązujących warunków przewidzianych w warunkach zatrudnienia, które w odniesieniu do obowiązku uzasadnienia odsyłają do regulaminu pracowniczego. Zatem okoliczność, iż umowa o pracę przewiduje możliwość jednostronnego rozwiązania, z zastrzeżeniem okresu wypowiedzenia, nie może być interpretowana w ten sposób, iż zezwala ona upoważnionemu organowi na odstępstwo od art. 11 warunków zatrudnienia i art. 25 regulaminu pracowniczego. Należy wreszcie zauważyć, że ustanowiony w ten sposób jednostronny charakter rozwiązania umowy jest kwestią odrębną od kwestii obowiązku przedstawienia uzasadnienia, ponieważ dotyczy jedynie braku wymogu wzajemności w odniesieniu do woli rozwiązania umowy.

152    Prawdą jest zresztą, że art. 49 warunków zatrudnienia dotyczący rozwiązania stosunku pracy bez okresu wypowiedzenia z powodów dyscyplinarnych w przypadku poważnego naruszenia obowiązków ciążących na członku personelu tymczasowego, stanowi, że „[d]ecyzję z uzasadnieniem wydaje organ, o którym mowa w art. 6 akapit pierwszy, zapewniając uprzednio zainteresowanemu pracownikowi możliwość obrony”.

153    Nie można jednakże wywodzić, a contrario, z faktu, iż art. 49 warunków zatrudnienia wyraźnie odwołał się do wymogów wynikających z art. 25 regulaminu w sytuacji dyscyplinarnego rozwiązania umowy, że wymogi te nie mają zastosowania w przypadku zakończenia umowy w innych okolicznościach niż dyscyplinarne jej rozwiązanie. Rozumowanie takie prowadziłoby bowiem do wniosku, że uzasadnienie decyzji niekorzystnej byłoby obowiązkowe jedynie w sytuacjach, w których obowiązek taki jest wyraźnie przewidziany przepisem, stanowiącym podstawę do przyjęcia tejże decyzji, a taka wykładnia nie znajduje poparcia ani w celu samego art. 25 regulaminu pracowniczego, ani w orzecznictwie. Ponadto zgodnie z zasadą zgodnej wykładni, ponieważ art. 47 i 49 warunków zatrudnienia ustanowione są w akcie prawnym niższego rzędu niż traktat, powinny one być interpretowane, tak dalece jak jest to możliwe, w świetle traktatu, w szczególności, w rozpatrywanym przypadku, z poszanowaniem art. 253 WE.

154    Ponadto twierdzenie Komisji, zgodnie z którym nie można nakładać na upoważniony organ obowiązku uzasadnienia w przypadku rozwiązania umowy zgodnie z art. 47 lit. c) pkt (i) warunków zatrudnienia, ponieważ prowadziłoby to do nałożenia na ten organ podwójnego obowiązku, tzn. obowiązku uzasadnienia i obowiązku wypłacenia odszkodowania za naruszenia okresu wypowiedzenia i tym samym do nałożenia na niego wymogów cięższych niż wymogi mające zastosowanie w przypadku rozwiązania umowy z przyczyn dyscyplinarnych, powinno zostać oddalone.

155    Po pierwsze bowiem, wypłacanie członkowi personelu tymczasowego wynagrodzenia podczas okresu wypowiedzenia nie stanowi, samo w sobie, odszkodowania za naruszenie okresu wypowiedzenia, ponieważ pracownik wykonuje w tym czasie swoje zadania, co uzasadnia odbieranie przez niego wynagrodzenia finansowego. Po drugie, to właśnie dlatego, że pracownikowi nie zarzuca się ciężkiego uchybienia obowiązkom, może on skorzystać z wystarczającego czasu w celu zorganizowania swojego przyszłego życia, w przeciwieństwie do pracownika zwolnionego z przyczyn dyscyplinarnych, który winny jest popełnienia takich uchybień, że dalsze wykonywanie przez niego zadań byłoby sprzeczne z interesem służby. W takich okolicznościach przestrzeganie okresu wypowiedzenia nie może być interpretowane jako odpowiednik braku obowiązku uzasadnienia, ponieważ kwestia okresu wypowiedzenia związana jest jedynie z przyczyną, która legła u podstaw zwolnienia.

156    Argument Komisji opierający się na tym, że zaskarżony wyrok narusza zasadę równego traktowania, nakładając obowiązek uzasadnienia jedynie na instytucję, podczas gdy to obu stronom umowy przysługuje prawo do jednostronnego jej rozwiązania, jest również nieskuteczny. Relacje między instytucją i członkiem personelu tymczasowego nie są bowiem określone samymi tylko postanowieniami umowy, ale podlegają również wymogom regulaminu pracowniczego. Tymczasem, o ile regulamin pracowniczy przewiduje, że niekorzystne decyzje administracji powinny być uzasadniane, należy zauważyć, że nie ustanawia on tego obowiązku względem urzędników i innych pracowników, kiedy to oni podejmują decyzje, które są niekorzystne dla administracji. Ewentualna nierówność, która z tego wynika, jest zatem skutkiem stosowania regulaminu, którego ważności Komisja nie podważa. U podstaw argumentu Komisji znajduje się błędny postulat, zgodnie z którym wymóg uzasadnienia nałożony na administrację pozbawia ją jej prawa do jednostronnego rozwiązania umowy. Obowiązek uzasadnienia nie uniemożliwia bowiem administracji rozwiązania z jej tylko z inicjatywy umowy wiążącej ją z członkiem personelu tymczasowego, ale wymaga on od niej po prostu, aby przedstawiła mu ona powody uzasadniające tę decyzję w celu zapewnienia temu pracownikowi minimalnego prawa do skutecznej ochrony sądowej.

157    W pkt 143–153 powyżej zauważono, iż z żadnego przepisu nie wynika, że zastosowanie art. 25 regulaminu pracowniczego, który stanowi powtórzenie podstawowego wymogu określonego w samym traktacie, powinno być wyłączone w odniesieniu do decyzji o zwolnieniu opartych na art. 47 lit. c) pkt (i) warunków zatrudnienia.

158    Wykładnia ta znajduje ponadto potwierdzenie w celach art. 25 regulaminu pracowniczego.

159    Przepis ten, mający zastosowanie do członków personelu tymczasowego na podstawie art. 11 warunków zatrudnienia, ma na celu, po pierwsze, dostarczyć zainteresowanej osobie, wobec której została wydana decyzja niekorzystnie wpływająca na jej sytuację prawną, wystarczającą wskazówkę pozwalającą na dokonanie oceny zasadności decyzji i celowości odwoływania się od niej do sądu w celu podważenie jej legalności i, po drugie, umożliwienie kontroli sądowej decyzji. Ponieważ decyzje o rozwiązaniu umów z członkami personelu tymczasowego zatrudnionymi na czas nieokreślony nie są wyłączone z kontroli sądowej, zgodne z tym celem jest, aby, podobnie jak ogół niekorzystnych decyzji kierowanych do członków personelu tymczasowego, włącznie z tymi, które mają niewielkie znaczenie, decyzja, na podstawie której instytucja kładzie kres zatrudnieniu członka personelu tymczasowego, była uzasadniona.

160    W braku takiego obowiązku uzasadnienia sąd wspólnotowy nie mógłby w należyty sposób sprawować kontroli, nawet ograniczonej, podczas gdy administracja mogłaby w rezultacie swobodnie decydować o losie członka personelu tymczasowego w sposób arbitralny, i to nawet pomimo że zgodnie z orzecznictwem, w przypadku gdy organ podejmuje decyzję dotyczącą sytuacji pracownika, zobowiązany jest on, przy określaniu interesu służby, wziąć pod uwagę całość elementów mogących wpłynąć na decyzję, a w szczególności interes tego pracownika. Wynika to z obowiązku starannego działania administracji, który odzwierciedla równowagę wzajemnych praw i obowiązków wprowadzonych przez regulamin pracowniczy i, analogicznie, warunki zatrudnienia w stosunkach między organem publicznym a jego pracownikami (zob. ww. w pkt 45 wyrok w sprawie Dejaiffe przeciwko OHIM, pkt 53 i przytoczone tam orzecznictwo).

161    O ile prawdą jest, że regulamin pracowniczy przyznaje urzędnikom większą stabilność zatrudnienia, ponieważ przypadki ostatecznego zakończenia zatrudnienia wbrew woli zainteresowanego są ściśle określone, należy podkreślić jednak, że ten mniej stabilny charakter zatrudnienia członków personelu tymczasowego nie ulega zmianie poprzez nałożenie na upoważniony organ obowiązku uzasadnienia decyzji w przypadku rozwiązania umowy z członkiem personelu tymczasowego zatrudnionym na czas nieokreślony.

162    Ten mniej stabilny charakter zatrudnienia wynika bowiem w szczególności z szerokiego zakresu uznania, jaki przysługuje upoważnionemu organowi w odniesieniu do rozwiązania umowy z członkiem personelu tymczasowego zatrudnionym na czas nieokreślony, zgodnie z art. 47 ust. 1 lit. c) pkt (i) warunków zatrudnienia, z zastrzeżeniem poszanowania okresu wypowiedzenia, co oznacza, że kontrola przez sąd wspólnotowy w tym przypadku musi ograniczyć się do sprawdzenia, czy nie został popełniony oczywisty błąd w ocenie (wyrok Trybunału z dnia 26 lutego 1981 r. w sprawie 25/80 de Briey przeciwko Komisji, Rec. s. 637, pkt 7; ww. w pkt 38 wyroki: w sprawie Speybrouck przeciwko Parlamentowi, pkt 97, 98; z dnia 17 marca 1994 r. w sprawie Hoyer przeciwko Komisji, pkt 27; w sprawie Smets przeciwko Komisji, pkt 24).

163    Ten szeroki zakres uznania nie zwalnia administracji z obowiązku uzasadnienia swych decyzji w danej sprawie, wręcz przeciwnie, sprawia on, że poszanowanie istotnego wymogu formalnego, jakim jest obowiązek uzasadnienia, staje się tym bardziej konieczne. Zgodnie bowiem z utrwalonym orzecznictwem, w przypadku gdy instytucji wspólnotowej przysługuje szeroki zakres uznania, podstawowego znaczenia nabiera kontrola przestrzegania gwarancji proceduralnych. Wśród tych gwarancji znajduje się obowiązek starannego i bezstronnego zbadania przez właściwą instytucję wszystkich istotnych elementów danego przypadku oraz uzasadnienie w wystarczający sposób swojej decyzji (wyroki Trybunału: z dnia 21 listopada 1991 r. w sprawie C‑269/90 Technische Universität München, Rec. s. I‑5469, pkt 14; z dnia 22 listopada 2007 r. w sprawie C‑525/04 P Hiszpania przeciwko Lenzing, Zb.Orz. s. I‑9947, pkt 58; z dnia 6 listopada 2008 r. w sprawie C‑405/07 P Niderlandy przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. I‑8301, pkt 56).

164    Ponadto z orzecznictwa wynika, że praktyka polegająca na zwalnianiu właściwej instytucji z obowiązku uzasadnienia decyzji niekorzystnych, prowadzi do sprzecznego z wymogami dobrej administracji zachwiania równowagi w podziale odpowiednich funkcji i kompetencji między, z jednej strony, administracją i, z drugiej strony, sądem wspólnotowym, w tym znaczeniu, że sąd ten staje się jedyną i pierwszą instancją, przed którą skarżący może uzyskać takie uzasadnienie. Praktyka taka podważa bowiem system podziału funkcji i równowagę instytucjonalną pomiędzy administracją i sądem, który został określony w traktacie, a w szczególności pełną skuteczność systemu środków odwoławczych oraz wymóg szybkości wymiaru sprawiedliwości oraz ekonomii proceduralnej z tego względu, że prawidłowe uzasadnienie aktu niekorzystnego dla zainteresowanego oraz poinformowanie go o nim w fazie przed powstaniem sporu mogą pozwolić mu na zrozumienie treści decyzji podjętej wobec niego i, jeśli zachodzi taka potrzeba, przekonać go o zasadności tejże decyzji, unikając w ten sposób kierowania sporu na drogę sądową (wyrok Sądu z dnia 8 grudnia 2005 r. w sprawie T‑237/00 Reynolds przeciwko Parlamentowi, Zb.Orz.SP s. I‑A‑385, II‑1731, pkt 106).

165    A zatem, w przeciwieństwie do twierdzeń ETF i Komisji, ani cel art. 47 warunków zatrudnienia, ani stabilność zatrudnienia urzędnika, ani szeroki zakres uznania przysługujący upoważnionemu organowi nie stanowią przeszkody dla realizacji zasadniczego i mającego ogólny zasięg celu obowiązku uzasadnienia decyzji niekorzytsnych, który wynika z art. 25 regulaminu pracowniczego.

166    Jest to zresztą spójne z orzecznictwem Trybunału dotyczącym wymogu uzasadnienia decyzji o odrzuceniu kandydatury podejmowanej w ramach procedury rekrutacji członków personelu tymczasowego. Z orzecznictwa wynika, że w przypadku rekrutacji członka personelu tymczasowego na podstawie art. 2 lit. c) warunków zatrudnienia upoważniony organ nie może poprzestać w uzasadnieniu decyzji na przesłankach prawnych, od których uzależniona jest prawidłowość postępowania konkursowego, opierając się na zastosowaniu, zgodnie z art. 11 warunków zatrudnienia, art. 25 akapit drugi regulaminu pracowniczego do decyzji indywidualnych dotyczących członków personelu tymczasowego (wyrok Trybunału z dnia 23 września 2004 r. w sprawie C‑150/03 P Hectors przeciwko Parlamentowi, Rec. s. I‑8691, pkt 38, 39, 41).

167    Wreszcie, chociaż prawdą jest, jak twierdzą ETF i Komisja, iż w orzecznictwie wyrażony został pogląd, że decyzje o rozwiązaniu umów z pracownikami personelu tymczasowego zatrudnionymi na czas nieokreślony nie muszą być uzasadniane, nie zmienia to faktu, iż w tym samym czasie zarówno Trybunał, jak i Sąd potwierdziły, że w przypadku zwolnienia z powodu nienależytego wykonywania obowiązków, które zostało dokonane z poszanowaniem okresu wypowiedzenia ustanowionego w art. 47 warunków zatrudnienia, sąd wspólnotowy nie może dokonać kontroli zasadności tej oceny, chyba że można stwierdzić wystąpienie oczywistego błędu w ocenie lub nadużycia władzy (zob. podobnie ww. w pkt 162 wyrok w sprawie de Briey przeciwko Komisji, pkt 7; ww. w pkt 38 wyrok w sprawie Speybrouck przeciwko Parlamentowi, pkt 97, 98). Wykonując taką kontrolę w ograniczonym zakresie, Sąd stwierdził ostatecznie, że podejmując decyzję o zwolnieniu członka personelu tymczasowego ze względu na niewpisanie go na opracowaną po zakończeniu konkursu listę odpowiednich kandydatów, która była niezgodna z prawem, Komisja wykroczyła poza granice jej swobodnego uznania i, w konsekwencji, stwierdził nieważność zaskarżonej decyzji o zwolnieniu (zob. podobnie ww. w pkt 38 wyroki: z dnia 17 marca 1994 r. w sprawie Hoyer przeciwko Komisji, pkt 37–40; w sprawie Smets przeciwko Komisji, pkt 34–37).

168    Ponieważ, jak zostało to wyjaśnione powyżej, w szczególności w pkt 108 i 109 powyżej, kontrola sądowa zasadności decyzji, nawet jeśli jest ograniczona, jest nierozerwalnie związana z ciążącym na instytucji będącej autorem decyzji obowiązkiem przedstawienia przyczyn, na podstawie których została podjęta, orzecznictwo, na które powołują się ETF i Komisja, należy rozumieć nie jako nakładające na instytucję obowiązek formalnego uzasadnienia, tj. w jej instrumentum, decyzji, o zwolnieniu członka personelu tymczasowego opartej na art. 47 lit. c) pkt (i) warunków zatrudnienia, ale w ten sposób, iż decyzja ta powinna jednak opierać się na zgodnych z prawem przyczynach, które zainteresowana osoba powinna mieć możliwość poznać. Należy zresztą wskazać, że wykładnia taka jest zgodna z ww. w pkt 162 wyrokiem w sprawie de Briey przeciwko Komisji, w którym Trybunał orzekł, że skarżący miał pełną możliwość przedstawienia argumentów na swoją obronę podczas indywidualnych spotkań i w trakcie wymiany licznych pism i że z tego samego powodu nie mógł on zarzucać braku uzasadnienia w samej decyzji (pkt 9).

169    Ponadto należy odnotować fakt, iż Sąd niedawno orzekł w sposób ogólny, że po pierwsze, art. 25 akapit drugi regulaminu pracowniczego stosowany jest analogicznie do członków personelu tymczasowego, zgodnie z art. 11 warunków zatrudnienia i, po drugie, że obowiązek uzasadnienia nie jest ograniczony w przypadku decyzji, która dotyczy zatrudnienia lub zwolnienia w przypadku stosunku zatrudnienia podlegającego regulacji art. 2 lit. c) warunków zatrudnienia (wyrok Sądu z dnia 17 października 2006 r. w sprawie T‑406/04 Bonnet przeciwko Trybunałowi Sprawiedliwości, Zb.Orz.SP s. I‑A‑2‑213, II‑A‑2‑1097, pkt 68) i że to wzajemne zaufanie jest zasadniczym elementem umów zawieranych z członkami personelu tymczasowego, o których mowa w tym przepisie (pkt 47). Takie rozwiązanie powinno natomiast tym bardziej zostać zastosowane do zakończenia przez zwolnienie stosunku zatrudnienia uregulowanego przepisem art. 2 lit. a) warunków zatrudnienia, jak ma to miejsce w rozpatrywanej sprawie.

170    Mając na uwadze ogół przedstawionych powyżej rozważań, należy stwierdzić, że Sąd ds. Służby Publicznej nie naruszył prawa orzekając, że decyzja o zwolnieniu członka personelu tymczasowego zatrudnionego na czas nieokreślony, podjęta na mocy art. 47 lit. c) pkt (i) warunków zatrudnienia podlegała obowiązkowi uzasadnienia przewidzianemu w art. 25 regulaminu pracowniczego.

171    Pierwsza część pierwszego zarzutu oparta na naruszeniu zakresu obowiązku uzasadnienia powinna zatem zostać oddalona jako bezzasadna.

172    W takich okolicznościach zbyteczne jest badanie drugiej części tego samego zarzutu, opierającego się na błędnym powołaniu się na porozumienia i konwencje mające zastosowanie między instytucjami i członkami ich personelu. Ponieważ, jak zostało to wyjaśnione powyżej, zakres obowiązku uzasadnienia określony przez Sąd ds. Służby Publicznej jest zgodny z regulaminem i warunkami zatrudnienia, ewentualna nietrafność odesłania, poczynionego przez Sąd ds. Służby Publicznej w pkt 66–72 zaskarżonego wyroku, do dyrektywy 1999/70 i odnoszącego się do niej orzecznictwa Trybunału oraz do różnych aktów prawa międzynarodowego i do Karty praw podstawowych Unii Europejskiej nie ma znaczenia dla uzasadnionego charakteru wniosków, jakie znalazły się w tym względzie w zaskarżonym wyroku.

173    Ponadto z rozumowania przeprowadzonego przez Sąd ds. Służby Publicznej wynika, że nie uznał się on za związany prawnie przez te odesłania, ale wspomniał o nich jedynie w celu uzasadnienia wykładni warunków zatrudnienia i regulaminu pracowniczego zawartej w pkt 61, 73 i 74 zaskarżonego wyroku.

174    Z powyższego wynika, że nawet jeśli druga część zarzutu byłaby uzasadniona, okoliczność ta pozostawałaby bez wpływu na sentencję zaskarżonego wyroku i nie mogłaby doprowadzić do jego uchylenia. Ta część powinna zatem zostać odrzucona jako nieistotna.

2.     W przedmiocie części trzeciej zarzutu opartej na sprzeczności pomiędzy formalnym wymogiem uzasadnienia i stwierdzeniem zgodności z prawem powzięcia w inny sposób wiadomości o przyczynach uzasadniających decyzję o zwolnieniu

a)     Argumenty stron

175    ETF jest zdania, że zaskarżony wyrok jest wewnętrznie sprzeczny w tym znaczeniu, iż stwierdza on, że przyczyny zwolnienia powinny być, w myśl ogólnej zasady, wyraźnie określone na piśmie, najlepiej w samej treści danej decyzji, a jednocześnie zaznacza, że obowiązek przedstawienia przyczyn zwolnienia może również być uznany za spełniony, w przypadku gdy zainteresowana osoba została prawidłowo poinformowana, w trakcie indywidualnych spotkań z przełożonymi, o tych przyczynach i jeżeli decyzja uprawnionego organu została podjęta w krótkim czasie po przeprowadzeniu tych spotkań.

176    Zdaniem ETF, o ile wymóg formalnego uzasadnienia decyzji w treści samej decyzji jest zbyt surowy i niezgodny z orzecznictwem wspólnotowym, o tyle sąd wspólnotowy uznał już, w przypadku urzędników, że uzasadniona jest możliwość wystarczającego przedstawienia przyczyn innymi sposobami. W rzeczywistości to „uzasadnienie” jest zawsze badane w sytuacji, gdy decyzja o rozwiązaniu umowy zawartej na czas nieokreślony staje się przedmiotem sporu, poprzez analizę okoliczności faktycznych, które legły u podstaw decyzji o zwolnieniu i które są doskonale znane zainteresowanej osobie. Kontrola sądowa odbywa się w takiej sytuacji poprzez kontrolę oczywistego błędu w ocenie okoliczności faktycznych. Nie sposób bowiem wyobrazić sobie, aby decyzja o zwolnieniu nie była poprzedzona wydarzeniami, które mogą wzbudzić wątpliwości zainteresowanej osoby lub pozwolić jej na poznanie szeregu przyczyn, mogących doprowadzić do rozwiązania jej umowy i których zasadność i trafność może ona podważać. Nie jest zatem konieczne wymaganie wyraźnego uzasadnienia ani, tym bardziej, domaganie się, aby było ono wpisane w samą decyzję o zwolnieniu.

177    Nawet jeśli przyjąć, że decyzja o zwolnieniu podjęta zostanie nie tylko bez formalnego uzasadnienia, ale również bez żadnego wcześniejszego kontaktu z zainteresowaną osobą, decyzja taka musiałaby być uznana za nieważną, ponieważ żadna okoliczność faktyczna nie mogłaby stanowić ani jej podstawy materialnej, ani podstawy prawnej. Orzecznictwo, zdaniem ETF, nie wymaga przedstawienia uzasadnienia rozwiązania umowy z członkiem personelu tymczasowego, ale sąd może, przy okazji badania legalności decyzji o zwolnieniu, zbadać okoliczności faktyczne po to, aby określić relację między nimi i ewentualnym uzasadnieniem tejże decyzji. Nie ma zatem potrzeby wymagać uzasadnienia bez względu na to, czy miałoby ono być formalnie wpisane w treść samego aktu, czy też miałoby ono być wyraźnie przekazane zainteresowanej osobie. Osoba ta nie może wszakże pozostawać w nieświadomości co do takiego stanu rzeczy, którego konsekwencją byłoby zwiększenie niepewności jej sytuacji, czy nawet doprowadzenie do rozwiązania z nią umowy o pracę. W tym ostatnim przypadku kontrola wykonywana przez sąd byłaby kontrolą oczywistego błędu w ocenie i nadużycia władzy.

178    P. Landgren uważa, że argumentacja ta jest bezzasadna.

b)     Ocena Sądu

179    W zakresie, w jakim ETF zmierza, poprzez przedstawioną powyżej argumentację, do wykazania, iż istnieje sprzeczność między domaganiem się, co do zasady, aby decyzja o zwolnieniu stwierdzała w formie pisemnej przyczyny, na których się opiera, a jednoczesnym dopuszczeniem do sytuacji, w której przyczyny te mogą jednak zostać zakomunikowane zainteresowanej osobie w trakcie przeprowadzanych z nią spotkań oraz na etapie odpowiedzi na zażalenie, wystarczy zauważyć, po pierwsze, że nie ma żadnej sprzeczności w fakcie ustanowienia zasady i jednoczesnego przyjęcia, iż mogą wystąpić od niej pewne wyjątki. Po drugie, rozstrzygnięcie przyjęte przez Sąd ds. Służby Publicznej jest zgodne z orzecznictwem, w myśl którego okoliczność, iż zainteresowana osoba zna kontekst, w jakim podjęta została decyzja, może stanowić uzasadnienie tejże decyzji (zob. wyrok Sądu z dnia 14 lipca 1997 r. w sprawie T‑123/95 B przeciwko Parlamentowi, RecFP s. I‑A‑245, II‑697, pkt 51 i przytoczone tam orzecznictwo). Podobnie z utrwalonego orzecznictwa wynika, że w odniesieniu do decyzji o awansie i mianowaniu organ powołujący nie jest zobowiązany do uzasadniania decyzji o awansie wobec kandydatów, których nie awansowano i wobec których uzasadnienie takie mogłoby być dla nich niekorzystne (zob. wyrok Sądu z dnia 29 września 2005 r. w sprawie T‑218/02 Napoli Buzzanca przeciwko Komisji, Zb.Orz.SP s. I‑A‑267, II‑1221, pkt 58 i przytoczone tam orzecznictwo). Z drugiej jednak strony organ powołujący zobowiązany jest do przedstawienia uzasadnienia swojej decyzji o odrzuceniu kandydata na etapie decyzji oddalającej jego zażalenie, ponieważ uzasadnienie tej decyzji uważane jest za zbieżne z decyzją, przeciwko której złożone zostało zażalenie (wyrok Sądu z dnia 22 marca 1995 r. w sprawie T‑586/93 Kotzonis przeciwko EKES, Rec. s. II‑665, pkt 105; ww. w pkt 37 wyrok w sprawie Huygens przeciwko Komisji, pkt 107).

180    Ponadto wydaje się, że ETF jest zdania, iż obowiązkowe uzasadnienie decyzji o zwolnieniu członków personelu tymczasowego nie jest konieczne, ponieważ, po pierwsze, zainteresowana osoba z pewnością zna to uzasadnienie i, po drugie, dlatego, że za pośrednictwem kontroli oczywistego błędu w ocenie i nadużycia władzy sąd wspólnotowy może sankcjonować ewentualny brak przyczyn zwolnienia.

181    Pierwsze z tych stwierdzeń jest czystą spekulacją faktyczną pozbawioną jakiejkolwiek wartości prawnej i nie może uzasadnić zwolnienia upoważnionego organu z obowiązku uzasadnienia. W odniesieniu do drugiego pozostaje on w sprzeczności z samym celem obowiązku uzasadnienia, to znaczy, po pierwsze, z umożliwieniem zainteresowanej osobie zbadania zasadności decyzji, która wywołuje wobec niej niekorzystne skutki, oraz dokonania oceny celowości wniesienia skargi i, po drugie, umożliwienia sądowi dokonania kontroli zgodności z prawem tej decyzji, w szczególności w odniesieniu do braku oczywistego błędu w ocenie. Nie można zatem przyjąć, że brak uzasadnienia może być skorygowany w drodze kontroli wystąpienia oczywistego błędu w ocenie, ponieważ kontrola ta, ze swej natury, może być wykonywana jedynie w obecności uzasadnienia pozwalającego na stwierdzenie, czy administracja działała, czy też nie, w granicach przysługującego jej swobodnego uznania.

182    Z powyższego wynika, że niniejszą część zarzutu, a wraz z nią cały zarzut, należy oddalić.

V –  W przedmiocie zarzutu drugiego, opartego na błędzie w ocenie okoliczności faktycznych, na podstawie których przyjęto decyzję o zwolnieniu

183    Niniejszy zarzut podzielony jest na dwie części opierające się, po pierwsze, na przeinaczeniu okoliczności faktycznych sprawy i, po drugie, na nieuwzględnieniu interesu ogólnego.

A –  W przedmiocie części pierwszej, opartej na przeinaczeniu materiału dowodowego

1.     Argumenty stron

184    ETF jest zdania, że z zaskarżonego wyroku wynika, iż spośród siedmiu sprawozdań z oceny P. Landgren, sześć wskazuje na braki, co pozwala na powołanie się wobec niej na ogólnie nienależyte wykonywanie obowiązków.

185    Jedyne pozytywne sprawozdanie zostało sporządzone przez S.T. zastępującą nieobecną przełożoną P. Landgren – S.S., która powinna przeprowadzić ocenę, i obejmowało jedynie okres dziesięciu miesięcy.

186    Istnieje zatem „różnica w ocenie, nie tylko matematyczna, ale dotycząca przede wszystkim istoty sprawy” między, z jednej strony, wielokrotnymi ostrzeżeniami, które zostały skierowane do P. Landgren i, z drugiej strony, odwołaniem się do tego jednego sprawozdania, które zresztą wywołało reakcję S.S. w chwili, gdy się z nim zapoznała.

187    Poza tym ETF podnosi, że nawet jeśli należało uznać, jak dokonał tego Sąd ds. Służby Publicznej w pkt 89 zaskarżonego wyroku, że jednostronnym oświadczeniom załączonym do dupliki, sporządzonym po wniesieniu skargi w pierwszej instancji nie można nadać takiego samego znaczenia jak sprawozdaniom, nie oznacza to, że nie mogą one w ogóle być wzięte pod uwagę. Oświadczenia te jedynie wzmacniają negatywną ocenę zawartą w sprawozdaniach odnoszących się do P. Landgren, z wyjątkiem jednego sprawozdania sporządzonego przez S.T. ETF podkreśla w tym względzie, że elementy takie mogą być powoływane i przedstawiane później, jeżeli zmierzają do potwierdzenia zasadności spornej decyzji (wyrok Sądu z dnia 4 czerwca 2003 r. w sprawach połączonych T‑124/01 i T‑320/01 Del Vaglio przeciwko Komisji, RecFP s. I‑A‑157, II‑767, pkt 77).

188    ETF podnosi w ten sposób, iż Sąd ds. Służby Publicznej dokonał oceny okoliczności faktycznych sprawy do tego stopnia błędnej, iż brak równowagi w tej ocenie prowadzi do przeinaczenia okoliczności faktycznych.

189    Pia Landgren podnosi przede wszystkim, iż ta część zarzutu jest niedopuszczalna, ponieważ jest skierowana przeciwko ocenie okoliczności faktycznych i dowodów dokonanej przez sąd w pierwszej instancji, co nie mieści się w kompetencjach sądu odwoławczego.

190    Pomocniczo P. Landgren podnosi, że niniejsza część zarzutu powinna zostać oddalona jako nieuzasadniona.

2.     Ocena Sądu

191    Z utrwalonego orzecznictwa Trybunału orzekającego jako sąd odwoławczy wynika, iż jedynie sąd orzekający w pierwszej instancji jest właściwy, po pierwsze, w przedmiocie ustalenia okoliczności faktycznych, o ile merytoryczne błędy w ustaleniach nie wynikają ze znajdujących się w aktach dokumentów, które mu przedstawiono, a po drugie, w przedmiocie oceny tego stanu faktycznego (wyrok Sądu z dnia 8 września 2008 r. w sprawie T‑222/07 P Kerstens przeciwko Komisji, dotychczas nieopublikowany w Zbiorze, pkt 60).

192    Ocena okoliczności faktycznych, z wyłączeniem przypadków przeinaczenia przedstawionych Sądowi dowodów, nie stanowi zatem kwestii prawnej, która jako taka poddana jest kontroli Sądu (ww. w pkt 191 wyrok w sprawie Kerstens przeciwko Komisji, pkt 61).

193    Takie przeinaczenie musi w oczywisty sposób wynikać z akt sprawy bez konieczności dokonywania nowej oceny faktów i dowodów (ww. w pkt 191 wyrok w sprawie Kerstens przeciwko Komisji, pkt 62).

194    W niniejszej części zarzutu ETF nie podważa dokonanej przez Sąd ds. Służby Publicznej analizy sprawozdań z oceny P. Landgren oraz krytyki, jakiej została poddana w trakcie jej kariery zawodowej w ETF, ale uznaje, co do istoty, że Sąd ds. Służby Publicznej nie mógł z nich wywieść, iż decyzja o zwolnieniu P. Landgren ze względu na ogólnie nienależyte wykonywanie obowiązków była dotknięta oczywistym błędem w ocenie.

195    W takim przypadku ETF zmierza w rzeczywistości do tego, aby Sąd dokonał ponownej oceny materiału dowodowego zbadanego już przez sąd orzekający w pierwszej instancji, jak to zresztą wynika, w szczególności, ze stwierdzenia ETF, zgodnie z którym „ogół okoliczności faktycznych przedstawionych [Sądowi ds. Służby Publicznej] został zatem oceniony błędnie […] do tego stopnia, że ten brak równowagi w ocenie okoliczności faktycznych prowadzi do ich przeinaczenia”.

196    Ponadto w odniesieniu do stwierdzenia ETF, zgodnie z którym z zaskarżonego wyroku wynikać miałoby, że sześć z siedmiu sprawozdań z oceny P. Landgren zostało „uznane za niezadowalające”, wystarczy zauważyć, że stwierdzenie to jest całkowicie nieuzasadnione, ponieważ, jak to podnosi zresztą P. Landgren, w pkt 10–13, 22 i 85 zaskarżonego wyroku, którym ETF nie zarzuca przeinaczenia, jest mowa o dwóch sprawozdaniach z oceny przyznających ogólną ocenę 3, odpowiadającą ocenie „dostatecznej” (ocena za lata 1995–1997 i 2000–2001) i dwóch sprawozdaniach z oceny przyznających ogólną ocenę 2, odpowiadającą ocenie „dobrej”.

197    Wreszcie w odniesieniu do krytyki podniesionej wobec pkt 89 zaskarżonego wyroku, odnoszącego się do oświadczeń U.H. i S.S. załączonych do dupliki, należy zauważyć, że z punktu tego wynika, iż Sąd uwzględnił je w swojej ocenie, ale uznał, że nie może nadać jednostronnym oświadczeniom sporządzonym po wniesieniu skargi w pierwszej instancji takiego samego znaczenia jak samym sprawozdaniom, ponieważ te ostatnie zostały sporządzone po przeprowadzeniu postępowania o charakterze spornym, którego celem jest właśnie umożliwienie obiektywnej oceny zasług pracownika, którego dotyczą.

198    Należy natomiast przypomnieć, że dokonywana przez sąd orzekający w pierwszej instancji ocena mocy dowodowej dokumentu nie może, co do zasady, być poddana kontroli Sądu w ramach odwołania, jako że, zgodnie z art. 11 załącznika I do statutu Trybunału, odwołanie ogranicza się do kwestii prawnych (zob. analogicznie wyrok Trybunału z dnia 2 października 2003 r. w sprawie C‑182/99 P Salzgitter przeciwko Komisji, Rec. s. I‑10761, pkt 43). Sąd ds. Służby Publicznej ma zatem wyłączną kompetencję do dokonania oceny wartości, którą należy nadać okolicznościom faktycznym, które zostały mu przedstawione. Ocena taka nie stanowi zatem, z zastrzeżeniem przypadków przeinaczenia dowodów w postępowaniu przed Sądem ds. Służby Publicznej kwestii prawnej podlegającej sądowi odwoławczemu (zob. analogicznie wyrok Trybunału z dnia 25 stycznia 2007 r. w sprawach połączonych C‑403/04 P i C‑405/04 P Sumitomo Metal Industries i Nippon Steel przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. I‑729, pkt 38–40).

199    Natomiast takie przeinaczenie nie zostało ani wykazane, ani nawet zarzucone przez ETF.

200    Z ogółu powyższych rozważań wynika, że niniejsza część zarzutu powinna zostać odrzucona jako niedopuszczalna.

B –  W przedmiocie części drugiej zarzutu, opartej na naruszeniu interesu ogólnego

1.     Argumenty stron

201    ETF podkreśla, że wzięcie pod uwagę całości elementów mogących wpłynąć na decyzję, a w szczególności interesu danego pracownika, którego wymaga orzecznictwo, dokonywane jest w kontekście szerokiego uznania przysługującego organowi, który podlega kontroli ocenie sądowej tylko w przypadku oczywistego błędu w ocenie.

202    Tymczasem sprawozdania z oceny dotyczące P. Landgren sporządzane w latach 1995–2000 ujawniają istnienie poważnych uchybień zawodowych, sprawozdanie z oceny tymczasowej z lipca 2002 r. wskazuje, że mimo podjęcia pewnych wysiłków P. Landgren nadal miała poważne problemy ze zorganizowaniem swoich zadań, a sprawozdanie z oceny odnoszące się do 2002 r. jest szczególnie niekorzystne. ETF zresztą przeniosła P. Landgren dwukrotnie w celu znalezienia rozwiązania odpowiedniego w jej sytuacji zawodowej, która była niezadowalająca. Wreszcie P. Landgren została poinformowana przez jej przełożonych podczas przeprowadzonych z nią rozmów o powodach, dla których jej praca oceniana była jako niezadowalająca, pozwolono jej na powrót do pracy na pełny etat od dnia 1 lipca 2004 r. ze względu na trudności finansowe, jakie ją dotknęły, oraz ze względu na jej stan zdrowia, przedłużono jej umowę o trzy miesiące aż do 31 marca 2005 r.

203    W związku z powyższym ETF uważa, że Sąd ds. Służby Publicznej nie uwzględnił, z punktu widzenia interesu ogólnego, przedstawionego przez nią uzasadnienia i nie dokonał prawidłowej kontroli wystąpienia oczywistego błędu w ocenie, co jej zdaniem stanowi naruszenie prawa.

204    Pia Landgren uważa przede wszystkim, że niniejsza część zarzutu jest niedopuszczalna, ponieważ zmierza do tego, aby Sąd dokonał ponownej oceny zarzutów i argumentów przedstawionych przed sądem orzekającym w pierwszej instancji.

205    Okoliczności faktyczne, na które miałaby powoływać się ETF w celu wykazania, że Sąd ds. Służby Publicznej dopuścił się oczywistego błędu w ocenie, nie są bowiem tymi okolicznościami, na których Sąd ten oparł swe orzeczenie, ale okolicznościami opisanymi w pismach złożonych przez ETF w postępowaniu w pierwszej instancji.

206    Tymczasem, jak podkreśla P. Landgren, o ile zgodnie z orzecznictwem kwestia, czy sąd orzekający w pierwszej instancji źle ocenił zakres obowiązku uzasadnienia decyzji, uznając, że decyzja nie była wystarczająco uzasadniona, jest kwestią dotyczącą prawa, a zatem podlega kontroli Sądu w ramach odwołania, z orzecznictwa wynika również, że kontrola legalności wykonywana w tym zakresie musi uwzględniać okoliczności, na których Sąd ds. Służby Publicznej oparł się w swoim rozstrzygnięciu.

207    Z powyższego miałoby zatem wynikać, że ETF, nie wskazując precyzyjnie punktów zaskarżonego wyroku i ograniczając się do powtórzenia argumentów przedstawionych już w postępowaniu w pierwszej instancji, nie zamierzała przedłożyć Sądowi do rozstrzygnięcia kwestii, czy Sąd ds. Służby Publicznej pozostał w granicach kontroli sądowej, stwierdzając, że ETF dopuściła się oczywistego błędu w ocenie, ale chciała doprowadzić do ponownej oceny okoliczności przedstawionych w postępowaniu w pierwszej instancji, co z kolei pozostaje poza kognicją sądu odwoławczego.

208    Pia Landgren podnosi również pomocniczo, iż Sąd ds. Służby Publicznej prawidłowo określił w pkt 84, 85, 87 i 88 zaskarżonego wyroku trzy oczywiste błędy w ocenie popełnione przez ETF i to na podstawie okoliczności faktycznych, których nie podważyła ona w niniejszym odwołaniu.

209    Byłoby zatem błędem uważać, iż Sąd ds. Służby Publicznej naruszył granice kontroli sądowej, stwierdzając popełnienie oczywistego błędu w ocenie interesu służby, który obejmuje również interes P. Landgren, zgodnie z zasadą starannego działania.

2.     Ocena Sądu

210    Z argumentacji przedstawionej przez ETF wynika, że zarzuca ona Sądowi ds. Służby Publicznej stwierdzenie popełnienia oczywistego błędu w ocenie, z pominięciem względów wynikających z interesu ogółu, które uzasadniałyby wypowiedzenie umowy zawartej z P. Landgren. W konsekwencji Sąd ds. Służby Publicznej nie dokonał prawidłowej oceny oczywistego błędu w ocenie, co miałoby stanowić naruszenie prawa.

211    Należy zauważyć, nawet bez konieczności jednoznacznego określenia wagi tej niejasnej argumentacji, że zarzut ten, zgodnie z orzecznictwem powołanym wyżej w pkt 191–193, powinien zostać odrzucony jako niedopuszczalny w zakresie, w jakim zmierza on do dokonania przez Sąd ponownej oceny okoliczności faktycznych, które – zdaniem ETF – miałyby wykazać, że decyzja o zwolnieniu nie była dotknięta oczywistym błędem w ocenie.

212    Jednakże w zakresie, w jakim ETF utrzymuje, że Sąd ds. Służby Publicznej przekroczył granice kontroli sądowej oczywistego błędu w ocenie, należy podkreślić, że Sąd ds. Służby Publicznej wyraźnie określił zakres swej kontroli, wskazując w pkt 82 zaskarżonego wyroku, że „w odniesieniu do prawdziwości przyczyn uzasadniających decyzję o zwolnieniu należy zbadać ocenę dokonaną przez ETF w odniesieniu do interesu służby, ograniczając się do sprawdzenia, czy nie wystąpił oczywisty błąd”.

213    Następnie Sąd przypomniał w pkt 83 zaskarżonego wyroku, że upoważniony organ przy podejmowaniu decyzji dotyczącej pracownika zobowiązany jest wziąć pod uwagę całość elementów mogących wpłynąć na tę decyzję, a w szczególności interes tego pracownika.

214    Rozumowanie to jest zgodne z orzecznictwem, w szczególności z ww. w pkt 45 wyrokiem w sprawie Dejaiffe przeciwko OHIM, do którego zresztą odwołał się Sąd ds. Służby Publicznej.

215    W pkt 53 tego wyroku Sąd wskazał, w odniesieniu do decyzji o rozwiązaniu umowy z członkiem personelu tymczasowego zatrudnionym na czas określony ze względu na interes służby, że upoważnionemu organowi przysługuje szeroki zakres uznania przy dokonywaniu oceny interesu służby i że w związku z tym kontrola dokonywana przez sąd wspólnotowy powinna ograniczać się do zbadania tego, czy organ ten utrzymał się w rozsądnych granicach i nie wykorzystał swego uznania w sposób oczywiście błędny (ww. w pkt 45 wyrok w sprawie Carrasco Benítez przeciwko EMEA, pkt 55). W odniesieniu do oceny interesu służby z utrwalonego orzecznictwa wynika także, że upoważniony organ przy podejmowaniu decyzji dotyczącej pracownika zobowiązany jest wziąć pod uwagę całość elementów mogących wpłynąć na tę decyzję, a w szczególności interes tego pracownika. Wynika to z obowiązku starannego działania administracji, który odzwierciedla równowagę wzajemnych praw i obowiązków wprowadzonych przez regulamin pracowniczy i analogicznie warunki zatrudnienia w stosunkach między organem publicznym a jego pracownikami (zob. podobnie wyroki: Trybunału z dnia 29 czerwca 1994 r. w sprawie C‑298/93 P Klinke przeciwko Trybunałowi Sprawiedliwości, Rec. s. I‑3009, pkt 38; Sądu z dnia 18 kwietnia 1996 r. w sprawie T‑13/95 Kyrpitsis przeciwko EKES, RecFP s. I‑A‑167, II‑503, pkt 52).

216    Ogólny charakter i ratio decidendi leżące u podstaw tego orzecznictwa nie pozwalają na przyjęcie odmiennego stanowiska w rozpatrywanym przypadku z tego tylko względu, że wypowiedzenie dotyczy umowy na czas nieokreślony, czego zresztą nie podnoszą ani ETF, ani Komisja.

217    Sąd ds. Służby Publicznej nie naruszył zatem prawa przy określaniu zakresu swojej kontroli w odniesieniu do decyzji o zwolnieniu.

218    Co do wykonania tej kontroli w rozpatrywanej sprawie – Sąd ds. Służby Publicznej wskazał po pierwsze na przyczynę zwolnienia powołaną przez ETF, tzn. na ogólnie nienależyte wykonywanie obowiązków przez P. Landgren (pkt 84 zaskarżonego wyroku). ETF nie kwestionuje w ramach niniejszego odwołania takiego określenia przyczyny zwolnienia.

219    Następnie Sąd ds. Służby Publicznej przeprowadził ocenę szeregu sprawozdań z oceny P. Landgren, z której wywiódł, iż wbrew temu, co twierdzi ETF, ocena zasług P. Landgren była ogólnie satysfakcjonująca, a nawet dobra (pkt 85 zaskarżonego wyroku), a konkluzja ta nie jest przeinaczona. Zauważając, że zdecydowanie negatywne oceny zostały sporządzone przez dwóch przełożonych P. Landgren, Sąd ds. Służby Publicznej złagodził te krytyczne oceny, zauważając, po pierwsze, że niektóre z nich zamieszczone były w projekcie sprawozdania z oceny, w którym zresztą widniała również o wiele mniej surowa ocena dokonana przez innego oceniającego (pkt 87 zaskarżonego wyroku), i, po drugie, że nie może nadać jednostronnym oświadczeniom sporządzonym przez przełożonych po wniesieniu skargi w pierwszej instancji takiego samego znaczenia jak samym sprawozdaniom. Jak wskazano powyżej w pkt 198, taka ocena, niedotknięta wadą w postaci przeinaczenia, podlega wyłącznie kompetencji sądu orzekającego w pierwszej instancji.

220    Podkreślając, przeciwnie, po pierwsze to, że ostatnie sprawozdanie z oceny P. Landgren odnoszące się do 2003 r. i podpisane przez dyrektora ETF w dniu 31 marca 2004 r., tzn. na trzy miesiące przed podjęciem przez niego decyzji o zwolnieniu, było szczególnie korzystne i podkreślało skuteczne i terminowe wykonywanie zadań, i, po drugie, to, iż z akt sprawy nie wynikało, by wyniki zawodowe skarżącej uległy gwałtownemu pogorszeniu pomiędzy sporządzeniem tego sprawozdania z oceny a wydaniem decyzji o zwolnieniu, Sąd ds. Służby Publicznej stwierdził, że decyzja o zwolnieniu dotknięta jest oczywistym błędem w ocenie (pkt 91 zaskarżonego wyroku).

221    Z powyższego wynika zatem, że Sąd ds. Służby Publicznej ograniczył się jedynie do dokonania kontroli przyczyny zwolnienia, powołanej przez ETF, tzn. do ogólnie nienależytego wykonywania obowiązków przez P. Landgren, aby wywieść z tego, iż została ona oczywiście błędnie oceniona. Nie można zatem zarzucać Sądowi ds. Służby Publicznej naruszenia granic przysługującej mu kognicji, ponieważ interes pracownika został uwzględniony jedynie pośrednio w zakresie, w jakim wyrażał się dla niego w utrzymaniu zatrudnienia.

222    Niniejsza część zarzutu, a w konsekwencji cały zarzut drugi powinny zatem zostać oddalone.

VI –  W przedmiocie skutków stwierdzenia nieważności decyzji o zwolnieniu

A –  Argumenty stron

223    ETF jest zdania, że ustanowione przez Sąd ds. Służby Publicznej w pkt 95 zaskarżonego wyroku kryteria są oparte na hipotetycznych i przypadkowych elementach, mianowicie na wieku, w którym P. Landgren – uwzględniając jej stan zdrowia – mogłaby normalnie domagać się wypłaty emerytury. Tymczasem nic nie pozwala stwierdzić, że gdyby była ona zatrudniona na podstawie umowy na czas nieokreślony, mogłaby nadal pracować dla ETF aż do osiągnięcia wieku emerytalnego. ETF wywodzi z tego, że określone w ten sposób kryteria są błędne i nie pozwalają na ustalenie sprawiedliwego i słusznego odszkodowania.

224    Komisja jest natomiast zdania, że Sąd ds. Służby Publicznej w kilku miejscach naruszył prawo, orzekając w przedmiocie skutków finansowych stwierdzenia nieważności decyzji o zwolnieniu.

225    Komisja utrzymuje po pierwsze, że spór nie ma charakteru majątkowego, co oznacza, że Sądowi ds. Służby Publicznej nie przysługuje prawo nieograniczonego orzekania. W konsekwencji, orzekając w przedmiocie finansowych skutków stwierdzenia nieważności decyzji o zwolnieniu i kierując nakaz pod adresem ETF, Sąd ds. Służby Publicznej dokonał – zdaniem Komisji – rozstrzygnięcia ultra vires, naruszając tym samym art. 233 WE.

226    Po drugie, Komisja uważa, że z tych samych względów Sąd ds. Służby Publicznej powinien był odrzucić sformułowane przez P. Landgren w postępowaniu przed sądem orzekającym w pierwszej instancji żądanie odszkodowawcze, co z kolei uzasadnia jej zdaniem uchylenie zaskarżonego wyroku.

227    Po trzecie wreszcie, Komisja podnosi, pomocniczo, że kryteria ustanowione przez Sąd ds. Służby Publicznej w celu ustalenia odszkodowania pieniężnego na rzecz P. Landgren są hipotetyczne i przypadkowe, a przez to sprzeczne z wymogami określonymi w dotychczasowym orzecznictwie Trybunału.

228    Sąd ds. Służby Publicznej miał zobowiązać ETF do naprawienia szkody poniesionej przez P. Landgren tak, jakby miała ona pracować aż do emerytury, podczas gdy ETF mogłaby, wykonując zaskarżony wyrok na mocy art. 233 WE, podjąć nową decyzję o rozwiązaniu umowy, tym razem prawidłowo ją uzasadniając.

229    Zdaniem P. Landgren argumenty te są bezpodstawne. Podnosi ona ponadto, że żądanie Komisji zmierzające do tego, aby Sąd uchylił zaskarżony wyrok z tego względu, iż żądanie odszkodowawcze przedstawione w pierwszej instancji jest niedopuszczalne, powinno być odrzucone jako niedopuszczalne, zgodnie z art. 40 statutu Trybunału, ponieważ żądanie takie nie zostało przedstawione przez ETF w jej odwołaniu.

B –  Ocena Sądu

230    Argumenty podniesione przed ETF i Komisję mogą być, co do istoty, badane jako argumenty popierające dwa zarzuty oparte na, po pierwsze, fakcie rozstrzygnięcia przez Sąd ds. Służby Publicznej ultra vires i, po drugie, na hipotetycznej i przypadkowej naturze ustanowionych przez Sąd ds. Służby Publicznej kryteriów pozwalających na obliczenie odszkodowania pieniężnego.

1.     W przedmiocie zarzutu dotyczącego rozstrzygnięcia przez Sąd ds. Służby Publicznej ultra vires

231    W odniesieniu do sformułowanego przez Komisję zarzutu opartego na tym, iż Sąd ds. Służby Publicznej dokonał – jej zdaniem – rozstrzygnięcia ultra vires i jednocześnie naruszył prawo, nie odrzucając jako niedopuszczalnego żądania odszkodowawczego P. Landgren, należy zauważyć, że prawdą jest, iż zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, w ramach skargi wniesionej na podstawie art. 91 regulaminu pracowniczego nie należy do Sądu wydawanie nakazów względem instytucji. W razie stwierdzenia nieważności danego aktu właściwa instytucja zobowiązana jest do podjęcia wszelkich środków, które zapewnią wykonanie wyroku (zob. wyrok Sądu z dnia 4 maja 2005 r. w sprawie T‑398/03 Castets przeciwko Komisji, Zb.Orz.SP s. I‑A‑109, II‑507, pkt 19 i przytoczone tam orzecznictwo).

232    Jednakże w sporach o charakterze majątkowym Sądowi przysługuje, zgodnie z art. 9 ust. 1 zdanie drugie regulaminu pracowniczego, mającego zastosowanie do innych członków personelu na mocy art. 117 warunków zatrudnienia, prawo nieograniczonego orzekania pozwalające mu na nakazanie pozwanemu organowi wypłacenia określonej kwoty pieniężnej powiększonej, jeśli zachodzi taka potrzeba, o odsetki za zwłokę (wyroki Sądu: z dnia 30 listopada 1993 r. w sprawie T‑15/93 Vienne przeciwko Parlamentowi, Rec. s. II‑1327, pkt 41, 42; z dnia 8 lipca 1998 r. w sprawie T‑130/96 Aquilino przeciwko Radzie, RecFP s. I‑A‑351, II‑1017, pkt 39; z dnia 23 marca 2000 r. w sprawie T‑197/98 Rudolph przeciwko Komisji, RecFP s. I‑A‑55, II‑241, pkt 32).

233    W rozpatrywanej sprawie spór ma, przynajmniej częściowo, charakter majątkowy, jako że decyzja o zwolnieniu miała bezpośredni wpływ na prawa majątkowe P. Landgren (zob. podobnie i analogicznie wyrok Sądu z dnia 28 września 1999 r. w sprawie T‑140/97 Hautem przeciwko EBI, RecFP s. I‑A‑171, II‑897, pkt 77; ww. w pkt 232 wyrok w sprawie Rudolph przeciwko Komisji, pkt 33, 92).

234    Z powyższego wynika, że zgodnie z art. 91 ust. 1 zdanie drugie regulaminu pracowniczego Sądowi ds. Służby Publicznej przysługiwało prawo nieograniczonego orzekania w zakresie aspektów majątkowych sporu, jak zresztą słusznie wskazał w pkt 93 zaskarżonego wyroku.

235    Ponadto należy zauważyć, po pierwsze, że sądowi wspólnotowemu nie przysługuje kompetencja do wydawania nakazów w ramach kontroli legalności dokonywanej na podstawie art. 91 regulaminu pracowniczego i nie może on zatem nakazać on właściwemu organowi przywrócenia skarżącej do pracy (ww. w pkt 232 wyrok w sprawie Rudolph przeciwko Komisji, pkt 92) i, po drugie, że Sąd ds. Służby Publicznej ustalił, iż P. Landgren oświadczyła na rozprawie, że stan jej zdrowia znacznie się pogorszył i że nie byłaby fizycznie zdolna do powrotu do wykonywania swych obowiązków w ETF, co nie zostało zakwestionowane w niniejszym postępowaniu odwoławczym.

236    W takich okolicznościach należy stwierdzić, że Sąd ds. Służby Publicznej nie przekroczył granic swojej kognicji i nie naruszył prawa, zobowiązując ETF do znalezienia słusznego rozwiązania chroniącego w adekwatny sposób prawa P. Landgren.

237     W konsekwencji niniejszy zarzut winien zostać oddalony jako bezzasadny, nawet bez konieczności orzekania w przedmiocie jego dopuszczalności.

2.     W przedmiocie zarzutu opartego na hipotetycznej i przypadkowej naturze ustanowionych przez Sąd ds. Służby Publicznej kryteriów ustalenia wysokości odszkodowania pieniężnego

238    Komisja i ETF podnoszą, że kryteria wymienione przez Sąd ds. Służby Publicznej prowadzą tak naprawdę do naprawienia szkody, która nie jest ani rzeczywista, ani pewna.

239    W tym względzie należy podkreślić, że w zaskarżonym wyroku Sąd ds. Służby Publicznej orzekł w sposób tymczasowy, zobowiązując strony do zawarcia ugody ustalającej wysokość słusznego odszkodowania pieniężnego, które miało być wypłacone skarżącej. Dopiero w braku porozumienia Sąd ds. Służby Publicznej miałby orzec, w późniejszym wyroku i na podstawie liczbowo wyrażonych żądań przedstawionych przez strony co do wysokości odszkodowania pieniężnego, określając szczegółowo i uwzględniając, jeśli zajdzie taka potrzeba, właściwe kryteria rachunku, w szczególności, zgodnie z treścią pkt 95 zaskarżonego wyroku, otrzymywany przez P. Landgren po jej zwolnieniu zasiłek dla bezrobotnych oraz wiek, w którym – uwzględniając jej stan zdrowia – mogłaby normalnie domagać się wypłaty emerytury.

240    Należy zauważyć, że ani ETF, ani Komisja nie kwestionują ani istnienia szkody wynikającej z decyzji o zwolnieniu, ani słuszności uwzględnienia zasiłku dla bezrobotnych pobranego przez P. Landgren po jej zwolnieniu. A zatem, ponieważ Sąd ds. Służby Publicznej nie określił w zaskarżonym wyroku ani wysokości odszkodowania pieniężnego, ani nie wskazał szczegółowo sposobu obliczenia tego odszkodowania, ani nawet nie określił wyczerpująco kryteriów, jakie powinny zostać wzięte pod uwagę (pkt 95 zaskarżonego wyroku wyraźnie wskazuje, że wymienione w nim kryteria powinny zostać uwzględnione „w szczególności”), Sąd może orzec w ramach niniejszego odwołania jedynie w przedmiocie trafności wzięcia pod uwagę w sposób ogólny kryterium wieku, w którym – uwzględniając jej stan zdrowia – P. Landgren mogłaby normalnie domagać się wypłaty emerytury.

241    Należy natomiast przypomnieć, że, zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, jeżeli Sąd ds. Służby Publicznej stwierdzi wystąpienie szkody, tylko on jest właściwy do określenia, w granicach żądania, sposobu i zakresu odszkodowania, z zastrzeżeniem jednak, że na potrzeby dokonania kontroli wyroków Sądu ds. Służby Publicznej przez Sąd wyroki te muszą być dostatecznie uzasadnione, i że w odniesieniu do oceny szkody wskazują one kryteria, które zostały wzięte pod uwagę w ramach określania należnej kwoty odszkodowania (zob. analogicznie wyrok Trybunału z dnia 21 lutego 2008 r. w sprawie C‑348/06 P Komisja przeciwko Girardot, Zb.Orz. s. I‑833, pkt 45 i przytoczone tam orzecznictwo).

242    W rozpatrywanej sprawie P. Landgren nie mogła już, ze względu na jej stan zdrowia, powrócić do wykonywania swoich obowiązków w ETF, co nie zostało podważone przez żadną ze stron, a zatem nie było już możliwe przywrócenie sytuacji prawnej, w której P. Landgren znajdowała się w chwili podjęcia decyzji o zwolnieniu. Wynika z tego, że P. Landgren poniosła w wyniku wydania decyzji o zwolnieniu rzeczywistą i pewną szkodę wynikającą z utraty wynagrodzenia, które przysługiwało jej jako członkowi personelu tymczasowego ETF. Tymczasem, jeżeli decyzja o zwolnieniu nie zostałaby podjęta, mogłaby ona potencjalnie korzystać z tych praw aż do osiągnięcia wieku emerytalnego. Wynika z tego, że Sąd ds. Służby Publicznej nie popełnił błędu co do prawa, stwierdzając, że wiek, w którym – uwzględniając jej stan zdrowia – P. Landgren mogłaby normalnie domagać się wypłaty emerytury, stanowił, obok innych, właściwe kryterium określenia wysokości odszkodowania, które powinno zostać jej wypłacone.

243    Komisja jest jednak zdania, że ETF mogłaby wykonać wyrok stwierdzający nieważność decyzji poprzez podjęcie nowej decyzji o zwolnieniu, tym razem prawidłowo uzasadnionej.

244    Nic nie pozwala jednak sądzić, że zaskarżony wyrok mógłby zostać w ten właśnie sposób wykonany przez ETF. Stwierdzenie nieważności decyzji o zwolnieniu w pierwszej instancji nie nastąpiło bowiem ze względu na brak lub nawet niewystarczający charakter uzasadnienia, ale dlatego, że ETF dopuściła się oczywistego błędu w ocenie, stwierdzając, na podstawie wszystkich sprawozdań z oceny P. Landgren oraz oświadczeń niektórych z jej przełożonych, poczynionych w postępowaniu w pierwszej instancji, że P. Landgren w sposób ogólnie nienależyty wywiązywała się ze swoich obowiązków.

245    A zatem, jeżeli jakiś inny powód mógłby rzeczywiście uzasadnić późniejsze rozwiązanie umowy o pracę zawartej z P. Landgren, nie nastąpiłoby to w wykonaniu zaskarżonego wyroku, ale w sposób autonomiczny. W tym względzie ETF powinna wykazać, w ramach określania przez Sąd ds. Służby Publicznej odszkodowania pieniężnego dla P. Landgren, że niektóre okoliczności wskazują na to, iż możliwe było, że nawet gdyby nie podjęto decyzji o zwolnieniu, której nieważność stwierdzono w pierwszej instancji, to P. Landgren i tak nie wykonywałaby swoich zadań aż do osiągnięcia wieku, w którym mogłaby domagać się wypłaty emerytury. Dowody na taką okoliczność mogłyby uzasadnić zastosowanie do utraty wynagrodzenia wynikającego z tejże decyzji o zwolnieniu współczynnika korekcyjnego, którego zadaniem jest odzwierciedlenie takiej niepewności, tak jak tego dokonano w ww. w pkt 36 wyroku z dnia 6 czerwca 2006 r. w sprawie Girardot przeciwko Komisji. Uwzględnienie takie nie zostało zresztą wykluczone przez Sąd ds. Służby Publicznej, jako że w swoim orzeczeniu tymczasowym nie określił on w sposób ostateczny i wyczerpujący kryteriów i sposobu obliczenia odszkodowania pieniężnego.

246    Z powyższych uwag wynika zatem, że Sąd ds. Służby Publicznej nie dopuścił się błędu co do prawa, przyjmując jako kryterium wiek, w którym – uwzględniając jej stan zdrowia – P. Landgren mogłaby normalnie domagać się wypłaty emerytury.

247     Niniejszy zarzut powinien zatem zostać oddalony, a wraz z nim całe odwołanie.

 W przedmiocie kosztów

248    Zgodnie z art. 148 akapit pierwszy regulaminu Sądu, jeżeli odwołanie jest bezzasadne, Sąd rozstrzyga o kosztach.

249    Zgodnie z art. 87 § 2 akapit pierwszy tego regulaminu, mającego zastosowanie do postępowania odwoławczego na mocy art. 144 regulaminu, kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę.

250    Ponieważ żądania ETF zostały oddalone, a P. Landgren tego zażądała, ETF poniesie własne koszty oraz koszty poniesione przez P. Landgren w niniejszym postępowaniu.

251    Zgodnie z art. 87 § 4 akapit pierwszy tego regulaminu, mającego zastosowanie do postępowania odwoławczego na mocy art. 144 tego regulaminu, instytucje, które wstąpiły do sprawy w charakterze interwenienta, pokrywają własne koszty. Komisja wstąpiła w niniejsze postępowanie w charakterze interwenienta, a zatem pokryje ona własne koszty.

Z powyższych względów

SĄD (izba odwołań)

orzeka, co następuje:

1)      Odwołanie zostaje oddalone.

2)      Europejska Fundacja Kształcenia (ETF) pokrywa własne koszty oraz koszty poniesione przez P. Landgren w ramach niniejszego postępowania.

3)      Komisja Wspólnot Europejskich pokrywa swoje własne koszty.

Jaeger       Azizi

Meij Vilaras Forwood

Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 8 września 2009 r.

Sekretarz       Przewodniczący

Spis treści

Ramy prawne

Okoliczności faktyczne leżące u podstaw sporu i postępowanie w pierwszej instancji

W przedmiocie zaskarżonego wyroku

W przedmiocie odwołania

I –  Procedura

II –  Żądania stron

Co do prawa

I –  W przedmiocie dopuszczalności odwołania

A –  Argumenty stron

B –  Ocena Sądu

II –  W przedmiocie dopuszczalności niektórych żądań

A –  Argumenty stron

B –  Ocena Sądu

III –  W przedmiocie dopuszczalności skargi w pierwszej instancji

A –  Argumenty stron

B –  Ocena Sądu

IV –  W przedmiocie zarzutu pierwszego, dotyczącego zakresu obowiązku uzasadnienia

A –  W przedmiocie istotności pierwszego zarzutu

1.  Argumenty stron

2.  Ocena Sądu

B –  W przedmiocie uzasadnionego charakteru pierwszego zarzutu

1.  W przedmiocie części pierwszej, opartej na naruszeniu art. 47 warunków zatrudnienia w rozumieniu nadanym mu przez orzecznictwo

a)  Argumenty stron

b)  Ocena Sądu

W przedmiocie zarzutu Komisji dotyczącego orzeczenia przez Sąd ds. Służby Publicznej ultra petita lub przynajmniej ultra vires

W przedmiocie uzasadnienia decyzji o rozwiązaniu umowy z członkiem personelu tymczasowego w świetle regulaminu pracowniczego i warunków zatrudnienia

–  W przedmiocie dopuszczalności

–  Co do istoty

2.  W przedmiocie części trzeciej zarzutu opartej na sprzeczności pomiędzy formalnym wymogiem uzasadnienia i stwierdzeniem zgodności z prawem powzięcia w inny sposób wiadomości o przyczynach uzasadniających decyzję o zwolnieniu

a)  Argumenty stron

b)  Ocena Sądu

V –  W przedmiocie zarzutu drugiego, opartego na błędzie w ocenie okoliczności faktycznych, na podstawie których przyjęto decyzję o zwolnieniu

A –  W przedmiocie części pierwszej, opartej na przeinaczeniu materiału dowodowego

1.  Argumenty stron

2.  Ocena Sądu

B –  W przedmiocie części drugiej zarzutu, opartej na naruszeniu interesu ogólnego

1.  Argumenty stron

2.  Ocena Sądu

VI –  W przedmiocie skutków stwierdzenia nieważności decyzji o zwolnieniu

A –  Argumenty stron

B –  Ocena Sądu

1.  W przedmiocie zarzutu dotyczącego rozstrzygnięcia przez Sąd ds. Służby Publicznej ultra vires

2.  W przedmiocie zarzutu opartego na hipotetycznej i przypadkowej naturze ustanowionych przez Sąd ds. Służby Publicznej kryteriów ustalenia wysokości odszkodowania pieniężnego

W przedmiocie kosztów

* Język postępowania: francuski.