WYROK SĄDU DO SPRAW SŁUŻBY PUBLICZNEJ
(pierwsza izba)
z dnia 30 listopada 2009 r.
Sprawa F-55/08
Carlo De Nicola
przeciwko
Europejskiemu Bankowi Inwestycyjnemu
Służba publiczna – Personel Europejskiego Banku Inwestycyjnego – Ocena – Awans – Ubezpieczenie chorobowe – Pokrycie kosztów leczenia – Mobbing – Obowiązek staranności – Skarga o odszkodowanie – Właściwość Sądu – Dopuszczalność
Przedmiot: Skarga wniesiona na podstawie art. 41 regulaminu pracowniczego Europejskiego Banku Inwestycyjnego, w której C. De Nicola żąda w szczególności, w pierwszej kolejności, stwierdzenia nieważności decyzji komisji odwoławczej Europejskiego Banku Inwestycyjnego z dnia 14 grudnia 2007 r. oddalającej jego odwołanie, mające na celu doprowadzenie, po pierwsze, do ponownego rozpatrzenia oceny przyznanej mu za 2006 r., a po drugie, do stwierdzenia nieważności decyzji Banku z dnia 13 lipca 2007 r. w sprawie awansów za 2006 r., ze względu na to, że pominięto go przy awansie do grupy funkcyjnej D; w drugiej kolejności, stwierdzenia nieważności swojego sprawozdania z oceny za 2006 r. oraz decyzji z dnia 13 lipca 2007 r. ze względu na to, że pominięto go przy awansie do wspomnianej grupy funkcyjnej; w trzeciej kolejności, stwierdzenia, że był on ofiarą mobbingu; w czwartej kolejności, zasądzenia od Banku naprawienia szkód, które jego zdaniem poniósł z powodu mobbingu; i wreszcie, stwierdzenia nieważności odmownej decyzji w sprawie pokrycia określonych kosztów leczenia laserowego.
Orzeczenie: Skarga zostaje oddalona. Skarżący zostaje obciążony kosztami.
Streszczenie
1. Urzędnicy – Pracownicy Europejskiego Banku Inwestycyjnego – Skarga – Skarga na decyzję oddalającą zażalenie – Dopuszczalność
(regulamin pracowniczy, art. 90, 91)
2. Urzędnicy – Pracownicy Europejskiego Banku Inwestycyjnego – Ocena
(regulamin pracowniczy Europejskiego Banku Inwestycyjnego, art. 22)
3. Urzędnicy – Pracownicy Europejskiego Banku Inwestycyjnego – Roczne sprawozdanie z oceny
(regulamin pracowniczy, art. 91)
4. Urzędnicy – Pracownicy Europejskiego Banku Inwestycyjnego – Ocena – Przewodnik praktyczny na temat oceny
5. Urzędnicy – Skarga – Zarzut niezgodności z prawem – Dopuszczalność
(art. 241 WE; regulamin pracowniczy, art. 91)
6. Urzędnicy – Pracownicy Europejskiego Banku Inwestycyjnego – Ocena – Komisja odwoławcza
(regulamin pracowniczy Europejskiego Banku Inwestycyjnego, art. 22)
7. Urzędnicy – Pracownicy Europejskiego Banku Inwestycyjnego – Zabezpieczenie społeczne – Ubezpieczenie zdrowotne – Koszty leczenia – Zwrot – Odmowa – Zakwestionowanie opinii lekarza zakładowego
(regulamin pracowniczy Europejskiego Banku Inwestycyjnego, art. 35)
8. Urzędnicy – Pracownicy Europejskiego Banku Inwestycyjnego – Skarga – Stosowanie w drodze analogii art. 91 ust. 1 regulaminu pracowniczego
(art. 236 WE; regulamin pracowniczy, art. 91; regulamin pracowniczy Europejskiego Banku Inwestycyjnego, art. 41)
1. Żądania skierowane przeciwko stanowisku ustanowionej w Europejskim Banku Inwestycyjnym komisji odwoławczej do spraw oceny członków personelu skutkują poddaniem pod rozstrzygnięcie sądu wspólnotowego sprawozdań z oceny, od których wniesiono takie odwołanie w drodze administracyjnej.
(zob. pkt 84)
Odesłanie:
Sąd Pierwszej Instancji: sprawy połączone T‑7/98, T‑208/98 i T‑109/99 De Nicola przeciwko EBI, 23 lutego 2001 r., RecFP s. I‑A‑49, II‑185, pkt 132
2. Zgodnie z art. 22 regulaminu pracowniczego Europejskiego Banku Inwestycyjnego postępowanie w sprawie oceny rocznej każdego z członków personelu „określa się w drodze wewnętrznej decyzji” EBI. Ponieważ jedynym odnoszącym się do tego dokumentem jest notatka służbowa, należy stwierdzić, że właśnie w drodze tej notatki EBI określił procedurę oceny rocznej i że wspomniana notatka służbowa wraz z przewodnikiem praktycznym na temat oceny, znajdującym się w załączniku do tej notatki, stanowią ogół wiążących norm, od których przestrzegania EBI nie może odstąpić, jeżeli nie chce działać niezgodnie z prawem. Nawet przy założeniu, że omawiana notatka służbowa nie byłaby „decyzją wewnętrzną”, określoną w regulaminie pracowniczym, fakt ten nie pozbawiałby jej mocy wiążącej, gdyż należy ją rozpatrywać przynajmniej jako wewnętrzną wytyczną, w której EBI ustanowił sam dla siebie normy postępowania, wprawdzie o charakterze wskazówek, lecz od których przestrzegania nie może on odstąpić, nie podając ku temu powodów, gdyż w przeciwnym razie naruszona zostanie zasada równego traktowania.
Tym samym, jeżeli w przewodniku praktycznym na temat oceny określono, do kiedy najpóźniej powinny odbyć się rozmowy w sprawie oceny, termin ten powinien być przestrzegany. Podobnie, skoro wspomniany przewodnik stanowi, że przed rozmową w sprawie oceny dany członek personelu powinien wypełnić określone części projektu sprawozdania z oceny przedkładanego mu przez oceniającego, przeanalizowanie tych części i ich wypełnienie w odpowiedni sposób wymaga od zainteresowanego minimum czasu na zastanowienie, a zatem należy dać mu odpowiednio dużo czasu między otrzymaniem projektu sprawozdania z oceny a spotkaniem, zaś za odpowiedni czas nie można uznać kilku minut.
Jednakże nieprawidłowości dotyczące terminu odbycia rozmowy w sprawie oceny i udzielonego urzędnikowi czasu na naniesienie swoich uwag na projekt sprawozdania z oceny nie mogą jako takie stanowić uzasadnienia stwierdzenia nieważności spornego sprawozdania, ponieważ, po pierwsze, długi czas trwania postępowania w sprawie oceny oraz narosłe w jego trakcie opóźnienia nie mogą same w sobie wpłynąć na zgodność z prawem sprawozdania z oceny, a po drugie, urzędnikowi umożliwiono przedstawienie uwag, analiz i komentarzy na temat spornego projektu w trakcie jeszcze jednej rozmowy w sprawie oceny.
(zob. pkt 105, 106, 109, 112, 113, 121–124)
Odesłanie:
Trybunał: sprawy połączone 129/82 i 274/82 Lux przeciwko Trybunałowi Obrachunkowemu, 13 grudnia 1984 r., Rec. s. 4127, pkt 20
Sąd Pierwszej Instancji: sprawa T‑18/93 Marcato przeciwko Komisji, 26 października 1994 r., RecFP s. I‑A‑215, II‑681, pkt 36; sprawa T‑165/01 McAuley przeciwko Radzie, 10 września 2003 r., RecFP s. I‑A‑193, II‑963, pkt 44; sprawa T‑50/04 Micha przeciwko Komisji, 25 października 2005 r., Zb.Orz.SP s. I‑A‑339, II‑1499, pkt 45; sprawy połączone T‑155/03, T‑157/03 i T‑331/03 Cwik przeciwko Komisji, 13 grudnia 2005 r., Zb.Orz.SP s. I‑A‑411, II‑1865, pkt 159–161
3. Sąd wspólnotowy nie może swoją oceną zastąpić oceny osób odpowiedzialnych za jej dokonywanie w odniesieniu do personelu Europejskiego Banku Inwestycyjnego. EBI, podobnie jak pozostałym instytucjom i organom Wspólnot, przysługuje bowiem szeroki zakres uznania w zakresie oceny pracy członków swojego personelu. Kontrola zgodności z prawem dokonywana przez sąd wspólnotowy w odniesieniu do ocen zawartych w rocznym sprawozdaniu z oceny członka personelu EBI obejmuje wyłącznie ewentualne nieprawidłowości formalne, oczywiste błędy w ustaleniach faktycznych powodujące wadliwość oceny oraz ewentualne nadużycia władzy.
(zob. pkt 126)
Odesłanie:
Sąd Pierwszej Instancji: sprawy połączone T‑178/00 i T‑341/00 Pflugradt przeciwko EBC, 22 października 2002 r., Rec. s. II‑4035, pkt 69
4. Przepisu przewodnika praktycznego na temat oceny, znajdującego się w załączniku do notatki służbowej określającej procedurę oceny w Europejskim Banku Inwestycyjnym, który stanowi, że cele powinny zostać „zaakceptowane przez ocenianego”, nie można interpretować w ten sposób, że jeśli oceniany nie wyrazi zgody, sprawozdanie z oceny będzie nieprawidłowe. Gdyby przyjąć taką interpretację, przepis ten zmuszałby administrację do uzyskania w każdym przypadku przyzwolenia członków personelu w kwestii rodzaju przydzielanych im zadań i stwarzałby sytuację, w której sami wybieraliby sobie cele, które powinni osiągnąć, co w oczywisty sposób przeczyłoby normom dobrej administracji i zasadzie hierarchii zawodowej.
(zob. pkt 131)
5. Jakkolwiek urzędnik może zasadniczo zakwestionować, w drodze wyjątku, zgodność z prawem przepisów o charakterze ogólnym, wydanych przez wspólnotową instytucję lub jednostkę organizacyjną, i nie można tego rozpatrywać jako wniosek o wydanie nakazu, to może to uczynić pod dwoma warunkami: że indywidualna decyzja, której stwierdzenia nieważności się domaga, została podjęta w drodze bezpośredniego zastosowania wspomnianych przepisów i że zarzut niezgodności z prawem może poprzez swój rezultat przynieść mu korzyść.
(zob. pkt 172)
Odesłanie:
Trybunał: sprawy połączone C‑432/98 P i C‑433/98 P Rada przeciwko Chvatal i in., 5 października 2000 r., Rec. s. I‑8535, pkt 33
Sąd Pierwszej Instancji: sprawa T‑135/05 Campoli przeciwko Komisji, 29 listopada 2006 r., Zb.Orz.SP s. I‑A‑2‑297, II‑A‑2‑1527, pkt 132
6. Komisja odwoławcza, do której członek personelu Europejskiego Banku Inwestycyjnego może się zwrócić w ramach swojej rocznej oceny, nie działa na równi z przełożonym właściwych organów EBI. Nie zastępuje ona swoją decyzją decyzji wspomnianych organów. Komisja sprawuje funkcję quasi‑sądowniczą, polegającą na kontroli zgodności z prawem przedłożonych jej decyzji, na podstawie podobnych względów, jakimi kieruje się sąd wspólnotowy. Sprawdza ona w szczególności, czy procedura sporządzania sprawozdań z oceny przebiegała prawidłowo i czy EBI nie przekroczył w oczywisty sposób granic uznania, które w zakresie oceny i awansowania ma szczególnie szeroki zakres.
Jeżeli sąd wspólnotowy po zbadaniu zgodności z prawem tych samych decyzji, które zostały skierowane do komisji odwoławczej, dojdzie do tego samego wniosku co komisja, czyli że zarzuty wobec tych decyzji należy oddalić, sąd wspólnotowy nie ma już potrzeby orzekać w przedmiocie żądań skierowanych przeciwko decyzji komisji. Żądania te są tożsame z żądaniami stwierdzenia nieważności decyzji EBI, stanowiącymi przedmiot sporu.
Nawet przy założeniu, że zgodność z prawem decyzji komisji odwoławczej może podlegać rozpoznaniu w sposób autonomiczny i że zostanie ona zakwestionowana, tego rodzaju stwierdzenie nieważności pozostawi w mocy sporne sprawozdanie, które nie zostało zastąpione wspomnianą decyzją. Stwierdzenie nieważności decyzji nie może skutkować zobowiązaniem EBI do ponownego wystąpienia do komisji odwoławczej w sprawie sprzeciwu wobec spornego sprawozdania, który wniósł skarżący, ponieważ sąd wspólnotowy sam już orzekł w przedmiocie tego sprzeciwu.
(zob. pkt 196, 197, 199)
7. Z pkt III załącznika II do wewnętrznych przepisów dotyczących ubezpieczenia chorobowego, przyjętych na podstawie art. 35 regulaminu pracowniczego Europejskiego Banku Inwestycyjnego wynika, że członek personelu EBI zamierzający zakwestionować odmowę zwrotu poniesionych przez siebie kosztów leczenia powinien skorzystać z dostępnej w tym celu drogi prawnej o szczególnym charakterze. Byłoby niezgodne z celem zamierzonym we wspomnianych przepisach, którym jest korzystanie z pomocy niezależnego lekarza przy rozstrzyganiu sporów o charakterze medycznym, by umożliwić członkowi personelu skuteczne podważenie opinii lekarza zakładowego z pominięciem ustanowionej szczególnie w tym celu procedury.
(zob. pkt 212)
Odesłanie:
Sąd Pierwszej Instancji: sprawa F‑97/07 De Fays przeciwko Komisji, 17 czerwca 2008 r., Zb.Orz.SP s. I‑A‑1‑0000, II‑A‑1‑0000, pkt 56
8. EBI, który jest upoważniony do określenia warunków zatrudnienia obowiązujących jego pracowników na mocy statutu Europejskiego Banku Inwestycyjnego, ma kompetencje do tego, by określić przesłanki wystąpienia przez członków swojego personelu do Trybunału na podstawie art. 236 WE.
W art. 41, dotyczącym środków odwoławczych, regulamin pracowniczy EBI poprzestaje na przypomnieniu o jurysdykcji Trybunału oraz na ustanowieniu postępowania polubownego. Nie zawiera on zatem żadnych szczególnych norm skutkujących ograniczeniem lub rozszerzeniem jurysdykcji Trybunału w takim kształcie, jaki wynika dla urzędników z art. 91 regulaminu pracowniczego i utrwalonego orzecznictwa.
Wobec braku odpowiednich przepisów w regulaminie pracowniczym EBI nie powinno się stosować bezpośrednio norm regulaminu pracowniczego, co stanowiłoby pogwałcenie szczególnego charakteru warunków zatrudnienia członków personelu Europejskiego Banku Inwestycyjnego, lecz należy wzorować się na tych normach i stosować je w drodze analogii, jako że czysto wewnętrzne spory między EBI a jego pracownikami są z natury podobne do sporów między instytucjami wspólnotowymi a ich urzędnikami lub pracownikami.
Do skarg członków personelu Europejskiego Banku Inwestycyjnego należy więc zastosować w drodze analogii zasadę wynikającą z art. 91 ust. 1 regulaminu pracowniczego, zgodnie z którą sąd wspólnotowy nie ma żadnej podstawy kompetencyjnej, jeżeli wniesiona do niego skarga nie jest skierowana przeciwko aktowi przyjętemu przez administrację w celu odrzucenia żądań skarżącego.
(zob. pkt 233–236, 239)
Odesłanie:
Sąd Pierwszej Instancji: ww. sprawa De Nicola przeciwko EBI, pkt 100, 101, 107