Προσφυγή της 3ης Ιανουαρίου 2008 - ΕΟΑΘ κατά Πορτογαλίας

(Υπόθεση T-4/08)

Γλώσσα του δικογράφου της προσφυγής: η αγγλική

Διάδικοι

Προσφεύγων: Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Ασφάλεια στη Θάλασσα (ΕΟΑΘ) (εκπρόσωποι: καθηγητής E. Pache και J. Menze)

Καθής: Δημοκρατία της Πορτογαλίας

Αιτήματα του προσφεύγοντος

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Ασφάλεια στη Θάλασσα ζητεί από το Πρωτοδικείο, βάσει του άρθρου 14, παράγραφος 2, της Συμφωνίας για την Έδρα να διαπιστώσει ότι:

η Πορτογαλική Κυβέρνηση δεσμεύεται από τις διατάξεις της Συμφωνίας για την Έδρα που είναι κείμενο δημοσίου διεθνούς δικαίου εντός της σφαίρας του κοινοτικού δικαίου, το οποίο δεν μπορεί να τροποποιηθεί μονομερώς από την Πορτογαλία ούτε μέσω της εθνικής νομοθεσίας·

κατά τη Συμφωνία για την Έδρα, η Πορτογαλική Κυβέρνηση υποχρεούται να εξασφαλίσει ότι το προσωπικό του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια στη Θάλασσα και τα μέλη των οικογενειών τους θα έχουν το δικαίωμα να εισαγάγουν από τη χώρα της τελευταίας διαμονής τους ή από τη χώρα της ιθαγένειάς τους ατελώς και χωρίς απαγορεύσεις ή περιορισμούς σχετικά με την αρχική εγκατάσταση, εντός πέντε ετών από του διορισμού τους στον Οργανισμό και με ανώτατο όριο δύο φορτία, οχήματα που αγόρασαν υπό συνθήκες αγοράς στην εν λόγω χώρα και ότι η παρελθούσα και η τωρινή εφαρμογή των διατάξεων της Συμφωνίας για την Έδρα από τις αρμόδιες πορτογαλικές αρχές δεν πληροί την υποχρέωση αυτή·

ειδικότερα, να κρίνει ότι η Πορτογαλική Κυβέρνηση οφείλει να εγγράψει, κατόπιν αιτήσεως και σε ειδική κατηγορία, ατελώς και χωρίς απαγορεύσεις ή περιορισμούς, οχήματα των μελών του προσωπικού του Οργανισμού και των οικογενειών τους που αγοράστηκαν υπό συνθήκες αγοράς στη χώρα της προηγούμενης διαμονής ή στη χώρα της ιθαγένειάς τους·

κατά τη Συμφωνία για την Έδρα, η Πορτογαλική Κυβέρνηση υποχρεούται να εξασφαλίσει ότι το προσωπικό του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια στη Θάλασσα και τα μέλη των οικογενειών τους θα έχουν τα προνόμια και τις ασυλίες, τις απαλλαγές και τις διευκολύνσεις που χορηγεί η Πορτογαλία σε μέλη συγκρίσιμης κατηγορίας του διπλωματικού σώματος στην Πορτογαλική Δημοκρατία και ότι η παρελθούσα και η τωρινή εφαρμογή της διατάξεως αυτής της Συμφωνίας για την Έδρα από τις αρμόδιες πορτογαλικές αρχές δεν πληροί την υποχρέωση αυτή·

ειδικότερα, να κρίνει ότι η Πορτογαλική Κυβέρνηση υποχρεούται να εφαρμόσει τους κανόνες και τις διατάξεις που ίσχυαν μέχρι τον Ιούλιο 2007 σχετικά με τη καταχώριση και φορολογία των οχημάτων των μελών του διπλωματικού σώματος για τα μέλη του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια στη Θάλασσα που ανέλαβαν υπηρεσία πριν από την ημερομηνία εκείνη και για τα μέλη των οικογενειών τους·

ότι η Πορτογαλική Κυβέρνηση υποχρεούται να εφαρμόσει τους κανόνες και τις διατάξεις που ίσχυαν μέχρι τον Ιούλιο 2007 σχετικά με την καταχώριση και τη φορολογία των οχημάτων των μελών του διπλωματικού σώματος για όλες τις άλλες περιπτώσεις·

ότι η Πορτογαλική Κυβέρνηση υποχρεούται να εξασφαλίσει ότι το προσωπικό του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια στη Θάλασσα και οι οικογένειές τους θα έχουν θα προνόμια και τις ασυλίες, απαλλαγές και διευκολύνσεις που χορηγεί η Πορτογαλία στα μέλη συγκρίσιμης κατηγορίας του διπλωματικού σώματος στην Πορτογαλική Δημοκρατία, και ότι η παρελθούσα και τωρινή πρακτική των πορτογαλικών αρχών να μην εξετάζουν αιτήσεις καταχωρίσεως που υποβάλουν τα μέλη του προσωπικού του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια στη Θάλασσα και οι οικογένειές τους αντιστρατεύεται την υποχρέωση αυτή·

οι διατάξεις της Συμφωνίας για την Έδρα δεν θα ερμηνεύονται και εφαρμόζονται στο μέτρο που το προσωπικό του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια στη Θάλασσα και τα μέλη των οικογενειών τους δεν έχουν τουλάχιστον τα δικαιώματα οποιουδήποτε υπηκόου ΕΕ που μετακομίζει στην Πορτογαλία όσον αφορά την εισαγωγή μεταχειρισμένων οχημάτων στο πορτογαλικό έδαφος·

η εύλογη χρονική περίοδος για την εξέταση αιτήσεων του προσωπικού του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια στη Θάλασσα και των μελών των οικογενειών τους για καταχώριση αυτοκινήτων κατ' εφαρμογή της Συμφωνίας για την Έδρα δεν πρέπει να υπερβαίνει τους δύο μήνες· και

να καταδικάσει την Πορτογαλική Δημοκρατία στα δικαστικά έξοδα βάσει του άρθρου 87, παράγραφος 2, του Κανονισμού Διαδικασίας του Πρωτοδικείου.

Ισχυρισμοί και κύρια επιχειρήματα

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Ασφάλεια στη Θάλασσα (στο εξής: ΕΟΑΘ ή Οργανισμός) συστάθηκε με τον κανονισμό (ΕΚ) 1406/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Ιουνίου 2002, σχετικά με τη σύσταση ευρωπαϊκού οργανισμού για την ασφάλεια στη θάλασσα¹ και εδρεύει στη Λισαβόνα. Στις 28 Ιουλίου 2004 υπογράφηκε το πρωτόκολλο μεταξύ της Κυβέρνησης της Πορτογαλικής Δημοκρατίας και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια στη Θάλασσα² (στο εξής: Συμφωνία για την Έδρα). Η Συμφωνία για την Έδρα καλύπτει τις σχέσεις μεταξύ του ΕΟΑΘ και της Πορτογαλίας ως χώρας υποδοχής και εφαρμόζεται στον Οργανισμό και στο προσωπικό του.

Ο προσφεύγων υποστηρίζει ότι η Πορτογαλική Κυβέρνηση πρότεινε, χωρίς προηγούμενη αίτηση ή πρόταση του ΕΟΑΘ, τη σύναψη της εν λόγω Συμφωνίας για την Έδρα που θα προβλέπει σειρά προνομίων και ασυλιών, απαλλαγών και διευκολύνσεων για τον Οργανισμό και το προσωπικό του που αντανακλούν σε μεγάλο βαθμό τις διατάξεις του Πρωτοκόλλου περί των προνομίων και ασυλιών των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (στο εξής: Πρωτόκολλο) θα παρέχει όμως και περαιτέρω διευκολύνσεις. Επιπλέον υποστηρίζει ότι το κείμενο της Συμφωνίας για την Έδρα που προτάθηκε ήταν παρόμοιο με τη Συμφωνία για την Έδρα που συνήφθη μεταξύ της Πορτογαλίας και του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου Ναρκωτικών και Ναρκομανών (ΕΚΕΝΝ) της 26ης Ιουνίου 1996, ιδίως όσον αφορά την εγγραφή οχημάτων.

Τον Σεπτέμβριο του 2005 μια ομάδα εργασίας μεταξύ της Πορτογαλικής Κυβέρνησης, αφενός, και του ΕΟΑΘ και του ΕΚΕΝΝ, αφετέρου, συστάθηκε με σκοπό να καταρτίσει σχέδιο των αναγκαίων διοικητικών διατάξεων για την εφαρμογή των δύο συμφωνιών ή πρωτοκόλλων για την έδρα.

Ο προσφεύγων υποστηρίζει ότι η πορτογαλική διοίκηση παραλείποντας να εξετάσει τις αιτήσεις για καταχώριση οχημάτων του προσωπικού του ΕΟΑΘ παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει για τη Συμφωνία για την Έδρα η οποία διευκρινίζει τις υποχρεώσεις που θεσπίζει το Πρωτόκολλο οι οποίες εφαρμόζονται στον ΕΟΑΘ σύμφωνα με το άρθρο 7 του κανονισμού (ΕΚ) 1406/2002. Εξάλλου, ο προσφεύγων υποστηρίζει οι πορτογαλικές αρχές δεν εφάρμοσαν τις ισχύουσες πορτογαλικές διατάξεις σχετικά με το προσωπικό του ΕΟΑΘ και τα μέλη των οικογενειών τους ενώ τις εφάρμοσαν για τις διπλωματικές αποστολές του ΕΚΕΝΝ. Οι πράξεις αυτές είχαν ως αποτέλεσμα σοβαρά εμπόδια στη λειτουργία του ΕΟΑΘ, κατά τον προσφεύγοντα, δεδομένου ότι δεν καταχωρίστηκαν οχήματα που είχαν αγοραστεί σε συνθήκες δικαιολογημένης προσδοκίας ότι θα εφαρμοστούν οι ισχύουσες διατάξεις. Εξάλλου, τα αυτοκίνητα που μεταφέρθηκαν από τον τόπο της προηγούμενης διαμονής από τη χώρα της ιθαγένειας των μελών του προσωπικού παρέμειναν με τις πινακίδες κυκλοφορίας του κράτους μέλους της προηγούμενης διαμονής παρά τις διατάξεις του κράτους αυτού όσον αφορά την υποχρέωση της νέας εγγραφής. Με λίγα λόγια, ο προσφεύγων υποστηρίζει ότι η απόφαση των πορτογαλικών αρχών να μη δεχθούν τις αιτήσεις καταχωρίσεως οχημάτων δημιούργησε σειρά σοβαρών νομικών και διοικητικών προβλημάτων για τα μέλη του προσωπικού που δεν είχαν άλλη επιλογή παρά να χρησιμοποιήσουν το όχημα κατά παράβαση των υποχρεώσεων σχετικά με την καταχώριση, ασφάλιση και τεχνικό έλεγχο.

Όσον αφορά την αρμοδιότητα του Πρωτοδικείου, ο προσφεύγων υποστηρίζει περαιτέρω ότι το άρθρο 8, παράγραφος 2, του κανονισμού (ΕΚ) 1406/2002 ορίζει ότι το Δικαστήριο είναι αρμόδιο να δικάζει δυνάμει ρήτρας διαιτησίας που περιέχεται σε σύμβαση που συνήψε ο οργανισμός και ότι το άρθρο 14 της Συμφωνίας για την Έδρα ορίζει ότι οι διαφορές σχετικά με την εφαρμογή της συμφωνίας εξετάζονται από τετραμελή ομάδα προς τούτο οριζόμενη. Οι διαφορές που δεν επιλύονται κατ' αυτόν τον τρόπο υποβάλλονται στην κρίση του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.

Κατά τον προσφεύγοντα, η διαδικασία επιλύσεως των διαφορών του άρθρου 14 της Συμφωνίας για την Έδρα διαπιστώθηκε ανεπιεικής και συνεπώς το Δικαστήριο έχει αρμοδιότητα στην παρούσα διαφορά που άπτεται της ερμηνείας της Συμφωνίας για την Έδρα, σύμφωνα με το άρθρο 238 ΕΚ που ορίζει ότι το Δικαστήριο είναι αρμόδιο να δικάζει δυνάμει ρήτρας διαιτησίας που περιέχεται σε σύμβαση η οποία συνάπτεται από την Κοινότητα ή για λογαριασμό της, σύμφωνα με το άρθρο 5, παράγραφος 1, του κανονισμού (ΕΚ) 1406/2002 που ορίζει ότι ο Οργανισμός αποτελεί οργανισμό της Κοινότητας και το άρθρο 225 ΕΚ που ορίζει ότι το Πρωτοδικείο είναι αρμόδιο να αποφαίνεται σε πρώτο βαθμό επί των προσφυγών που αναφέρονται στο άρθρο 238 ΕΚ.

Επιπλέον, ο προσφεύγων ζητεί από το Πρωτοδικείο να επιβεβαιώσει ότι η Συμφωνία για την Έδρα είναι συμφωνία διεθνούς δικαίου εντός της σφαίρας του κοινοτικού δικαίου η οποία δεσμεύει τις πορτογαλικές αρχές και δεν μπορεί να τροποποιηθεί μονομερώς. Περαιτέρω ζητεί την έκδοση αποφάσεως που θα διαπιστώνει ότι η εξέταση των αιτήσεων για την καταχώριση αυτοκινήτων οχημάτων που υποβάλουν τα μέλη προσωπικού αντιβαίνει στις διατάξεις του Πρωτοκόλλου και ότι οι πορτογαλικές αρχές υποχρεούνται να εφαρμόσουν τις σχετικές διατάξεις του Πρωτοκόλλου εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος. Τέλος, ζητεί να αναγνωριστεί ότι η Συμφωνία για την Έδρα πρέπει να ερμηνεύεται κατά την έννοια ότι το προσωπικό του ΕΟΑΘ έχει τουλάχιστον τα δικαιώματα, όσον αφορά την καταχώριση οχημάτων, οποιουδήποτε υπηκόου ΕΕ που μεταφέρει τη διαμονή του στην Πορτογαλία.

____________

¹ - ΕΕ 2002, L 208, σ. 1.

² - Δημοσιεύθηκε στην πορτογαλική Επίσημη Εφημερίδα τεύχος αριθ. 224 της 22/9/2004, σ. 6073, και βρίσκεται στην ιστοσελίδα του ΕΟΑΘ http://www.emsa.europa.eu/ Docs/legis/protocol%20pt% 20government%20and%20emsa.pdf