Υπόθεση T-408/15

Globo Comunicação e Participações S/A

κατά

Γραφείου Διανοητικής Ιδιοκτησίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης

«Σήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Αίτηση καταχωρίσεως ηχητικού σήματος – Απόλυτος λόγος απαραδέκτου – Έλλειψη διακριτικού χαρακτήρα – Άρθρο 7, παράγραφος 1, στοιχείο βʹ, του κανονισμού (ΕΚ) 207/2009 – Υποχρέωση αιτιολογήσεως – Άρθρο 75 του κανονισμού 207/2009»

Περίληψη – Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου (δεύτερο τμήμα)
της 13ης Σεπτεμβρίου 2016

1.      Σήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Διαδικασία προσφυγής – Προσφυγή ενώπιον του δικαστή της Ένωσης – Αρμοδιότητα του Γενικού Δικαστηρίου – Έλεγχος της νομιμότητας των αποφάσεων των τμημάτων προσφυγών – Επανεξέταση των πραγματικών περιστατικών υπό το πρίσμα αποδεικτικών στοιχείων τα οποία δεν είχαν προσκομισθεί στο παρελθόν ενώπιον των οργάνων του EUIPO – Αποκλείεται

(Κανονισμός 207/2009 του Συμβουλίου, άρθρο 65)

2.      Σήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Ορισμός και κτήση του σήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Απόλυτοι λόγοι απαραδέκτου – Χωριστή εξέταση των λόγων απαραδέκτου για καθένα από τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες που αφορά η αίτηση καταχωρίσεως – Υποχρέωση αιτιολογήσεως της αρνήσεως καταχωρίσεως – Περιεχόμενο

(Κανονισμός 207/2009 του Συμβουλίου, άρθρα 7 § 1 και 75)

3.      Σήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Ορισμός και κτήση του σήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Σημεία που μπορούν να συνιστούν σήμα – Ηχητικά σημεία – Προϋπόθεση – Σημεία δυνάμενα να αποτελέσουν αντικείμενο γραφικής παραστάσεως

(Κανονισμός 207/2009 του Συμβουλίου, άρθρο 4)

4.      Σήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Ορισμός και κτήση του σήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Απόλυτοι λόγοι απαραδέκτου – Σήματα στερούμενα διακριτικού χαρακτήρα – Εκτίμηση του διακριτικού χαρακτήρα – Κριτήρια

(Κανονισμός 207/2009 του Συμβουλίου, άρθρο 7 § 1, στοιχείο βʹ)

5.      Σήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Ορισμός και κτήση του σήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Απόλυτοι λόγοι απαραδέκτου – Σήματα στερούμενα διακριτικού χαρακτήρα – Ηχητικά σημεία – Διακριτικός χαρακτήρας – Κριτήρια εκτιμήσεως

(Κανονισμός 207/2009 του Συμβουλίου, άρθρο 7 § 1, στοιχείο βʹ)

6.      Σήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Ορισμός και κτήση του σήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Απόλυτοι λόγοι απαραδέκτου – Σήματα στερούμενα διακριτικού χαρακτήρα – Ηχητικό σήμα το οποίο συνίσταται σε συγκεκριμένο ηλεκτρονικό ήχο που θυμίζει συσκευή ηχοεντοπισμού και αποτελείται από επανάληψη δύο μουσικών νοτών

(Κανονισμός 207/2009 του Συμβουλίου, άρθρο 7 § 1, στοιχείο βʹ)

7.      Σήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Αποφάσεις του EUIPO – Αρχή της ίσης μεταχειρίσεως – Αρχή της χρηστής διοικήσεως – Προγενέστερες αποφάσεις του EUIPO – Αρχή της νομιμότητας – Ανάγκη αυστηρής και πλήρους εξετάσεως σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση

1.      Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψη 19)

2.      Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψεις 23-25)

3.      Τα ηχητικά σημεία δεν είναι ακατάλληλα από τη φύση τους για να διακρίνουν τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες επιχειρήσεως από αντίστοιχα άλλων επιχειρήσεων. Υπό τις συνθήκες αυτές, το άρθρο 4, του κανονισμού 207/2009 για το κοινοτικό σήμα έχει την έννοια ότι οι ήχοι μπορούν να αποτελέσουν σήμα, υπό τον όρον ότι μπορούν να αποτελέσουν, επιπλέον, αντικείμενο γραφικής παραστάσεως. Δεν αμφισβητείται ότι η εγγραφή μουσικών νοτών σε πεντάγραμμο, συνοδευόμενο από ένα κλειδί, παύσεις και τονικές αλλοιώσεις, συνιστά «γραφική παράσταση» κατά την έννοια του άρθρου 4 του κανονισμού 207/2009. Καίτοι η παράσταση αυτή δεν γίνεται αμέσως κατανοητή, μπορεί εντούτοις να κατανοηθεί ευχερώς, επιτρέποντας με τον τρόπο αυτό στις αρμόδιες αρχές και στο κοινό, ειδικότερα στους επιχειρηματίες, να έχουν ακριβή γνώση του σημείου του οποίου ζητείται η καταχώριση ως σήματος.

(βλ. σκέψεις 32-35)

4.      Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψεις 39-41)

5.      Καίτοι το κοινό αντιλαμβάνεται συνήθως τα λεκτικά ή εικονιστικά σήματα ως σημεία που προσδιορίζουν την εμπορική προέλευση προϊόντων ή υπηρεσιών, εντούτοις τούτο δεν συμβαίνει όταν το σημείο αποτελείται μόνον από ηχητικό στοιχείο.

Πάντως, πρέπει να θεωρηθεί ότι, όσον αφορά ορισμένα προϊόντα ή υπηρεσίες, μπορεί να μην είναι ασύνηθες ο καταναλωτής να τα αναγνωρίζει μέσω ηχητικού στοιχείου. Συγκεκριμένα, πρέπει, μεταξύ άλλων, να θεωρηθεί ότι σε ορισμένους οικονομικούς τομείς, όπως ο τομέας των τηλεοπτικών εκπομπών, όχι μόνον δεν είναι ασύνηθες, αλλά είναι μάλιστα το συνηθέστερο ο καταναλωτής να αναγνωρίζει προϊόν ή υπηρεσία του ως άνω τομέα χάρη σε ηχητικό στοιχείο που του δίνει τη δυνατότητα να διακρίνει ότι το εν λόγω προϊόν ή η εν λόγω υπηρεσία προέρχεται από συγκεκριμένη επιχείρηση.

Υπό το ίδιο πρίσμα, επιβάλλεται η διαπίστωση ότι, όσον αφορά ορισμένα προϊόντα και υπηρεσίες που συνδέονται, μεταξύ άλλων, αφενός, με μέσα επικοινωνίας ή ψυχαγωγίας μέσω τηλεοπτικών εκπομπών ή ραδιοφωνικών εκπομπών ή τηλεφωνίας και, αφετέρου, με υποθέματα ηλεκτρονικών υπολογιστών, με λογισμικά ή γενικώς με τον τομέα των μέσων ενημέρωσης, χρησιμοποιούνται ηχητικά στοιχεία όπως σύντομα μουσικά διαφημιστικά μηνύματα ή μελωδίες, ώστε να μπορεί να αναγνωριστεί ακουστικώς ότι το εν λόγω προϊόν ή η εν λόγω υπηρεσία προέρχεται από συγκεκριμένη επιχείρηση.

Το ηχητικό σημείο του οποίου ζητείται η καταχώριση πρέπει να έχει ορισμένη υποβλητικότητα παρέχουσα στον οικείο καταναλωτή τη δυνατότητα να το αντιληφθεί και να το εκλάβει ως σήμα και όχι ως ένα λειτουργικό στοιχείο ή ως ένδειξη χωρίς ίδια εγγενή χαρακτηριστικά. Επομένως, ο εν λόγω καταναλωτής πρέπει να θεωρήσει ότι το ηχητικό σημείο έχει προσδιοριστική ικανότητα, υπό την έννοια ότι είναι αναγνωρίσιμο ως σήμα.

Συγκεκριμένα, ηχητικό σημείο το οποίο δεν δύναται να σημαίνει κάτι περισσότερο από τον απλό και κοινότοπο συνδυασμό των μουσικών νοτών που το αποτελούν δεν παρέχει στον οικείο καταναλωτή τη δυνατότητα να κατανοήσει ότι προσδιορίζει τα επίμαχα προϊόντα και υπηρεσίες, καθόσον έχει απλώς «αυτοαναφορικό αποτέλεσμα», υπό την έννοια ότι παραπέμπει μόνο σε αυτό το ίδιο και σε τίποτα άλλο. Επομένως, δεν μπορεί να προκαλέσει την προσοχή του οικείου καταναλωτή δίνοντάς του τη δυνατότητα να αναγνωρίσει ότι το εν λόγω σημείο πληροί την απαραίτητη προσδιοριστική λειτουργία.

Εξάλλου, η προβαλλόμενη μη συνήθης χρήση ήχου κλήσης τηλεφώνου ως ένδειξη της προελεύσεως προϊόντων ή υπηρεσιών δεν αρκεί για να θεωρηθεί ότι το σημείο είναι κατάλληλο προς διάκριση της προελεύσεως αυτής όταν η υπεραπλούστευση καθιστά το εν λόγω σημείο ακατάλληλο προς διάκριση της προελεύσεως προϊόντων ή υπηρεσιών, εφόσον το ως άνω σημείο δεν έχει καμία ιδιαιτερότητα και παραπέμπει μόνον σε αυτό το ίδιο.

Συναφώς, σήμα αποτελούμενο από ήχους προσομοιάζοντες σε κουδούνισμα δεν μπορεί να ασκεί προσδιοριστική λειτουργία, εκτός αν περιλαμβάνει στοιχεία ικανά να το εξατομικεύσουν σε σχέση με άλλα ηχητικά σήματα, με την παρατήρηση πάντως ότι δεν απαιτείται το εν λόγω σήμα να είναι πρωτότυπο ή εξεζητημένο.

(βλ. σκέψεις 42-46, 55, 57)

6.      Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψεις 48, 50-53, 55, 56, 58, 59, 66-69)

7.      Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψεις 71-74)