Wyrok Sądu (dziewiąta izba) z dnia 3 lipca 2014 r. – Alchaar przeciwko Radzie

(sprawa T‑203/12)

Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Środki ograniczające przyjęte wobec Syrii – Umieszczenie jednostki w wykazach osób objętych środkami ograniczającymi – Powiązania z reżimem – Prawo do obrony – Prawo do rzetelnego procesu – Obowiązek uzasadnienia – Ciężar dowodu – Prawo do skutecznej ochrony sądowej – Proporcjonalność – Prawo własności – Prawo do życia prywatnego

1.                     Postępowanie sądowe – Dopuszczalność skargi – Ocena odnosząca się do chwili wniesienia skargi – Decyzja zastępująca w toku postępowania zaskarżoną decyzję – Dostosowanie pierwotnych żądań i zarzutów – Możliwość uzależniona od dopuszczalności pierwotnego żądania (regulamin postępowania przed Trybunałem, art. 48 § 2) (por. pkt 46, 62–70)

2.                     Skarga o stwierdzenie nieważności – Termin – Rozpoczęcie biegu terminu – Akt prowadzący do ustanowienia środków ograniczający wobec danej osoby lub danego podmiotu – Akt opublikowany, o którym adresaci zostali powiadomieni – Data powiadomienia o akcie – Powiadomienie zainteresowanego w drodze publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej – Dopuszczalność – Przesłanki – Brak możliwości dokonania notyfikowania przez Radę (art. 263 akapit szósty TFUE, art. 275 akapit drugi TFUE; regulamin postępowania przed Sądem, art. 102; decyzja Rady 2011/782/WPZiB; rozporządzenia Rady: nr 1244/2011; nr 36/2012) (por. pkt 48–56)

3.                     Skarga o stwierdzenie nieważności – Akty podlegające zaskarżeniu – Pojęcie – Akty wywołujące wiążące skutki prawne – Akt o charakterze wyłącznie informacyjnym – Wyłączenie (art. 263 TFUE) (por. pkt 58, 59)

4.                     Postępowanie sądowe – Decyzja zastępująca w toku postępowania cofniętą w międzyczasie zaskarżoną decyzję – Dopuszczalność nowych żądań – Granice – Nieprzyjęte jeszcze akty hipotetyczne (por. pkt 72)

5.                     Postępowanie sądowe – Pismo wszczynające postępowanie – Wymogi formalne – Określenie przedmiotu sporu [regulamin postępowania przed Sądem, art. 44 § 1 lit. c)] (por. pkt 73)

6.                     Unia Europejska – Kontrola sądowa zgodności z prawem aktów instytucji – Środki ograniczające wobec Syrii – Zamrożenie funduszy niektórych osób i podmiotów w związku z sytuacją w Syrii – Zakres kontroli – Kontrola ograniczona do ogólnych zasad – Kontrola rozciągająca się na ocenę stanu faktycznego i weryfikację dowodów w stosunku do aktów mających zastosowanie do szczególnych podmiotów – Rozróżnienie, ze względów skuteczności, między zakresem kontroli odnoszącej się z jednej strony do środków podjętych wobec państw trzecich lub osób z nimi powiązanych a z drugiej strony do środków podjętych wobec osób będących terrorystami lub organizacji terrorystycznych – Niedopuszczalność (art. 29 TUE; art. 215 ust. 2 TFUE; Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 47; rozporządzenia Rady: nr 36/2012; nr 410/2012; nr 509/2012; 2012/544/WPZiB; nr 545/2012; nr 363/2013) (por. pkt 83–86)

7.                     Akty instytucji – Uzasadnienie – Obowiązek – Zakres – Środki ograniczające wobec Syrii – Zamrożenie funduszy niektórych osób i podmiotów w związku z sytuacją w Syrii – Decyzja wpisująca się w kontekst znany zainteresowanemu umożliwiająca mu zrozumienie zakresu podjętego wobec niego środka – Dopuszczalność zwięzłego uzasadnienia (art. 296 TFUE; rozporządzenia Rady: nr 36/2012; nr 363/2013) (por. pkt 91–93)

8.                     Skarga o stwierdzenie nieważności – Zarzuty – Brak lub niewystarczający charakter uzasadnienia – Zarzut odrębny od zarzutu braku materialnej zgodności z prawem (art. 263 TFUE, 296 TFUE) (por. pkt 101)

9.                     Prawo Unii Europejskiej – Zasady – Prawo do obrony – Prawo do skutecznej ochrony sądowej – Zamrożenie funduszy osób, podmiotów i organów związanych z reżimem syryjskim – Obowiązek podania do wiadomości indywidualnych i szczególnych powodów uzasadniających wydane decyzje – Obowiązek umożliwienia zainteresowanemu skutecznego przedstawienia jego stanowiska w odniesieniu do wysuniętych przeciw niemu argumentów [art. 6 ust. 1 TUE; Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 41 ust. 2 lit. a), art. 47; decyzja Rady 2012/634/WPZiB; rozporządzenia Rady: nr 944/2012; nr 363/2013] (por. pkt 111–132)

10.                     Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Środki ograniczające wobec Syrii – Zamrożenie funduszy i zasobów gospodarczych – Skarga o stwierdzenie nieważności wniesiona przez byłego przywódcę rządu syryjskiego, którego dotyczy decyzja o zamrożeniu funduszy – Rozłożenie ciężaru dowodu – Decyzja oparta na domniemaniu powiązań z reżimem syryjskim – Dopuszczalność – Przesłanki – Obowiązek przedstawienia wystarczająco przekonywających dowodów na okoliczność utrzymywania się tego rodzaju powiązań – Obowiązek zbadania przez Komisję w sposób staranny i bezstronny wszystkich dostarczonych przez zainteresowanego dowodów odciążających (art. 296 akapit drugi TFUE; rozporządzenia Rady: nr 36/2012; nr 410/2012; nr 509/2012; 2012/544/WPZiB; nr 545/2012; nr 363/2013) (por. pkt 144–156, 161–170)

11.                     Akty instytucji – Uzasadnienie – Obowiązek – Zakres – Zamrożenie funduszy osób, podmiotów i organów związanych z reżimem syryjskim – Obowiązek poinformowania zainteresowanego o uzasadnieniu wraz z przyjęciem lub możliwie najszybciej po przyjęciu niekorzystnego dla niego aktu – Konwalidacja braku uzasadnienia w trakcie postępowania spornego – Niedopuszczalność (art. 296 akapit drugi TFUE; rozporządzenie Rady nr 363/2013) (por. pkt 168)

12.                     Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Środki ograniczające wobec Syrii – Zamrożenie funduszy i zasobów gospodarczych – Ograniczenia prawa własności – Naruszenie zasady proporcjonalności – Brak (Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 17; rozporządzenia Rady: nr 36/2012; nr 410/2012; nr 509/2012; 2012/544/WPZiB; nr 545/2012; nr 363/2013) (por. pkt 180–188)

Przedmiot

Stwierdzenie częściowej nieważności, po pierwsze, decyzji Rady 2011/782/WPZiB z dnia 1 grudnia 2011 r. w sprawie środków ograniczających wobec Syrii i uchylenia decyzji 2011/273/WPZiB (Dz.U. L 319, s. 56), rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 1244/2011 z dnia 1 grudnia 2011 r. dotyczącego wykonania rozporządzenia (UE) nr 442/2011 w sprawie środków ograniczających w związku z sytuacją w Syrii (Dz.U. L 319, s. 8) i rozporządzenia Rady (UE) nr 36/2012 z dnia 18 stycznia 2012 r. w sprawie środków ograniczających w związku z sytuacją w Syrii oraz uchylającego rozporządzenie nr 442/2011 (Dz.U. L 16, s. 1) w zakresie, w jakim akty te obejmują środki ograniczające dotyczące skarżącego, oraz wszystkich przyszłych aktów zmieniających tę decyzję lub to rozporządzenie, a po drugie, komunikatu Rady z dnia 16 marca 2012 r. powiadamiającego skarżącego o utrzymaniu wpisu jego nazwiska w wykazie osób objętych środkami ograniczającymi

Sentencja

1) Stwierdza się nieważność rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 363/2013 z dnia 22 kwietnia 2013 r. w sprawie wykonania rozporządzenia (UE) nr 36/2012 w sprawie środków ograniczających w związku z sytuacją w Syrii w zakresie, w jakim dotyczy ono Mohamada Nedala Alchaara.

2) W pozostałym zakresie skarga zostaje w części odrzucona, a w części oddalona.

3) Rada Unii Europejskiej pokrywa własne koszty oraz dwie trzecie kosztów poniesionych przez M.N. Alchaara.

4) M.N. Alchaar pokrywa jedną trzecią własnych kosztów.

5) Komisja Europejska pokrywa własne koszty.