WYROK SĄDU (druga izba)

z dnia 23 października 2018 r.(*)

Służba publiczna – Urzędnicy – Zabezpieczenie społeczne – Choroba zawodowa – Zawodowe podłoże choroby – Artykuł 78 akapit piąty regulaminu pracowniczego – Komitet ds. inwalidztwa – Obowiązek uzasadnienia – Oczywisty błąd w ocenie – Odpowiedzialność – Krzywda

W sprawie T‑567/16

Robert McCoy, były urzędnik Komitetu Regionów, zamieszkały w Brukseli (Belgia), reprezentowany przez adwokata L. Levi,

strona skarżąca,

przeciwko

Komitetowi Regionów, reprezentowanemu przez J.C. Cañoto Argüellesa oraz S. Bachotet, działających w charakterze pełnomocników, wspieranych przez adwokata B. Wägenbaura,

strona pozwana,

mającej za przedmiot oparte na art. 270 TFUE, po pierwsze, żądanie stwierdzenia nieważności decyzji Komitetu Regionów z dnia 2 grudnia 2014 r. zatwierdzającej wnioski komitetu ds. inwalidztwa z dnia 7 maja 2014 r., w których komitet ten oddalił wniosek skarżącego o uznanie zawodowego podłoża jego choroby, a po drugie, żądanie zasądzenia zadośćuczynienia w kwocie 25 000 EUR za doznaną przez skarżącego krzywdę,

SĄD (druga izba),

w składzie: M. Prek, prezes, F. Schalin (sprawozdawca) i M.J. Costeira, sędziowie,

sekretarz: M. Marescaux, administrator,

uwzględniając pisemny etap postępowania i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 13 grudnia 2017 r.,

wydaje następujący

Wyrok

 Okoliczności faktyczne leżące u podstaw sporu

 Nieprawidłowości w ramach Komitetu Regionów oraz sytuacja zawodowa skarżącego

1        Skarżący, R. McCoy, pełnił w Komitecie Regionów najpierw, od 1 stycznia 2000 r. do 31 grudnia 2002 r., obowiązki kontrolera finansowego, a następnie, od dnia 1 stycznia 2003 r. – audytora wewnętrznego.

2        W związku z pełnieniem swoich obowiązków służbowych skarżący odnotował nieprawidłowości w zarządzaniu budżetem Komitetu Regionów. Poinformował o nich początkowo administrację i sekretarza generalnego Komitetu Regionów, a następnie komisję kontroli budżetowej Parlamentu Europejskiego (zwaną dalej „Cocobu”), przed którą wystąpił w dniu 19 marca 2003 r.

3        Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF), zawiadomiony przez jednego z posłów i przez członka Cocobu, zbadał sprawę zgłaszanych przez skarżącego nieprawidłowości i w dniu 8 października 2003 r. wydał sprawozdanie z dochodzenia (zwane dalej „sprawozdaniem OLAF‑u”). W ramach swego dochodzenia OLAF przesłuchał skarżącego.

4        Sprawozdanie OLAF‑u stwierdzało, że przy zarządzaniu budżetem Komitetu Regionów popełniono szereg różnych nieprawidłowości, i zalecało w szczególności rozważenie wszczęcia dochodzenia dyscyplinarnego wobec niektórych członków personelu, a w szczególności F. i Y. OLAF stwierdzał również, że F. ostrzegł skarżącego, że jeśli będzie dalej prowadził działania tak jakby był nadal kontrolerem finansowym w Komitecie Regionów, to zwróci się o wszczęcie względem niego dochodzenia administracyjnego, a skarżący odczuł narastającą wrogość ze strony przełożonych.

5        We wnioskach sprawozdania OLAF‑u podkreślono, że generalnie Komitet Regionów usiłował „zniechęcić lub wytrącić z równowagi” skarżącego przy wykonywaniu obowiązków kontrolera finansowego, a potem audytora wewnętrznego, oraz że Komitet Regionów zdawał się lekceważyć przepisy art. 2 ust. 3 decyzji nr 294/99 prezydium Komitetu Regionów z dnia 17 listopada 1999 r. dotyczącej zasad i warunków dochodzeń wewnętrznych w odniesieniu do przeciwdziałania nadużyciom finansowym, korupcji i wszelkim nielegalnym działaniom godzącym w interesy Wspólnoty, zgodnie z którym „urzędnicy lub pracownicy Sekretariatu Generalnego nie mogą być w żadnym przypadku poddawani niesprawiedliwemu lub dyskryminacyjnemu traktowaniu w wyniku przekazania przez nich informacji określonych w akapitach pierwszym i drugim”.

6        W dniu 22 grudnia 2003 r. Cocobu przedstawiła sprawozdanie w sprawie absolutorium z wykonania budżetu ogólnego Unii Europejskiej za rok 2001, którego sekcja VII dotyczyła właśnie Komitetu Regionów (zwane dalej „sprawozdaniem Cocobu”). Opierając się w szczególności na sprawozdaniu OLAF‑u, Cocobu nie tylko „potępiła oficjalne obstrukcyjne działania [którym] […] byli poddawani kontroler finansowy/audytor wewnętrzny i jego personel ze strony administracji Komitetu [Regionów]”, lecz również stwierdziła, że „oczekuje, iż środki podejmowane w celu przeprowadzenia reformy [planowane przez Komitet Regionów] umożliwią zgłaszanie przypadków oszustw i nieprawidłowości bez ryzyka mobbingu indywidualnego lub ze strony instytucji, jak to miało miejsce w przeszłości”.

7        W świetle sprawozdania OLAF‑u i sprawozdania Cocobu Parlament, w ramach nadanych mu w art. 275 i 276 WE uprawnień do udzielenia absolutorium z wykonania budżetu ogólnego Unii, przyjął w dniu 29 stycznia 2004 r. rezolucję „zawierającą uwagi towarzyszące decyzji w sprawie udzielenia absolutorium z wykonania budżetu ogólnego Unii Europejskiej za rok 2001 – Sekcja VII – Komitet Regionów”. W szczególności w pkt 14, 22 i 24 tej rezolucji Parlament „[potępił], nie przesądzając przy tym o wyniku postępowania wszczętego przez audytora wewnętrznego na podstawie art. 24 regulaminu pracowniczego, oficjalne działania obstrukcyjne, którym [skarżący] i jego personel byli poddani”, a także „mobbing indywidualny lub ze strony instytucji”, któremu skarżący był poddany, oraz „[zażądał] by audytor wewnętrzny otrzymał od Komitetu Regionów oficjalne przeprosiny”.

8        Skarżący, cierpiący na lęki i depresję, z objawami stresu pourazowego, został skierowany na zwolnienie chorobowe z dniem 28 kwietnia 2004 r. Zwolnienie skarżącego trwało do dnia 31 grudnia 2006 r., a potem od 22 lutego 2007 r. do 30 czerwca 2007 r., kiedy to skarżący został przeniesiony z urzędu w stan spoczynku z powodu niepełnosprawności.

9        Stwierdziwszy, że skarżący skumulował przez ostatnie trzy lata okresy zwolnienia chorobowego przekraczające w sumie 12 miesięcy, w dniu 22 lutego 2006 r. sekretarz generalny Komitetu Regionów postanowił wszcząć na podstawie art. 59 ust. 4 regulaminu pracowniczego urzędników Unii Europejskiej (zwanego dalej „regulaminem pracowniczym”) postępowanie w sprawie przeniesienia skarżącego w stan spoczynku z powodu niepełnosprawności i zwrócił się do niego o wyznaczenie lekarza do celów zwołania komitetu ds. inwalidztwa.

 Pierwszy komitet ds. inwalidztwa oraz Urząd Administracji i Wypłacania Należności Indywidualnych Komisji (PMO)

10      W skład pierwszego komitetu ds. inwalidztwa wchodzili dr T., wyznaczony przez Komitet Regionów, dr G., wyznaczony z urzędu przez prezesa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w celu reprezentowania skarżącego, oraz dr O., wyznaczony za porozumieniem dra T. i dra G.

11      Skarżący podjął ponownie pracę w dniu 1 stycznia 2007 r. i pracował do dnia 21 lutego 2007 r., czyli przez około sześć tygodni, a następnie otrzymał ponownie zwolnienie chorobowe.

12      W dniu 27 lutego 2007 r. skarżący zwrócił się do sekretarza generalnego Komitetu Regionów, na podstawie art. 73 regulaminu pracowniczego i art. 16 zasad ubezpieczenia, z wnioskiem o uznanie zawodowego podłoża jego choroby. Skarżący zawiadomił ponadto sekretarza generalnego Komitetu Regionów, że skoro komitet ds. inwalidztwa został już wyznaczony w celu orzeczenia w przedmiocie jego niezdolności do pracy w rozumieniu art. 78 regulaminu pracowniczego, zwrócił się on do tegoż komitetu o rozważenie zbadania nie tylko jego niezdolności do pracy, lecz również związku zachodzącego ewentualnie między niezdolnością do pracy a jego działalnością zawodową.

13      Pismem z dnia 10 kwietnia 2007 r. sekretarz generalny Komitetu Regionów poinformował skarżącego, że jego wniosek złożony na podstawie art. 73 regulaminu pracowniczego został przekazany Komisji Wspólnot Europejskich działającej jako organ powołujący (zwany dalej „organem powołującym”) ad hoc do spraw stosowania art. 73 regulaminu pracowniczego i że jego wniosek o orzeczenie przez zwołany już komitet ds. inwalidztwa również w przedmiocie zawodowego podłoża jego ewentualnej niepełnosprawności został należycie przekazany temu komitetowi.

14      W wyniku posiedzenia, które odbyło się w dniu 23 maja 2007 r., pierwszy komitet ds. inwalidztwa doszedł do wniosku, że skarżący jest trwale niepełnosprawny w stopniu uznanym za całkowity, co sprawia, że nie jest on zdolny do wykonywania swoich obowiązków służbowych. Natomiast w kwestii podłoża niepełnosprawności pierwszy komitet ds. inwalidztwa stwierdził, że nie ma wystarczających danych, by orzec w przedmiocie zawodowego podłoża niepełnosprawności i że oczekuje, aż administracja dostarczy mu „autentycznych dowodów” umożliwiających wydanie w tej sprawie orzeczenia.

15      W drodze decyzji z dnia 11 czerwca 2007 r. podjętej przez prezydium Komitetu Regionów na podstawie art. 53 regulaminu pracowniczego skarżący został przeniesiony w stan spoczynku z powodu niepełnosprawności z dniem 30 czerwca 2007 r.

16      W styczniu 2008 r. w ramach postępowania wszczętego na podstawie art. 73 regulaminu pracowniczego Urząd Administracji i Wypłacania Należności Indywidualnych Komisji (PMO) uznał, że nie ma potrzeby podejmowania dochodzenia administracyjnego, „ponieważ dokumenty włączone do akt sprawy zawierają wystarczające informacje natury administracyjnej, by lekarz [PMO] mógł przeprowadzić analizę”.

17      W drodze decyzji z dnia 9 stycznia 2009 r. PMO uznał zawodowe podłoże choroby skarżącego na podstawie art. 73 regulaminu pracowniczego w oparciu o raporty lekarskie sporządzone lub zlecone przez lekarza PMO, dra J., a mianowicie jego raport z dnia 8 maja 2008 r. i jego opinię z dnia 20 listopada 2008 r., oraz raport dra R. z dnia 18 września 2008 r. Ponadto w raporcie lekarza PMO z dnia 8 maja 2008 r. odwoływano się do sześciu innych raportów lekarskich sporządzonych przez dra V.A. i innych lekarzy ze szpitali, przedłożonych przez skarżącego, a także do szeregu dokumentów niemających charakteru medycznego, w tym rezolucji Parlamentu w sprawie absolutorium, przywołanej powyżej w pkt 7. W raporcie dra R. z dnia 18 września 2008 r. powoływano się ponadto na raport z badania psychologicznego sporządzony przez prof. D.M. w dniu 3 września 2008 r.

18      W raporcie z dnia 8 maja 2008 r. lekarz PMO uznał, w świetle dokumentów zawartych w aktach sprawy, że OLAF stwierdził, po pierwsze, zaistnienie malwersacji w Komitecie Regionów i prób odsunięcia skarżącego, co uniemożliwiało mu właściwe wykonywanie pracy kontrolera finansowego, a po drugie, istnienie poważnych konfliktów międzyludzkich między skarżącym a jego przełożonymi. Zgodnie z konkluzją lekarza PMO, z zastrzeżeniem opinii psychiatrycznej, o którą wystąpiono do dra Re., należało przyjąć w szczególności, że „stopniowo rozwinął się syndrom […] związany z nagannym zachowaniem w miejscu pracy określonych urzędników Komitetu Regionów”.

19      W opinii z dnia 20 listopada 2008 r. lekarz PMO stwierdził, że skarżący „nie jest już w stanie wykonywać jakiejkolwiek działalności zawodowej w służbach Wspólnot Europejskich, tym bardziej że jego stan z punktu widzenia psychologii klinicznej związany jest z mobbingiem doznawanym w pracy i będącym jego wynikiem [syndromem] burn out” i że „[wykazywane przez niego] zaburzenia psychoafektywne pozostają w niewątpliwym bezpośrednim związku przyczynowym z [jego] działalnością zawodową”.

20      W dniu 2 marca 2010 r. PMO podjęło decyzję, na podstawie art. 73 regulaminu pracowniczego, o ustaleniu stopnia niepełnosprawności skarżącego spowodowanej chorobą uznaną za mającą zawodowe podłoże na 10%. Wspomnianą decyzję podjęto na podstawie szeregu dodatkowych raportów lekarskich zamówionych przez PMO: raportu z oceny psychologicznej przeprowadzonej w dniu 12 sierpnia 2009 r. przez M.D., wyników badania neuropsychologicznego przeprowadzonego w dniu 17 października 2009 r. przez dra M., „raportu z badania psychiatrycznego” przeprowadzonego w dniu 3 listopada 2009 r. przez dra Re. oraz opinii lekarza PMO z dnia 11 lutego 2010 r., w których również stwierdzono zaburzenia powstałe w reakcji na konflikt w miejscu pracy. W następstwie raportu sporządzonego przez dra Re. w dniu 3 listopada 2009 r. lekarz PMO opisał chorobę zawodową skarżącego jako „zaburzenia lękowo-depresyjne na tle poważnego konfliktu o charakterze administracyjnym równoważnego z mobbingiem” i ocenił stopień wynikającej stąd niepełnosprawności na 10%. Wszystkie opinie i raporty lekarskie zostały przekazane pierwszemu komitetowi ds. inwalidztwa.

21      W następstwie decyzji PMO i po zaznajomieniu się z dokumentacją lekarską i administracyjną trzej członkowie pierwszego komitetu ds. inwalidztwa zebrali się ponownie w dniu 2 lipca 2010 r. Tenże pierwszy komitet ds. inwalidztwa uznał większością głosów – podpisy pod wnioskami złożyli jedynie dr T. i dr O. – że niepełnosprawność skarżącego nie wynika z choroby zawodowej. Doktor G., lekarz wyznaczony z urzędu dla skarżącego, podpisał odrębne wnioski, również z datą 2 lipca 2010 r., orzekając, że niepełnosprawność skarżącego wynika z choroby zawodowej.

22      Na posiedzeniu w dniu 10 września 2010 r. prezydium Komitetu Regionów działające w charakterze organu powołującego „zatwierdziło [wnioski dra T. i dra O., o których mowa w pkt 21 powyżej], zgodnie z którymi niepełnosprawność [skarżącego] nie wynika z choroby zawodowej w rozumieniu art. 78 [akapit piąty] regulaminu pracowniczego”.

23      Pismem z dnia 21 stycznia 2011 r. skarżący złożył zażalenie na decyzję z dnia 10 września 2010 r. Organ powołujący oddalił to zażalenie decyzją z dnia 20 maja 2011 r.

24      W dniu 8 września 2011 r. skarżący wniósł do Sądu do spraw Służby Publicznej Unii Europejskiej skargę na decyzję z dnia 10 września 2010 r. i decyzję o oddaleniu zażalenia z dnia 20 maja 2011 r. Wyrokiem z dnia 7 maja 2013 r. McCoy/Komitet Regionów (F‑86/11, EU:F:2013:56) stwierdzona została nieważność decyzji z dnia 10 września 2010 r. W wyroku tym skarga skarżącego została uwzględniona z uwagi na fakt, że raport pierwszego komitetu ds. inwalidztwa zawierał niewystarczające uzasadnienie, a komitet ten popełnił oczywisty błąd w ocenie. Niewystarczające uzasadnienie wynikało z braku zrozumiałego związku między ustaleniami natury medycznej pierwszego komitetu ds. inwalidztwa a jego wnioskami dotyczącymi podłoża niepełnosprawności skarżącego (wyrok z dnia 7 maja 2013 r., McCoy/Komitet Regionów, F‑86/11, EU:F:2013:56, pkt 98). Oczywisty błąd w ocenie wynikał z faktu, że pierwszy komitet ds. inwalidztwa stwierdził, że uznanie zawodowego podłoża choroby na podstawie art. 73 regulaminu pracowniczego nastąpiło de facto „wyłącznie w oparciu o wypowiedzi pacjenta”, podczas gdy z akt sprawy wynikało, że takie twierdzenie znajdowało w szczególności oparcie w szeregu raportów lekarskich, a okoliczności sprawy nie przemawiały za tym, że znaczenie miały wypowiedzi pacjenta (wyrok z dnia 7 maja 2013 r., McCoy/Komitet Regionów, F‑86/11, EU:F:2013:56, pkt 106–111).

25      Jednocześnie z powołaną powyżej skargą skarżący wniósł w dniu 20 grudnia 2012 r. do Sądu do spraw Służby Publicznej skargę o odszkodowanie i zadośćuczynienie (sprawa F‑156/12, McCoy/Komitet Regionów). Jak stwierdzono w pkt 36 poniżej, skarżący w ramach tej skargi zarzucał Komitetowi Regionów nieprawidłowe zachowanie względem niego w okresie następującym po wykryciu nieprawidłowości w Komitecie Regionów.

 Drugi komitet ds. inwalidztwa

26      W następstwie wyroku z dnia 7 maja 2013 r., McCoy/Komitet Regionów (F‑86/11, EU:F:2013:56) Komitet Regionów, pismem z dnia 7 lipca 2013 r., podjął decyzję o powołaniu drugiego komitetu ds. inwalidztwa złożonego z trzech lekarzy.

27      Skarżący wskazał jako reprezentującego go tego samego lekarza, który reprezentował go w pierwszym komitecie ds. inwalidztwa, to znaczy dra G., a Komitet Regionów wskazał dra M.

28      Pismem z dnia 30 października 2013 r. Komitet Regionów poinformował skarżącego, że dr M. i dr G. uzgodnili wybór trzeciego lekarza, którym został dr L., w celu utworzenia drugiego komitetu ds. inwalidztwa. Komitet Regionów uzyskał tę informację w oparciu o wymianę wiadomości elektronicznych między dwoma lekarzami, w ramach której dr G. opowiedział się za dr L.

29      W dniu 8 listopada 2013 r. skarżący poinformował Komitet Regionów, że nie zgadza się z tym wnioskiem. Niezależnie od wiadomości elektronicznej dra G. twierdził on, że ten ostatni nie wyraził zgody w kwestii ustalenia nazwiska trzeciego lekarza. Zwrócił się on ponadto do Komitetu Regionów o nieproponowanie osób w celu wskazania trzeciego lekarza drugiego komitetu ds. inwalidztwa i poprosił o zwrócenie się w tym celu do prezesa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

30      W dniu 26 listopada 2013 r. Komitet Regionów wysłał skarżącemu pismo informujące, że nie sprzeciwia się on zwróceniu się do prezesa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Podkreślał jednak, że takie działanie prowadzi do wszczęcia dodatkowych procedur, które ostatecznie opóźnią zakończenie postępowania.

31      W następstwie tej wymiany pism prezes Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, do którego zwrócił się Komitet Regionów, wskazał trzeciego lekarza w celu uzupełnienia składu drugiego komitetu ds. inwalidztwa. Komitet Regionów został o tym poinformowany w końcu lutego 2014 r.

32      Lekarzem wyznaczonym przez prezesa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej był dr H. Drugi komitet ds. inwalidztwa był zatem złożony z dra G., lekarza wskazanego przez skarżącego, dra M., lekarza wskazanego przez Komitet Regionów, oraz dra H., lekarza wskazanego przez prezesa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

33      Drugi komitet ds. inwalidztwa zebrał się po raz pierwszy w dniu 15 kwietnia 2014 r. W wyniku tego posiedzenia lekarze uzgodnili drugie posiedzenie w obecności skarżącego. W ramach drugiego posiedzenia, które odbyło się w dniu 7 maja 2014 r., skarżącemu zostały postawione pytania, a następnie dr M. oraz dr H. większością głosów przyjęli wniosek, że niepełnosprawność skarżącego nie miała podłoża zawodowego w rozumieniu art. 78 akapit piąty regulaminu pracowniczego (zwany dalej „wnioskiem z dnia 7 maja 2014 r.”), podczas gdy dr G. opowiedział się za zawodowym podłożem tej niepełnosprawności.

34      W dniu 10 listopada 2014 r. służba medyczna Komitetu Regionów przesłała drowi G. wiadomość elektroniczną zawierającą protokoły z dwóch posiedzeń komitetu ds. inwalidztwa, a także wykaz dokumentów dostępnych w dokumentacji medycznej skarżącego wraz z listą dokumentów. Protokoły te były podpisane wyłącznie przez dra M. i dra H.

35      W tym samym dniu dr M i dr H podpisali podsumowujący raport lekarski, przedstawiający uzasadnienie wniosków z dnia 7 maja 2014 r. Raport ten został przekazany drowi G. w dniu 23 marca 2015 r. W tym samym dniu dr M. przekazał również organowi powołującemu zaświadczenie, w którym stwierdzał, co następuje:

„Niniejszym poświadczam, że dołożono starań, aby prace komitetu ds. inwalidztwa przebiegły prawidłowo, a jego ustalenia zostały należycie uzasadnione”.

36      W dniu 18 listopada 2014 r. Sąd do spraw służby Publicznej wydał wyrok w sprawie między skarżącym a Komitetem Regionów (wyrok z dnia 18 listopada 2014 r., McCoy/Komitet Regionów, F‑156/12, EU:F:2014:247), w którym stwierdzał naruszenie przez Komitet Regionów ciążącego na nim obowiązku staranności względem skarżącego. Zgodnie z tym wyrokiem Komitet Regionów nie wykazał, że wziął pod uwagę w odnośnym w tej sprawie okresie i zgodnie z ciążącym na nim obowiązkiem staranności trudne chwile, jakich doświadczył skarżący na płaszczyźnie zawodowej i etycznej, a także ich ewentualne skutki dla zdrowia i osobistej sytuacji skarżącego. Z pkt 128 tegoż wyroku wynika, że „[z] decyzji PMO z dnia 2 marca 2010 r. oraz wniosków lekarza PMO z dnia 11 lutego 2010 r. wynika, po pierwsze, że związek przyczynowy między działaniem Komitetu Regionów a poniesioną szkodą nie budzi żadnych wątpliwości, a po drugie, że przyznane na mocy art. 73 regulaminu pracowniczego odszkodowanie nie obejmuje zadośćuczynienia za krzywdę polegającą na destabilizacji, lekceważeniu, oczekiwaniu oraz frustracji, których doświadczył skarżący z uwagi na brak należytej staranności Komitetu względem niego”. Z tego tytułu zasądzona została od Komitetu Regionów na rzecz skarżącego kwota w wysokości 20 000 EUR.

37      W dniu 19 listopada 2014 r. dr G. przekazał uwagi dotyczące protokołów posiedzeń drugiego komitetu ds. inwalidztwa i zwrócił uwagę dr M. oraz dr H. na wyrok z dnia 18 listopada 2014 r., McCoy/Komitet Regionów (F‑156/12, EU:F:2014:247). Zwrócił się także z wnioskiem o ponowne zwołanie komitetu ds. inwalidztwa. Doktor M. i dr H. stwierdzili, że kolejne posiedzenie komitetu ds. inwalidztwa nie jest konieczne.

38      W dwóch dokumentach z dnia 23 i 30 listopada 2014 r. (przy czym ten ostatni, zdaniem skarżącego, został w rzeczywistości wysłany w dniu 2 grudnia 2014 r.) dr G. przekazał swe uwagi odnośnie do protokołu z dnia 7 maja 2014 r. zawierającego wnioski przyjęte większością głosów (przez dra M. i dra H.). Doktor G. wyraził w nich odmienne stanowisko. Stwierdził, że występuje związek przyczynowy miedzy sytuacją zawodową skarżącego a jego niepełnosprawnością. Podkreślił, że drugi komitet ds. inwalidztwa nie wykonał powierzonego mu zadania. W rezultacie zwrócił się do tego komitetu o ponowne podjęcie prac.

39      W dniu 26 listopada 2014 r. skarżący złożył pismo u sekretarza generalnego Komitetu Regionów, informując o wnioskach drugiego komitetu ds. inwalidztwa i zwracając się o „ponowne podjęcie przez niego prac w prawidłowy sposób”.

40      Decyzją z dnia 2 grudnia 2014 r. (zwaną dalej „zaskarżoną decyzją”) prezydium Komitetu Regionów zatwierdziło wnioski z dnia 7 maja 2014 r. Decyzja ta została doręczona pismem z dnia 22 grudnia 2014 r., nadanym w dniu 5 stycznia 2015 r. i odebranym w dniu 7 stycznia 2015 r.

41      W dniu 3 kwietnia 2015 r. skarżący wniósł zażalenie w trybie art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego. Zażalenie to zostało oddalone decyzją z dnia 24 lipca 2015 r., doręczoną skarżącemu w dniu 27 lipca 2015 r. (zwaną dalej „decyzją oddalającą zażalenie”).

42      Decyzja oddalająca zażalenie była oparta na nocie, w której dr M. odpowiedział na pytania przekazane mu przez służbę prawną Komitetu Regionów w celu rozpatrzenia zażalenia (zwanej dalej „notą z dnia 8 maja 2015 r.”).

 Przebieg postępowania i żądania stron

43      Pismem złożonym w sekretariacie Sądu do spraw Służby Publicznej w dniu 3 listopada 2015 r. skarżący wniósł skargę w sprawie F-139/15.

44      W dniu 25 stycznia 2016 r. Komitet Regionów złożył w sekretariacie Sądu do spraw Służby Publicznej odpowiedź na skargę.

45      W dniu 24 lutego 2016 r. Sąd postanowił, że druga wymiana pism procesowych nie jest konieczna i pisemny etap postępowania został zakończony.

46      Zgodnie z art. 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2016/1192 z dnia 6 lipca 2016 r. w sprawie przekazania Sądowi właściwości do rozpoznawania w pierwszej instancji sporów między Unią Europejską a jej pracownikami (Dz.U. 2016, L 200, s. 137) niniejsza sprawa została przekazana Sądowi w stanie, w jakim znajdowała się w dniu 31 sierpnia 2016 r. Została ona zarejestrowana pod sygnaturą T‑567/16 i przydzielona drugiej izbie.

47      Ponieważ zakończenie pisemnego etapu postępowania zostało postanowione przez Sąd do spraw Służby Publicznej przed dniem 1 września 2016 r., Sąd zwrócił się w dniu 8 listopada 2016 r. do stron z pytaniem, w celu ustalenia, czy wnoszą o przeprowadzenie rozprawy. Strony udzieliły odpowiedzi w wyznaczonym terminie, przy czym skarżący poinformował Sąd w dniu 29 listopada 2016 r., że wnosi o przeprowadzenie rozprawy, a Komitet Regionów w odpowiedzi z dnia 7 grudnia 2016 r. stwierdzał, że nie uznaje przeprowadzenia rozprawy za konieczne.

48      Postanowieniem z dnia 23 lutego 2017 r. niniejsza sprawa została przydzielona nowemu sędziemu sprawozdawcy należącemu do drugiej izby.

49      Strony przedstawiły stanowiska podczas rozprawy w dniu 13 grudnia 2017 r.

50      W swej skardze skarżący wnosi do Sądu o:

–        stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji w zakresie, w jakim decyzja ta, zatwierdzając wnioski drugiego komitetu ds. inwalidztwa, odmawia uznania zawodowego podłoża dotykającej skarżącego niepełnosprawności w rozumieniu art. 78 akapit piąty regulaminu pracowniczego;

–        stwierdzenie nieważności decyzji oddalającej zażalenie;

–        zasądzenie od Komitetu Regionów kwoty 25 000 EUR tytułem zadośćuczynienia krzywdzie;

–        obciążenie Komitetu Regionów całością kosztów postępowania.

51      Komitet Regionów wnosi do Sądu o:

–        oddalenie skargi jako bezzasadnej;

–        obciążenie skarżącego kosztami postępowania.

 Co do prawa

52      Na poparcie skargi o stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji i decyzji oddalającej zażalenie skarżący podnosi osiem zarzutów, z których pierwszy oparty jest na naruszeniu art. 78 regulaminu pracowniczego z uwagi na brak kontroli prac drugiego komitetu ds. inwalidztwa oraz naruszenie gwarancji proceduralnych, drugi – na naruszeniu obowiązku uzasadnienia i pojęcia choroby zawodowej, trzeci – na oczywistym błędzie w ocenie, czwarty – na naruszeniu zakresu upoważnienia drugiego komitetu ds. inwalidztwa, piąty – na naruszeniu obowiązku staranności, szósty – na naruszeniu art. 266 TFUE, siódmy – na naruszeniu rozsądnego terminu, a ósmy – na naruszeniu zasady kolegialności. Skarżący wnosi również o zasądzenie od Komitetu Regionów kwoty w wysokości 25 000 EUR tytułem zadośćuczynienia za krzywdę doznaną z uwagi na naruszenia prawa popełnione przez Komitet Regionów.

53      Należy na wstępie przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem żądanie stwierdzenia nieważności formalnie skierowane przeciwko decyzji oddalającej zażalenie skutkuje, w przypadku gdy decyzja jest pozbawiona autonomicznej treści, zaskarżeniem do Sądu aktu, na który zażalenie zostało złożone (wyrok z dnia 7 maja 2013 r., McCoy/Komitet Regionów, F‑86/11, EU:F:2013:56, pkt 55; zob. również podobnie wyrok z dnia 17 stycznia 1989 r., Vainker/Parlament, 293/87, EU:C:1989:8, pkt 8).

54      W niniejszym przypadku decyzja o oddaleniu zażalenia utrzymuje w mocy zaskarżoną decyzję, uściślając powody, które legły u jej podstaw. W takiej sytuacji należy zbadać zgodność z prawem pierwotnego aktu, biorąc pod uwagę uzasadnienie znajdujące się w decyzji oddalającej zażalenie, gdyż jej uzasadnienie powinno pokrywać się z uzasadnieniem tego aktu (zob. podobnie wyroki: z dnia 18 kwietnia 2012 r., Buxton/Parlament, F‑50/11, EU:F:2012:51, pkt 21; z dnia 7 maja 2013 r., McCoy/Komitet Regionów, F‑86/11, EU:F:2013:56, pkt 56).

55      W efekcie żądanie stwierdzenia nieważności decyzji oddalającej zażalenie nie ma autonomicznej treści i należy uznać, że skarga skierowana jest przeciwko aktowi pierwotnemu, którego uzasadnienie doprecyzowane zostało w decyzji oddalającej zażalenie (zob. podobnie wyroki: z dnia 10 czerwca 2004 r., Eveillard/Komisja, T‑258/01, pkt 31, 32; z dnia 7 maja 2013 r., McCoy/Komitet Regionów, F‑86/11, EU:F:2013:56, pkt 57).

56      Należy również stwierdzić, że zarzuty pierwszy, piąty i szósty oparte są zasadniczo na ewentualnym braku kontroli prac komitetu ds. inwalidztwa na etapie zażalenia, to znaczy po przyjęciu zaskarżonej decyzji. W rezultacie również gdyby okazały się zasadne, nie uzasadniałyby stwierdzenia nieważności zaskarżonej decyzji. Podnoszone przez skarżącego naruszenia, w zakresie, w jakim wystąpiły po przyjęciu zaskarżonej decyzji, nie miałyby wpływu na treść opinii komitetu ds. inwalidztwa ani na treść tej decyzji. Takie naruszenia nie mogą co do zasady zmienić oceny komitetu ds. inwalidztwa w kwestii zawodowego podłoża niepełnosprawności na podstawie art. 78 regulaminu pracowniczego.

57      Jednakże ponieważ skarżący wniósł o zasądzenie zadośćuczynienia za krzywdę doznaną nie tylko z powodu naruszenia prawa w zaskarżonej decyzji i w związku z okolicznościami jej przyjęcia, ale również z powodu nieprawidłowości wynikających z braku kontroli organu powołującego na etapie zażalenia, należy zbadać powyższe zarzuty w zakresie, w jakim mogą mieć wpływ na żądanie zasądzenia zadośćuczynienia. W świetle powyższego Sąd uznaje za właściwe zbadać najpierw zarzuty drugi, trzeci, czwarty, siódmy i ósmy, które to zarzuty mogą prowadzić do stwierdzenia nieważności zaskarżonej decyzji, przed rozważeniem zarzutów, które mogą zostać uwzględnione wyłącznie w ramach żądania zasadzenia zadośćuczynienia.

 W przedmiocie zarzutów wpływających na zgodność z prawem zaskarżonej decyzji

58      Należy stwierdzić, że podnoszone naruszenie z jednej strony obowiązku uzasadnienia, a z drugiej strony pojęcia choroby zawodowej nie pozostaje w oczywistym związku. Rozstrzygniecie kwestii, czy komitet ds. inwalidztwa uwzględnił wcześniejsze problemy zdrowotne i aktualny stan zdrowia skarżącego, z naruszeniem pojęcia choroby zawodowej, związane jest z ewentualnym błędem w ocenie, a nie z naruszeniem obowiązku uzasadnienia. Sąd uznaje zatem za właściwe zbadanie naruszenia pojęcia choroby zawodowej w ramach zarzutu trzeciego, opartego na oczywistym błędzie w ocenie, a nie w ramach zarzutu drugiego.

 W przedmiocie zarzutu drugiego, opartego na naruszeniu obowiązku uzasadnienia

59      Skarżący uważa, że Komitet Regionów naruszył obowiązek uzasadnienia, w zakresie, w jakim zaskarżona decyzja oraz decyzja oddalająca zażalenie, zatwierdzając wnioski drugiego komitetu ds. inwalidztwa, nie pozwalały na zrozumienie, dlaczego większość tego komitetu odstąpiła od opinii wcześniejszych raportów lekarskich ani też przede wszystkim na jakich elementach komitet ten oparł się dla stwierdzenia, w odróżnieniu od dostępnych raportów lekarskich, że niepełnosprawność skarżącego nie miała podłoża zawodowego.

60      W tym zakresie skarżący twierdzi, po pierwsze, że drugi komitet ds. inwalidztwa błędnie zajął stanowisko w kwestii jego zdolności do pracy, podczas gdy nie miało to znaczenia w ramach oceny zawodowego podłoża jego choroby. Po drugie, komitet ten błędnie oparł się na stanie zdrowia skarżącego w 2014 r., podczas gdy nie miało to związku z ustaleniem kwestii, czy został on przeniesiony w stan spoczynku w 2007 r. ze względów dotyczących choroby zawodowej. Po trzecie, fakt, że skarżący w 2014 r. nie przyjmował leków przeciwdepresyjnych lub anksjolityków, nie pozostaje w sprzeczności ze stanem emocjonalnym i śladami w psychice, jakie pozostawiło niewłaściwe traktowanie, jakiego doświadczył w poprzedniej pracy, co potwierdzała cała dokumentacja lekarska.

61      Ponadto skarżący twierdzi w istocie, że drugi komitet ds. inwalidztwa nie uwzględnił dokumentacji administracyjnej i prawnej zawartej w aktach sprawy, to znaczy sprawozdania Cocobu oraz sprawozdania OLAF‑u. Co więcej, odpowiedzi dra M. w nocie z dnia 8 maja 2015 r. były sprzeczne i trudne do zrozumienia. Dwaj lekarze, stanowiący większość w komitecie ds. inwalidztwa, nie poinformowali w szerszym zakresie o powodach, dla których wykluczyli, że przyczyną choroby skarżącego były również jego obowiązki służbowe.

62      Komitet Regionów kwestionuje argumenty skarżącego. Twierdzi, że nie ma sprzeczności między wnioskami drugiego komitetu ds. inwalidztwa a wcześniejszymi wnioskami lekarskimi przyjętymi w ramach art. 73 regulaminu pracowniczego.

63      Komitet Regionów uważa, że wnioski z dnia 7 maja 2014 r., zatwierdzone przez organ powołujący w zaskarżonej decyzji, zawierają szereg motywów, odzwierciedlających stanowisko większości drugiego komitetu ds. inwalidztwa, zgodnie z którym brak jest związku przyczynowego między trwałą niezdolnością do pracy a zatrudnieniem skarżącego.

64      Zdaniem Komitetu Regionów decyzja oddalająca zażalenie zawierała wyjaśnienia przedstawione przez dra M. zarówno co do metody pracy drugiego komitetu ds. inwalidztwa, jak i powodów, które prowadziły go do stwierdzenia braku związku przyczynowego między niepełnosprawnością skarżącego a jego działalnością zawodową.

65      Co się tyczy argumentu, zgodnie z którym drugi komitet ds. inwalidztwa nie uzasadnił w dostatecznym zakresie swego stanowiska, przyjmując wnioski sprzeczne z wnioskami zawartymi we wcześniejszych raportach lekarskich i administracyjnych, Komitet Regionów twierdzi, że argument ten powinien zostać oddalony jako bezzasadny. W podsumowującym raporcie lekarskim znajduje się odwołanie do opinii i wniosków zawartych w poprzednich raportach lekarskich i administracyjnych. Komitet Regionów przypomina, że w raporcie tym podkreślono, iż niektóre raporty lekarskie stwierdzały, że skarżący był w stanie podjąć pracę. Ustalono w nim także, że skarżący został poddany „pogłębionemu badaniu lekarskiemu”, na podstawie którego drugi komitet ds. inwalidztwa mógł poczynić uwagi pozwalające na stwierdzenie, że jego niepełnosprawność nie była wynikiem choroby zawodowej w rozumieniu art. 78 akapit piąty regulaminu pracowniczego.

66      Ponadto w podsumowującym raporcie lekarskim drugi komitet ds. inwalidztwa poczynił wyraźne odniesienie do określonych raportów lekarskich i administracyjnych. Raport ten wyraźnie przedstawia powody, dla których brak jest związku przyczynowego między sytuacją zawodową a stanem zdrowia skarżącego, a także powody, dla których nie podziela on stanowiska wyrażonego we wcześniejszych raportach lekarskich. Komitet Regionów, jak czynił to również drugi komitet ds. inwalidztwa, powołuje się na wcześniejsze długotrwałe problemy psychiczne, które uniemożliwiały skarżącemu podjęcie pracy.

67      Należy przypomnieć, że celem przepisów regulaminu pracowniczego dotyczących komitetu ds. inwalidztwa jest zlecenie ekspertom w dziedzinie medycyny dokonania ostatecznej oceny wszelkich kwestii natury medycznej, czego nie mógłby dokonać żaden organ powołujący z racji swego wewnętrznego składu administracyjnego. W tym kontekście kontrola sądowa nie może obejmować opinii ściśle lekarskich, które należy uznać za ostateczne, jeśli zostały wydane w sposób zgodny z przepisami. Natomiast kontrola sądowa może obejmować zgodność z przepisami składu i sposobu działania komitetu ds. inwalidztwa, jak również zgodność z przepisami opinii, jakie komitet wydaje. W tym zakresie Sąd jest właściwy w zakresie zbadania, czy opinia zawiera uzasadnienie umożliwiające ocenę względów, na których zostały oparte zawarte w niej wnioski, oraz czy istnieje zrozumiały związek pomiędzy ustaleniami lekarskimi zawartymi w opinii a wnioskami, do jakich doszedł odnośny komitet ds. inwalidztwa (zob. wyrok z dnia 7 maja 2013 r., McCoy/Komitet Regionów, F‑86/11, EU:F:2013:56, pkt 78 i przytoczone tam orzecznictwo).

68      Na podstawie tego orzecznictwa należy przede wszystkim stwierdzić, że w niniejszej sprawie wnioski z dnia 7 maja 2014 r., zatwierdzone przez organ powołujący w zaskarżonej decyzji, stwierdzają w szczególności, co następuje:

–        „brak jest argumentu wskazującego na związek przyczynowy między niezdolnością do pracy a czynnikami stresu zawodowego, pacjent wielokrotnie potwierdził, że czuje się bardzo dobrze;

–        […] natomiast pacjent od długiego czasu ma zdrowotne problemy natury psychicznej, w związku z którymi podjął różnorakie leczenie, zakończone jego zdaniem powodzeniem”.

69      Jednakże twierdzenia te nie wyjaśniają, w jaki sposób drugi komitet ds. inwalidztwa doszedł do tego wniosku mimo zawartych w aktach sprawy raportów lekarskich i administracyjnych potwierdzających wniosek przeciwny.

70      W tym zakresie należy przypomnieć, że jeżeli administracja w odpowiedzi na zażalenie podała wyraźne uzasadnienie swej decyzji dotyczące indywidualnego przypadku, takie uzasadnienie uważa się za zbieżne z decyzją odmowną i należy je w konsekwencji uważać za istotne informacje przy ocenie zgodności tej decyzji z prawem (zob. podobnie wyrok z dnia 9 grudnia 2009 r., Komisja/Birkhoff, T‑377/08 P, EU:T:2009:485, pkt 55, 56 i przytoczone tam orzecznictwo).

71      W pierwszej kolejności – w decyzji oddalającej zażalenie organ powołujący twierdzi, że zwrócił się do dra M. o „potwierdzenie […] czy niezdolność R. McCoya do wykonywania obowiązków pracowniczych, stwierdzona w dniu 23 maja 2007 r. (art. 78), nie miała rzeczywiście związku choćby w części z chorobą zawodową (»zaburzenia lękowo-depresyjne na tle poważnego konfliktu o charakterze administracyjnym równoważnego z mobbingiem«) (zob. wyrok z dnia 18 listopada 2014 r., McCoy/Komitet Regionów, F‑156/12, EU:F:2014:247, pkt 64), stwierdzoną w jego przypadku w dniu 9 stycznia 2009 r. (art. 73) [oraz czy ten] wniosek [był] właściwie uzasadniony w [podsumowującym] raporcie lekarskim wyjaśniającym w szczególności dlaczego [drugi] komitet ds. inwalidztwa postanowił odejść od wcześniejszych raportów lekarskich, przychylnych R. McCoyowi”.

72      Doktor M., w odpowiedzi na to pytanie, opisał, w jaki sposób drugi komitet ds. inwalidztwa doszedł do przyjętych wniosków, podkreślając w istocie, co następuje:

–        „występowanie wcześniejszych problemów zdrowotnych przed podjęciem obowiązków służbowych w Komitecie Regionów wynikało wyraźnie z dokumentacji lekarskiej dotyczącej [R. McCoya]”;

–        „dwa dokumenty akt sprawy zawierały opinie […] potwierdzające, że R. McCoy mógł wrócić do pracy w odnośnym okresie”;

–        [dr H. po zapoznaniu się z aktami sprawy] „przeprowadził pogłębione badanie psychiatryczne R. McCoya, zadając pytania w celu ustalenia stanu, w jakim [ten ostatni] się znajdował”;

–        jednogłośnie postanowiono nie zlecać zewnętrznej ekspertyzy oraz zwrócić się do lekarzy ogólnych, którzy leczyli R. McCoya w latach 1996–2000 o udostępnienie danych lekarskich.

73      W drugiej kolejności organ powołujący zwrócił się do dra M. o „potwierdzenie, że wnioski drugiego komitet ds. inwalidztwa, zgodnie z którymi niepełnosprawność R. McCoya, na podstawie art. 78 regulaminu pracowniczego, nie wynikała z choroby zawodowej, uwzględniają dokumenty administracyjne cytowane w wyroku z dnia 7 maja 2013 r.”. Doktor M. stwierdził w związku z tym, że „nawet jeżeli nie są wyraźnie cytowane, wszystkie dokumenty zostały udostępnione drugiemu komitetowi ds. inwalidztwa […]”, a dokumenty te były udostępnione i zostały zbadane przez trzech członków drugiego komitetu ds. inwalidztwa.

74      W świetle tych uwag organ powołujący stwierdził w decyzji oddalającej zażalenie, że „ustalił, iż komitet ds. inwalidztwa podjął starania, aby wyjaśnić w swym raporcie powody, dla których uznał, z medycznego punku widzenia, że nie było możliwe uznanie choćby w części zawodowego podłoża niepełnosprawności składającego zażalenie na podstawie art. 78 akapit piąty regulaminu pracowniczego oraz że cała dokumentacja lekarska i pozostała dokumentacja udostępniona organowi powołującemu została w tym celu uwzględniona, bez zapoznania się jednak przy tym z medycznym uzasadnieniem a zatem bez możliwości dokonania oceny, czy odpowiada ono wymogom, określonym przez Sąd w wyroku z dnia 7 maja 2013 r.”.

75      Jednakże, pomimo odpowiedzi dra M., należy stwierdzić, jak wynika z akt sprawy i jak zostało ustalone w wyroku z dnia 7 maja 2013 r., McCoy/Komitet Regionów (F‑86/11, EU:F:2013:56), że dokumentacja lekarska i administracyjna z uwagi na swą treść potwierdzają wniosek przeciwny, zgodnie z którym choroba będąca przyczyną niepełnosprawności skarżącego ma podłoże zawodowe.

76      Należy w tym zakresie przypomnieć, że z utrwalonego orzecznictwa wynika, że w sytuacji gdy komitet ds. inwalidztwa bada złożone zagadnienia o charakterze medycznym dotyczące związku przyczynowego między dolegliwościami, na jakie cierpi zainteresowany, a wykonywaną przez niego działalnością zawodową w instytucji, należy do niego między innymi wskazanie w swym orzeczeniu danych z dokumentacji, na których się opiera, a w przypadku znacznych rozbieżności także podanie powodów, dla których jego orzeczenie odbiega od poprzednich, korzystniejszych dla zainteresowanego sprawozdań lekarskich (zob. wyrok z dnia 7 maja 2013 r., McCoy/Komitet Regionów, F‑86/11, EU:F:2013:56, pkt 85 i przytoczone tam orzecznictwo).

77      Ponadto chociaż komitet ds. inwalidztwa, do którego skierowano sprawę na podstawie art. 78 regulaminu pracowniczego, może dojść do wniosków innych niż komisja lekarska zwołana na mocy art. 73 regulaminu pracowniczego, powinien on jednak wyjaśnić powody, które sprawiły, że przyjął rozstrzygnięcie odbiegające od oceny zawartej w raportach lekarskich, które umożliwiły uznanie zawodowego podłoża choroby na podstawie art. 73 regulaminu pracowniczego, i wskazać te powody w sposób jasny i zrozumiały (zob. wyrok z dnia 7 maja 2013 r., McCoy/Komitet Regionów, F‑86/11, EU:F:2013:56, pkt 86 i przytoczone tam orzecznictwo), bądź to w swoich wnioskach przekazanych organowi powołującemu, bądź w opracowanym ewentualnie następnie podsumowującym raporcie lekarskim.

78      Należy przypomnieć, że istniało co najmniej kilkanaście raportów lekarskich analizowanych w ramach postępowania wszczętego na podstawie art. 73 regulaminu pracowniczego, którymi dysponował komitet ds. inwalidztwa przy przyjmowaniu wniosków z dnia 7 maja 2014 r. (to znaczy raporty szpitalne z dnia 16 stycznia 2006 r., raport profesora D.M. z dnia 16 października 2006 r., raport dra R. z dnia 26 października 2006 r., raport lekarza PMO z dnia 8 maja 2008 r., raport dra R. z dnia 18 września 2008 r., wnioski lekarza PMO z dnia 20 listopada 2008 r., raport M.D. z dnia 12 sierpnia 2009 r., raport profesora M. z dnia 17 października 2009 r., raport dra Re. z dnia 3 listopada 2009 r. oraz wnioski lekarza PMO z dnia 11 lutego 2010 r.). Rzeczone raporty stwierdzały tytułem przykładu, co następuje:

–        „występowanie syndromu lękowo-depresyjnego […] związanego z nagannym zachowaniem w miejscu pracy określonych urzędników Komitetu Regionów”;

–        „stan lękowo-depresyjny”, przy czym „aspekt lękowo-depresyjny jest istotniejszy niż aspekt depresyjny, o łagodnym nasileniu”, a „stan ten jest reakcją na doznawany w pracy mobbing i będący jego skutkiem syndrom burn-out”;

–        „syndrom wypalenia nerwowego, zwany burn out, związany z doświadczonym mobbingiem w ramach działalności zawodowej”;

–        „[z]aburzenia lękowo-depresyjne występujące na tle poważnego konfliktu o charakterze administracyjnym równoważnego z mobbingiem”;

–        „zważywszy, że zainteresowany przez szereg lat był narażony na poważny konflikt o charakterze administracyjnym równoważny z mobbingiem, można uznać, że zaburzeniom lękowo-depresyjnym o podłożu reakcyjnym towarzyszyły trudności w koncentracji oraz trudności kognitywne, prowadzące do naruszenia jego integralności psychicznej”.

79      Otóż jeśli chodzi o ustalenia zawarte w raportach medycznych wymienionych w pkt 78 powyżej, należy zauważyć, że drugi komitet ds. inwalidztwa w swym podsumowującym raporcie lekarskim stwierdził przede wszystkim, że „»całkowita i trwała niezdolność do pełnienia służby, uniemożliwiająca mu wykonywanie obowiązków związanych ze stanowiskiem w jego grupie zaszeregowania«, o której mowa w art. 78, nie jest wynikiem »choroby zawodowej« […]”. Drugi komitet ds. inwalidztwa wskazuje, że doszedł do tego wniosku na podstawie dokumentacji lekarskiej i administracyjnej, a także uwzględniając, co następuje:

–        skarżący, który został poddany „pogłębionemu badaniu lekarskiemu” przez drugi komitet ds. inwalidztwa, nie przejawia żadnego symptomu stresu pourazowego;

–        niektóre raporty w dokumentacji medycznej zalecały stopniowe podjęcie pracy przez skarżącego;

–        to długotrwałe problemy psychiczne pacjenta występujące przed 2000 r. i zdarzeniami będącymi przedmiotem sprawozdania OLAF‑u uniemożliwiły podjęcie przez niego pracy, co byłoby w innym przypadku możliwe.

80      Co się tyczy, po pierwsze, „pogłębionego badania lekarskiego” należy stwierdzić, że z akt sprawy przedłożonych Sądowi nie wynika, na czym miało ono dokładnie polegać. Doktor M. odwołuje się do niego ogólnie w nocie z dnia 8 maja 2015 r., stwierdzając, że dr H. przygotował pytania oparte na dokumentacji lekarskiej skarżącego w ramach posiedzenia w dniu 7 maja 2014 r. Jednakże z raportu dra G. wynika, że drugi komitet ds. inwalidztwa spotkał się ze skarżącym jedynie na 15 minut. Wynika stąd, że z samego użycia zwrotu „pogłębione badanie lekarskie” nie można wywnioskować, że umożliwiło ono drugiemu komitetowi ds. inwalidztwa przyjęcie wniosku przeciwnego względem wcześniejszych raportów lekarskich, które ponadto oparte były na szerszych badaniach i testach psychologicznych. Ponadto drugi komitet ds. inwalidztwa nie przedstawia powodów wyjaśniających, w jaki sposób „pogłębione badanie lekarskie” skarżącego w 2014 r. pozwoliło ocenić jego stan zdrowia z chwili, gdy stwierdzono jego niepełnosprawność, siedem lat wcześniej.

81      Jeśli chodzi, po drugie, o ustalenie, zgodnie z którym skarżący był w stanie podjąć pracę, drugi komitet ds. inwalidztwa cytuje dwa fragmenty dwóch różnych raportów. Pierwszy fragment, zgodnie z którym „Robert McCoy może podjąć pracę pod warunkiem zatrudnienia go na odpowiednim stanowisku”, znajduje się w raporcie dra V.A. z dnia 13 listopada 2006 r. Drugi fragment, zgodnie z którym „jak najszybszy powrót do użytecznej pracy jest kluczowy”, znajduje się w raporcie profesora L. z dnia 16 listopada 2006 r. Jednakże wydaje się, że fragmenty te są pozbawione znaczenia. Z jednej strony dwa raporty, w których znajdują się wskazane fragmenty stwierdzają w przypadku skarżącego występowanie choroby zawodowej. Z drugiej strony cytaty te zostały wykorzystane z pominięciem kontekstu. O ile bowiem profesor L. uznał w 2006 r., że powrót do pracy jest „kluczowy”, o tyle zostało to stwierdzone w szczególnym kontekście, a mianowicie „dla celów wiary w siebie i stałej poprawy stanu R. Mc Coya”, bez podważania przy tym zawodowego podłoża choroby skarżącego. W tymże raporcie stwierdzone zostało w istocie, że „podłoże choroby opisane jest w piśmie dra A i jest wynikiem zdarzeń związanych z [pełnionymi przez skarżącego] obowiązkami kontrolera finansowego w Komitecie Regionów”. Ponadto należy zauważyć, że z pisma sporządzonego przez tego samego lekarza w dniu 16 stycznia 2006 r. wynika, że „prawdopodobne jest, że symptomy stresu pourazowego, lęki oraz depresja nasilą się, jeżeli w najbliższej przyszłości R. McCoy będzie zmuszony znaleźć się w środowisku pracy, które było przyczyną jego aktualnego stanu zdrowia”. Ponadto, co się tyczy cytatu pochodzącego od dra V.A., to został on użyty w kontekście leczenia, przy czym dr V.A. nie sugerował, aby skarżący podjął pracę na swym poprzednim stanowisku, ale aby podjął pracę, pod warunkiem że będzie ona odpowiednia.

82      Należy także stwierdzić, że dwa odnośne fragmenty pochodzą z listopada 2006 r., podczas gdy dr V.A. wystawił skarżącemu zwolnienie chorobowe już po sześciu tygodniach od podjęcia przez niego pracy w lutym 2007 r. Okoliczności te wskazują, że nawet jeśli ci dwaj lekarze uważali, że skarżący może podjąć pracę w listopadzie 2006 r., co najmniej jeden z nich zmienił zdanie w lutym 2007 r. Należy ponadto zauważyć, że pierwszy komitet ds. inwalidztwa we wnioskach z dnia 23 maja 2007 r. dotyczących wystąpienia niepełnosprawności stwierdził, że skarżący jest trwale niepełnosprawny w stopniu uznanym za całkowity, co sprawia, że nie jest on zdolny do wykonywania swoich obowiązków.

83      Co się tyczy, po trzecie, długoletnich problemów psychicznych skarżącego, należy stwierdzić, że taka uwaga został podniesiona, bez poparcia żadną analizą ani ustaleniami, a w każdym razie nie jest wystarczająca, aby wyjaśnić, z jakich powodów liczne badania lekarskie i informacje zawarte w raportach lekarskich i administracyjnych nie wskazywały na pełne lub częściowe podłoże zawodowe niepełnosprawności skarżącego. W podsumowującym raporcie lekarskim została poczyniona wzmianka na temat długookresowego nadużywania środków psychotropowych i alkoholu, a także na temat czynników niezwiązanych z wykonywana pracą, w szczególności poważnych konfliktów rodzinnych, epizodów depresyjnych oraz zaburzeń osobowości. Jednakże fakty te miały miejsce wcześniej niż zdarzenia związane z wywieraniem nacisku i mobbingiem, jakich doświadczył skarżący w ramach wykonywania obowiązków służbowych, i nie stały na przeszkodzie uznaniu przez lekarzy, którzy sporządzili raporty zawarte w aktach sprawy, że stan lękowo-depresyjny oraz syndrom burn out u skarżącego miały źródło w jego sytuacji zawodowej.

84      Ponadto jeżeli stwierdzenie tych problemów należało rozumieć w ten sposób, że skarżący cierpiał już na poważną chorobę przed objęciem stanowiska audytora wewnętrznego, samo to stwierdzenie nie wystarczy, by przy badaniu przyczyny niepełnosprawności skarżącego nie brać pod uwagę zawodowego podłoża choroby w rozumieniu art. 78 regulaminu pracowniczego, gdyż choroba zawodowa może polegać na nasileniu się choroby o innym podłożu, która pojawiła się wcześniej.

85      Bez wątpienia drugi komitet ds. inwalidztwa cytuje fragmenty akt sprawy, ale nie wyjaśnia w sposób jasny i zrozumiały powodów, dla których odbiega od poprzednich, korzystniejszych dla zainteresowanego raportów lekarskich (zob. orzecznictwo cytowane w pkt 76 i 77 powyżej). Drugi komitet ds. inwalidztwa w podsumowującym raporcie lekarskim zadowala się wyłącznie stwierdzeniem, że dla niego „»zaburzenia lękowo-depresyjne na tle poważnego konfliktu o charakterze administracyjnym równoważnego z mobbingiem«, o których mowa […] w raporcie dra J. z dnia 11 [lutego] 2010 r., z uwagi na które przyznano »stopień trwałej niepełnosprawności wynoszący 10%«, gdyż »zgodnie z przepisami zaburzeniom lękowo-depresyjnym o podłożu reakcyjnym towarzyszyły trudności w koncentracji oraz trudności kognitywne«, nie były tego rodzaju, aby mogły przyczynić się do trwałej niepełnosprawności pacjenta w stopniu uznanym za całkowity” bez przedstawienia dalszych wyjaśnień.

86      Ponadto drugi komitet ds. inwalidztwa stwierdza, że „ma świadomość, iż wspomniany raport dra J. stwierdza, że »R. McCoy nie jest już w stanie wykonywać jakiejkolwiek działalności zawodowej [ale] należy przy tym uznać, że zainteresowany jest w pełni zdolny, mimo swego wieku, do wykonywania pracy w ramach życia prywatnego […]«”. Jednakże komitet ten uznał jedynie, że „na podstawie przeprowadzonego przez niego pogłębionego badania lekarskiego nie podziela tego wniosku”, nie wskazując przy tym, w jaki sposób, to pogłębione badanie umożliwiło przyjęcie wniosku przeciwnego.

87      Prawdą jest, że nawet jeżeli na komitecie ds. inwalidztwa ciąży obowiązek pełniejszego uzasadnienia w razie odejścia od wcześniejszych raportów lekarskich, nie można wymagać od niego podania wyczerpującego i szczegółowego uzasadnienia w odniesieniu do każdego raportu. Musi on jednak przedstawić w sposób jasny i zrozumiały powody odejścia od takich opinii. Jednakże w niniejszym przypadku drugi komitet ds. inwalidztwa próbował wyjaśnić, dlaczego odszedł od wcześniejszych raportów lekarskich, wyłącznie poprzez użycie ogólnych i nieprecyzyjnych zwrotów. W tym zakresie należy podkreślić, że nie jest wystarczające wskazanie jedynie, jak uczynił to dr M. w nocie z dnia 8 maja 2015 r., że „nawet jeżeli nie są wyraźnie cytowane, wszystkie dokumenty zostały udostępnione drugiemu komitetowi ds. inwalidztwa”. Nie stanowi to wyjaśnienia w sposób jasny i zrozumiały powodów, dla których drugi komitet ds. inwalidztwa odbiegł od wcześniejszych, korzystniejszych dla zainteresowanego raportów lekarskich i administracyjnych. Ponadto drugi komitet ds. inwalidztwa ograniczył się do odniesienia się wyłącznie do dwóch zdań zawartych w dokumentacji lekarskiej, podczas gdy dokumentacja ta zawiera co najmniej kilkanaście raportów lekarskich.

88      Ostatecznie z powyższego wynika, po pierwsze, że drugi komitet ds. inwalidztwa nie wyjaśnił w sposób zgodny z prawem powodów, które skłoniły go do odejścia od wcześniejszych raportów lekarskich jasno zaświadczających o zawodowym podłożu choroby skarżącego, a po drugie, że nie udzielił też wystarczających wyjaśnień, dlaczego podłoże niepełnosprawności skarżącego nie mogło być zawodowe. W tym zakresie drugi komitet ds. inwalidztwa nie wyjaśnił dostatecznie w szczególności faktu, że nie zbadał ewentualnego wpływu okoliczności wynikających z dokumentacji administracyjnej na stan zdrowia skarżącego, podczas gdy dokumentacja ta wyraźnie stwierdzała występowanie poważnego konfliktu na tle zawodowym oraz „mobbingu”, jakich doświadczył skarżący. Tymczasem takie braki w uzasadnieniu mają wpływ na wnioski przekazane organowi powołującemu oraz na zaskarżoną decyzję, co oznacza, że należy uwzględnić niniejszy zarzut jako zasadny.

89      Należy przypomnieć, że jak stwierdzono w pkt 58 powyżej, Sąd uznaje za właściwe zbadanie argumentów dotyczących naruszenia pojęcia choroby zawodowej w ramach zarzutu trzeciego, opartego na oczywistym błędzie w ocenie.

 W przedmiocie zarzutu trzeciego, dotyczącego oczywistego błędu w ocenie oraz naruszenia pojęcia choroby zawodowej

90      Skarżący twierdzi, że drugi komitet ds. inwalidztwa zajął się wyłącznie jego aktualnym stanem zdrowia, bez próby zrozumienia przyczyny choroby. Wynika to w szczególności z pytań zadanych na posiedzeniu w dniu 7 maja 2014 r. przez drów M. i H. W związku z tym wniosek, zgodnie z którym nie istnieją argumenty wskazujące na związek przyczynowy między niezdolnością do pracy a czynnikiem w postaci stresu związanego z pracą, oparty jest na oczywistym błędzie w ocenie. Na poparcie swych argumentów skarżący cytuje fragmenty różnych raportów lekarskich, w których stwierdza się, że jego niezdolność do pracy jest wynikiem presji, jakiej doświadczył on w pracy.

91      Ponadto skarżący uważa, że jeżeli drugi komitet ds. inwalidztwa uznał, że jego niepełnosprawność jest wynikiem nadużywania alkoholu, powinien przedstawić okoliczności natury medycznej na poparcie tego stanowiska. Tymczasem skarżący podkreśla, że w aktach sprawy nie ma żadnej wzmianki dotyczącej tej kwestii. W szczególności w aktach sprawy nie ma żadnej informacji świadczącej o spożywaniu, a tym bardziej o nadużywaniu alkoholu. Zdaniem skarżącego wystarczyłoby, aby drugi komitet ds. inwalidztwa zażądał wyników badania krwi, które zostały wykonane przed 2000 r., które potwierdzały zresztą, że nie spożywał on alkoholu.

92      W związku z tym, w zakresie, w jakim większość drugiego komitetu ds. inwalidztwa uznaje, że niepełnosprawność jest wynikiem czynników niezwiązanych z pracą zawodową, kwestia, czy te czynniki niezwiązane z pracą zawodową mogą być uznane za przyczynę – i co więcej – jedyną przyczynę – niepełnosprawności, nie jest oceną natury medycznej, wbrew temu, co twierdzi organ powołujący w decyzji oddalającej zażalenie.

93      Skarżący twierdzi również, że badając wyłącznie jego aktualny stan zdrowia oraz stan zdrowia sprzed zdarzeń będących przedmiotem sprawozdania OLAF‑u, drugi komitet ds. inwalidztwa narusza pojęcie choroby zawodowej, nie zajmując stanowiska co do pogorszenia się jego stanu zdrowia skarżącego będącego wynikiem jego sytuacji zawodowej.

94      Komitet Regionów kwestionuje argumenty skarżącego. Jego zdaniem organ powołujący rzeczywiście przeprowadził kontrolę, badając i oceniając, czy drugi komitet ds. inwalidztwa ustalił, że dysponuje wszystkimi elementami koniecznymi do wykonania powierzonego mu zadania i jest należycie poinformowany o wymogach wynikających z wyroku z dnia 7 maja 2013 r., McCoy/Komitet Regionów (F‑86/11, EU:F:2013:56).

95      Ponadto skarżący błędnie twierdzi, że drugi komitet ds. inwalidztwa oparł się wyłącznie na jego aktualnym stanie zdrowia. Niezawodowe podłoże jego niepełnosprawności zostało bowiem stwierdzone po zbadaniu dokumentacji lekarskiej i administracyjnej skarżącego, poprzez odwołanie się do jego historii choroby i wcześniejszych problemów psychicznych, a także aktualnego stanu zdrowia i wyjaśnień skarżącego.

96      Komitet Regionów podkreśla wreszcie, że uwzględnienie aktualnego stanu zdrowia skarżącego w celu dokonania oceny ewentualnie zawodowego podłoża jego niepełnosprawności stanowi opinią lekarską w ścisłym znaczeniu, która nie podlega kontroli Sądu. Dotyczy to również czynników niepełnosprawności niezwiązanych z pracą zawodową.

97      Należy przypomnieć, że, zważywszy na ograniczony zakres kontroli sądowej sprawowanej przez Sąd, jeśli chodzi o opinie lekarskie w ścisłym znaczeniu zarzut dotyczący oczywistego błędu w ocenie, którym miałaby być obarczona opinia komitetu ds. inwalidztwa, nie może zostać uwzględniony (zob. podobnie wyrok z dnia 7 maja 2013 r., McCoy/Komitet Regionów, F‑86/11, EU:F:2013:56, pkt 103 i przytoczone tam orzecznictwo).

98      Jednakże, podobnie jak w przypadku kontroli dokonywanych w dziedzinach, w których zachodzi potrzeba dokonania złożonych ocen, w szczególności w sprawach, w których dostępne są liczne informacje, takie jak ekspertyzy, opinie i konsultacje, sąd Unii mający dokonać kontroli decyzji wydanej przez komitet ds. inwalidztwa lub decyzji organu powołującego opartej na takiej decyzji musi w szczególności nie tylko dokonać kontroli materialnej prawdziwości przywołanych dowodów, ich wiarygodności i spójności, ale zbadać również, czy zebrane dowody stanowią zbiór istotnych danych, które należy wziąć pod uwagę w celu oceny złożonej sytuacji, oraz czy ich charakter pozwala na poparcie wyciągniętych z nich wniosków (zob. podobnie wyrok z dnia 8 grudnia 2011 r., Chalkor/Komisja, C‑386/10 P, EU:C:2011:815, pkt 54).

99      Sąd Unii winien w szczególności dokonać powierzonej mu kontroli legalności poprzez badanie dowodów przedstawionych przez stronę skarżącą na poparcie podniesionych zarzutów, przy czym jego kontrola nie może być ograniczona zakresem uznania, jakim dysponuje komitet ds. inwalidztwa lub organ powołujący w odniesieniu do wyboru elementów uwzględnianych lub pomijanych na poparcie swej decyzji. W tych okolicznościach ograniczona kontrola sądowa opinii lekarskich w ścisłym znaczeniu nie może uniemożliwić sądowi Unii zbadania, czy komitet ds. inwalidztwa uwzględnił wszystkie elementy, które jawią się jako ewidentnie istotne w świetle powierzonego mu zadania.

100    W niniejszym przypadku, jak przypomina Komitet Regionów, z podsumowującego raportu lekarskiego wynika, że drugi komitet ds. inwalidztwa zbadał dokumentację lekarską i administracyjną skarżącego i odniósł się do wcześniejszej historii niezwiązanej z sytuacją zawodową oraz wcześniejszych problemów psychicznych i wyjaśnień skarżącego przed przyjęciem wniosku o niezawodowym podłożu jego niepełnosprawności. Potwierdza to fakt, że drugi komitet ds. inwalidztwa, jak twierdzi skarżący, oparł się wyłącznie na jego wcześniejszej historii nieodnoszącej się do sytuacji zawodowej i wcześniejszych problemach psychicznych oraz stanie jego zdrowia w 2014 r. W tym zakresie należy zauważyć, że drugi komitet ds. inwalidztwa odwołuje się wyraźnie do wcześniejszych problemów psychicznych oraz czynników niezwiązanych z sytuacją zawodową, takich jak nadużywanie środków psychotropowych i alkoholu, które wynikają z dokumentacji lekarskiej, podczas gdy trudna sytuacja zawodowa skarżącego, która jest również odnotowana w dokumentacji lekarskiej i administracyjnej, została przywołana jedynie bardzo ogólnie i pominięta bez dalszych wyjaśnień (zob. 79–81 powyżej). Gdyby bowiem drugi komitet ds. inwalidztwa zbadał ewentualny związek między sytuacją zawodową a stanem zdrowia skarżącego, zostałoby to odnotowane w podsumowującym raporcie lekarskim przynajmniej w takim samym zakresie jak w odniesieniu do wcześniejszych problemów psychicznych oraz stanu zdrowia w 2014 r. Tymczasem w niniejszym przypadku odniesiono się wyłącznie do faktu, że drugi komitet ds. inwalidztwa uwzględnił dokumentację lekarską i administracyjną, bez podania bardziej szczegółowych wyjaśnień.

101    Należy w tym względzie stwierdzić, że z akt sprawy przedłożonych Sądowi wynika, że nawet jeśli skarżący borykał się z problemami zdrowotnymi w przeszłości, nie miał tych problemów w chwili objęcia stanowiska w Komitecie Regionów. Tymczasem w okresie i w ramach wykonywania powierzonych mu obowiązków w Komitecie Regionów był on przedmiotem mobbingu oraz presji, a także doświadczył w tym okresie lub w krótce po nim problemów zdrowotnych. Jednakże drugi komitet ds. inwalidztwa pominął, jak się zdaje, badanie tych okoliczności, które mają przecież w niniejszej sprawie zasadnicze znaczenie.

102    W zakresie, w jakim celem prac drugiego komitetu ds. inwalidztwa było ustalenie lub wykluczenie związku między sytuacją zawodową a niepełnosprawnością skarżącego, należy orzec, że komitet nie mógł – nie naruszając przy tym pojęcia choroby zawodowej i nie popełniając w związku z tym oczywistego błędu w ocenie w ramach jego podsumowującego raportu lekarskiego – wskazać, że oparł się wyłącznie na wcześniejszych problemach psychicznych skarżącego oraz jego wcześniejszej historii nieodnoszącej się do sytuacji zawodowej, a także jego stanu zdrowia w 2014 r. Jest tak tym bardziej, gdyż w dokumentacji administracyjnej zostało wykazane, że skarżący był ofiarą mobbingu i była na niego wywierana presja w ramach powierzonych mu obowiązków służbowych. Należy w tym względzie przypomnieć, że w złożonych sytuacjach, w których choroba urzędnika znajduje swe źródło w wielu przyczynach, tak zawodowych, jak i pozazawodowych, fizycznych lub psychicznych, z których każda przyczyniła się do jej wystąpienia, zadaniem komisji lekarskiej jest określenie, czy pełnienie obowiązków w służbie instytucji Unii ma bezpośredni związek z chorobą urzędnika, na przykład jako czynnik wywołujący tę chorobę. W takich wypadkach, aby uznać zawodowe podłoże choroby, nie wymaga się, by jej jedyną, istotną, przeważającą lub dominującą przyczyną było pełnienie obowiązków służbowych (wyrok z dnia 14 września 2010 r., AE/Komisja, F‑79/09, EU:F:2010:99, pkt 83).

103    W świetle powyższych uwag należy orzec, że zarzut trzeci, oparty na oczywistym błędzie w ocenie oraz naruszeniu pojęcia choroby zawodowej, powinien zostać uwzględniony jako zasadny.

 W przedmiocie zarzutu czwartego, opartego na naruszeniu zakresu upoważnienia drugiego komitetu ds. inwalidztwa

104    Skarżący twierdzi w istocie, że badając jego stan zdrowia w 2014 r., drugi komitet ds. inwalidztwa naruszył powierzony mu zakres upoważnienia, który obejmował ocenę, czy w chwili uznania jego niepełnosprawności w 2007 r. cierpiał on na chorobę o podłożu zawodowym.

105    Komitet Regionów uważa, że drugi komitet ds. inwalidztwa mieścił się w przyznanym mu zakresie upoważnienia. Jego zdaniem komitet ten wyciągnął wnioski natury medycznej z przeprowadzonych przez siebie prac, a fakt, że oparł się on w szczególności na „pogłębionym badanu lekarskim” przeprowadzonym na skarżącym w dniu 7 maja 2014 r. i jego historii choroby nie stanowi naruszenia jego zakresu upoważnienia. Zdaniem Komitetu Regionów w tej kwestii można jedynie odrzucić argument skarżącego, zgodnie z którym komitet ds. inwalidztwa „winien zając stanowisko retroaktywnie w 2007 r.”, gdyż oznaczałoby to odmówienie temu komitetowi prawa do przeprowadzenia w 2014 r. jakiegokolwiek „pogłębionego badania lekarskiego” oraz dokonania całościowej oceny akt z medycznego punktu widzenia.

106    Należy przypomnieć, że drugi komitet ds. inwalidztwa w ramach swego zakresu upoważnienia miał wydawać opinie lekarskie w przedmiocie zawodowego podłoża niepełnosprawności skarżącego. Tenże komitet ds. inwalidztwa miał więc zbadać, czy z punktu widzenia medycyny niepełnosprawność skarżącego wynika z choroby zawodowej, której podłoże stanowiły warunki pracy skarżącego, w chwili gdy pełnił on obowiązki służbowe w Komitecie Regionów (zob. podobnie wyrok z dnia 21 stycznia 1987 r., Rienzi/Komisja, 76/84, EU:C:1987:17, pkt 9, 12).

107    W zakresie, w jakim zarzut czwarty może być rozumiany jako oparty na fakcie, że drugi komitet ds. inwalidztwa naruszył przyznany mu zakres upoważnienia w kwestii badania przyczyny niepełnosprawności skarżącego, należy przypomnieć, że w ramach swego zakresu upoważnienia tenże komitet miał wydać opinie lekarskie, a nie opinie o charakterze prawnym, w przedmiocie zawodowego podłoża niepełnosprawności. Tenże komitet powinien był więc zbadać, czy z punktu widzenia medycyny niepełnosprawność skarżącego wynikała z choroby zawodowej, której podłoże stanowiły jego warunki pracy, czy też nie (zob. podobnie wyrok z dnia 21 stycznia 1987 r., Rienzi/Komisja, 76/84, EU:C:1987:17, pkt 9, 12).

108    W tym kontekście należy stwierdzić, że komitet ds. inwalidztwa wykonał w sensie ścisłym powierzone mu zadanie, gdyż we wnioskach z dnia 7 maja 2014 r., stwierdził, że z medycznego punktu widzenia niepełnosprawność skarżącego „nie była wynikiem choroby zawodowej”.

109    W świetle powyższego zarzut czwarty jest bezzasadny i należy go oddalić.

 W przedmiocie zarzutu siódmego, opartego na naruszeniu rozsądnego terminu

110    Skarżący uważa, że okres 19 miesięcy, który upłynął od ogłoszenia wyroku z dnia 7 maja 2013 r., McCoy/Komitet Regionów (F‑86/11, EU:F:2013:56) do zakończenia prac drugiego komitetu ds. inwalidztwa, w dniu 10 listopada 2014 r. – z uwagi na jego długość – pozwala stwierdzić, iż doszło do naruszenia rozsądnego terminu. Skarżący czyni Komitetowi Regionów zarzut z tego, że utworzył drugi komitet ds. inwalidztwa dopiero w dniu 14 lutego 2014 r. Następnie skarżący podnosi, że komitet ten nie zebrał się przed dniem 15 kwietnia i 7 maja 2014 r. Ponadto skarżący zarzuca drowi H., że czekał z wysłaniem do reprezentującego go dra G. podpisanych protokołów do dnia 10 listopada 2014 r. Podnosi on również, że zaskarżona decyzja została przyjęta w dniu 2 grudnia 2014 r., lecz została mu doręczona dopiero pismem z dnia 22 grudnia 2014 r., nadanym w dniu 5 stycznia 2015 r.

111    Zdaniem skarżącego wyjaśnienia podane przez organ powołujący w decyzji oddalającej zażalenie, zgodnie z którymi jeden z dokumentów został zniszczony, nie uzasadniają zwłoki w przekazaniu protokołów.

112    Komitet Regionów kwestionuje argumenty skarżącego.

113    Należy przypomnieć, że obowiązek przestrzegania rozsądnego terminu w przypadku prowadzenia postępowań administracyjnych stanowi ogólną zasadę prawa Unii, której poszanowanie gwarantuje sąd Unii i która jest ujęta jako jeden z aspektów prawa do dobrej administracji w art. 41 ust. 1 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej (zob. wyrok z dnia 7 maja 2013 r., McCoy/Komitet Regionów, F‑86/11, EU:F:2013:56, pkt 135 i przytoczone tam orzecznictwo).

114    Jednakże naruszenie zasady przestrzegania rozsądnego terminu, o ile nawet zostanie wykazane, nie uzasadnia stwierdzenia nieważności decyzji z powodu nieprawidłowości proceduralnych. Ewentualna przewlekłość w rozpatrywaniu wniosku skarżącego o uznanie zawodowego podłoża choroby na podstawie art. 78 regulaminu pracowniczego nie może zasadniczo mieć wpływu na samą treść opinii komitetu ds. inwalidztwa ani na treść zaskarżonej decyzji. Taka przewlekłość nie może bowiem, poza wyjątkowymi sytuacjami, zmienić dokonanej przez komitet ds. inwalidztwa oceny co do zawodowego podłoża niepełnosprawności na podstawie art. 78 regulaminu pracowniczego (wyrok z dnia 21 października 2009 r., V/Komisja, F‑33/08, EU:F:2009:141, pkt 210; zob. również podobnie wyrok z dnia 11 kwietnia 2006 r., Angeletti/Komisja, T‑394/03, EU:T:2006:111, pkt 163). O ile rzeczywiście czas trwania postępowania lekarskiego może wpływać na ocenę tego, jak poważne jest schorzenie i jego konsekwencje, oraz utrudnić zbadanie jego przyczyn (wyrok z dnia 14 września 2010 r., AE/Komisja, F‑79/09, EU:F:2010:99, pkt 102), o tyle w niniejszej sprawie nie wykazano ani nawet nie podnoszono, że przewlekłość postępowania miała wpływ na merytoryczne informacje, w świetle których drugi komitet ds. inwalidztwa wydał swe wnioski. Przewlekłość postępowania, nawet gdyby została stwierdzona, nie może zatem wpłynąć na zgodność z prawem wniosków tegoż komitetu ani, co za tym idzie, zaskarżonej decyzji.

115    Należy ponadto stwierdzić, że skarżący niesłusznie przypisuje Komitetowi Regionów fakt, że upłynął okres 19 miesięcy, oraz odpowiedzialność za naruszenie rozsądnego terminu. Wbrew bowiem temu, co twierdzi skarżący, to na jego wniosek Komitet Regionów zwrócił się do prezesa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej o wyznaczenie trzeciego lekarza. Komitet Regionów został poinformowany o wyznaczeniu dra H. dopiero w lutym 2014 r. Ponadto z korespondencji prowadzonej drogą elektroniczną między drem M. a drem G. wynika, że ten ostatni w dniu 19 września 2013 r. opowiedział się za drem L., zaproponowanym przez dra M. To dopiero w dniu 8 listopada 2013 r. skarżący poinformował Komitet Regionów, że ani on sam, ani dr G. nie wyrazili zgody na wyznaczenie dra L. Należy zatem stwierdzić, że skarżący sam przyczynił się do opóźnienia wynikającego z wyznaczenia lekarza przez prezesa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

116    W rezultacie zarzut siódmy, oparty na naruszeniu rozsądnego terminu, należy oddalić jako bezzasadny.

 W przedmiocie zarzutu ósmego, opartego na naruszeniu zasady kolegialności

117    Skarżący podnosi, że zwrócenie się przez organ powołujący jedynie do dra M., który zasięgnął opinii wyłącznie dra H., nie informując dra G., stanowi naruszenie zasady kolegialności.

118    Komitet Regionów wskazuje, czyniąc odwołanie do posiedzeń drugiego komitetu ds. inwalidztwa w dniach 15 kwietnia i 7 maja 2014 r., a także późniejszej wymiany pism, że każdy z członków drugiego komitetu ds. inwalidztwa miał możliwość skutecznego przedstawienia swojego stanowiska i w związku z tym wskazana zasada nie została naruszona. Komitet Regionów przypomina również, że okoliczności faktyczne niniejszej sprawy są bardzo podobne do okoliczności sprawy zakończonej wyrokiem z dnia 7 maja 2013 r., McCoy/Komitet Regionów (F‑86/11, EU:F:2013:56), w której orzeczono, że zasada kolegialności nie została naruszona.

119    Z utrwalonego orzecznictwa wynika, że komitet ds. inwalidztwa powinien prowadzić prace kolegialnie, a każdy z jego członków powinien mieć możliwość swobodnego wyrażenia swego stanowiska (zob. podobnie wyroki: z dnia 22 listopada 1990 r., V./Parlament, T‑54/89, EU:T:1990:71, pkt 34; z dnia 27 lutego 2003 r., Camacho-Fernandes/Komisja, T‑20/00, EU:T:2003:47, pkt 45 i nast.).

120    W niniejszym przypadku należy uznać, że zasada powołana przez skarżącego nie została naruszona. Drugi komitet ds. inwalidztwa zebrał się dwukrotnie, w dniach 15 kwietnia i 7 maja 2014 r. W ramach tych posiedzeń, po zapoznaniu się z dokumentacją lekarską i administracyjną dotyczącą skarżącego, każdy z lekarzy mógł przedstawić swoje stanowisko zarówno ustnie, jak i na piśmie. Doktor M. i dr H. przedstawili podpisane wnioski, a dr G. mógł przedstawić wnioski odmienne. Ci trzej lekarze mieli poza tym możliwość sporządzenia raportu, który został następnie dołączony do dokumentacji medycznej. Należy zatem oddalić zarzut oparty na naruszeniu zasady kolegialności przez drugi komitet ds. inwalidztwa.

121    W związku z tym zarzut ósmy powinien zostać oddalony jako bezzasadny.

122    Z powyższego wynika, że zarzuty czwarty, siódmy i ósmy muszą zostać oddalone jako bezzasadne. Natomiast ponieważ należy uwzględnić jako zasadne zarzut drugi, oparty na braku uzasadnienia, oraz zarzut trzeci, oparty na oczywistym błędzie w ocenie i naruszeniu pojęcia choroby zawodowej, należy stwierdzić nieważność zaskarżonej decyzji w oparciu o te dwa zarzuty.

 W przedmiocie zarzutów opartych na okolicznościach, które wystąpiły po przyjęciu zaskarżonej decyzji oraz żądania zasądzenia zadośćuczynienia

123    Jak zostało stwierdzone w pkt 56 i 57 powyżej, zarzuty pierwszy, piąty i szósty nie mogą wpływać na legalność zaskarżonej decyzji. Jednakże naruszenia prawa podniesione w ramach tych zarzutów powinny być uwzględnione w ramach żądania zasądzenia zadośćuczynienia.

 W przedmiocie zarzutu opartego na naruszeniu art. 78 regulaminu pracowniczego z uwagi na brak kontroli prac drugiego komitetu ds. inwalidztwa

124    Skarżący podnosi w istocie trzy argumenty mające wykazać, że organ powołujący naruszył ciążący na nim obowiązek kontroli prac drugiego komitetu ds. inwalidztwa. Po pierwsze, organ powołujący miał popełnić błąd, gdy odmówił zapoznania się z dokumentacją lekarską skarżącego, mimo że zwrócono się o to do niego. Po drugie, miał on popełnić błąd, gdy zwrócił się w kwestii prawidłowości prac komitetu ds. inwalidztwa wyłącznie do dra M. (zob. pkt 42 powyżej) w celu ustalenia, że prace te odbyły się w sposób prawidłowy. Zdaniem skarżącego takie działanie oznacza zwolnienie organu powołującego z ciążącej na nim kontroli oraz pozbawienie tej kontroli wszelkiej skuteczności. Po trzecie, skarżący podnosi, że organ powołujący naruszył gwarancje proceduralne z uwagi na fakt, że zwrócił się wyłącznie do lekarza wskazanego przez Komitet Regionów w celu uzyskania odpowiedzi na pytania dotyczące kontroli prawidłowości prac drugiego komitetu ds. inwalidztwa, co stanowi w szczególności naruszenie zasady bezstronności.

125    Komitet Regionów kwestionuje argumenty skarżącego.

126    Co się tyczy pierwszego z nich, Komitet Regionów twierdzi, że kontrola organu powołującego jest ograniczona i została przez ten organ przeprowadzona zgodnie z obowiązującymi zasadami.

127    Komitet Regionów powołuje się na dokument zatytułowany „Podręcznik procedur komitetu ds. inwalidztwa” i przypomina, że w podręczniku tym, w tytule IV, zatytułowanym „Prace komisji ds. inwalidztwa”, mowa jest o niezależności i poufnym charakterze prac komitetu ds. inwalidztwa. Wynika stąd, że organ powołujący nie może mieć dostępu do informacji zawartych w tych pracach i dysponuje wyłącznie wnioskami drugiego komitetu ds. inwalidztwa w celu wydania swej decyzji, a wnioski te nie zawierają żadnej informacji natury medycznej.

128    Komitet Regionów podnosi również, że wbrew temu, co twierdzi skarżący, organ powołujący nie jest zobowiązany zapoznać się z dokumentacją lekarską. Do skarżącego należałoby ewentualnie przekazanie organowi powołującemu w wyraźny sposób informacji z dokumentacji lekarskiej w celu rozpatrzenia jego zażalenia, ze wskazaniem przy tym na związki, jakie jego zdaniem występują między tymi informacjami a zarzutami podniesionymi w zażaleniu.

129    Ponadto wniosek skarżącego o zapoznanie się przez organ powołujący z dokumentacją lekarską został złożony po wniesieniu zażalenia.

130    Komitet Regionów przypomniał także, że opinie lekarskie w ścisłym znaczeniu nie mogą zostać zakwestionowane w procedurach odwoławczych. Z uwagi na ograniczoną kontrolę organu powołującego w tej kwestii powinien on jedynie dokonać prawidłowej oceny okoliczności faktycznych i czuwać nad właściwym stosowaniem obowiązujących przepisów prawnych w ramach prac komitetu ds. inwalidztwa.

131    W związku z tym Komitet Regionów uważa, że nie można zarzucić organowi powołującemu braku prawidłowej oceny okoliczności faktycznych ani naruszenia obowiązujących przepisów prawnych.

132    Komitet Regionów uważa w odniesieniu do drugiego argumentu, że postąpił zgodnie z przepisami, gdy zwrócił się do dra M. Komitet Regionów twierdzi bowiem, że decydując się na uzyskanie informacji niezbędnych do rozstrzygnięcia zażalenia za pomocą kwestionariusza, organ powołujący wybrał środek jak najmniej inwazyjny, tak aby nie naruszyć poufności prac drugiego komitetu ds. inwalidztwa, tajemnicy lekarskiej oraz ochrony wrażliwych danych osobowych.

133    Co się tyczy trzeciego argumentu, zgodnie z którym organ powołujący popełnił błąd, gdy zwrócił się wyłącznie do lekarza wskazanego przez instytucję, Komitet Regionów twierdzi, że pytania zadane przez organ powołujący były dostatecznie neutralne i precyzyjne, aby uzyskać obiektywne odpowiedzi ze strony tego lekarza. Komitet Regionów ogranicza się ponadto do przypomnienia, w świetle zasad etyki zawodowej obowiązujących dra M., że wydaje się mało prawdopodobne, aby lekarz ten naruszył ciążący na nim obowiązek niezależności. W rezultacie fakt, że zwrócono się do dra M. o udzielenie odpowiedzi na pytania kontrolne, nie narusza zasady bezstronności. Taka ocena prowadziłaby do podania w wątpliwość bezstronności organu powołującego w ramach rozpatrywania przez ten organ zażalenia.

134    Komitet Regionów twierdzi ponadto, że trzej lekarze wchodzący w skład drugiego komitetu ds. inwalidztwa zostali wyznaczeni zgodnie z obowiązującymi zasadami i mieli możliwość przedstawienia swego stanowiska na posiedzeniach w dniach 15 kwietnia i 7 maja 2014 r., co rzeczywiście uczynili. Zdaniem Komitetu Regionów do dra M zwrócono się dopiero po zakończeniu prac drugiego komitetu ds. inwalidztwa i po wniesieniu zażalenia, w ramach którego skarżący mógł – ewentualnie z pomocą swego lekarza – podnieść swe zarzuty.

135    Jeśli chodzi, po pierwsze, o argument zgodnie, z którym organ powołujący nie dokonał dostatecznej kontroli prac drugiego komitetu ds. inwalidztwa, gdyż odmówił zapoznania się z dokumentacją lekarską, należy na wstępie uznać, jak czyni to Komitet Regionów, że nawet jeśli skarżący uchylił poufność prac komitetu ds. inwalidztwa, powinien on wyraźnie przekazać organowi powołującemu informacje z dokumentacji lekarskiej w celu rozpatrzenia jego zażalenia, wskazując przy tym na związki, jakie jego zdaniem występują między tymi informacjami a zarzutami podniesionymi w zażaleniu.

136    Należy również uznać, że w niniejszym przypadku organ powołujący zwrócił uwagę dra M. na zasadnicze kwestie prowadzące do stwierdzenia nieważności decyzji pierwszego komitetu ds. inwalidztwa w wyroku z dnia 7 maja 2013 r., McCoy/Komitet Regionów (F‑86/11, EU:F:2013:56). W wiadomości elektronicznej z dnia 2 kwietnia 2014 r. organ powołujący w świetle tegoż wyroku przypomniał w szczególności znaczenie, jakie dla komitetu ds. inwalidztwa ma dysponowanie zawczasu wszelkimi danymi, zachowanie obowiązku uzasadnienia (ogólnego i szczególnego), przeprowadzenie badania lekarskiego oraz w razie konieczności przeprowadzenie dodatkowych badań, przekazanie wniosków organom administracji oraz uzupełnienie dokumentacji lekarskiej poprzez dołączenie do niej co najmniej podsumowującego raportu lekarskiego.

137    Jednakże w świetle tych uwag oraz zważywszy na fakt, że skarżący w swym zażaleniu podniósł szereg argumentów mających wykazać, że nie tylko wnioski komitetu ds. inwalidztwa, ale także podsumowujący raport lekarski naruszały prawo, w szczególności w świetle wyroku z dnia 7 maja 2013 r., McCoy/Komitet Regionów (F‑86/11, EU:F:2013:56), Komitet Regionów powinien był co najmniej zapoznać się z tym raportem. Tymczasem gdy skarżący zwrócił się do Komitetu Regionów o zapoznanie się z jego dokumentacją lekarską, organ ten w wiadomości elektronicznej z dnia 8 czerwca 2015 r. udzielił następującej odpowiedzi: „Nie opowiadamy się – w ramach procedury rozpatrywania zażalenia – za zwróceniem się do Pana o dostęp do podsumowującego raportu lekarskiego […]”.

138    Należy stwierdzić, że brak zbadania rzeczonego dokumentu, w sytuacji gdy skarżący zwrócił się do organu powołującego o zapoznanie się z nim jako istotnym dokumentem w ramach rozpatrywania zażalenia, powinien być uznany za nieprzeprowadzenie kontroli prac drugiego komitetu ds. inwalidztwa. Jest oczywiście prawdą, że dokumentacja lekarska jest poufna, a Komitet Regionów nie miał możliwości zapoznania się z nią przed przyjęciem zaskarżonej decyzji, lecz mógł on chociaż przystać na zapoznanie się z podsumowującym raportem lekarskim w związku z wniesieniem zażalenia i po tym jak skarżący zwrócił się o to do niego. Umożliwiłoby to bowiem Komitetowi Regionów zbadanie, czy komitet ds. inwalidztwa wypełnił ciążące na nim obowiązki legalne i proceduralne, bez zajmowania przy tym stanowiska w kwestiach medycznych.

139    Co się tyczy drugiego argumentu należy stwierdzić, że w niniejszej sprawie organ powołujący zwrócił się do lekarza wyznaczonego przez Komitet Regionów, zadając mu szereg pytań w celu rozpatrzenia zażalenia.

140    Tymczasem ograniczając się do zadania pytań lekarzowi wyznaczonymi przez instytucję i zadawalając się wyłącznie odpowiedziami udzielonymi w nocie z dnia 8 maja 2015 r., organ powołujący nie zapewnił wystarczającej kontroli prawidłowości prac drugiego komitetu ds. inwalidztwa. Bez zasięgnięcia opinii dwóch pozostałych lekarzy oraz odmówiwszy zapoznania się z podsumowującym raportem lekarskim, organ powołujący miał wyłącznie częściowy obraz prac drugiego komitetu ds. inwalidztwa. Tymczasem w niniejszym przypadku było szczególnie istotne, aby organ powołujący zapewnił sobie pełny obraz tych prac w celu dokonania kontroli ich prawidłowości, w szczególności z uwagi na fakt, że od wielu lat toczyły się różne postępowania miedzy skarżącym a Komitetem Regionów.

141    Co się tyczy zarzutu trzeciego należy przypomnieć, że z orzecznictwa wynika, iż „zgodnie z art. 41 karty każdy ma prawo do bezstronnego rozpatrzenia swojej sprawy przez instytucje Unii. Ten wymóg bezstronności obejmuje z jednej strony subiektywną bezstronność, rozumianą w ten sposób, że żaden pracownik danej instytucji zajmującej się daną sprawą nie może w jakikolwiek sposób okazywać stronniczości lub osobistych uprzedzeń, a z drugiej strony obiektywną bezstronność, rozumianą w ten sposób, że po stronie instytucji muszą istnieć dostateczne gwarancje, by wykluczyć w tym względzie wszelkie uzasadnione wątpliwości” (wyrok z dnia 11 lipca 2013 r., Ziegler/Komisja, C‑439/11 P, EU:C:2013:513, pkt 155).

142    W świetle tego orzecznictwa należy orzec, że w braku konsultacji z pozostałymi lekarzami wchodzącymi w skład drugiego komitetu ds. inwalidztwa organ powołujący nie mógł zagwarantować, iż postąpił w taki sposób, że jego badanie prawidłowości prac rzeczonego komitetu było wolne od wszelkiej wątpliwości co do jego bezstronności. Należy w związku z tym podkreślić, że w okolicznościach takich jak w niniejszej sprawie do organu powołującego należało upewnienie się nie tylko, że Komitet Regionów działał w sposób bezstronny, ale także że działania te były postrzegane jako bezstronne względem skarżącego i osób trzecich. W tym zakresie należy odnotować, że skarżący już w swym zażaleniu zakwestionował bezstronność dra M. Jego wątpliwości wynikały z faktu, że lekarz ten zajął nieprzychylne względem niego stanowisko już w ramach pierwszego posiedzenia drugiego komitetu ds. inwalidztwa, podczas gdy nie mogło jeszcze zostać przeprowadzone żadne badanie lekarskie ani tym bardziej „pogłębione” badanie, o którym mowa w protokole z drugiego posiedzenia w dniu 7 maja 2015 r.

143    W rezultacie Komitet Regionów nie dokonał pełnej kontroli prac drugiego komitetu ds. inwalidztwa i nie zagwarantował w dostateczny sposób zasady bezstronności.

144    Wynika stąd, że trzy argumenty podniesione w ramach zarzutu pierwszego okazują się zasadne, a więc zostaną uwzględnione w ramach badania żądania zasądzenia zadośćuczynienia.

 W przedmiocie zarzutu piątego, opartego na naruszeniu obowiązku staranności

145    Skarżący podnosi, że brak kontroli oraz naruszenie gwarancji proceduralnych, które zostały powołane w ramach zarzutu pierwszego, zostały przekazane Komitetowi Regionów, tak że mógł on odnieść się do nich, czego jednak nie uczynił. Stanowi to zatem naruszenie obowiązku staranności.

146    Komitet Regionów podnosi, że organ powołujący nie powinien ingerować w prace komitetu ds. inwalidztwa, który powinien działać w sposób bezstronny. Uważa on również, że organ powołujący należycie ustalił, że prace drugiego komitetu ds. inwalidztwa przebiegały w sposób prawidłowy, zadając pytania drowi M. Komitet Regionów przypomina również, że wielokrotnie miała miejsce wymiana korespondencji i przeprowadzone zostały spotkania między skarżącym a najwyższymi organami Komitetu Regionów. W związku z tym nie naruszył on obowiązku staranności.

147    Należy przypomnieć, że zgodnie z orzecznictwem spoczywający na administracji obowiązek staranności, podobnie jak zasada dobrej administracji, wymagają w szczególności, by podejmując decyzję w sprawie sytuacji urzędnika, organ powołujący brał pod uwagę wszystkie okoliczności mogące wpłynąć na tę decyzję, przy czym powinien mieć na względzie nie tylko interes służby, ale również interes danego urzędnika (postanowienie z dnia 7 czerwca 1991 r., Weyrich/Komisja, T‑14/91, EU:T:1991:28, pkt 50).

148    W świetle tej zasady oraz powyższych uwag w odniesieniu do kontroli dokonanej przez organ powołujący w niniejszym przypadku należy stwierdzić, że w interesie służby oraz skarżącego było, aby organ powołujący wziął pod uwagę wszystkie okoliczności mogące wpłynąć na jego decyzję. W tym celu powinien on był zapoznać się nie tylko z wnioskami z dnia 7 maja 2014 r., ale także z podsumowującym raportem lekarskim oraz opiniami trzech lekarzy, którzy wchodzili w skład drugiego komitetu ds. inwalidztwa, aby mieć pełniejszy obraz sprawy. W zakresie, w jakim nie miało to miejsca, organ powołujący naruszył również ciążący na nim obowiązek staranności. Należy bowiem przypomnieć, że z uwagi na długość wszystkich postępowań toczących się między skarżącym a Komitetem Regionów i z uwagi na fakt, że skarżący mógł mieć wątpliwości co do bezstronności lekarza wskazanego przez instytucję, Komitet Regionów powinien był zapewnić, aby wątpliwości te nie utrzymały się. Tymczasem nie podejmując działań w tym celu, Komitet Regionów naruszył ciążący na nim obowiązek staranności.

149    Należy zatem uznać zarzut piąty za zasadny i uwzględnić go w ramach badania żądania zasądzenia zadośćuczynienia

 W przedmiocie zarzutu szóstego, opartego na naruszeniu art. 266 TFUE

150    Skarżący twierdzi, że Komitet Regionów nie wykonał wyroku z dnia 7 maja 2013 r., McCoy/Komitet Regionów (F‑86/11, EU:F:2013:56). Organ powołujący nie zapewnił bowiem skutecznej kontroli prac drugiego komitetu ds. inwalidztwa, ograniczając się, jak stwierdzono powyżej, do zadania pytań lekarzowi wyznaczonemu przez instytucję.

151    Komitet Regionów kwestionuje argumenty skarżącego i twierdzi, że skutecznie wykonał wyrok z dnia 7 maja 2013 r., McCoy/Komitet Regionów (F‑86/11, EU:F:2013:56).

152    Należy przypomnieć, że w przypadku stwierdzenia przez sąd nieważności aktu instytucji ta ostatnia jest zobowiązana na podstawie art. 266 TFUE do podjęcia odpowiednich środków, które zapewnią wykonanie wyroku. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem aby podporządkować się wyrokowi stwierdzającemu nieważność i zapewnić jego pełne wykonanie, instytucja będąca autorem aktu, którego nieważność została stwierdzona, jest zobowiązana do uwzględnienia nie tylko sentencji wyroku, ale również uzasadnienia prowadzącego do jego wydania, które stanowi nieodzowny element tego wyroku, w tym znaczeniu, że jest niezbędne do określenia dokładnego znaczenia tego, co zostało orzeczone w sentencji. To właśnie uzasadnienie bowiem, po pierwsze, określa konkretny przepis uznany za niezgodny z prawem, a po drugie, przedstawia szczegółowe względy, z powodu których orzeczono w sentencji niezgodność z prawem i które zainteresowana instytucja powinna uwzględnić, gdy zastąpi akt, którego nieważność została stwierdzona (zob. postanowienie z dnia 29 czerwca 2005 r., Pappas/Komitet Regionów, T‑254/04, EU:T:2005:260, pkt 36 i przytoczone tam orzecznictwo).

153    Należy ponadto przypomnieć, że art. 266 TFUE nakłada na daną instytucję obowiązek zapobieżenia temu, by jakikolwiek akt mający zastąpić akt, którego nieważność stwierdzono, obarczony był takimi samymi wadami co wady zidentyfikowane w wyroku stwierdzającym nieważność (zob. podobnie wyrok z dnia 10 listopada 2010 r., OHIM/Simões Dos Santos, T‑260/09 P, EU:T:2010:461, pkt 70–72).

154    Jeśli chodzi o skutki stwierdzenia nieważności aktu przez sąd, to działa ono ze skutkiem ex tunc i w związku z tym z mocą wsteczną eliminuje ten akt z porządku prawnego. Pozwana instytucja jest zobowiązana, na podstawie art. 266 TFUE, podjąć działania konieczne dla wyeliminowania skutków stwierdzonej niezgodności z prawem, co w przypadku aktu, który już został wykonany, oznacza przywrócenie sytuacji prawnej skarżącego stanu sprzed wydania aktu (postanowienie z dnia 29 czerwca 2005 r., Pappas/Komitet Regionów, T‑254/04, EU:T:2005:260, pkt 37; wyrok z dnia 15 kwietnia 2010 r., Angelidis/Parlament, F‑104/08, EU:F:2010:23, pkt 36).

155    To w świetle tych zasad należy zbadać, czy w niniejszym przypadku Komitet Regionów prawidłowo wykonał wyrok z dnia 7 maja 2013 r., McCoy/Komitet Regionów (F‑86/11, EU:F:2013:56).

156    W tym zakresie należy zauważyć, że skarżący mógł wykazać, jak stwierdzono w ramach badania zarzutu pierwszego, że Komitet Regionów nie zapewnił dostatecznej kontroli prac drugiej komisji ds. inwalidztwa. Jednakże taki brak kontroli nie jest wystarczający do stwierdzenia, że Komitet Regionów naruszył art. 266 TFUE. Do skarżącego należy bowiem również określenie, w świetle orzecznictwa cytowanego w pkt 152–154 powyżej, w jaki sposób taki brak kontroli przyczynił się do naruszenia obowiązku wykonania wyroku z dnia 7 maja 2013 r., McCoy/Komitet Regionów (F‑86/11, EU:F:2013:56), czego skarżący nie uczynił.

157    W tych okolicznościach zarzut szósty należy oddalić jako bezzasadny. W związku z tym nie zostanie on uwzględniony w ramach badania żądania zasądzenia zadośćuczynienia.

 W przedmiocie żądania zasądzenia zadośćuczynienia

158    Skarżący wnosi o zasądzenie kwoty 5000 EUR z uwagi na naruszenia prawa, które przyczyniły się do powstania sytuacji oczekiwania i niepewności, w jakiej się znajduje, oraz kwoty 20 000 EUR z uwagi na naruszenie przez Komitet Regionów art. 266 TFUE.

159    Skarżący twierdzi, że przyjęcie zaskarżonej decyzji prowadziło do tego, że znalazł się on ponownie w sytuacji oczekiwania na ostateczny wynik postępowania, wszczętego na podstawie art. 78 regulaminu pracowniczego w wyniku stwierdzenia jego niepełnosprawności w czerwcu 2007 r. Jego zdaniem takie przedłużanie sytuacji oczekiwania i niepewności, spowodowane niezgodnością z prawem zarówno decyzji z dnia 10 września 2010 r., jak i zaskarżonej decyzji, jest podstawą podnoszonej przez niego krzywdy.

160    Ponadto skarżący wskazuje na wagę zaskarżonej decyzji, charakter popełnionego naruszenia prawa oraz okoliczności, w jakich doszło do tego naruszenia. Podkreśla on również, że postępowanie poprzedzające wniesienie skargi przyczyniło się do uwypuklenia innych naruszeń prawa, wskazując, że Komitet Regionów odmówił wykonania przysługującego mu uprawnienia, a w szczególności dwukrotnie zasięgnął jednostronnej opinii lekarza wyznaczonego przez instytucję.

161    Stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji nie stanowi zdaniem skarżącego samo w sobie stosownego i wystarczającego naprawienia krzywdy związanej z poważnym stanem niepewności i niepokoju wywołanym niezgodnością tej decyzji z prawem.

162    Komitet Regionów kwestionuje żądanie skarżącego dotyczące zasądzenia zadośćuczynienia. Jego zdaniem skarżący nie wykazał doznanej krzywdy, zaskarżona decyzja nie jest w żaden sposób niezgodna z prawem, a art. 266 TFUE nie został naruszony.

163    Co się tyczy zasadności żądań skarżącego w zakresie zasądzenia zadośćuczynienia należy przypomnieć, że powstanie odpowiedzialności Unii zakłada łączne spełnienie określonych przesłanek związanych z bezprawnością zarzucanego instytucjom zachowania, rzeczywistym charakterem szkody oraz istnieniem związku przyczynowego między zarzucanym instytucjom zachowaniem a poniesioną szkodą (wyrok z dnia 25 października 2017 r., Lucaccioni/Komisja, T‑551/16, niepublikowany, EU:T:2017:751, pkt 122).

164    Należy przypomnieć, że orzeczono już, iż skargi mające na celu uzyskanie naprawienia szkody wyrządzonej urzędnikowi lub pracownikowi przez instytucję wniesione na podstawie art. 270 TFUE oraz art. 90 i 91 regulaminu pracowniczego podlegają normom szczególnym, odrębnym od wynikających z zasad ogólnych regulujących odpowiedzialność pozaumowną Unii w ramach art. 268 TFUE i art. 340 akapit drugi TFUE. Z regulaminu pracowniczego wynika bowiem, że w odróżnieniu od jakiejkolwiek innej osoby fizycznej urzędnik lub pracownik Unii jest związany z instytucją, w której jest zatrudniony, stosunkiem pracy, obejmującym równowagę wzajemnych konkretnych praw i obowiązków, co odzwierciedla spoczywający na instytucji obowiązek staranności względem zainteresowanego. Z tego wynika, że w sytuacji gdy Unia działa w charakterze pracodawcy, spoczywa na niej zwiększona odpowiedzialność, wyrażająca się w obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej swemu personelowi poprzez jakąkolwiek niezgodność z prawem, jakiej Unia dopuściła się jako pracodawca, bez potrzeby wykazywania w sporach z zakresu europejskiej służby publicznej – w celu ustalenia pozaumownej odpowiedzialności instytucji – istnienia „wystarczająco istotnego naruszenia” lub „oczywistego i ciężkiego naruszenia” granic uznania instytucji (zob. wyrok z dnia 19 czerwca 2013 r., Goetz/Komitet Regionów, F‑89/11, EU:F:2013:83, pkt 98 i przytoczone tam orzecznictwo).

165    Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem stwierdzenie nieważności aktu obciążonego wadą niezgodności z prawem może samo w sobie stanowić stosowne i co do zasady wystarczające naprawienie każdej krzywdy, jaką taki akt mógł spowodować, chyba że strona skarżąca wykaże, iż doznała krzywdy dającej się oddzielić od niezgodności z prawem stanowiącej podstawę stwierdzenia nieważności i niemożliwej do naprawienia w pełni przez stwierdzenie nieważności aktu (zob. wyrok z dnia 14 lipca 2011 r., Petrilli/Komisja, F‑98/07, EU:F:2011:119, pkt 28 i przytoczone tam orzecznictwo).

166    To w świetle tych zasad należy zbadać żądanie skarżącego dotyczące zasądzenia zadośćuczynienia.

167    Co się tyczy niezgodności z prawem lub zawinionego zachowania Komitetu Regionów należy w pierwszej kolejności przypomnieć, że nie zostało w niniejszym przypadku wykazane, że Komitet Regionów naruszył art. 266 TFUE.

168    W drugiej kolejności należy przypomnieć, że w niniejszym przypadku orzeczone zostało, iż zaskarżona decyzja zatwierdzająca wnioski drugiego komitetu ds. inwalidztwa była pozbawiona uzasadnienia i zawierała oczywisty błąd w ocenie. Należy również uznać za istotne, jak twierdzi skarżący, że w postępowaniu poprzedzającym wniesienie skargi doszło do innych naruszeń prawa. W związku z tym stwierdzono, że Komitet Regionów przeprowadził niedostateczną kontrolę prac drugiego komitetu ds. inwalidztwa, naruszył zasadę bezstronności i obowiązek staranności. Właściwe jest uznanie w tym zakresie, jak uczynił to w istocie skarżący w ramach zarzutów podniesionych na poparcie skargi, że naruszenia prawa w ramach zaskarżonej decyzji były możliwe do uniknięcia. Gdyby organ powołujący nie zadowolił się wyłącznie notą z dnia 8 maja 2015 r., ale podjął działania w celu skontrolowania w dostatecznym zakresie prac komitetu ds. inwalidztwa, w szczególności przechylając się do wniosku skarżącego o zapoznanie się z podsumowującym raportem lekarskim oraz zadając pytania pozostałym lekarzom wchodzącym w skład drugiego komitetu ds. inwalidztwa, mógłby on skorygować naruszenia prawa występujące w zaskarżonej decyzji. Nie podejmując takich działań, Komitet Regionów przyczynił się do przedłużającego się stanu niepewności i niepokoju skarżącego.

169    W trzeciej kolejności należy zauważyć, że w niniejszym przypadku stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji nie jest wystarczające do naprawienia krzywdy, jakiej doznał skarżący. Z uwagi bowiem na niezgodność z prawem zaskarżonej decyzji oraz naruszenia prawa popełnione na etapie rozpatrywania zażalenia skarżący znajduje się ponownie w tej samej sytuacji oczekiwania i niepewności, jaką wywołała niezgodność z prawem decyzji z dnia 10 września 2010 r. Tak przedłużające się oczekiwanie i niepewność spowodowane niezgodnym z prawem charakterem zaskarżonej decyzji składają się na krzywdę, zadośćuczynienie której należy do instytucji w drodze stosownego odszkodowania, które może zostać oszacowane ex æquo et bono (zob. podobnie wyrok z dnia 25 października 2017 r., Lucaccioni/Komisja, T‑551/16, niepublikowany, EU:T:2017:751, pkt 144).

170    W świetle ogółu powyższych rozważań należy uznać, że skarżący doznał niewątpliwie krzywdy, która jest wynikiem działania Komitetu Regionów. W rezultacie w ramach zadośćuczynienia za krzywdę należy z tego tytułu zasądzić skarżącemu ex æquo et bono kwotę w wysokości 5000 EUR z uwagi na naruszenia prawa popełnione przez Komitet Regionów.

 W przedmiocie kosztów

171    Zgodnie z art. 134 § 1 regulaminu postępowania przed Sądem kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę. Ponieważ Komitet Regionów przegrał sprawę, należy zgodnie z żądaniem skarżącego obciążyć go kosztami postępowania.

Z powyższych względów

SĄD (druga izba)

orzeka, co następuje:

1)      Stwierdza się nieważność odmownej decyzji prezydium Komitetu Regionów z dnia 2 grudnia 2014 r. w sprawie uznania zawodowego podłoża choroby powodującej niepełnosprawność R. McCoya w rozumieniu art. 78 akapit piąty regulaminu pracowniczego.

2)      Komitet Regionów wypłaci R. McCoyowi kwotę 5000 EUR.

3)      Komitet Regionów zostaje obciążony kosztami postępowania.

Prek Schalin Costeira

Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 23 października 2018 r.

Podpisy

*      Język postępowania: francuski.