Αίτηση προδικαστικής αποφάσεως την οποία υπέβαλε το Sąd Najwyższy (Πολωνία) στις 6 Φεβρουαρίου 2024 – X.Y.

(Υπόθεση C-96/24, Rzecznik Dyscyplinarny Sądu Najwyższego)

Γλώσσα διαδικασίας: η πολωνική

Αιτούν δικαστήριο

Sąd Najwyższy

Διάδικοι στην υπόθεση της κύριας δίκης

Αιτών: X.Y.

Λοιποί διάδικοι: Rzecznik Dyscyplinarny Sądu Najwyższego,

Prokuratura Krajowa

Προδικαστικά ερωτήματα

Έχει το άρθρο 19, παράγραφος 1, δεύτερο εδάφιο, της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, σε συνδυασμό με το άρθρο 47, [πρώτο και δεύτερο εδάφιο], του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την έννοια ότι:

το εθνικό Ανώτατο Δικαστήριο, όταν κρίνει επί ειδικής διαδικασίας που κινήθηκε κατόπιν αιτήσεως ενδιαφερομένου διαδίκου για τον έλεγχο του αν δικαστής του Ανωτάτου Δικαστηρίου –που κληρώθηκε σε σύνθεση δικαστικού σχηματισμού που εξετάζει υπόθεση σχετικά με την παροχή αδείας προς άσκηση ποινικής δίωξης κατά [άλλου] δικαστή του Ανωτάτου Δικαστηρίου– πληροί τις απαιτήσεις περί ανεξαρτησίας και αμεροληψίας, έχει υποχρέωση να εξετάσει αυτεπαγγέλτως εάν ο εν λόγω δικαστικός σχηματισμός του οποίου τα μέλη κληρώθηκαν μεταξύ του συνόλου των δικαστών του Ανωτάτου Δικαστηρίου (για να κρίνει επί της παροχής αδείας προς άσκηση ποινικής δίωξης κατά του δικαστή) συνιστά δικαστήριο «που έχει προηγουμένως συσταθεί νομίμως» ακόμη και στην περίπτωση που κατά το εθνικό δίκαιο απαιτείται μόνον ο έλεγχος της συνδρομής των στοιχείων της δικαστικής ανεξαρτησίας και αμεροληψίας;

όταν η αίτηση για τον έλεγχο του αν δικαστής του Ανωτάτου Δικαστηρίου πληροί τις απαιτήσεις περί ανεξαρτησίας και αμεροληψίας βασίζεται στον ισχυρισμό ότι ο εν λόγω δικαστής διορίστηκε στη θέση αυτή στο πλαίσιο (θεμελιωδώς) πλημμελούς διαδικασίας διορισμού, δεν μπορούν να μετέχουν στην πενταμελή σύνθεση που κληρώνεται μεταξύ του συνόλου των δικαστών του Ανωτάτου Δικαστηρίου για την εκδίκαση της υπόθεσης δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου οι οποίοι διορίστηκαν στο πλαίσιο της ίδιας πλημμελούς διαδικασίας, καθότι δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι μια τέτοια σύνθεση του Ανωτάτου Δικαστηρίου αποτελεί ανεξάρτητο και αμερόληπτο δικαστήριο που έχει προηγουμένως συσταθεί νομίμως;

όταν, σε υπόθεση με αντικείμενο τον έλεγχο του αν πληροί τις απαιτήσεις περί ανεξαρτησίας και αμεροληψίας δικαστής του Ανωτάτου Δικαστηρίου ο οποίος μετέχει σε δικαστικό σχηματισμό (που εξετάζει αίτηση για την παροχή αδείας προς άσκηση ποινικής δίωξης κατά [άλλου] δικαστή του Ανωτάτου Δικαστηρίου), αποδεικνύεται από τον αιτούντα διάδικο ότι, λόγω των (θεμελιωδών) πλημμελειών που ενείχε η διαδικασία διορισμού του εν λόγω δικαστή στο Ανώτατο Δικαστήριο, η σύνθεση που κληρώθηκε για την εκδίκαση της υπόθεσης δεν πληροί τις απαιτήσεις περί ανεξάρτητου και αμερόληπτου δικαστηρίου που έχει προηγουμένως συσταθεί νομίμως, τότε, για την κρίση επί της αίτησης ελέγχου (του αν δικαστής του Ανωτάτου Δικαστηρίου πληροί τις απαιτήσεις περί ανεξαρτησίας και αμεροληψίας), παρέλκει η προβλεπόμενη από το εθνικό δίκαιο εξέταση της συμπεριφοράς του δικαστή κατόπιν του διορισμού του, καθώς και της φύσης της διαδικασίας (για την παροχή αδείας προς άσκηση ποινικής δίωξης κατά δικαστή του Ανωτάτου Δικαστηρίου), και, κατά συνέπεια, η αίτηση για τον έλεγχο του αν δικαστής του Ανωτάτου Δικαστηρίου πληροί τις απαιτήσεις περί ανεξαρτησίας και αμεροληψίας δεν θα πρέπει να τυγχάνει απορριπτέα αποκλειστικά και μόνο για τον λόγο ότι ο αιτών δεν απέδειξε ότι η συμπεριφορά του εν λόγω δικαστή κατόπιν του διορισμού του θέτει εν αμφιβόλω την ανεξαρτησία και την αμεροληψία του;

Σε περίπτωση καταφατικής απάντησης στο υπ’ αριθ. Ι, σημείο 2, προδικαστικό ερώτημα,

Έχει το άρθρο 19, παράγραφος 1, δεύτερο εδάφιο, της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, σε συνδυασμό με το άρθρο 47, πρώτο και δεύτερο εδάφιο, του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την έννοια ότι δικαστής ο οποίος μετέχει σε δικαστικό σχηματισμό που δικάζει επί αιτήσεως ελέγχου του αν άλλος δικαστής (που έχει επιληφθεί αιτήσεως για την παροχή αδείας προς άσκηση ποινικής δίωξης κατά δικαστή του Ανωτάτου Δικαστηρίου) πληροί τις απαιτήσεις περί ανεξαρτησίας και αμεροληψίας δύναται, πρώτον, να ζητήσει να εξαιρεθούν από τον εν λόγω δικαστικό σχηματισμό άλλος ή άλλοι από τους κληρωθέντες μεταξύ του συνόλου των δικαστών του Ανωτάτου Δικαστηρίου δικαστές οι οποίοι διορίστηκαν στο Ανώτατο Δικαστήριο στο πλαίσιο (θεμελιωδώς) πλημμελούς διαδικασίας διορισμού, με συνέπεια να μην μπορεί να χαρακτηριστεί ο δικαστικός σχηματισμός στον οποίο αυτός (ή αυτοί) μετέχουν ως ανεξάρτητο και αμερόληπτο δικαστήριο που έχει προηγουμένως συσταθεί νομίμως, και, δεύτερον, να ζητήσει το εν λόγω αίτημά του να μην εξεταστεί από δικαστή ο οποίος επίσης διορίστηκε στη θέση δικαστή του Ανωτάτου Δικαστηρίου στο πλαίσιο τέτοιας πλημμελούς διαδικασίας διορισμού;

Σε περίπτωση που επί του αιτήματος για το οποίο γίνεται λόγος στο υπ’ αριθ. 2 προδικαστικό ερώτημα δεν εκδοθεί διάταξη του εθνικού δικαστηρίου, δύναται ο δικαστής που το υπέβαλε να αρνηθεί να μετάσχει στην εκδίκαση της υποθέσεως με αντικείμενο τον έλεγχο του αν δικαστής του Ανωτάτου Δικαστηρίου πληροί τις απαιτήσεις περί ανεξαρτησίας και αμεροληψίας ή υποχρεούται να συμμετάσχει στην έκδοση απόφασης σε κάθε περίπτωση, ώστε να επαφίεται στον διάδικο να αποφασίσει αν θα προσβάλει την απόφαση που θα εκδοθεί επικαλούμενος προσβολή του δικαιώματός του να εκδικαστεί η υπόθεσή του από δικαστήριο που πληροί τις προϋποθέσεις του άρθρου 19, παράγραφος 1, δεύτερο εδάφιο, της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και του άρθρου 47, πρώτο και δεύτερο εδάφιο, του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης;

Όσον αφορά το ζήτημα αν είναι κακή η σύνθεση ολόκληρου του δικαστικού σχηματισμού –που ελέγχει το αν δικαστής του Ανωτάτου Δικαστηρίου πληροί τις απαιτήσεις περί ανεξαρτησίας και αμεροληψίας–, ασκεί επιρροή, στο πλαίσιο του άρθρου 19, παράγραφος 1, δεύτερο εδάφιο, της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και του άρθρου 47, πρώτο και δεύτερο εδάφιο, του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το ότι, από τα πέντε μέλη του συγκεκριμένου δικαστικού σχηματισμού, μόνο δύο δικαστές διορίστηκαν ως δικαστές στο Ανώτατο Δικαστήριο στο πλαίσιο (θεμελιωδώς) πλημμελούς διαδικασίας διορισμού ή, αντιθέτως, σε μια τέτοια περίπτωση το δικαστήριο μπορεί να προβεί κανονικά στην εκδίκαση της υπόθεσης και στην έκδοση απόφασης, δεδομένου ότι για την πλειοψηφία των δικαστών του Ανωτάτου Δικαστηρίου που συμμετέχουν στην κληρωθείσα σύνθεση δεν συνέτρεξαν πλημμέλειες κατά τη διαδικασία διορισμού τους;

____________