Υπόθεση C‑41/15
Gerard Dowling κ.λπ.
κατά
Minister for Finance
[αίτηση του High Court (Ιρλανδία) για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως]
«Κανονισμός 407/2010/ΕΕ – Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Χρηματοοικονομικής Σταθεροποίησης – Εκτελεστική απόφαση 2011/77/ΕΕ – Χρηματοδοτική συνδρομή της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς την Ιρλανδία – Ανακεφαλαιοποίηση των ημεδαπών τραπεζών – Δίκαιο των εταιριών – Δεύτερη οδηγία 77/91/ΕΟΚ – Άρθρα 8, 25 και 29 – Ανακεφαλαιοποίηση τράπεζας με δικαστική διαταγή – Αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου χωρίς απόφαση της γενικής συνελεύσεως και χωρίς προσφορά των νέων μετοχών κατά προτίμηση στους παλαιούς μετόχους – Έκδοση νέων μετοχών για ποσό κατώτερο από την ονομαστική τους αξία»
Περίληψη – Απόφαση του Δικαστηρίου (τμήμα μείζονος συνθέσεως) της 8ης Νοεμβρίου 2016
Ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων – Ελευθερία εγκαταστάσεως – Εταιρίες – Οδηγία 77/91 – Μεταβολές του κεφαλαίου ανώνυμης εταιρίας – Ανακεφαλαιοποίηση τράπεζας με δικαστική διαταγή λόγω ελλείψεως ρευστότητας που μπορούσε να αποτελέσει απειλή για την χρηματοπιστωτική σταθερότητα της Ένωσης – Αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου χωρίς απόφαση της γενικής συνελεύσεως και χωρίς προσφορά των νέων μετοχών κατά προτίμηση στους παλαιούς μετόχους – Επιτρέπεται
(Οδηγία 77/91 του Συμβουλίου, αιτιολογική σκέψη 2 και άρθρα 8 § 1, 25 και 29)
Το άρθρο 8, παράγραφος 1, καθώς και τα άρθρα 25 και 29 της δεύτερης οδηγίας 77/91, περί συντονισμού των εγγυήσεων που απαιτούνται στα κράτη μέλη εκ μέρους των εταιριών, κατά την έννοια του άρθρου 54, δεύτερο εδάφιο, ΣΛΕΕ, για την προστασία των συμφερόντων των εταίρων και των τρίτων, με σκοπό να καταστούν οι εγγυήσεις αυτές ισοδύναμες, όσον αφορά τη σύσταση της ανώνυμης εταιρίας και τη διατήρηση και τις μεταβολές του κεφαλαίου της, έχουν την έννοια ότι δεν αντίκεινται σε μέτρο, όπως μία δικαστική διαταγή, το οποίο, αφενός, εκδίδεται στο πλαίσιο σοβαρής διαταραχής της οικονομίας και του χρηματοπιστωτικού συστήματος κράτους μέλους που απειλεί την οικονομική σταθερότητα της Ένωσης και, αφετέρου, συνεπάγεται την αύξηση του κεφαλαίου ανώνυμης εταιρίας, χωρίς τη συναίνεση της γενικής συνελεύσεώς της, με την έκδοση νέων μετοχών για ποσό κατώτερο της ονομαστικής τους αξίας και με αποκλεισμό του δικαιώματος προτιμήσεως των παλαιών μετόχων.
Πράγματι, η δεύτερη οδηγία έχει ως σκοπό, κατά τη δεύτερη αιτιολογική της σκέψη, να εξασφαλίσει μια ελάχιστη ισοδύναμη προστασία τόσο των μετόχων όσον και των πιστωτών των ανωνύμων εταιριών. Ειδικότερα, τα μέτρα που προβλέπει η δεύτερη οδηγία τόσο για τη σύσταση των εταιριών αυτών όσο και για τη διατήρηση, την αύξηση και τη μείωση του κεφαλαίου τους διασφαλίζουν την εν λόγω προστασία έναντι των αποφάσεων των οργάνων των εν λόγω εταιριών και αφορούν, επομένως, τη συνήθη λειτουργία τους. Εντούτοις, η δικαστική διαταγή δεν αποτελεί απόφαση οργάνου ανώνυμης εταιρίας στο πλαίσιο της συνήθους λειτουργίας της, αλλά εξαιρετικό μέτρο των εθνικών αρχών με σκοπό την αποτροπή, μέσω αυξήσεως κεφαλαίου, της πτωχεύσεως τέτοιας εταιρίας, όπερ αποτελούσε απειλή για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα της Ένωσης. Πλην όμως, η προστασία που παρέχει η δεύτερη οδηγία στους μετόχους και τους πιστωτές ανώνυμης εταιρίας όσον αφορά το μετοχικό της κεφάλαιο δεν καταλαμβάνει εθνικό μέτρο το οποίο εκδίδεται στο πλαίσιο σοβαρής διαταραχής της οικονομίας και του χρηματοπιστωτικού συστήματος κράτους μέλους και σκοπό έχει να αντιμετωπίσει συστημική απειλή για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα της Ένωσης, λόγω της ανεπάρκειας των ιδίων πόρων της συγκεκριμένης εταιρίας.
Συνεπώς, δεν αντιβαίνει στις διατάξεις της δεύτερης οδηγίας εξαιρετικό μέτρο που αφορά το μετοχικό κεφάλαιο ανώνυμης εταιρίας, όπως η δικαστική διαταγή, το οποίο οι εθνικές αρχές έλαβαν σε περίπτωση σοβαρής διαταραχής της οικονομίας και του χρηματοπιστωτικού συστήματος κράτους μέλους, χωρίς την έγκριση της γενικής συνελεύσεως της εταιρίας αυτής και με σκοπό την αποτροπή συστημικού κινδύνου και τη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας της Ένωσης.
(βλ. σκέψεις 49-51, 55 και διατακτ.)