Sprawa T‑139/15
Węgry
przeciwko
Komisji Europejskiej
Wyrok Sądu (czwarta izba) z dnia 12 marca 2019 r.
EFOGR – Sekcja Gwarancji – EFRG – Cukier – Tymczasowy system restrukturyzacji przemysłu cukrowniczego we Wspólnocie Europejskiej – Rozporządzenie (WE) nr 320/2006 – Rozporządzenie (WE) nr 968/2006 – Wydatki wyłączone z finansowania – Wydatki poniesione na Węgrzech – Warunki przyznania pomocy na całkowity demontaż urządzeń produkcyjnych oraz pomocy na częściowy demontaż – Pojęcie „urządzeń produkcyjnych” – Ocena używania silosów w momencie wystąpienia z wnioskiem o przyznanie pomocy – Pojęcie „całkowitego demontażu” – Załącznik 2 do dokumentu VI/5330/97 – Trudności w wykładni przepisów prawa Unii – Lojalna współpraca
1. Rolnictwo – Wspólna organizacja rynków – Cukier – Tymczasowy system restrukturyzacji przemysłu cukrowniczego – Pomoc na restrukturyzację – Warunki przyznania – Demontaż urządzeń produkcyjnych – Demontaż całkowity lub częściowy – Pojęcia – Wybór, którego należy dokonać w dniu składania wniosku o przyznanie pomocy – Obowiązek określenia wszystkich urządzeń produkcyjnych przeznaczonych do demontażu w tej samej dacie
(rozporządzenie Rady nr 320/2006, art. 3, 4; rozporządzenie Komisji nr 968/2006, art. 4, 9)
(zob. pkt 56–70, 73, 74, 77–80, 83–86, 101, 102, 106, 107, 110, 111)
2. Rolnictwo – Finansowanie przez EFRG – Rozliczanie rachunków – Odmowa pokrycia wydatków wynikających z niewłaściwego stosowania przepisów prawa Unii – Korekta finansowa odpowiadająca różnicy między kwotą pomocy na całkowity demontaż a kwotą pomocy na częściowy demontaż – Skrajne przypadki – Zastosowanie niższej lub zerowej stawki korekty – Przesłanki stosowania – Brak automatycznego zastosowania w przypadku spełnienia przesłanek
(rozporządzenie Rady nr 1290/2005, art. 31)
(zob. pkt 124, 126–134)
3. Akty instytucji – Zasady praktyki administracyjnej o charakterze generalnym – Akt mający na celu wywołanie skutków zewnętrznych – Zakres
(zob. pkt 125)
4. Państwa członkowskie – Zobowiązania – Obowiązek lojalnej współpracy z instytucjami Unii – Wzajemność
(art. 4 ust. 3 TUE)
(zob. pkt 138–140)
Streszczenie
W wyroku T‑139/15, Węgry/Komisja (T‑139/15), wydanym w dniu 12 marca 2019 r., Sąd oddalił skargę Węgier o stwierdzenie nieważności wniesioną na podstawie art. 263 TFUE przeciwko decyzji wykonawczej Komisji(1) (UE) 2015/103 nakładającej korektę finansową w wysokości 25% całkowitej kwoty pomocy restrukturyzacyjnej na całkowity demontaż zakładów produkcji cukru, która została przyznana węgierskim producentom cukru w ramach tymczasowego systemu restrukturyzacji przemysłu cukrowniczego.
W pierwszej kolejności Sąd został wezwany do rozstrzygnięcia kwestii, kiedy należy dokonać oceny, czy silosy stanowią urządzenia produkcyjne przeznaczone do demontażu w celu przyznania pomocy restrukturyzacyjnej z tytułu całkowitego demontażu, czy też wchodzą one w zakres jednego z wyjątków określonych przez Trybunał w wyroku z dnia 14 listopada 2013 r., SFIR i in. (od C‑187/12 do C‑189/12, EU:C:2013:737).
Zdaniem Sądu kwalifikacja silosów musiała zostać ustalona w dniu złożenia wniosku o przyznanie pomocy, a nie w momencie zakończenia działań restrukturyzacyjnych. Aby osiągnąć cel polegający na zmniejszeniu nieopłacalnej zdolności produkcyjnej cukru w Unii, do którego dążą omawiane przepisy, prawodawca Unii przewidział bowiem dwa różne systemy restrukturyzacji w zależności od sposobu przeprowadzonego demontażu, czyli całkowitego demontażu albo częściowego demontażu, które dają podstawę do kwoty pomocy na inną restrukturyzację. W przypadku całkowitego demontażu wyjątkowo mogły zostać zachowane wszystkie urządzenia, inne niż te, które są konieczne do produkcji cukru, izoglukozy lub syropu inulinowego albo które były bezpośrednio związane z wytwarzaniem tych produktów, jak np. urządzenia do pakowania. Natomiast w przypadku częściowego demontażu można było zachować instalacje niezbędne do produkcji cukru, izoglukozy lub syropu inulinowego lub bezpośrednio związane z wytwarzaniem tych produktów, w szczególności pod warunkiem, że nie są one już wykorzystywane do wytwarzania produktów objętych wspólną organizacją rynku cukru.
Tymczasem, po pierwsze, gdyby kwalifikacji silosów jako urządzeń produkcyjnych dokonano na końcu procesu restrukturyzacji, to pozwoliłoby to w wypadku zarówno całkowitego, jak i częściowego demontażu na zachowanie silosów, które w momencie złożenia wniosku o przyznanie pomocy stanowiłyby urządzenia produkcyjne. W związku z tym zachowanie części urządzeń produkcyjnych nie byłoby już charakterystyczne dla częściowego demontażu, ale obejmowałoby również całkowity demontaż, podczas gdy w tym drugim wypadku podmioty otrzymywały kwotę pomocy restrukturyzacyjnej o 25% wyższą niż kwota przyznana na częściowy demontaż. Po drugie, silosy, które w danym wypadku w dniu złożenia wniosku o pomoc restrukturyzacyjną stanowiły urządzenia produkcyjne, nie zostałyby wymienione w planie restrukturyzacji jako urządzenia produkcyjne do demontażu, co stanowiło naruszenie art. 4 ust. 3 lit. c) rozporządzenia nr 320/2006(2). Po trzecie, zobowiązanie do demontażu wszystkich urządzeń produkcyjnych, które należało załączyć do wniosku o przyznanie pomocy restrukturyzacyjnej na całkowity demontaż, było dotknięte uchybieniem, ponieważ nie dotyczyło wszystkich urządzeń produkcyjnych istniejących w dniu, w którym owo zobowiązanie zostało zaciągnięte.
W drugiej kolejności Sąd zbadał, czy w świetle obiektywnych trudności z wykładnią właściwych w tej sprawie przepisów w odniesieniu do kwestii utrzymania silosów w przypadku całkowitego demontażu Komisja powinna była obniżyć kwotę korekty finansowej, a nawet powstrzymać się od jakiejkolwiek korekty finansowej zgodnie z wytycznymi określonymi w dokumencie VI/5330/97(3), a ściślej rzecz ujmując, w akapicie drugim tego dokumentu, pod tytułem „Skrajne przypadki” (zwanym dalej „skrajnym przypadkiem”).
W opinii Sądu skrajny przypadek jest czynnikiem stanowiącym podstawę dla wyważenia, który nie otwiera w sposób automatyczny prawa jego zastosowania. Zastosowanie skrajnego przypadku uzależnione jest bowiem od spełnienia kilku przesłanek: z jednej strony, że uchybienie stwierdzone przez Komisję w trakcie procedury rozliczeniowej wynika z trudności dotyczących wykładni przepisów Unii, z drugiej zaś – że władze krajowe podjęły niezbędne kroki w celu zaradzenia uchybieniu, gdy tylko zostało to wykryte przez Komisję.