Υπόθεση T‑146/09 RENV
Parker Hannifin Manufacturing Srl, πρώην Parker ITR Srl
και
Parker-Hannifin Corp.
κατά
Ευρωπαϊκής Επιτροπής
«Ανταγωνισμός – Συμπράξεις – Ευρωπαϊκή αγορά των θαλάσσιων σωλήνων – Συμφωνίες περί καθορισμού των τιμών, κατανομή των αγορών και ανταλλαγές ευαίσθητων εμπορικώς πληροφοριών – Καταλογισμός της συνιστώσας παράβαση συμπεριφοράς – Αρχή της οικονομικής συνέχειας – Αρχή της προσωπικής ευθύνης – Πρόστιμα – Επιβαρυντικές περιστάσεις – Ηγετικός ρόλος – Ανώτατο όριο του 10 % – Πλήρης δικαιοδοσία»
Περίληψη – Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου (έκτο τμήμα)
της 14ης Ιουλίου 2016
1. Ένδικη διαδικασία – Απόφαση του Δικαστηρίου δεσμεύουσα το Γενικό Δικαστήριο – Προϋποθέσεις – Αναπομπή κατόπιν αναιρέσεως – Νομικά ζητήματα που επιλύθηκαν οριστικώς από το Δικαστήριο στο πλαίσιο της αναιρέσεως – Δεδικασμένο – Περιεχόμενο
(Οργανισμός του Δικαστηρίου, άρθρα 53, εδ. 1, και 61· Κανονισμός Διαδικασίας του Γενικού Δικαστηρίου, άρθρο 215)
2. Προσφυγή ακυρώσεως – Λόγοι – Παράβαση ουσιώδους τύπου – Παραβίαση της υποχρεώσεως αιτιολογήσεως – Αυτεπάγγελτη εξέταση από τον δικαστή
(Άρθρο 263 ΣΛΕΕ)
3. Ένδικη διαδικασία – Προβολή νέων ισχυρισμών κατά τη διάρκεια της διαδικασίας – Προϋποθέσεις – Περαιτέρω ανάπτυξη υφιστάμενου λόγου – Παραδεκτό
(Κανονισμός Διαδικασίας του Γενικού Δικαστηρίου, άρθρο 84 § 1)
4. Ανταγωνισμός – Κανόνες της Ένωσης – Παραβάσεις – Καταλογισμός – Μητρική εταιρία και θυγατρικές – Αρχή της οικονομικής συνέχειας – Ενδοομιλική μεταβίβαση δραστηριοτήτων που συνιστούν παράβαση – Κριτήρια εκτιμήσεως – Τεκμήριο ασκήσεως αποφασιστικής επιρροής από τη μητρική εταιρία επί των θυγατρικών που της ανήκουν εξ ολοκλήρου – Μαχητός χαρακτήρας – Βάρος αποδείξεως
(Άρθρο 101 ΣΛΕΕ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 23 § 2)
5. Πράξεις των οργάνων – Αιτιολογία – Υποχρέωση αιτιολογήσεως – Περιεχόμενο – Εκτίμηση της υποχρεώσεως αιτιολογήσεως αναλόγως των περιστάσεων της συγκεκριμένης υποθέσεως – Ανάγκη να διασαφηνίζονται όλα τα κρίσιμα πραγματικά και νομικά στοιχεία – Δεν υφίσταται
(Άρθρο 296 ΣΛΕΕ)
6. Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Αρχές – Ίση μεταχείριση – Έννοια
7. Ανταγωνισμός – Πρόστιμα – Ύψος – Καθορισμός – Κριτήρια – Σοβαρότητα της παραβάσεως – Επιβαρυντικές περιστάσεις – Επιχείρηση που πρωτοστατεί στην παράβαση – Έννοια – Κριτήρια εκτιμήσεως
(Άρθρο 101 ΣΛΕΕ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 23 § 2· ανακοίνωση 2006/C 210/02 της Επιτροπής, σημείο 28)
8. Ανταγωνισμός – Πρόστιμα – Ύψος – Καθορισμός – Περιθώριο εκτιμήσεως της Επιτροπής
(Άρθρο 101 ΣΛΕΕ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 23 § 2· ανακοίνωση 2006/C 210/02 της Επιτροπής, σημείο 28)
9. Ανταγωνισμός – Πρόστιμα – Ύψος – Καθορισμός – Κριτήρια – Σοβαρότητα της παραβάσεως – Επιβαρυντικές περιστάσεις – Επιχείρηση που πρωτοστατεί στην παράβαση – Επιχείρηση δεν μπορεί να επικαλεστεί υπέρ της παρανομία διαπραχθείσα προς όφελος άλλης επιχειρήσεως που συμμετείχε στη σύμπραξη
(Άρθρο 101 ΣΛΕΕ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 23 § 2· ανακοίνωση 2006/C 210/02 της Επιτροπής, σημείο 28)
10. Ανταγωνισμός – Πρόστιμα – Αλληλέγγυα ευθύνη για την καταβολή – Περιεχόμενο – Καταλογισμός στη μητρική εταιρία της συνιστώσας παράβαση συμπεριφοράς της θυγατρικής της – Καθορισμός του προστίμου που πρέπει να καταβάλει η μητρική εταιρία – Τήρηση της αρχής της εξατομικεύσεως των ποινών και των κυρώσεων – Αλληλέγγυα ευθύνη της μητρικής εταιρίας για τις παραβάσεις που διέπραξε η θυγατρική της πριν από την απόκτησή της – Δεν υφίσταται
(Άρθρο 101 ΣΛΕΕ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 23 § 3)
11. Ανταγωνισμός – Πρόστιμα – Ύψος – Καθορισμός – Μέγιστο ύψος – Υπολογισμός – Κύκλος εργασιών που λαμβάνεται υπόψη – Επιχείρηση αποκτηθείσα από άλλη επιχείρηση η οποία αποτελούσε χωριστή οικονομική οντότητα κατά τον χρόνο της παραβάσεως – Λαμβάνεται υπόψη ο κύκλος εργασιών της καθεμίας από αυτές τις οικονομικές οντότητες
(Άρθρο 101 ΣΛΕΕ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 23 § 2)
12. Ανταγωνισμός – Πρόστιμα – Ύψος – Καθορισμός – Εξουσία εκτιμήσεως της Επιτροπής – Δικαστικός έλεγχος – Πλήρης δικαιοδοσία του δικαστή της Ένωσης – Περιεχόμενο
(Άρθρα 101 ΣΛΕΕ και 261 ΣΛΕΕ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 31)
1. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 21, 22)
2. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψη 38)
3. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 39, 40)
4. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 45-49, 54)
5. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψη 82)
6. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψη 88)
7. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 98-102, 124, 125)
8. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψη 126)
9. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψη 138)
10. Όσον αφορά την παραβίαση της αρχής της προσωπικής ευθύνης, εφόσον η συνιστώσα παράβαση συμπεριφορά θυγατρικής εταιρίας μπορεί να καταλογιστεί στη μητρική της, γίνεται δεκτό ότι οι εταιρίες αυτές αποτελούν μέρος, κατά το χρονικό διάστημα διαπράξεως της παραβάσεως, της ιδίας οικονομικής ενότητας και απαρτίζουν επομένως μία και μόνη επιχείρηση, κατά την έννοια του δικαίου του ανταγωνισμού της Ένωσης. Υπό τις συνθήκες αυτές, η Επιτροπή δύναται επομένως να κρίνει ότι η μητρική εταιρία ευθύνεται από κοινού για τη συνιστώσα παράβαση συμπεριφορά της θυγατρικής της κατά το εν λόγω χρονικό διάστημα και, κατά συνέπεια, ότι ευθύνεται αλληλεγγύως και εις ολόκληρον για την καταβολή του ποσού του επιβληθέντος στη θυγατρική προστίμου.
Επιπλέον, κατά τον καθορισμό των εξωτερικών σχέσεων των αλληλεγγύως και εις ολόκληρον οφειλετών, δηλαδή της σχέσης μεταξύ της Επιτροπής και των διαφόρων προσώπων που συναποτελούν την επιχείρηση και μπορεί να κληθούν να καταβάλουν εις ολόκληρον το ποσό του προστίμου που επιβλήθηκε στην επιχείρηση αυτή, η δράση της Επιτροπής υπόκειται σε ορισμένους περιορισμούς, καθόσον οφείλει ιδίως να τηρεί την αρχή της εξατομικεύσεως των ποινών και των κυρώσεων, η οποία επιτάσσει, σύμφωνα με το άρθρο 23, παράγραφος 3, του κανονισμού 1/2003, το ύψος του εις ολόκληρον οφειλόμενου προστίμου να καθορίζεται σε συνάρτηση με τη σοβαρότητα της παραβάσεως που προσάπτεται ατομικώς στη συγκεκριμένη επιχείρηση και με τη διάρκεια της παραβάσεως αυτής.
Αυτή η αντίληψη περί αλληλέγγυας και εις ολόκληρον ευθύνης η οποία καθιστά δυνατό στην Επιτροπή να απαιτεί από μία εκ των μητρικών εταιριών την καταβολή προστίμου για τις παραβάσεις που προσάπτονται, όσον αφορά άλλο χρονικό διάστημα διαπράξεως της παραβάσεως, σε επιχείρηση της οποίας ουδέποτε αποτέλεσε μέρος αντιβαίνει στην αρχή της εξατομικεύσεως των ποινών και των κυρώσεων.
Ειδικότερα, μια εταιρία δεν μπορεί να θεωρείται υπεύθυνη για παραβάσεις τις οποίες διέπραξαν κατά τρόπο ανεξάρτητο οι θυγατρικές της πριν την ημερομηνία της αποκτήσεώς τους, δεδομένου ότι οι θυγατρικές πρέπει να ευθύνονται οι ίδιες για την συνιστώσα παράβαση συμπεριφορά την οποία εκδήλωσαν πριν την απόκτησή τους, ενώ η εταιρία που τις απέκτησε δεν μπορεί να θεωρηθεί υπεύθυνη.
Κατά συνέπεια, η Επιτροπή υποπίπτει σε πλάνη περί το δίκαιο όταν κατά παράβαση της αρχής της προσωπικής ευθύνης, εφαρμόζει προσαύξηση 30 % στο ποσό του προστίμου που καλείται να καταβάλει αλληλεγγύως και εις ολόκληρον η μητρική εταιρία, λόγω της επιβαρυντικής περιστάσεως που αφορούσε τον ηγετικό ρόλο της θυγατρικής της σε χρονικό διάστημα κατά τη διάρκεια του οποίου οι δύο εταιρίες δεν συνδέονταν ακόμη μεταξύ τους.
(βλ. σκέψεις 141-144, 154)
11. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 160, 161, 166, 174)
12. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 169, 170)