WYROK SĄDU (druga izba)
z dnia 12 maja 2015 r.(*)
System gwarantowanych tradycyjnych specjalności – Rozporządzenie (UE) nr 1151/2012 – Odrzucenie wniosku o rejestrację nazwy „pomazánkové máslo” (masło do smarowania) jako gwarantowanej tradycyjnej specjalności – Stosunek do przepisów rozporządzenia (WE) nr 1234/2007 określającego warunki używania nazwy handlowej „masło”
W sprawie T‑51/14
Republika Czeska, reprezentowana przez M. Smolka, J. Vláčila oraz J. Vitákovą, działających w charakterze pełnomocników,
strona skarżąca,
przeciwko
Komisji Europejskej, reprezentowanej przez J. Guillema Carraua, Z. Malůškovą oraz K. Walkerovą, działających w charakterze pełnomocników,
strona pozwana,
mającej za przedmiot wniosek o stwierdzenie nieważności decyzji wykonawczej Komisji 2013/658/UE z dnia 13 listopada 2013 r. dotyczącej odrzucenia wniosku o rejestrację w rejestrze gwarantowanych tradycyjnych specjalności ustanowionym w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 [Pomazánkové máslo (GTS)] (Dz.U. L 305, s. 22),
SĄD (druga izba),
w składzie: M.E. Martins Ribeiro, prezes, S. Gervasoni (sprawozdawca) i L. Madise, sędziowie,
sekretarz: K. Andová, administrator,
uwzględniając procedurę pisemną i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 16 stycznia 2015 r.,
wydaje następujący
Wyrok
Ramy prawne
Rozporządzenia nr 1234/2007 i nr 445/2007
1 Rozporządzenie Rady (WE) nr 1234/2007 z dnia 22 października 2007 r. ustanawiające wspólną organizację rynków rolnych oraz przepisy szczegółowe dotyczące niektórych produktów rolnych (zwane dalej „rozporządzeniem o jednolitej wspólnej organizacji rynku”) (Dz.U. L 299, s. 1) dokonało pogrupowania wszystkich 21 wspólnych organizacji rynków obejmujących różne produkty lub grupy produktów, które wcześniej były regulowane przez wiele rozporządzeń podstawowych oraz przez innych uzupełniających je rozporządzeń Rady. Odnośnie do mleka, produktów mlecznych i tłuszczy wprowadzono kilka instrumentów prawnych w celu regulacji ich wprowadzenia do obrotu oraz określania ich nazw, takich jak rozporządzenie Rady (WE) nr 2991/94 z dnia 5 grudnia 1994 r. określające normy dla tłuszczów do smarowania (Dz.U. L 316, s. 2).
2 Rozporządzenie nr 1234/2007, które uchyliło i zastąpiło w szczególności rozporządzenie nr 2991/94, przejmując całość jego przepisów, ma na celu w szczególności – jak to wynika zwłaszcza z motywu 51 tego aktu – ujednolicenie stosowania nazw handlowych służące zachowaniu konkurencji i ochronie konsumentów (wyrok z dnia 18 października 2012 r., Komisja/Republika Czeska, C‑37/11, Zb.Orz., EU:C:2012:640, zwany dalej „wyrokiem C‑37/11”, pkt 2, 61).
3 Artykuł 115 rozporządzenia nr 1234/2007 ustala zatem normy handlowe dla tłuszczów stosowane w odniesieniu do produktów o zawartości tłuszczu wynoszącej co najmniej 10%, ale mniejszej niż 90% wagowo, przeznaczonych do spożycia przez ludzi, odsyłając do załącznika XV.
4 Dodatek do załącznika XV do rozporządzenia nr 1234/2007, do którego odsyła art. 115 tego rozporządzenia stanowi, że nazwa handlowa „masło” jest zarezerwowana dla „produkt[u] zawierając[ego] nie mniej niż 80% i nie więcej niż 90% tłuszczu mlecznego, nie więcej niż 16% wody i nie więcej niż 2% suchej masy beztłuszczowej mleka”. Wyjątki od tej zasady są wymienione w pkt I ust. 2 akapit trzeci tego załącznika i dotyczą:
a) nazw produktów, których dokładny charakter jest oczywisty ze względu na tradycyjne stosowanie, lub kiedy nazwy są używane w sposób oczywisty w celu opisania charakterystycznej jakości produktu;
b) produktów skoncentrowanych (masło, margaryna, miksy) o zawartości co najmniej 90% tłuszczu.
5 Produkty o zawartości tłuszczu mlecznego poniżej 80% i zawartości wody powyżej 16% należy opatrzyć jedną z innych nazw znajdujących się w części A dodatku do załącznika XV do rozporządzenia nr 1234/2007. Punkt 4 części A tego dodatku stanowi, że produkty o zawartości tłuszczu mlecznego poniżej 39% albo powyżej 41%, ale poniżej 60% albo powyżej 62%, ale poniżej 80% powinny być opatrzone informacją „Tłuszcz mleczny do smarowania X%”.
6 Artykuł 121 lit. c) ppkt (i) rozporządzenia nr 1234/2007 upoważnia Komisję Europejską do ustanowienia przepisów wykonawczych w zakresie odstępstw od zasad przewidzianych przez to rozporządzenie, a w szczególności do sporządzania wykazu produktów, które, na podstawie wykazów przesłanych przez państwa członkowskie, są objęte omawianym odstępstwem.
7 Rozporządzenie Komisji (WE) nr 445/2007 z dnia 23 kwietnia 2007 r. ustanawiające niektóre szczegółowe zasady w celu stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 2991/94 oraz rozporządzenia Rady (EWG) nr 1898/87 w sprawie ochrony nazw stosowanych w obrocie mlekiem i przetworami mlecznymi (Dz.U. L 106, s. 24), które zastąpiło rozporządzenie Komisji (WE) nr 577/97 z dnia 1 kwietnia 1997 r. ustanawiające niektóre szczegółowe zasady w celu stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 2991/94, a także rozporządzenia Rady (EWG) nr 1898/87 w sprawie ochrony nazw stosowanych w obrocie mlekiem i przetworami mlecznymi (Dz.U. L 87, s. 3), zawiera w swoim załączniku I listę produktów korzystających z odstępstwa przewidzianego w pkt I ust. 2 akapit trzeci lit. a) załącznika XV do rozporządzenia nr 1234/2007. Zgodnie z motywem 4 rozporządzenia nr 445/2007 lista ta ma charakter wyczerpujący, co przypomniał Trybunał w ww. w pkt 2 wyroku C‑37/11 (EU:C:2012:640, pkt 59).
Rozporządzenia nr 509/2006 i nr 1151/2012
8 Rozporządzenie Rady (WE) nr 509/2006 z dnia 20 marca 2006 r. w sprawie produktów rolnych i środków spożywczych będących gwarantowanymi tradycyjnymi specjalnościami (Dz.U. L 93, s. 1) wprowadziło rejestr gwarantowanych tradycyjnych specjalności, pozwalający na zarejestrowanie produktów rolnych lub środków spożywczych wytworzonych z tradycyjnych surowców lub charakteryzujących się tradycyjnym składem lub sposobem produkcji albo przetworzeniem odpowiadającym tradycyjnej metodzie produkcji lub przetworzenia.
9 Rozporządzenie nr 509/2006 zostało uchylone i zastąpione z mocą od dnia 3 stycznia 2013 r. rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 z dnia 21 listopada 2012 r. w sprawie systemów jakości produktów rolnych i środków spożywczych (Dz.U. L 343, s. 1). Celem tego nowego rozporządzenia było, po pierwsze, połączenie różnych tekstów dotyczących jakości produktów rolnych (motywy 10–13), oraz po drugie, poprawa, wyjaśnienie i uściślenie przepisów rozporządzenia nr 509/2006, tak aby system gwarantowanych tradycyjnych specjalności (zwany dalej „GTS”) stał się bardziej atrakcyjny, ponieważ jedynie kilka nazw zostało zarejestrowanych (motyw 34).
10 Rozporządzenie nr 1151/2012 ustanawia, na podstawie art. 1 ust. 2 tego aktu, systemy jakości, które stanowią podstawę do określania oraz – w stosownych przypadkach – ochrony nazw i określeń, które w szczególności wskazują lub opisują produkty rolne charakteryzujące się cechami stanowiącymi wartość dodaną lub właściwościami stanowiącymi wartość dodaną wynikającymi z metod produkcji rolnej lub przetwarzania wykorzystywanych przy ich wytwarzaniu albo wynikającymi z miejsca ich produkcji lub wprowadzenia do obrotu. Akt ten wyróżnia trzy oddzielne systemy jakości: chronione nazwy pochodzenia i chronione oznaczenia geograficzne, GTS i określenia jakościowe stosowane fakultatywnie.
11 Artykuł 2 ust. 3 rozporządzenia nr 1151/2012 stanowi, że „[n]iniejsze rozporządzenie stosuje się bez uszczerbku dla innych szczegółowych przepisów unijnych dotyczących wprowadzania produktów do obrotu, a w szczególności w zakresie jednolitej wspólnej organizacji rynków i do etykietowania żywności”.
12 Na podstawie art. 18 ust. 1 rozporządzenia nr 1151/2012 nazwa kwalifikuje się do zarejestrowania jako GTS, jeżeli opisuje ona określony produkt lub środek spożywczy, który otrzymano z zastosowaniem sposobu produkcji, przetwarzania lub składu odpowiadającego tradycyjnej praktyce w odniesieniu do tego produktu lub środka spożywczego lub który został wytworzony z surowców lub składników, które są tradycyjnie stosowane. Artykuł 18 ust. 2 tego rozporządzenia stanowi ponadto, że aby nazwa mogła zostać zarejestrowana jako GTS, musi być tradycyjnie stosowana w odniesieniu do określonego produktu lub oznaczać tradycyjny lub specyficzny charakter danego produktu. Rejestracja jako GTS nazwy produktu lub środka spożywczego musi w tym celu spełniać wymogi ustanowione w tym rozporządzeniu, a w szczególności być zgodna ze specyfikacją zdefiniowaną w art. 19 tego samego rozporządzenia. Rejestracja przyznaje tej nazwie ochronę określoną w art. 23 i 24 analizowanego rozporządzenia.
13 Artykuły 49–52 rozporządzenia nr 1151/2012 określają procedurę rejestracji, która pozwala grupom pracującym z danymi produktami lub osobom fizycznym lub prawnym spełniającym pewne warunki składać wniosek o rejestrację GTS w państwie członkowskim, w którym grupa ma swoją siedzibę. Państwo członkowskie bada czy wniosek jest uzasadniony oraz, w danym przypadku, przekazuje dokumentację wniosku do Komisji. W przypadku gdy Komisja uzna, że wniosek nie spełnia wymogów określonych w rozporządzeniu dla rejestracji GTS, przyjmuje ona akty wykonawcze odrzucające wniosek.
Okoliczności powstania sporu
14 W dniu 22 grudnia 2010 r. Republika Czeska wystąpiła do Komisji z wnioskiem o wpis nazwy „pomazánkové máslo” (masło do smarowania) do rejestru GTS na podstawie przepisów rozporządzenia nr 509/2006.
15 W dniu 1 kwietnia 2011 r. Komisja poinformowała Republikę Czeską, że przeprowadziła badanie przewidziane w art. 8 ust. 1 rozporządzenia nr 509/2006 i uznała, iż wniosek nie spełnia wymogów określonych w tym rozporządzeniu, a w szczególności wymogu, o którym mowa w art. 4 ust. 3 lit. b) tego rozporządzenia, zgodnie z którym nie można zarejestrować nazwy wyrażającej specyficzny charakter produktu rolnego lub środka spożywczego, jeśli „jest ona myląca, czego szczególnym przykładem jest odniesienie się do oczywistej cechy produktu lub do cechy nieodpowiadającej specyfikacji produktu, co może wprowadzić konsumenta w błąd w odniesieniu do cech produktu”.
16 Komisja uznała zatem, że nazwa „pomazánkové máslo” zawiera słowo „máslo” (masło), mylące dla konsumenta, ponieważ sugerujące, iż produkt posiada cechy, których w nim brak. Zawartość tłuszczu w produkcie nie była bowiem jej zdaniem zgodna z wymogami zdefiniowanymi przez rozporządzenie nr 1234/2007.
17 W dniu 30 maja 2011 r. Republika Czeska udzieliła Komisji odpowiedzi, że dokonała analizy prawnej swojego stanowiska w świetle postępowania przed Trybunałem w ww. w pkt 2 sprawie C‑37/11 (EU:C:2012:640).
18 Republika Czeska wystąpiła bowiem dwukrotnie z wnioskiem do Komisji, w dniu 18 czerwca 2004 r. oraz w dniu 14 marca 2007 r., o zastosowanie w stosunku do produktu „pomazánkové máslo” odstępstwa przewidzianego w art. 2 ust. 2 akapit trzeci tiret pierwsze rozporządzenia nr 2991/94 [przejęte przez pkt I ust. 2 akapit trzeci lit. a) załącznika XV do rozporządzenia nr 1234/2007], lecz Komisja pismami z dnia 23 września 2005 r. i z dnia 27 sierpnia 2007 r. odmówiła uwzględnienia tych wniosków. Ponieważ Republika Czeska nie zmieniła swoich przepisów, Komisja w dniu 6 czerwca 2008 r. skierowała do niej wezwanie do usunięcia uchybienia. W dniu 3 listopada 2009 r. Komisja skierowała do tego państwa uzasadnioną opinię, a następnie w dniu 25 stycznia 2011 r. wniosła do Trybunału Sprawiedliwości skargę o stwierdzenie uchybienia państwa członkowskiego.
19 Mocą ww. w pkt 2 wyroku C‑37/11 Trybunał uznał, że zezwalając na sprzedaż „pomazánkovégo másla” (masła do smarowania) pod nazwą handlową „máslo” (masło), mimo że produkt ten zawiera mniej niż 80% tłuszczu mlecznego i odpowiednio powyżej 16% wody i powyżej 2% suchej masy beztłuszczowej, Republika Czeska uchybiła zobowiązaniom ciążącym na niej na mocy art. 115 rozporządzenia nr 1234/2007 w związku z pkt I ust. 2 akapit pierwszy i drugi załącznika XV do rzeczonego rozporządzenia oraz części A pkt 1 i 4 dodatku do tego załącznika.
20 Pismem z dnia 23 października 2012 r. Republika Czeska wskazała Komisji, że uznaje, iż nic nie stoi na przeszkodzie kontynuacji procedury wpisu nazwy „pomazánkové máslo” do rejestru GTS i że krajowe dochodzenie wykazało, iż nazwa ta nie jest uznawana przez czeskich konsumentów za wprowadzającą w błąd.
21 Rozporządzenie nr 1151/2012 weszło w życie w dniu 3 stycznia 2013 r., uchyliło oraz zastąpiło rozporządzenie nr 509/2006.
22 W dniu 14 maja 2013 r. Republika Czeska powiadomiła Komisję, że w następstwie ww. w pkt 2 wyroku C‑37/11 (EU:C:2012:640), zainicjowała procedurę legislacyjną mającą doprowadzić do zastąpienia nazwy handlowej „pomazánkové máslo” przez „tradiční pomazánkové” (tradycyjny produkt do smarowania), nazwy pochodzącej z oznaczenia „mléčná pomazánka 34%” (tłuszcz mleczny do smarowania 34%).
23 W dniu 2 lipca 2013 r. Komisja zawiadomiła Republikę Czeska, że w świetle badania przeprowadzonego zgodnie z przepisami art. 50 ust. 1 rozporządzenia nr 1151/2012 wniosek o rejestrację nie spełnia wymogów określonych w tym rozporządzeniu, ponieważ nie odpowiada on przepisom rozporządzenia nr 1234/2007, naruszając art. 2 ust. 3 rozporządzenia nr 1151/2012.
24 Komisja zażądała odrzucenia wniosku o rejestrację nazwy „pomazánkové máslo” jako GTS na posiedzeniu komitetu ds. polityki jakości produktów rolnych w dniu 17 października 2013 r. Rzeczony komitet większością głosów wydał pozytywną opinię zgodnie z propozycją Komisji.
25 Decyzją z dnia 13 listopada 2013 r. (zwaną dalej „zaskarżoną decyzją”) Komisja przyjęła decyzję wykonawczą 2013/658/UE dotyczącą odrzucenia wniosku o rejestrację w rejestrze GTS ustanowionym w rozporządzeniu nr 1151/2012 [Pomazánkové máslo (GTS)].
Przebieg postępowania i żądania stron
26 Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 22 stycznia 2014 r. Republika Czeska wniosła niniejszą skargę.
27 Republika Czeska wnosi do Sądu o:
– stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji;
– obciążenie Komisji kosztami postępowania.
28 Komisja wnosi do Sądu o:
– oddalenie skargi;
– obciążenie Republiki Czeskiej kosztami postępowania.
Co do prawa
29 Na poparcie skargi strona skarżąca podnosi tylko jeden zarzut, oparty na naruszeniu art. 50 i 52 w związku z art. 18 rozporządzenia nr 1151/2012. Skarżąca podnosi, że Komisja nie zbadała spełnienia wymogów koniecznych w celu rejestracji nazwy „pomazánkové máslo” jako gwarantowanej tradycyjnej specjalności i oddaliła złożony w tym przedmiocie wniosek z powodów innych niż nieprzestrzeganie tych warunków.
30 Republika Czeska twierdzi więc, że Komisja oparła swoją odmowę rejestracji nazwy „pomazánkové máslo” na nieprzestrzeganiu specyfikacji opisanej w rozporządzeniu nr 1234/2007, które w szczególności określa zasady dotyczące używania nazwy handlowej masła i innych tłuszczów do smarowania, podczas gdy żaden przepis rozporządzenia nr 1151/2012 nie przewiduje takiego wymogu. Uważa ona, że te rozporządzenia stanowią alternatywne sposoby rejestracji nazw produktów rolnych, ponieważ oba służą zapewnieniu informacji dla konsumentów odnośnie do właściwości produktu za pośrednictwem jego nazwy. Państwo to twierdzi, że art. 2 ust. 3 rozporządzenia nr 1151/2012, na podstawie którego akt ten stosuje się bez uszczerbku dla innych szczegółowych przepisów unijnych dotyczących wprowadzania produktów do obrotu, a w szczególności w zakresie jednolitej wspólnej organizacji rynków i do etykietowania żywności, stanowi zwyczajną deklarację, oznaczającą, iż tekst ten nie reguluje w sposób wyczerpujący kwestii wprowadzenia na rynek i oznaczania środków spożywczych.
31 Na podstawie art. 50 ust. 1 rozporządzenia nr 1151/2012 „Komisja bada każdy wniosek otrzymany na mocy art. 49 przy wykorzystaniu właściwych środków, aby sprawdzić, czy jest on uzasadniony i czy spełnia wymogi danego systemu”. Artykuł 52 ust. 1 tego rozporządzenia uściśla, iż „[j]eżeli – na podstawie informacji uzyskanych przez Komisję w toku badania wniosku zgodnie z art. 50 ust. 1 akapit pierwszy – Komisja uzna, że nie spełniono wymogów rejestracji, przyjmuje ona akty wykonawcze odrzucające wniosek” oraz że „[t]e akty wykonawcze przyjmowane są zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 57 ust. 2”.
32 Zgodnie z art. 18 ust. 1 rozporządzenia nr 1151/2012 „[n]azwa kwalifikuje się do zarejestrowania jako gwarantowana tradycyjna specjalność, jeżeli opisuje ona określony produkt lub środek spożywczy, który […] otrzymano z zastosowaniem sposobu produkcji, przetwarzania lub składu odpowiadającego tradycyjnej praktyce w odniesieniu do tego produktu lub środka spożywczego […] lub […] został wytworzony z surowców lub składników, które są tradycyjnie stosowane”. Artykuł 18 ust. 2 tego rozporządzenia wskazuje ponadto, że „[a]by nazwa mogła zostać zarejestrowana jako gwarantowana tradycyjna specjalność, musi ona […] być tradycyjnie stosowana w odniesieniu do określonego produktu […] lub […] oznaczać tradycyjny lub specyficzny charakter danego produktu”.
33 Podczas gdy Republika Czeska jest zdania, że Komisja miała ograniczyć swoją analizę wniosku o rejestrację do sprawdzenia, czy badana nazwa spełnia warunki przewidziane przez art. 18 rozporządzenia nr 1151/2012, Komisja, opierając się na art. 2 ust. 3 rozporządzenia nr 1151/2012, twierdzi, iż powinna była również sprawdzić, czy odpowiada ona wymogom przewidzianym w rozporządzeniu nr 1234/2007. Zgodnie z art. 2 ust. 3 rozporządzenia nr 1151/2012, stanowiącym część przepisów wykonawczych i określającym jego zakres stosowania, „[n]iniejsze rozporządzenie stosuje się bez uszczerbku dla innych szczegółowych przepisów unijnych dotyczących wprowadzania produktów do obrotu, a w szczególności w zakresie jednolitej wspólnej organizacji rynków i do etykietowania żywności”.
34 Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem przy dokonywaniu wykładni przepisu prawa Unii należy uwzględniać nie tylko jego brzmienie, lecz także jego kontekst oraz cele regulacji, której część on stanowi (zob. wyroki: z dnia 7 czerwca 2005 r., VEMW i in., C‑17/03, Zb.Orz., EU:C:2005:362, pkt 41 i przytoczone tam orzecznictwo; z dnia 26 października 2010 r., Niemcy/Komisja, T‑236/07, Zb.Orz., EU:T:2010:451, pkt 44). W celu dokonania wykładni zapewniającej pełną skuteczność norm prawa Unii należy zatem uwzględnić ich cele (wyrok z dnia 13 lipca 2004 r., Komisja/Rada, C‑27/04, Zb.Orz., EU:C:2004:436, pkt 74).
35 To właśnie w świetle tych zasad należy przeprowadzić analizę, czy postanowienia art. 2 ust. 3 rozporządzenia nr 1151/2012, zgodnie z którymi rozporządzenie to „stosuje się bez uszczerbku dla innych szczegółowych przepisów unijnych dotyczących wprowadzania produktów do obrotu, a w szczególności w zakresie jednolitej wspólnej organizacji rynków i do etykietowania żywności”, należy rozumieć jako oznaczające, że nazwa może zostać wpisana do rejestru GTS wyłącznie pod warunkiem spełnienia przez nią warunków wprowadzenia na rynek określonych w rozporządzeniu nr 1234/2007.
36 Po pierwsze, wydaje się, że odpowiedź na to pytanie może zostać wyprowadzona z wykładni gramatycznej art. 2 ust. 3 rozporządzenia nr 1151/2012 – w świetle jasnego wyrażenia „stosuje się bez uszczerbku dla innych szczegółowych przepisów unijnych dotyczących wprowadzania produktów do obrotu, a w szczególności w zakresie jednolitej wspólnej organizacji rynków”. Wyrażenie to oznacza bowiem, że rzeczone rozporządzenie nie może stanowić przeszkody w stosowaniu rozporządzenia nr 1234/2007, które określa zasady tej wspólnej organizacji.
37 Po drugie, wykładnia przyjęta w pkt 36 powyżej wydaje się zgodna z ogólną systematyką rozporządzenia nr 1234/2007. Należy w tym zakresie przypomnieć fundamentalną rolę tego rozporządzenia w funkcjonowaniu europejskiej polityki rolnej. Zgodnie z art. 288 akapit 2 TFUE rozporządzenie to, jak każde rozporządzenie, wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich. Zawiera ono ogół zasad dotyczących zarządzania rynkami rolnymi, zasady wprowadzania na rynek i wytwarzania produktów rolnych, jak również ich eksport i import.
38 Jeśli chodzi o mleko, przetwory mleczne i tłuszcze, kilka instrumentów prawnych wprowadzono do celów regulacji wprowadzania do obrotu i oznaczania tych produktów w celu „z jednej strony poprawy pozycji mleka i przetworów mlecznych na rynku oraz z drugiej strony zapewnienia uczciwej konkurencji mlecznych i niemlecznych tłuszczów do smarowania” (motyw 51 rozporządzenia nr 1234/2007). Rozporządzenie nr 2991/94, które zawierało klasyfikację uzupełnioną regułami dotyczącymi nazw, określało normy handlowe dla przetworów mlecznych i niemlecznych (motyw 51 rozporządzenia nr 1234/2007). Rozporządzenie nr 1234/2007, które uchyliło i zastąpiło rozporządzenie nr 2991/94, przejmując całość tych postanowień (ww. w pkt 2 wyrok C‑37/11, EU:C:2012:640, pkt 2), zachowało tę klasyfikację, którą należy utrzymać (ww. w pkt 2 wyrok C‑37/11, EU:C:2012:640, pkt 56). Celem tego rozporządzenia jest ujednolicenie stosowania nazw handlowych służące zachowaniu konkurencji i ochronie konsumentów (motyw 51 rozporządzenia nr 1234/2007 i ww. w pkt 2 wyrok C‑37/11, EU:C:2012:640, pkt 61).
39 Dodatek do załącznika XV do rozporządzenia nr 1234/2007, do którego odsyła art. 115 tego rozporządzenia, stanowi, że nazwa handlowa „masło” jest zastrzeżona dla „produkt[u] zawierając[ego] nie mniej niż 80% i nie więcej niż 90% tłuszczu mlecznego, nie więcej niż 16% wody i nie więcej niż 2% suchej masy beztłuszczowej mleka”. Wyjątki od tej zasady są wymienione w pkt I ust. 2 akapit trzeci tego załącznika i dotyczą:
a) nazw produktów, których dokładny charakter jest oczywisty ze względu na tradycyjne stosowanie, lub kiedy nazwy są używane w sposób oczywisty w celu opisania charakterystycznej jakości produktu;
b) produktów skoncentrowanych (masło, margaryna, miksy) o zawartości co najmniej 90% tłuszczu.
40 Rozporządzenie nr 445/2007 zawiera w swoim załączniku I wykaz produktów objętych odstępstwem przewidzianym w art. 2 ust. 2 akapit trzeci rozporządzenia nr 2991/94. Jak strony przyznały na rozprawie, uchylenie rozporządzenia nr 2991/94 przez rozporządzenie nr 1234/2007 nie miało wywołać skutku w postaci uchylenia rozporządzenia nr 445/2007, skoro postanowienia art. 2 ust. 2 akapit trzeci rozporządzenia nr 2991/94 zostały przejęte dosłownie w pkt I ust. 2 akapit trzeci lit. a) załącznika XV do rozporządzenia nr 1234/2007. Rzeczony wykaz został więc utrzymany w mocy i uściśla zakres pkt I ust. 2 akapit trzeci lit. a) tego załącznika. Jak przypomniał Trybunał w ww. w pkt 2 wyroku C‑37/11, (EU:C:2012:640, pkt 57), odstępstwa przewidziane w pkt I ust. 2 akapit trzeci lit. a) tego załącznika stanowią z konieczności wyjątek, skoro na podstawie motywu siódmego rozporządzenia nr 2991/94 celem jego jest ustanowienie jednolitej klasyfikacji tłuszczów do smarowania. Jak wskazuje motyw 4 rozporządzenia nr 445/2007 i jak wynika z ww. w pkt 2 wyroku C‑37/11 (EU:C:2012:640, pkt 59), wykaz ten jest wyczerpujący.
41 W tym kontekście, charakteryzującym się wagą, jaką prawodawca europejski przykłada do ujednolicenia stosowania nazw handlowych produktów rolnych służącego zachowaniu konkurencji i ochronie konsumentów, normom dotyczącym nazwy handlowej „masło” należy nadać wykładnię zapewniającą ich pełną skuteczność. Tymczasem zaproponowana przez Republikę Czeską wykładnia art. 2 ust. 3 rozporządzenia nr 1151/2012 miałaby skutek w postaci pozwolenia państwu członkowskiemu na używanie systemu GTS w celu obejścia przepisów dotyczących norm wprowadzania na rynek określonych przez rozporządzenie nr 1234/2007 oraz – przy założeniu, że dany produkt może być wprowadzony na rynek – przyznania mu nieuzasadnionej korzyści konkurencyjnej i wprowadzenia w błąd konsumenta. W przeciwieństwie do tego interpretacja rzeczonego przepisu przyjęta przez Komisję w zaskarżonej decyzji i przypomniana w pkt 36 powyżej pozwala na przestrzeganie zasad dotyczących nazwy handlowej „masło”.
42 Po trzecie, wykładnia art. 2 ust. 3 rozporządzenia nr 1151/2012 dokonana w pkt 36 powyżej wydaje się zgodna z celami tego tekstu.
43 Zgodnie bowiem z motywem 34 rozporządzenia nr 1151/2012 szczególnym celem systemu GTS jest wspieranie producentów produktów tradycyjnych w informowaniu konsumentów o cechach stanowiących wartość dodaną ich produktów. Artykuł 17 tego rozporządzenia stanowi nawet, że system GTS „ustanawia się w celu chronienia tradycyjnych metod produkcji i przepisów kulinarnych przez wspieranie producentów produktów tradycyjnych we wprowadzaniu tych produktów na rynek i informowaniu konsumentów o cechach tradycyjnych przepisów kulinarnych i produktów stanowiących wartość dodaną”. Nie chodzi natomiast w żaden sposób o ustanowienie równoległego i alternatywnego systemu norm handlowych produktów rolnych względem systemu ustanowionego rozporządzeniem nr 1234/2007, a tym bardziej uchylenia zasad określonych przez ten ostatni akt.
44 Ponadto jeśli przyjąć tezę Republiki Czeskiej, to jej skutek polegałby na pozwoleniu na rejestrację jako GTS produktów niespełniających norm handlowych przewidzianych w rozporządzeniu nr 1234/2007, które nie mogłyby zasadniczo w konsekwencji być wprowadzone na rynek, podczas gdy na podstawie art. 23 ust. 1 rozporządzenia nr 1151/2012 nazwa zarejestrowana jako GTS może być wykorzystywana przez dowolny podmiot wprowadzający na rynek produkt zgodny z odpowiednią specyfikacją.
45 Po czwarte i w ostatniej kolejności – pozostałe argumenty przedstawione przez Republikę Czeską nie mogą podważyć wykładni art. 2 ust. 3 rozporządzenia nr 1151/2012 przyjętej przez Komisję w zaskarżonej decyzji i przypomnianej w pkt 36 powyżej.
46 Republika Czeska utrzymuje, że proponowana przez nią wykładnia art. 2 ust. 3 rozporządzenia nr 1151/2012 jest spójna, albowiem wymogi określone przez art. 18 rozporządzenia nr 1151/2012 są zbieżne z wymogami przewidzianym przez postanowienia pkt I ust. 2 akapit trzeci lit. a) załącznika XV do rozporządzenia nr 1234/2007.
47 Niemniej jednak należy przypomnieć na wstępie, niezależnie od okoliczności, że nawet przy założeniu, iż przesłanki przewidziane przez art. 18 rozporządzenia nr 1151/2012 i postanowienia pkt I ust. 2 akapit trzeci lit. a) załącznika XV rozporządzenia nr 1234/2007 się pokrywają, Komisja jest nadal związana przepisami art. 2 ust. 3 rozporządzenia nr 1151/2012, który nakłada na nią obowiązek przestrzegania przepisów rozporządzenia nr 1234/2007. Ponadto zakres przepisów pkt I ust. 2 akapit trzeci lit. a) załącznika XV do rozporządzenia nr 1234/2007 jest ograniczony przez wyczerpujący wykaz zawarty w załączniku I do rozporządzenia nr 445/2007 (zob. pkt 40 powyżej).
48 Tytułem pomocniczym należy stwierdzić, że – jak utrzymuje Komisja – przesłanki przewidziane w pkt I ust. 2 akapit trzeci lit. a) załącznika XV do rozporządzenia nr 1234/2007 oraz te określone w art. 18 rozporządzenia nr 1151/2012 są odmienne. Rozporządzenie nr 1234/2007, które przewiduje zastosowanie odstępstwa od zasad dotyczących nazw tłuszczów do smarowania, w szczególności jeśli chodzi o „nazwy produktów, których dokładny charakter jest oczywisty ze względu na [ich] tradycyjne stosowanie”, należy bowiem interpretować jako przewidujące obowiązek nie tylko zapewnienia, aby dana nazwa była tradycyjnie stosowana, lecz także aby dokładny charakter produktu różnił się od charakteru produktu, którego nazwa podlega ochronie. Rozporządzenie nr 1151/2012 przewiduje natomiast jedynie obowiązek zapewnienia, ażeby dany produkt otrzymano z zastosowaniem sposobu produkcji, przetwarzania lub składu odpowiadającego tradycyjnej praktyce oraz aby chodziło o nazwę tradycyjnie stosowana lub oznaczającą tradycyjny lub specyficzny charakter produktu.
49 Taka wykładnia pkt I ust. 2 akapit trzeci lit a) załącznika XV do rozporządzenia nr 1234/2007 jest w rzeczywistości zgodna z celami ochrony konsumentów oraz zachowania konkurencji realizowanymi przez to rozporządzenie, które to rozporządzenie zezwala na odstępstwa wyłącznie w odniesieniu do produktów rolnych, których rzeczywistego charakteru nie można pomylić z charakterem produktu objętego ochroną.
50 Podobnie nie można przyjąć argumentu Republiki Czeskiej, zgodnie z którym rozumowanie Komisji miałoby skutek w postaci ograniczenia pełnej skuteczności rozporządzenia nr 1151/2012 poprzez wymuszanie dodatkowej procedury i ograniczanie atrakcyjności GTS. Te dwa rozporządzenia mają po części różne cele (zob. pkt 38 i 43 powyżej) i przewidują różne wymogi (zob. pkt 48 powyżej). Jest koherentne, że na przewidziane w rozporządzeniu nr 1234/2007 ogólne wymogi wprowadzania na rynek produktów rolnych nakłada się szczególna i odrębna procedura przewidziana przez rozporządzenie nr 1151/2012, mająca za cel zagwarantowanie konsumentom, że pewne produkty rolne mogą słusznie domagać się uznania właściwości nadających im wartość dodaną.
51 Wreszcie, o ile prawdą jest – jak utrzymuje Republika Czeska – że Trybunał w ww. w pkt 2 wyroku C‑37/11 (EU:C:2012:640) nie wypowiedział się w przedmiocie kwestii, czy „pomazánkové máslo” spełnia wymogi przewidziane w przepisach rozporządzenia nr 1151/2012, okoliczność ta jest bez znaczenia dla zgodności z prawem zaskarżonej decyzji. Komisja powołała się bowiem w pkt 2 tej decyzji na wniosek Trybunału, zgodnie z którym sporna nazwa nie jest zgodna z rozporządzeniem nr 1234/2007 – wniosek, który uzasadniał na podstawie art. 2 ust. 3 rozporządzenia nr 1151/2012 oddalenie analizowanego wniosku o rejestrację.
52 Z całości powyższych rozważań wynika, że Komisja nie dopuściła się naruszenia prawa w wykładni art 2 ust. 3 rozporządzenia nr 1151/2012, uznając, że dana nazwa nie podlega wpisowi do rejestru GTS, ponieważ nie spełnia wymogów wprowadzenia na rynek określonych w rozporządzeniu nr 1234/2007.
53 Jedyny zarzut oparty na naruszeniu art. 50 i 52 w związku z art. 18 rozporządzenia nr 1151/2012 należy zatem oddalić jako nieuzasadniony i tym samym oddalić skargę w całości.
W przedmiocie kosztów
54 Zgodnie z art. 87 § 2 regulaminu postępowania przed Sądem kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę.
55 Ponieważ Republika Czeska przegrała sprawę, zgodnie z żądaniem Komisji należy obciążyć ją kosztami postępowania.
Z powyższych względów
SĄD (druga izba)
orzeka, co następuje:
1) Skarga zostaje oddalona.
2) Republika Czeska zostaje obciążona kosztami.
Martins Ribeiro | Gervasoni | Madise |
Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 12 maja 2015 r.
Podpisy