Edizzjoni Provviżorja
KONKLUŻJONIJIET TAL-AVUKAT ĠENERALI
RANTOS
ippreżentati fis-16 ta’ Novembru 2023 (1)
Kawża C‑671/22
T GmbH
vs
Bezirkshautpmannschaft Spittal an der Drau
(talba għal deċiżjoni preliminari mressqa mill‑Verwaltungsgerichtshof (il-Qorti Amministrattiva, l-Awstrija))
“Rinviju għal deċiżjoni preliminari – Ambjent – Politika tal-Unjoni fil-qasam tal-ilma – Direttiva 2000/60/KE – Artikolu 4(1)(a) – Għanijiet ambjentali relatati mal-ilmijiet tal-wiċċ – Obbligi tal-Istati Membri li ma jawtorizzawx proġett li jista’ jipprovoka deterjorazzjoni tal-istat ta’ korp ta’ ilma – Il-punt 1.2.2 tal-Anness V –Klassifikazzjoni tal-istat ekoloġiku tal-element ta’ kwalità bijoloġika ‘fish fauna’”
Introduzzjoni
1. It-talba għal deċiżjoni preliminari tressqet mill‑Verwaltungsgerichtshof (il-Qorti Amministrattiva, l-Awstrija) fil‑qafas ta’ rikors ippreżentat mill-kumpannija T GmbH (iktar ’il quddiem ir-“rikorrenti”) wara ċ-ċaħda tat-talba tagħha sabiex tikseb l‑awtorizzazzjoni li tibni boat yard fuq lag li jinsab fil-Land ta’ Kärnten (l-Awstrija), minħabba li l-istat tal-ilmijiet ta’ dan il-lag ma kienx jidher li jissodisfa l-kundizzjonijiet imposti mid-dritt tal-Unjoni, minħabba l‑ġestjoni ħażina tar-riżorsi tas-sajd.
2. Din il-kawża twassalna sabiex jiġi stabbilit jekk, għall-finijiet tad‑definizzjoni tal-istat ekoloġiku ta’ lag skont il-kriterji indikati fit‑Tabella 1.2.2 tal-Anness V tad-Direttiva 2000/60/KE (2), għandhomx jiġu kkunsidrati biss “impatti antropoġeniċi fuq elementi ta’ kwalità idromorfoloġika jew fiżikokimika”, bl-esklużjoni ta’ impatti antropoġeniċi oħra.
Il-kuntest ġuridiku
Id-dritt tal-Unjoni
3. L-Artikolu 1 tad-Direttiva 2000/60, intitolat “Kamp ta’ applikazzjoni”, jistipula:
“L-iskop ta’ din id-Direttiva huwa li tistabbilixxi qafas għall-protezzjoni ta' l-ilmijiet tal-wiċċ interni, ilmijiet temporanji, ilmijiet tal-kosta u ilmijiet ta’ taħt l-art li:
a) jipprevjeni aktar deterjorazzjoni u jipproteġi u jżid l-istatus tal‑ekosistemi akkwatiċi u, bil-konsiderazzjoni tal-ħtiġiet tagħhom ta’ l-ilma, ekosistemi terrestri u artijiet mistagħdra li jiddependu direttament fuq ekosistemi akkwatiċi;
[...]”
4. L-Artikolu 2 ta’ din id-direttiva, intitolat “Definizzjonijiet”, jistipula:
“Għall-iskopijiet ta’ din id-Direttiva d-definizzjonijiet li ġejjin għandhom japplikaw:
1) ‘ilma tal-wiċċ’: ifisser ilmijiet interni, barra ilma ta’ taħt l-art; ilmijiet temporanji u ilmijiet tal-kosta, minbarra fejn jirrigwarda stat kimiku li għali għandhom ikunu inklużi ukoll ilmijiet territorjali;
[...]
10) ‘Korp ta’ ilma tal-wiċċ’: ifisser element diskret u sinifikanti ta’ ilma tal-wiċċ bħal lag, reservoir, ilma kurrenti, xmara jew kanal, parti minn ilma kurrenti, xmara jew kanal, ilma transizzjonali jew tul ta’ ilma kostali;
[...]
17) ‘Stat ta’ l-ilma tal-wiċċ’: hija l-espressjoni ġenerali ta’ stat ta’ korp tal-ilma tal-wiċċ, stabbilit mill-ifqar stat ekoloġiku u tal-istat kimiku tiegħu;
18) ‘stat tajjeb tal-ilma tal-wiċċ’: ifisser l-istat milħuq mill-korp ta’ l‑ilma tal-wiċċ meta l-istat ekoloġiku u l-istat kimiku tiegħu huma għall-inqas ‘tajbin’;
[...]
21) ‘Stat ekoloġiku’: hija espressjoni tal-kwalità ta’ struttura u funzjoni ta’ ekosistemi akkwatiċi assoċjati ma’ l-ilma tal-wiċċ, klassifikati skond l-Anness V;
22) ‘Stat ekoloġiku tajjeb’ huwa l-istat ta’ korp tal-ilma tal-wiċċ, kif klassifikat skond l-Anness V;
[...]”
5. L-Artikolu 4 tal-imsemmija direttiva, intitolat “Għanijiet ambjentali”, jistipula:
“1. Meta l-programmi ta’ miżuri speċifikati fil-pjanijiet ta’ mmaniġġjar tal-baċin tax-xmara ikunu qed isiru operazzjonali:
a) għall-ilma tal-wiċċ
i) L-Istati Membri jridu jimplimentaw il-miżuri meħtieġa biex jipprevjenu deterjorazzjoni tal-istat ta’ kull korp ta’ l-ilma tal‑wiċċ, bla ħsara għall-applikazzjoni ta’ paragrafu 6 u 7 u mingħajr preġudizzju għal paragrafu 8;
ii) L-Istati Membri jridu jipproteġu, jenfazizzaw u jsaħħu l-korpi kollha ta’ l-ilma tal-wiċċ, bla ħsara għall-applikazzjoni ta’ sottoparagrafu (iii) għal korpi ta’ l-ilma artifiċjali u modifikati ħafna, bil-ħsieb li jinkiseb stat tajjeb ta’ l-ilma tal-wiċċ mhux aktar tard minn 15 il-sena wara d-data tad-dħul fis-seħħ ta’ din id-Direttiva, bi qbil mad-disposizzjonijiet imniżżla fl‑Anness V, bla ħsara għall-applikazzjoni ta’ estensjonijiet determinati skond paragrafu 4 u għall-applikazzjoni ta’ paragrafi 5, 6 u 7 mingħajr preġudizzju għal paragrafu 8;
[...]”
6. Il-punt 1.2 tal-Anness V tal-istess direttiva, intitolat “Definizzjonijiet normattivi ta’ klassifikazzjonijiet ta’ stat ekoloġiku”, jistipula:
“Tabella 1.2. Definizzjoni ġenerali għal xmajjar, lagi, ilmijiet temporanji u ilmijiet tal-kosta
It-test segwenti jagħti definizzjoni ġenerali tal-kwalità ekoloġika. Għall‑finijiet tal-klassifikazzjoni, il-valuri tal-elementi ta’ kwalità tal‑istat ekoloġiku ta’ kull kategorija ta’ ilma tal-wiċċ huma dawk indikati fit-tabelli 1.2.1 sa 1.2.4 segwenti.
Elementi | Stat għoli | Stat tajjeb | Stat moderat |
Ġenerali | Mhemmx, jew hemm biss ftit alterazzjonijiet antropoġeni, għall‑valuri ta’ l‑elementi ta’ kwalità idromorfoloġika u fisiko-kimika tat‑tip ta’ korp ta’ l‑ilma tal-wiċċ minn dawk normalment assoċjati ma’ dak it-tip taħt kundizzjonijiet mhux disturbati. Il-valuri tal‑elementi ta’ kwalità bioloġika għal korp ta’ l-ilma tal-wiċċ jirriflettu dawk normalment assoċjati ma’ dak it-tip taħt kundizzjonijiet mhux disturbati, u li ma juru l-ebda evidenza jew tfixkil, jew huma minuri. Dawn huma l‑komunitajiet u kundizzjonijiet ta’ tip-speċifiku. | Il-valuri tal‑elementi ta’ kwalità bioloġika għat-tip ta’ korp ta’ l-ilma tal-wiċċ juru livelli baxxi ta’ tfixkil li jirriżultaw mi[ll-attività umana, iżda li joħorġu ftit biss minn] dawk normalment assoċjati mat-tip ta’ korp ta’ l-ilma tal‑wiċċ taħt kundizzjonijiet mhux disturbati. | Il-valuri tal‑elementi ta’ kwalità bioloġika għat-tip ta’ korp ta’ l-ilma tal-wiċċ joħorġu moderatament minn dawk normalment assoċjati mat-tip ta’ korp ta’ l-ilma tal‑wiċċ taħt kundizzjonijiet mhux disturbati. Il‑valuri juru sinjali moderati ta’ tfixkil li jirrizulta minn attività umana u huma sinifikament aktar disturbati minn taħt kundizzjonijiet ta’ stat tajjeb. |
Ilmijiet li jiksbu stat inqas minn moderat iridu jiġu kklassifikati bħala fqar jew ħżiena.
Ilmijiet li juru evidenza ta’ alterazzjoni maġġuri għall-valuri ta’ elementi ta’ kwalità bioloġika għat-tip ta’ korp ta' l-ilma tal-wiċċ u fejn il‑komunitajiet bioloġiċi relevanti joħorġu sostanzjalment minn dawk assoċjati normalment mat-tip ta' korp ta’ l-ilma tal-wiċċ taħt kundizzjonijiet mhux imfixkla, iridu jiġu klassifikati bħala fqar.
Ilmijiet li juru evidenza ta’ alterazzjonijiet kbar għall-valuri tal-elementi ta’ kwalità bioloġika għat-tip ta' korp ta' l-ilma tal-wiċċ u fejn partijiet kbar tal-Komunitajiet bioloġiċi relevanti normalment assoċjati mat-tip ta' korp ta’ l-ilma tal-wiċċ taħt kundizzjonijiet mhux imfixxkla huma nieqsa, iridu jiġu klassifikati bħala ħżiena.”
7. Wara din id-definizzjoni ġenerali prevista fil-punt 1.2 tad‑Direttiva 2000/60 isegwu definizzjonijiet speċifiċi tal-“istati ekoloġiċi tax-xmajjar” (punt 1.2.1), tal-“lagi” (punt 1.2.2), tal‑“ilmijiet temporanji” (punt 1.2.3) u tal-“ilmijiet tal-kosta” (punt 1.2.4) (3). F’kull waħda minn dawn l-erba’ kategoriji, l-evalwazzjoni ta’ dan l-istat ekoloġiku hija bbażata fuq tliet elementi, jiġifieri l-elementi ta’ kwalità bijoloġika, l-elementi ta’ kwalità idromorfoloġika u l-elementi ta’ kwalità fiżiko-kimika, b’kull wieħed minn dawn l-elementi jinkludu lista twila ta’ parametri.
8. F’dak li jirrigwarda b’mod iktar partikolari l-lagi, it-tabella 1.2.2 tal-Anness V ta’ din id-direttiva, intitolata “Definizzjonijiet għal stat ekoloġikament moderat għoli u tajjeb f’lagi”, tistipula:
“Elementi ta’ kwalità bioloġika
Element | Stat għoli | Stat tajjeb | Stat moderat |
[...] | [...] | [...] | [...] |
Fish fauna | Kompożizzjoni u abbundanza tal‑ispeċi tikkorrispondi totalment jew kważi totalment ma’ kundizzjonijiet mhux disturbati. L-ispeċi ta’ disturbanza-sensittiva u ta’ tip-speċifiku kollha huma preżenti. L-istrutturi tal-età tal-komunitajiet tal-ħut juru sinjal żgħir ta’ disturbanza antropoġenika u mhumiex indikattivi ta’ nuqqas fil‑produzzjoni jew żvilupp ta’ xi speċi partikolari. | Hemm ftit bdil f’kompożizzjoni u abbundanza tal‑ispeċi mil‑komunitajiet tat-tip-speċifiku attribwibbli għal impatti antropoġeniċi fuq elementi ta’ kwalità idromorfoloġika u fiżiko-kimika. L-istrutturi tal-età tal-komunitajiet tal-ħut juru sinjali ta’ disturbanzi attributabbli għal impatti antropoġeniċi fuq elementi ta’ kwalità idromorfoloġika jew fiżiko-kimika, u, fi ftit mumenti, huma indikattivi minn nuqqas fir‑riproduzzjoni u żvilupp ta’ speċi partikolari, għall‑estent ta’ xi wħud mill‑klassijiet tal‑età jistgħu ikunu neqsin. | Il-kompożizzjoni u abbundanza ta’ speċi tal-ħut jinbidlu moderatament mill‑komunitajiet tat-tip speċifiku attributabbli għal impatti antropoġeniċi fuq elementi ta’ kwalità idromofoloġikali jew fiżiko-kimiku L-istruttura tal-età tal-komunitajiet tal-ħut turi sinjali maġġuri ta’ disturbanzi antropoġeniċi, għall-estent li parti moderata tal-ispeċi tat-tip-speċifiku huma nieqsa jew ta’ abbundanza vera baxxa. |
[...] | [...] | [...] | [...] |
Elementi ta’ kwalitá idromorfoloġika
Element | Stat għoli | Stat tajjeb | Stat moderat |
[...] | [...] | [...] | [...] |
Elementi ta’ kwalità fiżiko-kimiku
Element | Stat għoli | Stat tajjeb | Stat moderat |
[...] | [...] | [...] | [...] |
[...]”
Id‑dritt Awstrijak
9. L-Artikolu 30a(1) tal-Wasserrechtsgesetz 1959 (il-Liġi dwar il-Protezzjoni tal-Ilma tal‑1959), tas‑16 ta’ Ottubru 1959 (4), fil-verżjoni tagħha tat‑22 ta’ Novembru 2018 (5), jistipula, essenzjalment, li l-ilmijiet tal-wiċċ għandhom jiġu protetti, imtejba u msaħħa sabiex l-istat tagħhom ma jiddeterjorax. L-aħjar stat ta’ ilma tal-wiċċ jintlaħaq meta l-korp ta’ ilma tal-wiċċ ikollu stat ekoloġiku u stat u stat kimiku għall-inqas tajjeb.
10. L-Artikolu 104a(1)(1)(b) tal-WRG jistipula, essenzjalment, li l‑proġetti li minħabba fihom, minħabba bidliet fil-karatteristiċi idromorfoloġiċi ta’ korp ta’ ilma tal-wiċċ jew bidliet tal-livell ta’ ilma ta’ korpi ta’ ilma ta’ taħt l-art, huwa probabbli li l-istat ta’ korp ta’ ilma tal‑wiċċ jew ta’ korp ta’ ilma ta’ taħt l-art jiddeterjora, huma fi kwalunkwe każ proġetti li jista’ jkollhom effetti fuq kunsiderazzjonijiet ta’ ordni pubbliku.
11. L-Artikolu 105(1) tal-WRG jistipula, essenzjalment, li talba għal awtorizzazzjoni ta’ proġett tista’ tiġi miċħuda fl-interess pubbliku b’mod partikolari meta jista’ jkun hemm bħala konsegwenza deterjorazzjoni sinjifikattiva tal-istat ekoloġiku tal-ilmijiet jew meta jkun ikkonstatat preġudizzju sostanzjali għall-għanijiet li jirriżultaw minn dispożizzjonijiet oħra tal-leġiżlazzjoni tal-Unjoni.
Il‑kawża prinċipali, id-domandi preliminari u l‑proċedura quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja
12. Fis‑7 ta’ Novembru 2013, ir-rikorrenti ressqet quddiem il‑Bezirkshauptmannshaft Spittal an der Drau (l-Awtorità Amministrattiva tad-Distrett ta’ Spittal an der Drau, l-Awstrija), talba sabiex tikseb l‑awtorizzazzjoni sabiex tibni boat yard (iktar ’il quddiem il-“proġett”), li huwa korp ta’ ilma qiegħed ta’ oriġini naturali b’daqs ta’ 6.53 km², li jinsab fil-Land ta’ Kärnten (l-Awstrija) (iktar ’il quddiem il-“lag”).
13. Peress li din it-talba ġiet miċħuda permezz ta’ deċiżjoni tal-25 ta’ Mejju 2016, ir-rikorrenti ressqet rikors quddiem il‑Landesverwaltungsgericht Kärnten (il-Qorti Amministrattiva Reġjonali ta’ Kärnten, l-Awstrija), li, permezz ta’ sentenza tal-21 ta’ Frar 2020, ikkonfermat id-deċiżjoni ta’ ċaħda. Skont din il-qorti, il‑kwalità tal-fish fauna u, konsegwentement, l-istat ġenerali tal-ilmijiet tal-wiċċ tal-lag kien “fqir”, minħabba ġestjoni ħażina tar-riżorsi tas‑sajd (6). Għalhekk, il-proġett kellu jkun ipprojbit, fid-dawl tal-obbligi tal-Istat Membru kkonċernat, skont id-Direttiva 2000/60, li jadotta miżuri sabiex jinkiseb “stat tajjeb” tal-ilmijiet tal-wiċċ u tkun ipprojbita kwalunkwe miżura li tista’ tostakola dan jew li ma għandhiex l-għan li tikkontribwixxi għal titjib tal-kwalità ta’ dawn l-ilmijiet (7).
14. Adita mir-rikorrenti, il-Verwaltungsgerichtshof (il-Qorti Amministrattiva), il-qorti tar-rinviju tqis li d‑Direttiva 2000/60 ma timponix li għandha tiġi miċħuda l‑awtorizzazzjoni ta’ proġetti “newtrali” – jiġifieri proġetti li ma jikkontribwixxux għall-kisba ta’ stat tajjeb tal-ilmijiet tal-wiċċ, jekk ma jwasslux għal deterjorazzjoni tal-istat ta’ korpi ta’ ilma – iżda biss li għandha tiġi miċħuda l-awtorizzazzjoni ta’ proġett li għandu impatti sinjifikattiv fuq l-istat tal-korpi ta’ ilma kkonċernati.
15. Skont il-qorti tar-rinviju, għandu għalhekk jiġi evalwat jekk il‑proġett jikkawżax preġudizzju b’mod sinjifikattiv għall-miżuri previsti jew rikjesti sabiex jinkiseb stat tajjeb tal-ilmijiet tal-wiċċ (8), u dan iqajjem il-kwistjoni dwar jekk l-istat ekoloġiku tal-lag għandux jiġi kklassifikat f’livell inqas minn “tajjeb”, li jwassal għall-obbligu ta’ titjib fis-sens tad‑Direttiva 2000/60. F’dan ir-rigward, din il-qorti għandha dubji dwar jekk, essenzjalment, kundizzjoni disturbata tal-fish fauna dovuta biss minħabba miżuri ta’ ġestjoni tas-sajd u mhux minħabba impatti antropoġeniċi fuq l-elementi ta’ kwalità fiżiko-kimika u idromorfoloġika, għandhiex impatti fuq il-klassifikazzjoni tal-istat ta’ kwalità bijoloġika “fish fauna”, fil-punt 1.2.2 tal-Anness V tad‑Direttiva 2000/60, bħala “għoli”, minn naħa waħda, u bħala “tajjeb” jew “moderat”, min-naħa l‑oħra.
16. F’dawn iċ-ċirkustanzi, il-Verwaltungsgerichtshof (il-Qorti Amministrattiva) iddeċidiet li tissospendi l-proċeduri u li tagħmel is-segwenti dommandi preliminari lill-Qorti tal-Ġustizzja:
“1) Il-punt 1.2.2 (Definizzjonijiet ta’ stat ekoloġiku għoli, tajjeb u moderat fil-lagi) tal-Anness V tad-[Direttiva 2000/60] għandu jiġi interpretat fis-sens li ‘kundizzjonijiet disturbati’ fit-tabella ‘Elementi ta’ kwalità bioloġika’, fil-linja ‘Fish fauna’, fil-kolonna “Stat għoli” għandhom jinftiehmu esklużivament bħala kundizzjonijiet antropoġeniċi fuq l-elementi ta’ kwalità fiżiċi‑kimiċi u idromorfoloġiċi?
Fil-każ li r-risposta għall-ewwel domanda tkun fin-negattiv:
2) Id-dispożizzjoni ċċitata iktar ’il fuq għandha tiġi interpretata fis‑sens li bidla minn stat għoli għall-element ta’ kwalità bioloġika “fish fauna”, li hija dovuta għal kundizzjonijiet disturbati li ma humiex influwenzi antropoġeniċi fuq l-elementi ta’ kwalità fiżiċi‑kimiċi u idromorfoloġiċi, twassal sabiex l-element ta’ kwalità bijoloġika għal ‘fish fauna’ ukoll ma jistax jiġi kklassifikat bħala ta’ ‘stat tajjeb’ jew ta’ ‘stat moderat’?”
17. Ġew ippreżentati osservazzjonijiet bil-miktub lill-Qorti tal‑Ġustizzja mir-rikorrenti, il-Gvern Awstrijak u dak Irlandiż, u mill‑Kummissjoni Ewropea.
Analiżi
18. Permezz taż-żewġ domandi preliminari tagħha, li għandhom jiġu eżaminati flimkien, il-qorti tar-rinviju tistaqsi, essenzjalment, jekk, għall‑finijiet tad-definizzjoni tal-istat ekoloġiku ta’ lag (bħala “għoli”, “tajjeb” u “moderat”) fir-rigward tal-element ta’ kwalità bijoloġika “fish fauna” li jinsab fit-Tabella 1.2.2 tal-Anness V tad-Direttiva 2000/60 (iktar ’il quddiem, id-“definizzjoni tal-istati ekoloġiċi tal-fish fauna”), għandhomx jiġu kkunsidrati biss “impatti antropoġeniċi fuq l-elementi ta’ kwalità fiżiko-kimika u idromorfoloġika”, bl-esklużjoni ta’ impatti antropoġeniċi oħra, bħal dawk li jirriżultaw minn miżuri ta’ ġestjoni ta’ riżorski tas-sajd (9).
19. Id-dubji ta’ din il-qorti jirrigwardaw il-fatt li, fid-definizzjoni tal‑istat ekoloġiku tal-fish fauna bħala “għoli”, din it-tabella b’mod partikolari tirreferi biss għall-assenza ta’ kundizzjonijiet disturbati antropoġeniċi mingħajr ebda preċiżjoni, filwaqt li, fid-definizzjoni tal-istat ekoloġiku tal-fish fauna bħala “tajjeb” u “moderat”, l-imsemmija tabella tirreferi b’mod partikolari għall-preżenza, ftit jew wisq sinjifikattiva, ta’ sinjali ta’ kundizzjonijiet disturbati minħabba impatti antropoġeniċi fuq l‑elementi ta’ kwalità fiżiko-kimika u idromorfoloġika.
20. Fil-punti segwenti, wara xi riflessjonijiet preliminari dwar ir‑rilevanza tad-domandi preliminari, ser neżamina l-portata tad‑dispożizzjonijiet inkwistjoni filwaqt li jiġu kkunsidrati, skont ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja, kemm il-kliem tagħhom kif ukoll il-kuntest u l-għanijiet li għandhom jintlaħqu mil-leġiżlazzjoni li minnha jiffurmaw parti u, f’dan il-każ, l-oriġini ta’ din il‑leġiżlazzjoni (10).
Osservazzjonijiet preliminari
21. Ma hemmx dubju li l-effetti ta’ miżuri ta’ ġestjoni tar-riżorsi tas‑sajd, bħar-riġenerazzjoni ta’ lag bi speċi mhux indiġeni ta’ ħut, jikkostitwixxu “impatti antropoġeniċi”, jiġifieri effetti kkawżati mill‑attivitajiet tal-bniedem (11).
22. Madankollu, il-qorti tar-rinviju tqis li l-miżuri ta’ ġestjoni tar‑riżorsi tas-sajd inkwistjoni, minkejja li huma miżuri li għandhom impatti antropoġeniċi, ma jikkostitwixxux miżuri li għandhom tali impatti fuq l-elementi ta’ kwalità fiżiko-kimika u idromorfoloġika (12). Ir‑rikorrenti kif ukoll il-Gvern Awstrijak u dak Irlandiż jaqblu ma’ dan l‑approċċ (13), filwaqt li, skont il-Kummissjoni, miżuri ta’ ġestjoni ta’ riżorsi tas-sajd jista’ jkollhom impatti antropoġeniċi fuq l-elementi ta’ kwalità fiżiko-kimika u idromorfoloġika (14).
23. Jiena naqbel mal-pożizzjoni tal-Kummissjoni. Fil-fatt, fl-opinjoni tiegħi, mill-etimoloġija stess tat-terminu “idromorfoloġiku” jirriżulta li dan jinkludi kull miżura li tista’ taffettwa l-istat tal-ilmijiet, inkluż il‑miżuri ta’ ġestjoni tar-riżorsi tas-sajd (15). B’mod iktar partikolari, inqis li kundizzjoni disturbata tal-fish fauna tipproduċi fiha nnifisha kundizzjonijiet disturbati fuq l-elementi ta’ natura fiżiko-kimika u idromorfoloġika ta’ korp ta’ ilma (16).
24. Issa, f’każ li l-Qorti tal-Ġustizzja żżomm din l-interpretazzjoni, id‑domandi preliminari ma jibqgħux rilevanti peress li l-miżuri ta’ ġestjoni tar-riżorsi tas-sajd inkwistjoni fil-kawża prinċipali jikkostitwixxu, fi kwalunkwe każ, miżuri li għandhom impatti antropoġeniċi fuq l-elementi ta’ kwalità fiżiko-kimika u idromorfoloġika u għandhom jiġu kkunsidrati għall-finijiet tad-definizzjoni tal-istat ekoloġiku tal-fish fauna tal-lag.
25. Minkejja dan, għandu jitfakkar li, skont ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja, fil-qafas tal-proċedura prevista fl‑Artikolu 267 TFUE, ibbażata fuq separazzjoni netta tal-funzjonijiet bejn il-qrati nazzjonali u l-Qorti tal-Ġustizzja, id-domandi relatati mal‑interpretazzjoni tad-dritt tal-Unjoni magħmula mill-qorti nazzjonali fil-qafas leġiżlattiv u fattwali li hija tiddefinixxi taħt ir-responsabbiltà tagħha stess (17), u li l-eżattezza tagħhom ma għandhiex tiġi vverifikata mill-Qorti tal-Ġustizzja, jibbenefikaw minn preżunzjoni ta’ rilevanza (18).
26. Għalhekk, fil-punti segwenti, ser nipproponi risposta għad‑domandi preliminari magħmula mill-qorti tar-rinviju, li jirrigwardaw, essenzjalment, dwar jekk impatti antropoġeniċi fuq elementi differenti minn dawk ta’ kwalità fiżiko-kimika u idromorfoloġika humiex rilevanti wkoll għall-finijiet tal-klassifikazzjoni tal-istat ekoloġiku ta’ lag fir-rigward tal-element ta’ kwalità bijoloġika “fish fauna”, skont id-definizzjoni tal-istati ekoloġiċi tal-fish fauna.
Fuq l-interpretazzjoni letterali tad-dispożizzjonijiet rilevanti
27. Id-definizzjoni tal-istati ekoloġiċi tal-fish fauna tinkludi tliet kategoriji (“għoli”, “tajjeb” u “moderat”) li l-kriterji tagħhom huma fformulati b’mod kumpless, saħansitra inkoerenti.
28. Minn naħa waħda, il-klassifikazzjoni tal-istat ekoloġiku tal-fish fauna bħala “għoli” tirrikjedi li jiġu ssodisfatti t-tliet kundizzjonijiet segwenti:
– l-ewwel waħda tirrikjedi li l-kompożizzjoni u abbundanza tal-ispeċi tikkorrispondi totalment jew kważi għal “kundizzjonijiet mhux disturbati”;
– it-tieni tistipula li l-ispeċi karatteristiċi sensittivi għall-kundizzjonijiet disturbati kollha jkunu preżenti (19);
– it-tielet tirrikjedi li l-istrutturi tal-età tal-komunitajiet tal-ħut juru sinjal żgħir ta’ “kundizzjonijiet disturbati antropoġeniċi” (biss) u ma jiżvelawx problemi fir‑riproduzzjoni jew fl-iżvilupp ta’ speċi partikolari (20).
29. Min-naħa l-oħra, il-klassifikazzjoni tal-istat ekoloġiku tal-fish fauna bħala “tajjeb” u “moderat” tirreferi għal żewġ kundizzjonijiet, li jikkoinċidu mal-ewwel u mat-tielet tal-“istat għoli”, iżda li huma ddefiniti b’mod kompletament differenti, jiġifieri:
– l-ewwel waħda tistipula li l-kompożizzjoni u l-abbundanza tal-ispeċi jippreżentaw ftit bidliet meta mqabbla mal-komunitajiet karatteristiċi (“stat tajjeb”) jew huma moderatament differenti minn dawk ta’ dawn il-komunitajiet (“stat moderat”), minħabba impatti antropoġeniċi fuq l-elementi ta’ kwalità fiżiko-kimika u idromorfoloġika;
– it-tieni waħda tistabbilixxi li l-istrutturi tal-età tal-komunitajiet tal‑ħut jindikaw kemm sinjali ta’ disturb minħabba impatti antropoġeniċi fuq l-elementi ta’ kwalità fiżiko-kimika u idromorfoloġika u, f’ċerti każijiet, jiżvelaw problemi fir-riproduzzjoni jew fl-iżvilupp ta’ speċi partikolari, fis-sens li ċerti klassijiet ta’ età jista’ ma jkollhomx (“stat tajjeb”) kemm sinjali sinjifikattivi ta’ kundizzjonijiet disturbati antropoġeniċi, fis-sens li proporzjon moderat tal-ispeċi karatteristika jkun nieqes jew skars ħafna (“stat moderat”) (21).
30. Għalhekk, skont il-kliem tad-dispożizzjonijiet rilevanti, ir-risposta għall-ewwel żewġ domandi preliminari għandha tkun fis-sens, minn naħa, li, il-klassifikazzjoni tal-istat ekoloġiku tal-fish fauna bħala “għoli” ma hijiex relatata biss ma’ kundizzjonijiet disturbati minħabba “impatti antropoġeniċi fuq l-elementi ta’ kwalità fiżiko-kimika u idromorfoloġika” u, min-naħa l-oħra, li, il-klassifikazzjonijiet tal-istat ekoloġiku tal-fish fauna bħala “tajjeb” u “moderat” jirreferu biss għal kundizzjonijiet disturbati minħabba “impatti antropoġeniċi fuq l-elementi ta’ kwalità fiżiko-kimika u idromorfo loġika” (22).
31. Madankollu, il-formolazzjoni kumplessa, impreċiża u kontradittorja tad-definizzjonijiet eżaminati tagħmel estremament diffiċli l-applikazzjoni ta’ dawn id-dispożizzjonijiet u timplika l-ħtieġa li dawn id-diffikultajiet jiġu rrimedjati permezz ta’ interpretazzjoni kuntestwali u teleoloġika fid-dawl ukoll tal-oriġini tal-imsemmija dispożizzjonijiet.
Fuq l‑interpretazzjoni kuntestwali tad‑dispożizzjonijiet rilevanti
32. Id-definizzjoni tal-istati ekoloġiċi tal-fish fauna tinsab fil-punt 1.2 tal-Anness V tad-Direttiva 2000/60, intitolat “Definizzjonijiet normattivi ta’ klassifikazzjonijiet ta’ stat ekoloġiku”.
33. It-tabella 1.2 ta’ dan l-Anness, intitolata “Definizzjoni ġenerali għal xmajjar, lagi, ilmijiet temporanji u ilmijiet tal-kosta” (iktar ’il quddiem id-“definizzjoni ġenerali tal-kwalità ekoloġika”), tagħti b’mod partikolari definizzjoni ġenerali tal-kwalità ekoloġika tax-xmajjar, lagi, ilmijiet temporanji u ilmijiet tal-kosta, u warajha jiġu definizzjonijiet speċifiċi tal-istati ekoloġiċi tax-xmajjar (punt 1.2.1), tal-lagi (punt 1.2.2), tal-ilmijiet temporanji (punt 1.2.3) u tal-ilmijiet tal-kosta (punt 1.2.4) (23). F’kull waħda minn dawn il-kategoriji ta’ ilma tal-wiċċ, għall-finijiet tal‑evalwazzjoni tal-istat ekoloġiku, l-Istati Membri għandhom jibbażaw ruħhom fuq tliet kategoriji ta’ elementi ta’ kwalità, jiġifieri l-elementi ta’ kwalità bijoloġika, l-elementi ta’ kwalità fiżiko-kimika u l-elementi ta’ kwalità idromorfoloġika, b’kull wieħed minn dawn l-elementi ta’ kwalità jkollu parametri speċifiċi (24).
34. Għaldaqstant, bħala regola l-istat ekoloġiku ta’ dawn it-tliet elementi ta’ kwalità huwa ddefinit b’mod indipendenti, peress li l-fish fauna hija analizzata fil-kuntest tal-element ta’ kwalità bijoloġika u mhux f’dak tal-elementi ta’ kwalità idromorfoloġika u fiżiko-kimika. Madankollu, id-definizzjoni tal-istati ekoloġiċi tal-fish fauna, filwaqt li taqa’ fil-qafas ta’ elementi ta’ kwalità bijoloġika, tirreferi fiha nnifisha, fir-rigward tal-kategoriji “stat tajjeb” u “stat moderat ” (iżda mhux għall‑kategorija “stat għoli”), għal elementi ta’ kwalità fiżiko-kimika u idromorfoloġika (25).
35. F’dan il-kuntest, inqis li huwa opportun li d-definizzjoni tal-istati ekoloġiċi tal-fish fauna tkun interpretata fid-dawl tad-definizzjoni ġenerali tal-kwalità ekoloġika tal-ilmijiet tal-wiċċ.
36. F’dan ir-rigward, minn naħa waħda, f’dak li jirrigwarda l‑kategorija “stat għoli”, id-definizzjoni ġenerali tal-kwalità ekoloġika tirreferi għall-fatt li “[il]-valuri tal-elementi ta’ kwalità bioloġika għal korp ta’ l-ilma tal-wiċċ jirriflettu dawk normalment assoċjati ma’ dak it‑tip taħt kundizzjonijiet mhux disturbati, u li ma juru l-ebda evidenza jew tfixkil, jew huma minuri” u tispjega li “[d]awn huma l-komunitajiet u kundizzjonijiet ta’ tip-speċifiku” (26). Għalhekk, f’dak li jirrigwarda l‑elementi ta’ kwalità bijoloġika, din id-definizzjoni ma tagħmel l-ebda riferiment għall-bidliet antropoġeniċi tal-valuri tal-elementi ta’ kwalità fiżiko-kimika u idromorfoloġika.
37. Min-naħa l-oħra, f’dak li jirrigwarda l-kategoriji “stat tajjeb” u “stat moderat”, din id-definizzjoni tirrikjedi, rispettivament, li “[i]l-valuri tal-elementi ta’ kwalità bioloġika għat-tip ta’ korp ta’ l-ilma tal-wiċċ juru livelli baxxi ta’ tfixkil li jirriżultaw mi[ll-attività umana, iżda li joħorġu ftit biss] minn dawk normalment assoċjati mat-tip ta’ korp ta’ l-ilma tal‑wiċċ taħt kundizzjonijiet mhux disturbati” (kategorija “stat tajjeb”) u li dawn il-valuri “joħorġu moderatament minn dawk normalment assoċjati mat-tip ta’ korp ta’ l-ilma tal-wiċċ taħt kundizzjonijiet mhux disturbati” u “juru sinjali moderati ta’ tfixkil li jirrizulta minn attività umana u huma sinifikament aktar disturbati minn taħt kundizzjonijiet ta’ stat tajjeb” (kategorija “stat moderat”).
38. Għalhekk, id-definizzjoni ġenerali tal-kwalità ekoloġika tal‑ilmijiet tal-wiċċ ma tirreferix għal kundizzjonijiet disturbati marbuta ma’ kawżi speċifiċi, bħall-bidliet antropoġeniċi t al-valuri tal-elementi ta’ kwalità fiżiko-kimika u idromorfoloġika (27).
39. F’dawn iċ-ċirkustanzi, f’dak li jirrigwarda, fl-ewwel lok, il‑kategorija “stat għoli”, jidhirli li l-espressjonijiet użati kemm fid‑definizzjoni ġenerali tal-kwalità ekoloġika kif ukoll fid-definizzjoni tal-istati ekoloġiċi tal-fish fauna ma jippermettux li l-evalwazzjoni tkun limitata għal kundizzjonijiet disturbati jew tfixkil ta’ natura fiżiko-kimika u idromorfoloġika (28).
40. Għal dak li jirrigwarda, fit-tieni lok, il-kategoriji “stat tajjeb” u “stat moderat ”, nirrimarka, qabelxejn, li d-definizzjoni ġenerali tal‑kwalità ekoloġika u dik tal-istati ekoloġiċi jsemmu, fl-opinjoni tiegħi, b’mod mhux distint u aċċidentali, kemm l-eżistenza ta’ “impatti antropoġeniċi” jew ta’ “tfixkil li jirriżulta mill-attività umana” kif ukoll l-eżistenza ta’ “kundizzjonijiet disturbati” jew ta’ “tfixkil” biss (mhux marbuta, bħala regola, mal-attività umana). Issa, filwaqt li nifhem id‑diffikultà sabiex dawn il-formulazzjonijiet impreċiżi u inkoerenti jiġu interpretati, jidhirli, qabelxejn, li, jekk dawn ir-riferimenti kollha jirreferu (espliċitament jew impliċitament) għal intervent uman (29), dan huwa dovut għall-fatt li l-kundizzjonijiet disturbati inkwistjoni huma normalment ikkawżati minn attività umana u mhux mill-intenzjoni tal-leġiżlatur tal‑Unjoni li jillimita din l-evalwazzjoni għal interventi umani. Sussegwentament, inqis li r-riferimenti għall-impatti antropoġeniċi fuq l‑elementi ta’ kwalità fiżiko-kimika u idromorfoloġika huma użati, b’mod mhux eżawrjenti, sabiex jiġu inklużi l-interventi umani kollha, għaliex normalment huma dawn l-impatti (ta’ natura fiżiko-kimika u idromorfoloġika) li huma fl-oriġini ta’ bidliet tal-elementi ta’ kwalità bijoloġika u għalhekk tal-fish fauna (30). Finalment, peress li l-istati “tajjeb” u “moderat” huma ddefiniti abbażi tal-istess indikaturi bħal l-istat “għoli” (skont id-differenza kkonstatata), ikun kontradittorju, fl-opinjoni tiegħi, li tiġi kkunsidrata kull kundizzjoni disturbata fl-evalwazzjoni ta’ din tal‑aħħar u li ma jiġux ikkunsidrati uħud minn dawn il-kundizzjonijiet meta għandha titkejjel id-differenza bejn l-imsemmi stat u l-istati “tajjeb” u “moderat”.
41. Dawn il-kunsiderazzjonijiet iwasslu sabiex nirrispondi għad‑domandi preliminari fis-sens li, għall-finijiet tad-definizzjoni tal‑istati ekoloġiċi tal-fish fauna, għandhom jiġu kkunsidrati kull kundizzjoni disturbata jew bidla antropoġenika.
Fuq l‑oriġini tad‑dispożizzjonijiet rilevanti
42. Fir-rigward tal-oriġini tad-dispożizzjonijiet rilevanti, nosserva li r‑redazzjoni tad-Direttiva 2000/60, u b’mod iktar partikolari tal‑Anness V tagħha, qajmet ħafna diskussjonijiet.
43. Fil-fatt, l-ewwel proposti ta’ direttiva tal-Kummissjoni (31) kienu jibbażaw id-definizzjonijiet tal-istati ekoloġiċi fuq elementi deskrittivi, mingħajr ma jitolbu impatti speċifiċi (32). Ir-riferimenti għall-“impatti antropoġeniċi” u, b’mod iktar partikolari, għall-“impatti antropoġeniċi fuq l-elementi ta’ kwalità fiżiko-kimika u idromorfoloġika” ġew introdotti matul il-proċedura leġiżlattiva (33). Madankollu, peress li r‑raġuni tal-eżistenza ta’ tali bidliet ma kinitx espliċita, jidhirli li ma jistgħux jiġu misluta konsegwenzi partikolari minn tali ċirkustanza (34).
44. Għalhekk, fl-opinjoni tiegħi, studju tal-oriġini tad‑dispożizzjonijiet rilevanti ma jagħti l-ebda indikazzjoni utli sabiex tingħata risposta għad-domandi magħmula mill-qorti tar-rinviju.
Fuq l‑interpretazzjoni teleoloġika tad‑dispożizzjonijiet rilevanti
45. Id-Direttiva 2000/60 hija direttiva qafas adottata abbażi tal‑Artikolu 175(1)KE (li sar l-Artikolu 192(1) TFUE). Hija tistabbilixxi prinċipji komuni u qafas globali ta’ azzjoni għall-protezzjoni tal-ilmijiet u tiżgura l-koordinazzjoni, l-integrazzjoni kif ukoll, fuq perijodu itwal, l‑iżvilupp ta’ prinċipji ġenerali u ta’ strutturi permanenti li jippermettu l‑protezzjoni u użu ekoloġikament vijabbli tal-ilma fl-Unjoni. Il-prinċipji komuni u l-qafas globali ta’ azzjoni stabbiliti minnha għandhom jiġu żviluppati iktar mill-Istati Membri permezz tal-adozzjoni ta’ miżuri partikolari konformement mat-termini previsti f’din id-direttiva. Madankollu, l-għan ta’ din id-direttiva ma huwiex armonizzazzjoni kompleta tal-leġiżlazzjoni tal-Istati Membri fil-qasam tal-ilma (35).
46. Skont l-Artikolu 1(a) ta’ din id-direttiva, l-għan tagħha huwa li tistabbilixxi qafas għall-protezzjoni tal-ilmijiet tal-wiċċ interni, ilmijiet temporanji, ilmijiet tal-kosta u ilmijiet ta’ taħt l-art, li jipprevjeni kull deterjorazzjoni addizzjonali, jipproteġi u jtejjeb l-istatus tal-ekosistemi akkwatiċi kif ukoll, f’dak li jirrigwarda l-ħtiġijiet tagħhom tal-ilma, ekosistemi terrestri u artijiet mistagħdra li jiddependu direttament fuqhom (36).
47. L-għanijiet ambjentali li l-Istati Membri huma obbligati jilħqu fir-rigward tal-ilmijiet tal-wiċċ huma spjegati fl-Artikolu 4(1)(a) tal‑imsemmija direttiva, dispożizzjoni li, kif spjegat il-ġurisprudenza tal‑Qorti tal-Ġustizzja, timponi żewġ għanijiet distinti, għalkemm marbutin intrinsikament. Minn naħa waħda, skont l-Artikolu 4(1)(a)(i) tal‑istess direttiva, l-Istati Membri għandhom jimplimentaw il-miżuri meħtieġa biex jipprevjenu d-deterjorazzjoni tal-istat ta’ kull korp tal-ilma tal-wiċċ (obbligu li tiġi prekluża d-deterjorazzjoni). Min-naħa l-oħra, skont l-Artikolu 4(1)(a)(ii) u (iii) tad-Direttiva 2000/60, l-Istati Membri għandhom jipproteġu, itejbu u jsaħħu l-korpi kollha tal-ilma tal-wiċċ bil-ħsieb li jinkiseb “stat tajjeb” mhux iktar tard minn tmiem is-sena 2015 (obbligu ta’ titjib) (37). Kemm l-obbligu ta’ titjib kif ukoll l-obbligu li tiġi prekluża d-deterjorazzjoni tal-istat tal-korpi ta’ ilma huma intiżi sabiex jintlaħqu l-għanijiet kwalitattivi mfittxija mil-leġiżlatur tal-Unjoni, jiġifieri l‑preservazzjoni u t-tisħiħ ta’ stat tajjeb, ta’ potenzjal ekoloġiku tajjeb u ta’ stat kimiku tajjeb tal-ilmijiet tal-wiċċ. (38).
48. F’dan il-kuntest, l-Artikolu 4(1)(a) tad-Direttiva 2000/60 ma jillimitax ruħu li jistabbilixxi, skont formulazzjoni programmatika, għanijiet sempliċi ta’ ppjanar ta’ ġestjoni, iżda jipproduċi effetti vinkolanti, ladarba jiġi stabbilit l-istat ekoloġiku tal-korp tal-ilma, f’kull stadju tal-proċedura mitluba minn din id-direttiva. Għalhekk din id‑dispożizzjoni ma tinkludix biss obbligi ta’ prinċipju iżda tikkonċerna wkoll proġetti partikolari (39).
49. Matul il-proċedura ta’ awtorizzazzjoni ta’ proġett, u għalhekk qabel ma tittieħed id-deċiżjoni, l-awtoritajiet kompetenti nazzjonali huma obbligati, skont l-Artikolu 4(1) tad-Direttiva 2000/60 jivverifikaw jekk dan il-proġett jistax iwassal għal effetti negattivi fuq l-ilma li jkunu kuntrarji għall-obbligi ta’ prevenzjoni tad-deterjorazzjoni u ta’ titjib tal-istat tal‑korpi tal-ilma tal-wiċċ u ta’ taħt l-art (40).
50. F’dawn iċ-ċirkustanzi, jidhirli li, kif issostni l-Kummissjoni, ikun diffiċli għall-inqas li tiżgura l-protezzjoni sħiħa (preservazzjoni u titjib) tal-istat ta’ ekosistemi akkwatiċi jekk, matul l-evalwazzjoni tal-istat tal‑fish fauna tal-lagi, ikunu injorati l-kundizzjonijiet disturbati antropoġeniċi (fil-kompożizzjoni u fl-abbundanza tal-ispeċi ta’ ħut jew oħrajn) li ma humiex ikkawżati minn bidla tal-elementi ta’ kwalità fiżiko‑kimika u idromorfoloġika (41).
51. Barra minn hekk, kif sostna l-Gvern Awstrijak, interpretazzjoni stretta, li d-definizzjoni tal-istat “għoli” applikata għall-istat ekoloġiku tal-fish fauna ma għandhiex tikkunsidra ċerti bidliet antropoġeni, tidher li tagħmel irrilevanti l-element “fish fauna” stess (42). Fil-fatt, fid-dawl tal‑għanijiet tad-Direttiva 2000/60, ikun diffiċli li jiġi aċċettat li ċertu deterjorazzjoni tal-fish fauna (bħal, jekk ikun il-każ, id-deterjorazzjoni tal-istocks tal-ħut) ma taffettwax il-klassifikazzjoni tal-kwalità tal-fish fauna skont id-dispożizzjonijiet rilevanti tal-Anness V ta’ din id‑direttiva.
52. Għalhekk, jidhirli li interpretazzjoni teleoloġika tad‑dispożizzjonijiet rilevanti tikkonferma li, għall-finijiet tad‑definizzjoni tal-istati ekoloġiċi tal-fish fauna, għandhom jiġu kkunsidrati l-kundizzjonijiet disturbati fil-kompożizzjoni u l-abbundanza tal-ispeċi tas-sajd kollha kif ukoll fl-istrutturi tal-età ta’ dawn il‑komunitajiet ta’ ħut.
Kunsiderazzjonijiet konklużivi
53. Insostni l-pożizzjoni tiegħi li miżuri ta’ ġestjoni tar-riżorsi tas-sajd għandhom jiġu kklassifikati bħala li għandhom impatti antropoġeniċi fuq l-elementi ta’ kwalità fiżiko-kimika u idromorfoloġika. Din l‑interpretazzjoni tagħmel id-domandi preliminari mingħajr rilevanza, fis-sens li dawn il-miżuri ta’ ġestjoni tar-riżorsi tas-sajd jaqgħu fi kwalunkwe każ fid-definizzjoni ta’ “impatti antropoġeniċi fuq l-elementi ta’ kwalità fiżiko-kimika u idromorfoloġika” u għandhom jiġu kkunsidrati għad-definizzjoni tal-istati ekoloġiċi kollha tal-fish fauna.
54. Minkejja dan, u filwaqt li jitħalla fid-diskrezzjoni tal-qorti tar‑rinviju l-kompitu li tiddefinixxi l-qafas fattwali rilevanti, jiena għafast fuq il-kwistjoni, iktar ġenerali, dwar jekk id-definizzjoni tal-istati ekoloġiċi tal-fish fauna tirrikjedix it-teħid inkunsiderazzjoni ta’ kull miżura li għandha impatti antropoġeniċi, peress li r-riferiment għall-elementi ta’ kwalità fiżiko-kimika u idromorfoloġika ma għandux jiġi interpretat bħala li jillimitaw ir-rilevanza ta’ kull miżura oħra li għandha impatti antropoġeniċi.
55. F’dan ir-rigward, fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, nipproponi li r-risposta għad-domandi magħmula mill-qorti tar-rinviju tkun li d-definizzjoni tal-istati ekoloġiċi tal-fish fauna bħala “stat għoli”, “stat tajjeb” u “stat moderat” għandha tiġi interpretata fis-sens li “kundizzjoni disturbata antropoġenika” għandha tinftiehem bħala kull kundizzjoni disturbata li għandha bħala oriġini attività umana, inkluż kull bidla li tista’ taffettwa l-kompożizzjoni u l-abbundanza tal-ispeċi tal-ħut.
Konklużjoni
56. Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, nipproponi li l-Qorti tal-Ġustizzja sabiex tirrispondi għad-domandi preliminari magħmula mill-Verwaltungsgerichtshof (il-Qorti Amministrattiva, l-Awstrija) bil‑mod segwenti:
Id-definizzjoni tal-istati ekoloġiċi tal-element ta’ kwalità bijoloġika “fish fauna” bħala “stat għoli”, “stat tajjeb” u “stat moderat” li jinsabu fit‑tabella 1.2.2 tal-Anness V tad-Direttiva 2000/60/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat‑23 ta’ Ottubru 2000 li tistabilixxi qafas għal azzjoni Komunitarja fil-qasam ta l-politika tal-ilma,
għandha tiġi interpretata fis-sens li:
“kundizzjoni disturbata antropoġenika” għandha tinftiehem bħala kull kundizzjoni disturbata li għandha bħala oriġini attività umana, inkluż kull bidla li tista’ taffettwa l-kompożizzjoni u l-abbundanza tal-ispeċi tal-ħut.