Συνεκδικασθείσες υποθέσεις C‑105/15 P έως C‑109/15 P

Κωνσταντίνος Μαλλής κ.λπ.

κατά

Ευρωπαϊκής Επιτροπής καιΕυρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ)

«Αίτηση αναιρέσεως – Πρόγραμμα στηρίξεως σταθερότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας – Δήλωση της Ευρωομάδας σχετικά, μεταξύ άλλων, με την αναδιάρθρωση του τραπεζικού τομέα της Κύπρου – Προσφυγή ακυρώσεως»

Περίληψη – Απόφαση του Δικαστηρίου (τμήμα μείζονος συνθέσεως) της 20ής Σεπτεμβρίου 2016

1.        Αναίρεση – Λόγοι – Απλή επανάληψη των προβληθέντων ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου λόγων και επιχειρημάτων – Μη προσδιορισμός της προβαλλόμενης πλάνης περί το δίκαιο – Απαράδεκτο – Αμφισβήτηση της εκ μέρους του Γενικού Δικαστηρίου ερμηνείας ή εφαρμογής του δικαίου της Ένωσης – Παραδεκτό

(Άρθρο 256 ΣΛΕΕ· Οργανισμός του Δικαστηρίου, άρθρο 58, εδ. 1· Κανονισμός Διαδικασίας του Δικαστηρίου, άρθρα 168 § 1, στοιχείο δʹ, και 169 § 2)

2.        Αναίρεση – Λόγοι – Ανεπαρκής αιτιολογία – Δυνατότητα του Γενικού Δικαστηρίου να λάβει υπόψη μια έμμεση αιτιολογία – Επιτρέπεται – Προϋποθέσεις

(Άρθρο 256 ΣΛΕΕ· Οργανισμός του Δικαστηρίου, άρθρα 36 και 53, εδ. 1)

3.        Προσφυγή ακυρώσεως – Πράξεις δεκτικές προσφυγής – Έννοια – Πράξεις παράγουσες δεσμευτικά έννομα αποτελέσματα – Δήλωση της Ευρωομάδας με την οποία εξουσιοδοτούνται η Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να αρχίσουν διαπραγματεύσεις με κράτος μέλος σχετικά με πρόγραμμα μακροοικονομικής προσαρμογής – Δεν περιλαμβάνεται

(Άρθρα 137 ΣΛΕΕ και 263 § 1 ΣΛΕΕ· πρωτόκολλο αριθ. 14 που προσαρτάται στις Συνθήκες ΕΕ και ΛΕΕ, άρθρο 1· Συνθήκη για τη θέσπιση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας)

4.        Προσφυγή ακυρώσεως – Ιδιότητα του καθού – Ευρωομάδα – Έλλειψη της ιδιότητας του οργάνου ή οργανισμού της Ένωσης

(Άρθρο 16 § 6, ΣΕΕ· άρθρα 137 ΣΛΕΕ και 263 § 1 ΣΛΕΕ· πρωτόκολλο αριθ. 14 που προσαρτάται στις Συνθήκες ΕΕ και ΛΕΕ· απόφαση 2009/937 του Συμβουλίου, παράρτημα)

1.      Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψεις 32-36)

2.      Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψη 45)

3.      Η προσφυγή ακυρώσεως μπορεί να ασκείται κατά όλων των πράξεων των θεσμικών οργάνων της Ένωσης, ανεξάρτητα από τη φύση ή τη μορφή τους, οι οποίες αποσκοπούν στην παραγωγή δεσμευτικών έννομων αποτελεσμάτων, ικανών να θίξουν τα συμφέροντα του προσφεύγοντος, μεταβάλλοντας ουσιωδώς τη νομική του κατάσταση.

Αυτό δεν ισχύει όσον αφορά τη δήλωση της Ευρωομάδας της 25ης Μαρτίου 2013 σχετικά, μεταξύ άλλων, με την αναδιάρθρωση του τραπεζικού τομέα στην Κύπρο. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το άρθρο 13, παράγραφος 3, της Συνθήκης για τη θέσπιση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ), το συμβούλιο διοικητών του ΕΜΣ ανέθεσε στην Επιτροπή και την ΕΚΤ να διαπραγματευθούν με τις αρχές κράτους μέλους ένα πρόγραμμα μακροοικονομικής προσαρμογής το οποίο θα συγκεκριμενοποιούνταν από μνημόνιο κατανόησης. Συναφώς, ο ρόλος της Επιτροπής και της Τράπεζας, όπως αυτός καθορίζεται από το άρθρο 1 του πρωτοκόλλου αριθ. 14 σχετικά με την Ευρωομάδα, δεν μπορεί να είναι ευρύτερος από αυτόν που ανατίθεται στα εν λόγω θεσμικά όργανα από τη Συνθήκη για τον ΕΜΣ. Ωστόσο, ναι μεν η Συνθήκη για τον ΕΜΣ αναθέτει στην Επιτροπή και την Τράπεζα ορισμένα καθήκοντα τα οποία σχετίζονται με την εφαρμογή των σκοπών που η εν λόγω Συνθήκη προβλέπει, πλην όμως, αφενός, τα καθήκοντα που ανατίθενται στην Επιτροπή και στην Τράπεζα στο πλαίσιο της Συνθήκης ΕΜΣ δεν παρέχουν ιδία εξουσία λήψεως αποφάσεων και, αφετέρου, οι ενέργειες των εν λόγω δύο οργάνων στο πλαίσιο της ως άνω Συνθήκης δεσμεύουν μόνον τον ΕΜΣ.

Επιπροσθέτως, το γεγονός ότι η Επιτροπή και η Τράπεζα συμμετέχουν στις συνεδριάσεις της Ευρωομάδας δεν μεταβάλλει τον χαρακτήρα των δηλώσεων της τελευταίας και ούτε μπορεί να θεωρηθεί ότι, λόγω αυτού, η επίδικη δήλωση αποτελεί έκφραση της εξουσίας λήψεως αποφάσεων των δύο αυτών θεσμικών οργάνων της Ένωσης. Εξάλλου, η εν λόγω δήλωση της Ευρωομάδας δεν περιέχει κανένα στοιχείο το οποίο να συνιστά έκφραση αποφάσεως της Επιτροπής και της Τράπεζας περί επιβολής στο οικείο κράτος μέλος της νομικής υποχρεώσεως να εφαρμόσει τα μέτρα που η δήλωση αυτή προβλέπει. Η δήλωση αυτή, αμιγώς πληροφοριακού χαρακτήρα, σκοπεί στην ενημέρωση του κοινού για την ύπαρξη μιας πολιτικής συμφωνίας μεταξύ της Ευρωομάδας και των αρχών του οικείου κράτους μέλους η οποία εξέφραζε την κοινή βούληση περί διεξαγωγής διαπραγματεύσεων κατά τους όρους της εν λόγω δηλώσεως.

(βλ. σκέψεις 51-53, 57-59)

4.      Δεδομένου ότι όχι μόνον ο χαρακτηρισμός «άτυπη» απαντά στο γράμμα του πρωτοκόλλου αριθ. 14 σχετικά με την Ευρωομάδα που προσαρτάται στη Συνθήκη ΛΕΕ, αλλά επίσης η Ευρωομάδα δεν περιλαμβάνεται μεταξύ των διαφόρων συνθέσεων του Συμβουλίου που παρατίθενται στο παράρτημα I του εσωτερικού κανονισμού αυτού, που εγκρίθηκε με την απόφαση 2009/937, στον κατάλογο των οποίων παραπέμπει το άρθρο 16, παράγραφος 6, ΣΕΕ, η Ευρωομάδα δεν είναι δυνατόν ούτε να εξομοιωθεί με σύνθεση του Συμβουλίου ούτε να χαρακτηρισθεί ως όργανο ή οργανισμός της Ένωσης κατά την έννοια του άρθρου 263 ΣΛΕΕ.

(βλ. σκέψη 61)