Edizzjoni Provviżorja
KONKLUŻJONIJIET TAL-AVUKATA ĠENERALI
MEDINA
ippreżentati fis‑16 ta’ Mejju 2024 (1)
Kawża C‑697/22 P
Koiviston Auto Helsinki Oy, li kienet Helsingin Bussiliikenne Oy
vs
Il‑Kummissjoni Ewropea
“Appell – Għajnuna mill-Istat – Trasport bil-karozzi tal-linja – Kreditu għal tagħmir u krediti għall-operat mogħtija mill-Belt ta’ Ħelsinki – Deċiżjoni li tiddikjara l-għajnuna inkompatibbli mas-suq intern u li tordna l-irkupru tagħha – Kontinwità ekonomika – Drittijiet proċedurali tal-partijiet interessati – Artikolu 6(1) tar-Regolament (UE) 2015/1589 – Pubblikazzjoni ta’ deċiżjoni ta’ ftuħ tal-proċedura komplementari jew rettifikata – Ksur ta’ formalità essenzjali – Prinċipju ta’ proporzjonalità”
I. Introduzzjoni
1. Dawn il-konklużjonijiet jirrigwardaw appell ippreżentat mill-kumpannija Koiviston Auto Helsinki Oy, li kienet Helsingin Bussiliikenne Oy, intiż għall-annullament tas-sentenza tal-Qorti Ġenerali tal-Unjoni Ewropea tal‑14 ta’ Settembru 2022, Helsingin Bussiliikenne vs Il-Kummissjoni (2). Permezz ta’ dik is-sentenza, il-Qorti Ġenerali ċaħdet ir-rikors għall-annullament tad-Deċiżjoni tal-Kummissjoni (UE) 2020/1814 tat‑28 ta’ Ġunju 2019 dwar għajnuna mill-Istat implimentata mill-Finlandja għall-appellanti (3).
2. Fid-deċiżjoni tagħha, il-Kummissjoni Ewropea kienet identifikat lill-appellanti bħala l-benefiċjarja effettiva tal-għajnuna minħabba l-kontinwità ekonomika mal-persuna li inizjalment irċeviet din l-għajnuna. Madankollu, peress li t-trasferiment tal-attività kummerċjali favur l-appellanti, li jiġġustifika tali kontinwità, seħħ wara l-ftuħ tal-proċedura ta’ investigazzjoni formali, il-Kummissjoni ma offritilhiex il-possibbiltà li tissottometti kummenti matul din il-proċedura.
3. Il-Qorti Ġenerali ddeċidiet li, għalkemm il-Kummissjoni kisret id-dritt tal-appellanti li tkun involuta fil-proċedura ta’ investigazzjoni formali, kif jeżiġu l-Artikolu 108(2) TFUE u l-Artikolu 6(1) tar-Regolament (UE) 2015/1589 (4), l-appellanti ma pprovatx li, kieku kienet tqiegħdet f’pożizzjoni li tissottometti kummenti, dawn tal-aħħar setgħu jibdlu l-evalwazzjoni tal-Kummissjoni f’dak li jirrigwarda l-kontinwità ekonomika tal-benefiċjarji tal-għajnuna inkwistjoni. F’dan il-kuntest, ma kienx hemm lok li d-Deċiżjoni kontenzjuża tiġi annullata.
4. Dan l-appell jagħti lill-Qorti tal-Ġustizzja opportunità ġdida li tinterpreta t-termini “kwistjonijiet rilevanti tal-fatti u tal-liġi”, li jirriżultaw mill-Artikolu 6(1) tar-Regolament 2015/1589, u li tispeċifika l-konsegwenzi ġuridiċi li għandhom jinsiltu mill-assenza, għall-benefiċjarju effettiv ta’ għajnuna illegali, tal-possibbiltà li jissottometti kummenti matul il-proċedura ta’ investigazzjoni formali, b’mod partikolari meta l-attività kummerċjali kkonċernata tiġi ttrasferita lill-proprjetarju l-ġdid tagħha wara l-iskadenza tat-terminu mogħti mill-Kummissjoni għall-intimazzjoni tal-partijiet interessati.
II. Il‑kuntest ġuridiku
5. L-Artikolu 1 tar-Regolament 2015/1589, intitolat “Definizzjonijiet”, jistabbilixxi:
“Għall-għanijiet ta’ dan ir-Regolament, japplikaw id-definizzjonijiet li ġejjin:
[…]
(h) ‘parti interessata’ tfisser kull Stat Membru u kull persuna, impriża jew assoċjazzjoni ta’ impriżi li l-interessi tagħhom jistgħu jkunu affettwati bl-għoti ta’ għajnuna, b’mod partikolari l-benefiċjarju tal-għajnuna, impriżi li jikkompetu bejniethom u assoċjazzjonijiet tal-kummerċ.”
6. L-Artikolu 6 tar-Regolament 2015/1589, intitolat “Proċedura ta’ investigazzjoni formali”, jipprovdi:
“1. Id-deċiżjoni li tinbeda l-proċedura ta’ investigazzjoni formali għandha tiġbor fil-qosor il-kwistjonijiet rilevanti tal-fatti u tal-liġi, għandha tinkludi valutazzjoni preliminari tal-Kummissjoni dwar il-karatteristiċi tal-għajnuna tal-miżura proposta u għandha tispjega d-dubji dwar il-kompatibilità tagħha mas-suq intern. Id-deċiżjoni għandha tistieden lill-Istat Membru kkonċernat u lil partijiet interessati oħra biex jissottomettu l-kummenti tagħhom f’perjodu stabbilit li normalment m’għandux ikun aktar minn xahar. F’każijiet ġustifikati, il-Kummissjoni tista’ testendi l-perjodu stabbilit.
[…]”
III. Il‑fatti li wasslu għall‑kawża
7. Il-fatti li wasslu għall-kawża ġew esposti fil-punti 2 sa 9 tas-sentenza appellata u jistgħu jinġabru fil-qosor kif ġej.
8. Helsingin Bussiliikenne (iktar ’il quddiem l-“ex HelB”) (5) inħolqot fl‑1 ta’ Jannar 2005 minn Suomen Turistiauto Oy, kumpannija privata tat-trasport miżmuma minn Helsingin kaupunki (il-Belt ta’ Ħelsinki, il-Finlandja), wara li din akkwistat l-attiv u l-passiv ta’ HKL‑Bussiliikenne Oy, impriża stabbilita bħala “spin-off” mid-dipartiment tas-servizzi tat-trasport tal-Belt ta’ Ħelsinki. L-ex HelB kienet topera rotot tal-karozzi tal-linja fir-reġjun ta’ Ħelsinki (il-Finlandja) u kienet toffri servizzi tat-trasport charter u servizzi ta’ kiri tal-karozzi tal-linja. Hija kienet 100 % proprjetà tal-Belt ta’ Ħelsinki.
9. Matul is-snin 2002 sa 2012, il-Belt ta’ Ħelsinki ħadet diversi miżuri favur HKL-Bussiliikenne u l-ex HelB (iktar ’il quddiem il-“miżuri kontenzjużi”). B’hekk, l-ewwel nett, fl‑2002, ingħata kreditu għal tagħmir ta’ EUR 14.5 miljun lil HKL-Bussiliikenne sabiex jiġi ffinanzjat l-akkwist ta’ materjal ta’ trasport permezz tal-karozzi tal-linja. Dan il-kreditu ttieħed mill-ex HelB fl‑1 ta’ Jannar 2005. It-tieni nett, il-Belt ta’ Ħelsinki tat lil din tal-aħħar, fil-mument tal-ħolqien tagħha, kreditu għall-operat ta’ ammont totali ta’ EUR 15 893 700.37 intiż sabiex jiġi ffinanzjat mill-ġdid ċertu passiv ta’ HKL-Bussiliikenne u ta’ Suomen Turistiauto. It-tielet nett, fil‑31 ta’ Jannar 2011 u fit‑23 ta’ Mejju 2012, il-Belt ta’ Ħelsinki tat lill-ex HelB żewġ krediti ġodda għall-operat, li jammontaw għal EUR 5.8 miljun u EUR 8 miljun rispettivament.
10. Fil‑31 ta’ Ottubru 2011, l-impriżi tat-trasport pubbliku Nobina Sverige AB u Nobina Finland Oy ressqu lment quddiem il-Kummissjoni, li miegħu l-kumpannija omm tagħhom, Nobina AB, ingħaqdet fil‑15 ta’ Novembru 2011. Permezz ta’ dan l-ilment, huma allegaw li r-Repubblika tal-Finlandja kienet tat għajnuna illegali lill-ex HelB. Fit‑22 ta’ Novembru 2011, il-Kummissjoni bagħtet dan l-ilment lir-Repubblika tal-Finlandja.
11. Permezz tad-Deċiżjoni C(2015) 80 final tas‑16 ta’ Jannar 2015 (6), il-Kummissjoni fetħet il-proċedura ta’ investigazzjoni formali prevista fl-Artikolu 108(2) TFUE dwar b’mod partikolari l-miżuri kontenzjużi. Dik id-deċiżjoni ġiet ippubblikata f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea fl‑10 ta’ April 2015 u l-partijiet interessati ġew mistiedna jissottomettu l-kummenti tagħhom fi żmien xahar minn din il-pubblikazzjoni.
12. Barra minn hekk, fl‑24 ta’ Ġunju 2015, matul il-proċedura, il-Belt ta’ Ħelsinki informat lill-Kummissjoni bl-eżekuzzjoni tal-proċess tal-bejgħ tal-ex HelB. Fil‑5 ta’ Novembru 2015, ir-Repubblika tal-Finlandja bagħtet lill-Kummissjoni l-abbozz ta’ kuntratt ta’ bejgħ stabbilit mal-appellanti.
13. Fl‑14 ta’ Diċembru 2015, l-ex HelB inbiegħet lill-appellanti, li qabel kien jisimha Viikin Linja Oy. Skont it-termini tal-att ta’ bejgħ, din ingħatat l-isem ġdid ta’ Helsingin Bussiliikenne Oy (iktar ’il quddiem il-“HelB il-ġdida”). L-atti relatati mat-tranżazzjoni ta’ bejgħ kienu jinkludu klawżola li tiggarantixxi kumpens totali lill-akkwirent tal-ex HelB fil-każ ta’ talba għall-irkupru ta’ għajnuna mill-Istat (iktar ’il quddiem il-“klawżola ta’ kumpens”) u parti mill-prezz tal-bejgħ tqiegħdet f’kont ta’ garanzija miżmum minn terzi sal-adozzjoni ta’ deċiżjoni definittiva dwar l-għajnuna mill-Istat jew, l-iktar tard, sal‑31 ta’ Diċembru 2022.
14. It-trasferiment lil Viikin Linja kien jirrigwarda l-attivitajiet kummerċjali kollha tal-ex HelB. L-ex HelB ma kinitx għadha żżomm attiv, bl-eċċezzjoni tas-somom imdaħħla jew li kellhom jiddaħħlu fil-kreditu tal-kont ta’ garanzija miżmum minn terzi. Il-passiv li rriżulta mill-miżuri kontenzjużi ma ġiex ittrasferit lejn il-HelB il-ġdida. Wara l-bejgħ tal-ex HelB, din ġiet eżentata, mill-Belt ta’ Ħelsinki, milli tirrimborsa l-ammont li kien għadu dovut abbażi tal-kreditu għal tagħmir tal‑2002. Barra minn hekk, fil‑11 ta’ Diċembru 2015, il-Belt ta’ Ħelsinki kkonvertiet il-krediti għall-operat tal‑2005, tal‑2011 u tal‑2012, li ma kinux ġew irrimborsati, f’kapital proprju tal-ex HelB.
15. Fit‑28 ta’ Ġunju 2019, il-Kummissjoni adottat id-Deċiżjoni kontenzjuża, mingħajr ma l-appellanti ġiet intimata sabiex tissottometti kummenti. Id-dispożittiv tad-Deċiżjoni kontenzjuża huwa fformulat kif ġej:
“Artikolu 1
L-għajnuna mill-Istat li tammonta għal EUR 54 231 850 mogħtija illegalment [mir-Repubblika tal‑]Finlandja taħt il-Miżuri tal-għajnuna [kontenzjużi], bi ksur tal-Artikolu 108(3) [TFUE], favur Helsingin Bussiliikenne Oy, hija inkompatibbli mas-suq intern.
Artikolu 2
1. [Ir-Repubblika tal‑]Finlandja għandha tirkupra l-għajnuna msemmija fl-Artikolu 1 mingħand il-benefiċjarju.
2. Fid-dawl tal-kontinwità ekonomika bejn il-HelB l-antika (issa Helsingin kaupungin Linja-autotoiminta Oy) u l-HelB il-ġdida (isem sħiħ – Helsingin Bussiliikenne Oy, li qabel kienet – Viikin Linja Oy), l-obbligu li titħallas lura l-għajnuna għandu jiġi estiż għall-HelB il-ġdida (isem sħiħ – Helsingin Bussiliikenne Oy).
3. Is-somom li jridu jiġu rkuprati għandu jkollhom l-imgħax mid-data li fiha jkunu tqiegħdu għad-dispożizzjoni tal-benefiċjarju sal-irkupru effettiv tagħhom.
[…]
Artikolu 4
1. Fi żmien xahrejn wara n-notifika ta’ din id-Deċiżjoni, [ir-Repubblika tal‑]Finlandja għandha tippreżenta l-informazzjoni li ġejja lill-Kummissjoni:
(a) l-ammont totali (il-kapital u l-imgħax tal-irkupru) li għandu jiġi rkuprat mingħand il-benefiċjarju;
[…]”
IV. Il‑proċedura quddiem il‑Qorti Ġenerali u s‑sentenza appellata
16. Il-HelB il-ġdida, sostnuta mir-Repubblika tal-Finlandja, talbet lill-Qorti Ġenerali tannulla d-Deċiżjoni kontenzjuża.
17. Insostenn tar-rikors tagħha, hija qajmet ħames motivi, ibbażati, l-ewwel, fuq żball proċedurali sostanzjali sa fejn id-Deċiżjoni kontenzjuża ġiet adottata bi ksur tad-drittijiet proċedurali tagħha, it-tieni, fuq żball manifest tal-Kummissjoni fl-evalwazzjoni tal-eżistenza ta’ kontinwità ekonomika bejn l-ex HelB u l-HelB il-ġdida, it-tielet, fuq motivazzjoni insuffiċjenti tad-Deċiżjoni kontenzjuża, ir-raba’, fuq ksur tal-prinċipji ta’ protezzjoni tal-aspettattivi leġittimi u ta’ proporzjonalità u, il-ħames, fuq ksur tal-Artikolu 107(1) TFUE.
18. Permezz tas-sentenza appellata, il-Qorti Ġenerali ċaħdet dan ir-rikors kollu kemm hu.
19. Fl-ewwel lok, f’dak li jirrigwarda l-motiv ibbażat fuq żball proċedurali sostanzjali, ikkonċernat minn dan l-appell, il-Qorti Ġenerali qieset, l-ewwel nett, li l-Kummissjoni ma kinitx obbligata testendi l-proċedura ta’ investigazzjoni formali permezz ta’ deċiżjoni ta’ ftuħ ġdida jew rettifikata, kif allegat mill-appellanti (7).
20. Il-Qorti Ġenerali madankollu qieset, it-tieni nett, li, skont il-ġurisprudenza li tirriżulta mis-sentenza tal‑11 ta’ Novembru 2021, Autostrada Wielkopolska vs Il‑Kummissjoni u Il‑Polonja (8), iċ-ċirkustanzi partikolari tal-każ kienu jiġġustifikaw li l-Kummissjoni, peress li kien biħsiebha teżamina l-kwistjoni tal-kontinwità ekonomika bejn l-attivitajiet tal-ex HelB u dawk tal-HelB il-ġdida, tinvolvi iktar lill-appellanti, fil-kwalità tagħha ta’ benefiċjarja effettiva tal-miżuri kontenzjużi, fil-proċedura. Il-Qorti Ġenerali kkonkludiet li, billi ma qegħdithiex f’pożizzjoni li tissottometti l-kummenti tagħha dwar il-kwistjoni tal-kontinwità ekonomika, il-Kummissjoni kienet kisret id-dritt iggarantit mill-Artikolu 108(2) TFUE (9).
21. It-tielet nett, il-Qorti Ġenerali ddikjarat li, peress li l-ksur ikkonstatat ma kienx jikkonċerna l-obbligi tal-Kummissjoni fid-data tal-ftuħ tal-proċedura ta’ investigazzjoni formali, iżda dawk imposti fuqha minħabba ċirkustanza partikolari li seħħet matul din il-proċedura (10), dik l-istituzzjoni kellha titqies li wettqet irregolarità proċedurali u mhux li kisret formalità essenzjali (11). Madankollu, skont il-Qorti Ġenerali, l-appellanti ma stabbilixxietx, kif teħtieġ il-ġurisprudenza f’każijiet ta’ dan it-tip, li, kieku kienet tqiegħdet f’pożizzjoni li tissottometti l-kummenti tagħha dwar il-kwistjoni tal-kontinwità ekonomika, dawn kienu jkunu jistgħu jibdlu l-evalwazzjoni magħmula mill-Kummissjoni f’dan ir-rigward (12).
22. Fit-tieni lok, f’dak li jirrigwarda l-motiv dwar ksur tal-prinċipju ta’ proporzjonalità, il-Qorti Ġenerali qieset, minn naħa, li l-appellanti ma kinitx iġġustifikata li ssostni li l-obbligu ta’ rkupru tal-għajnuna mill-Istat li jirriżulta mill-miżuri kontenzjużi kellu jirrigwarda biss ammont imnaqqas meta mqabbel ma’ dak tal-ammont ta’ din l-għajnuna (13). Min-naħa l-oħra, il-Qorti Ġenerali osservat li, kuntrarjament għal dak allegat mill-appellanti, il-Kummissjoni ma kinitx obbligata tiddetermina sa fejn l-għajnuna li tirriżulta mill-miżuri kontenzjużi kellha tiġi rkuprata mingħandha. Fil-fatt, kien l-obbligu tar-Repubblika tal-Finlandja, destinatarja tad-Deċiżjoni kontenzjuża, fil-kuntest tal-miżuri li hija obbligata tieħu skont l-Artikolu 288 TFUE sabiex tasal għall-irkupru effettiv tas-somom dovuti, li tirkupra l-għajnuna inkwistjoni, jekk mhux mingħand l-ex HelB, mingħand l-appellanti (14).
V. Talbiet tal‑partijiet
23. Permezz tal-appell tagħha, l-appellanti titlob li l-Qorti tal-Ġustizzja jogħġobha:
– tannulla s-sentenza appellata;
– tannulla d-Deċiżjoni kontenzjuża;
– tikkundanna lill-Kummissjoni tbati l-ispejjeż kollha li hija ġarrbet quddiem il-Qorti Ġenerali u l-Qorti tal-Ġustizzja, flimkien mal-interessi legali.
24. Il-Kummissjoni titlob li l-Qorti tal-Ġustizzja jogħġobha:
– tiċħad l-appell;
– tikkundanna lill-appellanti tbati l-ispejjeż kollha tal-Kummissjoni.
VI. Analiżi
25. Insostenn tal-appell tagħha, l-appellanti tqajjem żewġ aggravji, ibbażati fuq żball proċedurali sostanzjali u fuq ksur tal-prinċipju ta’ proporzjonalità.
A. Fuq l‑ewwel aggravju, ibbażat fuq żball proċedurali sostanzjali
26. Permezz tal-ewwel aggravju tagħha, l-appellanti ssostni li l-Qorti Ġenerali wettqet żball ta’ liġi meta kkonkludiet li l-Kummissjoni ma kisritx formalità essenzjali matul il-proċedura ta’ investigazzjoni formali tal-miżuri kontenzjużi.
27. Dan l-aggravju jinqasam fi tliet partijiet, li jirrigwardaw, l-ewwel nett, l-obbligu tal-Kummissjoni li testendi l-proċedura ta’ investigazzjoni formali permezz tal-pubblikazzjoni ta’ deċiżjoni ta’ ftuħ komplementari jew rettifikata, it-tieni nett, il-klassifikazzjoni tal-ksur tal-Artikolu 108(2) TFUE kkonstatat mill-Qorti Ġenerali bħala irregolarità proċedurali u mhux bħala ksur ta’ formalità essenzjali tal-proċedura u, it-tielet nett, il-konstatazzjoni li l-kummenti tal-appellanti dwar il-kwistjoni tal-kontinwità ekonomika ma setgħux jibdlu l-evalwazzjoni tal-Kummissjoni fid-Deċiżjoni kontenzjuża.
1. Fuq l‑ewwel parti, dwar l‑obbligu tal‑Kummissjoni li testendi l‑proċedura ta’ investigazzjoni formali permezz tal‑pubblikazzjoni ta’ deċiżjoni ta’ ftuħ komplementari jew rettifikata
28. Permezz tal-ewwel parti ta’ dan l-aggravju, l-appellanti ssostni li l-Qorti Ġenerali żbaljat meta qieset li l-Kummissjoni ma kinitx obbligata testendi d-deċiżjoni ta’ ftuħ tal-proċedura ta’ investigazzjoni formali wara t-trasferiment tal-attività tal-ex HelB lilha. Skont l-appellanti, tali trasferiment kien element ġdid, li ma kienx jinsab fid-deċiżjoni ta’ ftuħ, li messu wassal lill-Kummissjoni sabiex testendi l-proċedura ta’ investigazzjoni billi tadotta deċiżjoni ta’ ftuħ komplementari jew, tal-inqas, rettifika tad-deċiżjoni ta’ ftuħ inizjali. Dan l-approċċ tal-Kummissjoni kien jintima lill-appellanti sabiex tissottometti l-kummenti tagħha bħala parti interessata, b’mod partikolari dwar il-kwistjoni tal-kontinwità ekonomika mal-ex HelB, kif jeżiġi l-Artikolu 108(2) TFUE.
29. Il-Kummissjoni tikkontesta dawn l-argumenti. Hija tqis, bħall-Qorti Ġenerali, li l-eżistenza ta’ kontinwità ekonomika bejn l-ex HelB u l-HelB il-ġdida ma kinitx tfisser bidla ta’ opinjoni dwar il-benefiċjarju li fir-rigward tiegħu l-Kummissjoni kellha tevalwa l-eżistenza ta’ għajnuna u l-kompatibbiltà tagħha mas-suq intern. Il-konstatazzjoni dwar il-kontinwità ekonomika lanqas ma kienet tfisser li l-Kummissjoni kellha testendi s-suġġett tal-proċedura ta’ investigazzjoni. F’dawn iċ-ċirkustanzi, il-Kummissjoni tqis li hija ma kinitx obbligata testendi l-proċedura ta’ investigazzjoni formali, la billi tadotta deċiżjoni ta’ ftuħ komplementari u lanqas billi tippubblika deċiżjoni rettifikata.
30. Skont l-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 108(2) TFUE, jekk, wara li tintima lill-partijiet interessati sabiex jissottomettu l-kummenti tagħhom, il-Kummissjoni tikkonstata li għajnuna mogħtija minn Stat jew permezz tar-riżorsi tal-Istat ma hijiex kompatibbli mas-suq intern skont l-Artikolu 107 TFUE, jew li din l-għajnuna hija applikata b’mod abbużiv, hija għandha tiddeċiedi li l-Istat interessat għandu jneħħiha jew jimmodifikaha fit-terminu stabbilit minnha.
31. Skont ġurisprudenza stabbilita, il-proċedura ta’ investigazzjoni formali prevista fl-Artikolu 108(2) TFUE hija waħda indispensabbli meta l-Kummissjoni ssib diffikultajiet serji sabiex tivverifika jekk miżura tikkostitwixxix għajnuna fis-sens tal-Artikolu 107 TFUE u sabiex tevalwa jekk għajnuna hijiex kompatibbli mas-suq intern (15). Din il-proċedura tissodisfa skop doppju: minn naħa, tippermetti lill-Kummissjoni jkollha informazzjoni kompleta dwar il-fatti kollha tal-każ qabel ma tieħu d-deċiżjoni tagħha u, min-naħa l-oħra, tipproteġi d-drittijiet ta’ terzi potenzjalment interessati (16).
32. F’dan ir-rigward tal-aħħar, mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja jirriżulta li, għalkemm, fid-dawl tal-istruttura ġenerali tagħha, il-proċedura fil-qasam tal-għajnuna hija proċedura miftuħa biss fil-konfront tal-Istat Membru responsabbli mill-għoti tal-għajnuna (17), l-Artikolu 108(2) TFUE jobbliga lill-Kummissjoni, meta tiddeċiedi li tiftaħ proċedura ta’ investigazzjoni formali dwar miżura ta’ għajnuna, tqiegħed lill-partijiet interessati f’pożizzjoni li jissottomettu l-kummenti tagħhom (18).
33. Il-portata ta’ dan l-obbligu hija ddeterminata mill-Artikolu 1(h) tar-Regolament 2015/1589, li jinkludi fil-kategorija tal-“partijiet interessati”, fost oħrajn, kull impriża li l-interessi tagħha jistgħu jkunu affettwati bl-għoti ta’ għajnuna, b’mod partikolari l-benefiċjarju tagħha.
34. Il-Qorti tal-Ġustizzja speċifikat ukoll li l-pubblikazzjoni ta’ avviż f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea tikkostitwixxi mezz adegwat sabiex il-partijiet interessati kollha jsiru jafu bil-ftuħ ta’ proċedura. Din il-komunikazzjoni hija intiża sabiex tinkiseb, min-naħa ta’ dawn tal-aħħar, l-informazzjoni kollha intiża sabiex il-Kummissjoni jkollha għarfien ċar fl-azzjoni futura tagħha. L-imsemmija komunikazzjoni tagħti wkoll lill-oqsma kkonċernati l-garanzija li jkunu jistgħu jinstemgħu (19).
35. Fl-aħħar nett, għandu jitfakkar li, għalkemm il-partijiet interessati ma jistgħux jinvokaw id-drittijiet tad-difiża matul il-proċedura ta’ investigazzjoni formali, għaliex din il-proċedura ma hijiex ta’ natura kontradittorja (20), huma għandhom id-dritt li jkunu involuti fil-proċedura amministrattiva segwita mill-Kummissjoni b’mod adegwat fid-dawl taċ-ċirkustanzi tal-każ inkwistjoni (21).
36. F’dan il-każ, fil-punti 36 sa 41 tas-sentenza appellata, il-Qorti Ġenerali ċaħdet l-argument tal-appellanti li l-Kummissjoni kienet obbligata tikkompleta jew tirrettifika d-deċiżjoni ta’ ftuħ wara t-trasferiment tal-ex HelB (22).
37. Essenzjalment, il-Qorti Ġenerali qieset, minn naħa, li l-Kummissjoni ma kinitx biddlet l-analiżi li hija kienet wettqet fid-deċiżjoni ta’ ftuħ fir-rigward tal-benefiċjarju tal-miżuri kontenzjużi, u, b’mod iktar ġenerali, tal-eżistenza ta’ għajnuna jew tal-kompatibbiltà tagħha mas-suq intern.
38. Min-naħa l-oħra, il-Qorti Ġenerali stabbilixxiet li l-fatt li, fid-dispożittiv tad-Deċiżjoni kontenzjuża, il-Kummissjoni qieset li l-obbligu ta’ rkupru tal-għajnuna li jirriżulta mill-miżuri kontenzjużi kellu jiġi estiż għall-HelB il-ġdida, minħabba l-kontinwità ekonomika mal-ex HelB, ma setax jiġi assimilat ma’ modifika tal-benefiċjarju tal-miżuri li fir-rigward tiegħu l-Kummissjoni kellha tevalwa l-eżistenza ta’ għajnuna u l-kompatibbiltà tagħha mas-suq intern.
39. Fil-fehma tiegħi, tali raġunament ma jistax jiġi kkonfermat.
40. Għandu jitfakkar li l-Artikolu 6(1) tar-Regolament 2015/1589 jiddefinixxi l-kontenut obbligatorju li għandha tinkludi d-deċiżjoni ta’ ftuħ tal-proċedura ta’ investigazzjoni formali. Din id-dispożizzjoni teżiġi li l-Kummissjoni tiġbor fil-qosor, fl-imsemmija deċiżjoni, il-punti rilevanti ta’ fatt u ta’ liġi għall-investigazzjoni li għandha titwettaq fil-kuntest ta’ din il-proċedura, tinkludi fiha evalwazzjoni preliminari tal-miżura inkwistjoni bħala għajnuna u tesponi r-raġunijiet li jqajmu dubji dwar il-kompatibbiltà ta’ din il-miżura mas-suq intern.
41. F’dak li jirrigwarda t-termini “kwistjonijiet rilevanti tal-fatti u tal-liġi” li jirriżultaw mill-Artikolu 6(1) tar-Regolament 2015/1589, mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja jirriżulta, essenzjalment, li dawn għandhom jiġu interpretati fid-dawl tal-iskopijiet tal-proċedura ta’ investigazzjoni formali, b’mod partikolari dak li l-partijiet interessati jkunu jistgħu jissottomettu l-kummenti tagħhom dwar il-motivi li wasslu lill-Kummissjoni sabiex tiftaħ din il-proċedura, billi, b’dan il-mod, jiġi ggarantit l-effett utli tal-Artikolu 108(2) TFUE (23).
42. Barra minn hekk, għalkemm il-Qorti tal-Ġustizzja ma ddeċidietx espressament f’dan ir-rigward fil-ġurisprudenza tagħha, il-Qorti Ġenerali ddeċidiet repetutament li l-identifikazzjoni tal-benefiċjarju ta’ għajnuna (24), jekk din tkun possibbli fl-istadju tal-ftuħ tal-proċedura ta’ investigazzjoni formali (25), tikkostitwixxi punt rilevanti fis-sens tal-Artikolu 6(1) tar-Regolament 2015/1589. Fil-fatt, huwa abbażi ta’ tali identifikazzjoni li l-Kummissjoni tordna lill-Istat Membru kkonċernat, meta tikkonkludi li teżisti għajnuna illegali implimentata, jieħu l-miżuri neċessarji kollha sabiex tiġi rkuprata (26).
43. Il-bażijiet ta’ din il-ġurisprudenza – li, fil-fehma tiegħi, il-Qorti tal-Ġustizzja tista’ faċilment tagħmilhom tagħha – jibqgħu validi f’dak li jirrigwarda l-benefiċjarju effettiv ta’ għajnuna, peress li fuqu jaqa’ l-obbligu ta’ rimbors fil-każ fejn, bħal f’dan il-każ, il-Kummissjoni tikkonstata l-kontinwità ekonomika tiegħu mal-persuna li inizjalment irċeviet din l-għajnuna. Dan il-benefiċjarju effettiv għaldaqstant għandu jitqies li huwa punt rilevanti fis-sens tal-Artikolu 6(1) tar-Regolament 2015/1589 u, għalhekk, sakemm ikun possibbli li jiġi identifikat f’dan l-istadju, imqar b’mod provviżorju, għandu jidher b’mod obbligatorju fl-espożizzjoni tad-deċiżjoni ta’ ftuħ tal-proċedura ta’ investigazzjoni formali.
44. Madankollu, il-kwistjoni li tqum f’dan il-każ hija dik dwar jekk, meta l-benefiċjarju effettiv isir magħruf biss wara l-iskadenza tat-terminu mogħti mill-Kummissjoni lill-partijiet interessati, skont l-Artikolu 6(1) tar-Regolament 2015/1589, sabiex jissottomettu kummenti, għandhiex tiġi ppubblikata deċiżjoni ġdida jew, tal-inqas deċiżjoni rettifikata qabel l-adozzjoni tad-deċiżjoni finali.
45. F’dan ir-rigward, għandu jitfakkar, qabelxejn, li t-testi li jirregolaw il-proċedura fil-qasam tal-għajnuna mill-Istat ma jipprevedux espressament il-possibbiltà li tiġi adottata deċiżjoni ta’ ftuħ komplementari jew rettifikata fir-rigward ta’ proċedura pendenti.
46. Madankollu, skont il-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja, din il-konstatazzjoni ma jistax ikollha l-konsegwenza li tipprekludi tali rettifika jew, jekk ikun il-każ, l-estensjoni tal-proċedura ta’ investigazzjoni formali jekk id-deċiżjoni inizjali ta’ ftuħ ta’ din il-proċedura tkun ibbażata fuq fatti inkompleti jew fuq klassifikazzjoni ġuridika żbaljata ta’ dawn il-fatti (27).
47. Bl-istess mod, il-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tistieden li jitqies li deċiżjoni ta’ ftuħ tal-proċedura ta’ investigazzjoni formali tkun ibbażata fuq fatti inkompleti, mhux biss meta din tonqos milli tirreferi għal fatti magħrufa fil-mument tal-adozzjoni tagħha, iżda wkoll minħabba li jkunu seħħew fatti ġodda jew differenti matul din il-proċedura (28).
48. Minn dan isegwi li, sa fejn fatt jista’ jikkostitwixxi “kwistjoni rilevanti” fis-sens tal-Artikolu 6(1) tar-Regolament 2015/1589, l-assenza tiegħu jew in-natura inkompleta, jew saħansitra żbaljata, tiegħu fl-espożizzjoni tad-deċiżjoni ta’ ftuħ tal-proċedura ta’ investigazzjoni formali timponi fuq il-Kummissjoni l-obbligu li tadotta deċiżjoni komplementari, jew deċiżjoni ta’ rettifika (29), indipendentement mill-kwistjoni jekk dan il-fatt jippreċedix jew le l-ftuħ ta’ din il-proċedura.
49. F’dan il-każ, għandu jiġi kkonstatat li, kif jirriżulta mill-punti 42 sa 46 tas-sentenza appellata, il-Kummissjoni kienet informata bil-proċess ta’ trasferiment tal-attivitajiet tal-ex HelB mix-xahar ta’ Ġunju 2015 u li għadda terminu ta’ tliet snin u nofs bejn id-data ta’ dan it-trasferiment u dik tal-adozzjoni tad-Deċiżjoni kontenzjuża. Barra minn hekk, it-trasferiment bejn l-ex HelB u l-HelB il-ġdida wassal lill-Kummissjoni sabiex tistabbilixxi, fl-Artikolu 2 tad-Deċiżjoni kontenzjuża, kontinwità ekonomika bejn dawn iż-żewġ impriżi u, fuq din il-bażi, l-obbligu tal-appellanti li tirrimborsa l-għajnuna inkwistjoni, kif iddefinita fl-Artikolu 1 ta’ dik id-deċiżjoni.
50. Fil-fehma tiegħi, mill-konstatazzjonijiet preċedenti jirriżulta b’mod ċar li l-qafas tal-investigazzjoni effettivament immexxija mill-Kummissjoni matul il-proċedura formali – li ġie tradott konkretament fid-dispożittiv tad-Deċiżjoni kontenzjuża – eċċeda dak inizjalment iddefinit fid-deċiżjoni ta’ ftuħ ta’ din il-proċedura. Fil-fatt, minħabba li seħħ sussegwentement, it-trasferiment li seħħ bejn l-ex HelB u l-HelB il-ġdida ma ssemmiex fid-deċiżjoni ta’ ftuħ, minkejja li l-Kummissjoni għamlet minnu wieħed mill-aspetti prinċipali tal-investigazzjoni tagħha sabiex tindika lill-appellanti bħala l-benefiċjarja effettiva tal-għajnuna inkwistjoni.
51. Issa, dan tabilħaqq juri, minn naħa, li t-trasferiment li seħħ bejn l-ex HelB u l-HelB il-ġdida, ladarba nġieb għall-għarfien tal-Kummissjoni, sar punt rilevanti tal-investigazzjoni tagħha, fis-sens tal-Artikolu 6(1) tar-Regolament 2015/1589, u li d-deċiżjoni ta’ ftuħ tal-proċedura formali għaldaqstant kienet ibbażata fuq espożizzjoni tal-punti rilevanti li ma kinitx kompleta.
52. Min-naħa l-oħra, sa fejn id-deċiżjoni ta’ ftuħ tal-proċedura ta’ investigazzjoni formali ma ġietx ikkompletata sabiex l-appellanti tiġi identifikata bħala l-benefiċjarja effettiva tal-għajnuna, jista’ jiġi osservat nuqqas ta’ qbil bejn il-kuntest tal-investigazzjoni mwettqa mill-Kummissjoni u l-obbligu ta’ din tal-aħħar li tintima lill-partijiet interessati skont l-Artikolu 108(2) TFUE u l-Artikolu 6(1) tar-Regolament 2015/1589.
53. L-appellanti b’mod partikolari, peress li ma ġietx identifikata bħala l-benefiċjarja effettiva tal-għajnuna inkwistjoni, fl-ebda stadju tal-proċedura quddiem il-Kummissjoni ma ġiet intimata sabiex tissottometti l-kummenti tagħha skont l-Artikolu 108(2) TFUE, meta hija kienet parti interessata kkonċernata direttament minn wieħed mill-punti rilevanti tal-proċedura ta’ investigazzjoni formali. Kif issostni l-appellanti, anki jekk kienet tinsab f’sitwazzjoni komparabbli għal dik tal-benefiċjarju inizjali tal-għajnuna, hija ma kellhiex l-iċken possibbiltà li tissottometti l-kummenti, informazzjoni rilevanti u provi tagħha dwar il-benefiċċju effettiv tal-għajnuna inkwistjoni qabel l-adozzjoni mill-Kummissjoni ta’ deċiżjoni dwar l-irkupru tagħha.
54. Min-naħa tagħhom, il-partijiet interessati l-oħra fil-proċedura messhom ukoll ġew intimati sabiex jissottomettu l-kummenti rispettivi tagħhom dwar il-kontinwità ekonomika bejn l-ex HelB u l-HelB il-ġdida. F’dan ir-rigward, huwa suffiċjenti li jiġi rrilevat, pereżempju, li l-impriżi kompetituri tal-appellanti, li minnhom oriġina l-ilment quddiem il-Kummissjoni, setgħu tabilħaqq riedu jesponu l-kummenti tagħhom dwar l-irkupru tal-għajnuna mingħand il-HelB il-ġdida, li, wara t-trasferiment tal-attività tal-ex HelB, kienet saret il-kompetitriċi tagħhom fis-suq. Issa, peress li ebda deċiżjoni komplementari ma ġiet ippubblikata mill-Kummissjoni sabiex tinforma b’dan il-fatt ġdid li seħħ matul il-proċedura ta’ investigazzjoni formali, lanqas huma ma kellhom l-opportunità li jesprimu ruħhom dwar din il-kwistjoni.
55. Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, inqis li sa fejn id-deċiżjoni ta’ ftuħ tal-proċedura ta’ investigazzjoni formali ma inkludietx inizjalment il-punti rilevanti kollha li fuqhom il-Kummissjoni sussegwentement ibbażat l-analiżi tagħha, messha ġiet ippubblikata deċiżjoni komplementari sabiex jiġu ssodisfatti l-obbligi li jirriżultaw mill-Artikolu 108(2) TFUE u mill-Artikolu 6(1) tar-Regolament 2015/1589 (30).
56. Il-konstatazzjoni preċedenti ma tistax titqiegħed fid-dubju bl-argumenti tal-Kummissjoni.
57. L-ewwel nett, kuntrarjament għal dak li ssostni l-Kummissjoni, għandu jiġi kkonstatat li, sa fejn l-eżami mwettaq fid-Deċiżjoni kontenzjuża jidentifika lill-appellanti bħala l-benefiċjarja responsabbli għar-rimbors tal-għajnuna inkwistjoni, il-Qorti Ġenerali ma setgħetx tikkonstata, mingħajr ma twettaq żball, li l-analiżi li hija kienet wettqet fid-deċiżjoni ta’ ftuħ fir-rigward tal-benefiċjarju tal-miżuri kontenzjużi ma kinitx inbidlet. F’dan ir-rigward, għandu jitfakkar li l-kumpannija benefiċjarja inizjali tal-għajnuna essenzjalment ma baqgħetx teżisti u li kien għad kellha biss patrimonju residwu, ħaġa li wasslet sabiex l-appellanti, bħala benefiċjarja effettiva tal-għajnuna skont il-Kummissjoni, issir l-unika impriża li lilha seta’ jintalab il-ħlas lura tal-għajnuna.
58. It-tieni nett, l-approċċ li nipproponi li tadotta l-Qorti tal-Ġustizzja ma jistax ibiddel, kif tallega l-Kummissjoni, in-natura bilaterali tal-proċedura ta’ investigazzjoni formali bejn il-Kummissjoni u l-Istat Membru kkonċernat, kif deskritta mill-ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja. Għall-kuntrarju, dan ifittex li jiġu osservati l-obbligi li l-formulazzjoni tal-Artikolu 108(2) TFUE u dik tal-Artikolu 6(1) tar-Regolament 2015/1589 jimponu b’mod espliċitu fuq il-Kummissjoni f’dak li jirrigwarda d-drittijiet irrikonoxxuti minn dawn id-dispożizzjonijiet lill-partijiet interessati.
59. It-tielet nett, il-fatt li l-Kummissjoni għandha s-setgħa li tadotta deċiżjonijiet konnessi u komplementari dwar il-benefiċjarju effettiv ta’ għajnuna, kif hija ssostni, ma jistax iqiegħed l-evalwazzjoni preċedenti fid-dubju. Fil-fatt, minn naħa, għandu jiġi kkonstatat li dan ma seħħx f’dan il-każ, li fih il-Kummissjoni ddeċidiet li tiddeċiedi dwar il-benefiċjarju effettiv tal-għajnuna direttament fid-Deċiżjoni kontenzjuża wara l-proċedura ta’ investigazzjoni formali. Min-naħa l-oħra, għandu jiġi rrilevat li, meta jiġu adottati d-deċiżjonijiet konnessi u komplementari, il-benefiċjarju effettiv tal-għajnuna jista’ jissottometti kummenti dwar il-kontinwità ekonomika ma’ impriża oħra, ħaġa li ċertament ma seħħitx f’dan il-każ.
60. Minn dan isegwi li l-Qorti Ġenerali wettqet żball ta’ liġi meta qieset, fil-punt 41 tas-sentenza appellata, li l-Kummissjoni ma kinitx obbligata tippubblika deċiżjoni ta’ ftuħ komplementari wara t-trasferiment tal-attivitajiet li seħħ bejn l-ex HelB u l-appellanti.
61. F’dawn iċ-ċirkustanzi, l-ewwel parti tal-ewwel aggravju, fil-fehma tiegħi, għandha tiġi milqugħa, ħaġa li twassal lill-Qorti tal-Ġustizzja sabiex tannulla s-sentenza appellata, mingħajr ma jkun neċessarju li tiddeċiedi dwar iż-żewġ partijiet l-oħra ta’ dan l-aggravju jew dwar it-tieni aggravju invokat mill-appellanti.
62. Barra minn hekk, nixtieq infakkar li, meta l-kawża tkun fi stat li tiġi deċiża, il-Qorti tal-Ġustizzja, skont l-ewwel paragrafu tal-Artikolu 61 tal-Istatut tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea, tista’ hija stess tiddeċiedi din il-kawża definittivament.
63. F’dan il-każ, peress li r-rikors għal annullament tal-appellanti quddiem il-Qorti Ġenerali huwa bbażat fuq motivi li kienu s-suġġett ta’ dibattitu kontradittorju quddiem din tal-aħħar u li l-eżami tagħhom, fil-fehma tiegħi, ma jeħtieġ li tiġi adottata ebda miżura addizzjonali ta’ organizzazzjoni tal-proċedura jew istruttorja tal-proċess, jidhirli li l-Qorti tal-Ġustizzja hija f’pożizzjoni li tiddeċiedi din il-kawża definittivament.
64. Fil-fatt, għandu jiġi rrilevat li l-ewwel motiv ta’ annullament ifformulat mill-appellanti quddiem il-Qorti Ġenerali kien ibbażat fuq żball proċedurali sostanzjali sa fejn id-Deċiżjoni kontenzjuża ġiet adottata bi ksur tad-drittijiet proċedurali tagħha.
65. F’dan ir-rigward, mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja jirriżulta li l-obbligu li l-partijiet interessati jiġu intimati sabiex jissottomettu l-kummenti tagħhom meta tinfetaħ il-proċedura ta’ investigazzjoni formali għandu n-natura ta’ formalità essenzjali u li l-ommissjoni, fid-deċiżjoni ta’ ftuħ tal-proċedura ta’ investigazzjoni formali, ta’ punt rilevanti fis-sens tal-Artikolu 6(1) tar-Regolament 2015/1589 għandha titqies li hija ksur ta’ tali formalità, li jwassal għall-annullament ipso jure ta’ dik id-deċiżjoni (31).
66. Tali konsegwenza għandha naturalment tiġi rrikonoxxuta, fl-istess termini, fil-każ fejn il-Kummissjoni tkun naqset b’mod żbaljat milli tippubblika deċiżjoni ta’ ftuħ komplementari wara li jseħħ fatt ġdid li jikkostitwixxi punt rilevanti fis-sens tal-Artikolu 6(1) tar-Regolament 2015/1589.
67. F’dan il-każ, sa fejn l-assenza ta’ pubblikazzjoni min-naħa tal-Kummissjoni ta’ deċiżjoni ta’ ftuħ komplementari kienet tikkostitwixxi ksur ta’ formalità essenzjali tal-proċedura, l-ewwel motiv ta’ annullament invokat mill-appellanti quddiem il-Qorti Ġenerali għandu jintlaqa’ u, konformement mat-talbiet ifformulati minnha fil-kuntest tar-rikors tagħha, id-Deċiżjoni kontenzjuża għandha tiġi annullata.
68. Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, huwa biss sussidjarjament, u sa fejn il-Qorti tal-Ġustizzja ma tikkondividix il-proposti preċedenti tiegħi, li ser neżamina t-tieni u t-tielet parti ta’ dan l-aggravju.
2. Fuq it‑tieni parti, dwar il‑klassifikazzjoni tal‑ksur tal‑Artikolu 108(2) TFUE kkonstatat mill‑Qorti Ġenerali bħala irregolarità proċedurali
69. Permezz tat-tieni parti tal-ewwel aggravju tagħha, l-appellanti tqis li l-Qorti Ġenerali wettqet żball meta qieset li l-ksur tad-dritt tagħha li tkun involuta fil-proċedura amministrattiva ma kienx jikkostitwixxi ksur ta’ formalità essenzjali tal-proċedura, iżda biss irregolarità proċedurali, li setgħet twassal għall-annullament tad-Deċiżjoni kontenzjuża biss kieku kellu jiġi stabbilit li, fl-assenza ta’ din l-irregolarità, din id-deċiżjoni tal-aħħar seta’ jkollha kontenut differenti.
70. Il-Kummissjoni tikkontesta dawn l-argumenti. Għalkemm taqbel mal-konklużjoni tal-Qorti Ġenerali dwar l-ineżistenza ta’ ksur ta’ formalità essenzjali tal-proċedura, hija tqis li l-Qorti tal-Ġustizzja għandha twettaq sostituzzjoni tal-motivi tas-sentenza appellata, għaliex tqis li hija ma wettqet ebda irregolarità meta ma involvietx iktar lill-appellanti fil-proċedura ta’ investigazzjoni formali.
71. Preliminarjament, għandu jiġi rrilevat li din il-parti tal-ewwel aggravju hija bbażata fuq il-premessa li, kuntrarjament għall-konklużjoni li tirriżulta mill-analiżi preċedenti tiegħi, il-Kummissjoni ma kinitx obbligata tippubblika deċiżjoni ta’ ftuħ komplementari wara t-trasferiment tal-attività tal-ex HelB favur l-appellanti. Issa, tali konstatazzjoni ma teskludix li l-Kummissjoni madankollu kienet obbligata tinvolvi lill-appellanti fil-proċedura, abbażi tal-Artikolu 108(2) TFUE.
72. F’dan ir-rigward, il-Qorti Ġenerali kkonkludiet, fil-punt 48 tas-sentenza appellata, li ċ-ċirkustanzi partikolari tal-każ kienu jiġġustifikaw li l-Kummissjoni, peress li kien biħsiebha teżamina l-kwistjoni tal-kontinwità ekonomika bejn l-attivitajiet tal-ex HelB u dawk tal-HelB il-ġdida, tinvolvi iktar lill-appellanti, fil-kwalità tagħha ta’ benefiċjarja effettiva tal-miżuri kontenzjużi, fil-proċedura. Billi ma qegħdithiex f’pożizzjoni li tissottometti l-kummenti tagħha dwar il-kwistjoni tal-kontinwità ekonomika, il-Kummissjoni kisret – tgħid il-Qorti Ġenerali – id-dritt iggarantit mill-Artikolu 108(2) TFUE.
73. F’dak li jirrigwarda, fl-ewwel lok, it-talba tal-Kummissjoni għas-sostituzzjoni tal-motivi, nikkondividi l-evalwazzjoni tal-Qorti Ġenerali fis-sens li l-appellanti messa ġiet involuta iktar fil-proċedura ta’ investigazzjoni formali, b’mod li l-assenza ta’ tali involviment wassal għal ksur tad-drittijiet proċedurali tagħha.
74. Fil-fatt, kif ġie indikat fil-punt 47 ta’ dawn il-konklużjonijiet, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li hemm ċirkustanzi li fihom il-konstatazzjoni ta’ fatti ġodda jew differenti meta mqabbla ma’ dawk imsemmija fid-deċiżjoni ta’ ftuħ tista’ teħtieġ li l-partijiet interessati jiġu involuti iktar (32).
75. F’dan il-każ, il-Qorti Ġenerali qieset ġustament, fid-dawl tal-ġurisprudenza ċċitata iktar ’il fuq, li t-trasferiment tal-attivitajiet tal-ex HelB favur il-HelB il-ġdida kien jikkostitwixxi ċirkustanza li tiġġustifika l-involviment tal-appellanti fil-proċedura ta’ investigazzjoni formali, fid-dawl tal-fatt, b’mod partikolari, li l-Kummissjoni eżaminat il-kwistjoni tal-kontinwità ekonomika bejn l-attivitajiet tal-ex HelB u dawk tal-HelB il-ġdida matul din il-proċedura, u li hija bbażat il-motivi u d-dispożittiv tad-Deċiżjoni kontenzjuża fuq il-konklużjonijiet misluta minn tali eżami.
76. Issa, peress li l-Kummissjoni f’ebda mument ma involviet lill-appellanti, fil-kwalità tagħha ta’ benefiċjarja effettiva tal-miżuri kontenzjużi, fil-proċedura, minkejja li ddeċidiet, fi tmiem din il-proċedura, li testendi l-obbligu ta’ rkupru tal-għajnuna inkwistjoni lilha, hija ma osservatx l-obbligi proċedurali tagħha fil-konfront tal-appellanti.
77. Konsegwentement, jidhirli li l-konklużjoni tal-Qorti Ġenerali li l-Kummissjoni kisret id-dritt tal-appellanti ggarantit mill-Artikolu 108(2) TFUE hija korretta.
78. Fil-fehma tiegħi, is-sostituzzjoni tal-motivi mitluba mill-Kummissjoni għandha tiġi miċħuda.
79. F’dak li jirrigwarda, fit-tieni lok, il-konsegwenzi ġuridiċi li għandhom jinsiltu mill-ksur mill-Kummissjoni tal-obbligi proċedurali tagħha fil-konfront tal-appellanti, il-Qorti Ġenerali, fil-punti 49 sa 51 tas-sentenza appellata, ikklassifikat dan il-ksur bħala “irregolarità proċedurali”.
80. Essenzjalment, il-Qorti Ġenerali ddeċidiet li l-ksur li jikkonsisti fil-fatt li l-appellanti ma ġietx involuta fil-proċedura ta’ investigazzjoni formali ma kienx jikkonċerna l-obbligi li jaqgħu fuq il-Kummissjoni fid-data tal-ftuħ ta’ din il-proċedura, ħaġa li kienet twassal għall-konstatazzjoni ta’ ksur ta’ formalità essenzjali, iżda l-obbligi li jaqgħu fuq il-Kummissjoni minħabba ċirkustanza partikolari li tirriżulta minn avveniment li seħħ wara li l-partijiet interessati ġew mistiedna jissottomettu l-kummenti tagħhom u qabel l-adozzjoni tad-Deċiżjoni kontenzjuża. F’dan ir-rigward, il-Qorti Ġenerali bbażat ruħha fuq is-sentenza Il‑Kummissjoni vs Freistaat Bayern et (33).
81. F’dawn iċ-ċirkustanzi, il-Qorti Ġenerali kkonkludiet li l-annullament totali jew parzjali tad-Deċiżjoni kontenzjuża seta’ jiġi deċiż biss kieku kellu ġie stabbilit li, fl-assenza ta’ din l-irregolarità, dik id-deċiżjoni seta’ jkollha kontenut differenti.
82. Fil-fehma tiegħi, madankollu, id-distinzjoni magħmula mill-Qorti Ġenerali sabiex tikkonstata l-ksur ta’ formalità essenzjali jew, alternattivament, irregolarità proċedurali hija bbażata fuq premessi artifiċjali, sa fejn il-ksur tad-drittijiet proċedurali tal-partijiet interessati ma jistax jiġi ssanzjonat b’mod differenti skont il-mument li fih ikun seħħ dan il-ksur. Altrimenti, kif issostni l-appellanti, il-partijiet interessati li jkunu kisbu din il-kwalità qabel il-ftuħ tal-proċedura ta’ investigazzjoni formali jkunu vvantaġġati meta mqabbla ma’ dawk li jkunu kisbuha sussegwentement – wara, bħal f’dan il-każ, avveniment li seħħ wara dan il-ftuħ – li għaldaqstant ikunu suġġetti għal obbligu ta’ prova iktar strett sabiex jiksbu l-annullament tal-att ikkonċernat.
83. Min-naħa l-oħra, kif ġie indikat fil-punt 48 ta’ dawn il-konklużjonijiet, l-uniku fatt determinanti, sabiex jiġi kkonstatat il-ksur ta’ formalità essenzjali, huwa li l-Kummissjoni ma offrietx lill-partijiet interessati l-possibbiltà li jesprimu ruħhom, tal-inqas inizjalment, dwar “kwistjoni rilevanti” fis-sens tal-Artikolu 6(1) tar-Regolament 2015/1589, użata sussegwentement fil-kuntest tad-deċiżjoni finali, indipendentement mill-kwistjoni jekk dan il-punt jippreċedix jew le l-ftuħ tal-proċedura ta’ investigazzjoni formali.
84. Dan huwa iktar u iktar il-każ meta, bħal f’dan il-każ, il-parti interessata li l-kummenti tagħha ma nġabrux mill-Kummissjoni tkun preċiżament dik li għandha taffaċċja r-rimbors totali tal-għajnuna li tkun tqieset li hija illegali u inkompatibbli fid-Deċiżjoni kontenzjuża.
85. Fil-fatt, wara mistoqsija magħmula mill-Qorti tal-Ġustizzja lill-Kummissjoni sabiex tingħata tweġiba waqt is-seduta, din l-istituzzjoni tal-aħħar ikkonfermat li t-termini tad-Deċiżjoni kontenzjuża kienu jipprekludu li tiġi kkunsidrata mill-ġdid il-kwalità ta’ benefiċjarja effettiva tal-appellanti u li jiġi aġġustat l-ammont tal-għajnuna li, skont id-dispożittiv tad-Deċiżjoni kontenzjuża, hija kellha tirrimborsa lill-Finlandja. Min-naħa tagħha, l-appellanti kkonfermat li kemm l-awtoritajiet responsabbli għall-implimentazzjoni tad-Deċiżjoni kontenzjuża fuq livell statali kif ukoll l-ogħla qrati nazzjonali kienu aġixxew skont din l-interpretazzjoni tal-imsemmija deċiżjoni.
86. Minn dan isegwi li l-appellanti la kellha l-possibbiltà li tissottometti kummenti quddiem il-Kummissjoni, sa fejn din tal-aħħar ma tathiex tali possibbiltà, u lanqas quddiem l-awtoritajiet nazzjonali, f’dan il-każ tal-aħħar minħabba l-fatt li l-motivi u d-dispożittiv tad-Deċiżjoni kontenzjuża kienu jeżawrixxu kwalunkwe marġni ta’ evalwazzjoni ta’ dawn l-awtoritajiet għall-finijiet tal-evalwazzjoni tal-vantaġġ effettiv li rċeviet l-appellanti wara t-trasferiment tal-attivitajiet mill-ex HelB.
87. Konsegwentement, għalkemm nista’ nifhem il-kunsiderazzjonijiet ta’ natura prammatika li jsostnu l-ġurisprudenza dwar ir-rekwiżit li jiġi pprovat li deċiżjoni kkontestata seta’ jkollha riżultat differenti wara l-konstatazzjoni ta’ irregolarità proċedurali – jiġifieri l-bżonn li l-proċeduri amministrattivi mmexxija mill-Kummissjoni ma jiġux ostakolati inutilment –, ma naħsibx li s-sitwazzjoni tal-appellanti f’dan il-każ hija msaħħa b’dan l-approċċ, li jidhirli li l-kompatibbiltà tiegħu mal-Artikolu 41 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea hija diskutibbli ferm.
88. Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, nistieden għaldaqstant lill-Qorti tal-Ġustizzja tqis li l-ksur tad-dritt tal-appellanti li tkun involuta fil-proċedura jikkorrispondi għal ksur ta’ formalità essenzjali, li fih innifsu jwassal għall-annullament tad-Deċiżjoni kontenzjuża, mingħajr ma l-appellanti jkollha għalfejn tipproduċi ebda prova addizzjonali.
89. Barra minn hekk, nixtieq nirrileva, bħall-opinjoni espressa fil-punt 58 iktar ’il fuq, li l-approċċ li nipproponi li tadotta l-Qorti tal-Ġustizzja ma jistax iqiegħed fid-dubju n-natura bilaterali tal-proċedura ta’ investigazzjoni formali bejn il-Kummissjoni u l-Istat Membru kkonċernat. Għall-kuntrarju, dan ifittex li jipprovdi protezzjoni ġuridika adegwata għad-drittijiet proċedurali ggarantiti mill-Artikolu 108(2) TFUE lill-appellanti bħala parti interessata li ma kellhiex l-iċken possibbiltà li tesponi l-kummenti tagħha dwar wieħed mill-elementi deċiżivi tad-Deċiżjoni kontenzjuża li jikkonċernaha direttament.
90. Barra minn hekk, dan l-approċċ ma jikkontradixxix is-sentenza Il‑Kummissjoni vs Freistaat Bayern et, iċċitata mill-Qorti Ġenerali insostenn tar-raġunament tagħha. Fil-fatt, f’dik is-sentenza, il-Qorti tal-Ġustizzja ddikjarat li l-ommissjoni ta’ punt rilevanti fid-deċiżjoni ta’ ftuħ tal-proċedura ta’ investigazzjoni formali kellha titqies li tikkostitwixxi ksur ta’ formalità essenzjali. Madankollu l-Qorti tal-Ġustizzja bl-ebda mod ma eskludiet li din il-klassifikazzjoni ġuridika tista’ tapplika wkoll għall-ksur mill-Kummissjoni tad-dritt iggarantit mill-Artikolu 108(2) TFUE, mhux fil-bidu, iżda matul il-proċedura ta’ investigazzjoni formali.
91. Fl-aħħar nett, l-approċċ propost lanqas ma jikkontradixxi s-sentenzi tal-Qorti tal-Ġustizzja fil-kawżi Il‑Kummissjoni vs Gmina Miasto Gdynia u Port Lotniczy Gdynia Kosakowo (34) u Autostrada Wielkopolska vs Il‑Kummissjoni u Il‑Polonja (35), iċċitati wkoll fis-sentenza appellata. Il-każijiet li taw lok għal dawn iż-żewġ sentenzi kienu jikkonċernaw bidla tal-kuntest ġuridiku matul il-proċedura ta’ investigazzjoni formali tal-miżura ta’ għajnuna. Il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet essenzjalment, fid-dawl tal-ġurisprudenza preċedenti tagħha (36), li, meta jkun hemm bidla fis-sistema legali wara li l-Kummissjoni tkun qiegħdet lill-partijiet interessati f’pożizzjoni li jissottomettu l-kummenti tagħhom u qabel l-adozzjoni ta’ deċiżjoni finali dwar proġett ta’ għajnuna, il-fatt li ma jkunux intalbu kummenti ġodda mingħand dawn il-partijiet ma jistax, bħala tali, iwassal għall-annullament ta’ dik deċiżjoni. Fil-każ preżenti, b’differenza mill-fatti li jirriżultaw mill-imsemmija sentenzi, għandu jiġi kkonstatat, mill-ġdid, li l-appellanti ma kellhiex l-iċken possibbiltà li tissottometti kummenti quddiem il-Kummissjoni.
92. F’dawn iċ-ċirkustanzi, fil-fehma tiegħi, it-tieni parti tal-ewwel aggravju għandha għaldaqstant tintlaqa’.
93. Barra minn hekk, peress li l-konsegwenzi ġuridiċi għad-Deċiżjoni kontenzjuża jekk tintlaqa’ din il-parti jkunu l-istess bħal dawk jekk tintlaqa’ l-ewwel parti, kif propost minni, japplikaw ukoll il-kunsiderazzjonijiet esposti fil-punti 62 sa 67 ta’ dawn il-konklużjonijiet.
3. Fuq it‑tielet parti, ibbażata fuq żball ta’ liġi sa fejn il‑Qorti Ġenerali qieset li l-irregolarità amministrattiva mwettqa mill‑Kummissjoni ma setgħetx twassal għal deċiżjoni differenti
94. Permezz tat-tielet parti tal-ewwel aggravju, l-appellanti tikkontesta l-konklużjoni tal-Qorti Ġenerali li d-Deċiżjoni kontenzjuża ma setax ikollha kontenut differenti li kieku hija kienet f’pożizzjoni li tissottometti l-kummenti tagħha dwar il-kwistjoni tal-kontinwità ekonomika matul il-proċedura amministrattiva. Essenzjalment, l-appellanti ssostni li hija setgħet tissottometti kummenti addizzjonali dwar il-kwistjoni jekk l-għajnuna inkwistjoni kinitx ġiet effettivament ittrasferita lilha u, b’mod partikolari, elementi dwar it-trasferiment tal-attività, il-kundizzjonijiet tas-suq ikkonċernat, il-konformità mas-suq tal-prezz tax-xiri u l-kontinwità ekonomika.
95. Il-Kummissjoni tikkontesta dawn l-argumenti. Skontha, l-appellanti fir-realtà tikkontesta l-evalwazzjoni fattwali mwettqa mill-Qorti Ġenerali fil-kuntest tal-ewwel motiv eżaminat fis-sentenza appellata. Issa, tali kontestazzjoni ma hijiex ammissibbli fil-kuntest ta’ appell, sakemm ma jiġix allegat żnaturament tal-fatti, ħaġa li, skont il-Kummissjoni ma seħħitx f’dan il-każ.
96. Preliminarjament, għandu jiġi rrilevat li l-eżami ta’ din il-parti jippreżumi li l-Qorti tal-Ġustizzja tqis li l-assenza ta’ involviment tal-appellanti fil-proċedura ta’ investigazzjoni formali min-naħa tal-Kummissjoni tikkostitwixxi, kif ikkonstatat il-Qorti Ġenerali fis-sentenza appellata, irregolarità proċedurali u mhux ksur ta’ formalità essenzjali.
97. F’dan ir-rigward, għandu jiġi rrilevat li, skont ġurisprudenza stabbilita, ir-rikorrent li jinvoka ksur tad-drittijiet proċedurali tiegħu ma għandux jipprova li d-deċiżjoni tal-istituzzjoni tal-Unjoni kkonċernata kien ikollha kontenut differenti, iżda biss li tali ipoteżi ma hijiex totalment eskluża (37). Fi kwalunkwe każ, l-evalwazzjoni ta’ din il-kwistjoni għandha titwettaq fid-dawl taċ-ċirkustanzi ta’ fatt u ta’ liġi speċifiċi tal-każ ineżami (38).
98. Barra minn hekk, minn ġurisprudenza stabbilita jirriżulta li kontinwità bejn il-kumpanniji partijiet fi trasferiment ta’ attiv għandha tiġi evalwata fid-dawl ta’ diversi fatturi relatati mas-suġġett tat-trasferiment, jiġifieri l-attiv u l-passiv, iż-żamma tal-forza tax-xogħol u l-attiv magħqud, il-prezz tat-trasferiment, l-identità tal-azzjonisti jew tas-sidien tal-impriża li tixtri u tal-impriża inizjali, il-mument li fih isir it-trasferiment, jiġifieri wara l-bidu tal-investigazzjoni, il-ftuħ tal-proċedura jew tad-deċiżjoni finali, jew ukoll il-loġika ekonomika tat-tranżazzjoni (39).
99. F’dan il-każ, il-Qorti Ġenerali eżaminat, fil-punti 52 sa 63 tas-sentenza appellata, l-argumenti fformulati mill-appellanti sabiex tipprova li, kieku kellha l-opportunità li tinstema’ matul il-proċedura amministrattiva mmexxija mill-Kummissjoni, qabel l-adozzjoni tad-Deċiżjoni kontenzjuża, l-evalwazzjoni li tinsab f’din tal-aħħar fir-rigward tal-kontinwità ekonomika bejn l-ex HelB u l-HelB il-ġdida setgħet tkun differenti. Madankollu, il-Qorti Ġenerali kkonkludiet li, kuntrarjament għal dak li allegat l-appellanti, hija ma kienx irnexxielha tagħmel tali prova.
100. Fil-kuntest ta’ dan l-appell, huwa suffiċjenti li jiġi kkonstatat, bħall-Kummissjoni, li l-appellanti ma tressaqx argumenti differenti minn dawk li diġà tressqu quddiem il-Qorti Ġenerali. Hija fil-fatt tillimita ruħha li tafferma, kif diġà għamlet fil-kuntest tar-rikors għal annullament, li hija għaddiet lill-Kummissjoni informazzjoni deċiżiva addizzjonali dwar il-kwistjoni jekk l-għajnuna inkwistjoni kinitx ġiet ittrasferita lilha. Madankollu, filwaqt li tagħmel dan hija tonqos milli tispjega, b’mod partikolari, kif l-evalwazzjoni tal-Qorti Ġenerali hija żbaljata.
101. F’dawn iċ-ċirkustanzi, inqis li l-appellanti ma jirnexxilhiex tqiegħed fid-dubju l-konklużjoni li tirriżulta mill-punt 64 tas-sentenza appellata, li skontha l-kummenti tagħha ma setgħux ibiddlu d-deċiżjoni tal-Kummissjoni li kieku kellha l-possibbiltà li tissottomettihom matul il-proċedura ta’ investigazzjoni formali.
102. Fil-fehma tiegħi, it-tielet parti tal-ewwel aggravju ma għandhiex tintlaqa’.
4. Konklużjoni intermedja
103. Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet kollha preċedenti, nipproponi li l-ewwel parti tal-ewwel aggravju jew, sussidjarjament, it-tieni parti tal-istess aggravju, għandha tintlaqa’.
104. Fiż-żewġ każijiet, jekk il-Qorti tal-Ġustizzja tiddeċiedi li tilqa’ waħda minn dawn il-partijiet, hija jkollha tannulla s-sentenza appellata, kif ukoll, skont l-Artikolu 61 tal-Istatut tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea, tilqa’ r-rikors għal annullament tal-appellanti quddiem il-Qorti Ġenerali u tannulla d-Deċiżjoni kontenzjuża.
105. Min-naħa l-oħra, jekk il-Qorti tal-Ġustizzja ma tikkondividix il-proposti preċedenti u tiċħad l-ewwel u t-tieni parti tal-ewwel aggravju, it-tielet parti, kif ukoll dan l-aggravju kollu kemm hu, għandhom jiġu miċħuda wkoll.
B. Fuq it‑tieni aggravju, ibbażat fuq ksur tal‑prinċipju ta’ proporzjonalità
106. Permezz tat-tieni aggravju tal-appell, l-appellanti tikkritika lill-Qorti Ġenerali talli ċaħdet ir-raba’ motiv tar-rikors, dwar ksur tal-prinċipju ta’ proporzjonalità. Essenzjalment, l-appellanti sostniet quddiem il-Qorti Ġenerali li d-Deċiżjoni kontenzjuża kienet tikser il-prinċipju ta’ proporzjonalità, sa fejn obbligat lill-awtoritajiet Finlandiżi jwettqu rkupru tal-għajnuna li jeċċedi l-vantaġġ effettiv li rċeviet l-appellanti b’konsegwenza tat-trasferiment tal-attivitajiet tal-ex HelB.
107. Il-Kummissjoni tikkontesta dawn l-argumenti. Hija ssostni li teżisti differenza bejn il-konstatazzjoni tal-kontinwità ekonomika u d-determinazzjoni tal-proporzjon li fiha għandu jitwettaq l-irkupru mingħand id-diversi benefiċjarji. Għalhekk sabiex tiġi stabbilita l-kontinwità ekonomika, ma huwiex neċessarju, skontha, li hija tiddetermina l-proporzjon eżatta li fiha l-benefiċjarji tal-għajnuna mill-Istat illegali għandhom jirrimborsaw l-għajnuna. Il-Kummissjoni ssostni li, kif fakkret il-Qorti Ġenerali fil-punt 159 tas-sentenza appellata, hija ma kinitx obbligata tiddetermina sa fejn l-għajnuna li l-irkupru tagħha kien ġie ordnat permezz tad-Deċiżjoni kontenzjuża kellha tiġi rkuprata mingħand l-appellanti, u li hija r-Repubblika tal-Finlandja li għandha tieħu l-miżuri xierqa sabiex tasal għall-irkupru effettiv tas-somom dovuti.
108. Skont ġurisprudenza stabbilita, it-tneħħija ta’ għajnuna illegali permezz ta’ rkupru hija l-konsegwenza loġika tal-konstatazzjoni tal-illegalità tagħha u hija intiża li tistabbilixxi mill-ġdid is-sitwazzjoni preċedenti. Dan l-għan jintlaħaq malli l-għajnuna inkwistjoni, flimkien mal-interessi moratorji jekk ikun il-każ, ikunu tħallsu lura mill-benefiċjarju jew, fi kliem ieħor, mill-impriżi li kellhom it-tgawdija effettiva tagħha. L-irkupru ta’ din l-għajnuna ma jistax, bħala tali, jitqies li huwa miżura sproporzjonata fir-rigward tal-għanijiet tad-dispożizzjonijiet tat-Trattat FUE fil-qasam tal-għajnuna mill-Istat (40).
109. Skont ġurisprudenza stabbilita wkoll, kif diġà ġie indikat, l-obbligu ta’ rkupru tal-għajnuna mħallsa lil kumpannija jista’ jiġi estiż għal kumpannija ġdida lil lilha l-kumpannija benefiċjarja tal-għajnuna tkun ittrasferixxiet parti mill-attiv tagħha, meta dan it-trasferiment jippermetti li tiġi kkonstatata kontinwità ekonomika bejn iż-żewġ kumpanniji.
110. Fil-fehma tiegħi, għandu jitfakkar, qabelxejn, li l-Kummissjoni kkonfermat waqt is-seduta (41), wara mistoqsija magħmula mill-Qorti tal-Ġustizzja, li t-termini tad-Deċiżjoni kontenzjuża kienu jipprekludu li tiġi kkunsidrata mill-ġdid il-kwalità ta’ benefiċjarja effettiva tal-appellanti u li jiġi aġġustat l-ammont tal-għajnuna li, skont id-dispożittiv tad-Deċiżjoni kontenzjuża, hija kellha tirrimborsa lill-Finlandja. Min-naħa tagħha, l-appellanti kkonfermat li kemm l-awtoritajiet responsabbli għall-implimentazzjoni tad-Deċiżjoni kontenzjuża fuq livell statali kif ukoll l-ogħla qrati nazzjonali kienu qiesu li ma kellhom ebda marġni ta’ evalwazzjoni sabiex jevalwaw il-vantaġġ effettiv li rċeviet l-appellanti wara t-trasferiment tal-attivitajiet mill-ex HelB.
111. F’dawn iċ-ċirkustanzi, għandu jiġi kkonstatat li l-Qorti Ġenerali żbaljat meta stabbilixxiet, fil-punt 159 tas-sentenza appellata, li l-Kummissjoni ma kinitx obbligata tiddetermina sa fejn l-għajnuna li tirriżulta mill-miżuri kontenzjużi kellha tiġi rkuprata mingħand l-appellanti. Ir-Repubblika tal-Finlandja, destinatarja tad-Deċiżjoni kontenzjuża, fil-fatt ma kellhiex il-possibbiltà li taġġusta l-ammont li kellu jiġi rkuprat mingħand l-appellanti.
112. Dan premess, għandu jiġi rrilevat li, bl-argument tagħha, l-appellanti tqiegħed fid-dubju l-evalwazzjoni tal-Qorti Ġenerali li tirriżulta mill-eżami tagħha dwar il-kontinwità ekonomika u, b’mod partikolari, il-konstatazzjonijiet magħmula minn dik il-qorti dwar l-argument li l-prezz tal-bejgħ ma kienx jirrifletti korrettament il-prezz tas-suq meta ġew ittrasferiti l-attivitajiet tal-ex HelB.
113. Madankollu, sa fejn l-appellanti ma tikkontestax l-evalwazzjoni tal-Qorti Ġenerali f’dak li jirrigwarda t-tieni motiv imressaq fl-ewwel istanza, relatat mal-evalwazzjoni tal-Kummissjoni dwar l-eżistenza ta’ kontinwità ekonomika bejn l-ex HelB u l-HelB il-ġdida, għandu jitqies li l-konstatazzjonijiet li jirriżultaw mis-sentenza f’dan ir-rigward, li barra minn hekk huma koperti mid-dispożittiv ta’ din tal-aħħar, għandhom l-awtorità ta’ res judicata (42). Dan jinkludi neċessarjament id-determinazzjoni tal-ammont tal-għajnuna li l-Kummissjoni obbligat lill-awtoritajiet Finlandiżi jirkupraw mingħand l-appellanti.
114. F’dawn iċ-ċirkustanzi, u f’konformità mal-ġurisprudenza ċċitata fil-punt 108 iktar ’il fuq, għandu jiġi konkluż li l-argumenti mressqa mill-appellanti ma jistgħux iqiegħdu fid-dubju l-proporzjonalità tal-ammont tal-irkupru.
115. Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, inqis li l-Qorti Ġenerali ma wettqitx żball ta’ liġi meta kkonkludiet li l-Kummissjoni ma kinitx kisret il-prinċipju ta’ proporzjonalità.
116. It-tieni aggravju tal-appell għandu għalhekk jiġi miċħud, kif ukoll, sakemm il-Qorti tal-Ġustizzja tiċħad ukoll l-ewwel aggravju, l-appell kollu kemm hu.
VII. Fuq l‑ispejjeż
117. Skont l-Artikolu 137 tar-Regoli tal-Proċedura tal-Qorti tal-Ġustizzja, applikabbli għall-proċedura tal-appell bis-saħħa tal-Artikolu 184(1) ta’ dawn ir-Regoli, id-deċiżjoni dwar l-ispejjeż għandha tingħata fis-sentenza li tagħlaq l-istanza.
118. Skont l-Artikolu 138(1) tar-Regoli tal-Proċedura, applikabbli wkoll għall-proċedura tal-appell bis-saħħa tal-Artikolu 184(1) ta’ dawn ir-Regoli, il-parti li titlef il-kawża għandha tiġi kkundannata għall-ispejjeż, jekk dawn ikunu ntalbu.
119. Billi nibbaża ruħi fuq il-proposta prinċipali ta’ dawn il-konklużjonijiet, kif esposta fil-punt 61 iktar ’il fuq, li tistieden li jitqies li l-Kummissjoni hija l-parti li tilfet il-kawża fil-kuntest ta’ dan l-appell, din tal-aħħar għandha tiġi kkundannata għall-ispejjeż, kif mitlub mill-appellanti.
VIII. Konklużjoni
120. Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet kollha preċedenti, nipproponi li l-Qorti tal-Ġustizzja tiddikjara u tiddeċiedi dan li ġej:
– is-sentenza tal-Qorti Ġenerali tal-Unjoni Ewropea tal‑14 ta’ Settembru 2022, Helsingin Bussiliikenne vs Il‑Kummissjoni (T‑603/19, EU:T:2022:555), hija annullata;
– id-Deċiżjoni tal-Kummissjoni (UE) 2020/1814 tat‑28 ta’ Ġunju 2019 dwar l-għajnuna mill-Istat SA.33846 – (2015/C) (ex 2014/NN) (ex 2011/CP) implimentata mill-Finlandja favur Helsingin Bussiliikenne Oy hija annullata;
– il-Kummissjoni Ewropea għandha tbati, minbarra l-ispejjeż tagħha stess relatati kemm mal-proċedura quddiem il-Qorti Ġenerali kif ukoll mal-proċedura tal-appell, dawk imġarrba minn Koiviston Auto Helsinki Oy fil-kuntest ta’ dawn iż-żewġ proċeduri.