Sprawa C-307/05

Yolanda Del Cerro Alonso

przeciwko

Osakidetza-Servicio Vasco de Salud

(wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Juzgado de lo Social nº 1 de San Sebastián)

Dyrektywa 1999/70/WE − Klauzula 4 porozumienia ramowego w sprawie pracy na czas określony − Zasada niedyskryminacji − Pojęcie „warunki pracy” − Dodatek za staż pracy − Włączenie – Obiektywne powody uzasadniające odmienne traktowanie – Brak

Streszczenie wyroku

1.        Polityka społeczna – Porozumienie ramowe w sprawie pracy na czas określony zawarte przez UNICE, CEEP, ETUC – Dyrektywa 1999/70

(art. 249 akapit trzeci WE; dyrektywa Rady 1999/70, motyw siedemnasty i art. 2 akapit pierwszy)

2.        Polityka społeczna – Porozumienie ramowe w sprawie pracy na czas określony zawarte przez UNICE, CEEP, ETUC – Dyrektywa 1999/70

(art. 137 ust. 5 WE; dyrektywa Rady 1999/70, załącznik, klauzula 4.1)

3.        Polityka społeczna – Porozumienie ramowe w sprawie pracy na czas określony zawarte przez UNICE, CEEP, ETUC – Dyrektywa 1999/70

(dyrektywa Rady 1999/70, załącznik, klauzula 4.1)

1.        Z brzmienia dyrektywy 1999/70 dotyczącej porozumienia ramowego w sprawie pracy na czas określony, zawartego przez UNICE, CEEP, ETUC, oraz z brzmienia porozumienia ramowego załączonego do dyrektywy, jak i z ich systematyki oraz celu wynika, że postanowienia w nich zawarte winny być stosowane do umów i stosunków pracy na czas określony zawartych z administracją i innymi jednostkami sektora publicznego.

Zważywszy na wagę zasad równości traktowania i niedyskryminacji, będących podstawowymi zasadami prawa wspólnotowego, postanowienia przewidziane przez tę dyrektywę i to porozumienie ramowe dla zagwarantowania pracownikom zatrudnionym na czas określony korzystania z takich samych korzyści jak te zarezerwowane dla porównywalnych pracowników zatrudnionych na czas określony – z wyjątkiem sytuacji, gdy odmienne traktowanie uzasadnione jest obiektywnymi powodami – należy uznać za mające zasięg ogólny, jako że stanowią one normy wspólnotowego prawa socjalnego, posiadające szczególne znaczenie, z których jako minimalnych wymogów o charakterze ochronnym skorzystać powinien każdy pracownik.

W konsekwencji dyrektywa 1999/70 i porozumienie ramowe mają zastosowanie do ogółu pracowników świadczących pracę za wynagrodzeniem w ramach łączącego ich z pracodawcą stosunku pracy na czas określony.

Sama okoliczność, że zatrudnienie ma charakter „urzędniczy” w prawie krajowym i ma pewne cechy charakterystyczne dla służby cywilnej państwa członkowskiego, którego dotyczy, nie ma w tej kwestii znaczenia, w przeciwnym bowiem razie zakwestionowana byłaby w poważny sposób skuteczność (effet utile) dyrektywy 1999/70 oraz porozumienia ramowego, a także jednolitego ich stosowania w państwach członkowskich, gdyby zastrzeżono dla tych ostatnich możliwość wyłączenia według swego upodobania niektórych kategorii osób z ochrony, którą dają te instrumenty wspólnotowe. Jak wynika nie tylko z art. 249 akapit trzeci WE, ale także z art. 2 akapit pierwszy dyrektywy 1999/70 w związku z jej motywem siedemnastym, państwa członkowskie mają w istocie obowiązek zagwarantowania osiągnięcia rezultatu narzuconego przez prawo wspólnotowe.

(por. pkt 25, 27–29)

2.        Wykładni pojęcia „warunki pracy” zawartego w klauzuli 4.1 porozumienia ramowego w sprawie pracy na czas określony, załączonego do dyrektywy 1999/70 dotyczącej porozumienia ramowego w sprawie pracy na czas określony, zawartego przez UNICE, CEEP, ETUC, należy dokonać w ten sposób, że może ona służyć jako podstawa roszczenia zmierzającego do przyznania pracownikowi zatrudnionemu na czas określony dodatku za staż pracy zarezerwowanego w prawie krajowym tylko dla pracowników zatrudnionych na czas nieokreślony.

Po pierwsze bowiem, porozumienie ramowe ma na celu wprowadzenie w życie zasady niedyskryminacji pracowników zatrudnionych na czas określony, tak aby uniemożliwić wykorzystanie przez pracodawcę stosunku pracy tego rodzaju do pozbawienia pracowników praw przyznanych pracownikom zatrudnionym na czas nieokreślony. Wykładnia owej zasady wspólnotowego prawa socjalnego nie może być zawężająca.

Po drugie, wyjątek dotyczący „wynagrodzeń”, o którym mowa w art. 137 ust. 5 WE, jako że winien być przedmiotem wykładni zawężającej, nie może być rozciągnięty na każdy problem w jakikolwiek sposób związany z wynagrodzeniem, pod rygorem pozbawienia w znacznej części znaczenia niektórych dziedzin, o których mowa w art. 137 ust. 1 WE.

(por. pkt 37–41, 48 oraz pkt 1 sentencji)

3.        Wykładni klauzuli 4.1 porozumienia ramowego w sprawie pracy na czas określony, załączonego do dyrektywy 1999/70 dotyczącej porozumienia ramowego w sprawie pracy na czas określony, zawartego przez UNICE, CEEP, ETUC, należy dokonać w ten sposób, że sprzeciwia się ona wprowadzeniu odmiennego traktowania pracowników zatrudnionych na czas określony i pracowników zatrudnionych na czas nieokreślony, które uzasadnione miałoby być tylko tym, iż wprowadza je przepis ustawowy bądź wykonawczy państwa członkowskiego albo porozumienie zbiorowe zawarte między związkami zawodowymi reprezentującymi personel i danym pracodawcą.

W istocie pojęcie „obiektywne powody”, zawarte w omawianej klauzuli, wymaga, by będąca przedmiotem sporu różnica w traktowaniu była uzasadniona istnieniem precyzyjnych i konkretnych elementów charakteryzujących jeden z warunków pracy, do którego się odnosi, w szczególnym kontekście, w który się ona wpisuje, oraz w oparciu o obiektywne i przejrzyste kryteria, tak by upewnić się, czy ta nierówność odpowiada rzeczywistej potrzebie, prowadzi do osiągnięcia realizowanego celu i jest do tego niezbędna.

(por. pkt 58, 59 oraz pkt 2 sentencji)