Sprawa C‑241/15

Niculaie Aurel Bob-Dogi

(wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Curtea de Apel Cluj)

Odesłanie prejudycjalne – Współpraca policyjna i sądowa w sprawach karnych – Decyzja ramowa 2002/584/WSiSW – Europejski nakaz aresztowania – Artykuł 8 ust. 1 lit. c) – Wymóg zamieszczenia w europejskim nakazie aresztowania informacji wskazujących na istnienie „nakazu aresztowania” – Brak wcześniejszego krajowego nakazu aresztowania, odrębnego od europejskiego nakazu aresztowania – Konsekwencje

Streszczenie – wyrok Trybunału (druga izba) z dnia 1 czerwca 2016 r.

1.        Współpraca sądowa w sprawach karnych – Decyzja ramowa w sprawie europejskiego nakazu aresztowania i procedury wydawania osób między państwami członkowskimi – Artykuł 8 ust. 1 lit. c) – Nakaz aresztowania – Pojęcie – Krajowy nakaz aresztowania, odrębny od europejskiego nakazu aresztowania – Wymóg zamieszczenia w europejskim nakazie aresztowania informacji wskazujących na istnienie „nakazu aresztowania” – Brak

[decyzja ramowa Rady 2002/584, zmieniona decyzją ramową 2009/299, art. 8 ust. 1 lit. c)]

2.        Współpraca sądowa w sprawach karnych – Decyzja ramowa w sprawie europejskiego nakazu aresztowania i procedury wydawania osób między państwami członkowskimi – Artykuł 8 ust. 1 lit. c) – Wymóg zamieszczenia w europejskim nakazie aresztowania informacji wskazujących na istnienie „nakazu aresztowania” – Europejski nakaz aresztowania nie zawierający informacji wskazujących na istnienie krajowego nakazu aresztowania – Konsekwencje

[decyzja ramowa Rady 2002/584, zmieniona decyzją ramową 2009/299, art. 8 ust. 1 lit. c), art. 15 ust. 2]

1.        Artykuł 8 ust. 1 lit. c) decyzji ramowej 2002/584 w sprawie europejskiego nakazu aresztowania i procedury wydawania osób między państwami członkowskimi, zmienionej decyzją ramową 2009/299, należy interpretować w ten sposób, że „nakaz aresztowania”, o którym mowa w tym przepisie, oznacza krajowy nakaz aresztowania, odrębny od europejskiego nakazu aresztowania.

W istocie wydanie europejskiego nakazu aresztowania z zastosowaniem tzw. „procedury uproszczonej”, bez wcześniejszego wydania krajowego orzeczenia takiego jak krajowy nakaz aresztowania, który stanowi jego podstawę, może godzić w zasady wzajemnego uznawania i wzajemnego zaufania, na których opiera się system europejskiego nakazu aresztowania. Owe zasady opierają się na założeniu, że dany europejski nakaz aresztowania został wydany w zgodzie z minimalnymi wymogami, przesądzającymi o jego ważności, wśród których figuruje wymóg wskazany w art. 8 ust. 1 lit. c) decyzji ramowej. Tymczasem, mając przed sobą europejski nakaz aresztowania wydany w ramach tzw. „procedury uproszczonej”, którego podstawą jest nakaz aresztowania w rozumieniu art. 8 ust. 1 lit. c) decyzji ramowej, w którym nie ma informacji o krajowym nakazie aresztowania odrębnym od europejskiego nakazu aresztowania, wykonujący nakaz organ sądowy nie jest w stanie zweryfikować, czy dany europejski nakaz aresztowania spełnia wymogi wskazane w art. 8 ust. 1 lit. c) decyzji ramowej. Poszanowanie wymogu określonego w art. 8 ust. 1 lit. c) decyzji ramowej jest też o tyle istotne, że w sytuacji gdy europejski nakaz aresztowania został wydany w celu zatrzymania i przekazania osoby ściganej innemu państwu członkowskiemu, osoba ta już od pierwszego etapu postępowania może korzystać z gwarancji procesowych i praw podstawowych, których ochronę musi zapewnić wydający nakaz organ sądowy zgodnie ze swoim prawem, w szczególności chcąc wydać krajowy nakaz aresztowania. Dzięki wymogowi określonemu w art. 8 ust. 1 lit. c) decyzji ramowej w system europejskiego nakazu aresztowania wmontowana jest zatem dwupoziomowa ochrona praw procesowych i podstawowych osoby ściganej, gdyż do ochrony sądowej przysługującej jej na etapie wydawania orzeczenia krajowego, takiego jak krajowy nakaz aresztowania, dochodzi ochrona, jaką należy jej zapewnić na drugim etapie, czyli etapie wydawania europejskiego nakazu aresztowania, który to etap w danym wypadku może nastąpić krótko po wydaniu wspomnianego orzeczenia krajowego. Tymczasem owa dwupoziomowa ochrona sądowa co do zasady nie istnieje w sytuacji, w której zastosowanie znajduje tzw. procedura uproszczona, gdyż jej zastosowanie zakłada, że przed wydaniem europejskiego nakazu aresztowania krajowy organ sądowy nie wydaje orzeczenia takiego jak krajowy nakaz aresztowania, na którym opiera się europejski nakaz aresztowania.

(por. pkt 52–58; pkt 1 sentencji)

2.        Artykuł 8 ust. 1 lit. c) decyzji ramowej 2002/584 w sprawie europejskiego nakazu aresztowania i procedury wydawania osób między państwami członkowskimi, zmienionej decyzją ramową, zmienionej decyzją ramową 2009/299, należy interpretować w ten sposób, że w sytuacji gdy europejski nakaz aresztowania, który opiera się na istnieniu „nakazu aresztowania” w rozumieniu tego przepisu, nie zawiera informacji wskazujących na istnienie krajowego nakazu aresztowania, wykonujący organ sądowy powinien odmówić jego wykonania, jeżeli w świetle informacji przekazanych mu stosownie do art. 15 ust. 2 decyzji ramowej 2002/584, ze zmianami, oraz wszelkich innych informacji, które posiada, uzna on, że europejski nakaz aresztowania jest nieważny, gdyż został wydany bez wcześniejszego wydania krajowego nakazu aresztowania, odrębnego od europejskiego nakazu aresztowania.

Przed podjęciem takiej decyzji, która ze względu na swój charakter powinna stanowić wyjątek w ramach systemu przekazywania ustanowionego decyzją ramową, który opiera się na zasadach wzajemnego uznawania i wzajemnego zaufania, wspomniany organ powinien, stosownie do art. 15 ust. 2 decyzji ramowej, zwrócić się do wydającego nakaz organu sądowego o bezzwłoczne uzupełnienie wskazanych w nakazie informacji, co pozwoli mu na zbadanie kwestii, czy niezamieszczenie w europejskim nakazie aresztowania informacji wskazujących na istnienie krajowego nakazu aresztowania wynika stąd, że krajowy nakaz aresztowania, wcześniejszy i odrębny od europejskiego nakazu aresztowania, faktycznie nie został wydany, czy też stąd, że taki krajowy nakaz został wprawdzie wydany, ale informacja o nim nie została zamieszczona. Jeżeli, w świetle informacji przekazanych zgodnie z art. 15 ust. 2 decyzji ramowej oraz wszelkich innych informacji, jakimi dysponuje wykonujący organ sądowy, organ ten dojdzie do wniosku, że europejski nakaz zapłaty, mimo że opiera się na istnieniu „nakazu aresztowania” w rozumieniu art. 8 ust. 1 lit. c) decyzji ramowej, został w rzeczywistości wydany bez wcześniejszego wydania krajowego nakazu aresztowania odrębnego od europejskiego nakazu aresztowania, organ ten powinien odmówić wykonania europejskiego nakazu aresztowania ze względu na naruszenie wymogów prawidłowości określonych w art. 8 ust. 1 decyzji ramowej.

(por. pkt 65–67; pkt 2 sentencji)