Sprawa C‑41/15

Gerard Dowling i in.

przeciwko

Minister for Finance

[wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez High Court (Irlandia)]

Rozporządzenie nr 407/2010/UE – Europejski mechanizm stabilizacji finansowej – Decyzja wykonawcza 2011/77/UE – Pomoc finansowa Unii Europejskiej na rzecz Irlandii – Dokapitalizowanie banków krajowych – Prawo spółek – Dyrektywa 77/91/EWG – Artykuły 8, 25 i 29 – Dokapitalizowanie banku w drodze zarządzenia sądowego – Podwyższenie kapitału zakładowego bez uchwały walnego zgromadzenia i bez oferowania akcji wyemitowanych z zachowaniem pierwszeństwa dotychczasowych akcjonariuszy – Emisja nowych akcji po cenie niższej od ich wartości nominalnej

Streszczenie – wyrok Trybunału (wielka izba) z dnia 8 listopada 2016 r.

Swobodny przepływ osób – Swoboda przedsiębiorczości – Spółki – Dyrektywa 77/91 – Zmiana kapitału spółki akcyjnej – Dokapitalizowanie, w drodze zarządzenia sądowego, banku znajdującego się w sytuacji braku płynności mogącej zagrozić stabilności finansowej Unii – Podwyższenie kapitału zakładowego bez uchwały walnego zgromadzenia i bez oferowania akcji wyemitowanych z zachowaniem pierwszeństwa dotychczasowych akcjonariuszy – Dopuszczalność

(dyrektywa Rady 77/91, motyw 2, art. 8 ust. 1, art. 25, 29)

Artykuł 8 ust. 1, a także art. 25 i 29 drugiej dyrektywy 77/91 w sprawie koordynacji gwarancji, jakie są wymagane w państwach członkowskich od spółek w rozumieniu art. 54 akapit drugi TFUE, w celu uzyskania ich równoważności, dla ochrony interesów zarówno wspólników, jak i osób trzecich w zakresie tworzenia spółki akcyjnej, jak również utrzymania i zmian jej kapitału, należy interpretować w ten sposób, że nie sprzeciwiają się one środkowi – takiemu jak zarządzenie, wydanemu w sytuacji poważnych zaburzeń gospodarki i systemu finansowego państwa członkowskiego, które zagrażają stabilności finansowej Unii – skutkującemu podwyższeniem kapitału spółki akcyjnej bez zgody jej walnego zgromadzenia poprzez emisję nowych akcji po cenie niższej od ich wartości nominalnej i bez prawa pierwszeństwa do objęcia akcji przez dotychczasowych akcjonariuszy.

Zgodnie z motywem drugim drugiej dyrektywy jej celem jest bowiem zapewnienie równoważnej ochrony minimalnej, zarówno dla akcjonariuszy, jak i dla wierzycieli spółek akcyjnych. Zatem przewidziane przez tę dyrektywę środki dotyczące utworzenia, a także utrzymania, podwyższenia i obniżenia kapitału tych spółek gwarantują ową ochronę wobec aktów przyjętych przez organy wskazanych spółek, a zatem dotyczą ich zwykłego funkcjonowania. Jednakże zarządzenie sądowe nie stanowi aktu wydanego przez organ spółki akcyjnej w ramach jej zwykłego funkcjonowania, lecz wyjątkowy środek władz krajowych mający na celu uniknięcie, w drodze podwyższenia kapitału, upadłości takiej spółki, która zagrażała stabilności finansowej Unii. Ochrona, jaką druga dyrektywa przyznaje akcjonariuszom i wierzycielom spółki akcyjnej w odniesieniu do jej kapitału zakładowego, nie obejmuje takiego środka krajowego przyjętego w sytuacji poważnego zaburzenia gospodarki i systemu finansowego państwa członkowskiego, który ma na celu zaradzenie systemowemu zagrożeniu dla stabilności finansowej Unii wynikającemu z niedostatku własnych funduszy danej spółki.

Przepisy drugiej dyrektywy nie sprzeciwiają się zatem wyjątkowemu środkowi dotyczącemu kapitału zakładowego spółki akcyjnej, takiemu jak zarządzenie sądowe, jaki przyjęły władze krajowe, w sytuacji poważnego zaburzenia gospodarki i systemu finansowego państwa członkowskiego, bez zgody walnego zgromadzenia tej spółki i w celu uniknięcia ryzyka systemowego oraz zapewnienia stabilności finansowej Unii.

(por. pkt 49–51, 55; sentencja)