Υπόθεση T‑551/08
H&R ChemPharm GmbH
κατά
Ευρωπαϊκής Επιτροπής
«Ανταγωνισμός — Συμπράξεις — Αγορά των κηρών παραφίνης —Απόφαση με την οποία διαπιστώνεται παράβαση του άρθρου 81 ΕΚ — Καθορισμός των τιμών — Απόδειξη της παραβάσεως — Κατευθυντήριες γραμμές του 2006 για τον υπολογισμό των προστίμων — Περίοδος αναφοράς — Υπολογισμός της αξίας των πωλήσεων — Σοβαρότητα της παραβάσεως — Συγκέντρωση κατά τη διάρκεια της περιόδου διαπράξεως της παραβάσεως — Ίση μεταχείριση — Αναλογικότητα»
Περίληψη — Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου (τρίτο τμήμα)
της 12ης Δεκεμβρίου 2014
1. Πράξεις των οργάνων — Αιτιολογία — Υποχρέωση αιτιολογήσεως — Περιεχόμενο — Απόφαση επιβάλλουσα πρόστιμα για παράβαση των κανόνων του ανταγωνισμού και αφορώσα πολλούς αποδέκτες — Υποχρέωση επαρκούς αιτιολογήσεως όσον αφορά κάθε αποδέκτη
(Άρθρα 81 ΕΚ και 253 ΕΚ)
2. Ανταγωνισμός — Διοικητική διαδικασία — Απόφαση της Επιτροπής διαπιστώνουσα παράβαση — Χρήση κοινής ονομασίας όσον αφορά δύο εταιρίες που ανήκουν στον ίδιο όμιλο και διατηρούν προσωπικούς δεσμούς και κάθετη σχέση — Παράβαση του άρθρου 81 ΕΚ — Δεν συντρέχει
(Άρθρο 81 § 1 ΕΚ)
3. Ανταγωνισμός — Κανόνες της Ένωσης — Παραβάσεις — Καταλογισμός — Δυνατότητα καταλογισμού σε μια επιχείρηση της συμπεριφοράς των οργάνων της — Προϋποθέσεις
(Άρθρο 81 ΕΚ)
4. Ανταγωνισμός — Διοικητική διαδικασία — Ανακοίνωση των αιτιάσεων — Υποχρεωτικό περιεχόμενο — Σεβασμός των δικαιωμάτων άμυνας — Παροχή στις επιχειρήσεις της δυνατότητας να εκφέρουν την άποψή τους επί των πραγματικών περιστατικών, των αιτιάσεων και των περιστάσεων που προβάλλει η Επιτροπή
(Κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 27 § 1)
5. Συμπράξεις — Συμφωνίες μεταξύ επιχειρήσεων — Έννοια — Σύμπτωση βουλήσεως ως προς την ακολουθητέα στην αγορά πολιτική — Εμπίπτει — Συνέχιση των διαπραγματεύσεων ως προς ορισμένα στοιχεία του περιορισμού — Δεν ασκεί επιρροή
(Άρθρο 81 § 1 ΕΚ)
6. Συμπράξεις — Εναρμονισμένη πρακτική — Έννοια — Συντονισμός και συνεργασία που δεν συνάδουν με την υποχρέωση εκάστης επιχειρήσεως να καθορίζει αυτοτελώς τη συμπεριφορά της στην αγορά — Ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ ανταγωνιστών – Αντικείμενο ή αποτέλεσμα νοθεύον τον ανταγωνισμό
(Άρθρο 81 § 1 ΕΚ)
7. Ανταγωνισμός — Διοικητική διαδικασία — Απόφαση της Επιτροπής διαπιστώνουσα παράβαση — Απόδειξη — Απόδειξη που προκύπτει από ορισμένο αριθμό διαφορετικών εκδηλώσεων της παραβάσεως — Επιτρέπεται — Προσφυγή σε μια δέσμη ενδείξεων — Απαιτούμενος βαθμός αποδεικτικής ισχύος όσον αφορά τις επιμέρους ενδείξεις — Έγγραφη απόδειξη — Κριτήρια — Αξιοπιστία των προσκομιζόμενων αποδείξεων — Υποχρέωση αποδείξεως των επιχειρήσεων που αμφισβητούν το υποστατό της παραβάσεως
(Άρθρο 81 § 1 ΕΚ)
8. Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Αρχές — Θεμελιώδη δικαιώματα — Τεκμήριο αθωότητας — Διαδικασία στον τομέα του ανταγωνισμού — Δυνατότητα εφαρμογής — Περιεχόμενο — Συνέπειες
(Άρθρο 81 § 1 ΕΕ)
9. Ανταγωνισμός — Διοικητική διαδικασία — Απόφαση της Επιτροπής διαπιστώνουσα παράβαση — Η Επιτροπή φέρει το βάρος αποδείξεως της παραβάσεως και της διάρκειάς της — Αποδεικτική ισχύς των εκούσιων καταθέσεων στις οποίες προβαίνουν οι κύριοι συμμετέχοντες σε σύμπραξη κατά ορισμένης επιχειρήσεως, προκειμένου να ωφεληθούν από την εφαρμογή της ανακοινώσεως περί συνεργασίας — Δηλώσεις σε βάρος των συμφερόντων της εν λόγω επιχειρήσεως — Αυξημένη αποδεικτική ισχύς
(Άρθρο 81 § 1 ΕΚ· ανακοίνωση 2002/C 45/03 της Επιτροπής)
10. Συμπράξεις — Συμφωνίες μεταξύ επιχειρήσεων — Έννοια — Συμμετοχή σε συνεδριάσεις με αντικείμενο αντίθετο προς τους κανόνες του ανταγωνισμού — Εμπίπτει — Προϋπόθεση — Έλλειψη αποστασιοποιήσεως από τις ληφθείσες αποφάσεις — Κριτήρια εκτιμήσεως
(Άρθρο 81 § 1 ΕΚ)
11. Συμπράξεις — Συμφωνίες και εναρμονισμένες πρακτικές που συνιστούν ενιαία παράβαση — Επιχειρήσεις στις οποίες μπορεί να καταλογιστεί παράβαση συνιστάμενη σε συμμετοχή σε συνολική σύμπραξη — Κριτήρια
(Άρθρο 81 § 1 ΕΚ)
12. Ανταγωνισμός — Πρόστιμα — Ύψος — Καθορισμός — Μέθοδος υπολογισμού προσδιοριζόμενη στο πλαίσιο των κατευθυντήριων γραμμών που διατύπωσε η Επιτροπή — Υπολογισμός του βασικού ποσού του προστίμου — Καθορισμός της αξίας των πωλήσεων — Κριτήρια — Έτος αναφοράς για τον υπολογισμό της αξίας των πωλήσεων — Συγχώνευση επελθούσα κατά τη διάρκεια της συμπράξεως — Συνυπολογισμός του κύκλου εργασιών των εξαγορασθεισών εταιριών — Αντιπροσωπευτικότητα της αξίας των πωλήσεων κατά την περίοδο αναφοράς — Εκτίμηση
(Κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 23 § 2· ανακοίνωση 2006/C 210/02 της Επιτροπής, σημείο 6)
13. Ανταγωνισμός — Πρόστιμα — Ύψος — Καθορισμός — Μέθοδος υπολογισμού προσδιοριζόμενη στο πλαίσιο των κατευθυντήριων γραμμών που διατύπωσε η Επιτροπή — Υπολογισμός του βασικού ποσού του προστίμου — Καθορισμός της αξίας των πωλήσεων — Κριτήρια — Χρήση των καλύτερων διαθέσιμων στοιχείων της κατηγορούμενης επιχειρήσεως — Παράβαση του άρθρου 23, παράγραφος 3, του κανονισμού 1/2003 — Δεν συντρέχει
(Κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 23 § 2· ανακοίνωση 2006/C 210/02 της Επιτροπής, σημεία 15 και 16)
14. Ανταγωνισμός — Πρόστιμα — Κατευθυντήριες γραμμές για τον υπολογισμό των προστίμων — Μέθοδος υπολογισμού λαμβάνουσα υπόψη διάφορα στοιχεία παρέχοντα ευελιξία — Εξουσία εκτιμήσεως της Επιτροπής — Τήρηση των αρχών της ίσης μεταχειρίσεως και της αναλογικότητας — Δικαστικός έλεγχος — Πλήρης δικαιοδοσία — Αποτέλεσμα
(Άρθρο 229 ΕΚ· Κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρα 23 § 2 και 31· ανακοίνωση 2006/C 210/02 της Επιτροπής)
15. Ανταγωνισμός — Πρόστιμα — Ύψος — Καθορισμός — Μέθοδος υπολογισμού προσδιοριζόμενη στο πλαίσιο των κατευθυντήριων γραμμών που διατύπωσε η Επιτροπή — Υπολογισμός του βασικού ποσού του προστίμου — Καθορισμός της αξίας των πωλήσεων — Κριτήρια — Πωλήσεις τελούσες σε άμεση ή έμμεση σχέση με την παράβαση — Κύκλος εργασιών που πραγματοποιήθηκε εν γένει στην αγορά η οποία επηρεάσθηκε από την παράβαση εκ μέρους της κατηγορούμενης επιχειρήσεως
(Κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 23 § 2· ανακοίνωση 2006/C 210/02 της Επιτροπής, σημείο 13)
16. Ανταγωνισμός — Πρόστιμα — Ύψος — Καθορισμός — Εξουσία εκτιμήσεως της Επιτροπής δυνάμει του άρθρου 23, παράγραφος 2, του κανονισμού 1/2003 — Προβλέψιμος χαρακτήρας των τροποποιήσεων που εισήχθησαν με τις νέες κατευθυντήριες γραμμές — Παραβίαση των αρχών της μη αναδρομικότητας και της προστασίας της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης — Δεν συντρέχει
(Άρθρα 81 EΚ και 82 EΚ· Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρο 49 § 1· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 23 § 2· ανακοινώσεις της Επιτροπής 98/C 9/03 και 2006/C 210/02)
17. Ανταγωνισμός — Πρόστιμα — Ύψος — Καθορισμός — Κριτήρια — Σοβαρότητα της παραβάσεως — Καθορισμός του προστίμου κατ’ αναλογία προς τα στοιχεία που λαμβάνονται υπόψη για να εκτιμηθεί η σοβαρότητα της παραβάσεως
(Άρθρο 81 § 1 ΕΚ· Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρο 49 § 3· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 23 §§ 2 και 3· ανακοίνωση 2006/C 210/02 της Επιτροπής)
18. Ανταγωνισμός — Πρόστιμα — Ύψος — Καθορισμός — Κριτήρια — Συνολικός κύκλος εργασιών της οικείας επιχειρήσεως — Κύκλος εργασιών που έχει πραγματοποιηθεί με τα εμπορεύματα που αποτελούν το αντικείμενο της παραβάσεως — Συνεκτιμώνται αμφότεροι — Όρια — Σεβασμός των αρχών της αναλογικότητας και της ίσης μεταχειρίσεως
(Άρθρο 81 § 1 ΕΚ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 23 § 2· ανακοίνωση 2006/C 210/02 της Επιτροπής)
19. Προσφυγή ακυρώσεως — Λόγοι — Παράβαση ουσιώδους τύπου — Υποχρέωση αιτιολογήσεως — Λόγος διαφορετικός από εκείνον που αφορά την ουσιαστική νομιμότητα
(Άρθρα 230 ΕΚ και 253 ΕΚ)
1. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 39-43, 60, 62, 342)
2. Το γεγονός ότι, σε απόφαση διαπιστώνουσα παράβαση των κανόνων του ανταγωνισμού, χρησιμοποιείται κοινή ονομασία ως προς πλείονες εταιρίες που ανήκουν σε όμιλο επιχειρήσεων δεν συνιστά παράβαση του άρθρου 81 ΕΚ, στο μέτρο που η παρουσίαση αυτή αντιστοιχεί στην αντίληψη των λοιπών μετεχόντων στη σύμπραξη και στο μέτρο που δικαιολογείται από την ύπαρξη κάθετης εμπορικής σχέσεως και προσωπικών δεσμών μεταξύ των οικείων εταιριών.
(βλ. σκέψεις 65-72)
3. Η παρουσία υπαλλήλου ή άλλων εκπροσώπων στις αντίθετες προς τον ανταγωνισμό συναντήσεις συνιστά πραγματικό στοιχείο βάσει του οποίου η Επιτροπή μπορεί να αποδείξει την ευθύνη επιχειρήσεως για παράβαση του άρθρου 81 ΕΚ. Η εξουσία της Επιτροπής να επιβάλλει κυρώσεις σε επιχείρηση η οποία διέπραξε παραβάσεις προϋποθέτει απλώς η παραβατική δράση να προέρχεται από πρόσωπο κατά κανόνα εξουσιοδοτημένο να ενεργεί για λογαριασμό της επιχειρήσεως.
Συναφώς, η παρουσία στις αντίθετες προς τον ανταγωνισμό συναντήσεις υπαλλήλου, ως διαχειριστή προϊόντων και διευθυντού πωλήσεων, μιας εταιρίας παραγωγής ο οποίος ασκεί, ταυτόχρονα, καθήκοντα συνδεόμενα με τη διανομή για λογαριασμό άλλης εταιρίας, ενδέχεται να επιβαρύνει την εταιρία παραγωγής. Θα ήταν εξαιρετικά εύκολο για μια επιχείρηση ευθυνόμενη για παράβαση να αποφύγει κάθε κύρωση, αν μπορούσε βασίμως να αντικρούσει μια τέτοια διαπίστωση με το επιχείρημα ότι, στο πλαίσιο των εν λόγω συναντήσεων, ο υπάλληλός της ενεργούσε στην πραγματικότητα για λογαριασμό άλλης εταιρίας. Η λύση αυτή θα μπορούσε επίσης να παράσχει τη δυνατότητα στις εταιρίες που μετέχουν σε συμπράξεις να απαλλαγούν από κάθε ευθύνη δημιουργώντας καταστάσεις διπλοθεσίας σε συνεννόηση με εταιρία μη εμπλεκόμενη στη σύμπραξη, προβάλλοντας τον ισχυρισμό ότι ο κοινός εργαζόμενος ενεργούσε αποκλειστικά για λογαριασμό της τελευταίας αυτής εταιρίας.
(βλ. σκέψεις 73, 127, 131)
4. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 77-85)
5. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 94-96, 159, 208)
6. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 97, 98, 161)
7. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 99, 103-114, 146)
8. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 100-102)
9. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 115-120, 137, 145, 192)
10. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 148-150, 194, 202, 209)
11. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψη 151)
12. Κατά την παράγραφο 6 των κατευθυντηρίων γραμμών για τον υπολογισμό τω προστίμων που επιβάλλονται κατ’ εφαρμογήν του άρθρου 23, παράγραφος 2, στοιχείο α΄, του κανονισμού 1/2003, ο συνδυασμός της αξίας των πωλήσεων με τις οποίες σχετίζεται η παράβαση και της διάρκειας της παραβάσεως αυτής θεωρείται ως κατάλληλη βάση υπολογισμού για να προσδιοριστεί η οικονομική σημασία της παραβάσεως καθώς και το σχετικό βάρος της συμμετοχής κάθε επιχείρησης σε αυτήν.
Στο πλαίσιο αυτό, η συγχώνευση της κατηγορούμενης επιχειρήσεως με μία οντότητα ή η εξαγορά, από την επιχείρηση αυτή, μίας οντότητας που δεν μετέσχε στην παράβαση πριν τη συγκέντρωση μπορεί να έχει αντίκτυπο στον υπολογισμό της αξίας των πωλήσεων όταν η αξία των πωλήσεων που έπεται της συγκεντρώσεως δεν συνιστά, ως προς το σύνολο της διάρκειας της συμμετοχής στην παράβαση, κατάλληλη βάση υπολογισμού κατά την έννοια της παραγράφου 6 των προμνησθεισών κατευθυντηρίων γραμμών. Εντούτοις, στο μέτρο που, υπό τις ειδικές περιστάσεις της υπό κρίση υποθέσεως, η οικονομική σημασία της παραβάσεως και το σχετικό βάρος της συμμετοχής της επιχείρησης σε αυτήν αντικατοπτρίζονται καταλλήλως στην αξία των πωλήσεων που πραγματοποιήθηκαν κατόπιν της συγχωνεύσεως αυτής, η εν λόγω αξία μπορεί να ληφθεί υπόψη.
(βλ. σκέψεις 217, 267, 269)
13. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 218, 237, 240, 246)
14. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 219-221)
15. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 256-258)
16. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 294-304)
17. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 308-310, 320, 324, 325, 328)
18. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 323, 326, 327, 330-333)
19. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψη 341)