Language of document : ECLI:EU:T:2015:502

Sprawa T‑337/13

CSF Srl

przeciwko

Komisji Europejskiej

Zbliżanie ustawodawstw – Dyrektywa 2006/42/WE – Maszyny noszące oznakowanie „CE” – Zasadnicze wymagania w zakresie bezpieczeństwa – Zagrożenia dla bezpieczeństwa osób – Klauzula ochronna – Decyzja Komisji stwierdzająca zasadność krajowego środka w postaci zakazu wprowadzania do obrotu – Przesłanki zastosowania klauzuli ochronnej – Oczywisty błąd w ocenie – Równość traktowania

Streszczenie – wyrok Sądu (trzecia izba) z dnia 15 lipca 2015 r.

1.      Skarga o stwierdzenie nieważności – Osoby fizyczne lub prawne – Akty dotyczące ich bezpośrednio i indywidualnie – Bezpośrednie oddziaływanie – Kryteria – Decyzja Komisji stwierdzająca zasadność krajowych środków zakazujących wprowadzenia do obrotu maszyny niezgodnej z wymogami dyrektywy 2006/42 – Bezpośrednie oddziaływanie na producenta – Brak zakresu uznania, jakim dysponują inne państwa członkowskie mogącego wpłynąć na sytuacje producenta

(art. 263 akapit czwarty TFUE; dyrektywa 2006/42 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 7, art. 11 ust. 3; decyzja Komisji 2013/173)

2.      Zbliżanie ustawodawstw – Maszyny – Dyrektywa 2006/42 – Wprowadzenie do obrotu – Posłużenie się przez państwo członkowskie klauzulą ochronną w przypadku zagrożenia dla zdrowia lub bezpieczeństwa – Zatwierdzenie przez Komisję – Możliwość rozszerzenia przez dane państwo członkowskie przyjętych środków krajowych na inne maszyny przedstawiające takie same ryzyko – Wyłączenie

(dyrektywa 2006/42 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 6 ust. 1, art. 7, 11)

3.      Zbliżanie ustawodawstw – Maszyny – Dyrektywa 2006/42 – Wprowadzenie do obrotu – Posłużenie się przez państwo członkowskie klauzulą ochronną w przypadku zagrożenia dla zdrowia lub bezpieczeństwa – Badanie zasadności przez Komisję – Kontrola sądowa – Zakres

(art. 263 TFUE; dyrektywa 2006/42 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 11)

4.      Zbliżanie ustawodawstw – Maszyny – Dyrektywa 2006/42 – Wprowadzenie do obrotu – Posłużenie się przez państwo członkowskie klauzulą ochronną w przypadku zagrożenia dla zdrowia lub bezpieczeństwa – Obowiązek uzasadnienia istnienia przewidywanego ryzyka – Zakres

[dyrektywa 2006/42 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 5 ust. 1 lit. a), art. 11, załącznik I pkt 1.1.2 lit. a)]

5.      Zbliżanie ustawodawstw – Maszyny – Dyrektywa 2006/42 – Wprowadzenie do obrotu – Przestrzeganie wymagań w zakresie zdrowia i bezpieczeństwa wymienionych w załączniku I – Wymagania związane z istnieniem odpowiedniej konstrukcji chroniącej przed spadającymi przedmiotami i materiałami – Wykładnia w świetle priorytetowego celu wyeliminowania lub zminimalizowania ryzyka – Konsekwencje w odniesieniu do maszyn przeznaczonych do różnych sposobów użytkowania

(dyrektywa 2006/42 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 11, załącznik I pkt 1.1.2, 1.7.4.1, 1.7.4.2, 3.4.4)

6.      Zbliżanie ustawodawstw – Maszyny – Dyrektywa 2006/42 – Wprowadzenie do obrotu – Domniemanie zgodności maszyn noszących oznakowanie CE – Wpływ na możliwość posłużenia się przez państwa członkowskie klauzulą ochronną w przypadku zagrożenia dla zdrowia lub bezpieczeństwa – Brak

(dyrektywa 2006/42 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 7 ust. 1, art. 11)

7.      Zbliżanie ustawodawstw – Maszyny – Dyrektywa 2006/42 – Wprowadzenie do obrotu – Posłużenie się przez państwo członkowskie klauzulą ochronną w przypadku zagrożenia dla zdrowia lub bezpieczeństwa – Badanie przez Komisję – Uprawnienia dyskrecjonalne – Kontrola sądowa – Granice

(art. 36 TFUE, 114 TFUE; dyrektywa 2006/42 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 11)

8.      Zbliżanie ustawodawstw – Maszyny – Dyrektywa 2006/42 – Wprowadzenie do obrotu – Posłużenie się przez państwo członkowskie klauzulą ochronną w przypadku zagrożenia dla zdrowia lub bezpieczeństwa – Obowiązek uzasadnienia istnienia przewidywanego ryzyka – Dokonanie oceny ryzyka – Kryteria oceny

[dyrektywa 2006/42 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 11, załącznik I pkt 1.1.1 lit. i)]

9.      Prawo Unii Europejskiej – Zasady – Równość traktowania – Pojęcie

10.    Zbliżanie ustawodawstw – Maszyny – Dyrektywa 2006/42 – Wprowadzenie do obrotu – Posłużenie się przez państwo członkowskie klauzulą ochronną w przypadku zagrożenia dla zdrowia lub bezpieczeństwa – Zatwierdzenie przez Komisję – Obowiązek dokonania oceny zgodności środków krajowych z zasadą równości traktowania – Brak

(art. 36 TFUE, art. 114 TFUE; rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2006/42, motyw 25, art. 11, 20)

11.    Zbliżanie ustawodawstw – Maszyny – Dyrektywa 2006/42 – Wprowadzenie do obrotu – Posłużenie się przez państwo członkowskie klauzulą ochronną w przypadku zagrożenia dla zdrowia lub bezpieczeństwa – Nieprzyjęcie podobnych środków w stosunku do innych maszyn przedstawiających to samo ryzyko – Brak obiektywnego uzasadnienia – Niedopuszczalność – Naruszenie zasady równego traktowania

(dyrektywa 2006/42 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 11)

12.    Odpowiedzialność pozaumowna – Przesłanki – Bezprawność – Szkoda – Związek przyczynowy – Przesłanki kumulatywne – Niespełnienie jednej z przesłanek – Oddalenie skargi w całości

(art. 340 akapit drugi TFUE)

1.      Akt dotyczy osoby fizycznej lub prawnej bezpośrednio w rozumieniu art. 263 akapit czwarty TFUE, gdy akt ten wywiera bezpośredni wpływ na jej sytuację prawną i nie pozostawia żadnego zakresu uznania swoim adresatom, gdyż jego wykonanie ma charakter czysto automatyczny i wynika z samych uregulowań Unii, bez potrzeby stosowania innych, pośrednich przepisów.

Jeżeli chodzi o skargę na decyzję Komisji stwierdzającą zasadność środków przyjętych przez władze krajowe, wydaną na podstawie art. 11 ust. 3 dyrektywy 2006/42 w sprawie maszyn, w odniesieniu do warunków, na jakich dana maszyna jest wprowadzona do obrotu na rynku krajowym i skierowaną do państw członkowskich, decyzja ta bezpośrednio wywołuje w stosunku do sytuacji prawnej producenta tej maszyny skutki inne niż te wynikające z przedmiotowych środków krajowych. W pierwszej bowiem kolejności decyzja wymaga od każdego z państw członkowskich innych niż państwo, które przyjęło sporne środki, podjęcia odpowiednich środków w sprawie wprowadzania danej maszyny do obrotu na swoim rynku, oraz zagwarantowania przy tym prawidłowego i jednolitego stosowania dyrektywy 2006/42 w świetle przyjętych przez dane państwo członkowskie i uznanych za uzasadnione przez Komisję środków. W tym zakresie decyzja ta bezpośrednio skutkuje wszczęciem krajowych procedur podważających prawo – z którego producent dotychczas korzystał w całej Unii – do prowadzenia sprzedaży maszyny, która to maszyna z kolei sama korzystała z domniemania zgodności, o którym mowa w art. 7 tej dyrektywy, gdyż była opatrzona oznakowaniem CE i deklaracją zgodności WE.

W drugiej kolejności decyzja wydana na podstawie art. 11 ust. 3 dyrektywy 2006/42 nie pozostawia swoim adresatom żadnego zakresu uznania w odniesieniu do rezultatu, który ma być osiągnięty, a jej wykonanie w tym względzie ma charakter czysto automatyczny, wynikający wyłącznie z uregulowań Unii, bez potrzeby stosowania innych, pośrednich przepisów. Wprawdzie jest prawdopodobne, że aby móc ustalić, czy producent wprowadził lub zamierza wprowadzić egzemplarze swej maszyny do obrotu na ich terytorium i czy niektóre z tych maszyn przedstawiają takie same ryzyko, jak to które obejmują środki krajowe przyjęte przez dane państwo członkowskie, właściwe organy krajowe będą musiały wcześniej przeprowadzić czynności kontrolne, jednak jeśli się okaże, że tak właśnie jest, organy te będą obowiązane uznać, że taka sytuacja może zagrażać bezpieczeństwu osób, i podjąć wszelkie odpowiednie środki, by zlikwidować to ryzyko, zapewniając w tych ramach prawidłowe i jednolite zastosowanie dyrektywy 2006/42, w świetle decyzji Komisji i środków krajowych, które w tej decyzji uznano za uzasadnione, a więc zakazując użycia spornej maszyny, wycofując ją lub nakazując jej modyfikację, lub podejmując równoważne środki. Zatem to decyzja Komisji stwierdzająca, że dane środki krajowe są uzasadnione, przesądza o rezultacie, który ma być osiągnięty przez pozostałe organy krajowe, które nie mają żadnego zakresu uznania.

(por. pkt 17, 23, 28, 30, 31)

2.      O ile państwa członkowskie powinny zapewnić prawidłowe i jednolite zastosowanie dyrektywy 2006/42 w sprawie maszyn, poprzez wyciągnięcie konsekwencji z krajowego środka podjętego w stosunku do określonej maszyny, który został uznany przez Komisję za uzasadniony, nie dysponując przy tym uznaniem w odniesieniu do rezultatu, który ma być osiągnięty, o tyle oczywiście nie mogą one samodzielnie rozszerzyć, poza proceduralnymi i materialnymi ramami określonymi w art. 11 ust. 1 tej dyrektywy, zakresu stosowania tego środka na inne maszyny, podając jako powód, że te ostatnie niosą za sobą takie samo ryzyko, nie naruszając przy tym zasady swobodnego przepływu zapisanej w art. 6 ust. 1 omawianej dyrektywy i domniemania zgodności, o którym mowa w jej art. 7. Dlatego też prawodawca Unii uzależnił takie rozszerzenie zakresu od wdrożenia szczególnej procedury, wymagającej między innymi przyjęcia, po pierwsze, tak stanowiącej wyraźnej decyzji Komisji, a po drugie, wykonawczych środków krajowych do tej decyzji. Natomiast tego rodzaju akty nie są przewidziane ani konieczne do celów art. 11 dyrektywy 2006/42, zważywszy na jego zakres.

(por. pkt 34)

3.      Choć rzeczywiście to państwa członkowskie powinny prawidłowo wdrożyć dyrektywę 2006/42 w sprawie maszyn i dopilnować, by wprowadzane do obrotu i oddawane do użytku na ich terytorium maszyny spełniały zawarte w tych przepisach wymagania, w razie potrzeby podejmując środki takie jak te, o których mowa w art. 11 dyrektywy, niemniej to Komisja powinna kontrolować, czy te środki są uzasadnione, w szczególności upewniając się, czy względy prawne i faktyczne, które były powodem podjęcia tych środków, są zasadne. Wynik tej kontroli warunkuje ostateczne utrzymanie danego krajowego środka w tym sensie, że państwo członkowskie może go utrzymać wyłącznie wtedy, gdy Komisja stwierdzi, że jest on uzasadniony, zaś w przeciwnym razie musi go znieść.

Z tego wynika, że każdy, komu przysługuje środek zaskarżenia w postaci skargi o stwierdzenie nieważności decyzji stwierdzającej, że tego rodzaju środki są uzasadnione, ma prawo podnieść na poparcie swojego żądania, że decyzja ta jest oparta na błędnej wykładni przepisów dyrektywy 2006/42, chociaż tej wykładni, którą muszą uwzględnić wszystkie państwa członkowskie, dokonały początkowo właściwe organy krajowe, a następnie Komisja przejęła ją na swój rachunek. W podobnym przypadku należy zapewnić, że naruszenie prawa, które stanowi o wadliwości decyzji Komisji uznającej dane środki krajowe za uzasadnione, będzie można zakwestionować przed sądem Unii, gdyż w przeciwnym razie art. 263 TFUE i zasada skutecznej ochrony sądowej zostałyby pozbawione skuteczności.

Ponadto sądowa kontrola zasadności względów prawnych, które sprawiły, że Komisja uznała, iż sporne środki krajowe są uzasadnione, z racji tego, że chodzi tu o kwestię prawną, siłą rzeczy musi być kontrolą pełną.

(por. pkt 46–48)

4.      Państwo członkowskie ma prawo skorzystać z klauzuli ochronnej, o której mowa w art. 11 dyrektywy 2006/42 w sprawie maszyn, w odniesieniu do konkretnej maszyny lub konkretnego wyposażenia wymiennego, przeznaczonych do jednej określonej funkcji lub do ich większej liczby, oraz ma ono w tych ramach obowiązek dokonania oceny ryzyka dla zdrowia lub bezpieczeństwa osób, które warunkuje wdrożenie takiej klauzuli. Ta ocena oraz wynikający z niej krajowy środek powinny więc być uzasadnione w odniesieniu do tej maszyny w postaci, w jakiej jest ona sprzedawana, a w odpowiednim razie w odniesieniu do wyposażenia wymiennego, które ona posiada przy wprowadzaniu jej do obrotu lub oddawaniu do użytku. W braku takiego wymogu państwo członkowskie miałoby możliwość naruszenia zasady swobodnego przepływu w sposób nieuzasadniony istnieniem rzeczywistego ryzyka dla zdrowia lub bezpieczeństwa osób.

W tym względzie zgodnie z brzmieniem pkt 1.1.2 lit. a) załącznika I do dyrektywy 2006/42, należy uznać, że „wszelkie ryzyko” związane z instalacją, konserwacją i działaniem danej maszyny, w warunkach zwykłego użytkowania lub możliwego do przewidzenia niewłaściwego użycia, może uzasadniać zastosowanie klauzuli ochronnej, o której mowa w art. 11 tej dyrektywy. w rozumieniu tego przepisu. Niemniej artykuł ten wymaga, by ryzyko uzasadniające wdrożenie tej klauzuli zostało stwierdzone, a więc by państwo członkowskie, które się do niej odwołuje, wykazało zgodnie z zasadami sztuki prawniczej rzeczywisty charakter takiego ryzyka. W braku jego wykazania naruszenia zasady swobodnego przepływu spowodowanego przez krajowy środek podjęty na mocy przewidzianej w tym przepisie klauzuli ochronnej nie można by uznać za uzasadnione w rozumieniu tego przepisu.

Ponadto należy stwierdzić, że istnienie zagrożenia dla zdrowia lub bezpieczeństwa osób w rozumieniu art. 11 ust. 1 dyrektywy 2006/42 można ocenić, między innymi, w świetle kryterium wymagań zasadniczych w zakresie zdrowia i bezpieczeństwa, obowiązujących producentów maszyn na mocy art. 5 ust. 1 lit. a) tej dyrektywy i załącznika I do niej. Przestrzeganie tych wymagań, wprowadzonych w celu zagwarantowania, że przy projektowaniu i budowie maszyn będzie brane pod uwagę związane z nimi ryzyko, stanowi warunek wprowadzenia tych maszyn do obrotu. Z kolei nieprzestrzeganie ich może zostać podniesione na poparcie środka w postaci wycofania z obrotu lub zakazu wprowadzania do obrotu.

(por. pkt 54, 57, 58)

5.      Zakres szczególnego wymagania w zakresie zdrowia i bezpieczeństwa figurującego w pkt 3.4.4 załącznika I do dyrektywy 2006/42 w sprawie maszyn i dotyczącego spadających materiałów należy interpretować w świetle ogólnych wymagań zawartych w tej dyrektywie, a w szczególności pkt 1 zasad ogólnych znajdujących się na początku załącznika I, a także zasady bezpieczeństwa kompleksowego zawartej w pkt 1.1.2 tego załącznika. Z tych ostatnich wynika zaś przede wszystkim jasno, że projekt i wykonanie maszyn przeznaczonych do wprowadzenia do obrotu w Unii musi gwarantować, że będą one mogły działać bez narażenia osób na ryzyko w trakcie wykonywania tych czynności w przewidzianych warunkach, ale także z uwzględnieniem możliwego do przewidzenia ich niewłaściwego użycia, a bardziej ogólnie, w sposób zapobiegający użytkowaniu odbiegającemu od normalnego użytkowania, jeżeli takie użytkowanie powodowałoby ryzyko. Idąc dalej, podejmowane w tym celu środki muszą mieć na celu wyeliminowanie wszelkiego ryzyka. I wreszcie, aby spełnić ten obowiązek, producent, jakkolwiek ma możliwość wybierania najwłaściwszych metod, jest jednak obowiązany przestrzegać kolejności priorytetów, polegających głównie na wyeliminowaniu lub zminimalizowaniu ryzyka, tak dalece jak jest to możliwe.

Zważywszy na priorytetowy charakter celu polegającego na wyeliminowaniu lub zminimalizowaniu, tak dalece jak jest to możliwe, od chwili projektowania i wykonywania maszyn, ryzyka związanego z ich zamierzonym zastosowaniem, ale także z możliwym do przewidzenia niewłaściwym użyciem, a także na unikaniu użytkowania odbiegającego od normalnego użytkowania oraz na podjęciu koniecznych środków ochronnych w związku z ryzykiem, którego nie można wyeliminować, uznać należy, że jeżeli maszyna przeznaczona jest do wielu różnych sposobów użytkowania, w zależności od rozmaitego wyposażenia wymiennego, które można do niej dołączyć, powinna być wyposażona przed wprowadzeniem jej do obrotu lub oddaniem do użytku w odpowiednią konstrukcję chroniącą, jeżeli zostanie stwierdzone, że choć zwykłe zastosowanie, do którego przeznacza ją nabywca w danym przypadku, samo nie wiąże się z ryzykiem spadających materiałów lub przedmiotów, to jeden z innych dających się racjonalnie przewidzieć sposobów jej użytkowania wiąże się z takim ryzykiem. Taki środek należy bowiem do środków zmierzających do wyeliminowania lub zminimalizowania ryzyka, tak dalece jak jest to możliwe poprzez projektowanie i wykonanie maszyn bezpiecznych z samego założenia.

Ponadto spełnienie obowiązku przewidzianego w pkt 1.7.4.1 i 1.7.4.2 załącznika I do dyrektywy 2006/42 dołączenia do maszyn instrukcji opisującej zamierzone zastosowanie maszyny nie rzutuje na priorytetowy obowiązek producentów maszyn projektowania i wykonywania maszyn bezpiecznych z samego założenia, poprzez wyeliminowanie lub zminimalizowanie tak dalece jak jest to możliwe ryzyka związanego z ich zamierzonym zastosowaniem lub dającym się racjonalnie przewidzieć niewłaściwym użyciem, jak wynika z pkt 1.7.4.2 lit. l) załącznika I do tej dyrektywy. Innymi słowy, dyrektywa nie tylko wymaga od producentów ostrzeżenia klientów o ryzyku związanym z dającym się racjonalnie przewidzieć niewłaściwym użyciem sprzedawanych przez nich maszyn. Zobowiązuje ich ona także do wyeliminowania lub zminimalizowania tego ryzyka tak dalece jak jest to możliwe, od chwili projektowania i wykonywania tych maszyn.

(por. pkt 64, 65, 69, 70)

6.      Z kontekstu systemowego dyrektywy 2006/42 w sprawie maszyn wynika jasno, że domniemanie zgodności, którym objęta jest dana maszyna na mocy art. 7 ust. 1 tej dyrektywy nie rzutuje na przyznaną państwom członkowskim możliwość skorzystania z klauzuli ochronnej, o której mowa w art. 11, gdy zostaną spełnione określone w nim przesłanki.

(por. pkt 72)

7.      Dyrektywa 2006/42 w sprawie maszyn wprowadza system nadzoru i regulacji rynku wewnętrznego, w którym to w pierwszej kolejności właściwe organy krajowe powinny oceniać, czy dana maszyna może zagrażać zdrowiu lub bezpieczeństwu osób, a jeśli tak jest, podjąć wymagane środki polegające na wycofaniu lub zakazie. Klauzula ochronna, przewidziana w tym celu w art. 11 dyrektywy 2006/42, powinna być z kolei sama rozumiana w związku z art. 114 ust. 10 TFUE, pozwalającym, by państwa członkowskie podejmowały tego rodzaju środki z jednego lub więcej powodów pozagospodarczych, o których mowa w art. 36 TFUE, wśród których znajduje się ochrona zdrowia i życia osób. Działanie takie może wymagać ze strony właściwych organów krajowych złożonych ocen technicznych lub naukowych.

Komisja natomiast winna w ramach tego systemu sprawdzić zasadność prawną i faktyczną środków przyjętych przez państwa członkowskie. Po to, by Komisja mogła skutecznie realizować wyznaczony jej cel, oraz biorąc pod uwagę konieczność dokonywania przez nią złożonych ocen technicznych, należy jej przyznać szeroki zakres swobodnego uznania. Istnienie takiego uprawnienia Komisji zostało również uznane, w sytuacji gdy musi ona skontrolować środki podejmowane przez państwo członkowskie w ramach systemu określonego w art. 114 ust. 4–6 TFUE. W tym względzie gdy sąd Unii staje przed zadaniem dokonania kontroli stosowania szerokiego zakresu uznania, powinien on poddać weryfikacji, w świetle podniesionych przed nim zarzutów, poszanowanie zasad proceduralnych, prawidłowość ustaleń faktycznych przyjętych przez Komisję, brak oczywistego błędu w ocenie tych okoliczności faktycznych oraz brak nadużycia władzy. W szczególności sąd powinien dokonać weryfikacji, w świetle argumentów stron, prawidłowości ustaleń faktycznych dotyczących materiału dowodowego przedstawionego na poparcie zaskarżonego aktu, jego wiarygodności i spójności, ale także skontrolować, czy materiał ten stanowi zbiór istotnych danych, które należy wziąć pod uwagę w celu oceny złożonej sytuacji i czy mogą one stanowić oparcie dla wniosków wyciągniętych na ich podstawie.

(por. pkt 79–82)

8.      Jeśli chodzi o ocenę ryzyka, którą powinno przeprowadzić dane państwo członkowskie przed skorzystaniem ze środków, o których mowa w art. 11 dyrektywy 2006/42 w sprawie maszyn, pod kontrolą Komisji, ocena ta powinna być przeprowadzona z punktu widzenia przeciętnego użytkownika, w rozsądnym stopniu uważnego i rozważnego. Uprawnienie przyznane przez ten przepis organom krajowym stanowi bowiem wyjątek od zapisanej w dyrektywie zasady swobodnego przepływu i znajduje uzasadnienie wyłącznie w obliczu ryzyka związanego z zamierzonym zastosowaniem maszyny lub niewłaściwym jej użyciem, możliwym do przewidzenia w uzasadniony sposób, które z kolei jest zdefiniowane w pkt 1.1.1 lit. i) załącznika I do tej dyrektywy jako użytkowanie, które może wynikać z dających się łatwo przewidzieć ludzkich zachowań. W tym kontekście fakt, że krajowe organy oceniają rzeczywisty charakter takiego ryzyka z punktu widzenia przeciętnego i w rozsądnym stopniu starannego użytkownika, nie zaś w sposób abstrakcyjny, przyczynia się do zagwarantowania, by nie naruszyły one w nieuzasadniony sposób, w rozumieniu art. 11 ust. 1 omawianej dyrektywy, swobodnego przepływu maszyn.

Niemniej gdy rzeczywisty charakter takiego ryzyka zostanie wykazany zgodnie z wymogami sztuki prawniczej, poprzez odniesienie do przeciętnego i w rozsądnym stopniu starannego użytkownika, fakt, że ten użytkownik zostanie z góry poinformowany o istnieniu tego ryzyka, jest jako taki obojętny, zważywszy, po pierwsze, na wprowadzoną przez dyrektywę 2006/42 hierarchię obowiązku zapobiegania i informowania, nałożonych na producentów maszyn, a po drugie, na konsekwencje, które powoduje nieprzestrzeganie tych obowiązków.

(por. pkt 83, 84)

9.      Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 94)

10.    Artykuł 11 dyrektywy 2006/42 w sprawie maszyn nie nakłada na Komisję, w konkretnych ramach badania, czy środki, o których informują ją państwa członkowskie, są uzasadnione, obowiązku ustalenia, czy te środki są ponadto zgodne z zasadą równego traktowania. Jeżeli taki środek jest uzasadniony w rozumieniu przytoczonego przepisu, decyzja, w drodze której Komisja uznaje jego zasadność, nie może zostać zakwestionowana z tego powodu, że maszyny podobne do tej, której dotyczy środek, znajdują się w obrocie krajowym, a nie zostały objęte podobnymi środkami z naruszeniem zasady równego traktowania.

W pierwszej kolejności bowiem gdy dana dziedzina jest przedmiotem wyczerpującej harmonizacji na szczeblu Unii, wszystkie związane z nią przepisy krajowe powinny być oceniane w świetle tych przepisów harmonizujących, a nie prawa pierwotnego. To samo ma miejsce w szczególności w przypadku gdy dany przepis nie jest aktem o charakterze ustawowym lub wykonawczym, lecz środkiem indywidualnym. Skoro zatem dyrektywa 2006/42 zharmonizowała w sposób wyczerpujący na szczeblu Unii zasady dotyczące nie tylko zasadniczych wymagań w zakresie bezpieczeństwa mających zastosowanie do maszyn i do poświadczania zgodności tych maszyn ze wspomnianymi wymaganiami, lecz również tego, jak państwa członkowskie mogą postępować względem maszyn objętych domniemaniem zgodności z tymi wymaganiami, to w świetle tych przepisów należy ustalić, czy Komisja uchybiła swym zobowiązaniom, nie weryfikując, czy właściwe władze podjęły środki krajowe z poszanowaniem zasady równego traktowania, czy też przeprowadzenie takiej kontroli nie należało do kompetencji Komisji.

W drugiej kolejności, art. 11 dyrektywy 2006/42 nie ma na celu powierzenia Komisji kontroli, we wszystkich jej aspektach, zgodności z prawem podjętych przez organy krajowe środków, jeżeli te organy stwierdzą, że maszyny mogą zagrażać zdrowiu lub bezpieczeństwu osób. Taką kontrolę powinny bowiem sprawować sądy krajowe, jak wynika to z motywu 25 i art. 20 tej dyrektywy. W trzeciej kolejności, jakkolwiek art. 11 ust. 3 dyrektywy 2006/42 stanowi jedynie, że Komisja rozważa, czy środki podjęte przez państwo członkowskie były uzasadnione, ogólny kontekst systemowy tego artykułu wymaga, by obowiązek ten rozumieć w świetle obowiązków określonych w ust. 1 i 2, które te przepisy nakładają najpierw na organy krajowe.

Ponadto art. 114 ust. 10 TFUE, który upoważnia prawodawcę Unii do wprowadzenia klauzul ochronnych, takich jak ta zawarta w art. 11 dyrektywy 2006/42 i który odnosi się do powodów, o których mowa w art. 36 zdanie pierwsze TFUE, nie wspomina o drugiej części tego artykułu, który stanowi, że zakazy i ograniczenia, które mogą być uzasadnione takim względami, nie powinny jednak stanowić środka arbitralnej dyskryminacji ani ukrytych ograniczeń w handlu między państwami członkowskimi. Ustęp 10 w art. 114 TFUE różni się więc od ustępów 4–6, dotyczących przepisów, które państwo członkowskie może wprowadzić lub utrzymać w mocy po przyjęciu środka harmonizującego na podstawie ust. 1.

(por. pkt 98–105)

11.    Wszystkie akty prawne Unii należy interpretować w zgodzie z całym prawem pierwotnym, w tym z zasadą równego traktowania. Podobnie do celów wykładni aktu prawa Unii należy brać pod uwagę nie tylko brzmienie jego przepisów, lecz także systematykę, kontekst oraz cele uregulowania, którego stanowią one część.

Jeżeli chodzi o dyrektywę 2006/42 w sprawie maszyn, byłoby nie tylko niezgodne z zasadą równego traktowania, lecz również celem tej dyrektywy, zmierzającej w szczególności do harmonizacji warunków, na jakich maszyny są wprowadzane do obrotu na rynku wewnętrznym i korzystają na nim ze swobodnego przepływu, przy jednoczesnej ochronie zdrowia i bezpieczeństwa osób w związku z ryzykiem wynikającym z użytkowania tych maszyn, a także ogólnym kontekstem systemu wprowadzonego w celu zagwarantowania prawidłowego i jednolitego zastosowania tej dyrektywy przez organy krajowe, pod kontrolą Komisji, gdyby państwo członkowskie mogło zastosować klauzulę ochronną z art. 11 tej dyrektywy do maszyny mogącej zagrażać zdrowiu lub bezpieczeństwu osób, a jednocześnie zaniechać takiego samego traktowania w stosunku do podobnych maszyn, przy braku obiektywnego uzasadnienia.

(por. pkt 108, 109)

12.    Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 116)