Arrest van het Gerecht (Vierde kamer) van 13 september 2013 – Total/Commissie

(Zaak T‑548/08)

„Mededinging – Mededingingsregelingen – Markt van paraffinewas – Markt van slack wax – Beschikking tot vaststelling van inbreuk op artikel 81 EG – Prijszetting en marktverdeling – Rechten van verdediging – Legaliteitsbeginsel van strafbare feiten en straffen – Vermoeden van onschuld – Toerekenbaarheid van inbreukmakende gedragingen – Aansprakelijkheid van moedermaatschappij voor inbreuken op mededingingsregels die haar dochterondernemingen hebben gemaakt – Beslissende invloed van moedermaatschappij – Vermoeden in geval van deelneming van bijna 100 %”

1.                     Mededinging – Regels van Unie – Inbreuken – Toerekening – Moedermaatschappij en dochterondernemingen – Economische eenheid – Beoordelingscriteria – Vermoeden dat moedermaatschappij beslissende invloed uitoefent op haar 100 %-dochterondernemingen – Weerlegbaar – Elementen die dat vermoeden kunnen omkeren – Dochteronderneming van holdingmaatschappij – Omstandigheid die niet volstaat om dat vermoeden om te keren (Art. 101 VWEU en 102 VWEU; verordening nr. 1/2003 van de Raad, art. 23, lid 2) (cf. punten 26‑32, 35‑37, 40‑45, 61, 71, 72, 77, 83, 85, 92, 98, 152)

2.                     Mededinging – Administratieve procedure – Mededeling van punten van bezwaar – Vereiste inhoud – Beschikking van Commissie waarbij inbreuk wordt vastgesteld – Beschikking die niet eensluidend is met mededeling van punten van bezwaar – Schending van rechten van verdediging – Voorwaarde (Art. 101 VWEU en 102 VWEU; verordening nr. 1/2003 van de Raad, art. 27, lid 1) (cf. punten 104‑106, 110, 132‑134)

3.                     Recht van Europese Unie – Beginselen – Grondrechten – Vermoeden van onschuld – Mededingingsprocedure – Toepasselijkheid – Strekking (Art. 6, lid 1, VEU; art. 101 VWEU et 102 VWEU; Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, art. 48, lid 1) (cf. punten 121‑123, 139, 140)

4.                     Mededinging – Regels van Unie – Inbreuken – Toerekening – Moedermaatschappij en dochterondernemingen – Economische eenheid – Beoordelingscriteria – Vermoeden dat moedermaatschappij beslissende invloed uitoefent op haar 100 %-dochterondernemingen – Schending van beginselen van individueel karakter en legaliteit van sancties – Geen – Schending van beginsel van behoorlijk bestuur – Geen (Art. 101 VWEU en 102 VWEU; verordening nr. 1/2003 van de Raad, art. 23, lid 2) (cf. punten 155, 156, 159‑162, 168‑170)

5.                     Beroep tot nietigverklaring – Middelen – Misbruik van bevoegdheid – Begrip (Art. 101 VWEU, 263 VWEU; verordening nr. 1/2003 van de Raad, art. 23, lid 2) (cf. punten 175‑177)

6.                     Mededinging – Administratieve procedure – Bevoegdheden van Commissie – Cumulatie van inspectie-, vervolgings- en sanctiebevoegdheid – Exceptie van onwettigheid – Onverenigbaarheid met beginselen van eerlijk proces – Geen (Art. 6, lid 1, VEU; art. 101 VWEU en 102 VWEU; Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, art. 41; verordening nr. 1/2003 van de Raad) (cf. punten 182‑187)

7.                     Mededinging – Geldboeten – Bedrag – Beoordelingsvrijheid van Commissie – Rechterlijke toetsing – Volledige rechtsmacht – Rechtsgevolg (Art. 261 VWEU; Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, art. 47; verordening nr. 1/2003 van de Raad, art. 23, lid 3, en 31) (cf. punten 188‑190)

8.                     Mededinging – Geldboeten – Bedrag – Vaststelling – Criteria – Afschrikkende werking van geldboete (Art. 101 VWEU en 102 VWEU; verordening nr. 1/2003 van de Raad, art. 23, leden 2 en 3) (cf. punten 199‑203)

Voorwerp

Primair, nietigverklaring van beschikking C (2008) 5476 def. van de Commissie van 1 oktober 2008 inzake een procedure op grond van artikel 81 van het EG‑Verdrag en artikel 53 van de EER-Overeenkomst (Zaak COMP/39.181 – Kaarswas), en subsidiair, nietigverklaring of verlaging van de verzoekster opgelegde geldboete

Dictum

1) Het beroep wordt verworpen.

2) Total SA zal haar eigen kosten dragen alsmede die van de Europese Commissie.